OTOYOLU PEYZAJ TEKNİK ŞARTNAMESİ EKİ

HYDROSEDİNG TEKNİK ŞARTNAMESİ

1. GİRİŞ VE TANIMI

Otoyolu Peyzaj Teknik Şartnamesinde belirtilen Hydroseeding bölümünde belirtilen yöntemin

uygulanabilme ve uygulama şartnamesidir. Bu yöntemin uygulanacağı bölgeler, Otoyolu Peyzaj
Teknik Şartnamesinde belirtildiği gibi; yeterince toprak yönünden fakir ve bitkisel toprak
serimine uymayan verimsiz, taşlı, grovak yapıda, blok kaya bölgelerinde, kaya yarma ve dolgu
şevlerinde şev eğiminin 3/1 ve 3/2 … olduğu alanlarda uygulanmalıdır.

Bu yöntemde uygulama şev kesimini takiben yapıldığı için ilk yüzeysel akış engellenmekte ve
buna bağlı olarak da su ve rüzgar erozyonu önlenmektedir. Uygulamadan kısa bir süre sonra
çimlenme gerçekleşeceği için yapım aşamasında peyzaja da başlanmış olunacaktır.

2. UYGULAMA AVANTAJLARI

Hydroseeding yönteminin diğer çimlendirme yöntemlerine göre çok sayıda avantajları

bulunmaktadır.

 Bitkisel toprak depolanmamış veya bulunması zor olan bölgelerde yapılabilir.

 Elle ekimin yapılamayacağı dik eğimli alanlarda bu yöntem ile daha kolay ekim
uygulaması yapılabilir.
 Ahır gübresi ihtiyacını ortadan kaldırır böylece yabancı ot, hastalık ve zararlı etmenlerin
ortama taşınması önlenmiş olur.
 Tamamen organik olan ve toprak mikroorganizmalarını destekleyici maddelerin
kullanılması sayesinde mevcut toprak çok kısa sürede bitkisel toprak özelliğini
kazanmaya başlar.
 Ekim işlemi çok hızlı yapılmış olur.
 Tohumların alana homojen olarak dağıtılması sağlanır.
 Hydroseedingde kullanılacak tohum türleri doğal floraya ve yörenin ekolojisine uyum
gösterecek bitkilerden seçileceği için bitki gelişimi hızlı olup, yüzeyi kaplayan bitkilerin

1
 kök salgıları ve kullanılacak materyallerin bir kısmı ortamdaki toprak oluşumunu
hızlandırır.
 Karışımda kullanılacak malzemelerin steril olması hastalık ve zararlı oluşumunu
engeller.
 Bitki için gerekli gübre karışıma ekleneceği için ayrıca bir gübreleme işlemi gerektirmez.
 Kullanılan materyallerin bir kısmı aynı zamanda yavaş yarayışlı gübre özelliği
gösterdiğinden ileriki yıllarda gübreleme gereksinimini ortadan kaldırır.
 Karışım, bünyesinde su tutma kapasitesi yüksek materyalleri de barındırdığından bahar ve
yaz aylarında sulama gerektirmez.
 Uygulama şev kesiminden hemen sonra başlatılacağı için, işin bitiminden sonra alan eski
doğal yapısına kavuşur ve böylece yeniden kazanım sağlanmış olur..

Hydroseeding yöntemi bitkisel örtüleme için geliştirilmiş, tüm dünyada erozyon kontrolünde
yaygın olarak kullanılan çağdaş bir yöntemdir. Yöntem, ekimi yapılacak alana tohumun su ile
karıştırılarak püskürtülmesi prensibine dayanmaktadır.

Su ile püskürtme yönteminin sağladığı kolaylık sayesinde alana çim ekimi ile aynı zamanda,
uzun sürede ayrışan ve mikro besin maddeleri içeren organik gübre, toprak mikro
organizmalarını geliştiren organik yapılı biyolojik aktivizatörü, tohumu erozyondan korumak
için organik bir yapıştırıcıyı, su tutucu olarak bitkisel elyaf olan torf veya selülozu ve özel su
tutucu polimerleri beraber uygulayabilmek mümkündür. Bitkisel örtüleme bölgenin iklimine
uygun çim ve çayır türleri, çok yıllık buğdaygil ve baklagil bitkileri, çalı ve ağaç türleri
kullanılarak yapılmaktadır.

3. UYGULAMA PRENSİPLERİ

Güzergah projeleri tamamlanan ve yukarıdaki şartları sağlayan alanlarda peyzaj projeleri

hazırlanırken hyroseeding uygulaması yapılacak bölgeler belirtilmelidir.

3.1. Toprak Analizleri

Hydroseeding uygulanacak alanlardan bazı fiziksel (tekstür) ve kimyasal (pH, EC, kireç içeriği,
bitkiye yarayışlı N, P, K, Fe, Zn içerikleri) özellikleri saptanmak üzere toprak numuneleri
alınacaktır.

Yapılan toprak analizlerinden çıkan sonuçlara göre hangi materyallerin hangi oranlarda
kullanılacağı belirlenecektir.
2
3.2. İklimsel Özellikler

Alanın iklimsel özellikleri belirlenip, ortalama yıllık yağış, ortalama yıllık sıcaklık, ortalama
nem miktarına göre karışıma koyulacak su tutucu ve organik madde miktarı tespit edilecektir.
İklimsel parametreler yapılacak olan uygulamanın en önemli belirleyicilerinden biri olup, direk
uygulama şartlarını, maliyeti ve bakım koşullarını etkilemektedir.

3.3. Arazinin Durumu

Uygulama alanı olarak çalışılacak şevlerde bulunan büyük taşlar vb. malzemeler temizlenecektir.

4. UYGULAMA ZAMANI

Otoyol inşaatı başladıktan ve ilk şev kesimleri tamamlandıktan sonra mevsim olarak uygun
olacağından Hydroseeding ile bitkilendirme uygulaması başlatılmalıdır. (Yaz dönemi inşaat
çalışmalarının en yoğun olduğu dönemdir, şev kesimleri tamamlanınca kış yağışlarından
yüzeysel akışı önlemek amacıyla hydroseeding hemen uygulanmalıdır.)

Bu yöntemde, tüm bitkilendirme çalışmalarında olduğu gibi kış öncesi aylarda başlamalı
(sonbahar yağmurları öncesi) böylece bitkiler tüm kış boyu yağışlarından faydalanmalı ve bahara
bulunduğu bölgede girmelidir. Uygulama zamanı proje alanının iklim tipine uygun olarak
belirlenmektedir. Ör: Karadeniz bölgesinde her mevsimde uygulanır. Güney ve güneydoğu
bölgelerinde kış öncesi yağışlar değerlendirilerek uygulama yapılmalıdır. Bu verilerle, proje
raporunda güzergah bölgesinin toprak/iklim özelliklerine göre bir uygulama takvimi
hazırlanmalı, maliyet unsurları belirlenmelidir.

5. KARIŞIMDA KULLANILACAK MALZEMELER

5.1. Su

Karışımda kullanılacak su, sulama suyu kalitesinde olacaktır. Yani Sodyum, Klor, Nitrat vb.
oranları düşük, toksik maddeler içermeyen kalitede olacaktır. Suyun pH seviyesi 5.5-7 arasında
olacaktır. Sulama suyunun doğal pH seviyesi yüksek ise asit ilavesi ile istenilen düzeye
çekilecektir.

3
5.2. Tohumlar

Uygulamanın başarılı olabilmesi için seçilecek tohum türününde iyi belirlenmesi gerekmektedir.
Tohumlar yörenin çalı, ağaç, çim tohumu,yer örtücü,çok yıllık otsu ve öncü (pioneer) türlerinden
seçilmelidir. Bu türler ile birlikte, toprağın azotunu arttıran baklagiller mutlaka kullanılmalıdır.
toprağın azotu arttırılarak yeşil aksam gelişimi hızlandırılmalıdır. Ayrıca karışımın içerisine
karıştırılacak olan çim tohumları ise ayrık türlerinden olmalıdır. Bu türler rizomları ile çoğalarak
yüzeyi bir ağ gibi sararlar.

Doğal şartlarda yetişebilen, kökü derinlere inebilen, toprak yüzeyini kaplayarak su ve rüzgar
erozyonunu önleyen tek yıllık ve çok yıllık bitkilerden iklime uygun olanlar seçilecektir. Ör:
Kekik, Kapari, Üçgül, Putorya, Aspergillus, Medicago, ibreli ağaç ve çalılar, tüm yöresel türler,
ayrık seçilebilir. ( m² 30-50 gr)

5.3. Gübre

Yavaş Yarayışlı Organik Gübre: Gübreler toprakta çeşitli kayıplara uğrarlar. Yavaş yarayışlı
gübreler bu kayıpları önlemek amacı ile kullanılacaktır. Yavaş yavaş çözünerek tüm yıl boyunca
ortama besin sağlayacaklardır. Kullanılacak gübre miktarı yapılan toprak analizi sonuçlarına göre
belirlenecektir. (m² 30-50gr)

5.4. Biyolojik Destekleyiciler

Uygulama alanının, fakir alanlar (taşlık ve kayalık alanlar) olarak belirttiğimiz yüzeyler olması
halinde bitkinin gelişebilmesi için biyolojik olarak tohum faaliyetlerini hızlandıracak biyolojik
maddelere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu maddeler sıvı formda enerji yüklü maddeler olup toprak ve
topografik şartlara göre miktarları belirlenecektir. (m² 20-160 gr )

5.5. Toprak Sabitleyiciler ve Yapıştırıcılar

Organik toz yada sıvı halde kolloidler ve iz elementlerden oluşan toksik ve kimyasal maddeler
içermeyen doğal toprak sabitleyicilerdir. Alana püskürtülen malzemeyi yüzeye yapıştıran, akışına
engel olan, zaman içerisinde parçalanan malzemelerdir. Böylelikle su ve rüzgar erozyonuna karşı
direnci arttıran özel yapıştırıcı doğal reçinelerdir. Arazinin eğimine topografik yapıya göre toz
halde yada sıvı halde kullanılmalı, miktarları (m² 20-40 gr) yada (m² 5-50 ml.)olarak
belirlenmelidir.

4
5.6. Malç Malzemeleri – Bitkisel Elyaf

Tohumu koruyarak yatak ve örtü oluşturacak, tohuma fakir alanlarda toprak görevi yapacak
bitkisel malzemelerdir. Çimleme bu yüzeyde olacak ve kökler toprağa işleyecektir. Ayrıca
seçilen malzeme su tutma bakımından da önemli dolgu maddeleridir. Bunlar işlenmiş ağaç lifi,
coco kabuğu, bitkisel elyaf, kağıt, keçe, torf gibi lifli yapılarından dolayı fiziksel bağlanmayı
sağlayan bitkisel materyallerdir. Ayrıca organik madde olmasından dolayı su tutma kapasitesi ve
katyon değişim kapasitesi yüksektir.

5.7. Su Tutucu

Su ile reaksiyona girince jelleşerek suyun ortamdan akmasını önleyen, kendi ağırlığının yaklaşık
500 katı su tutma özelliğine sahip polimerlerdir. Tuttuğu suyu bitkilere verdikten sonra yağmur
suyu veya sulama suyu ile ortama gelen su ile tekrar doygun hale gelir. Kullanım ömrü ortalama
5 yıldır. Su tutucular Hydroseedingde bitki kök bölgesinde su tasarrufunu sağlamak amacı ile
kullanılacaktır.

5.8. Ağ

Uygulama alanında, yüzeyin durumuna göre yüzeysel akışı tutmak, mevsim değişikliklerinde
parçalanan taş parçalarının düşüşünü engelleyip trafik güvenliğini sağlamak amacıyla
uygulanmalıdır. Büyük kaya hareketlerine engel olmak amacıyla uygulanamaz. Eğimli, toprak
derinliğinin çok az olduğu yada toprak bulunmayan alanlarda uygulamanın öncesinde veya sonra
tutucu olarak serilerek ortamda tutunmayı sağlayacaktır. Seçilen ağ doğal olmalı ve zararlı
maddeler içermemelidir.(karbonlu plastikler, tel ağlar vb.) bu uygulama çelik ağ uygulamasıyla
karıştırılmamalıdır.

6. HYDROSEEDİNG YÖNTEMİNİ UYGULAMA ŞEKLİ

Şev kesimleri tamamlandıktan sonra hiç vakit geçirmeden uygulama alanı toprak özellikleri,
iklimsel özellikler ve fiziksel koşullara göre tohum ve uygulama malzemeleri karışım dizaynı
belirlendikten sonra doğru uygulama zamanında hydroseeding yapılmalıdır. Uygulama alanının
bölgesel özelliklerine göre erken ilkbahar ve sonbahar döneminde yapılmalı ve bölgenin doğal
yağış rejimine göre belirlenmelidir. Giriş bölümünde belirtildiği gibi proje alanının iklimi ve
bölgesine göre raporda uygulama takvimi belirlenmelidir.

5
Uygulama, toprağın yapısı ve topografik yapıya göre 2 yada 3 aşamada yapılmalıdır. Bu
uygulama tamamen topraksız kaya zeminlerde 3 aşamada gerçekleştirilmelidir. İlk aşamada
toprak özelliği göstererek kök gelişimine yardımcı olacak birinci tabaka malç, 2. aşamada tohum
son aşamada ise kalan malzeme (gübre, biyolojik destekleyiciler, toprak tutucular vb.)
püskürtülmelidir.uygulama çift yönlü olmalıdır. Püskürtme ile yapılacağından eğimin önemi
yoktur. Dikkat edilecek durum malzemenin homojen olarak dağılmasıdır.

Toprak yönünden fakir olmayan bölgelerde uygulama 2 aşamada gerçekleşmelidir. 1.aşamada

tohum ve malç (topraksı malzemeye temas edip kök gelişimini sağlamak için) 2. aşama ise kalan
malzemenin püskürtülmesidir. Uygulama yöntemi için idare kontrollük ve yüklenicinin uzman
elemanlarınca karar verilecektir.

7. UYGULAMADA KULLANILACAK MALZEMELER, ALET VE MAKİNELER

Uygulamada kullanılacak makine hareketli, kamyon üstünde bir arazöz şeklindedir.

Hydroseeding makinesi en az 2m³ luk tank ve 20-25 hp motor gücünde olmalı ve 6 bar basınç
sağlamalıdır. Tank içinde istenilen devirde karışım yapabilecek devir daim karıştırıcısı
bulunacaktır. Uygulama sırasında tank içerisindeki malç malzemesi karıştırılarak, homojen bir
karışım halinde tabanca ucundan yaklaşık 40 m mesafeye uygulama yapılabilecektir. Makineye
bağlı olan hortumlar 50 m uzunluktadır. Hydroseeding makinesinin yanında sulama arazözü
bulunacak ve gerektikçe su ilavesi yapacaktır.

8. UYGULAMA ALANI GARANTİSİ

Uygulama yapılan alanda, uygulamanın başarısının tespiti ancak 1 yıl sonra yapılabilir. Yani 1
vejetasyon dönemi geçtikten sonra ve 1. yılın sonunda 1 m2 lik alanda ortalama 90 bitki tespit
etmek suretiyle yapılacaktır. % 90 başarı olmadığı taktirde bedelsiz yenileme yapılacaktır.

9. HYDROSEEDİNG YÖNTEMİNİN BAKIM PRENSİPLERİ

Bu yöntemle bitkilendirilmiş alanlarda uygulama sonrası yaz dönemi bakımı ve kabul dönemine
hazırlık için;

Karışımda kullanılan tohumlar, fideler, materyaller ve bunların karışım oranları bölgeye göre
belirlenecektir. Kurak olan yerlerde yaz başında verilecek olan su ortamdaki su tutucu
materyalleri doygun hale getirecek ve böylece bitkilerin yaz dönemini sağlıklı geçirmeleri
sağlanacaktır. Yeterince yağış alan bölgelerde bu uygulamaya gerek yoktur.

6
Bunun yanı sıra ilk uygulamada karışıma eklenen başlangıç gübreleri, humik asit, yavaş yarayışlı
gübreler, destek toprak mikroorganizmaları gibi materyaller nedeniyle bitki fazla bakıma ihtiyaç
duymayacaktır. Kullanılan materyaller ve tohumlar steril olacağından yabancı ot sorunu da
yaşanmayacaktır.

Yaz döneminde fazla suya bağlı olarak sıcak ve nemli ortamda mantar hastalıkları olursa uygun
ilaçlarla ilaçlama yapılacaktır.

Bütün bu uygulamalardan sonra 1 yılın sonunda %90 başarı sağlandığı taktirde uygulama kabul
görecek, aksi durumda tamamlama yapılacaktır.

10. BU YÖNTEMDE KULLANILACAK MALZEMELERİN KABUL ŞARTLARI

Uygulamada kullanılacak olan yerli yada yabancı materyaller yeterliliği sağlayacak uygun
belgelere sahip olacak ve ilgili makamlarca bunların onayı alınacaktır. Karışım için belirlenecek
türler, yöresine göre idarenin ve kontrollüğün uzman elemanlarınca belirlenecektir. Uygunluk
belgeleri ilgili makamlarca onaylanmış olmalıdır.

11.UYGULAMADA KULLANILACAK OLAN TAŞINMA ve DEPOLAMA

ÖZELLİKLERİ

Karışımda kullanılacak tohumlar rutubetten uzak ve kuru şartlarda uygulama döneminden önce
depolanma yerlerine getirilmeli uygunluk şartları kontrolünden sonra zararlı etkenlere karşı
önlem alınarak saklanmalıdır. Diğer kimyasal ve doğal malzemelerde aynı kontrolden
geçirilerek uygunluk belgeleri kabulü yapılıp saklanmalıdır. Taşıma ve saklamadan oluşacak
zararlar yükleniciye ait olacaktır.

12.HYDROSEEDİNG BEDELİNİN HESAPLANMASI

Uygulaması yapılacak alanın ; -Toprak yapısı

-İklim ( yağış rejimi)

-Enlem dereceleri

-Arazinin eğimleri

belirlenerek fiyat oluşturulacaktır. Şartlar zorlaştıkça bedel artacaktır.