Milli edebiyatı sadece sade dil ve hece veznine indirgemişler, top- lum

yararına yazmayı bir tarafa bırakmışlardır.Anadolu’ya ve Türk mille- tine

saygı duymalarına rağmen kişisel konularda yazmışlar ve memleket
konularına fazla eğilmemişlerdir. Anadolu’nun daha çok tabiat güzelliklerini
anlatmışlardır.
Bu topluluğun sanatçıları şunlardır.(FEHOY)
Faruk Nafiz ÇAMLIBEL
Enis Behiç KORYÜREK
Halit Fahri OZANSOY
Orhan Seyfi ORHON
Yusuf Ziya ORTAÇ
Özellikleri
1-Ferdi duyarlılıkları,eski korsan hikayelerini,yurt köşelerini ve
Anadolu gerçeklerini şiire aktarmışlardır.
2-Yerli milli bir sanat ve tarih motifleri yaşanan hayat dilimleriyle örülü bir
memleket edebiyatı meydana getirmeyi amaçladılar.
3-Hece ile serbest müstezatlar denemişlerdir.
4-Mısra kümelendirmede dörtlü esasına bağlı kalmayıp yeni yeni biçimler
aramışlardır.
5-Bir olay ya da hikaye anlatmak için beyit beyit uzun şiirler yazdılar.
6-Nesir cümlesini şiire aktarmışlardır.
7-Toplumsal konuyla uğraşmamış kişisel konularda şiirler yazmışlardır.
8-Memleket konularıyla fazla ilgilenmemişlerdir.
. Enis Behiç KORYÜREK
( Spritüalizm-Ruhçuluk)
Önce şiirlerini aruzla yazan şair daha sonra hece ölçüsü ile yazmaya
başlamıştır.Milli heyecanla yoğrulmuş kahramanlık şiirlerinde daha
başarılıdır.GEMİCİLER büyük beğeni toplamıştır.
Şiir Kitapları:Miras,Varidat-ı Süleyman,Güneşin Ölümü
Faruk Nafiz ÇAMLIBEL(1898-1973)
Hececilerin en ünlü şairidir.Önce aruz ölçüsüyle aşk şiirleri yazmış daha
sonra memleket edebiyatına yönelmiştir. Daha çok kişisel konularda
yazmış,Anadolu sevgisini anlatmıştır.Hececilerden olmasına rağmen hayatı
boyunca aruzdan vazgeçmemiştir.
Şiir Kitapları:Han Duvarları,Şarkın Sultanları,Dinle Neyden,Gönül den
Gönüle,Çoban Çeşmesi,Bir Ömür Böyle Geçti,Suda
Halkalar,ElimleSeçtiklerim,Akarsu,Boğaziçi Şarkısı,Tatlı Sert(Mizah)Heyecan
Ve Sükun(Seçme Şiirler)Zindan Duvarları(Yassıada şiirleri)
Roman:Yıldız Yağmuru,Ayşe’nin Doktoru
Tiyatro:Canavar,Kahraman,Özyurt,Yayla Kartalı,Dev Aynası,İlk Göz ağrısı
**** Hece ölçüsüyle en güzel şiirler yazanlardan birisidir.
Halit Fahri OZANSOY
Aruza Veda adlı şiiriyle hece ölçüsüne geçiş yapmıştır.Şiirlerinde hüzün
hakimdir.Genellikle ölüm ve aşk temalarını işler.
Şiir kitaplarının en önemlisi Cenk Duyguları ve Hep Onun İçin’dir.
Sulara Giden Köprü ve Aşıklar Yolunun Yolcuları adlı iki romanı vardır.
Tiyatroları; Baykuş,Hayalet,Bir Dolaptır Dönüyor,İlk Şair’dir.
Hatıra: Edebiyatçılar Geçiyor, Darülbedayi Devrinin ilk Günleri, Eski İstanbul
Ramazanları
Orhan Seyfi ORHON
İlk şiirlerinde aruzu kullanmış daha sonra hece ölçüsüne geçmiştir. Ama
aruzu tamamen bırakmamıştır. Hayatı boyunca hece ölçüsüyle aruzu
kaynaştırmaya çalışmıştır.Şiirlerinde konuşma dilini başarıyla kullanmış-
tır.Peri Kızı ile Çoban Hikayesi ile manzum hikayenin ilk örneğini vermiştir.
Akbaba,Çınaraltı,Papağan,Aydabir dergilerini çıkarmıştır.Bu dergi- lerde
yazmış olduğu hiciv ve fıkraları ünlüdür.
Şiirleri
Fırtına ve Kar(aruz)Gönülden Sesler,O Beyaz Bir Kuştu,Kervan(hece) Peri
Kızı ile Çoban(eski Türk tarihi ile ilgili)
Çocuk Adam(roman)
Kulaktan Kulağa(fıkralarını topladığı eser)
Yusuf Ziya ORTAÇ
Fıkralarında mizahi bir şekilde sosyal tenkit yapar.Faruk Nafiz’in etkisindedir.
Mizahi şiirlerini Akbaba ve Her ay adlı dergilerde yayınlamıştır.
Şiirleri :
Akından Akına,Cenk Ufukları,Aşıklar Yolu,Yanardağ,Kuş Cıvıltıları (çocuk
şiirleri)
Tiyatro:
Binnaz: Hece ölçüsüyle yazılmış ilk manzum tiyatrodur(1919)Name, Nikahta
Keramet
Fıkraları:
Beşik,Ocak,Sarı Çizmeli Mehmet Ağa
Gezi,Biyografi,Hatıra:
Gözucuyla Avrupa,Portreler,Bizim Yokuş,İsmet İnönü
Bir önceki yazımız olan Natüralizm başlıklı makalemizde 19th century,
Alphonse Daudet ve Arts hakkında bilgiler verilmektedir.
EDEBİYATTA KULLANILAN ŞİFRELER
BEŞ HECECİLER (HECENİN BEŞ ŞAİRİ):
HEYFO: Halit Fahri Ozansoy, Orhan Seyfi Orhon, Yusuf Ziya Ortaç, Enis
Behiç Koryürek, Faruk Nafiz Çamlıbel.
YEDİ MEŞALECİLER:
KaSıM CeViZ Ye: Kenan Hulisi Koray, Sabri Esat Siyavuşgil, Muammer Lütfi
Bahşi, Cevdet Kudret Solok, Vasfi Mahir Kocatürk, , Ziya Osman Saba, Yaşar
Nabi Nayır,
GARİPÇİLER: (I. YENİCİLER)
OMO: Orhan Veli Kanık, Melih Cevdet Anday, Oktay Rıfat Horozcu
İKİNCİ YENİCİLER:
ECE SÜT İÇ: Edip Cansever, Cemal Süreya, Ece Ayhan, Sezai Karakoç, Ülkü
Tamer
Turgut Uyar, İlhan Berk
KLASİSİZM(KURALCILIK):
CeMiLeLeR MeFDuB: Corneille, Molière, La Fontaine, La Bruyère, Racine,
Montaigne, Fenelon, Descartes, Boileau
ROMANTİZM(COŞUMCULUK):
SeVGiLi PLaJDa: Schiller, Victor Hugo, Goethe, Lamartine,
Puşkin(Aleksandre), Lord Byron, J.J. Rouse, Dumas(Alexandre)
SEMBOLİZM(SİMGECİLİK):
BMV VaR AC: Beaudelaire, Mallarme, Valery, Verlaine, Rimbaud, Ahmet
Haşim, Cenap Şehabettin
REALİZM (GERÇEKÇİLİK):
FB De GS De ÇaTLaT Dı: Flaubert, Balzac, Dostoyevski, Gogol, Stendhal,
Daniel Defoe, Çehow, Turganyev, London, Tolstoy, Dickens(Charles)
PARNASİZM(ŞİİRDE GERÇEKLİK):
LePeGeCi He: Lisle, Prudhomme, Gautier, Coppee, Heredia,
İslamiyetten sonraki Türk destanları: BeKCi SaMED (battalname, köroğlu
destanı, cengiz han destanı, saltuk bugra han, manas, edige,
danişmendname) ……………… Beyitlerle oluşan divan nazım biçimleri: MeKiK
GeMi (mesnevi, kaside, kıta, gazel, müstezat) ………………. Dörtlüklerle
oluşan divan nazım biçimleri:( TuRŞuM (tuyuğ, rubai, şarkı, murabba)
………………. 13. Yy. Divan temsilcileri( ŞAHSıM) (şeyyad hamza, ahmet
fakih, hoca dehhani, sultan veled, mevlana) ………………. 14. Yy KArGASı
(kadı burhaneddin, ahmedi, gülşehri, aşık paşa, seyyid nesimi) ……………….
15. Yy ŞANSA ( şeyhi, ahmet paşa, necati, süleyman çelebi, ali şir nevai)
……………….Mevlananın eserleri (MaDaM FM) (mesnevi, divanı kebir,
mecalis-i seba, fihi mafih, mektubat)
Tanzimat 1. Dönem temsilcileri: NAZ ŞAŞ ( namık kemal, ahmet vefik, ziya
paşa, şemseddin sami, ahmet mithat, şinasi)……………… 2. Dönem: MıSRAN
( muallim naci, sami paşazade sezai, recaizade mahmut, abdülhak hamit,
nabizade nazım)……………… Serveti fünun temsilcileri : SaHiCi ToHuM
(süleyman nazif, halit ziya, cenap şahabettin, tevfik fikret, hüseyin cahit
yalçın, mehmet rauf)……………… Fecriati temsilcileri FACia YAR (fuat
köprülü, ahmet haşim, celal sahir erozan, yakup kadri, ali canip, refik halit)
……………… Mouppasant tarzı yazanlar: YORuyÖRSa ( yakup kadri, orhan
kemal, refik halit, ömer seyfettin, reşat nuri, sabahattin ali)………………
Namık kemalin tiyatroları: GöK CeVAZ (gülnihal, karabela, celaleddin
harzemşah, vatan yahut silistre, akif bey, zavallı çocuk)
Tevfik fikretin eserleri: HaŞeRRaT (haluk’un defteri, şermin, rübabı
şikeste,rübabın cevabı, tarihi kadim) ,,,,,,,,,,,,,,,,,,, halit ziyanın romanları:
BAKaSıN FM ( bir ölünün defteri, aşkı memnu, kırık hayatlar, sefile, nemide,
ferdi ve şürekası, mai ve siyah),,,,,,,,,,,,,,,,, necip fazılın şiirleri: BaS ÇÖK
( ben ve ötesi, sonsuzluk kervanı, çile, örümcek ağı, kaldırımlar),,,,,,,,,,,,,,,,,
Necip fazılın tiyatroları: TABaK PaRaN (tohum, abdülhamit han, bir adam
yaratmak, künye, para, reis bey, namı diğer parmaksız
salih),,,,,,,,,,,,,,,,,cahit sıtkının eserleri SOn DÖn (sonrası, otuz beş yaş,
düşten güzel, ömrümde sükut)
1. İlk yerli tiyatro eseri: Şinasi / Şair Evlenmesi /1859
2. İlk yerli roman : Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı Talat ve Fitna
3. Batılı tekniği uygun ilk roman : Halit Ziya Uşaklıgil /Aşk-ı Memnu 4. İlk
çeviri roman : Yusuf Kamil Paşa/ Fenelon’dan Telemak / 1859 5. İlk
köy romanı : Nabizade Nazım / Karabibik
4. İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf / Eylül
5. İlk gerçekçi (realist) roman : Recaizade Mahmut Ekrem / Araba
Sevdası 8. İlk tasvir ve tahlil ağırlıklı roman Namık Kemal / İntibah 9.
Yurdumuzda ilk gazete: Zimirini ((1824)
6. İlk resmi Türkçe gazete : Takvim–i Vaka
7. İlk yarı gazete : Ceride-i Havadis
8. İlk tarihi roman : Namık Kemal / Cezmi – A. Mithat / Yeniçeri 13. İlk
özel gazete : Şinasi ile Agah Efendi / Tercüman-ı Ahval 14. İlk
pastoral şiir : A.Hamit Tarhan / Sahra
9. İlk şiir çevirisini yapan, ilk makaleyi yazan ve noktalama işaretlerine
ilk kez kullanan ilk Türk gazeteci : Şinasi 16. Aruzla ilk manzum
tiyatro eseri yazan : A.Hamit Tarhan / Eşber veya Sardanapal 17. İlk
bibliyografya : Keşfü’z Zünun / Katip Çelebi
10. ilk biyografi: Hoca Dehhani – Selçuklular Şartnamesi
11. İlk hatıra (anı) kitabı : Babürşah / Babürname
12. İlk hamse yazarı : Ali Şir Nevai
13. İlk tezkire : Ali Şir Nevai / Mecalisün Nefais
14. İlk antolojisi : Ziya Paşa / Harabat
15. İlk atasözleri kitabı : Şinasi /Durub-i Emsal-ı Osmaniye
16. İlk hikaye kitabı : A.Mithat Efendi / Letaif-i Rivayet
17. İlk fıkra yazarı : Ahmet Rasim
18. İlk Türkçe yazılan ilk kitap : Kutadgu Bilig
19. İlk siyasetname : Kutadgu Bilig
20. Cumhuriyet dönemi ilk mensur şiir örneklerini veren : Halit Ziya
Uşaklıgil 29. ilk mensur şiir örneklerini veren : Recaizade Mahmut
Ekrem
21. Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan : Mehmet Emin Yurdakul
31. Türkçe’nin ilk gramer kitabını yazan: Baskakov
22. İlk makale : Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
23. İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk : Fecr-i Ati
24. Cumhuriyet sonrası ilk bildiri yayınlayan topluluk: Yedi
Meşaleciler 35. Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser : Kutadgu Bilig
25. İlk seyahatname : Seydi Ali Reis / Mir’atül Memalik
26. İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi
27. Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz : Fuat Köprülü 39.
Sahnelenen ilk tiyatro : Namık Kemal / Vatan yahut Silistre
28. Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk
örnekleri veren: Tevfik Fikret 41. Şiirde noktalama işaretlerini ilk
kullanan: Tevfik Fikret
29. Türkçe’nin ilk dil bilgisi kitabı : Süleyman Paşa / Sarf-ı Türki 43.
İlk natüralist eserimizin yazarı : Nabizade Nazım / Zehra
30. Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim 45.
Şarkı nazım türünü ilk kullanan: Nedim
31. İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi : Kamus’ul Alam
32. İlk sözlüğümüz : Kaşgarlı Mahmut / Divan-ı Lügat-it Türk 48.
Matbaada basılan ilk kitabımız: Vankulu Lügatı
33. İlk Türkçe sözlük : Şemsettin Sami – Kamus-ı Türki
34. İlk özdeyiş örneklerini veren : Ali Bey / Lehçet’ül Hakayık 51. İlk
didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz : Kutadgu Bilig
52. Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin : Orhun Abideleri
35. Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan :
R. Mahmut Ekrem 54. Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına
öncülük eden : Mehmet Emin Yurdakul 55. Konuşma diliyle yazılmış
ilk hikayenin yazarı : Ömer Seyfettin 56. İlk deneme yazarı: Nurullah
Ataç
36. Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan : A. Hamit Tarhan /
Validem 58. İlk köy şiiri : Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı 59. İlk
alfabemiz : Göktürk Alfabesi
37. Tekke şiirinin babası : Ahmet Yesevi
38. İlk Türk destanı : Alp Er Tunga Destanı
39. Bizde batılı anlamda ilk eleştiriyi yazan : Namık Kemal
40. Bizde epik tiyatro türünün kurucusu : Haldun Taner
41. İlk kadın romancımız : Fatma Aliye
42. Süslü nesrin ilk temsilcisi : Sinan Paşa
43. Dünyanın bilinen ilk destanı : Sümerlerin Gılgamış Destanı 67.
Dünyanın en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı : Kırgızların Manas
Destanı 68. Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan : Şinasi
44. Kurtuluş savaşımızı doğrudan işleyen roman : Halide Edip Adıvar
/ Ateşten Gömlek 70. İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı : Ahmet
Vefik Paşa
45. İlk divan şairi : Hoca Dehhani
46. Hikayede gerçek anlamda ilk kez Anadolu’yu işleyen : Refik Halit
Karay 73. En başarılı psikolojik roman yazarımız : Peyami Safa /
9.Hariciye Koğuşu 74. İlk çocuk şiirlerini yazan : Tevfik Fikret /
Şermin
47. Dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı : Genç Kalemler
48. Hayat hikayesini İngilizce yazan ilk yazarımız: Halide Edip Adıvar
77. İlk çocuk yayınımız: Eftal ve Mümeyyiz
49. İlk Çocuk Romanı: Mahmut Yeşari / Bağrı Yanık Ömer
50. İlk Çocuk Şiir Kitabı : İbrahm Alaattin Gövsa / Çocuk Şiirleri 80.
İlk Çocuk Tiyatromuz: M. Kemal Küçük / Çocuklara Tiyatro Dersi –
Gülmeyen Çocuk 81. İlk edebiyat dergimiz: Hazine-i Evrak
51. İç monolog tarzında yazılmış ilk roman: Adalet Ağaoğlu / Bir
Düğün Gecesi 83. Post-modern tarzında eser veren ilk yazarımız:
Tutunamayanlar / Oğuz Atay 84. İlk yerli çizgi roman Türk
Kahramanı: Köroğlu (1953)
52. Ülkemizde ilk çocuk çizgi roman türü : Kara Maske (1943)
53. En uzun ömürlü edebiyat dergisi : Varlık Dergisi (1933)
54. İlk edebi tartışma: Namık Kemal ile Ziya Paşa arasında
55. İlk divan sahibi sanatçımız: Yunus Emre
56. İlk mizah gazetemiz: Namık Kemal / Diyojen
57. Serbest vezni kullanan ilk kullanan şair: Nazım Hikmet Ran
(1929) 91. Cumhuriyet dönemi heceyle yazılan ilk manzum tiyatro
eseri : Yusuf Ziya Ortaç / Binnaz 92. Heceyle yazılan ilk manzum
tiyatro eseri : A. Hamit Tarhan / Nesteren 93. Lügat sözlük hakkında
yazılan ilk lügat: D. Mehmet Doğan / Bir Lügat Bulamadım 94. İlk
edebi topluluk: Servet-i Fünun
58. Türk Edebiyatı’nda yayınlanmış ilk öykü kitabı: Emin Nihat
Tarlan / Müsameratname 96. Türk Edebiyatı’nda batıdan yapılan ilk
fabl çevirisi: Şinasi 97. Türk Edebiyatı‘nda yazıya geçirilen ilk
masallar: Billur Köşk Masalları 98. Türk masallarını ilk defa derleyen:
İ. Kunoş adlı Macar bilim adamı 99. Türk masallarını ilk defa
yayınlayan yabancı ülke: 16. Lui dönemi Fransa 100. Aşık Veysel’i
Türk halkına ilk tanıtan: Ahmet Kutsi Tecer 101. Batılı anlamdaki Türk
resmine figür kullanan ilk ressam: Osman Hamdi Bey 102.
Cumhuriyet tarihinin ilk ressamı Refik Epikman
59. Türkiye’nin ilk kadın caz piyanisti: Nilüfer Verdi
60. İlk Türk filmi: Fuat Uzkınay /‘Ayastefonos’daki Rus Abidesinin
Yıkılışı’ (1914). 105. İlk sesli Türk filmi: Muhsin Ertuğrul / İstanbul
Sokaklarında 106. Yasaklanan ilk film: Metin Erksan / Aşık Veysel’in
hayatı 107. İlk uluslararası ödül: Metin Erksan / Susuz Yaz
61. İlk renkli Türk filmi: Muhsin Ertuğrul / Halıcı Kız
 62. İlk renkli belgesel film: Ali İpar – İlhan G. Arakon / Bir Şehrin
Doğuşu 110. Köy hayatını anlatan ilk Türk filmi: Lütfi Akad / Beyaz
Geceler 111. İlk sinema gösteriminin yapıldığı yer: Yıldız Sarayı
(1896) 112. İlk kadın seslendirme yönetmeni: Sacide Keskin
63. Seslendirme işlemi Türkiye’de yapılan ilk film: Muhsin Ertuğrul /
Bir Millet Uyanıyor 114. Basılan ilk küçük hikaye kitabı: S. Sezai /
Küçük Şeyler 115. Bilinen ilk Türk yazar: Yollug Tigin
64. Türkiye’de bilinen ilk resim sergisi, İstanbul Atmeydanı’nda
(Hipodrom) açıldı. 117. Türkiye’de çekilen ilk belgesel:
Ayastefonos’taki Rus Abidesi’nin yıkılışıdır.(1914) 118. Türkiye’de afiş
sanatının öncüsü: İhap Hulusi Görkey (1929) 119. İlk Anket
Düzenleyen Dergi: Mektep ( Karabet Efendi)
65. İlk dergi : Vakayi-i Tıbbiye
66. İlk Edebiyat Tarihi: Abdülhalim Memduh / Tarih-i Edebiyat-ı
Osmaniye 122. İlk spor dergisi: Sait çelebi / Spor Alemi (1919 –
1921)
67. Fotoğrafçılık konusunda ilk kitap : Yüzbaşı Hüsnü Efendi /
Risale-i Fotoğrafya 124. İlk Fotoğrafçılık dergisi: Saffet Sürel –Şinasi
Barutçu / Profesyonel ve Amatör Foto Dergisi 125. İlk fotoğraf
sergisi: 1942 yılında Gazi Öğretmen okulunda açıldı 126. İlk fotoğraf
yarışması : 1933 Ankara Halkevleri tarafından yapıldı 127.
Yurdumuzda ilk fotoğrafhane: 1845 yılında M.Yana tarafından açıldı.
128. İlk Güzel Sanatlar Akademisi: Sanayi-i Nefise Mektebi
68. İlk haber ajans
69. İlk haber ajansı : Anadolu Ajansı
70. İlk özel haber ajansı : Türk Haberler Ajansı (THA) / Kadri
Kayabal 131. İlk Heykel : Osman Gazi büstüdür (1914)
71. İlk heykeltıraş : İhsan Aksoy
72. İlk Kabare Tiyatrosu: Haldun Taner /Devekuşu Kabare Tiyatrosu
(1962) 134. İlk Marş: Mahmudiye Marşı (1289)
73. İlk Milli Marş: İstiklal Marşı (1921)
74. İlk Opera yapıtımız: Ahmet Adnan Saygun / Özsoy (1928)
75. İlk Sansür : Ali Kararnamesi
76. İlk Kadın sinema oyuncumuz: Bedia Muvahhit – Neyyire Neyir
139. İlk Kadın tiyatro sanatçımız: Afife Jale
77. İlk Kadın opera sanatkarımız: Semiha Berksoy
Eser Yazarı Başkahramanları
İntibah Namık KEMAL Ali Bey
Vatan Yahut Silistre Namık KEMAL İslam Bey, Zekiye
Cezmi Namık KEMAL Adil GİRAY
Araba SeVDASI R. Mahmut Ekrem Bihruz Bey
Sergüzeşt Samipaşazade SEZAİ Dilber
Mai ve Siyah Halit Ziya Uşaklıgil Ahmet Cemil
Aşk-ı Memnu Halit Ziya Uşaklıgil Adnan Bey, Bihter, Firdevs Hanım
Eylül Mehmet RAUF Suat Hanım, Süreyya Bey, Necip
Şık Hüseyin Rahmi Gürpınar Şöhret Bey, Madam Potiş
Mürebbiye Hüseyin Rahmi Gürpınar Dehri Efendi, Anjel, Şemi
Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç Hüseyin Rahmi Gürpınar İrfan Galip
Şıpsevdi Hüseyin Rahmi Gürpınar Meftun Bey, Kasım Efendi, Edibe
Kaşağı Ömer Seyfettin Ömer, Hasan
Yaban Yakup Kadri Karaosmanoğlu Ahmet Celal, Emine
Kiralık Konak Yakup Kadri Karaosmanoğlu Seniha, Naim Efendi
Sodom ve Gomore Yakup Kadri Karaosmanoğlu Sami Bey, Leyla
Ateşten Gömlek Halide Edip Adıvar Ayşe, Peyami, Binbaşı İhsan
Sinekli Bakkal Halide Edip Adıvar Kız Tevfik, Emine, Rabia
Vurun Kahpeye Halide Edip Adıvar Aliye, Uzun Hüseyin, Tosun Bey
Tatarcık Halide Edip Adıvar Lale (Tatarcık), Recep
Çalıkuşu Reşat Nuri Güntekin Feride
Yeşil Gece Reşat Nuri Güntekin Şahin Bey
Yaprak Dökümü Reşat Nuri Güntekin Ali Rıza Bey, Fikret, Necla, Leyla
Gönül Hanım Ahmet Hikmet Müftüoğlu Gönül Hanım, Üsteğmen Mehmet
Tolun, Ali Bahadır Bey
Huzur Ahmet Hamdi Tanpınar Mümtaz, Nuran
Kuyucaklı Yusuf Sabahattin Ali Yusuf, Muazzez, Şahinde
Yılanların Öcü Fakir Baykurt Kara Bayram, Irazca, Haceli
Bereketli Topraklar Üstünde Orhan Kemal İflahsızın Yusuf, Köse Hasan,
Pehlivan Ali
Yorgun Savaşçı Kemal Tahir Yüzbaşı Cemil, Neriman
Esir Şehrin İnsanları Kemal Tahir Kamil Bey, Nemide Hanım, Ayşe, Ahmet
İnce Memed Yaşar Kemal Abdi Ağa, Memed
Fatih – Harbiye Peyami Safa Neriman, Şinasi, Macit
Dokuzuncu Hariciye Koğuşu Peyami Safa Hasta Çocuk, Nüzhet
İbrahim Efendi Konağı Samiha Ayverdi İbrahim Efendi, Salih Bey, Yusuf
Bey, Şevkiye Hanım, Zaim Bey
Tutunamayanlar Oğuz Atay Turgut Özben
Anayurt Oteli Yusuf Atılgan Zebercet
Sessiz Ev Orhan Pamuk Metin, Faruk Bey, Nilgün
Fahim Bey ve Biz Abdulhak Şinasi Hisar Fahim Bey
Ayaşlı ve Kiracıları Memduh Şevket Esendal Ayaşlı İbrahim Efendi
Aganta Burina Burinata Halikarnas Balıkçısı Mahmut, Süleyman Kaptan,
Zeynel Ağa, Ayşe
Küçük Ağa Tarık Buğra İstanbullu Hoca, Salih
Bir Düğün Gecesi Adalet Ağaoğlu Fıtnat Hanım, Tezel, Ayşe
Keşanlı Ali Destanı Haldun Taner Keşanlı Ali, Zilha
Yine Bir Gülnihal Turan Oflazoğlu İsmail Dede Efendi
Sarı Naciye Recep Bilginer Sarı Naciye, Elci
BATI EDEBİYATI
Sefiller Victor Hugo Jan Valjean, Javert
Notre Dame’in Kamburu Victor Hugo Quasimodo, Esmeralda
Üç Silahşörler Alexandre Dumas Arhos, Parthos, D’Artagnon
Monte Kristo Kontu Alexandre Dumas Edmond, Mercedes, Fernand
Goriod Baba Balzac Goriot, Delphine, Anastasie
Kırmızı ve Siyah Stendhal Jülien Sorel, Madame de Renal, Mathilde
Madam Bovary Gustave Flaubert Emma (Madam Bovary), Charles Bovary,
Rodolphe
Germinal Emile Zola Lantier
Meyhane Emile Zola Gervaise Macquart
Venedik Taciri Shakespeare Shylock, Antonio
Robenson Crusoe Daniel Defoe Robenson Crusoe , Cuma
Oliver Twist Charles Dickens Oliver Twist, Dodger, Fagin, Mr. Brownlow
Genç Werter’in Acıları Goethe Werter, Latte
Faust Goethe Faust, Mefisto, Margaret
Don Kişot Cervantes Don Kişot, Sancha Panza
Fareler ve İnsanlar John Steinbeck Lennie, George
Vahşetin Çağrısı Jack London Buck
Beyaz Diş Jack London Kurt kırması
Yüzbaşının Kızı A. Puşkin Pugaçov
Ölü Canlar Gogol Çiçikov
Babalar ve Oğullar Turgenyev Bazarov
Ana Gorki Pelagiya Nilovna
Suç ve Ceza Dostoyevski Raskolnikov
Karamozov Kardeşler Dostoyevski Fedor Pavloviç Karamozov, Dimitri
Karamozov
Anna Karanina Tolstoy Anna Karanina, Vronski
Savaş ve Barış Tolstoy Bozukov
ACIMAK -REŞAT NURİ GÜNTEKİN -ROMAN
Bir ilkokulda öğretmenlik yapan Zehra, babası öldükten sonra onun bıraktığı
anı defterini sabaha kadar okur. İç dünyasını tanımadığı babasına karşı
düşmanlık besleyen Zehra, babasının annesiyle olan ilişkisini ve annesinin
olumsuz yönlerini öğrenir. Ailesinin neden dağıldığını ve babasının onu bu
yüzden öğretmen okuluna gönderdiğini de anlar. Babasının acılarını anlayan
Zehra, artık bağışlamayı ve acımayı öğrenmiştir.
AKİF BEY- NAMIK KEMAL -TİYATRO
Deniz subayı olan Akif, Dilruba adında ahlaksız bir kadın tarafından kandırılır
ve evlenir. Kocasının bir savaşta şehit olduğunu söyleyen Dilruba’nın
ahlaksız bir kadın olduğunu öğrenen Akif, onu boşar ve intikam almak
amacıyla evine gider. Bu sırada Dilruba yeniden evlenmiştir. Dilruba’nın yeni
kocasıyla çatışan Akif de Dilruba’nın yeni kocası da ölür. Akif’in babası da
Dilruba’yı öldürür.
ANKARA-Y. KADRİ KARAOSMANOĞLU -ROMAN
Roman üç bölümden oluşur. Birinci bölümünde Milli Mücadele yıllarındaki
Ankara anlatılmıştır. İstanbul’dan gelen Selma Hanım, kocası Nazif Beyin de
etkisiyle önceleri inanmadığı Milli Mücadeleye inanmaya başlar; fakat bu
sefer de kocası Sakarya Muhaberesi’nden kaçmaya çalışmaktadır. Selma,
Binbaşı Hakkı Bey’le birlikte mücadeleye devam eder ve yaralılara hemşirelik
yapar.
İkinci bölümde Cumhuriyet yıllarının Ankara’sı anlatılır. Binbaşı Hakkı Bey’le
Selma evlenir. Üçüncü bölümde ise Cumhuriyet olgunlaşmış ve Neşet Sabit
gibi aydın gençler yetişmiştir. Selma üçüncü evliliği bu gençle yapar ve
mutlu olur.
AŞK-I MEMNU- HALİT ZİYA UŞAKLIGİL-ROMAN
Bihter genç bir kadındır, Adnan Bey adında zengin ve kültürlü bir adamla
evlenir. Bir süre sonra Bihter, kocasının yeğeni Behlül’e aşık olur; fakat
Behlül aslında Nihal’i sevmektedir. Behlül, Nihal evlenmek üzereyken
Bihter’le olan ilişkisi ortaya çıkar. Bihter intihar eder, Behlül kaçar.
ATEŞTEN GÖMLEK – HALİDE EDİP ADIVAR – ROMAN
İzmir’ in işgal edilirken kocası ve çocuğu düşman tarafından öldürülen Ayşe,
İstanbul’daki akrabası Peyami’ nin yanına gider. Bir müddet sonra onlara
Binbaşı İhsan da katılır ve Kuvayi Milliye’ ye hizmet etmek için hep birlikte
Anadolu’ ya geçerler. Bu sırada hem Peyami hem de Binbaşı İhsan Ayşe’ ye
âşık olur ve gün geçtikçe bu aşk ikisi için de ateşten bir gömleğe dönüşür.
ARABA SEVDASI – RECAİZADE MAHMUT EKREM – ROMAN
Bir vezirin oğlu olan Bihruz Bey, babası öldükten sonra çok büyük bir
servete kavuşur. Aldığı yetersiz eğitimin de etkisiyle Batılı gibi yaşamaya
heves eden Bihruz Bey, kendini eğlenceye kaptırır.
Bu sırada Periveş adında bir sokak kadınına âşık olur. Kendisini kandıran
arkadaşının da etkisinde kalan Bihruz Bey sonunda Periveş’in de arkadaşının
da gerçek kişiliğini öğrenir.
AYAŞLI VE KİRACILARI – MEMDUH ŞEVKET ESENDAL – ROMAN
Bir köy ağasının oğlu olan Ayaşlı İbrahim, geçimini kiraya verdiği evlerden
kazanmaktadır. Yaptığı pek çok iş başarısızlıkla sonuçlanan İbrahim’le
birlikte değişik katmanlardan oluşan kiracılarının hayatı ve bu kiracıların
birbirleriyle olan ilişkileri anlatılır.
BİR TEREDDÜDÜN ROMANI – PEYAMİ SAFA – ROMAN
Okuduğu bir romanın yazarıyla tanışan Mualla, yazarın evlenme teklifiyle
karşılaşır. Kararsız kalır; ancak kararsız kalan sadece Mualla değildir. Yazar
da Vildan adlı bir kadınla tanışmıştır ve Mualla’yla Vildan arasında bir seçim
yapamamaktadır.
CEZMİ – NAMIK KEMAL – ROMAN
İran savaşına katılan Cezmi, Kırım şehzadesi Adil Giray’ la arkadaş olur. Adil
Giray bir baskında yakalanır. Şahın karısı Şehriyar, Adil Giray’ a âşık olur. Bu
sırada Adil Giray ise şahın kız kardeşi Perihan’ a âşık olmuştur. Şehriyar’ ın
kurduğu tuzak neticesinde Adil Giray ve Perihan ölür, Cezmi ise yaralı olarak
kurtulur.
ÇALIKUŞU – REŞAT NURİ GÜNTEKİN– ROMAN
Küçük yaşta anasını babasını kaybeden Feride, teyzesinin yardımıyla yatılı
bir okula gider. Yaramazlığından dolayı ona bu okulda Çalıkuşu adı takılır.
Yaz tatillerinde teyzesinin yanına giden Feride, teyzesinin oğlu Kamuran’la
bir ilişkiye başlar. Ancak evlenmek üzerelerken Feride, Kamuran’ ın başka
bir kızla ilişkisi olduğunu öğrenir. Teyzesinin yanından ayrılan Feride,
Anadolu’ nun birkaç vilayetinde öğretmenlik yapar. Eski bir tanıdığı olan
ihtiyar Doktor Hayrullah Bey’ le Kuşadası’ nda karşılaşan Feride,
çevredekilerin dedikodularından kurtulmak için Hayrullah Bey’ le evlenir. Bu
sırada Feride’ nin günlüğünü okuyan Hayrullah Bey günlüğü saklar ve
kendisi öldükten sonra Kamuran’ a verilmek üzere bir zarfa koyar. Hayrullah
Bey ölünce Feride zarfı Kamuran’a götürür. Kamuran günlüğü okuyunca
geçmişte olan biten her şeyi öğrenir ve Feride’yle evlenir.
DAMGA – REŞAT NURİ GÜNTEKİN– ROMAN
Bir paşanın oğlu olan İffet, babasıyla birlikte Midilli’ ye gider. İffet küçükken
dinlediği bir masaldan çok etkilenir ve bu masal ona sevilen kadın için
kendini feda etmeği öğretir. Babası burada ölünce İstanbul’a döner ve
hukuk eğitimi almaya başlar.
Bir taraftan da Cemil Kerim Beyin çocuklarına ders vermeye başlayan İffet,
Cemil Kerim Beyin karısı Vedia ile bir aşk ilişkisi içine girer. Vedia’yla
buluştuğu bir gece yakalanınca eve hırsızlık yapmak için geldiğini söyleyen
İffet, hapse atılır. Hapisten çıktığında ise sabıkalı olduğu için işsiz kalır. Bu
sırada kocasından ayrılan Vedia ile karşılaşan İffet ona evlenme teklif eder.
Vedia, sabıkalı biriyle evlenemeyeceğinin söyleyince İffet bir itirafta bulunur.
DEVLET ANA – KEMAL TAHİR – ROMAN
Eserin kahramanı Devlet Hatun, kitaba adını vermiştir. Dört bölümden
oluşan bu romanda Osmanoğulları’nın entrikalarla dolu kuruluş yılları, Şeyh
Edebali, Yunus Emre gibi tarihi kişiliklerin maceraları anlatılmıştır.
DOKUZUNCU HARİCİYE KOĞUŞU – PEYAMİ SAFA – ROMAN
Sekiz yaşından beri bacağından rahatsız olan genç, (Romanda adı
verilmemiştir.)İstanbul’da küçük bir evde yaşamaktadır ve Erenköy’de
oturan bir akrabasının kızı Nüzhet’e âşıktır. Nüzhet ise Ragıp adlı bir
doktorla evlenmek üzeredir. Roman gencin hastahaneden çıkmasıyla sona
erer.
EYLÜL – MEHMET RAUF– ROMAN
Süreyya Bey ve Suat Hanımın sıradan bir evlilikleri vardır. Süreyya Beyin
arkadaşı Necip bir müddet sonra aile dostları haline gelir. Ancak Necip’in
Suat’a olan ilgisi zamanla aşka dönüşür ve Suat da ona karşılık verir.
Süreyya’ya ihanet etmeyi içlerine sindiremeyen Suat ve Necip köşkte çıkan
bir yangında ölür.
FELATUN BEY İLE RAKIM EFENDİ – AHMET MİTHAT EFENDİ-ROMAN
Felatun Bey ve kız kardeşi Mihriban alafranga bir eğitim anlayışına göre
yetiştirilmiştir. Günlerini gezerek ve eğlenerek geçiren Felatun Bey,
babasından kalan mirası yabancı bir aktris için harcar. Rakım Efendi ise fakir
bir ailenin oğludur.
Babası öldükten sonra güç şartlar içinde okulu bitirir ve kitap çevirmeye
başlar. Küçük yaşta satın aldığı Canan adlı cariyeye okuma yazma öğretir.
Bir süre sonra da onunla evlenerek düzenli bir hayat kurar.
GÜLNİHAL – NAMIK KEMAL– TİYATRO
Kaplan Paşa Rumeli’de sancak beyidir. İsmet ve Muhtar, Kaptan Paşanın
kardeşlerinin çocuklarıdır. Kaplan Paşa çevresindekiler tarafından çok
sevilen Muhtar’ı kıskanır. Muhtar’ı öldürmek isteyen Kaplan Paşa, İsmet ve
Muhtar’ın arasını açar. İsmet’in dadısı Gülnihal Kaplan Paşanın oyunlarını
ortaya çıkarır ve iki gencin kavuşmasını sağlar.
HANDAN – HALİDE EDİP ADIVAR – ROMAN
Refik Cemal, Neriman’la evlidir. Handan ve Neriman kardeş çocuklarıdır.
İhtilalci bir genç olan Nazım, Handan ile evlenmek ister; fakat Handan
Hüsnü Paşayla evlenir. Bu arada Nazım hapse atılır ve Handan’a mektup
bıraktıktan sonra intihar eder. Kocasıyla Londra’da bulunan Handan,
Londra’ya gelen Refik Cemal’le tanışır ve birbirlerine âşık olurlar. Kocasını
aldattığı için vicdan azabı duyan Handa bir müddet sonra ölür.
HUZUR-AHMET HAMDİ TANPINAR-ROMAN
Romanın ana karakteri Mümtaz varoluş sorununa çare arayan gen bir
İstanbulludur. Bir çocuklu dul Nuran Mümtaz’ı sever; ancak toplum baskısı
yüzünden Mümtaz’la evlenmekten vazgeçer. Suat’ın intiharıyla varolmaya
çalışan; fakat sonunda kaybeden huzursuz bireylerin romanı olan Huzur son
bulur.
İNTİBAH YA DA SERGÜZEŞT-İ ALİ BEY – NAMIK KEMAL– ROMAN
Ali Beyin Mahpeyker adındaki kötü kadınla olan ilişkisini sonlandırmak için
annesi eve Dilaşup adında bir cariye alır. Onların mutluluklarını kıskanan
Mahpeyker, Ali Beyle Dilaşup’un arasını bozmak ve Ali Bey’i öldürtmek ister.
Dilaşup’a iftira atan Mahpeyker’in oyunları sonunda Dilaşup, Ali Beyi
ölümden kurtarır; ama kendisi ölür. Ali Bey de Mahpeyker’i öldürür. Kendisi
de hapiste ölür.
KARABİBİK – NABİZADE NAZIM – ROMAN
Beymelik köyünde yaşayan Karabibik, babasından kalan tarlanın bir kısmını
komşusuna satmıştır. Kalanları Yosturoğlu’na kaptırmak istememektedir.
Rum bakkal Yani’den aldığı borçla bir öküz satın alan
Karabibik,Yosturoğlu’yla barışır ve kızını onun yeğenine verir. Bir süre sonra
hastalanan Karabibik, kızının mutluluğuyla kendisini mutlu hisseder.
KİRALIK KONAK – Y.KADRİ KARAOSMANOĞLU – ROMAN
Naim Efendi eski bir nazırdır. Kızı Sekine, lüks düşkünü damadı Servet,
torunları Seniha ve Cemil ile aynı konakta yaşamaktadır. Serbest yetişmiş
bir kız olan Seniha’nın Faik ve Hakkı Celis adlı iki arkadaşı vardır. Seniha’nın
Faik’ten hamile kaldığını öğrenen Naim Efendi yıkılır.
KIRIK HAYATLAR- HALİT ZİYA UŞAKLIGİL- ROMAN
Kötü bir kadın olan Neyyir, Doktor Ömer Behiç’i kendisine âşık eder. Ancak
doktor evlidir ve ailesiyle Nevyir arasında kalır. Küçük kızı Leyla’nın
menenjitten ölmesi üzerine bu olayı ilahi bir uyarı kabul eder ve ailesine
döner.
KUYUCAKLI YUSUF – SABAHATTİN ALİ – ROMAN
Aydın’ın Nazilli ilçesinin Kuyucak köyündeki bir evi eşkıyalar basar ve karı-
kocayı öldürür. Soruşturmaya gelen kaymakam küçük Yusuf’u evlatlık olarak
alır. Kaymakam, karısı Şahende’yle olan sorunları yüzünden kendisini içkiye
ve kumara vermiştir. İlçenin zenginlerinden Hilmi Beye de epey
borçlanmıştır. Aradan geçen zamanda Yusuf ve kaymakamın kızı Muazzez
büyür. Kasabanın kabadayısı Şakir’in, Muazzez’i rahatsız etmesine Yusuf
dayanamaz ve onu döver. Bu olaydan sonra da kaymakam Yusuf ile
Muazzez’i evlendirir. Yusuf’un Edremit’e devlet memuru olarak atanmasını
sağlar. Ancak Edremit’e atanan yeni kaymakam İzzet Bey, Şakir’in babasının
yakın dostudur ve Şakir’le de arası iyidir. İzzet Bey, Yusuf’u evinden
uzaklaştırmak için yeni bir göreve atar. Artık Yusuf sürekli dışarıdadır. Bu
sırada kaymakam, Şahinde Hanımın evini dostlarıyla eğlendiği bir mekân
olarak kullanmaya başlamıştır ve Muazzez’in namusuna göz dikmiştir. Bir
gece Yusuf eve gelir ve evdeki herkesi öldürür. Karısını gömdükten sonra
dağa çıkar.
MAİ VE SİYAH – HALİT ZİYA UŞAKLIGİL– ROMAN
İstanbullu bir ailenin çocuğu olan Ahmet Cemil, mülkiyeyi bitirmek
üzereyken babası ölür. Bunun üzerine Ahmet Cemil, ailesinin geçimini
sağlamak için ders vermeye başlar. Bir taraftan da eserini tamamlamaya
çalışır; ancak eserinden beklediği başarıyı elde edemez.
Kız kardeşi İkbal’in kocasının eziyetleri neticesinde ölmesi ve sevdiği kız olan
Lamia’nın başkasıyla nişanlanması onu bunalıma sürükler. Ahmet Cemil
kitabını yakar ve Yemen’deki kaymakamlık görevini kabul eder. Annesiyle
birlikte çok sevdiği İstanbul’dan ayrılır.
MÜREBBİYE – HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR – ROMAN
Matmazel Angel aşıklarının biriyle İstanbul’ a gelmiş bir Parislidir. İki ay
sonra yüzüstü bırakılır. Fransız bir ailenin yardımıyla Dehri Efendi’nin
konağına girer ve onun çocukları Nezahat ve Nazmi’ ye öğretmenlik
yapmaya başlar. Bir süre sonra ailenin erkeklerini baştan çıkarma planları
yapan Angel , aptal torun Sami’ den başlayarak ailenin reisi Dehri Efendi’ ye
kadar tüm erkekleri baştan çıkarır.
SERGÜZEŞT- SAMİPAŞAZADE SEZAİ – ROMAN
Dokuz yaşında esir tacirlerinin eline düşen Dilber, Kafkasya’dan İstanbul’a
getirilir ve bir eve satılır. Bu evde hanımından ve zenci halayık Taravet’ten
eziyet görür. Bir süre sonra tekrar bir esir tacirinin eline düşen Dilber’e,
ileride daha iyi bir paraya satabilmek için ut çalmayı ve şarkı söylemeyi
öğretirler.
Bir süre sonra da Asaf Paşanın konağına satılır. Asaf Paşanın oğlu Celal,
Dilber’e âşık olur. Celal’in annesi durumu öğrenince Dilber’i evden
uzaklaştırır. Mısır’da zengin bir adama cariye olarak satılan Dilber, buradan
kaçarken paniğe kapılır ve Nil nehrinde boğulur.
SİNEKLİ BAKKAL– HALİDE EDİP ADIVAR– ROMAN
Aksaray’da Sinekli Bakkal Mahallesi’nde bir imamın kızı olan Emine,
mahalledeki ortaoyuncu Tevfik ile babasının karşı çıkmasına rağmen evlenir.
Ancak Tevfik’in hayatını içine sindiremeyen Emine ondan ayrılır. Ayrıldıktan
sonra Rabia dünyaya gelir. Bu sırada Tevfik sürgüne gönderilir. Rabia
sesinin güzelliği ve Kuran okumaktaki hüneri ile ünlenir. Tevfik sürgünden
döner, Rabia’yı yanına alır; fakat Genç Türklere destek olduğu için Şam’a
sürülür. Rabia burada Peregrini’ye âşık olur ve evlenir. Bir süre sonra Tevfik
ve Rabia sürgünden dönüp Sinekli Bakkal Mahallesi’ne tekrar yerleşir.
SODOM VE GOMORE – Y. KADRİ KARAOSMANOĞLU- ROMAN
İşgal yıllarındaki İstanbul’u ve idarecilerin vurdumduymazlıklarını anlatan
roman Sami Bey ve ailesinin etrafında geçer. Leyla’nın nişanlısı Necdet ise
idarecilerin yabancılarla olan ilişkilerinden tiksinti duyan bir vatanseverdir ve
Anadolu’dan gelecek kurtuluş hareketini beklemektedir.
ŞAİR EVLENMESİ – İBRAHİM ŞİNASİ – TİYATRO
Şair Müştak Bey, sevdiği kadın Kumru Hanım yerine onun çirkin ablası ile
yanlışlıkla evlenir. Durumu düzeltmek için imam Ebüllaklaka’ya rüşvet verir
ve Kumru Hanımla evlenmeyi başarır.
ŞIPSEVDİ – H.RAHMİ GÜRPINAR– ROMAN
Meftun fakir bir ailenin oğludur. Sırf parasını elde edebilmek için Kasım
Efendinin kızı Edibe’yle evlenir. Meftun’un kız kardeşi Lebide de Kasım
Efendinin oğlu Mahir ile evlendirilir. Kasım Efendi’nin parasının peşinde olan
Meftun, bunun için Mahir’i kullanmaya çalışır; ancak durum anlaşılınca
Kasım Efendi Mahir’i evlatlıktan reddeder. Lebide’yi babasının yanında
bırakan Meftun ise Paris’e kaçar. Bir süre sonra Ledibe eve erkek almaya
başlayınca Kasım Efendi felç geçirir. Durumu haber alan Meftun servete
konmak için eski karısıyla yeniden evlenme planları yapmaya başlar.
TAAŞŞUK-I TALAT VE FITNAT – ŞEMSETTİN SAMİ- ROMAN
Babasız büyüyen Talat, Fıtnat’a âşık olur. Kadın giysileri giyerek evine gider
ve onu kendisiyle evlenmesi için ikna etmeye çalışır. Fıtnat’ın üvey babası
ise onu zengin biriyle evlendirir. Ali Beyle evlenince kendisini vuran Fitnat,
yaralıyken Ali Bey’in annesini terk eden öz babası olduğunu öğrenen Fıtnat
ölür. Onun acısına dayanamayan Talat da bir süre sonra ölür. Fıtnat’ın öz
babası olduğunu öğrenen Ali Bey çıldırır ve ölür.
VATAN YAHUT SİLİSTRE- NAMIK KEMAL–TİYATRO
Kurtuluş Savaşı başlayınca İslam Bey nişanlısı Zekiye ile vedalaşır ve
cepheye gider. Ancak Zekiye ondan ayrı kalamaz ve erkek kılığına girerek
Adem adını alarak gönüllü olur. Savaşta yaralanan İslam Beye yardım eden
Adem, Abdullah Çavuşla birlikte düşman cephaneliğini havaya uçurur ve
kaleyi kurtarır; ancak bu sırada kimliği ortaya çıkar. Kale komutanı Sıtkı
Beyin öldüğünü sandığı babası olduğunu öğrenen Zekiye (Adem), İslam
Beyle evlenir.
YABAN- Y. KADRİ KARAOSMANOĞLU – ROMAN
Birinci Dünya Savaşı gazisi Yedek Subay Ahmet Celal’in bir kolu kopmuştur.
İstanbul’un işgaline dayanamaz ve emireri Mehmet Ali’nin evine gider.
Ancak buradaki köylülerin kendisine yabancı gözüyle bakması ve “yaban”
adını takması onu üzer. Mehmet Ali yeniden askere alındıktan bir müddet
sonra köy Yunan işgaline uğrar, bunun üzerine Ahmet Celal anılarını yazdığı
defterini Mehmet Ali’nin yengesi Emine’ye vererek köyden ayrılır. Daha
sonra kenarları yanmış bir şekilde bulunan bu defter “yaban” romanıdır.
YAPRAK DÖKÜMÜ – REŞAT NURİ GÜNTEKİN– ROMAN
Uzun yıllar Suriye ve Anadolu’da çalışan memur Ali Rıza Bey, işten atıldıktan
sonra karısı ve çocuklarıyla birlikte İstanbul’a gelir ve maddi güçlükler içinde
yaşamaya başlar.
Çocuklarının sırayla evden kopmasına üzülen Ali Rıza, kızı Leyla’nın ahlaksız
bir hayat yaşadığını öğrenince felç geçirir. Ali Rıza’yı hastaneden diğer kızı
Leyla çıkarır ve evine götürür.
ZAVALLI ÇOCUK – NAMIK KEMAL- TİYATRO
Şefika, babası Halil Beyin öksüz bir akrabası Ata ile birlikte büyümüştür ve
birbirlerini sevmektedirler. Bir süre sonra zengin bir paşa ile evlendirilen
Şefika, Ata’ya olan aşkı yüzünden verem olur. Şefika’nın durumunu öğrenen
tıbbiye öğrencisi Ata, zehir içer ve ikisi de ölür.
ZEHRA – NABİZADE NAZIM – ROMAN
Tüccar Şevket Efendinin kızı Zehra sinirli, geçimsiz ve kıskanç bir kadındır.
Babasının katibi Suphi ile evlenir. Suphi’nin annesi, ev işlerine yardımcı
olsun diye Hüsnücemal adında güzel cariyeyi eve getirir. Karısının
baskısında bıkan Suphi, Hüsnücemal’le evlenir. Zehra intikam almak için
Yosma Ürani adında bir rum kadınını Suphi’yi baştan çıkarmak için gönderir.
Suphi bu tuzağa düşünce Hüsnücemal intihar eder, Bunun üstüne Suphi
gerçek kimliğini öğrendiği Ürani’yi ve onun sevgilisini öldürür. Ancak delil
yetersizliğinden hapse girmez ve Trablusgarp’a sürülür. Bu sırada Zehra
babasının yeni katibi Muhsin’le evlenir. Bir süre sonra Suphi’nin içine
düştüğü kötü durumu öğrenir, yeni kocasıyla da mutlu olmayan Zehra,
hastalanır ve ölür.