07 Ιούν '18

Ποιά είναι τα δικαιώματά μου όταν ο γείτονάς μου ή η διπλανή επιχείρηση προκαλεί υπερβολικό
θόρυβο, ρύπους, κλπ;

Civil Law,

Civil Rights

Ekapsali

– Ποιά είναι τα δικαιώματά μου και πώς προστατεύομαι όταν ο γείτονάς μου ή η διπλανή στην οικία
μου επιχείρηση προκαλεί υπερβολικό θόρυβο, ρύπους, οσμές, κλπ;

Η ραγδαίως αυξανόμενη συγκέντρωση ολοένα περισσότερων κατοίκων στους αστικούς ιστούς, έχει ως
αποτέλεσμα να εμφανίζονται καθημερινά περιστατικά προσβολής της νομής *, τα οποία σχετίζονται με
διαταράξεις από εκπομπές θορύβου, οσμών, ρύπων, δονήσεων, αιθάλης κλπ, προερχόμενες τόσο από
γειτονικά ακίνητα κατοίκων όσο και από γειτονικούς επαγγελματικούς χώρους παρακείμενων
επιχειρήσεων.

Για κάθε μέλος του κοινωνικού συνόλου, ρυθμίζεται μέσω του Αστικού Κώδικα (1003 Α.Κ.) η υποχρέωση
να ανέχεται διαταράξεις στη νομή του, όταν αυτές απορρέουν από τη συνηθισμένη χρήση ενός
ακινήτου.

Η υποχρέωση αυτή, όμως, παύει να υφίσταται, όταν: α) η πράξη της προσβολής και το μέγεθός της
παραβλάπτει σημαντικά την χρήση του ακινήτου, β) αν η διατάραξη είναι ανθυγιεινή ή αν καθιστά το
ακίνητο ακατάλληλο για κατοικία.

Επιπλέον, είναι πιθανό από την εκπομπή των ως άνω βλαπτικών εκπομπών, να συντρέχει παράλληλα
και προσβολή της προσωπικότητας του νομέα, υπό τις ειδικότερες εκφάνσεις της ως δικαίωμα του
καθενός από εμάς να διαβιεί σε ένα ήσυχο περιβάλλον χωρίς ρύπους, θορύβους, αναθυμιάσεις, ως
δικαίωμα στην υγεία κλπ.

Στην περίπτωση αυτή ο νομέας μπορεί να ζητήσει δικαστικά την παύση της διατάραξης, στηριζόμενος
στη νομική βάση του άρθρου 57 Α.Κ. (προσβολή προσωπικότητας) και όχι στις διατάξεις περί νομής,
ενώ ταυτόχρονα υπέρ αυτού γεννάται δικαίωμα αποζημίωσης του άρθρου 57 παρ. 1 εδ. α’ ΑΚ.

Ιδιαίτερα όσον αφορά τους θορύβους, κατά τις ώρες κοινής ησυχίας, όπως αυτές έχουν καθοριστεί με
την Αστυνομική Διάταξη 3 του 1996, δηλαδή κατά τη θερινή περίοδο (1η Απριλίου έως 30η
Σεπτεμβρίου) από 15:00 έως 17:30 και από 23:00 έως 07:00, και κατά τη χειμερινή περίοδο (από 1η
Οκτωβρίου ως 31η Μαρτίου) από 15:30 έως 17:30 και από 22:00 έως 07:30, απαγορεύεται
οποιαδήποτε ενέργεια που προκαλεί θόρυβο.

Συνεπώς, με βάση την ως άνω διάταξη και σε συνδυασμό με τα άρθρα 1 και 3 του α.ν. 2520/1940,
συνάγεται ότι η διατάραξη της ησυχίας μέσω ηχορύπανσης συνιστά παράνομη ενέργεια, η οποία
μάλιστα αποτελεί και ποινικό αδίκημα του άρθρου 417 του Ποινικού Κώδικα και διώκεται
αυτεπάγγελτα ως πταίσμα.

* Η νομή συνιστά εμπράγματο δικαίωμα και εννοιολογικά αναλύεται στη φυσική εξουσίαση του
ατόμου επάνω σε ένα πράγμα, δηλαδή σε κατοχή, η οποία όμως πρέπει να ασκείται με διάνοια κυρίου.
Από τον ορισμό προκύπτει ότι για την κατάφαση της νομής απαιτείται η συνδρομή δύο στοιχείων: α) το
σωματικό (corpus) και β) το βουλητικό (animus domini). Το υλικό στοιχείο εκδηλώνεται μέσω των υλικών
πράξεων κατοχής στο πράγμα. Χρειάζεται να γίνεται αντιληπτό από κάποιον τρίτο, ότι ο κάτοχος έχει
εξακολουθητικό δικαίωμα διάθεσης του πράγματος, χωρίς απαραίτητα να τελεί σε διαρκή σωματική
επαφή με αυτό, εν ολίγοις να μετέρχεται ενέργειες που εξωτερικεύουν τη διαρκή του θέληση αλλά και
δυνατότητα να εξουσιάζει το πράγμα οποτεδήποτε. Η διάνοια κυρίου καταφάσκεται όταν ο κάτοχος
ασκεί την κατοχή του επί του πράγματος με την πεποίθηση ότι ασκεί την εξουσία του αυτή ως κύριος.
Για παράδειγμα, τέτοιες πράξεις δηλωτικές της νομής ακινήτου είναι το να το επιβλέπει ο νομέας ανά
τακτά χρονικά διαστήματα, χωρίς απαραίτητα να διαμένει μόνιμα σ’ αυτό ή να φροντίζει για τη φύλαξή
του, η καταβολή φόρου κληρονομίας, η καλλιέργεια του ακινήτου κλπ.

ΠΕΡΙΠΤΩΣΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΑΞΕΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΞΗΣ ΝΟΜΗΣ ΚΑΙ ΣΧΕΤΙΚΗ ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ

Θόρυβος προκαλούμενος από ανήλικα τέκνα γειτόνων:

Έχει κριθεί νομολογιακά, κατά την εκδίκαση αίτησης ασφαλιστικών μέτρων, ερειδόμενης στη διατάραξη
της ησυχίας των αιτούντων και στην εξ αυτού του λόγου προσβολή της προσωπικότητάς τους, ότι από
τη φασαρία που δημιουργούν τα ανήλικα παιδιά οικογένειας που διαμένει σε γειτονικό ακίνητο, όπως
τσιρίδες, ποδοβολητά, κλάματα και καυγάδες, απειλείται η υγεία των αιτούντων, εκ των οποίων ο ένας
είχε προσφάτως υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση καρδιάς (stant) και η αιτούσα πιθανολογούταν
ότι θα εμφανίσει ψυχικά προβλήματα από την έλλειψη ύπνου και ανάπαυσης. Οι γονείς των ανηλίκων
υποχρεώθηκαν από το Δικαστήριο, να παύσουν τη διατάραξη και να μην την επαναλάβουν στο μέλλον.

Θόρυβος προκαλούμενος από κατοικίδια ζώα:

Όλο και συχνότερα, οδηγούνται στα δικαστήρια, περιπτώσεις, κατά τις οποίες δεσποζόμενοι σκύλοι
ενοχλούν τους κατοίκους, γαβγίζοντας αδιάκοπα, όχι μόνο κατά τη διάρκεια των ωρών κοινής ησυχίας,
αλλά και εκτός αυτών, προκαλώντας μη ανεκτό θόρυβο καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας.

Τα δικαστήρια έχουν κρίνει, ότι υφίσταται διατάραξη της νομής των ιδιοκτητών των όμορων ακινήτων,
διότι οι ως άνω εξακολουθητικές, βλαπτικές της νομής ενέργειες, ουσιαστικά καταλύουν το δικαίωμα
στην ιδιοκτησία. Παράλληλα, πιθανολογείται ότι από την κατάσταση αυτή δύναται να κινδυνεύσει η
ζωή και η υγεία των αιτούντων, από τον προκαλούμενο εκνευρισμό, τις αϋπνίες, την επιδείνωση
προϋπάρχοντων προβλημάτων υγείας κλπ. Εν τέλει, οι κάτοχοι των σκύλων διατάσσονται να τα
απομακρύνουν εντός ολίγων ημερών, καθώς και να παραλείπουν οιαδήποτε παράβαση της διατάξεων
της απόφασης, επ’ απειλή χρηματικής ποινής και προσωπικής κράτησης.

Θόρυβος και ακαθαρσίες από περιστέρια γειτονικού ακινήτου:

Αιτούσα, ιδιοκτήτρια ορόφου, στράφηκε με ασφαλιστικά μέτρα κατά της ιδιοκτήτριας του
υπερκείμενου ορόφου, η οποία φρόντιζε, ταΐζοντας και ποτίζοντάς τα, τα περιστέρια της περιοχής.
Όπως έκρινε η απόφαση: «[…] Η φιλοζωϊκή αυτή συνήθεια της καθ` ης, όμως έχει ενταθεί από τις αρχές
Μαίου 2003, με συνέπεια να δημιουργούνται θόρυβοι από τα υπεριπτάμενα πουλιά, καθώς και
ακαθαρσίες που δημιουργούν εστία μόλυνσης και δυσωδία. Περαιτέρω πιθανολογήθηκε ότι η
συγκέντρωση μεγάλου αριθμού περιστεριών προκαλεί ακαθαρσίες στο μπαλκόνι της καθ` ης, με
συνέπεια να ρίχνει πάρα πολλά νερά και να δημιουργείται πρόβλημα στις υδρορροές καθώς και στα
καταστήματα του ισογείου όπου καταλήγουν τα ακάθαρτα νερά. Όλα τα παραπάνω προκαλούν
ιδιαίτερη ενόχληση στους μισθωτές της αιτούσας, καθώς και βλάβη στην πρόσοψη της πολυκατοικίας
[…]».
 Θόρυβος προκαλούμενος από πρατήρια υγρών καυσίμων – πλυντήρια αυτοκινήτων:

Το επίπεδο των θορύβων που προκαλούνται από τις ως άνω μηχανολογικές εγκαταστάσεις, κρίνονται
κάθε φορά ως νόμιμες ή μη (και επομένως ως διαταρακτικές της νομής), δυνάμει των οριζόμενων στο
Π.Δ.1180/81.

Στο άρθρο 2 παρ. 5 του ως άνω διατάγματος, ορίζεται ότι ο θόρυβος που προκαλείται από σταθερά
μηχανήματα (για παράδειγμα από φυσητήρες, στεγνωτήρια αέρος, τούνελ με βούρτσες πλύσης και
ηλεκτρικές σκούπες καθαρισμού) δεν πρέπει να ξεπερνά τα 65 dBA σε βιομηχανική περιοχή, τα 55 dBA
σε μικτή περιοχή και τα 50 dBA σε αστική.

Σημειώνεται ότι το επιτρεπόμενο όριο μετράται στο όριο του γηπέδου στο οποίο λειτουργεί η
εγκατάσταση. Όμως, όταν το ακίνητο που προκαλεί το θόρυβο βρίσκεται σε επαφή με το ακίνητο του
οποίου η νομή διαταράσσεται, το επίπεδο του θορύβου μετράται μέσα στο σπίτι με ανοιχτά παράθυρα
και δεν πρέπει να ξεπερνάει τα 45 dBA.

Κατ’ εξαίρεση, ο θόρυβος που προκαλείται από πιεστικό μηχάνημα εκτόξευσης νερού σε πλυντήριο και
λιπαντήριο σταθμού αυτοκινήτων, υπάγεται στο Π.Δ. 455/1976 (άρ. 19) και δεν πρέπει να ξεπερνάει τα
70 dBA, μετρούμενος σε απόσταση 10 μέτρων από το χώρο του μηχανήματος.

Ο νομέας που διαταράσσεται πρέπει να απευθυνθεί είτε στην Αστυνομία, είτε στο Τμήμα
Περιβάλλοντος της οικείας Περιφέρειας, η οποία αναλαμβάνει τη μέτρηση.

Το παρόν άρθρο συντάχθηκε με την επιστημονική συνδρομή της ασκούμενης δικηγόρου, Αγγελικής
Κοντογιαννάτου και αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία του δικηγορικού μας γραφείου.

Σημ.: Για οποιαδήποτε εξειδικευμένη νομική συμβουλή ή ειδικότερο θέμα που σας απασχολεί, καλέστε
μας για ένα ραντεβού στα τηλέφωνα 2310-225 738.