Wart

Warto
o-
-
ściow
Reszta ściow
Nazwa Wzór ość Tlenek
Lp. Wzór strukturalny kwaso ość Reakcja otrzymywania Właściwości fizyczne Właściwości chemiczne Przebieg dysocjacji jonowej Uwagi Zastosowanie
kwasu sumaryczny pierw kwasowy
wa reszty
iastka
kwaso
(niem
wej
etalu)

KWASY NIEORGANICZNE
Kwasy beztlenowe
Powstawanie: wodór + niemetal = kwas beztlenowy (wodór + niemetal – gaz, który po rozpuszczeniu w wodzie tworzy kwas beztlenowy)
Jednostopniowa, bo 1 atom wodoru * jest wodnym
* produkcja włókien i
roztworem
tworzyw sztucznych
Chlorowodorowy (solny)

(gaz – chlorowodór) * ciecz * ostry zapach chlorowodoru

* bezbarwny H2O
* stężony roztwór * maksymalne stężenie * otrzymywanie metali
H₂ + Cl₂ → 2HCl ↑ * stężony roztwór „dymi” w
jest silnie żrący HCl → H+ + Cl- to 38% z rud

kontakcie z powietrzem * oczyszczanie

* wchodzi w skład soku
powierzchni
1 HCl Cl I I - H2O H+ - kation wodoru żołądkowego ssaków.
metalowych
* stężony roztwór ma Nadmiar prowadzi do
nadkwasoty
HCl (g) → Hcl (aq) gęstość większą od Cl- - anion chlorkowy * produkcja barwników
gęstości wody do kosmetyków
* chlorowodór
(chlorowodór – gaz) rozpuszcza się w * produkcja cukru,
(kwas chlorowodorowy wodzie i tworzy kwas przypraw do zup
chlorowodorowy
– roztwór wodny)
Dwustopniowa, bo 2 atomy wodoru * jest wodnym * odczynnik w
(gaz – siarkowodór) * ciecz 1 stopień: roztworem laboratoriach do
* ostry zapach
siarkowodoru wykrywania kationów
* bezbarwny zgniłych jaj H2O metali, np. miedzi,
* trujący H₂S → H+ + HS- cyny, ołowiu, rtęci
H₂ + S → H₂S ↑ * siarkowodór
Siarkowodorowy

2 stopień: rozpuszcza się w

H2O wodzie i tworzy kwas
* jest składnikiem wód
siarkowodorowy
H2O HS- → H+ + S2- leczniczych
2 H2S S II II - H₂S (g) → H₂S (aq) Ogółem:
* siarkowodór jest * produkcja
H2O produktem procesów depilatorów
chemicznych
(siarkowodór – gaz) H₂S → 2H+ + S2- gnilnych białek
zawierających siarkę
(kwas siarkowodorowy
– roztwór wodny) H+ - kation wodoru * siarkowodór
HS- - anion wodorosiarczkowy występuje w gazach
wulkanicznych
S2- - anion siarczkowy

Kwasy tlenowe
Powstawanie: tlenek niemetalu (tlenek kwasowy) + woda = kwas tlenowy
Dwustopniowa, bo 2 atomy wodoru
* oczyszczanie
* oleista ciecz * bezwonny 1 stopień: karoserii samochodów
2SO2 + O2 → 2SO3 przed malowaniem
* bezbarwny * żrący H2O * jego rozcieńczenie
zachodzi z
↑ *gęstość większa od wody H₂SO4 → H+ + HSO4- wydzieleniem energii * prod.środków
* zwęgla substancje 2 stopień: piorących i myjących
Spalanie siarki w obecności * higroskopijny
Siarkowy (VI)

organiczne, m.in.
katalizatora H2O
skórę, białko, bibułę * maksymalne stężenie * produkcja tworzyw
SO3 HSO4- → H+ + SO42- to 98% sztucznych
3 H2SO4 SO4 II VI
tlenek Ogółem: * produkcja leków
siarki VI H2O * jest elektrolitem w
SO3 + H2O → H2SO4 akumulatorach
H₂SO4 → 2H+ + SO42- samochodowych

H+ - kation wodoru
HSO4-- anion wodorosiarczanowy(VI)
SO42- - anion siarczanowy (VI)
 Wart
Warto
o-
-
ściow
Reszta ściow
Nazwa Wzór ość Tlenek
Lp.
kwasu sumaryczny
Wzór strukturalny kwaso ość
pierw kwasowy
Reakcja otrzymywania Właściwości fizyczne Właściwości chemiczne Przebieg dysocjacji jonowej Uwagi Zastosowanie
wa reszty
iastka
kwaso
(niem
wej
etalu)

Dwustopniowa, bo 2 atomy wodoru

S + O2 → SO2↑
* ciecz * ma właściwości 1 stopień: * produkcja nawozów
wybielające sztucznych
↑ * bezbarwny H2O
Spalanie siarki H₂SO3 → H+ + HSO3- * bielenie wełny i
* nietrwały – łatwo papieru
ulega rozpadowi 2 stopień:
wydzielając tlenek H2O
Siarkowy (IV)

SO2 + H2O → H2SO3 siarki IV * dezynfekcja beczek

HSO3- → H+ + SO32- do przechowywania
wina
4 H2SO3 SO3 II IV SO2 Ogółem:
tlenek * drażniący zapach H2O
siarki IV (tlenku siarki IV)
H₂SO3 → 2H+ + SO32-

H+ - kation wodoru
HSO3-- anion wodorosiarczanowy(IV)
SO32- - anion siarczanowy (IV)

* ciecz * ostry zapach Jednostopniowa, bo 1 atom wodoru * składnik paliw

* bezbarwny * żrący rakietowych
* maksymalne stężenie
to 68%
Azotowy (V)

H2O
N2O5 + H2O → 2HNO3 * powoduje * produkcja
żółknięcie białek HNO3 → H+ + NO3- * reaguje z metalami nitrogliceryny (leku)
N2O5 * stężony roztwór ma m.in. kurzych w np., miedzią, srebrem i
5 HNO3 NO3 I V gęstość większą od reakcji rtęcią * produkcja perfum
tlenek
gęstości wody ksantoproteinowej
azotu V H+ - kation wodoru * prod.farb i lakierów
* ma silne NO3-- anion azotanowy (V)
* produkcja nawozów
właściwości sztucznych
utleniające
Dwustopniowa, bo 2 atomy wodoru
* ciecz * bezwonny 1 stopień:
* uzdrowiskowe kąpiele
* bezbarwny H2O * wodny roztwór kwasu kwasowęglowe na
węglowego to woda choroby skóry
* bardzo nietrwały - H₂CO3 → H+ + HCO3- gazowana
CO2 + H2O → H2CO3 łatwo ulega reakcji
rozkładu na wodę i 2 stopień:
* tlenek węgla –
tlenek CO2 H2O * jest nietrwały, produkcja gazowanych
Węglowy

dlatego nie można napoi

CO2 HCO3- → H+ + CO32- uzyskać jego
6 H2CO3 CO3 II IV tlenek Ogółem: roztworu stężonego
węgla IV H2O
(dwutlenek
węgla) H₂CO3 → 2H+ + CO32-

H+ - kation wodoru
HCO3-- anion wodorowęglanowy
CO32- - anion węglanowy
 Wart
Warto
o-
-
ściow
Reszta ściow
Nazwa Wzór ość Tlenek
Lp.
kwasu sumaryczny
Wzór strukturalny kwaso ość
pierw kwasowy
Reakcja otrzymywania Właściwości fizyczne Właściwości chemiczne Przebieg dysocjacji jonowej Uwagi Zastosowanie
wa reszty
iastka
kwaso
(niem
wej
etalu)

Trzystopniowa, bo 3 atomy wodoru

P4 + 5O2 → P4O10
* substancja stała * stężony roztwór 1 stopień: * produkcja nawozów
jest żrący sztucznych
↑ * bezbarwny H2O
Spalanie fosforu (fosfor spala się na
żółto)
* krystaliczny H3PO4 → H+ + H2PO4- * maksymalne stężenie * produkcja preparatów
Fosforowy (V) – ortofosforowy

to 85% stomatologicznych
* dobrze rozpuszcza się 2 stopień:
w wodzie H2O
* składnik coca-
H2PO4- → H+ + HPO42- * rozpuszcza szkliwo coli i galaretek
P4O10 + 6H2O → 4H3PO4 zębów
P4O10 3 stopień:
tlenek H2O
* wykorzystywany jako
7 H3PO4 PO4 III V fosforu V odrdzewiacz
HPO4 → H+ + PO43-
2-

Ogółem:
H2O

H3PO4 → 3H+ + PO43-

H+ - kation wodoru
H2PO4-- anion diwodorofosforanowy (V)
HPO42- - anion wodorofosforanowy (V)

PO43- - anion fosforanowy(V)

KWASY ORGANICZNE – kwasy zawierające pierwiastki węgla, tlenu i wodoru

1 Kwas octowy
2 Kwas omega 3 i 6
3 Kwas salicylowy
4 Kwas acetylosalicylowy
5 Kwas mlekowy
6 Kwas szczawiowy
7 Kwas cytrynowy
8 Kwas masłowy
9 Kwas jabłkowy
10 Kwas winny
Ocet, używany jako przyprawa i środek konserwujący, występuje w stężeniu 6% i 10%
Występuje w tłuszczach roślinnych i olejach
Jest składnikiem spirytusu salicylowego
Aspiryna i polopiryna
Powstaje podczas kwaszenia mleka oraz podczas wysiłku fizycznego, tworząc tzw. zakwasy
Występuje w szczawiu, szpinaku i pomidorach
Jest składnikiem cytryny, występuje również jako kwasek cytrynowy
Jest składnikiem potu. Powstaje w maśle wystawionym na działanie promieni słonecznych
Występuje w jabłkach i rabarbarze
Tworzy się w winogronach, znajduje się w każdym winie z winogron