Askeri Ceza Kanununun Yürürlükten Kaldirilmiş Hükümleri

125
ASKERİ CEZA KANUNUNUN YÜRÜRLÜKTEN

KALDIRILMIŞ HÜKÜMLERİ (1)
Kanun Numarası : 1632

Kabul Tarihi : 22/5/1930
Yayımlandığı R. Gazete : Tarih : 15/6/1930, Sayı : 1520
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 3 Cilt : 11 Sayfa : 367
1 – 27/6/1932 tarih ve 2034 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya değiştirilmiş olan hükümlerin
metinleri: (Madde numaraları: 76, 82,106, 119, 120, 154)
Madde 76 – (22/5/1930 tarih ve 1632 Sayılı Kanunun hükmüdür.)
Nöbetçiyi kandırarak veya dalgınlığından veya yerinde olmamasından istifade ederek hapis odalarından
çıkanlar, üç aya kadar hapsolunurlar.
Madde 82 bent (2) – (22/5/1932 tarih ve 1632 Sayılı Kanunun hükmüdür.)
Yukarıki fıkrada yazılı suçlar silahlı iken yahut toplu efrat karşısında veyahut tehdit şeklinde yapılmışsa
yirmi bir günden aşağı olmamak üzere katıksız hapis veyahut üç günden aşağı olmamak üzere hapis cezası
verilir.
Askeri karakola ve nöbetçiye hakaret eden veya bunları dinlemeyen veya bunlara mukavemette bulunan,
fiilen taarruz eden bu suçları amire karşı yapmış sayılır ve öylece cezalandırılır. (M. 85, 86, 90, 91).
1 – Madunun fiilen taarruzuna karşı müdafaa etmek, son derece zaruret ve tehlike karşısında madunu
emrine itaat ettirmek için mafevkın ölümden gayrıyapacağı fiiller cürüm sayılmaz.
2 – Meşru müdafaada bulunmak veya harbde ilan olunan harekat mıntakasında firar edenleri çevirmek
yahut yağma ve tahribin önünü almak için sair vasıtalarkalmadığı takdirde bir zabitin silahını kullanmak cürüm
sayılmaz.
3 – Mafevkın, hizmete ve askerliğe dair kusur ve hatalardan dolayı, madunu tenkid ve muaheze etmesi
hakaret sayılmaz.
Madde 120 – Birinci cümle – (22/5/1930 tarih ve 1632 Sayılı Kanunun hükmüdür.)
Bu fasılda yazılı olan suçları yapan bir askeri karakol bu suçları yapan mafevk gibi ceza görür.
Sahtekarlık, emniyeti suiistimal, dolandırıcılık, yalan yere yemin ve yalanyere şehadet,
iftira, dilencilik ve adabı umumiyeye ve nizamı aile ve vatan aley-
——————————
(1) Bu Kanundaki para cezalarının uygulanması ile ilgili olarak 10/6/1949 tarihve 5435 sayılı Kanunu değiştiren
21/1/1983 tarih ve 2790 sayılı Kanun ile15/8/1957 tarih ve 9682 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 20/5/1957 tarihve
E.1, K. 12 sayılı Yargıtay İç. Bir. Kur. Kararına bakınız.
126
hine cürümlerden biriyle bir aydan fazla hapis ve ağır hapis ve hukuku ammeden mahrumiyet cezalarına
mahküm olan ve gayrı tabii mukarenet yapan ve bunu rızasiyle kendine yaptıran askeri, talebenin, talebelik
sıfatiyle iktisapettikleri her türlü hukukun ve hizmeti muvazzafadan başka ihtiyat zabiti vegedikli küçük zabit
olmak ve askeri hizmet ve memuriyetlere ve mekteplere girmek hakkının ziyaına hükmolunur.
metinleri:(Madde numaraları: 66, 67, 147, 153, 188, 189, 190, 191)
Madde 66 Bent (2) alt bent (A) – (22/5/1930 tarih ve 1632 Sayılı Kanunun hükmüdür.)
Suçlu, silah, mühimmat ve bunların teçhizatından, araba ve hayvanlarla levazımdan bir şeyi de
beraberinde götürmüş ise;
Madde 67 bent (3) alt bent (A) – (22/5/1930 tarih ve 1632 Sayılı Kanunun hükmüdür.)
Suçlu silah, mühimmat, teçhizat, araba ve hayvanlariyle bunların levazımından bir şeyi de beraberinde
götürmüş ise;
İzin alması icabeden askeri şahıslardan izinsiz evlenen üç aydan bir seneye kadar hapsolunur.
Fuhuş ve iffetsizliği sabit olan bir kadınla bilerek evlenen veya evlilik rabıtasını idamede veya böyle bir
kadını nezdinde bulundurmakta ısrar eden askeri şahısların ordudan ihracına ve bu fiili askerlikten çıkmak
maksadiyle yaptığı sabit olursa tardına hükmolunur.
1 – Bir disiplin cezasından şikayet, ya cezalı tarafından veya kendisininmafevkleri tarafından doğrudan
doğruya yapılır.
Şikayet cezadan evvel ve cezalı tarafından yapılacaksa cezanın ancak tebliğinden bir gece sonra
yapılabilir.
Şikayet cezanın infazından evvel yapılacak olursa, icrası sonraya bırakılır. Şikayet ilk salahiyetli makam
tarafından reddedilirse, tekrar edilse bile ceza infaz olunur.
2 – Disiplin cezalarından şikayetler cezayı veren amirin bir derece mafevkine yapılır ve bu bapta karar
vermek bu makama aittir.
3 – Şikayetler derhal tetkik edilir ve bir karara bağlanır.
Şikayet varit görülmezse müştekiye ceza verilmez. (M. 84) Ancak şikayetederken müşteki bir suç
işlemiş veya bir disiplin tecavüzünde bulunmuşsa ayrıca mesul olur. Bu bapta takibat icrası şikayeti tetkik eden
amire aittir.
Cezayı veren amir veya mafevkın talebi üzerine, daha yüksek disiplin amiri kaldırabilir. veya
değiştirebilir.
1 – Bir disiplin amiri:
A) Bir madunu tarafından verilen disiplin cezasını nevi ve derecesi itibariyle muvafık görmezse;
127
B) Cezayı verenin salahiyetinden yukarı görürse cezayı değiştirebilir veya kaldırabilir.

2 – Ceza gören şahıs başka bir disiplin amirinin salahiyeti altına geçmiş ise evvelki disiplin amiri yalnız
cezayı kaldırır.
3 – Eski ceza tamamen veya kısmen infaz edilmiş ise veya yeni ceza eski cezadan ağır bulunmıyorsa
yeni ceza infaz edilmiş sayılır.
Yeni ceza infaz ve ikmal edilmiş olan cezadan daha ağır ise çekilen ceza mahsup olunur. Mahsupta iki
günlük oda hapsi bir günlük katıksız hapse karşı tutulur. Eski ile yeni cezanın mahsup kabiliyeti yoksa yeni ceza
takdir olunurken eski ceza nazarı dikkate alınır. Bunun için disiplin amiri yeni cezayıtamamen veya kısmen
indirebilir.
metinleri: (Madde numaraları: 30, 39, 49, 63, 64, 81, 131, 153, 173, 192)
Aşağıda yazılı hallerde tart cezası her halde hükmolunur:
A) 1 – Ceza kanunları mucibince ölüm cezası ve ağır hapis cezalarına mahkümiyet halinde.
2 – Hırsızlık, emniyeti suiistimal, sahtekarlık, dolandırıcılık, yalan yereşahitlik, yalan yere yemin, cürüm
tasnii, iftira, irtikap, irtişa ve ihtilas cürümlerinden biriyle altı aydan fazla hapis cezasına mahkümiyet halinde.
B) Aşağıdaki hallerde tart cezası hükmolunabilir:
1 – Beş seneden ziyade hapis cezasiyle beraber.
2 – Asgari haddi bir seneden aşağı olmayan hapis cezalarını mucip suçlarla mükerreren mahkümiyet
halinde.
1 – Tart ve ihraç cezalarını mucip olmayan ceza hükümleri zabitler hakkındaaskeri hapishanelerde
infaz olunur.
2 – Tart ve ihraç cezalarını mucip olan ceza hükümleri zabitler hakkında umumi hapishanelerde infaz
olunur.
3 – Efrat hakkında müddeti altı aydan fazla hükmedilen ağır hapis ve hapis cezaları umumi
hapishanelerde infaz olunur. Şu kadar ki bunlardan askerlik alametleri kaldırılır. Ve bunlara ceza müddetlerinin
hitamında muvazzaflık bakiyesi ikmal ettirilir.
4 – Mekteplerinden kayıtları terkin olunan askeri talebe hakkındaki ceza hükümleri umumi
hapishanelerde infaz olunur.
5 – Askeri mahkemelerden siviller hakkında hükmedilen ağır hapis ve hapis cezaları umumi
hapishanelerde çektirilir.
Aşağıdaki fıkralarda yazılı hükümler mahfuz olmak üzere, askeri suçlarda dava ve cezanın düşmesi
hususunda,Türk Ceza Kanununun birinci babının dokuzuncu faslı hükümleri tatbik olunur.
A) Firar ve izinsizlik fiilleri hakkında dava müruru zamanı bütün askeri mükellefiyetlerin veya bizzat
girmiş oldukları taahhüdün bitmesinden itibaren cereyana başlar. Bu gibi efradın tamamlanacak mükellefiyetleri
tutuldukları zaman tamamlattırılır.
128
B) Hiyanet cürümleriyle maznun ve mahküm olanlar hakkında müruru zaman yoktur.

1 – Seferberlikte askerlik hizmetine çağırılan efrat muayyen olan müddeti içinde gelmeğe mecbur olup
bu müddetin bitmesinden sonra yedi gün içinde gelenler dört aydan iki seneye kadar yedinci günden sonda üç ay
içinde gelenleriki seneden on seneye kadar hapsolunur.
2 – Bunlar emsalleri kadar hizmet etmek ve istihdamlarından sonra cezalarını görmek üzere
sevkolunurlar. Bu suretle sevkolunanlardan, seferberlikmüddetince misafirhanelerde yollardan müstahdem
oldukları kıta ve müesseselerden kaçanların evvelce mahküm oldukları ceza iki misline iblağ edilir.
3 – Seferberlikte çağırılıpta mazeretsiz üç aydan fazla gelmeyenler ölüme mahküm olur.
Muayyen müddeti içinde çağırılıpta gelmeyen ihtiyat zabitleriyle memurlar hakkında 87, 88, 89.
maddeler hükümleri tatbik olunur. Bunların tartları ve ihraçları halinde haklarında 63 üncü maddenin 2. ve 3.
fıkraları hükümleri detatbik olunur.
1 – Askerlikten kamilen veya kısmen kurtulmak kastiyle hile yapanlar beş seneye kadar ağır hapis
cezasiyle cezalandırılırlar.
2 – Aynı ceza bu hileyi bilerek başkasına yapıverenler hakkında da tatbik olunur.
1 – Askeri bir hizmeti yaparken veyahut bir vazifeyi suiistimal ederek, bu hizmet ve vazife dolayısiyle
tevdi veya emanet edilmiş olan parayı, az ve çok kıymetli eşyayı veyahut, kendisine emanet edilmiş olsun
olmasın her nevi erzak ve esliha ve cephaneden başka, her nevi askeri eşyayı ve hayvanatı çalan veyaihtilas eden
veya satan, rehine veren veya bunları bilerek satın alan ve rehine kabul eden ve gizliyen beş seneye kadar ağır
hapis cezasiyle cezalandırılır. Az vahim hallerde üç seneye kadar hapsolunur. Çalınan mallar varsa alınır, yok
edilmiş ise kıymeti ödetilir.
2 – Fiil esliha, cepane ve herhangi bir müdafaa vasıtasına taallük ederse ceza arttırılır.
3 – Yukarıki iki fıkrada yazılı fiiller seferberlikte yapılırsa on seneden aşağı olmamak üzere ağır hapis,
az vahim hallerde beşseneye kadar hapis cezası verilir.
Madde 153 Bent (1) – (22/11/1934 tarih ve 2632 Sayılı Kanunun hükmüdür.)
1 – Fuhuş veya iffetsizliği anlaşılmış olan bir kadınla bilerek evlenen veya evlilik bağını devam
ettirmekte veya böyle bir kadını yanında bulundurmakta yahut karı koca gibi herhangi bir kadınla nikahsız olarak
devamlı surette yaşamakta ısrar eden askeri şahısların ordudan ihracına ve bu fiili askerlikten çıkmak maksadiyle
yapmış olduğu sabit olursa tardına hükmolunur.
2 – 22/5/1930 tarih ve 1632 Sayılı Kanunun hükmüdür.) Gayrı tabii mukarenet yapan ve bu fiili rızasiyle
kendine yaptıran askeri şahısların, tardı mucip olmayan hallerde, ordudan ihracına hükmolunur.
129

1 – Askeri disiplin amirleri askeri memurlar hakkında salahiyetleri dahilinde disiplin cezaları verilebilir.
2 – Askeri adli hakim ve memurlar kendi maiyetlerinde bulunan madunlarına maaşça muadili oldukları
zabitler derecesinde disiplin cezaları verebilirler.
3 – Askeri adli hakimlere disiplin cezası olarak hapis cezası verilemez.
75, 79 uncu maddelerle 78 inci maddenin (c) fıkrasının iki numarasında ve 81 inci maddenin ikinci
fıkrasında ve askeri eşyayı satın almak, rehin olarak kabul etmek ve gizlemek fiillerine dair 131 inci maddede
yazılı suçlar, askeri mahkemelere tabi olmayan siviller tarafından yapılırsa umumi mahkemeler, bu Kanunun
hükümlerini tatbik ederler.
metinleri:(Madde numaraları: 39, 154)
1 – Tard ve ihraç cezalarını mucib olmıyan ceza hükümleri subaylar hakkında askeri hapishanelerde
infaz olunur.
2 – Askeri mahkemelerden hükmedilen aşağıda yazılı cezalar umumi ceza evlerinde infaz olunur:
A) Tard ve ihraç cezalarını mucib olan subaylarla askeri memurlar hakkındaki cezalar;
B) Erat hakkında altı aydan fazla hükmedilen ağır hapis ve hapis cezaları;
C) Mekteblerinden kayıdları silinen askeri talebe hakkındaki cezalar;
D) Siviller hakkında hükmedilen ağır hapis ve hapis cezaları;
E) Yoklama kaçağı, bekaya ve saklı suçları hakkında hükmedilen cezalar.
B fıkrasında yazılı erat haklarındaki cezanın çektirildiği sırada bunlardan askerlik alametleri kaldırılır ve
cezaları bittikten sonra muvazzaflıktan geri kalan hizmetleri ikmal ettirilir.
Sahtekarlık, hırsızlık, emniyeti suiistimal, dolandırıcılık, yalan yere yemin ve yalan yere şahitlik, iftira,
dilencilik ve adabı umumiyeye ve nizamıaile ve vatan aleyhine cürümlerden biriyle bir aydan fazla hapis ve ağır
hapis ve hukuku ammeden mahrumiyet cezalarına mahküm olan askeri talebenin, talebeliksıfatiyle iktisap
ettikleri her türlü hukukun ve muvazzaf hizmetten başka ihtiyat zabiti ve gedikli küçük zabit olmak ve askeri
hizmet ve memuriyetlere ve mekteplere girmek hakkının ziyaına hükmolunur.
Gayritabii mukarenette bulunduğu veya bunu rizasiyle kendisine yaptırdığı mektep idare heyeti
tarafından yapılacak tahkikatla sabit olan talebenin kaydı terkin edilmekle beraber muvazzaf hizmetten başka
askeri hizmet ve memuriyetlere ve askeri mekteplere girmek hukukundan mahrum edilmelerine de karar
verilebilir. Bu karar aleyhine en büyük amiri, adli nezdinde on beş gün içinde itiraz olunabilir.
Amiri adli kararı tasdik veya askeri mahkemeye tevdi eder. Tasdik kararı katidir.
130
metinleri: (Madde numaraları: 47, 148)
Türk Ceza Kanununun birinci kitabının müstakil faslında yazılı olan, cezaların tecili hakkındaki kaideler
aşağıdaki hükümler nazarı dikkate alınmak şartiyle, askeri suçlardan dolayı hükmedilen cezalar için de tatbik
olunur.
A) Türk Ceza Kanunu mucibince bir kabahat fiilinden dolayı mahküm olan ve cezası tecil edilen bir sene
içinde ve yine mezkür kanuna tevfikan hapis cezasiyle mahküm olan ve cezası tecil edilen bir kimse beş sene
içinde askeri bir cürümden dolayı hapis veya daha ağır bir cezaya mahküm olur; ve askeri cürüm Türk Ceza
Kanunu mucibince cezayı mucip fiillerinden bulunmazsa, ikinci mahkümiyet evvelki cezanın teciline mani
olmaz.
B) Evvelki mahkümiyet askeri bir suç için verilmiş bir ceza olur ve bu askeri suç Türk Ceza Kanunu
mucibince cezayı mucip bir fiil bulunmazsa ikinci fiilden dolayı Türk Ceza Kanunu mucibince verilecek cezanın
teciline birinci fiil mani olmaz.
Siyasi maksatla toplananlar, siyasi fırkalara girenler, siyasi nümayiş ve içtimalara ve intihabata iştirak
edenler veya her ne suretle olursa olsun bu maksatlarla şifahi telkinatta bulunanlar ve siyasi makale yazanlar ve
bu yolda nutuk söyleyenler beş seneye kadar hapsolunur.
metinleri: (Madde numaraları: 47, 148 )
Türk Ceza Kanununun birinci kitabının müstakil faslında yazılı olan cezaların tecili hakkındaki kaideler
aşağıdaki hükümler nazara alınmak şartiyle askeri şahıslar hakkında da tatbik olunur:
A) Askeri Mahkemelerden Askeri Ceza Kanununun üçüncü babının üç ve dördüncü fasıllariyle 84 üncü
maddesi hariç olmak üzere 5 inci ve 130 uncu madde hariç olmak üzere 8 inci fasıllarında yazılı suçlardan dolayı
verilen cezalartecil edilemez. Ancak fiili işlediği zaman 18 yaşını doldurmamış çocuklarla hüküm zamanında 70
yaşına girmiş olanların mahküm oldukları bir seneden az hapis cezaları tecil olunabilir.
B) Evvelki mahkümiyet askeri bir suç için verilmiş bir ceza olur ve bu askeri suç Türk Ceza Kanunu
mucibince cezayı mucip bir fiil bulunmazsa ikincifiilden dolayı Türk Ceza Kanunu mucibince verilecek cezanın
teciline birinci fiil mani olmaz.
A) Siyasi maksatla toplananlar, siyasi fırkalara girenler, siyasi nümayişve içtimalara ve intihabata iştirak
edenler veya her ne suretle olursa olsun bu maksatla şifahi telkinatta bulunanlar ve siyasi makale yazanlar ve bu
yolda nutuk söyliyenler beş seneye kadar hapsolunur.
Türk Ceza Kanununun 141. ve 142 nci maddelerinde yazılı olan cürümleri ordu içinde veya ordu
mensupları ve askeri fabrika ve müesseselerdeki müstah
131
demler veya işçiler arasında işliyenlerin cezaları yarıdan aşağı olmamak üzere arttırılır.
B) Bu cürümler, seferberlik zamanında işlenirse ceza, iki misli olarak hükmolunur.
Eğer bu cürümlerin işlenmesi neticesi olarak askeri hizmetlere zarar gelmiş olursa ceza on beş seneden
aşağı olmamak üzere ağır hapistir. Bu zarar ehemiyetli olursa, fiil daha ağır bir cürüm teşkil etmediği takdirde,
müebbetağır hapis cezası hükmolunur.
metinleri: (Madde numaraları: 55, 56, 57, 58, 59)
Madde 55 – (22/5/1930 tarih ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Seferberlikte vatan aleyhine yapılan cürümlerden Türk Ceza Kanununun 139. maddesiyle 140.
maddesinin 139. maddeye matuf olan hükmü ve 143, 144, 145.maddeleriyle 141. maddesini 139. maddeye matuf
hükmü müstesna olmak üzere vatan aleyhine cürümler kimin tarafından yapılırsa yapılsın hiyaneti harbiye sayılır
ve 56 ıncı maddede hükmü mahfuz kalmak üzere Türk Ceza Kanununda yazılı cezalarla cezalandırılır.
Madde 56– (22/5/1930 tarih ve 1632 Sayılı Kanunun hükmüdür.)
1 – Seferberlikte bir düşman kuvvetine yardım etmek veya Türkiye Cumhuriyeti ve yahut müttefikleri
kuvvetlerine fenalık yapmak niyet ve kastiyle aşağıda yazılan cürümlerden birini işleyenler hiyaneti harbiyeden
(M. 55) dolayı ölüm cezasiyle cezalandırılır.
A) Türk Ceza Kanununun 128, 129, 132, 133, 134, 135, ve 140 ıncı maddelerinde yazılı olan suçlardan
birini yapmak.
B) Silah taşımağa kabiliyeti olan kimseleri düşman tarafına geçirmek veyahut Türkiye ve müttefikleri
harb kuvvetlerine mensup şahısları düşman tarafına gitmeğe teşvik etmek.
C) – Türkiye Cumhuriyeti veya müttefik bir devletin harb kuvvetleri içinde fesat ve isyana sebep olmak.
D) Nöbetçilere ve karakollara mahsus mahrem talimatı ve tenbihleri parolaları veya parola işaretlerini
ifşa etmek.
E) Düşman karşısında haberleri veya hizmete mütaallik tebliğleri tahrif etmek veya doğrusunu yapmada
ihmal etmek.
F) Türkiye veya müttefikleri kıtaatına karşı olan bir teşebbüste düşmana kılavuzluk etmek ve yahut
muharip bulunan Türkiye'ye ve müttefikleri kıtaatına kılavuz iken onları yanlış yola götürmek.
G) Düşman karşısında kıtaatı tehyiç edecek veya yanlış hareketlere ve fiillere sevkeyleyecek tarzda her
hangi askeri veya sair bir işareti vermek ve yahut firara teşvik etmek veya dağılmış olan askerlerin toplanmasına
mani olmak.
H) Bir hizmet emrini kamilen veya kısmen yapılmamış bırakmak ve yahut kendiliğinden değiştirmek.
K) Düşman ordusunda veya donanmasında ve yahut düşman memleketinde bulunan şahıslar ile harbin
idaresine taallük eden hususlara dair sözle yazıyle veyahut sair muhabere vasıtasiyle münasebette bulunmak ve
yahut böyle bir münasebete tavassut etmek.
132
L) Düşman beyanname ve ilanlarını orduda yaymak ve dağıtmak.

M) Kıtaatı iaşe vazifesiyle mükellef iken bu vazifede ihmal etmek.
N) Harb esirlerini serbest bırakmak veya kaçırmak.
P) Muhaberelerde kullanılan işaretleri havi mecmuaları veya hulasasını düşmana iblağ etmek.
R) Deniz ve hava gemilerinin ve tayyarelerin harb aletlerini veya makina ve teçhizatını harb ve imha ve
her ne suretle olursa olsun harb etmek kabiliyetini tenkis ve iptal etmek.
2 – Yukarıda sayılan cürümler hakkında az vahim hallerde fail, müebbeden ve yahut on seneden az
olmamak üzere muvakkaten ağır hapis cezasiyle cezalandırılır.
Birden ziyade şahıslar, hiyaneti harbiyeyi (M.55,56) kararlaştırıpta fiil yapılmamış veya cezayı mucip
teşebbüs derecesine varmamış ise beş seneden az olmamak üzere ağır hapis cezasiyle cezalandırılırlar.
55, 56, 57 nci maddelerde sayılan hiyaneti harbiye fiillerinden birinin tasavvur ve tasmimini mümaneat
mümkün olan bir zamanda doğru bir surette malümat alıpta vaktiyle haber vermekte ihmal edenler suç yapılmış
veya cezayı mucip teşebbüs derecesine gelmişse hem fiil cezası görürler.
Bir hiyaneti harbiye (M. 55, 56) suçunun tasavvur ve tasmimine iştirak eden kimse mercii aidi sair
vasıtalarla haber almadan evvel, fiilin önünü almak mümkün olacak surette haber verirse cezadan kurtulur.
metinleri: (Madde numaraları: 48)
Askeri cürümlerde takip, taarruz olunan kimsenin talep ve şikayetine bağlı değildir.
metinleri: (Madde numaraları: 7, 13, 23, 24, 63, 64, 158, 164, 174)
Bu Kanunda "Seferberlikte" tabiriyle takyit edilen ceza cürümleri (Harb hükümleri) dir ve aşağıdaki hal
ve vakitlerde caridir:
A) Umumi seferberlik müddetince askeri şahıslar hakkında;
B) Kısmi seferberlik ilan olunan mıntakalarda, bunun devamı müddetince askeri şahıslar hakkında;
C) Örfi idare ilan edilen mıntakada bunun devamı müddetince mezkür mıntakada bulunanlar hakkında;
D) Fesat ve isyan halinde veyahut silah kullanılacak askeri bir hareket yapılması halinde, kumanda eden
zabit tarafından harb hükümleri meri olacağı resmen bildirilen askeri kıtalar hakkında bu hallerin devamı
müddetince;
133
E) Bulundukları mahalde en büyük rütbeli kumandan tarafından harb hükümleri mer'i olacağı
kendilerine resmen tebliğ olunan harb esirleri hakkında.
1 – Bu Kanunun tatbikatında (Memur) tabirinden maksat 12 nci maddede yazılı hizmeti ifa ile mükellef
olandır.
2 – Amir makam ve memuriyet itibariyle emretmek salahiyetini haiz kimsedir.
3 – Mafevk tabiri rütbe ve kıdem büyüklüğünü gösterir.
A) Kısa hapis cezası üç türlüdür:
1 – Göz hapsi;
2 – Oda hapsi;
3 – Katıksız hapis;
B) Zabit ve askeri memurlar hakkında:
1 – Dört haftaya kadar göz;
2 – Dört haftaya kadar oda;
C) Efrat hakkında:
1 – Dört haftaya kadar oda;
2 – Üç haftaya kadar katıksız;
Hapis cezaları verilebilir.
D) Disiplin yoluyla askeri lise talebesine kısa hapis cezaları verilemez.
Zabitlerle askeri memurlar;
A) Göz hapsi cezalarında:
1 – Resmi daire ve kışla talimhanelerdeki hizmetin hiç birinden muaf değildir.
2 – Hizmetin hitamından sonra hiç bir yere gidemezler kışlada veya resmi odalarda kalırlar.
3 – Hizmete mütaallik olanlar müstesna olmak üzere hiç bir ziyaret kabul edemezler.
B) Oda hapsi cezalarında:
1 – Cezayı tek başına muayyen bir hapis odasında geçirirler.
2 – Emir vermezler.
3 – Umum hizmetten mahrumdurlar.
C) Kısa hapis cezalarında maaş ve tahsisatı tam olarak verilir.
1 – Kabul edilecek bir özrü olmadan hazarda bakaya olanlarla yoklama kaçağı veya saklılardan
yaşıtlarının veya birlikte muameleye tabi oldukları arkadaşlarının ilk kafilesi sevkolunmuş bulunanlar bir aydan
altı ayakadar hapis cezasile cezalandırılırlar.
Sevkten bir hafta içinde kendiliğinden gelenlerin cezası yarıya indirilir.
2 – Seferberlikte birinci fıkrada yazılı olanlarla ruhsatlılardan sevk gününün bitmesinden itibaren yedi
gün içinde gelenler bir aydan bir seneye, elde edilenler dört aydan iki seneye kadar, yedi günden sonra
üç ay içinde gelenler iki
134
seneden aşağı olmamak üzere, elde edilenler üç seneden aşağı olmamak üzere hapis, üç aydan sonra
kendiliğinden gelenler beş seneden az olmamak üzere ağır hapis, elde edilenler ölüm cezasına mahküm edilirler.
Az vahim hallerde ölüm cezası yerine müebbed veya on seneden aşağı olmamak üzere ağır hapis cezası
ve ölüm cezasından başka yukarı fıkrada yazılı haller için gösterilen cezalar yarıya indirilerek hükmedilebilir.
Seferberlikte muayyen müddet içinde çağırılıp gelmiyen ihtiyat subaylarile ihtiyat askeri memurlardan
yedi gün içinde gelenler üç aydan iki seneye kadar, elde edilenler altı aydan üç seneye kadar, yedi günden sonra
üç ay içinde gelenler veya elde edilenler üç seneden aşağı olmamak üzere hapis, üç aydan sonra kendiliğinden
gelenler beş seneden az olmamak üzere ağır hapis, elde edilenler ölüm cezasıile cezalandırılırlar.
Az vahim hallerde 63 üncü maddenin son fıkrasında yazılı hükümler bu maddede yazılı olan cezalar
hakkında da tatbik olunabilir.
Harb esirleri bir suç işlerlerse rütbelerine göre bu Kanun mucibince cezalandırılırlar.
Disiplin cezaları; aşağıda yazılı olanlara verilir:
A) Askeri şahıslar;
B) Bir harb esnasında bir hizmet veya mukavele ve taahhütle veya her hangi bir sebep ve suretle
muharip Türk ordusu nezdinde bulunan veya orduyu takibeden şahıslar;
C) Harb esirleri.
1 – 164 üncü maddenin B ve C fıkralarında yazılı olan şahıslardan orduyu takip edenler, harb esirleri
hakkında bu Kanunun ikinci kısmının askerler hakkındaki hükümleri tatbik olunur
Maaş kat'ı cezası bunlardan askeri şahısların aldıkları maaş ve yevmiyelere göre hesap edilir.
2 – Asker olmayan şahıslara verilecek cezalar içtimai mevkilerine göre tayin olunur.
3 – Kadınlar hakkında katıksız hapis cezası tatbik olunmaz.
Aşağıdaki hallerde rütbenin geri alınması cezası her halde hükmolunur:
A) 1 – Ağır hapis ve bir seneden ziyade hapis cezasiyle beraber.
2 – Memuriyetten mahrumiyet cezasiyle beraber.
B) Aşağıdaki hallerde rütbenin geri alınması cezası hükmolunabilir:
1 – Bir sene veya daha az hapis cezasiyle beraber.
2 – Mükerreren hapis cezasiyle beraber.
135

1 – Fahişeliği veya iffetsizliği anlaşılmış olan bir kadınla bilerek evlenen veya evlilik bağını devam
ettirmekte veya böyle bir kadını yanında bulundurmakta yahut karı koca gibi her hangi bir kadınla nikahsız
olarak devamlı surette yaşamakta ısrar eden askeri şahısların ordudan ihracına ve bu fiiliaskerlikten çıkmak
maksadile yapmış oldukları sabit olursa tardlarına hükmolu– nur.
2 – Askeri şahıslarla gayri tabii mukarenette bulunan yahut bu fiili kendisine rizasile yaptıran askeri
şahısların tardı mucib olmıyan hallerde ordudanihracına, erbaşlarla onbaşıların rütbelerinin geri alınmasına
hükmolunur.
Madde 63 fıkra bir – (15/6/1942 tarih ve 4257 Sayılı Kanunun hükmüdür.)
Kabul edilecek bir özrü olmadan hazarda bakaya olanlarla yoklama kaçağı veya saklılardan yaşıtlarının
veya birlikte muameleye tabi arkadaşlarının ilk kafilesi sevkolunmuş bulunanlarla ihtiyat erattan çağırılıpta
özürsüz yaşıtlarının veya birlikte muameleye tabi arkadaşlarının sevklerindan sonra bir hafta içinde gelmiyenler
veyahut gelipte kıtalarına iltihak etmeden savuşanlar bir aydan altı aya kadar hapis cezasiyle cezalandırılır.
Yaşıtlarının veya birlikte muameleye tabi arkadaşlarının sevkinden sonra bir hafta içinde kendiliğinden
gelenlerin cezası yarıya indirilir.
Askeri şahısları kaçmağa kışkırtan veya kaçmalarını veya kaçaklığın devamını kolaylaştıran veya
kaçakları ve izinsizleri ve bakayayı ve yoklama kaçaklarını ve ihtiyat zabitlerini bilerek gizleyen ve bilerek
hususi ve resmi hizmete alanlar hazarda üç aydan bir seneye ve tekerrüründe bir seneden üç seneye ve
seferberlikte altı aydan iki seneye kadar hapis ve bu fi'ilin seferberlikte tekerrüründe yedi seneye kadar ağır hapis
Askeri Kanun ve Nizamnamelerde yazılı kaidelere muhalif olarak neferleri hizmetçiliğe veren veya alan
iki aydan az olmamak üzere hapsolunurlar.
3 – Türk Ceza Kanununun 403 üncü maddesinde yazılı şeyleri kullanan veya yanında bulunduran askeri
şahıslar iki aydan altı aya kadar hapsedilir. Tekerrüründe zabitlerle askeri memurların ordudan ihracına ve eğer
bunu askerlikten çıkmak kasdiyle yapmış ise tardına ve gedikli küçük zabitlerin rütbesinin geri alınmasına ve
askeri mektepler talebesi için Askeri Ceza Kanununun 154 üncü maddesinin birinci fıkrasında yazılı hakların
zıyaına hükmolunur.
136
14 – 17/12/1956 tarih ve 6866 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya değiştirilmiş olan
hükümlerin metinleri: (Madde numaraları 34, 35)
Madde 34 – (22/5/1930 tarihve 1632 Sayılı Kanunun hükmüdür.
Zabitlerle askeri memurlar hakkında memuriyetten mahrumiyet cezası hükmolunmak icabeden hallerde
bu fer'i cezaya mukabil o kadar müddet açığa çıkarılma hükmolunur. Bu müddet kıdemden ve tekaüt hakkından
indirilir.
Madde 35 bent (A) altbent (3) – (10/4/1944 tarih ve 4542 Sayılı Kanunun hükmüdür.)
Memuriyetten mahrumiyet cezasiyle beraber.
Madde 65 fıkra bir – (22/5/1930 tarih ve 1632 Sayılı Kanunun hükmüdür.)
Tayin olunduğu vazife ve memuriyet emrinin tebliği anından itibaren mazeretsiz 12 ve seferberlikte dört
gün içinde hareket etmeyen veya yol müddeti hariç olarak bu müddetlerin yarısından fazla bir müddet yolda
geçirerek vazife ve memuriyetlerine iltihak etmeyen zabitlerle askeri memurlar üç aya kadarve seferberlikte üç
aydan beş aya kadar hapsolunurlar. Tekerrürü halinde ilk fiil hazarda ise altı ay ve seferberlikte ise sekiz ay ve
her iki fiil seferberlikte ise bir sene hapsolunurlar.
Fıkra iki – (11/12/1935 tarih ve 2862 Sayılı Kanunun hükmüdür.)
Yukarıda hareket ve iltihak için tayin olunan müddetlerin bitmesinden itibaren hazarda altı, seferberlikte
üç gün içinde kıt'asına iltihak etmiyenler hakkında da 66 ncı madde hükümleri tatbik olunur.
(1) – Bu maddede gösterilen fiilleri işleyenler ve bunlara teşebbüs edenler (Milli Müdafaaya hiyanet)
cürmünden dolayı aşağıda yazılı cezalarla cezalandırılırlar:
A) Türk Ceza Kanununun 133 üncü maddesinde ve 136 ncı maddesinin siyasi ve askeri casusluğa dair
üçüncü fıkrasında yazılı cürümleri işleyenlere Türk Ceza Kanununa göre ceza verilir. Bu cürümleri seferberlikte
veyahut Türkiye Cumhuriyetini tehdit eden yakın bir harb tehlikesi mevcut olduğunu gösteren fevkalade
zamanlarda işleyenler veya işlemeğe teşebbüs edenler, 136 ncı maddenin son fıkrasında suçlunun taksirine
müstenit olarak yazılı olan haller hariç olmak üzere ölüm cezası ile cezalandırılır.
B) Doğru olması halinde askeri veya siyasi bir sır teşkil edecek olan evrak ve vesaiki vesair maddeleri
Milli Müdafaaya hiyanet maksadiyle sahte olarak vücude getiren veya bu suretle vücuda getirilmiş olduğunu
bildiği halde bunları ayni maksatla bir başkasına bildiren veya tevdi edenler hakkında onbeş seneden aşağı
olmamak üzere ağır hapis cezası verilir.
137
Fiil seferberlikte veyahut Türkiye Cumhuriyetini tehdit eden yakın bir harb tehlikesi mevcut olduğunu
gösteren fevkalade zamanlarda işlenmiş ise failleri ölüm cezası ile cezalandırılırlar.
C) A ve B bentlerinde yazılı cürümlerden birini veya bazılarını işlemek üzere iki veya daha ziyade
kimseler aralarında ittifak ederlerse bunlardan her biri sekiz seneden on beş seneye kadar ağır hapis cezası ile
cezalandırılır. Fiil seferberlikte veyahut Türkiye Cumhuriyetini tehdit eden yakın bir harb tehlikesi mevcut
olduğunu gösteren fevkalade zamanlarda işlenmiş ise failleri müebbet ağır hapis cezasiyle cezalandırılırlar.
D) A ve B bentlerinde yazılı hiyanet cürümlerini işlemeyi bir kimseden talep veya bu cürümleri işlemek
için hizmetini arz veyahut böyle bir talebi veya arzı kabul edenler hakkında da bu bentlerde yazılı cezalar aynen
verilir. Eğer böyle bir talep veya arz veya kabul yazılı şekilde vukubulmuşsa, bu yazının fail tarafından mücerret
gönderilmiş olmasiyle cürüm tamam olur.
E) A, B bentlerinde yazılı hiyanet cürümlerden birini veya bazılarını işlemek üzere bir teşekkül kuranlar,
tanzim ve sevk ve idare edenler üç senedenaşağı olmamak üzere ağır hapis ve böyle bir teşekküle yalnız iştirak
edenler bir seneden üç seneye kadar ağır hapis cezasiyle cezalandırılırlar.
Fiil seferberlikte veyahut Türkiye Cumhuriyetini tehdit eden yakın bir harb tehlikesi mevcut olduğunu
gösteren fevkalade zamanlarda işlenmiş ise teşekkül kuranlar, tanzim ve sevk ve idare edenler ölüm ve böyle bir
teşekküle iştirak edenler müebbed veya onbeş seneden aşağı olmamak üzere ağır hapis cezasiyle
cezalandırılırlar.
F) C, D, E bentlerinde yazılı hallerde her hangi bir suretle olursa olsun cürmün işlenmesine mani olan
suç ortağı cezadan kurtulur.
G) (1) Türk Ceza Kanununun 127 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yazılı olan, milli menfaatler
aleyhine yabancıdan menfaat veya vaad kabul eden vatandaşla bu maksatla para veren veya menfaat temin veya
vaadeden yabancılar bu fıkra hükümlerine göre cezalandırılırlar. Fiil seferberlikte veyahut Türkiye
Cumhuriyetini tehdit eden yakın bir harb tehlikesi mevcut olduğunu gösteren fevkalade zamanlarda işlenmiş ise,
failleri ölüm cezasiyle cezalandırılır.
Eğer para veya menfaat, yazılı bir beyan ile talep veya kabul ve taahhüt edilmiş ise, fail tarafından bu
beyanın mücerret gönderilmiş olmasiyle fiil tamam olur.
Bu bentde yazılı cürümler ancak Milli Müdafaa Vekilinin talebi üzerine takip olunur. Talebin geri
alınması caizdir.
(2) – Az vahim hallerde yukarıki bentte yazılı ölüm cezaları yerine müebbet ağır hapis veya on beş
seneden aşağı olmamak üzere muvakkat ağır hapis cezası verilir.
Askeri şahısların yabancı memleketlerde Türk askeri kıtalarında veya diğer resmi vazifeleri esnasında,
veya esir karargahlarında yaptıkları suçlar Türkiye'de işlenmiş sayılır. Bunlar hakkında yabancı memlekette
hüküm verilmiş olsa bile Milli Müdafaa Vekilinin talebi halinde Türkiye'de tekrar muhakeme olunabilirler.
138
Madde 72 – fıkra bir – (22/5/1930 tarih ve 1632 Sayılı Kanunun hükmüdür.)

63, 64, 65, 66, 67, 68, 69 ve 70 inci maddelerde yazılı olan hapis ve ağır hapis cezalarına mahküm
olanların cezaları emsalleri kadar hizmet gördükten sonra infaz olunabilir.
Askeri adli hakimlere disiplin cezası olarak hapis cezası verilemez.
metinleri: (Madde numaraları: 82, 83, 86, 108, 116, 130,145, 149, 154)
1 – Hizmette yahut hizmete taallük eden işlerde, amire ve mafevka borçlu olduğu hürmette
bulunmayanlar veya resmi tevbihi ihtiram vazifetiyle telakki etmeyen ve buna söz ile itiraz edenler kısa hapis ile
2 – (27/6/1932 tarih ve 2034 Sayılı Kanunun hükmüdür.) Yukarki fıkrada yazılı suçlar silahlı iken veya
toplu efrat karşısında yahut kavli veya fiili tehdit şeklinde yapılmışsa yirmi bir günden aşağı olmamak üzere
katıksız hapis veya üç günden aşağı olmamak üzere hapis cezası verilir.
Hizmete müteallik işlerde amirin sualine karşı doğru söylemeyenler kısa hapis veya üç aya kadar hapis
Kast veya ihmal ile hizmete müteallik emri tamam yapmamak, değiştirmek hududunu aşmamak
suretleriyle itaatsizlik yapanlar kısa hapis ve tekerrüründe altı aya kadar hapis ile cezalandırılırlar.
1 – Maduna hizmetle asla münasebeti olmayan emirler vermek ve bir şey istemek suretleriyle memuriyet
nüfuzunu suistimal eden, madunlardan hediye isteyen, borç alan mafevk iki seneye kadar hapis ve az vahim
hallerde kısa hapis ile cezalandırılır.
2 – Vahim hallerde, suçun tekerrüründe muayyen cezadan başka rütbenin geri alınmasına dahi
hükmolunur.
1 – Madununa sövüp sayan hakaret eden, veya askeri usul ve kaideler ve nizamlar dışında fena
muamelede bulunan mafevk üç aya kadar hapsolunur.
2 – Az vahim hallerde kısa hapis ve efrat hakkında katıksız hapis cezası verilir.
3 – Hakaret maddei mahsusa isnadiyle vuku bulursa mafevk üç seneye kadar hapsolunur.
139

Askeri hizmete mahsus bir şeyi makbul bir sebep olmaksızın kaybeden, kasten tahrip veya terkeden veya
hususi menfaatlarında kullanan bu şeyin kıymetine göre kısa, hapis veya üç seneye kadar hapis veya beş seneye
kadar ağır hapis ile cezalandırılır, ve tahrip veya kaybedilen şey ödetilir.
Maduna nezaret vazifesinde ihmal ve tekasül eden, madunun suçlarını haber vermeyen veya bu fiiller
hakkında kasten kanuni takibatta bulunmayan mafevk kısa hapis ile veya altı aya kadar hapis ile cezalandırılır.
Müsaade almaksızın hayri cemiyetlere girenler bir aya kadar hapsolunur.
Madde 154 bent (2) altbent (a) – (28/6/1938 tarih ve 3514 Sayılı Kanunun hükmüdür.)
Talebe tarafından okunması veya taşınması Genel Kurmay Başkanlığınca menedilmiş olan kitab veya
her türlü matbua vesair yazıları emir hilafında okuduğu veya taşıdığı,
1 – Hakkı ve vazifesi olmadığı halde askeri muamelat teşkilat ve tesisat veyahut tertibata mütaallik işler
hakkında müzakere ve istişare için askeri toplayan veya bu gibi hususlar hakkında birlikte beyanat ve şikayette
bulunmak üzere imza toplayan her kim olursa olsun üç seneye kadar hapsolunur.
2 – Böyle bir toplanmağa bilerek gelen veya beyanat ve şikayetlere iştirak eden altı aya kadar
hapsolunur.
Madde 148 bent (A) – (13/5/1940 tarih ve 3823 Sayılı Kanunun hükmüdür.)
A) Siyasi maksatla toplananlar, siyasi fırkalara girenler, siyasi nümayiş ve iştimalara ve intihabata iştirak
edenler veya her ne suretle olursa olsun bu maksatla şifahi telkinatta bulunanlar ve siyasi makale yazanlar ve bu
yolda nutuk söyleyenler beş seneye kadar hapsolunur.
22 – 14/2/1978 tarih ve E. 1977/130, K. 1978/13 sayılı Anayasa Mahkemesi Kararı ile iptal edelmiş
hükümlerin metinleri: (Madde numaraları: Ek 7)
140
Ek Madde 7 fıkra bir ve iki – (25/5/1972 tarih ve 1590 sayılı Kanunun 2 inci maddesi ile getirilen
ek madde 2 hükmü olup teselsül sebebi ile madde numarası değiştirilmiştir.
Devletin Askeri Kuvvetlerini alenen tahkir ve tezyif edenler T.C.K. nun, 159 uncu maddesi gereğince
Bu maddedeki suçun basın yoliyle işlenmesi halinde ceza arttırılarak verilir.
Madde 32 bent (A) alt bent (1) – (22/5/1930 tarih ve 1632 Sayılı Kanunun hükmüdür.)
1 – Bir seneden ziyade hapis veya bir seneden ziyade memuriyetten mahrumiyet cezalarından biriyle
mahkümiyet halinde;
Madde 35 bent (A) altbent (1) – (22/5/1930 tarih ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)
1– Ağır hapis ve bir seneden ziyade hapis cezasiyle beraber;
24 – 14.6.1989 tarih ve 3574 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya değiştirilmiş olan hükümlerin
metinleri: (Madde numaraları: 29, 38, 66, 67, 70)
Madde 29 fıkra bir bent (C) alt bent (2) – (22.5.1930 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Yeni baştan askerlik
Madde 38 – (22.5.1930 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)
1 – Yeni baştan askerlik cezası cürümün işlendiği zamana kadar geçen hizmet müddetinin sayılmaması
ve rütbenin geri alınmasıdır. Bu ceza, kanunda yazılı yerlerde ve yalnız muvazzaflar hakkında hükmolunur.
2 – Muvazzaflığı bitirmiyenlerden yeni baştan askerlik cezasiyle mahküm olanlar hem duhullerinden,
sayılmayan müddet kadar fazla hizmet ederler. Muvazzaflığı bitirdiği halde görülen lüzum üzerine terhis
olunmayanlardan işbu cezaya mahküm olanların yalnız muvazzaflığı bitirdikten cürümü yaptıkları tarihe kadar
geçen hizmet müddetleri sayılmaz. Ve bunlar hem duhullerinden o kadar fazla hizmet ederler.
3 – Yeni baştan askerlik mahkümiyeti askerlik çağını çoğaltmaz.
Madde 66 – (22.5.1930 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)
1– Aşağıda yazılı askeri şahıslar altı aydan üç seneye kadar hapsolunur ve yeniden asker edilir:
140-1
A) (29.1.1936 tarihli ve 2908 sayılı Kanunun hükmüdür.) Suçlu silâh, mühimmat ve bunların teçhizat
veya nakil vasıtalarından ve hayvanlardan birini veya ordu hizmetlerine tahsis edilen her hangi bir şeyi
beraberinde götürmüşse;
B) Suçlu hizmet yaparken kaçmış ise;
C) Suçlu mükerrir ise;
3 - Seferberlikte bu maddede yazılı olan mehiller yarısına indirilir.
Madde 67 fıkra bir – (22.5.1930 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)
– Aşağıda yazılı askeri şahıslar, yabancı memlekete kaçmış sayılarak iki seneden beş seneye kadar
hapsolunurlar ve yeniden asker edilirler;
Madde 70 fıkra altı – (22.5.1930 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Yukarıdaki kaçaklara yeni baştan askerlik cezası da verilir.
metinleri : (Madde Numarası : 63)
Madde 63, fıkra (1), bent (A) - (30/4/1945 tarih ve 4726 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Kabul edilecek bir özrü olmadan barışta bakayalarla yoklama kaçağı veya saklılardan yaşıtlarının veya
birlikte işleme bağlı arkadaşlarının ilk kafilesi yollanmış bulunan ve ihtiyat erbaştan ve erden çağrılıp ta özürsüz
yaşıtlarının yollanmalarından başlıyarak yedi gün içinde gelenler bir aya kadar yakalananlar üç aya kadar, yedi
günden sonra üç ay içinde gelenler üç aydan bir yıla kadar yakalananlar dört aydan bir buçuk yıla kadar üç
yıldan sonra gelenler dört aydan iki yıla kadar yakalananlar altı aydan üç yıla kadar hapis.
metinleri. (Madde numaraları : 3, 23, 24, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 39, 47, 53, 67, 68, 71, 76, 77, 81, 85,
87, 88, 89, 115, 130, 131, 132, 134, 143, 148, 152, 153, 154, 165, 166, 171 inci maddeye bağlı cetvel, 172, 185.)
Askeri şahıslar müşürden zabit vekiline kadar subaylar ile başgedikliden ere kadar erbaş ve er ve
bilümum askeri memurlar askeri adli hakimler ve müstahdemler ve askeri talebedir.
Madde 23, fıkra (B) ve (D) – (15/6/1942 tarih ve 4257 sayılı Kanunun hükmüdür.)
B) Subay ve askeri memurlar hakkında :
1 - Dört haftaya kadar göz hapsi;
2 - Dört haftaya kadar oda hapsi.
D) Disiplin yoluyla askeri lise talebesine kısa hapis cezaları verilemez.
Subaylarla askeri memurlar:
A) Göz hapis cezalarında:
1 - Resmi daire ve kışla ve talimhanelerdeki hizmetin hiç birinden muaf değildir;
2 - Hizmetin hitamından sonra hiç bir yere gidemezler. Kışlada veya resmi odalarda kalırlar;
3 - Hizmete mütaallik olanlar müstesna olmak üzere hiç bir ziyaret kabul edemezler.
B) Oda hapis cezalarında :
1 - Cezayı tek başına muayyen bir hapis odasında geçirirler.
2 - Emir veremezler.
3 - Umumi hizmetten mahrumdurlar.
140-2
Madde 29 – (22/5/1930 Tarih ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Fer'i cezalar :
Madde 29 – Askeri şahıslar hakkında hükmolunacak "fer'i askeri" cezalar şunlardır.
A : Subaylar hakkında :
1 - Tart
2 - İhraç
B : Gedikli küçük zabitler hakkında :
1 - Tart
2 - Rütbenin geri alınması
C : Diğer erbaş ve er hakkında:
1 - Rütbenin geri alınması
2 - (Mülga : 14.6.1989 - 3574/4 md.)
Tart cezasının ne vakit lazım ve ne vakit caiz olduğu:
A) Aşağıda yazılı hallerde tard cezası her halde hükmolunur.
Verilen kararda tasrih edilmemiş olsa bile bu haller tardı müstelzimdir.
1 - Ceza kanunları mucibince ölüm veya ağır hapis cezalarına;
2 - Hırsızlık, emniyeti suiistimal, sahtekarlık, dolandırıcılık, yalan yere şahidlik, yalan yere yemin,
cürüm tasnii, iftira, irtikab, irtişa ve ihtilas suçlarından birile altı ay veya daha fazla hapis cezasına;
3 - Yabancı memlekete kaçmak suçundan hapis cezasına mahkümiyet halinde;
4 - Adli amirler tarafından Askeri Muhakeme Usulü Kanununun 216 ncı maddesinin 3 üncü fıkrasının
tatbikı halinde.
B) Aşağıda gösterilen hallerde tart cezası hükmolunabilir:
1 - Beş seneden fazla hapis cezası;
2 - En az haddi bir seneden aşağı olmıyan hapis cezalarını mucib suçlarla birden fazla mahkümiyet
halinde.
Tart cezasının mahiyeti ve neticeleri :
Madde 31 – Tart cezası ayrıca bir hükme hacet kalmaksızın aşağıdaki neticeleri mucip olur:
A : Askeri rütbe ve unvan ve memuriyetlerin ve hizmet esnasında kazanılmış olan tekaüt ve sair hakların
kaybedilmesini; (1)
B : Nişan ve madalyaların geri alınmasını;
C : Diploma ve şahadetnamelerin geri alınmasını;
D : Orduya subay, memur, gedikli olarak tekrar kabul olunmamağı;
——————————
(1) Anayasa Mahkemesi bu bendin iptali için açılan davada verdiği 28/6/1966 tarih ve E.1963/132, K.1966/29 sayılı
kararda, 8/6/1949 tarih ve 5434 sayılı Kanunun 92.maddesinde emeklilik haklarının düşmesi sebeplerinin yeniden
düzenlenmiş olduğu gerekçesi ile bu bendin zımmen mülga duruma düştüğü sonucuna varmıştır. (Bakınız : 27/6/1967
tarih ve 12632 sayılı Resmi Gazete)
140-3

İhraç cezasının ne vakit lazım ve ne vakit caiz olduğu:
Madde 32 – A : Aşağıdaki hallerde ihraç cezası her halde hükmolunur: (1)
1. (Değişik: 9/7/1982 - 2693/1 md.) Taksirli suçlar hariç olmak üzere, bir seneden fazla hapis veya bir
seneden fazla memuriyetten mahrumiyet cezalarından biriyle mahkümiyet halinde;
2 - 30 uncu maddenin (A) fıkrasının 2 numarasında yazılı suçlardan biriyle altı ay ve daha aşağı hapis
cezasına mahkümiyet halinde;
B : Aşağıdaki halde ihraç cezası hükmolunabilir :
Bir seneden az hapis cezasiyle beraber.
İhraç cezası ayrıca bir hükme hacet olmaksızın aşağıdaki neticeleri mucip olur.
A : Askeri rütbe; unvan ve memuriyetlerin geri alınmasını (Tekaüt hakkı mahfuzdur);
B : Orduya subay ve memur olarak tekrar kabul olunmamağı;
Memuriyetten mahrumiyet cezasının askeri şahıslar hakkında tatbiki :
Subaylarla askeri memurlar, astsubaylar, uzman erbaşlar, jandarma uzatmalı er, onbaşı ve çavuşlar
hakkında bir sene ve daha az memuriyetten mahrumiyet cezası hükmolunmak icabeden ahvalde, bu fer'i cezaya
mukabil o kadar müddet açığa çıkarılmalarına hükmolunur. Bu müddet kıdemden ve tekaüt hakkından indirilir.
Diğer erbaş ve er hakkında memuriyetten mahrumiyet cezası ancak terhislerinden sonra infaz olunur.
Bir seneden fazla memuriyetten mahrumiyet cezasına mahkümiyet halinde jandarma uzatmalı erlerinin
kayıtları silinir.
Rütbenin geri alınması cezasının ne vakit lazım ve ne vakit caiz olduğu :
A) Aşağıdaki hallerde rütbenin geri alınması cezası her halde hükmolunur: (1)
1. (Değişik : 9/7/1982 - 2693/2 md.) Taksirli suçlar hariç olmak üzere bir seneden fazla hapis veya ağır
hapis cezasıyla beraber;
2. Hırsızlık, emniyeti suiistimal, sahtekarlık, dolandırıcılık, yalan yere şahitlik ve yalan yere yemin,
cürüm tasnii, iftira, irtikap, irtişa, ihtilas suçlarından biriyle altı aydan aşağı hapis cezalariyle beraber;
3. (Değişik : 17/12/1956 - 6866/1 md.) Bir seneden ziyade memuriyetten mahrumiyet cezasiyle beraber.
B) Aşağıdaki hallerde rütbenin geri alınması cezası hükmolunabilir :
1 - Bir sene veya daha az hapis cezasiyle beraber;
2 - Mükerrer hapis cezasiyle beraber.
Rütbenin geri alınması cezası; mahkümun neferliğe indirilmesinin ve kazanmış olduğu hakların başka
bir hükme ihtiyaç kalmaksızın kaybolmasını mucip olur. Tekaüt hakkı başka bir suretle düşmemiş ise
mahfuzdur.
——————————
(1) Bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak 9/7/1982 tarih ve 2693 sayılı Kanunun geçici maddesine bakınız.
140-4

Muvazzaf ve yedek subaylarla erbaşa ve ere umumi mahkemelerden verilen cezalar için 29 uncudan 36
ncı maddeye kadar olan maddelerin hükümlerine göre hükmolunmak lazım gelen askeri fer'i cezalar ayrıca
askeri mahkemenin hükmüne hacet kalmaksızın ciheti askeriyece tatbik olunur.
Askerler hakkındaki cezaların hangi hapishanelerde infaz olunacağı:
1) Askeri şahıslar hakkında hükmedilen aşağıda yazılı cezalar askeri hapishanelerde infaz olunur:
a - Subaylarla askeri memurlar hakkındaki tard ve ihracı mucib olmayan ceza hükümleri,
b - Askeri okurların mekteblerinden kayıdlarının silinmesini icab ettirmeyen ceza hükümleri,
c - Erbaşın ve erin askere girdikten sonra işledikleri suçlardan dolayı (6) ay veya daha az ceza
hükümleri,
d - Her hangi bir mahkeme veya makam veya heyet tarafından verilmiş ve kat'ileşmiş para cezalarından
çevrilme altı ay ve daha az ceza hükümleri.
2) Resmi bir kıyafet taşıyan rütbeli veya rütbesiz askeri şahıslar hakkında her hangi bir makam veya
mahkeme tarafından verilen tevkif müzekkereleri askeri tevkifhanelerde infaz olunur.
3) Aşağıda yazılı kat'ileşmiş cezalar umumi ceza evlerinde infaz olunur:
a - Subaylar, askeri memurlar hakkındaki tard veya ihracı mucib olan ceza hükümleri,
b - Mekteblerinden kayıdları silinen askeri okurlar hakkındaki ceza hükümleri,
c - Erbaş ve er hakkında (6) aydan yukarı olan ceza hükümleri,
d - Yoklama kaçağı, saklı, bakaya suçları hakkındaki ceza hükümleri,
e - Siviller hakkında askeri mahkemelerden verilen ceza hükümleri.
4) Askeri şahıslar hakkındaki cezalar umumi ceza evlerinde çektirilirken üzerlerinden askerlik
alametleri kaldırılır.Cezaları biten erbaşın ve erin geri kalan askerlik hizmetleri tamamlattırılmak üzere ciheti
askeriyeye teslim olunur.
Madde 47, bent (A) – (13/5/1940 tarih ve 3823 sayılı Kanunun hükmüdür.)
A) Askeri mahkemelerden Askeri Ceza Kanununun üçüncü babının üçüncü ve dördüncü fasıllarile 84
üncü maddesi hariç olmak üzere beşinci ve 130 uncu maddesi hariç olmak üzere sekizinci fasıllarında yazılı
suçlardan dolayı verilen cezalar tecil edilemez. Ancak fiili işlediği zaman 18 yaşını doldurmamış çocuklarla
hüküm zamanında 70 yaşına girmiş olanların mahküm oldukları bir seneden az hapis cezaları tecil olunabilir.
Meşruten tahliye:
Madde 53 – 1 - Türk Ceza Kanununun 16 ve 17 nci madeleri hükümlerine tevfikan askeri mahkemeler
tarafından mahküm olan askeri şahıslar hakkında meşruten tahliye kararı verilebilir.
2 - Gerek askeri ve gerek umumi mahkemelerden şartla tahliye kararı alanların tamamlanacak askeri
mükellefiyetleri varsa tahliyelerinde tamamlattırılır.
3 - Şartla tahliye kararı alanlar askeri mükellefiyetlerini ifa ederken sureti mahsusada takayyüt altında
bulundurulur. Mahküm kati surette tahliyeye kadar şahsi hürriyeti tahdit eden mücazatı mucip bir cürüm işlerse
veya mecbur olduğu şartları ifa etmezse (kolordu kumandanının emriyle) (1) şartla tahliye kararı geri alınır. Bu
halde mahküm gerek birinci mahkümiyetin ve gerek yeni cürmün icabettiği bütün cezaları çekmek üzere hemen
hapishaneye gönderilir. Şu kadar ki şartla tahliye kararı geri alınıncaya kadar vakı olan hizmeti askerlik
hizmetinden sayılır.
——————————
(1) Parantez içindeki deyim, Anayasa mahkemesinin 21/12/1965 tarih ve E. 1963/86, K. 1965/63 sayılı kararı ile iptal
edilmiştir.
140-5

(Değişik Birinci Fıkra : 14.6.1985 - 3574/3 md.) Aşağıda yazılı askeri şahıslar, yabancı memlekete
kaçmış sayılarak üç yıldan beş yıla kadar hapsolunurlar.
A) İzinsiz vatan hudutlarından dışarı çıkan askeri şahıslar gaybubetleri gününden üç gün sonra;
B) Esaret hali bittikten sonra kasten veya ihmal ile bir kıtaya veya bir askeri makama hemen müracaat
etmeyenler;
C) Vatan hudutları dışarısında bir gemiden, bir tayyareden ayrı düşüp te bir Türk harb gemisine veya en
yakın Türkiye Konsolosluğuna veya müttefik bir hükümet makamlarına kasten veya ihmal ile müracaat
etmeyenler;
2 – Seferberlikte (A) fıkrasındaki mehil bir güne iner.
3 – Aşağıda yazılı hallerde yabancı memlekete firar cezası beş seneden az olmamak üzere on seneye
kadar arttırılır :
A) (Değişik : 22/12/1934 - 2632/2 md.; Mülga : 11/12/1935 - 2862/14 md.; Yeniden Yürürlük :
29/1/1936 - 2908/1 md.) Suçlu, silah, mühimmat ve bunların teçhizat veya nakil vasıtalarından ve hayvanlardan
birini veya ordu hizmetlerine tahsis edilen her hangi bir şeyi beraberinde götürmüş ise;
B) Suçlu hizmet yaparken kaçmış ise,
C) Mükerrir ise,
D) Suçlu seferberlikte kaçmış ise;
4 – Üçüncü fıkrada yazılı suçlu zabit ve askeri memur ise cezanın azami haddi verilir.
Mehil içinde yakalananların veya kendiliğinden gelenlerin cezaları:
Madde 68 – 66, 67 maddelerde yazılı olan mehiller içinde yakalanan askeri şahıslar üç aya kadar hapis
ve kendiliğinden gelenler kısa hapis cezasiyle cezalandırılırlar. (1)
Küçük zabitlerin rütbelerinin geri alınması
Madde 71 – Firar cürümlerinden ceza gören küçük zabitlerin rütbelerinin geri
alınmasına hükmolunur.
Mahpus ve mevkuflardan kaçanların cezası:
Mahpuslardan nöbetçiye veya muhafazasına memur olanları kandırarak veya dalgınlığından yahut
yerinde bulunmamasından istifade ederek kaçanlara geri kalan mahkümiyetilerinin yarısı nispetinde ceza verilir.
Herhalde bu ceza bir aydan aşağı olamaz.
Bu suretle kaçan mevkuflar da altı aya kadar hapisle cezalandırılır.
Göz hapislerinde ceza mevkilerini terkedenlerin cezası:
Madde 77 – Göz hapsi cezasını çekmekte iken salahiyetli olanlardan müsaade almaksızın ceza mevkiini
terkeden veya ziyaret kabul eden subaylar ve askeri memurlar bir aya kadar hapsolunur.
(Ek : 27/6/1932 - 2034/2 md.) Oda hapsini çekmekte iken ceza mevkiini terkeden subaylarla askeri
memurlar hakkında da aynı ceza tatbik olunur.
——————————
(1) Bakınız: Anayasa Mahkemesinin 28/6/1966 tarih ve E. 1963/132, K. 1966/29 sayılı kararı (27/6/1967 tarih ve 12632
sayılı Resmi Gazete)
140-6
Madde 81 fıkra iki – (11/12/1935 tarihli ve 2862 sayılı Kanunun hükmüdür.)

2 - Yukarıki birinci fıkrada yazılı cezalar suçluların şerikleri hakkında da tatbik olunur. Az vahim
hallerde bu maddede yazılı cezalar beş seneye kadar hapis cezasına indirilerek hükmedilebilir.
Madde 85 fıkra bir – (22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Bir amire veya mafevka hakaret eden bir seneye kadar hapis cezasiyle; hakaret hizmet esnasında yahut
hizmete mütaallik bir muameleden dolayı vukubulursa altı aydan üç seneye kadar hapis cezasiyle cezalandırılır.
Hizmete mütaallik emri hiç yapmayan, itaattan fiilen veya söz ile imtina eden veya emir tekrar edildiği
halde itaat etmemekte ısrar edenler iki seneye kadar hapis cezası ile cezalandırılırlar.
Madde 88 – (22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)
87 nci maddede yazılı itaatsizlik suçlarını toplu asker karşısında yahut silah başı emrine karşı veya
silahlı iken veya hizmetten kısmen veya tamamen sıyrılmak kastiyle yapanlar üç aydan beş seneye kadar hapis,
seferberlikte beş seneye kadar ağır hapis ve düşman karşısında on seneden aşağı olmamak üzere ağır hapis
İtaatsizlik yüzünden, isteyerek istemeyerek, büyük bir zarar husule getiren, bir insanın hayatını tehlikeye
koyan, başkasının malına ve mülküne zarar veren veyahut memleketin emniyetini veya kıtaatın muharebeye
ihzarının veya talim ve terbiyesinin mükemmeliyetini ihlal edenler on beş seneye kadar hapis veya on seneye
kadar ağır hapis, seferberlikte on beş seneye kadar veyahut müebbet ağır hapis ile cezalandırılır.
Sair hallerde memuriyetinin nüfuzunu suiistimal edenlerin cezası
Yukarıki maddelerde yazılanlardan başka hallerde memuriyetinin nüfuzunu suistimal edenler bir seneye
kadar hapsolunurlar.
Madde 130 – Askeri hizmete mahsus bir şeyi makbul bir sebep olmaksızın kaybeden, kasten tahrip veya
terkeden veya hususi menfaatlarında kullanan bu şeyin kıymetine göre kısa hapis veya üç seneye kadar hapis
veya beş seneye kadar ağır hapis ile cezalandırılır ve tahrip veya kaybedilen şey ödetilir. (1)
——————————
(1) 28/6/1986 tarih ve E. 1963/132, K. 1966/29 sayılı Anayasa Mahkemesi Kararında da belirtildiği üzere, (R. G.
27/6/1967 - 12632) 16/6/1964 tarih ve 477 sayılı Kanunun 52 nci maddesi; hizmete ait ve değeri onbeşbin lirayı
geçmeyen eşyanın özürsüz kaybına ve hasar olmasına sebep olanlara verilecek cezayı yeniden hüküm altına almış olup,
aynı Kanunun 64 üncü maddesi de Askeri Ceza Kanununun 477 sayılı Kanuna aykırı hükümlerini, disiplin
mahkemelerinin fiilen göreve başladığı tarihten itibaren yürürlükten kaldırmış ise de; değeri onbeşbin liradan çok olan
eşya ile kasten tahrip ve hususi menfaatlerde kullanma gibi hususlar sözkonusu 52 nci madde dışında kaldığından bu
madde metni aynen alınmıştır.
140-7
Madde 131 fıkra bir, paragraf iki – (11/12/1935 tarihli ve 2862 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Az vahim hallerde üç seneye kadar hapis cezası hükmolunabilir.
Mafevkının, arkadaşının, madununun bir şeyini çalanlar :
Bir mafevkın, bir arkadaşının, bir madunun veya misafir verildiği bir hane sahibinin veya
mensuplarından birinin bir şeyini çalan beş seneye kadar hapsolunur.
Madde 134 fıkra iki – (22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)
2. Az vahim hallerde üç aya kadar hapsolunur.
Mukavelename hilâfında eşya ve taahhüdat kabul edenler :
1. Mukavelenameye raptedilmiş olan mekulat ve melbusat ve teçhizat ve sair askeri eşyayı ve her nevi
inşaatı mukavelename ve nümunelerine ve şartnamelerine gayrı muvafık olarak kabul eden veya ettiren üç
seneye kadar hapsolunur.
2. Kabul edilen veya ettirilen eşya, silah ve cephane veya hayvan veya herhangi bir harb vasıtası ise ceza
arttırılır. (M. 50)
3. Cürüm sebebiyle bir menfaat temin edildiği veya edilmek istenildiği surette birinci fıkradaki halde
ceza arttırılır ve ikinci fıkradaki halde muvakkat ağır hapis cezası verilir.
Siyasi maksatlarla toplananlar, siyasi fırkalara girenler, siyasi makale yazan ve nutuk söyliyenler ve
Türk Ceza Kanununun 141, 142 nci maddelerinde yazılı suçları ordu içinde veya ordu mensupları arasında
işleyenler :
A) (Değişik : 6/2/1973 - 1656/1 md.) 1. Siyasi bir partiye üye olmak için müracaat eden veya herhangi
bir suretle siyasi partilere girenler,
2. Siyasi amaçla toplantı yapan veya aynı amaçla siyasi gösterilere katılanlar,
3. Siyasi amaçla nutuk söyleyen, demeç veren, yazı yazan veya telkinde bulunanlar,
4. Siyasi toplantılara resmi veya sivil kıyafetle katılanlar,
5. Herhangi bir sebeple yalnız veya toplu olarak siyasi mahiyette beyanname hazırlayan, hazırlanmış
beyannameyi imzalayan, imzalatan veya yayın organlarına ulaştıran veya dağıtanlar.
Fiil daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde ;
Bir aydan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
B) Türk Ceza Kanununun 141 ve 142 nci maddelerinde yazılı olan cürümleri ordu içinde veya ordu
mensupları ve askeri fabrika ve müesseselerdeki müstahdemler veya işçiler arasında işleyenlerin cezaları yarıdan
aşağı olmamak üzere artırılır.
Bu cürümler seferberlik zamanında işlenirse ceza, iki misli olarak hükmolunur.
Eğer bu cürümlerin işlenmesi neticesi olarak askeri hizmetlere zarar gelmiş olursa ceza onbeş seneden
aşağı olmamak üzere ağır hapistir. Bu zarar ehemmiyetli olursa fiil daha ağır bir cürüm teşkil etmediği takdirde,
müebbet ağır hapis cezası hükmolunur.
140-8

1. Irza ve iffete tecavüz eden askeri şahıslar hakkında Türk Ceza Kanununun sekizinci babında yazılı
cezalar tatbik olunur.
2. Birinci fıkrada yazılı fiiller emirleri altında bulunanlara karşı yapılırsa kanunen muayyen olan ceza,
Türk Ceza Kanununun 417 nci maddesi mucibince yarıya kadar arttırılır.
İffetsiz bir kadınla evlenen veya böyle bir kadını tutanlar :
1. Fahişeliği veya iffetsizliği anlaşılmış olan bir kadınla bilerek evlenen veya evlilik bağını devam
ettirmekte veya böyle bir kadını yanında bulundurmakta veyahut karı koca gibi herhangi bir kadınla nikahsız
olarak devamlı surette yaşamakta israr eden askeri şahısların ordudan ihracına ve bu fiili askerlikten çıkmak
maksadiyle yapmış oldukları sabit olursa tartlarına hükmolunur.
İhraç cezasını müstelzim olan hallerde erbaşlarla onbaşılar hakkında rütbenin geri alınmasına
hükmolunur.
2. Askeri şahıslarla gayritabii mukarenette bulunan yahut bu fiili kendisine rızasiyle yaptıran askeri
şahısların tardı mucip olmıyan hallerde ordudan ihracına, erbaşlarla onbaşıların rütbelerinin geri alınmasına
hükmolunur.
1) Sahtekarlık, hırsızlık, emniyeti suistimal, dolandırıcılık, yalan yere yemin, yalan yere şahidlik, iftira,
dilencilik ve umumi adab ve nizama ve vatan aleyhine cürümlerden biri ile bir aydan fazla hapis veya ağır hapis
yahud hukuku ammeden mahrumiyet cezalarına mahküm olan askeri talebenin talebelik sıfatile iktisab ettikleri
her türlü hukukun ve muvazzaf hizmetten başka yedek subay ve gedikli erbaş olmak ve askeri hizmet ve
memuriyetlere ve mekteblere girmek hakkının ziyaına hükmolunur.
2) a - (Mülga : 16/6/1964 - 477/61 md. delaletiyle 64 md. ile)
b- Gayri tabii mukarenette bulunduğu veya bu fiili rızasile kendisine yaptırdığı,
Okulların salahiyetli heyetleri tarafından yapılacak tahkikatla sabit olan askeri talebenin kaydi terkin
edilmekle beraber muvazzaf hizmetten başka askeri hizmet ve memuriyetlere ve askeri mekteblere girmek
hukukundan mahrum edilmelerine karar verilebilir. Bu karar aleyhine en büyük adli amir nezdinde on beş gün
içinde itiraz olunabilir.
Âmiri adli kararı tasdik veya askeri mahkemeye tevdi eder. Tasdik kararı kat’idir.
140-9

A: Subaylar ve askeri memurlar hakkında :
1. Tevbihler :
I – Tevbih.
II – Şiddetli tevbih.
2. Maaş kat'ı: Cezaya uğrayanın zamlariyle beraber bir aylık maaşının dörtte birine kadar kesilmesi.
3. Göz hapsi: 4 haftaya kadar.
4 – Oda hapsi: 4 haftaya kadar.
B: Küçük zabitler (Gedikliler dahil) hakkında.
I – Tevbih.
1. Tevbihler:
II – Şiddetli tevbih.
2. Hafif disiplin cezaları :
I – Sıra harici hizmetler,
II – İzinsizlik (dört haftaya kadar),
3. Hapis cezaları :
I – Oda hapsi, dört haftaya kadar;
II – Katıksız hapis, üç haftaya kadar.
C: Onbaşılar ve erler hakkında :
1. Hafif disiplin cezaları :
I – Tevbihler.
II – Fazla hizmetler.
III – İzinsizlik, dört haftaya kadar.
2. Hapis cezaları :
I – Oda hapsi; dört haftaya kadar;
II – Katıksız hapis; üç haftaya kadar.
Madde 166 fıkra (B) – (22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)
B: Maaş kat'ı tam kuruş üzerine yapılır. On kuruştan aşağı olmaz. Hapis cezaları tam gün üzerine yapılır;
bir günden aşağı hapis olmaz.
Kıta kumandanlarına vekâlet edenlerin salâhiyeti :
Bir kıtaya kumanda edenler, vekil dahi olsalar o kıta kumandanlığına mahsus olarak kadroda gösterilen
rütbenin ceza salahiyetini haizdir.
Tevbih ve izinsizlik ve hapis cezalarının infazı sureti :
Madde 185 – Tevbih şöyle icra edilir.
1 - Tevbih : Subaylar ve küçük zabitler hakkında müşahit huzurunda olmayarak veyahut bir mafevk
hazır olarak kendilerine tebliğ edilmekle.
2 - Şiddetli tevbih.
A : Subaylar hakkında rütbelerinden yukarı subaylar huzurunda kendisine tebliğ edilmekle.
B : Küçük zabitler ve onbaşılar hakkında, rütbelerinden yukarı küçük zabitler huzurunda kendisine tebliğ
edilmekle.
C : Erler hakkında şiddetli tevbihler :
Kıtasından en az üç kişi huzurunda kendisine tebliğ edilmekle olur.
3 - Sıra harici hizmetler :
Ceza olarak talim, ceza nöbeti, ceza olarak fazla hizmetlerdir.
4 - İzinsizlik cezalarında cezalılar hizmete sevkolunabilirlerse de dışarıya çıkamazlar.
5 - Sair hapis cezaları askeri mahkemelerin hükmettiği hapis cezaları gibi infaz olunur.
140-10
171 İNCİ MADDEYE MERBUT CETVEL – (22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Disiplin Oda haps i
amirinin Şiddetli Maaş Katıksız
rütbeleri Tevbih Tevbih kat'ı İzinsizlik Sıra Harici hizmet Göz hapsi Subay Erat hapis
Onbaşılar ” ” — Bir gün müfrez Müfrez bulundukları — — — —
bulundukları surette surette bir defa
Küçük zabitler ” ” — İki güne kadar müfrez Müfrez bulundukları — — Müfrez bu- —
(Erbaşlar) bulundukları surette surette iki defa lundukları
surette bir
gün
Asteğmen, Teğmen, ” ” — Üç güne kadar Üç defaya kadar — — Müfrez bu- —
Üsteğmen lundukları
surette üç
gün
Yüzbaşı ” ” — Yedi güne kadar Lüzumu kadar İki güne İki güne Yedi güne Üç güne
kadar kadar kadar kadar
Binbaşı ” ” Maaşın Ondört güne kadar — Yedi güne Dört güne On dört Beş güne
1/10 kadar kadar kadar güne kadar kadar
Yarbay ve Albay ” ” Maaşın Yirmibir güne kadar — On dört Yedi güne Yirmi bir Yedi güne
1/8 kadar güne kadar kadar güne kadar kadar
Tuğgeneral ” ” Maaşın Yirmisekiz güne — Yirmi bir On dört Yirmi sekiz On dört
Tümgeneral 1/4 kadar kadar güne kadar güne kadar güne kadar güne kadar
Korgeneral
Orgeneral ” ” Maaşın Yirmisekiz güne — Yirmi sekiz Yirmi sekiz Yirmi sekiz Yirmi bir
Mareşal 1/4 kadar kadar güne kadar güne kadar güne kadar güne kadar
1– Asteğmen, Teğmen ve Üsteğmenler yalnız erbaşa ve ere ceza vermek salahiyetini haizdirler.
2– Yüzbaşıdan itibaren bütün amirler, bütün madunlarına yukardaki cezaları vermeğe salahiyetlidirler. Yalnız; Albaylar Yarbaylara, Tuğg. ve Tümgeneraller Albaylar'a, Mareşal,
Orgenaraller, Korgenerallere ve Milli Müdafaa Vekili; Tuğg. ve Tümgenerallere ve daha yüksek rütbelilere ancak tevbih cezası verirler.
3– Sıra harici hizmet, yalnız erbaşa ve ere verilir.
4– İzinsizlik yalnız askeri mektepler talebesi ile erbaşa ve ere verilir.

140-11
hükümlerin metinleri. (Madde numaraları: 91, 101, Ek 4.)
Madde 91 fıkra (3) ve (4) – (25/2/1930 tarihli ve 1632 sayılı Kanun hükmüdür.)
3. Taarruz veya taarruza teşebbüs, seferberlikte yapılmışsa suçlu ölüm, az vahim hallerde yahut suç
seferberlikte hizmet dışında yapılmışsa suçlu on beş seneden az olmamak üzere ağır hapis veya hapis cezasiyle
cezalandırılır.
4. Taarruz, amirin veya mafevkın vücudunda tahribatı mucip olmuşsa, suçluya on beş seneden az
olmamak üzere ağır hapis, eğer ölümü mucip olmuşsa, ölüm, az vahim hallerde müebbeden ağır hapis cezası
verilir.
Madde 101 fıkra (1) – (25/2/1930 tarihli ve 1632 sayılı Kanun hükmüdür.)
1. Askeri isyanın (M. 100) reisi veya mürettibi veya ön ayak olanları ile asilerden amire ve mafevka
zorla müessir fiillerde bulunanlar mün-feriden yaptıkları suç ölüm veya müebbet ağır hapis cezalarını mucip
değilse, on seneden az olmamak üzere muvakkat ağır hapis cezasiyle cezalandırılır.
Ek Madde 4 fıkra (B) – (3/8/1942 tarihli ve 4277 sayılı Kanun hükmüdür.)
B) Bu vahim hallerde ölüm cezası hükmolunur.
hükümlerin metinleri. (Madde numarası: 67)
Madde 67- ( 22/3/2000 tarihli ve 4551 sayılı Kanunun hükmüdür.)
Aşağıda yazılı fiilleri işleyen asker kişiler, yabancı ülkeye kaçmış sayılarak üç seneden beş seneye kadar
hapis cezası ile cezalandırılırlar.
A) Herhangi bir nedenle izinli olsa dahi, yabancı ülkeye gitme müsaadesi bulunmaksızın ülke sınırları
dışında üç günü geçirenler,
B) Ülke sınırları dışındaki bir askeri birlik veya görev yerinden, deniz veya hava aracından kaçıp da bu
durumda üç günü geçirenler,
C) Ülke sınırları dışındaki bir askeri birlikten, deniz veya hava aracından herhangi bir nedenle ayrı düşüp
de askeri veya sivil bir Türk resmi makamına veya müttefik devlet makamlarına özürsüz olarak müracaat
etmeksizin üç günü geçirenler,
D) Harp esiri iken serbest bırakılıp da askeri veya sivil bir Türk resmi makamına veya müttefik devlet
makamlarına teslim olmak üzere harekete geçmek imkanı olduğu halde, özürsüz olarak hareketsiz kalan ve bu
durumda üç günü geçirenler.
Aşağıda yazılı hallerde beş seneden on seneye kadar hapis cezası verilir.
A) Fail beraberinde silah, mühimmat, savaş araç ve gerecini götürmüş ise,
B) Fail hizmet yaparken kaçmış ise,
C) Fail mükerrir ise.
Seferberlik ve savaş halinde, bu maddede yazılı mehil bir güne iner. Bu maddedeki suçu seferberlikte
işleyenlere yedi seneden, savaş halinde işleyenlere ise on seneden aşağı olmamak üzere ağır hapis cezası verilir.
29- Anayasa Mahkemesinin 25/11/2005 tarihli ve E.:2000/34, K.:2005/91 sayılı Kararı ile iptal edilen
maddenin hükümlerin metinleri.(Madde Numarası 35.)
Madde 35 fıkra son- ( 22/3/2000 tarihli ve 4551 sayılı Kanunun hükmüdür.) Bu ceza, cezalının
rütbesinin kıt’ası huzurunda sökülmesi suretiyle yerine getirilir.
140-12
30 – 31/3/2011 tarihli ve 6217 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri.
(Madde numarası: 63)
Madde 63 – (1) numaralı fıkra - (30/4/1945 tarihli ve 4726 sayılı Kanunun hükmüdür.) 1 - A)
(Değişik:16/2/1994-3970/1 md.) Kabul edilecek bir özrü olmadan barışta bakayalarla yoklama kaçağı veya saklılardan
yaşıtlarının veya birlikte işleme bağlı arkadaşlarının ilk kafilesi yollanmış bulunanlar ve ihtiyat erattan çağrılıp da özürsüz
yaşıtlarının yollanmalarından başlıyarak yedi gün içinde gelenler bir aya kadar, yakalananlar üç aya kadar, yedi günden sonra
üç ay içinde gelenler üç aydan bir yıla kadar, yakalananlar dört aydan bir buçuk yıla kadar, üç aydan sonra gelenler dört
aydan iki yıla kadar hapis,üç aydan sonra yakalananlar altı aydan üç yıla kadar ağır hapis;
B) (A) Bendinde yazılı erbaştan ve erden gelip te veya yakalanıp ta kıtasına varmadan savuşanlar ayrıca bir aydan bir
yıla kadar hapis cezasiyle cezalandırılır.
31 – 8/8/2011 tarihli ve 650 sayılı KHK ile yürürlükten kaldırılmış veya değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri.
(Madde numarası: Ek Madde 3.)
Ek Madde 3 – üçüncü cümle - (20/5/1933 - 2183 sayılı ek kanunun 3. maddesi hükmü olup, ek madde haline
getirilmiştir.) Ancak çalışma saatleri haricinde ve mahsus kanununa göre icrayı sanat etmeleri caizdir.
32- Anayasa Mahkemesinin 17/1/2013 tarihli ve E.:2012/80, K.:2013/16 sayılı Kararı ile iptal edilen maddenin
hükümlerin metinleri.(Madde Numarası 47.)
Madde 47- (1) numaralı fıkranın (A) bendinin birinci ve ikinci cümlesi –(22/3/2000 – 4551 sayılı Kanunun 12
inci maddesi hükmüdür.) Askeri mahkemelerden Askeri Ceza Kanununun Üçüncü Babının Dördüncü Fasılında yazılı
suçlardan dolayı verilen cezalar tecil edilemez ve para cezasına veya tedbirlerden birine de çevrilemez. Aynı Kanunun
Üçüncü Babının Üçüncü Faslı ile 84 üncü maddesi hariç olmak üzere 5 inci ve 130 uncu maddesi hariç olmak üzere sekizinci
fasıllarında yazılı suçlardan dolayı verilen cezalar tecil edilemez.
33- 31/1/2013 tarihli ve 6413 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılmış veya değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri.
(Madde numaraları: 18, 19, 82, 89,93, 96, 117,150, 151,160 ila 191.)
Askeri Ceza Kanununda yazılı cezanın icrası ve disiplin cezalarının tatbiki:
Bu kanunda yazılı olan bir ceza ancak bir mahkemenin karariyle infaz olunur.
Aşağıdaki hallerde disiplin cezalariyle mücazat yapılabilir.
A : 82, 96 ve 136 ncı maddelerin 1 numaralı ve 93, 116, 117 ve 150 nci maddelerin 2 numaralı fıkralarında,
B : 68, 83,86, 108, 130,137 ve 145 inci maddelerde yazılı kısa hapis cezaları.
Disiplin cezaları:
Disiplin yoluyla aşağıda yazılı olan hapis cezalarından başka hürriyeti tahdit eden hiç bir ceza verilemez.
Göz ve oda hapsi olarak dört hafta, katıksız hapis olarak üç hafta ceza verilebilir.
140-13
Madde 82 – birinci fıkra – (22/3/2000 tarihli ve 4551 sayılı Kanunun hükmüdür.) Toplu asker karşısında veya
silahlı iken hizmette veya hizmete ilişkin hallerde amire veya üste zorunlu olduğu saygıyı göstermeyen veya uyarmayı saygı
duruşu ile kabul edip dinlemeyen asker kişiler, üç aydan bir seneye kadar hapis cezası ile cezalandırılırlar.
Madde 84 – ikinci fıkra - (22/5/1932 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.) 2. Yalan yere şikayet taahhüt
ettiği veyahut musırran vakı olduğu veya şikayet için muayyen olan usul ve yollardan ayrılındığı veyahut şikayet muayyen
müddetlerden sonra yapıldığı takdirde suçlu üç ay hapis ile cezalandırılır.
Madde 93 – ikinci fıkra - (22/5/1932 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.) 2. Suç yapılmışsa muharrik kısa
hapis cezasiyle cezalandırılır.
Askerlikten soğutanların cezaları:
1. Arkadaşlarını sözle hoşnutsuzluğa kışkırtan kısa hapis ile veya üç seneye kadar hapis ile cezalandırılır. (1)
2. Kışkırtma umuma teşhir olunmuş yazı, resim veya sair teşhir vasıtalariyle veyahut seferberlikte yapılmışsa faili üç
aydan beş seneye kadar hapsolunur.
Madde 117- ikinci fıkra - (22/5/1932 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.) 2. Az vahim hallerde kısa hapis
ve erbaş ve er hakkında katıksız hapis verilir.
Şeref ve haysiyete dokunan fiiller ve cezaları :
1. A: Asarı gizlenemeyecek derecede sarhoş olanlar ;
B: Askeri elbise ile umumhanelere, kumarhanelere veya sair haysiyete dokunan mahallere giren;
C: Askeri elbise ile halk nazarında mayup görülen kimselerle bilerek refakat eden askeri şahıslar bir aydan altı aya
kadar hapsolunur.
2. Az vahim hallerde kısa hapis cezası verilir. (2)
3. (Ek: 22/12/1934 - 2632/4 md.; Mülga: 11/12/1935 - 2862/14 md. Yeniden Yürürlük: 29/1/1936 - 2908/1 md.;
Mülga: 9/7/1956 - 6781/1 md.)
Kumar oynayanlar :
Kumar oynayan askeri şahıslar birinci defasında bir aya ve tekerrüründe altı aya kadar hapsolunur. (3)
——————————
(1) Bakınız : Anayasa Mahkemesinin 28/6/1966 tarih ve E. 1963/132, K. 1966/29 sayılı Kararı (27/6/1967 tarih ve 12632 sayılı Resmi
Gazete)
(2) Her ne kadar 16/6/1964 tarih ve 477 sayılı Kanunun 58. maddesi ile aynı fiil cezalandırılmış ise de, 58. maddede bu maddenin A ve B
bentlerinde zikredilen fiiller cezalandırılmış, C bendindeki fiil hakkında anılan maddede hiç bir ceza öngörülmemiş bulunduğundan sözü
edilen Kanunun 64. maddesi gereğince ilga edilmiş olduğunun belirtilmesi yerine metnin muhafaza edilmesi ve yorumunun
uygulayıcılara bırakılması tercih edilmiştir. Bu konuda Bkz.: Anayasa Mahkemesinin 28/6/1966 tarih ve E. 1963/132, K. 1966/29 sayılı
kararı (27/6/1967 tarih ve 12632 sayılı Resmi Gazete)
(3) Bu maddedeki kumar oynamak fiili 16/6/1964 tarih ve 477 sayılı Kanunun 59. maddesinde cezalandırılmış ise de, aynı suçun tekerrüren
işlenmesi durumunda herhangi bir ceza öngörülmemiş olduğundan sözü edilen kanunun 64. maddesi gereğince ilga edilmiş olduğunun
belirtilmesi yerine metnin muhafaza edilmesi ve yorumun uygulayıcılara bırakılması tercih edilmiştir.
140-14
Disiplin tecavüzü ve kabahat :

Madde 162 –(22/5/1932 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)
1 - Aşağıdaki yazılı fiilleri işleyenler amirleri tarafından salahiyet dairesinde cezalandırılabilirler.
A: Disiplin tecavüzü: Askeri terbiyeyi, disiplini bozan ve hiç bir Ceza Kanununun maddelerine uymayan fiiller ve
tekasüller;
B: Kabahatler: Askeri Ceza Kanununun 18 inci maddesinde yazılı olan fiillerin hafif halleri;
2 - B fıkrasında gösterilen bir kabahatin disiplin cezasiyle cezalandırılması veya mahkemeye tevdii disiplin amirinin
reyine ve takdirine bağlıdır.
Disiplin cezalarının verilmesi :
1 - Disiplin cezaları fiilin kast veya kayıtsızlıkla vukuu halinde verilebilir.
2 - Disiplin tecavüzlerinde, disiplin amiri ceza verip vermemekte salahiyeti dahilinde takdir hakkını haizdir.
3 - Disiplin kabahatlerinde ceza mutlaka verilecektir.
Disiplin cezasiyle cezalandırılanlar :
Disiplin cezaları aşağıda yazılı olanlara verilir :
A) Askeri şahıslar;
B) Bir harb esnasında bir hizmet veya mukavele ve taahhüt ile veya herhangi bir sebep ve suretle muharip Türk
ordusu nezdinde bulunan ve orduyu takip eden şahıslar;
C) Harb esirleri;
D) Herhangi bir suretle askeri makamlarca göz altına alınan yabancı Devlet ordu mensuplariyle diğer şahıslar.
Disiplin cezalarının nevileri :
Askeri şahıslar hakkında verilebilecek disiplin cezaları şunlardır:
A) Subaylar, astsubaylar, Milli Savunma Bakanlığı ve Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli Devlet Memurları, uzman
jandarmalar ve uzman erbaşlar hakkında:
1. Uyarı.
2. Aylık Kesilmesi : Ek göstergeler dahil, cezalının brüt aylığının 1/30 - 1/8 arasında kesinti yapılmasıdır.
3. Göz Hapsi : Dört haftaya kadar.
4. Oda Hapsi : Dört haftaya kadar.
Milli Savunma Bakanlığı ve Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli Devlet memurlarına, sadece amire saygısızlık ve
emre itaatsizlik suçlarından dolayı disiplin cezası verilebilir. Disiplin bozucu diğer eylemleri hakkında ilgili kanun hükümleri
uygulanır.
B) Askeri öğrenciler hakkında :
1. Uyarı.
2. İzinsizlik : Altı haftaya kadar.
140-15
C) Erbaşlar ve erler hakkında :

1. İzinsizlik : Sekiz haftaya kadar.
2. Sıra Harici Hizmet : Dört haftaya kadar.
4. Rütbenin geri alınması (Erbaşlar için).
Disiplin cezalarının nasıl verileceği :
A: Maduna hatalarını göstermek veya bunları tenkid ve muaheze etmek cezadan sayılmaz.
B : (Değişik : 22/3/2000 - 4551/33 md.) Aylık kesilmesi, tam lira üzerinden yapılır. Kesinti miktarı onmilyon liradan
az olamaz. Hapis cezaları tam gün üzerinden tayin edilir. Bir günden aşağı hapiz cezası olamaz.
C: Bu kanunun 18. maddesine göre verilecek cezalarda amir cezanın nev'ini ve derecesini tayin için bu kanunun
maddelerinde yazılı cezalardan ayrılamaz.
Cezaların içtima hali :
A: Disiplini bozan bir kabahat yalnız bir amir tarafından ve bir disiplin cezası ile cezalandırılır.
B: Müstakil ve mütaaddit kabahatlerden dolayı içtima eden kısa hapis cezaları hakkında bu kanunun 43 üncü
maddesinin 2 ve 3 numaralı fıkraları mucibince umumi bir ceza verilir. Verilmiş olan bir disiplin cezası, ikmal, tecil veya
verilmeden evvel yeni fiillerden dolayı ceza verileceği zaman aynı kaideler tatbik olunur.
C: İçtima eden hapis cezaları müstakil ve mütaaddit disiplin tecavüzlerinden veyahut kısmen disiplin tecavüzlerinden
ve kısmen de disiplin kabahatlerinden ileri gelmiş ise cezalar ayrı ayrı verilir.
D: A ve B fıkralarına nazaran verilecek umumi cezalar 171 inci madde mucibince disiplin amirinin salahiyeti olan
dereceyi geçmez C. fıkrasına göre ayrı ayrı verilecek cezalarda, disiplin amiri 171 inci maddeye göre salahiyeti dairesinde
olan cezaları, gerek, disiplin tecavüzlerinden ve gerek disiplin kabahatlerinden dolayı son hadde kadar verebilir. Şu kadar ki
bu ayrı cezaların yekünu altı haftayı geçemez. Bu sebeple icabı halinde disiplin tecavüzlerine ait olan cezadan altı haftadan
fazla miktarı indirilir.
E: İzinsizlik ve maaş kat'ı başka cezalar ile birleşirse her biri ayrı ayrı tatbik olunur. Disiplin cezası vermeğe
salahiyetli amirler :
1 - Her amir emri altındaki şahıslara disiplin cezaları vermeğe salahiyetlidir.
2 - Disiplini bozan hareketten sonra fail merbut bulunduğu takım ve kıta ve saireyi değiştirmiş ise, disiplin amiri, yeni
amirdir.
Disiplinin temini için tevkif salahiyeti :
168 inci madde hükümlerini bozmamak şartiyle, her mafevk emir altında olmayanları da disiplinin temini için
muvakkat olarak tevkif etmeğe veya ettirmeğe salahiyetlidir. Ancak bu tevkif keyfiyeti gün ve saatiyle derhal mevkufun
disiplin amirine bildirilmelidir.
140-16
Ceza vermek salahiyeti olan en yakın amir ile daha yüksek amirlerin ceza vereceği haller :
Cezayı en yakın disiplin amiri verir; daha yüksek disiplin amiri aşağıdaki hallerde doğrudan doğruya cezayı verebilir.
1 - Fiil gözü önünde olmuş ise;
2 - Fiil resmi vekar ve makamına karşı yapılmış ise;
3 - Karar vermek veyahut cezanın derecesini tayin etmek için kendisine arz edilmiş ise;
4 - Fiil emri altında bulunan muhtelif kıt'alara mensup mütaaddit şahıslar tarafından yapılmış ise;
5 - Fiil küçük mafevk tarafından, haber almasına rağmen, cezasız bırakılmış ise;
6 - Ceza görecek olan şahsın en yakın disiplin amiri bulunmaz ise;
Disiplin amirlerinin ceza salahiyeti :
Disiplin amirlerinin ceza vermek salahiyetleri merbut cetvelde gösterilmiştir.
140-17
Disiplin amirlerine vekalet edenler (1)

Disiplin amirleri vekil dahi olsalar, vekalet ettikleri kadroda gösterilen rütbenin ceza verme yetkisini haizdirler.
Askeri adli hakim ve memurlara verilecek cezalar :
1 – Askeri disiplin amirleri, askeri memurlara, maktu ve daimi ücretli veya maaşlı olarak ordu hizmetinde bulunan
müstahdemlere salahiyetli oldukları disiplin cezalarını verebilirler.
2 - Askeri, adli hakim ve memurlar kendi maiyetlerinde bulunan madunlarına maaşça muadili oldukları subaylar
derecesinde disiplin cezaları verebilirler.
3 - (Mülga: 26/10/1963 - 357/41 md.) (2)
Disiplin cezalarının tatbikı sureti :
1 - 164 üncü maddenin B, C ve D fıkralarında yazılı olan şahıslar hakkında bu kanunun ikinci kısmının askerler
hakkındaki hükümleri tatbik olunur.
Maaş kat'ı cezası, maaş alanların maaş ve yevmiyelerine göre hesap olunur.
2 - Asker olmıyan şahıslara verilecek cezalar içtimai mevkilerine göre tayin olunur.
3 - Kadınlar hakkında katıksız hapis cezası tatbik olunamaz.
Failin müdafaa hakkı :
Disiplin amiri cezayı vermeden evvel faile kendini müdafaa etmeğe müsaade eder.
Cezanın şiddetli verileceği haller :
Cezayı hafifleten sebepler mevcut olmadığı surette ceza şiddetli verilir.
Mevkufiyetin cezaya mahsubu
Disiplin amiri, suçlunun mevkuf olduğu müddeti, cezaya mahsup eder.
Mafevka arzedilecek cezalar :
Disiplin cezaları vermeğe salahiyetli mafevk, suçlunun disiplin cezalariyle cezalandırılmasını muvafık görüpte
derecesini salahiyetinden yüksek bulursa, keyfiyeti bir derece mafevkine arzeder.
——————————
(1) Bu madde başlığı, “Kıta kumandanlarına vekalet edenlerin salahiyeti” iken 22/3/2000 tarih ve 4551 sayılı Kanunla metne işlendiği
şekilde değiştirilmiştir.
(2) Anayasa mahkemesinin 28/6/1966 tarih ve E. 1963/132, K. 1966/29 sayılı kararında belirtildiği üzere bu fıkra 26/10/1963 tarih ve 357
sayılı Kanunun 29. ve 35. maddeleri delaletiyle 41. maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.
140-18
Disiplin cezalarında müruru zaman :

Disiplin tecavüzlerine ve kabahatlerine bir ay sonra ceza verilmez. Ancak fiil tahkikatı mucip ise bu husus için iktıza
eden zaman yukarıdaki bir aya dahil olmaz. Fiilin disiplin cezasını mucip olduğu askeri mahkemede anlaşılırsa bu bir ay
müddet hükmün katileştiği; veya mahkemece muhakemesinin tevkifiyle evrakın ceza verilmek üzere iade olunduğu tarihten
cereyana başlar.
İnfaz edilmiş disiplin cezalarının mahkemece mahsubu :
Cezayı icabeden fiil bir mahkemeye sevk olunmak lazımgelirken yalnız disiplin cezasiyle cezalandırılmışsa yeniden
mahkemeye sevkolunur. Fakat failin evvelce gördüğü ceza mahkemenin verdiği cezadan indirilir.
Cezanın katileşmesi :
Bir disiplin cezası resmi surette mahküma tebliğ edildiği vakit katileşir. Ve bu cezayı veren tarafından kaldırılamaz
ve değiştirilemez. Bu cezanın kaldırılması veya değiştirilmesi ancak şikayet yoluyla veya ceza veren amirin mahküm lehine
yapacağı müracaat üzerine veyahut affı ali ile kabildir. Yanlış verilen veya salahiyeti olmayan mafevk tarafından verilen
disiplin cezaları daha yüksek makam tarafından 191 inci maddeye göre kaldırılabilir veya değiştirilebilir.
Cezanın vakti infazı zamanı :
Ceza, tebliğ olunduğunu mütaakip infaz olunur.
Cezanın infazı sureti :
Cezayı veren disiplin amirleri zaruret halinde cezanın sonraya bırakılmasını veya fasıla ile infazını emredebilir.
Katıksız hapiste cezalının sıhhati bu cezaya uzun zaman dayanmasına müsait değilse ve cezanın sonraya bırakılması
veya fasıla ile icrası hizmet dolayısiyle caiz görülmezse oda hapsiyle değiştirilebilir. Her halde cezalının sıhhati bir hekimden
sorulur.
Yüksek disiplin amirlerinin cezaları değiştirme salahiyeti :
Yüksek disiplin amirleri dahi şikayet üzerine veya amirin talebiyle veya hizmet teftişi münasebetiyle 191 inci
maddedeki hususları emredebilir.
Uyarı, aylık kesilmesi, izinsizlik ve sıra harici hizmet cezalarının infazı (1)
Uyarı, aylık kesilmesi, izinsizlik ve sıra harici hizmet cezaları aşağıdaki şekilde infaz edilir.
A) Uyarı : Cezalının görevinde ve davranışında kusurlu sayıldığının yazı ile bildirilmesidir.
B) Aylık Kesilmesi : Cezalının ek göstergeler dahil brüt aylığından, ceza kararında belirtilen oranda kesinti
yapılmasıdır.
——————————
(1) Bu madde başlığı “Tevbih ve izinsizlik ve hapis cezalarının infazı sureti” iken 22/3/2000 tarihli ve 4551 sayılı Kanunla metne işlendiği
şekilde değiştirilmiştir.
140-19
C) İzinsizlik : Cezalının hafta tatilinden yararlanamamasıdır.

D) Sıra Harici Hizmetler : Cezalının askeri hizmetlerde, sırası dışında ve fazla olarak dört haftaya kadar
çalıştırılmasıdır.
Disiplin cezasının müruruzamanı :
Disiplin kabahatlerinden dolayı verilen hapis cezaları bir sene müruruzamana tabidir. Bu müddet cezanın tebliğinin
ertesi gününde başlar.
Cezalının ayrılması halinde yapılacak muamele :
Bir cezalı ordudan ayrılırsa evvelce verilen disiplin cezasının infazı veya ikmali caiz değildir. Şu kadar ki cezanın
ikmaline kadar ordudan terhisi sonraya bırakılabilir.
Şikayet :
1 - Bir disiplin cezasından şikayet, cezalı tarafından veya kendisinin mafevkleri tarafından doğrudan doğruya yapılır.
2 - Cezalı tarafından yapılacak şikayet ancak tebliğinden bir gece sonra yapılabilir.
3 - Şikayet cezanın infazını geri bırakmaz.
4 - Disiplin cezaları hakkında cezalı tarafından yapılacak şikayet üzerine karar vermeğe salahiyetli amir, bu kararın
verileceği zamanda cezayı vermiş olan amirin bir derece mafevki olan disiplin amiridir.
5 - Şikayetler hemen tetkik edilerek bir karara bağlanır.
Şikayetin kabulü veya reddi :
1 - Şikayet haklı görülürse ceza kaldırılır veya değiştirilir ve keyfiyet şahsi dosyalara ve erbaşın ve erin ceza
defterlerine kayıt ve müştekiye de bildirilir.
2 - İnfaz edilmiş olan para cezası kaldırılırsa alınan para geri verilir.
3 - Ceza değiştirilirse :
A) Eski ceza tamamen veya kısmen infaz edilmiş ise ve yeni ceza eski cezadan ağır bulunmuyorsa yeni ceza infaz
edilmiş sayılır.
B) Yeni ceza, infaz edilmiş olan cezadan daha ağır ise çekilen ceza mahsup olunur. Mahsupda iki günlük oda hapsi
bir günlük katıksız hapse karşı tutulur.
C - Eski ile yeni cezanın mahsup kabiliyeti yoksa yeni ceza verilirken eski ceza göz önünde tutulup bunun için
disiplin amiri cezayı tamamen veya kısmen indirebilir.
D - Evvelce verilen ceza para cezası ise ve yeni ceza diğer bir nevi ceza ise alınan para iade olunur.
4 - Şikayetin esassız olduğu tebeyyün ederse reddolunur ve bu yüzden müştekiye ceza verilmez (Madde - 84). Ancak
şikayet ederken müstakil bir suç işlemiş veya bir disiplin tecavüzünde bulunmuş ise ayrıca mesul olur. Bu bapta takibat icrası
şikayeti tetkik eden amire aittir.
140-20
Cezanın kaldırılması ve değiştirilmesi :

Cezayı veren amir de verdiği cezanın kaldırılmasını veya değiştirilmesini daha yüksek disiplin amirinden istiyebilir.
Yüksek amir uygun görürse cezayı kaldırır veya değiştirir ve bu hususta 189 uncu madde hükümleri tatbik olunur.
Cezanın kaldırılacağı ve değiştirileceği haller :
1 - Bir disiplin amiri,
A - Bir madun tarafından verilen disiplin cezasını nev'i ve derecesi itibariyle uygun göremezse,
B - Cezayı verenin salahiyetinden yukarı görürse cezayı değiştirebilir veya kaldırabilir.
2 - Ceza gören kimse başka bir disiplin amirinin salahiyeti altına geçmiş ise evvelki disiplin amiri yalnız cezayı
kaldırır. Yeni cezayı yeni disiplin amiri tayin eder.
3 - Ceza kaldırılır veya değiştirilirse 189 uncu madde hükümleri tatbik olunur.
(Madde numaraları: 47, Ek Madde 8.)
Cezaların tecili ve hürriyeti bağlayıcı cezalar yerine uygulanabilecek ceza ve tedbirler (1)
Madde 47 – (13/5/1940 tarihli ve 3823s ayılı Kanunun hükmüdür.)
Türk Ceza Kanununun birinci kitabının müstakil faslında yazılı olan cezaların tecili hakkındaki kaideler aşağıdaki
hükümler nazara alınmak şartiyle askeri şahıslar hakkında da tatbik olunur.
A) (Değişik : 22/3/2000 - 4551/12 md.; İptal birinci ve ikinci cümle: Anayasa Mahkemesi’nin 17/1/2013 tarihli
ve E.: 2012/80, K.: 2013/16 sayılı Kararı ile.) Ancak fiili işlediği zaman onsekiz yaşını doldurmamış çocuklarla, hüküm
zamanında yetmiş yaşına girmiş olanların mahkum oldukları bir seneden az hapis cezaları tecil olunabilir.(2)
B) Türk Ceza Kanunu mucibince bir kabahat fiilinden dolayı mahkum olan ve cezası tecil edilen kimse bir sene
içinde ve yine mezkür kanuna tevfikan hapis cezasile mahkum olan ve cezası tecil edilen bir kimse beş sene içinde; askeri bir
suçtan dolayı hapis veya daha ağır bir cezaya mahkum olur ve bu askeri cürüm Türk Ceza Kanunu mucibince cezayi mucip
fiillerden bulunmazsa, ikinci mahkumiyet evvelki cezanın teciline mani olmaz.
C) Evvelki mahkumiyet askeri bir suç için verilmiş bir ceza olur ve bu askeri suç Türk Ceza Kanunu mucibince
cezayi mucib bir fiil bulunmazsa ikinci fiilden dolayı Türk Ceza Kanunu mucibince verilecek cezanın teciline birinci fiil
mani olamaz.
——————————
(1)Bu maddenin başlığı 22/3/2000 tarih ve 4551 sayılı Kanunun 12 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
(2) Bu bendin birinci ve ikinci cümleleri; Anayasa Mahkemesi’nin 5/7/2012 tarihli ve E.: 2012/9, K.: 2012/103 sayılı Kararı ile “ izin
tecavüzü suçu” yönünden iptal edilmiştir.
140-21
Ek Madde 8 – (31/3/2005 tarihli ve 5329 sayılı Kanunun hükmüdür.)

26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun genel hükümleri bu Kanunda yer verilen suçlar hakkında da
uygulanır. Ancak, bu Kanunun fer'î askerî cezalara ve cezaların ertelenmesine ilişkin hükümleri ile zamanaşımına ilişkin 49
uncu maddesinin (A) bendi hükümleri saklıdır.
Sırf askerî suçlar ile bu Kanunun Üçüncü Babının Dördüncü Faslında yazılı suçlar hakkında, (…) (2) ön ödeme
hükümleri uygulanmaz.(1)(2)
Kamu görevinin üstlenilmesinden yoksun bırakılma veya bu hak ve yetkinin kullanılmasının yasaklanmasına dair
güvenlik tedbirleri, Türk Silâhlı Kuvvetleri mensupları hakkında, öngörülen süre kadar açığa çıkarılma şeklinde uygulanır.
Yedek subaylar ile erbaş ve erler hakkında bu tedbirin uygulanması, askerlik hizmetlerinin tamamlanmasından sonra yerine
getirilir.
Yedek subaylar hariç olmak üzere subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş ve erler ve
Millî Savunma Bakanlığı ile Türk Silâhlı Kuvvetleri kadro ve kuruluşunda çalışan sivil personel hakkında, askerî ve adliye
mahkemelerince verilen kısa süreli hapis cezaları Türk Ceza Kanununun 50 nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d)
bentlerinde yazılı olanlar dışındaki seçenek yaptırımlara çevrilemez. (3)
(Madde numarası: 39.)
Madde 39- dördüncü fıkra- (22/3/2000 tarihli ve 4551 sayılı Kanunun hükmüdür.) Yargı organlarınca haklarında
tutuklama kararı verilen asker kişiler, bu sıfatlarını korudukları sürece askeri tutukevine konulurlar.
36- 5/6/2017 tarihli ve 691 sayılı KHK ile yürürlükten kaldırılmış veya değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri.
Madde 67 – birinci fıkra- A bendi- (22/1/2004 tarihli ve 5080 sayılı Kanunun hükmüdür.) A) Herhangi bir
nedenle izinli olsa dahi, yabancı ülkeye gitme müsaadesi bulunmaksızın ülke sınırları dışında üç günü geçirenler.(4)
––––––––––––––
(1) Bu fıkrada yer alan “…Sırf askerî suçlar ile bu Kanunun Üçüncü Babının Dördüncü Faslında yazılı suçlar hakkında, kısa süreli hapis
cezasına seçenek yaptırımlar ile …” ibaresi; Anayasa Mahkemesinin 5/7/2012 tarihli ve E.: 2012/9, K.: 2012/103 sayılı Kararı ile “ izin
tecavüzü suçu” yönünden iptal edilmiştir.
(2) Anayasa Mahkemesinin 17/1/2013 tarihli ve E.: 2012/80, K.: 2013/16 sayılı Kararı ile bu fıkrada yer alan “…kısa süreli hapis cezasına
seçenek yaptırımlar ile…” ibaresi iptal edilmiştir.
(3) 10/3/2011 tarihli ve 6191 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle, bu fıkrada yer alan “uzman jandarma ve uzman erbaşlar” ibaresi “uzman
jandarma, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş ve erler” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(4) Bu bent, Anayasa Mahkemesi’nin 14/7/2016 tarihli ve E: 2016/11, K: 2016/132 sayılı Kararı ile iptal edilmiş olup, Kararın Resmi
Gazete’de yayımlandığı 23/9/2016 tarihinden başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesi hüküm altına alınmıştır.
140-22
37- 15/8/2017 tarihli ve 694 sayılı KHK ile yürürlükten kaldırılmış veya değiştirilmiş olan hükümlerin metinleri.
Askeri mahkemelerce verilen tutuklama kararları ile asker kişiler hakkında verilen cezaların ve tutuklama
kararlarının infaz yeri (1)(2)
Madde 39 – (22/3/2000 tarihli ve 4551sayılı Kanunun hükmüdür.)
Asker kişiler hakkında hükmolunan ve aşağıda gösterilen cezalar, 353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve
Yargılama Usulü Kanununun beşinci kısmında yazılı esaslar dahilinde askeri cezaevlerinde infaz edilir.
A) Subay, astsubay, Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli Devlet memurları, uzman jandarma, uzman erbaş ve
sözleşmeli erbaş ve erler hakkında verilen ve Türk Silahlı Kuvvetlerinden veya Devlet memurluğundan çıkarmayı, ilişik
kesmeyi veya sözleşmenin feshini gerektirmeyen hürriyeti bağlayıcı ceza hükümleri.(3)
B) Askeri öğrenciler hakkında verilen ve askeri öğrencilik hukukunun kaybettirilmesi sonucunu doğurmayan
hürriyeti bağlayıcı ceza hükümleri.
C) Erbaş ve erlar hakkında, asker edildikten sonra işledikleri suçlardan verilen bir yıl veya daha az süreli hürriyeti
bağlayıcı ceza hükümleri.
Hürriyeti bağlayıcı diğer cezalar, genel cezaevlerinde çektirilir. İnfaz sırasında hükümlülerin üzerinden askerlik
kıyafeti ve işaretleri kaldırılır.
Genel cezaevlerinde ceza sürelerini tamamlayan askerlik yükümlüleri, geri kalan askerlik hizmetlerini tamamlamak
üzere askeri makamlara teslim edilirler.
(Değişik dördüncü fıkra: 24/11/2016-6763/1 md.) Asker kişiler hakkında yargı organlarınca Türk Ceza Kanununun
İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümünde tanımlanan suçlar ile 12/4/1991 tarihli ve
3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar sebebiyle verilen tutuklama kararları, 13/12/2004 tarihli ve
5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 111 inci maddesinde belirtilen kurumlarda yerine
getirilir. Asker kişiler hakkında diğer suçlardan verilen tutuklama kararları, asker kişiler bu sıfatlarını korudukları sürece
askerî tutukevinde yerine getirilir.
Savaş ve sıkıyönetim hallerinde askeri mahkemelerce tutuklanan sivil kişiler, askeri ceza ve tutukevlerine konulurlar.
Bu hallerin bitiminde tutuklular, Adalet Bakanlığı ile Milli Savunma Bakanlığı arasında varılacak mutabakat üzerine sivil
tutukevlerine nakledilirler.
——————————
(1) Bu maddenin başlığı 22/3/2000 tarih ve 4551 sayılı Kanunun 11 inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
(2) 10/3/2011 tarihli ve 6191 sayılı Kanunun 10 uncu maddesiyle, bu maddenin birinci fıkrasının (A) bendinde yer alan
“uzman jandarma ve uzman erbaşlar” ibaresi “uzman jandarma, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş ve erler” şeklinde
değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.

Askeri Ceza Kanununun Yürürlükten Kaldirilmiş Hükümleri

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Askeri Ceza Kanununun Yürürlükten Kaldirilmiş Hükümleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

125

ASKERİ CEZA KANUNUNUN YÜRÜRLÜKTEN

Kanun Numarası : 1632

B) Cezayı verenin salahiyetinden yukarı görürse cezayı değiştirebilir veya kaldırabilir.

B) Hiyanet cürümleriyle maznun ve mahküm olanlar hakkında müruru zaman yoktur.

Madde 173 – (22/5/1930 tarih ve 1632 Sayılı Kanunun hükmüdür.)

L) Düşman beyanname ve ilanlarını orduda yaymak ve dağıtmak.

Madde 153 – (11/12/1935 tarih ve 2862 Sayılı Kanunun hükmüdür.)

Madde 72 – fıkra bir – (22/5/1930 tarih ve 1632 Sayılı Kanunun hükmüdür.)

Madde 130 – (22/5/1930 tarih ve 1632 Sayılı Kanunun hükmüdür.)

Madde 29 – (22/5/1930 Tarih ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Madde 32 – (22/5/1930 tarih ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Madde 37 – (22/5/1930 tarih ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Madde 67 – (22/5/1930 tarih ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Madde 81 fıkra iki – (11/12/1935 tarihli ve 2862 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Madde 152 – (22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Madde 165 – (22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun hükmüdür.)

Disiplin Oda haps i

amirinin Şiddetli Maaş Katıksız

Onbaşılar ” ” — Bir gün müfrez Müfrez bulundukları — — — —

bulundukları surette surette bir defa

(Erbaşlar) bulundukları surette surette iki defa lundukları

Asteğmen, Teğmen, ” ” — Üç güne kadar Üç defaya kadar — — Müfrez bu- —

kadar kadar kadar kadar

1/10 kadar kadar kadar güne kadar kadar

1/8 kadar güne kadar kadar güne kadar kadar

3– Sıra harici hizmet, yalnız erbaşa ve ere verilir.

4– İzinsizlik yalnız askeri mektepler talebesi ile erbaşa ve ere verilir.

Disiplin tecavüzü ve kabahat :

C) Erbaşlar ve erler hakkında :

Disiplin amirlerine vekalet edenler (1)

Disiplin cezalarında müruru zaman :

C) İzinsizlik : Cezalının hafta tatilinden yararlanamamasıdır.

Cezanın kaldırılması ve değiştirilmesi :

Ek Madde 8 – (31/3/2005 tarihli ve 5329 sayılı Kanunun hükmüdür.)

You might also like