Prawos 1

Dnia 19.01.
2024
Warszawska Akademia Medyczna

Wykładowca: Jacek Wędrowski (dr. hab.), radca prawny
Przedmiot: Elementy prawa w zawodzie psychologa
Magdalena Samodulska
Rok I/ semestr I
Nr. albumu:7242
TEMAT: SCHARAKTERYZUJ PODSTAWOWE ELEMENTY

PRAWA W ODNIESIENIU DO PSYCHOLOGA ZGODNIE Z
USTAWĄ Z DNIA 8 CZERWCA 2001 ROKU, KTÓRE Z NICH
UWAŻASZ ZA NAJISTOTNIEJSZE.
Analizowany temat ma przedstawić podstawowe akty prawne, które

regulują zawód psychologa. Osoby, które chcą wykonywać zawód psychologa są
zobowiązane znać przepisy na których będą się bazować w trakcie praktykowania
wyuczonego zawodu psychologa. Zgodnie z tematem zostanie scharakteryzowana
obowiązująca ustawa, a także wnioski jakie zostały wyciągnięte z tej
charakterystyki.
1
Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym w Polsce odnośnie zawodu
psychologa, warunki i zasady jego wykonywania jest ustawa z dnia 8 czerwca
2001 roku o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologii. Osoba
wykonująca zawód psychologa, jest zobowiązana do wpisu na listę psychologów.
Psychologowie muszą spełnić określone warunki, takie jak: uzyskanie tytułu
magistra w Polskiej uczelni, bądź uzyskanie wykształcenia wyższego za granicą,
które jest równorzędne w Rzeczpospolitej Polskiej. Osoba wykonująca zawód
psychologa musi mieć też pełną zdolność do wykonywania czynności prawnych,
musi ona również posługiwać się biegle językiem polskim w piśmie i mowie. 1 Po
skończeniu studiów przyszły psycholog jest zobligowany również do odbycia stażu
zawodowego, pod nadzorem psychologa, który posiada już prawo do wykonywania
zawodu. Psycholog musi wykonywać obowiązki w zakresie ram prawnych jakie
aktualnie obowiązują, więc musi systematycznie aktualizować wiedzę prawną.
Zgodnie z artykułem 4 ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym
psychologów, wykonywanie tego zawodu wiąże się ze świadczeniem usług
psychologicznych, a dokładniej psycholog ma prawo do diagnozy psychologicznej,
wydawania opinii, prowadzenia psychoterapii, orzekaniu i udzielaniu pomocy
psychologicznej2. Praca psychologa polega również na prowadzeniu badań
naukowych w dziedzinie psychologii, a także może prowadzić działalność
dydaktyczną odnośnie badań naukowych z prowadzonej praktyki. Swoje usługi
psycholog świadczy na rzecz osób fizycznych, prawnych oraz jednostek
organizacyjnych, które nieposiadaną osobowości prawnej. Zgodnie z ustawą można
1
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20010730763/O/D20010763.pdf
04.02.2024 g.21:00
2
04.02.2024 g. 21:00
2
określić, że psycholog, a co za tym idzie psychologia powiązana jest ściśle z
prawem. Każda czynność jaką wykonuje psycholog, określa zachowanie klienta
definiując je a przy tym zachowuje szacunek wobec niego. Czasami też dokonuje
pomiaru używając przy tym metod psychometrycznych. Prawo zaś zajmuje się
kontrolą zachowań ludzi, jeżeli chodzi o konsekwencje prawne. Wykonując zawód
psychologa, należy pamiętać, że jest on zawodem zaufania publicznego, przez co
podlega kontroli Ministra do spraw zdrowia. Krajowa Rada Psychologów, określa
standardy jakie są stosowane podczas psychoterapii, w trakcie pomocy pacjentowi
z chorobami i problemami zdrowotnymi. Każdy psycholog, jest członkiem
samorządu psychologa, otrzymuje on te uprawnienia po tym jak zostanie wpisany
na listę psychologów. Aby zostać wpisanym na tę listę należy złożyć wniosek,
który jest rozpatrywany w terminie 30 dni od daty złożenia. W przypadku zaś
kiedy, następuje podejrzenie o niezdolności do wykonywania zawodu stosować
należy art. 10 o zawodzie psychologa 3. Artykuł ten wskazuję, możliwości w jaki
sposób wykazać niezdolność do wykonywania zawodu.
3
04.02.2024 g:21:00
3
Pierwszym sposobem jest powołanie specjalistycznej komisji złożonej z
lekarzy specjalistów przez Radę Regionalnej Izby Psychologów i wydanie
orzeczenia o zdolności do wykonywania zawodu. Koszt orzeczenia ponoszony jest
przez Radę Regionalnej Izby Psychologów. Jeżeli orzeczenie, które zostało wydane
przez lekarzy mówi o tym, że nastąpiła niezdolność do wykonywania zawodu,
wtedy psycholog zostaje skreślony z listy psychologów i nie może wykonywać
tego zawodu. Psycholog ma również możliwość odmowy poddania się badaniu, ale
wtedy zostaje on zawieszony na czas niedłuższy niż 6 miesięcy. Każda osoba, która
nie zgadza się z wydaną decyzją odnośnie skreślenia z listy psychologów, czy też
zawieszenia, ma prawo odwołać się od danego orzeczenia do sądu
administracyjnego. Każde takie postępowanie jest prowadzone poufnie a osoba,
której dotyczy owe postępowanie ma do niego dostęp.
Skreślenie z listy psychologów może nastąpić, także jeżeli psycholog sam
wystąpi z takim wnioskiem. Śmierć osoby wykonującej zawód bądź też osoba taka
będzie ubezwłasnowolniona, czy decyzja o pozbawieniu prawa do wykonywania
zawodu, która została wydana przez sąd lub komisję dyscyplinarną4.
4
04.02.2024 g:21:00
4
Praca psychologa polega głównie na kontakcie z klientem na co potrzebna
jest jego zgoda i akceptacja na wszelkie usługi psychologiczne, jakie mają być
wykonywane. Jedynym wyjątkiem, kiedy dana zgoda nie musi być uzyskana od
klienta jest przypadek określony w przepisach Kodeksu Karnego, Kodeksu
postępowania karnego i ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia
psychicznego (Dz. U. z 2018r poz. 1878 oraz z 2019 poz. 730)5.
Wykonując badanie na kliencie psycholog zmuszony jest do uzyskania zgody
na nie, a wtedy też mają zastosowane przepisy o ochronie danych osobowych 6.
Czynni psychologowie zobowiązani są do zachowania tajemnicy zawodowej o
czym mówi art. 14 omawianej ustawy7. Regulacja związana z poufnością jest
ważną kwestią, ponieważ klient powinien czuć się bezpiecznie opowiadając o
swoim życiu i nie musząc się martwić o tym, że informacje o nim wyjdą poza
gabinet psychologa.
Natomiast psycholog ma prawo złamać obowiązek zachowania tajemnicy,
tylko jeżeli chodzi o zagrożenie życia bądź zdrowia klienta czy innych osób.
Psychologowie mają obowiązek szkolenia się i podnoszenia swoich kwalifikacji
poprzez uczestnictwo w szkoleniach, czy też doskonalenia zawodowego w różnych
formach szkół podyplomowych. Otrzymuje on wtedy tytuł specjalisty, jeżeli zda
egzamin państwowy. Do kształcenia podyplomowego są powołane zgodnie z
ustawą (art. 17) odpowiednie jednostki organizacyjne i osoby fizyczne8.
5
04.02.2024 g. 21:21
6
04.02.2024 g. 21:30
7
04.02.2024 g. 21:30
5
Psycholog, który chce prowadzić prywatną praktykę psychologiczną ma taką
możliwość, tylko musi spełnić pewne wymogi, które zostały opisane w art. 18
opisywanej ustawy9. Pracując jako psycholog na podstawie umów pracowniczych,
czy to prowadząc prywatną praktykę, czy pracując w obojętnie jakim ośrodku
specjalistycznym ma ustaloną listę metod i narzędzi psychologicznych. Wymogi te
są ustalone przez komisje ekspertów, a nadzór nad wykonywaną pracą
psychologów sprawuje Krajowa Rada Psychologów. Za złe wypełnianie swoich
obowiązków i praw grożą kary dyscyplinarne, takie jak10:
1) upomnienie;
2) nagana;
3) zawieszenie w prawie do wykonywania zawodu na czas od 3 do 12
miesięcy;
4) skreślenie z listy psychologów z pozbawieniem prawa do wykonywania
zawodu.
8
04.02.2024 g. 21:30
9
04.02.2024 g. 21:30
10
04.02.2024 g. 21:30
6
Odpowiedzialność dyscyplinarną członków samorządu psychologów polega
na narzuceniu obowiązków zawodowych, złamaniu etyki zawodowej (art. 40
zadania Krajowego Zjazdu Psychologów pkt. 3), czy też uchylanie się od wpłat
składek członkowskich11. Postępowanie dyscyplinarne zawsze jest prowadzone
przed Regionalną Komisją Dyscyplinarną. Regionalny Rzecznik odpowiedzialności
zawodowej przeprowadza postępowanie dowodowe i wnosi wniosek. Komisja ma
90 dni na rozpatrzenie sprawy i wydanie orzeczenia. Strony otrzymują orzeczenie
w terminie 7dni od jego ogłoszenia i przysługuje odwołanie w terminie 14 dni od
jego otrzymania. Komisja dyscyplinarna zgodnie z prawem musi być niezawisła i
podlega tylko i wyłącznie prawu, zasadom etyki i dentologii zawodowej 12. Każdy
kto wykonuje zawód psychologa bez uprawnień łamie prawo, narusza on art. 60
ust. z dnia 8 czerwca 2001 r13. Osoba taka podlega karze ograniczenia wolności
bądź też zobowiązania jest zapłacić grzywnę.
11
04.02.2024 g. 21:30
12
04.02.2024 g. 21:30
13
04.02.2024 g. 21:30
7
Wszystkie opisane powyżej aspekty prawne są w chwili obecnej aktualne i
psycholog ma obowiązek się do nich stosować. Jednym z najważniejszych jest
zachowanie tajemnicy zawodowej ponieważ dzięki temu osoba która przychodzi do
gabinetu może czuć się spokojnie i mieć pewność że nic nie wyjdzie na zewnątrz
dzięki czemu może się otworzyć przed psychologiem. Ludzie przychodzą z
różnymi problemami i niekiedy są one wstydliwe dla klienta a w gabinecie czuje on
bezpieczeństwo psychiczne dzięki temu punktowi w ustawie. Kolejną ważną
kwestią jest obowiązek i możliwość rozwijania swoich umiejętności ponieważ
mając taki obowiązek psycholog nie osiada na laurach i dzięki temu że się rozwija
jest w stanie pomóc większej liczbie klientów. Dzięki prawu klient może czuć się
bezpiecznie bo wie także że nad psychologiem ciąży odpowiedzialność w razie
gdyby działał on na szkode klienta. Odpowiedzialność dyscyplinarna sprawuje
bardzo ważną rolę ponieważ psycholog nie czuje się bezkarny i wykonuje swoje
obowiązki zgodnie z zasadami jakie panują i działa w dobrej wierze. Praca jaką
wykonuje psycholog jest bardzo ważną dziedziną w życiu każdego człowieka.
Praca z człowiekiem jego emocjami i sytuacjami z jakimi się zmaga niekiedy ratuje
życie i Zdowie.
8
Bibliografia
Opracowania książkowe:
1. Jan. M. Stanik „Psychologia i prawo: węzłowe problemy teoretyczne i
aplikacyjne” Chowanna 2, 13-98, 2011.
2. Brzeziński J. et al., 2008: „Etyka zawodu psychologa”, Warszawa.
Akty prawne/ źródła internetowe:
9
3. Ustawa z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie
zawodowym psychologów:
04.02.2024 g: 21:00
4. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego:

04.02.2024 g: 21:21
5. Ustawa z dnia 24 maja 2018 o ochronie danych osobowych:
04.02.2024 g: 21:30
10

Prawos 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Prawos 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Dnia 19.01.

Warszawska Akademia Medyczna

TEMAT: SCHARAKTERYZUJ PODSTAWOWE ELEMENTY

Analizowany temat ma przedstawić podstawowe akty prawne, które

Akty prawne/ źródła internetowe:

4. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego:

You might also like