KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ

MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENDÜSTRİ

MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

2021-2022 BAHAR ÖĞRETİM YARIYILI

ERGONOMİ DERS PROJESİ

FİRMASININ ÇALIŞMA KOŞULLARININ ERGONOMİK AÇIDAN İNCELENMESİ

Dersin Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hacı Mehmet ALAKAŞ

2022
1. FİRMA TANITIMI
2. METOT ETÜDÜ ÇALIŞMALARI

3. KAS İSKELET SİSTEMİ RAHATSIZLIKLARI RİSKİ YÖNÜNDEN İŞLERİN

DEĞERLENDİRİLMESİ
3.1
 İÇİNDEKİLER

1.KAS İSKELET SİSTEMİ RAHATSIZLIKLARI RİSKİ YÖNÜNDEN İŞLERİN

DEĞERLENDİRİLMESİ......................................................................................................................
4
1.1. Hammaddelerin ve malzemelerin(kumaş, iplik) üretim alanına getirilmesi. ................................ 4
1.1.1. OWAS Yöntemi ile “Hammaddelerin ve malzemelerin(kumaş, iplik) üretim alanına
getirilmesi.” İşinin İncelenmesi ........................................................................................................
5
1.1.2 REBA Yöntemi ile “Hammaddelerin ve malzemelerin(kumaş, iplik) üretim alanına
getirilmesi.” İşinin İncelenmesi ........................................................................................................
6
1.1.3 ManTRA Yöntemi ile “Hammaddelerin ve malzemelerin(kumaş, iplik) üretim alanına
getirilmesi.” İşinin İncelenmesi ........................................................................................................
7
1.1.4 “Hammaddelerin ve malzemelerin(kumaş, iplik) üretim alanına getirilmesi.” İşi için
Düzenleme Önerileri ........................................................................................................................
7
1.1.5 “Hammaddelerin ve malzemelerin(kumaş, iplik) üretim alanına getirilmesi.” görevi
iyileştirme sonrası risk değerlendirilmesi .........................................................................................
8
2.1. Kumaşın istenen ölçülerde kesilmesi. ...........................................................................................
8
2.1.1. OWAS Yöntemi ile “Kumaşın istenen ölçülerde kesilmesi.” İşinin İncelenmesi ....................
9
2.1.2 REBA Yöntemi ile “Kumaşın istenen ölçülerde kesilmesi.” İşinin İncelenmesi .......................
9
2.1.3 ManTRA Yöntemi ile “Kumaşın istenen ölçülerde kesilmesi.” İşinin İncelenmesi ................
10
2.1.4 “Kumaşın istenen ölçülerde kesilmesi.” İşi için Düzenleme Önerileri ..................................
10
2.1.5 “Kumaşın istenen ölçülerde kesilmesi.” görevi iyileştirme sonrası risk değerlendirilmesi ...
10
3.1. Dikiş makinesinin ayarının yapılması...........................................................................................
11
 3.1.1. OWAS Yöntemi ile “Dikiş makinesinin ayarının yapılması.” İşinin İncelenmesi ...................
11
3.1.2 REBA Yöntemi ile “Dikiş makinesinin ayarının yapılması.” İşinin İncelenmesi .....................
12
3.1.3 ManTRA Yöntemi ile “Dikiş makinesinin ayarının yapılması.” İşinin İncelenmesi ...............
13
3.1.4 “Dikiş makinesinin ayarının yapılması.” İşi için Düzenleme Önerileri ...................................
13
3.1.5 “Dikiş makinesinin ayarının yapılması.” görevi iyileştirme sonrası risk değerlendirilmesi ...
13
4.1. Çanta parçalarının dikimi. ...........................................................................................................
13
4.1.1. OWAS Yöntemi ile “Çanta parçalarının dikimi.” İşinin İncelenmesi .....................................
14
4.1.2 REBA Yöntemi ile “Çanta parçalarının dikimi.” İşinin İncelenmesi.......................................
14
4.1.3 ManTRA Yöntemi ile “Çanta parçalarının dikimi.” İşinin İncelenmesi .................................
15
4.1.4 “Çanta parçalarının dikimi.” İşi için Düzenleme Önerileri .....................................................
15
4.1.5 “Çanta parçalarının dikimi.” görevi iyileştirme sonrası risk değerlendirilmesi .....................
16
5.1. Çanta parçalarının birleştirilmesi ................................................................................................
17
5.1.1. OWAS Yöntemi ile “Çanta parçalarının birleştirilmesi.” İşinin İncelenmesi ........................
17
5.1.2 REBA Yöntemi ile “Çanta parçalarının birleştirilmesi.” İşinin İncelenmesi ...........................
18
5.1.3 ManTRA Yöntemi ile “Çanta parçalarının birleştirilmesi.” İşinin İncelenmesi ......................
18
5.1.4 “Çanta parçalarının birleştirilmesi.” İşi için Düzenleme Önerileri.........................................
19
5.1.5 “Çanta parçalarının birleştirilmesi.” görevi iyileştirme sonrası risk değerlendirilmesi .........
19
6.1. Üretimi biten çantaların paketlenmesi .......................................................................................
20
6.1.1. OWAS Yöntemi ile “Üretimi biten çantaların paketlenmesi.” İşinin İncelenmesi ...............
20
6.1.2 REBA Yöntemi ile “Üretimi biten çantaların paketlenmesi.” İşinin İncelenmesi .................
21
 6.1.3 ManTRA Yöntemi ile “Üretimi biten çantaların paketlenmesi.” İşinin İncelenmesi .............
21
6.1.4 “Üretimi biten çantaların paketlenmesi.” İşi için Düzenleme Önerileri................................
22
6.1.5 “Üretimi biten çantaların paketlenmesi.” görevi iyileştirme sonrası risk değerlendirilmesi 22
7.1. Paketlenen ürünlerin tırlara fork pallet ile yüklenmesi. ............................................................. 23
7.1.1. OWAS Yöntemi ile “Paketlenen ürünlerin tırlara fork pallet ile yüklenmesi.” İşinin
İncelenmesi ....................................................................................................................................
24
7.1.2 REBA Yöntemi ile “Paketlenen ürünlerin tırlara fork pallet ile yüklenmesi.” İşinin
İncelenmesi ....................................................................................................................................
24
7.1.3 ManTRA Yöntemi ile “Paketlenen ürünlerin tırlara fork pallet ile yüklenmesi.” İşinin
İncelenmesi ....................................................................................................................................
25
7.1.4 “Paketlenen ürünlerin tırlara fork pallet ile yüklenmesi.” İşi için Düzenleme Önerileri .......
25
7.1.5 “Paketlenen ürünlerin tırlara fork pallet ile yüklenmesi.” görevi iyileştirme sonrası risk
değerlendirilmesi............................................................................................................................
25
Küçük Boruya Diş Açma

Palet üzerinden aldığı diş açılmamış boruyu pafta makinesine yerleştirir ve sıkıştırır.

Makineyi çalıştırır. Eli ile dümeni çevirerek küçük boruya diş açma işlemini tamamlar.

Owas yöntemi ile “Küçük Boruya Diş Açma” işinin incelenmesi

Konum Puan
Sırt Duruşu Öne veya arkaya eğilmiş 2
İki kolda omuz seviyesinin
Kol Duruşu altinda 1

Dikilme: Bacaklar düz

Bacak Duruşu 2
şekilde
<=10 kg yük veya güç
Yük/Güç Kullanımı gereksinimi 1

Tablo 1. OWAS Yöntemi ile Küçük Boruya Diş Açma

2 1 2

Tablodan okunan değer 2 olduğu için zorlanma fazla değildir. Ergonomik düzenleme
yakın bir zamanda yapılmalıdır
REBA Yöntemi ile “Küçük Boruya Diş Açma” işinin incelenmesi A Grubu puanlaması
HAREKET SKOR SKOR DEĞİŞİMİ

ÜST KOLLAR 20° kadar olan 1 -

ekstansiyon veya
fleksiyon
ALT KOLLAR 60°-100° fleksiyon 1 -

BİLEK 0°-15° arası 1 -

ekstansiyon veya
fleksiyon
Tablo 3. A Grubu puanlama tablosu
B Grubu puanlama
HAREKET SKOR SKOR DEĞİŞİMİ

GÖVDE 0°-20° fleksiyon 2 -

BOYUN > 20° fleksiyon veya 2 -

ekstansiyon
BACAK Ağırlık iki 1 -
bacak üstünde
Tablo 4. B Grubu puanlama tablosu

Yük kuvvet puanlaması

Yapılan iş 5 kg den küçük olduğu için puan alamamıştır.

Yük kavrama puanlaması

Elle kavrama olmadığından puan almamıştır

Hareket puanlaması

Bir veya daha fazla vücut bölümü statik olduğundan dolayı +1 puan daha eklenmesi gerekir

Grup A puanı

Değerlendirmeler sonucu grup A puanı 1 olarak hesaplanmıştır.

Grup B puanı
Değerlendirmeler sonucu grup B puanı 3 olarak hesaplanmıştır
Genel puanlama

Genel puanlama 3 olarak hesaplanmıştır. Buda bize risk düzeyi “düşük” olduğunu gösterir.
Müdahale Gerekebilir.
Küçük Boruya Diş Açma İçin Öneriler
Usta dümeni çevirirken altındaki tahta yükseklik yüzünden gövde ve boyun dönmek zorunda
kalıyor. Eğer altındaki tahta yüksekliği yarıya kadar kesebilirsek usta gövdesi dik ve boynu
daha az çevirerek daha rahat ve sağlıklı iş yapabilecektir.

3) Küçük boruların birbirlerine mantarlanması.

Owas yöntemi ile “Küçük boruların birbirlerine mantarlanması” işinin incelenmesi

Konum Puan
Sırt Duruşu Öne veya arkaya eğilmiş 2
İki kolda omuz seviyesinin
Kol Duruşu altında 1

Dikilme: Bacaklar düz

Bacak Duruşu 2
şekilde
<=10 kg yük veya güç
Yük/Güç Kullanımı gereksinimi 1

Tablo 1. OWAS yöntemi ile küçük boruların birbirlerine mantarlanmasının incelenmesi.

2 1 2

Tablodan okunan değer 2 olduğu için zorlanma fazla değildir. Ergonomik düzenleme yakın
bir zamanda yapılmalıdır.

REBA Yöntemi ile küçük boruların birbirlerine mantarlanmasının incelenmesi A

Grubu puanlama
HAREKET SKOR SKOR DEĞİŞİMİ

GÖVDE 20°-60° fleksiyon 3 -

BOYUN > 20° fleksiyon veya 2 -

ekstansiyon
BACAK Ağırlık iki bacak 1 -
üstünde
Tablo 3. A Grubu puanlama tablosu
B Grubu puanlama
HAREKET SKOR SKOR DEĞİŞİMİ

ÜST KOLLAR 20°-45° arası 2 -

fleksiyon
ALT KOLLAR 60°-100° fleksiyon 1 -

BİLEK >15° fleksiyon veya 2 -

ekstansiyon

Tablo 4. B Grubu puanlama tablosu

Genel puanlama 5 olarak hesaplanmıştır. Buda bize risk düzeyi “orta” olduğunu gösterir.
Müdahale gereklidir.

4) Büyük boruya küçük borunun kaynak yapılması.

Usta mengeneye büyük boruyu bağlar. Küçük boruyu sağ eline alır. Boruyu büyük borunun uç
kısmına sabitler. Kaynak makinesini sol eline alır ve kaynak yapmaya başlar. Küçük boru
sabitlendikten sonra aynın işlemi küçük borunun tüm çevresine uygular.

Owas yöntemi ile büyük boruya küçük borunun kaynak yapılması işinin incelenmesi.

Konum Puan
Sırt Duruşu Öne veya arkaya eğilmiş 2
İki kolda omuz seviyesinin
Kol Duruşu altinda 1

Dikilme: Bacaklar düz

Bacak Duruşu 2
şekilde
<=10 kg yük veya güç
Yük/Güç Kullanımı gereksinimi 1

Tablo 1. OWAS Yöntemi ile büyük boruya küçük borunun kaynak yapılması.

2 1 2

Tablodan okunan değer 2 olduğu için zorlanma fazla değildir. Ergonomik düzenleme
yakın bir zamanda yapılmalıdır.

REBA Yöntemi ile “Büyük boruya küçük borunun kaynak yapılması” işinin incelenmesi
A Grubu puanlaması
HAREKET SKOR SKOR DEĞİŞİMİ

GÖVDE 20°-60° fleksiyon 3 -

BOYUN > 20° fleksiyon veya 2 -

ekstansiyon
BACAK Ağırlık iki bacak 1 -
üstünde
Tablo 3. A Grubu puanlama tablosu
B Grubu puanlama
HAREKET SKOR SKOR DEĞİŞİMİ

ÜST KOLLAR 20° kadar olan 1 -

ekstansiyon veya
fleksiyon
ALT KOLLAR 60°-100° fleksiyon 1 -

BİLEK 0°-15° arası 1 -

ekstansiyon veya
fleksiyon
Tablo 4. B Grubu puanlama tablosu

Genel puanlama 5 olarak hesaplanmıştır. Buda bize risk düzeyi “orta” olduğunu gösterir.
Müdahale gereklidir.
9) Jet taşı ile çapak alma.

Owas yöntemi ile “Jet taşı ile çapak alma” işinin incelenmesi

Konum Puan
Sırt Duruşu Kıvrılmış (Bükülmüş) 3
İki kolda omuz seviyesinin
Kol Duruşu altinda 1

Dikilme: Bacaklar düz

Bacak Duruşu 2
şekilde
<=10 kg yük veya güç
Yük/Güç Kullanımı gereksinimi 1

Tablo 1. OWAS Yöntemi ile jet taşı ile çapak alma.

3 1 2

Tablodan okunan değer 2 olduğu için zorlanma fazla değildir. Ergonomik düzenleme yakın
bir zamanda yapılmalıdır.

REBA Yöntemi ile “Jet taşı ile çapak alma” işinin incelenmesi A Grubu puanlaması
HAREKET SKOR SKOR DEĞİŞİMİ

GÖVDE 20°-60° fleksiyon 3 -

BOYUN > 20° fleksiyon veya 2 -

ekstansiyon
BACAK Ağırlık iki bacak 1 -
üstünde
Tablo 3. A Grubu puanlama tablosu
 B Grubu puanlaması
HAREKET SKOR SKOR DEĞİŞİMİ

ÜST KOLLAR 20° kadar olan 1 -

ekstansiyon veya
fleksiyon
ALT KOLLAR >100° fleksiyon 2 -

BİLEK 0°-15° arası 1 -

ekstansiyon veya
fleksiyon
Tablo 4. B Grubu puanlama tablosu

Genel puanlama 5 olarak hesaplanmıştır. Buda bize risk düzeyi “orta” olduğunu gösterir.
Müdahale gereklidir.

10) Hazırlanan boruların boyanması.

Owas yöntemi ile “Hazırlanan boruların boyanması” işinin incelenmesi
Konum Puan
Sırt Duruşu Düz (nötral) 1
İki kolda omuz seviyesinin
Kol Duruşu altinda 1

Bacak Duruşu Yürüme ya da haraket 7

<=10 kg yük veya güç
Yük/Güç Kullanımı gereksinimi 1

Tablo 1. OWAS Yöntemi ile hazırlanan boruların boyanması.

1 1 1

Tablodan okunan değer 1 olduğu için zorlanma fazla değildir. Ergonomik düzenleme yakın
bir zamanda yapılmalıdır.

REBA Yöntemi ile “Hazırlanan boruların boyanması” işinin incelenmesi A Grubu

puanlaması
HAREKET SKOR SKOR DEĞİŞİMİ

GÖVDE Dik Duruş 1 -

BOYUN 0°-20° fleksiyon 1 -

BACAK Ağırlık iki bacak 1 -

üstünde
Tablo 3. A Grubu puanlama tablosu
 B Grubu puanlaması
HAREKET SKOR SKOR DEĞİŞİMİ

ÜST KOLLAR 45°-90° arası 3 -

fleksiyon
ALT KOLLAR 60°-100° fleksiyon 1 -

BİLEK 0°-15° arası 1 -

ekstansiyon veya
fleksiyon
Tablo 4. B Grubu puanlama tablosu

Genel puanlama 3 olarak hesaplanmıştır. Buda bize risk düzeyi “düşük” olduğunu gösterir.
Müdahale gerekebilir.