Rachunek procentu

składanego
DR. INŻ. MARCIN BUKOWSKI
Kapitalizacja

 Kapitalizacja – umorzenie należności z tytułu odsetek, w zamian za

powiększenie wartości kapitału o wartość umorzonych odsetek;
 Wartość skapitalizowana – jest równa wartości początkowej, powiększonej
sukcesywnie o skapitalizowane odsetki;
 Oprocentowanie składane kapitału – określenie wartości przyszłej kapitału
jako wartości początkowej powiększonej sukcesywnie o skapitalizowane
odsetki.
 Głównym atrybutem oprocentowania składanego jest wielokrotna
kapitalizacja odsetek
Model oprocentowania rocznego

𝐾𝑡 = 𝐾𝑜 1 + 𝑟 𝑡

 Kt – wartość kapitału po czasie t;

 K0 – początkowa wartość kapitału;
 r – roczna stopa procentowa;
 t – czas wyrażony w latach.
Interpretacja graficzna

r2
Kt

r1

K0

t
Przykład

 Po jakim czasie t początkowa wartość kapitału

podwoi się, przy kapitalizacji odsetek roczną
stopą procentową r?
 𝐾𝑡 = 2𝐾0 ;
 znane r
 t= ?

𝑙𝑛2
𝑡=
𝑙𝑛 1 + 𝑟

70
𝑡≈ reguła 70
𝑟
Model procentu składanego przy
kapitalizacji podokresowej

𝑟 𝑡∙𝑘
𝐾𝑡 = 𝐾𝑜 1 +
𝑘
gdzie: k – liczba podokresów w ciągu roku
przy założeniu, że 𝑡 ∙ 𝑘 ∈ 𝑁 – czas oprocentowania wyrażony
w latach składa się z całkowitej liczby podokresów
Przykład

Oblicz wartość kapitału 1000 zł oraz łączną

wartość odsetek po roku, jeśli warunki
oprocentowania są określone przez nominalną
stopę równą 12% i miesięczną kapitalizację.
Efektywna stopa procentowa

 W przypadku kapitalizacji podokresowej, w celu umożliwienia

porównywania wartości skapitalizowanych dla różnych
struktur terminowych wprowadza się pojęcie efektywnej stopy
procentowej
 Efektywna stopa procentowa jest równa procentowi
składanemu uzyskanemu w ciągu jednego roku
𝑟 𝑘
 𝑟𝑒𝑓 = 1 + −1
𝑘
Efektywna stopa procentowa

𝑟 𝑘
𝑟𝑒𝑓 = 1 + −1
𝑘
 Efektywna stopa procentowa maleje wraz ze wzrostem
długości przedziału oprocentowania oraz
 rośnie wraz ze wzrostem nominalnej stopy procentowej
Oprocentowanie przy stopie zmiennej

Jeżeli w kolejnych latach j = 1, 2, …, n wartość stóp procentowych

wynosi odpowiednio r(1), r(2), …, r(n), to po upływie kolejnych lat
wartość kapitału wynosić będzie odpowiednio:

𝐾1 = 𝐾0 1 + 𝑟 1
𝐾2 = 𝐾0 1 + 𝑟 1 1 + 𝑟 2
𝐾3 = 𝐾0 1 + 𝑟 1 1 + 𝑟 2 1 + 𝑟 3

czyli
𝑡

𝐾𝑡 = 𝐾0 ෑ 1 + 𝑟 (𝑗)
𝑗=1
Stopa przeciętna w oprocentowaniu
składanym

roczna stopa, przy której kapitał K0 generuje w czasie t o tej

samej wartości, jak przy zróżnicowanych stopach w czasie
𝑡
𝑡
𝐾0 1 + 𝑟ҧ = 𝐾0 ෑ 1 + 𝑟 (𝑗)
𝑗=1
𝑡
𝑡
𝑟ҧ = ෑ 1 + 𝑟 (𝑗) − 1
𝑗=1
Przykład

Oblicz przeciętną roczną stopę procentową trzyletniej

lokaty dla której roczna stopa procentowa w kolejnych
latach wynosi odpowiednio: 8,4%, 6,25% i 4,22%
Model procentu składanego –
kapitalizacja z góry

 Dotyczy sytuacji w której odsetki dopisywane są do kapitału na

początku danego okresu;
 Odsetki należne za dany przedział oprocentowania podlegają
oprocentowaniu już w tym (danym) okresie i w okresach kolejnych
 Wartość skapitalizowana z góry dla okresu t≥ 1 oraz wartości
początkowej 𝐾0 ≠ 0 może zostać obliczona jako:

−𝑡
𝐾𝑡 = 𝐾0 1 − 𝑟
Kapitalizacja ciągła

 Wyidealizowany model oprocentowania składanego,

w którym przedział oprocentowania Dt jest dowolnie
krótki;
 Długość przedziału oprocentowania dąży do 0;
 Częstotliwość kapitalizacji 𝑘 → ∞
Kapitalizacja ciągła

𝑟 𝑡∙𝑘
𝐾𝑡 = lim 𝐾0 1 + =
𝑘→∞ 𝑘

𝑟 𝑘 𝑡
𝐾0 lim 1 + =
𝑘→∞ 𝑘

𝐾0 𝑒 𝑟∙𝑡
dla t∈ 𝑅+