Informatieboekje profielkeuze

Cursusjaar 2023 - 2024

Naam: _______________ Klas: ______

1. Voorwoord

Beste leerling,

Jij gaat in klas 3 voor het belangrijkste deel kiezen met welk profiel en bijbehorend
vakkenpakket je een diploma wenst te behalen. In dit boekje beschrijven wij voor jou en je
ouders/verzorgers hoe de profiel- en vakkenkeuze op onze school is geregeld. In leerjaar 4
kies je het definitieve pakket voor klas 5 en 6. Ook hierover vind je in dit boekje de benodigde
informatie.

Je mentor heeft een grote rol in de begeleiding richting het gewenste profiel en
vakkenpakket. Je verdiept je tijdens een deel van de mentoruren in klas 3 in het onderwerp
profielkeuze. Voor een groot deel vindt dat verdiepen plaats via het digitale keuzeprogramma
Qompas. Op donderdag 2 november 2023 is er een profielkeuzemiddag met proeflessen
voor enkele (nieuwe) vakken in de bovenbouw en een kennisquiz over het keuzeproces en
de profielen.

Je geeft uiterlijk maandag 29 januari 2024 je vakkenpakketkeuze aan op basis van de door
jou opgedane kennis uit Qompas, de profielkeuzemiddag en de gesprekken met je mentor.
Waar nodig zal de decaan aanvullend advies kunnen geven. Je kan een afspraak met ons
maken (per e-mail).

Op dinsdag 23 januari 2024 krijg je per vak een advies van je docent over je kansen voor dat
vak in de bovenbouw. Het inleveren van de keuze voor het profiel gebeurt digitaal via het
programma Keuzevak. Je ouders/verzorgers geven aansluitend digitaal aan of zij akkoord
gaan met jouw keuze.

In klas 4 reflecteer je tijdens enkele LOB-lessen op de door jou gemaakte profielkeuze. In dat
jaar denk je ook al voorzichtig na over je vervolgstudie.

Wil je voorafgaand aan je vakkenpakketkeuze meer weten over de toelatingseisen van de

verschillende studierichtingen dan kun je kijken op de websites van de verschillende
universiteiten en HBO-instellingen. Een handig overzicht is te vinden op Qompas.nl of
studiekeuze123.nl.

We wensen je veel succes met het maken van de juiste keuze!

Martine Burggraaf, decaan klas 3 & 6 (m.burggraaf@haganum.nl)

Daan Mulder, decaan klas 4 & 5 (d.mulder@haganum.nl)

2
2. Belangrijke data op een rijtje:

Klas 3:
2 november 2023 profielkeuzemiddag
23 januari 2024 (uiterlijk) adviezen vakdocenten
29 januari 2024 (uiterlijk) inleveren profielkeuze

3
3. Inleiding
In klas 4 begin je aan de bovenbouw. Het belangrijkste verschil met de onderbouw is dat je
naast een aantal verplichte vakken zelf een aantal vakken kunt kiezen. Je bent hierin niet
helemaal vrij: onze school stelt een paar aanvullende eisen.

Je vakkenpakket bestaat in klas 4 uit drie onderdelen:

1. Gemeenschappelijk deel
❏ gemeenschappelijke vakken (verplicht)
2. Profiel deel
❏ profielvakken (verplicht)
❏ profielkeuzevakken (kiezen met voorwaarden)
3. Vrije deel
❏ keuze-examenvakken (kiezen met voorwaarden)

Op je diploma staan minimaal 9 eindcijfers: Nederlands, Engels, klassieke taal, drie

profielvakken, profielkeuzevak, keuze-examenvak en het zogenaamde combinatiecijfer. Dit
combinatiecijfer is het gemiddelde eindcijfer van het vak maatschappijleer (klas 5) en het
profielwerkstuk (klas 6). Heb je in meer vakken examen gedaan, dan staan die natuurlijk ook
op je diploma.

Dit boekje zal je stapsgewijs de profiel- en vakkenkeuze duidelijk maken. Op de volgende

pagina staat een schema met de vier profielen en de te kiezen vakken voor klas 4.
Vervolgens wordt in hoofdstuk 4 uitleg gegeven over het gemeenschappelijke deel.
Hoofdstuk 5 beschrijft het profieldeel voor de vier verschillende profielen en hoofdstuk 6 tot
slot het vrije deel.

In klas 4 zullen enkele aanpassingen volgen in je vakkenkeuze, hierover lees je in hoofdstuk

7. In het laatste hoofdstuk, hoofdstuk 8, lees je over alle verdere belangrijke zaken:
informatie over sluimeren, extra vakken, wiskunde en het laten vallen van een vak.

4
 Profielkeuze klas 4
Cultuur & Economie & Natuur & Natuur &
Maatschapp
Maatschappij ij Gezondheid Techniek
CM EM NG NT
Aantal vakken 11 11 11 11

Gemeenscha
p-
pelijk deel 5 5 5 5
Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands
Engels Engels Engels Engels
Latijn of Latijn of Latijn of
Latijn of Grieks Grieks Grieks Grieks
Frans of Frans of Frans of
Frans of Duits Duits Duits Duits
Lichamelijke Lichamelijke Lichamelijke Lichamelijke
opvoeding opvoeding opvoeding opvoeding

Verplichte
profielvakken 2 3 3 3
Geschiedeni
Geschiedenis s Biologie Scheikunde
Economie Scheikunde Natuurkunde
Wiskunde A of Wiskunde A Wiskunde A Wiskunde B
B of B of B

Keuze
profielvakken 2 1 1 1
Biologie
Economie of Frans, Duits of Natuurkunde o (Wis D pas
Vak 1 Aardrijkskunde Aardrijkskunde Aardrijkskunde in klas 5)
Frans, Duits,
Latijn, Grieks,
Filosofie,
Kunst beeldend,
Vak 2 Kunst drama

Vrije deel 2 2 2 2
Filosofie of Filosofie of
Vak naar Vak naar Geschiedeni Geschiedeni
Vak 1 keuze* keuze* s s
Vak 2 Vak naar Vak naar Vak naar Vak naar

5
 keuze* keuze* keuze keuze
* maximaal 1 bètavak (na, sk, bio)

Extra vak(ken): Indien gewenst

Vak naar keuze: Latijn, Grieks, Duits, Frans, Natuurkunde, Scheikunde, Biologie,
Aardrijkskunde, Geschiedenis, Economie, Filosofie, Kunst beeldend of Kunst drama,
Wiskunde D pas in klas 5 en alleen in combi met WisB

4. Gemeenschappelijk deel

In de bovenbouw heb jij de volgende gemeenschappelijke vakken: Nederlands, Engels,

Maatschappijleer, Lichamelijke Opvoeding. Ook volg jij op het Gymnasium in de bovenbouw
een klassieke taal: Latijnse Taal & Cultuur (LTC) of Griekse Taal & Cultuur (GTC). Op onze
school volg je daarnaast alleen in klas 4 verplicht een moderne vreemde taal: Frans of Duits.

Klassieke en Culturele vorming (KCV) is een onderdeel van Grieks en/of Latijn. Dat vak volg
je verplicht in klas 5, ter voorbereiding op de Rome- of de Griekenlandreis. Je volgt in klas 5
ook verplicht maatschappijleer. Dat vak vormt samen met het profielwerkstuk (klas 6) het
zogenaamde combinatiecijfer. Je kan overigens twee moderne en/of twee klassieke talen
volgen, in je profieldeel of als keuze-examenvak.

Overzichtstabel gemeenschappelijk deel

Vak Totaal aantal Lesuren klas 4 Lesuren klas 5 Lesuren klas 6

lesuren gemeenschappeli gemeenschappeli gemeenschappelij
jk jk k

Ne 8,5 3 3 2,5

En 6 2 2 2

LTC òf 12 4 4 4

GTC 12 4 4 4

FA òf 8 2 3 3

6
Du 8 2 3 3

Maat 2 0 2 0

LO 5 2 2 1

(KCV) 1 - 1 -

5. Profieldeel

Naast de gemeenschappelijke vakken volg je in klas 4 vakken die geclusterd zijn in vier
verschillende profielen. Een profiel is een door de wet voorgeschreven verzameling van
vakken die met elkaar te maken hebben. De vier profielen hebben een gelijke studielast /
gelijk aantal vakken. Je kunt kiezen uit de profielen:

1. cultuur en maatschappij (CM)

2. economie en maatschappij (EM)
3. natuur en gezondheid (NG)
4. natuur en techniek (NT)

In de aangegeven tabellen en de bijbehorende toelichtingen staat wat je wel en niet kunt

kiezen per profiel. In het deel ‘belangrijke zaken’ vind je informatie over de regeling voor het
kiezen van extra vakken, de verschillende soorten wiskunde en de mogelijkheid om vakken
te laten vallen.

Op: www.Qompas.nl tref je meer informatie over de profielen aan. Natuurlijk kun je ook
informatie vragen aan je mentor, vakdocenten en/of decaan.

7
5.1 Profiel Cultuur en Maatschappij (CM)
Heb jij een talenknobbel, vind je het leuk om creatief bezig te zijn en ben je geïnteresseerd in
de geschiedenis en wereld om je heen, dan is dit een heel geschikt profiel voor jou. Met dit
profiel ontwikkel je jouw taalvermogen en algemene kennis. Een vervolgstudie in de richting
media, taal en communicatie, rechten, geschiedenis, Europese studies, psychologie of
journalistiek sluit goed aan bij dit profiel.

Overzichtstabel CM

Verplichte Totaal Lesuren klas Lesuren klas Lesuren klas 6

profielvakken aantal 4 5
uren

WiA of WiB* 10 of 11 3 3 4 of 5

Gs 8 2 3 3

Keuze
profielvakken**

Vak 1: 1 van
onderstaande 2

Ak m 7 2 3 2

Ec m 8 2 3 3

Vak 2: 1 van
onderstaande 7

Moderne Vreemde 8 2 3 3
Taal (Fa/Du) c

Klassieke Taal 12 4 4 4
(LTC/GTC) c

Filosofie c 8 2 3 3

Kunstvak 8 2 3 3
(drama/beeldende
vormgeving) c
Vrije deel = 8 2 3 3

Keuze
examenvak***

Totaal

8
* In klas 5 en 6 kan wiskunde C in plaats van wiskunde A (of wiskunde B) gekozen worden.
Wiskunde A en B zijn steeds iets abstracter en worden daarom vaak als moeilijker dan
wiskunde C ervaren. De keuze voor een aanpassing naar WiC vindt pas plaats in klas 4.

** Leerlingen die profiel C&M kiezen, moeten bij de profielkeuzevakken 1 vak uit de
maatschappijvakken kiezen (zie aanduiding “m” in de tabel: Ak of Ec) en 1 vak uit de
cultuurvakken (aanduiding “c” in de tabel: Fa/Du/LTC/GTC/Dr/BV/Fi).

*** Het keuze-examenvak kan worden gekozen uit alle vakken die niet in het
gemeenschappelijk deel zitten of door jou al gekozen zijn in het profieldeel. Het
keuze-examenvak kan dus zijn: Frans, Duits, Latijn/Grieks, filosofie, economie,
aardrijkskunde, kunstvak beeldend, kunstvak drama, biologie, natuurkunde, scheikunde of
wiskunde D (alleen in klas 5 en in combinatie met wiskunde B).

In klas 4 kies je twee keuze-examenvakken. Het is roostertechnisch niet mogelijk om

twee bètavakken als keuze-examenvakken te kiezen. Uit biologie, natuurkunde,
scheikunde kun je er dus één kiezen naast het profiel C&M.

9
5.2 Profiel Economie en Maatschappij (EM)
Ben jij geïnteresseerd in economie en de wereld om je heen, dan is dit een heel geschikt
profiel voor jou. Met dit profiel ontwikkel je rekenvaardigheden, analytische vaardigheden en
krijg je een breed beeld van de maatschappij. Een vervolgstudie in de economie,
bedrijfskunde, hoger hotelonderwijs, politicologie, accountancy, vrijetijdsmanagement of
rechten sluit goed aan bij dit profiel.

Overzichtstabel EM

Verplichte Totaal aantal Lesuren klas Lesuren klas 5 Lesuren klas 6

uren 4
profielvakken

WiA òf B* 10 of 11 3 3 4 of 5

Ec 8 2 3 3

Gs 8 2 3 3

Keuze
profielvakken

(Kies 1 uit
onderstaande 3)

MVT (Fa/Du) 8 2 3 3

Ak 7 2 3 2

Keuze-examenvak 8 2 3 3
**

Totaal

* Wiskunde A of B is verplicht in het profiel E&M.

** Het keuze-examenvak kan worden gekozen uit alle vakken die niet in het
gemeenschappelijk deel zitten of door jou al gekozen zijn in het profieldeel. Het
keuze-examenvak kan dus zijn: Frans, Duits, Latijn/Grieks, filosofie, aardrijkskunde, kunstvak
beeldend, kunstvak drama, biologie, natuurkunde, scheikunde of wiD (alleen in klas 5 en in
combinatie met wiB).

In klas 4 kies je twee keuze-examenvakken. Het is roostertechnisch niet mogelijk om

twee bètavakken als keuze-examenvakken te kiezen. Uit biologie, natuurkunde,
scheikunde kun je er dus één kiezen naast het profiel E&M.

10
Let op: Als je geen natuurprofiel wilt kiezen maar wel geïnteresseerd bent in technische
opleidingen, kun je de volgende profielkeuze maken: E&M met wiskunde B en als
keuze-examenvak natuurkunde. Hiermee heb je toegang tot een groot aantal technische
studies.

5.3 Profiel Natuur en Gezondheid (NG)

In dit profiel leer je over het ontstaan van dingen en hoe ze werken. Je ontwikkelt je
technische en analytische vaardigheden. Ben je goed in exacte vakken en ben je
geïnteresseerd in de gezondheid en het milieu, dan is dit een heel geschikt profiel voor jou.
Een vervolgstudie in de voedingsmiddelentechnologie, biomedische wetenschappen,
verloskunde, (dier)geneeskunde, tandheelkunde, farmacie of gezondheidswetenschappen
sluit goed aan bij dit profiel.

Voor de studie geneeskunde is het profiel NG met natuurkunde verplicht. Je kunt met zowel
wiskunde A als wiskunde B geneeskunde gaan studeren.

Overzichtstabel NG

Verplichte profielvakken Totaal aantal Lesuren klas Lesuren klas 5 Lesuren klas 6
uren 4

WiA òf B* 10 of 11 3 3 4 of 5

Bi 8 2 3 3

Sk 7 2 3 2

Keuze profielvakken

(Kies 1 uit onderstaande

2)

Na 8 2 3 3

Ak 7 2 3 2

Keuze-examenvak** 8 2 3 3

Fi òf GS 6 2 2 2

Totaal

* Wiskunde A of B is verplicht in het profiel N&G.

** Het keuze-examenvak kan worden gekozen uit alle vakken die niet in het
gemeenschappelijk deel zitten of door jou al gekozen zijn in het profieldeel. Het
keuze-examenvak kan dus zijn: Frans, Duits, Latijn/Grieks, filosofie, economie, geschiedenis,
aardrijkskunde, kunstvak beeldend, kunstvak drama, natuurkunde of Wi D (alleen in klas 5
en in combinatie met Wi B).
11
Alleen in klas 4 is het voor leerlingen in een NG/NT-profiel verplicht óf filosofie óf
geschiedenis te kiezen. Daarnaast kies je één examenvak naar keuze.

5.4 Profiel Natuur en Techniek (NT)

Met dit profiel ontwikkel je jouw technische en analytische vaardigheden. Ben je goed in
rekenen, hou je van het oplossen van problemen en ben je geïnteresseerd in milieu, natuur,
techniek en water, dan is dit een heel geschikt profiel voor jou. Een vervolgstudie in de
bouwkunde, elektrotechniek, natuurkunde, informatica, industrieel ontwerpen, sterrenkunde
of milieukunde sluit goed aan bij dit profiel.

Overzichtstabel NT

Verplichte Totaal aantal Lesuren klas 4 Lesuren klas 5 Lesuren klas 6

profielvakken uren

WiB 11 3 3 5

Na 8 2 3 3

Sk 7 2 3 2

Keuze profielvakken

(Kies 1 uit
onderstaande 2)

Bi 8 2 3 3

WiD* 6 - 2 4

Keuze-examenvak** 8 2 3 3

Fi òf Gs 6 2 2 2

Totaal

* Wiskunde D is een vak dat je kunt volgen/kiezen vanaf klas 5.

** Het keuze-examenvak kan worden gekozen uit alle vakken die niet in het
gemeenschappelijk deel zitten of door jou al gekozen zijn in het profieldeel. Het
keuze-examenvak kan dus zijn: Frans, Duits, Latijn/Grieks, filosofie, economie, geschiedenis,
aardrijkskunde, kunstvak beeldend, kunstvak drama, biologie of wiD, dat laatste kan alleen
vanaf klas 5 gekozen kan worden.

Alleen in klas 4 is het voor leerlingen in een NG/NT-profiel verplicht óf filosofie óf

geschiedenis te kiezen. Daarnaast kiezen ze één examenvak naar keuze.

12
6. Vrije deel

Als je goed naar de overzichtstabellen profielkeuze hebt gekeken, zag je steeds helemaal
onderaan ‘keuze-examenvak’ staan. Dit is een vrij te kiezen vak: iedereen moet één vak
kiezen. Je kunt natuurlijk niet nog een keer de vakken kiezen die je al had gekozen in je
gemeenschappelijk deel of profieldeel.

De school stelt een aantal voorwaarden:

❏ In klas 4 kies je twee keuze-examenvakken.
❏ Alleen in klas 4: volg jij NG/NT, dan is het keuze-examenvak verplicht óf filosofie óf
geschiedenis. Daarnaast kies je nog één vak naar eigen vrije keuze.
❏ Alleen in klas 4: volg jij CM/EM, dan kies je twee vakken naar eigen vrije keuze,
waarvan maximaal één bètavak (natuurkunde, scheikunde, biologie).
❏ In klas 5: kies je één keuze-examenvak.

13
7. Definitieve vakkenkeuze voor klas 5 en 6

In klas 4 maak je nog een aantal keuzes om tot een definitief vakkenpakket te komen. Deze
keuzes worden in dit hoofdstuk uitgelegd.

Ten eerste maak je in het vrije deel een keuze. In klas 4 heb je nog twee vrije keuze -
examenvakken. Hiervan is er slechts één verplicht om te volgen in klas 5 en 6. In het
volgende hoofdstuk wordt ingegaan op de regeling van het blijven volgen van het tweede
vrije keuze - examenvak of zelfs het volgen van nóg een (derde) extra vak.

Daarnaast is de moderne vreemde taal (Frans/Duits) die je in klas 4 volgt niet meer verplicht
in klas 5 en 6.

Bij het profiel CM is er een mogelijkheid om wiskunde A of wiskunde B na klas 4 te

vervangen door wiskunde C. Ook over wiskunde wordt meer informatie gegeven in het
volgende hoofdstuk.

Voor de volledigheid is de tabel van de definitieve vakkenkeuze voor klas 5 en 6 op de

volgende pagina opgenomen.

14
 Definitieve vakkenkeuze klas 5 en 6
Cultuur & Economie & Natuur & Natuur &
Maatschappij Maatschappij Gezondheid Techniek
CM EM NG NT

Aantal
vakken 10 10 10 10

Gemeensch
ap- pelijk
deel 5 5 5 5
Nederlands Nederlands Nederlands Nederlands
Engels Engels Engels Engels
Latijn of Grieks Latijn of Grieks Latijn of Grieks Latijn of Grieks
Maatschappijleer Maatschappijleer, Maatschappijleer, Maatschappijleer,
Profielwerkstuk* Profielwerkstuk* Profielwerkstuk* Profielwerkstuk*
Lichamelijke Lichamelijke Lichamelijke Lichamelijke
opvoeding opvoeding opvoeding opvoeding
* maatschappijleer en het profielwerkstuk vormen samen het cijfer voor het zogenaamde
combinatievak
Verplichte
profielvakke
n 2 3 3 3
Geschiedenis Geschiedenis Biologie Scheikunde
Economie Scheikunde Natuurkunde
Wiskunde A of
Wiskunde C of Wiskunde A of B B Wiskunde B
A of B

Keuze
profielvakke
n 2 1 1 1
Economie of Frans, Duits of Natuurkunde of Biologie of Wiskunde
Vak 1 Aardrijkskunde Aardrijkskunde Aardrijkskunde D
Frans, Duits,
Latijn, Grieks,
filosofie, Kunst
beeldend of
Vak 2 Kunst drama

Vrije deel 1 1 1 1
Keuze Vak naar
examenvak keuze Vak naar keuze Vak naar keuze Vak naar keuze
15
Vak naar keuze: Latijn, Grieks, Duits, Frans, Natuurkunde, Scheikunde, Biologie, Wiskunde D
(alleen in combinatie met wiskunde B), Aardrijkskunde, Geschiedenis, Economie, Filosofie,
Kunstvak beeldend of Kunstvak drama
Extra vak(ken): indien gewenst
Vak naar keuze: Latijn, Grieks, Duits, Frans, Natuurkunde, Scheikunde, Biologie, Aardrijkskunde,
Geschiedenis, Economie, Filosofie, Kunst beeldend of Kunst drama, Wiskunde D pas in klas 5 en
alleen in combi met WisB

8. Verdere belangrijke informatie

8.1 Extra vakken, sluimeren en dispensatie

Extra vakken zijn vakken bovenop de vakken die je “verplicht” bent te kiezen. Voor onze
school geldt dat je door de inrichting van de lessentabel al twee extra vakken volgt in klas 4,
dus extra vakken kiezen is zeker niet nodig!

Eén extra vak is altijd toegestaan en wordt in principe gewoon opgenomen in je rooster.
Alleen in uitzonderlijke gevallen kan het voorkomen dat het eerst gekozen extra vak niet
toegekend kan worden, omdat het toekennen van de keuze onoverkomelijke
roosterproblemen oplevert. In zo’n geval wordt in overleg een ander vak toegekend, of wordt
er een passende oplossing gezocht om je het vak toch te laten volgen.

Als je meer extra vakken wilt volgen, kan dat helaas niet worden geregistreerd in het
programma dat we voor de profielkeuze gebruiken. Leerlingen die in het leerjaar ervoor
goede cijfers hebben gehaald (voor alle vakken m.u.v. LO een 7,5 gemiddeld) en die
aangetoond hebben dat zij zelfstandig kunnen werken, kunnen bij de decaan een verzoek
indienen om een vak (gedeeltelijk) buiten het rooster te volgen (dit noemen we sluimeren). Je
volgt dan bijvoorbeeld slechts één lesuur per week in de klas en de rest van de stof
bestudeer je zelfstandig, je neemt aantekeningen over, of je maakt een apart programma met
je vakdocent. Het verzoek voor dit vak dien je aan het begin van klas 5 in.

Als je een vak op voldoende niveau beheerst, kan ook versneld examen worden gedaan in
dat vak. Hierover beslist de leerjaarcoördinator na advies van mentor en vakdocent. Neem
contact op met je leerjaarcoördinator.

8.2 Toestemming voor bezoek open dagen en studieoriëntatie

Vanaf klas 4 raden wij het bezoeken van open dagen, meeloopdagen en proefstuderen van
harte aan. De procedure hiervoor is als volgt: download het formulier van de teamdrive
leerlingen (map decanaat) en lever dit door je ouders, leerjaarcoördinator én mentor
ondertekende formulier minimaal 5 werkdagen van te voren in in het postvak ‘decanen’.

8.3 Vakken laten vallen

Als je een (extra) vak kiest, dan gaan we ervan uit dat je dat vak het hele jaar volgt. Het is
niet zomaar mogelijk om tussentijds met dat vak te stoppen.

In klas 4 kan je op één moment in het jaar stoppen met een vak, namelijk met ingang van
periode 3.
16
In klas 5 kan dat op drie momenten in het jaar: per 11 december, per 19 maart of per 24 juni.

Totdat je verzoek om een vak te laten vallen is goedgekeurd, moet je het vak volgen,
inclusief het maken van de toetsen.

Informatie over de procedure kan je krijgen van je mentor of de decaan.

17
8.4 Wiskunde
Op het VWO worden vier soorten wiskunde aangeboden: wiskunde A, B, C en D. In de tabel
hieronder kan je lezen welke soorten wiskunde in welke profielen gekozen kunnen worden.

CM profiel EM profiel NG Profiel NT Profiel

WiC verplicht WiA is verplicht WiA is verplicht WiB is verplicht

WiC mag WiA mag WiA mag

vervangen door A vervangen door vervangen door
of B WiB WiB

Waarom wiskunde?

Uit het feit dat wiskunde in elk profiel een plaats heeft, kun je afleiden dat wiskunde voor
iedereen belangrijk is. Alle wiskunde richt zich dan ook op wiskundige bekwaamheid: je leert:

● wiskundige modellen maken en uit een beschrijving een berekening opstellen;

● gegevens ordenen en structureren;
● analytisch denken en probleemoplossen;
● formules manipuleren en algebraïsche vaardigheden toepassen;
● vertalen van concrete situaties naar abstracte beschrijvingen en omgekeerd;
● logisch redeneren gebaseerd op feiten en (on)zekerheden.
Wiskunde kom je bovendien overal tegen: grafieken in kranten en tijdschriften, wiskundige
formules in theorieën en modellen die het economische gedrag van mensen weergeven,
statistische gegevens in de medische richting of in de sociale wetenschappen, allerlei
berekeningen in technische beroepen. Je ziet wel: elke richting gebruikt ook andere
wiskunde, vandaar dat elk profiel zijn eigen wiskunde heeft.

Wiskunde C is gekoppeld aan het CM-profiel. Kansrekening is een onderdeel van wiskunde
C. Telproblemen en statistiek komen aan bod, evenals logisch redeneren en redenaties
analyseren op correct gebruik, ruimtelijke aanzichten en perspectieftekeningen verbinden
aan analyse- en rekenmethoden om conclusies te trekken. Verder leer je omgaan met
verslaglegging in tabellen, verschillende soorten grafieken en formules, en natuurlijk wordt
algebra behandeld. De opgaven die we behandelen, zijn vaak situaties en problemen uit de
praktijk. Belangrijk bij wiskunde C is dat je problemen uit de praktijk leert vertalen naar
wiskunde. Wiskunde C wordt toegepast in allerlei praktische situaties. Let op: ook met een
CM profiel, kan het zijn dat wiskunde A of B belangrijk zijn voor je vervolgopleiding. Ga voor
meer informatie naar je decaan.
Wiskunde A is bestemd voor de EM- en NG-profielen. Allerlei verbanden (zoals lineair en
exponentieel) en de daarbij behorende formules, grafieken en algebraïsche vaardigheden
vormen een belangrijk deel van wiskunde A. Ook veranderingen en de afgeleide worden
behandeld. Je leert uitgebreid omgaan met statistische gegevens, waarbij kansrekening en
telproblemen horen. In vergelijking met wiskunde C krijg je meer onderwerpen en moeilijker
problemen op te lossen. De opgaven die we behandelen, zijn vaak situaties en problemen uit

18
de praktijk: je krijgt opgaven die ook bij de vakken economie, aardrijkskunde of natuurkunde
behandeld worden.
Wiskunde B is bestemd voor het NT-profiel. Er wordt veel gewerkt met ingewikkelde en
abstracte formules en grafieken en er wordt veel algebraïsch gedaan in plaats van met de
rekenmachine. Analytische meetkunde, ruimtemeetkunde en vectorrekening vormen een
belangrijk onderdeel. Bovendien worden in veel opgaven verschillende onderdelen door
elkaar gebruikt! De opgaven die we behandelen, zijn soms situaties en problemen uit de
praktijk, maar meestal gaan de opgaven juist over formules en grafieken zonder dat die
grafieken en formules een praktische betekenis hebben. Bij wiskunde B leer je abstracte
problemen op te lossen met uiteenlopende wiskundige technieken. Het zijn vaak
ingewikkelde “puzzels” waarin gerekend moet worden. Voor wiskunde B is het dan ook niet
alleen van belang dat je wiskunde leuk vindt, maar ook dat je houdt van puzzelen, dat je tijd
aan het vak wilt besteden en dat je doorzettingsvermogen hebt. Als je wiskunde B kiest dan
zal je in klas 3 al goede resultaten moeten behalen voor wiskunde. En zoals eerder gezegd:
je zult wiskunde bovendien leuk moeten vinden. In het NT-profiel is wiskunde B verplicht. Bij
het EM- en NG-profiel kan je kiezen uit wiskunde A en wiskunde B. Let op: er zijn
vervolgopleidingen waar je méér hebt aan wiskunde B dan aan wiskunde A, dat blijkt meestal
uit de verplichting om examen gedaan te hebben in wiskunde B. Maar omgekeerd zijn er ook
studies waarvoor wiskunde A juist handiger is. Vraag daar eventueel informatie over aan je
decaan.
Wiskunde D is een profielkeuzevak. Alleen als je het NT-profiel hebt, kan je wiskunde D als
profielkeuzevak kiezen. In de andere profielen kun je wiskunde D kiezen als
keuze-examenvak, als je tenminste ook wiskunde B doet. De lessen voor wiskunde D starten
in klas 5. Als je wiskunde D kiest, moet je goed zijn in wiskunde, maar moet je vooral
wiskunde een leuk vak vinden. Je krijgt andere onderwerpen dan bij wiskunde B en je gaat
dieper in op onderwerpen die je ook bij wiskunde B al hebt gehad. Je krijgt een goed inzicht
in de rol van wiskunde in technologie en wetenschap. Wiskunde D is geen toelatingseis voor
vervolgopleidingen. Maar we verwachten dat leerlingen die wiskunde D gevolgd hebben hier
voordeel van hebben als ze een exacte studie gaan doen: we proberen de overstap te
maken van middelbare school naar universitaire wiskunde. Wiskunde D wordt afgesloten met
een schoolexamen, dus niet met een landelijk centraal examen.

Gevolgen van de keuzes voor wiskunde

Het is belangrijk om te weten dat je door je keuze voor wiskunde A óf wiskunde B in klas 4
niet meer van wiskunde kunt wisselen tijdens of na klas IV. De keuze die je in klas III maakt
voor wiskunde is dus heel belangrijk. De wiskunde die je kiest in klas 3 voor klas 4 kan ook
invloed hebben op jouw toelaatbaarheid voor studies na het examen. Als je benieuwd bent
naar welke wiskunde het best past bij studies die je in gedachten hebt: zie Qompas voor
meer informatie of kom langs bij de decaan.

19
8.5. Mentor, vakdocent en decaan
Je mentor zal regelmatig in het schooljaar vragen hoever je met je keuze bent en je mentor
volgt je vorderingen in Qompas. De decaan zal je in januari vragen om uiterlijk 29 januari
2024 je profielkeuze door te geven. Tijdens de adviesvergadering in februari bespreken de
docenten jouw profielkeuze. Als jouw keuze afwijkt van de adviezen die je gekregen hebt
volgt een gesprek met je mentor, je ouders en soms ook met de decaan. De profielkeuze
kun je eventueel nog veranderen na 29 januari 2024 indien dringend gewenst. In mei
checken we nog eenmaal of de profielkeuze klopt. Voorafgaand aan de keuze besteed je in
mentorlessen (klas 3) of LOB-lessen (klas 4) veel aandacht aan de profielkeuze. Je mentor is
steeds je eerste aanspreekpunt. De decaan komt pas in beeld als er sprake is van grotere
problemen of vragen bij de profielkeuze. Om te zien wie je decaan is, kijk je hieronder.

De decanen en hun taakverdeling

Martine Burggraaf is decaan voor klas 3 en 6 (m.burggraaf@haganum.nl)

Daan Mulder is decaan voor klas 4 en 5 (d.mulder@haganum.nl)

20