Norweski

Krok dalej

Warszawa 2009
Autorka: Renata Skarpås
Gramatyka i ciekawostki: Katarzyna Szulc
Redakcja: Marta Kosińska
Lektorzy: Miłogost Reczek, Ellisiv Rognlien, Tor Torhaug
Konsultacja językowa: Tor Torhaug

Muzyka: Dariusz Kaliński

Montaż i mastering płyt: Eliza Lewczuk

Projekt: Studio 27
Skład i łamanie: Pracownia DTP Aneta Osipiak
Opracowanie koncepcji graficznej okładki: Piotr Fajker, Emilia Szulewa
Projekt okładki: Mercurius, Olsztyn

© Copyright Edgard, Warszawa 2009

© Copyright audio Edgard, Warszawa 2009

Płyty są integralną częścią książki i nie mogą być sprzedawane osobno.

www.jezykiobce.pl

Wydawnictwo Edgard
ul. Belgijska 11
02–511 Warszawa
Tel. / Fax (22) 847 51 23
edgard@edgard.pl

ISBN 978-83-60415-89-4
Wydanie I
Warszawa 2009
 Spis treści
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Jak się uczyć? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Gramatyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Wymowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Rzeczownik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Czasownik i czasy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Podstawy składni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Strona bierna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Zaimek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Liczebnik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Przymiotnik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Przysłówek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Przyimki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
CD 1
2 Lekcja 1 Najważniejsze zwroty i napisy ostrzegawcze . . . . . . . . 42
5 Lekcja 2 Określenia czasu i liczebniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
9 Lekcja 3 Pytania, spójniki i czasowniki modalne . . . . . . . . . . . 51
13 Lekcja 4 Rodzina, przyjaciele i zawieranie znajomości . . . . . . . 57
19 Lekcja 5 Edukacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

CD 2
2 Lekcja 6 Praca i kariera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
7 Lekcja 7 Natura i ochrona środowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
13 Lekcja 8 Jedzenie i restauracja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
19 Lekcja 9 Komputer, Internet i telefon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
25 Lekcja 10 W mieście: w banku i na zakupach . . . . . . . . . . . . 89
31 Lekcja 11 Mieszkanie: wyposażenie, wynajem i remont . . . . . . 95

CD 3
2 Lekcja 12 Biznes i wymiana handlowa . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
7 Lekcja 13 Czas wolny: rozrywka i sport . . . . . . . . . . . . . . . . 105
13 Lekcja 14 Dom i czynności codzienne . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
17 Lekcja 15 Podróże: na granicy, na wakacjach . . . . . . . . . . . . 116
23 Lekcja 16 Środki masowego przekazu i reklama . . . . . . . . . . 123
28 Lekcja 17 Wygląd zewnętrzny, ciało i umysł . . . . . . . . . . . . . 127
34 Lekcja 18 Państwo i problemy społeczne . . . . . . . . . . . . . . . 132

Gramatyka – odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137

Lekcje – odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141

3
 NORWESKI KROK DALEJ

Wstęp

„Norweski – Krok dalej” to kurs przeznaczony dla osób znających podstawy języka
i średnio zaawansowanych. Polecamy go wszystkim tym, którzy mieli już styczność
z językiem norweskim i opanowali jego podstawy oraz tym, którzy chcieliby
znacznie poszerzyć znajomość norweskiego słownictwa. „Krok dalej” obejmuje
podręcznik oraz 3 płyty audio. Kurs zawiera 18 lekcji uczących słownictwa
związanego z takimi tematami jak życie rodzinne i towarzyskie, praca, kariera,
biznes, podróże czy polityka. Na płytach znajduje się ponad 200 minut nagrań
native speakerów, które zapewniają naukę oryginalnej norweskiej wymowy.
W książce zawarto zapis wszystkich słówek oraz zdań, a także liczne słówka
dodatkowe. Na końcu każdej lekcji znajdują się także ciekawostki dotyczące
Norwegii i Norwegów, zawierające mnóstwo praktycznych informacji, które
przydadzą się na pewno osobom wyjeżdżającym do Norwegii. Kurs zawiera także
minipodręcznik gramatyki z ćwiczeniami, który uczy najważniejszych zagadnień
z zakresu norweskiej gramatyki.

Jak się uczyć?

Najlepszą metodą nauki jest równoczesne czytanie podręcznika i słuchanie

dołączonych do niego nagrań. Przede wszystkim warto uważnie słuchać słów,
zdań i dialogów i starać się powtarzać poszczególne zwroty za norweskim
lektorem, a następnie wykonywać krótkie ćwiczenia znajdujące się na końcu
lekcji. Rozbudowana część leksykalna podręcznika rozszerza zakres słownictwa
o wiele stałych zwrotów i wyrażeń charakterystycznych dla codziennego języka
Norwegów.

Pierwsze trzy lekcje kursu stanowią przypomnienie niezbędnego słownictwa

i najważniejszych struktur wypowiedzi. Najskuteczniejszą metodą na ich
opanowanie jest uczenie się na pamięć całych zwrotów bez analizowana
konstrukcji gramatycznych. Lekcja 1 zawiera najważniejsze zwroty grzecznościowe,
powitania oraz napisy ostrzegawcze i informacyjne. Kolejna poświęcona jest
liczbom, określeniom czasu oraz najważniejszym przysłówkom czasu. Zawiera
m.in. wskazówki na temat podawania godzin, dat i ułamków w języku norweskim.
Trzecia lekcja pozwala m.in. skutecznie utrwalić struktury norweskich pytań, dzięki
licznym przykładom obejmującym różne zaimki pytajne. W lekcji tej znajdują

4
 WSTĘP

się także wzory zdań z użyciem czasowników modalnych oraz zdań złożonych
zawierających najważniejsze norweskie spójniki.
Kolejne lekcje kursu zawierają słownictwo, zdania oraz praktyczne dialogi
związane z tematem lekcji. Jest wśród nich wiele kolokacji oraz stałych wyrażeń,
które są używane w codziennym języku norweskim. Polecamy powtarzanie
słówek, zdań oraz dialogów za norweskimi lektorami oraz uczenie się ich na
pamięć. Każda lekcja zawiera także ćwiczenie umożliwiające samodzielną
weryfikację stopnia opanowania materiału. Odpowiedzi do zadań znajdują się
na końcu książki.

Kurs zawiera także minipodręcznik gramatyki. Przeznaczony jest on dla osób, które
chciałyby utrwalić swoją wiedzę z zakresu norweskiej gramatyki oraz sprawdzić
ją wykonując zawarte w nim ćwiczenia. Tematy poruszone w tym dziale obejmują
m.in. szyk zdania, formy rzeczownika i czasownika, czasowniki nieregularne, pięć
najważniejszych norweskich czasów, liczbę rzeczownika, przyimki oraz wymowę
i akcent. Na końcu podręcznika znajdują się odpowiedzi do wszystkich ćwiczeń
z części gramatycznej.

„Krok dalej” może być idealną kontynuacją Audio Kursu „Norweski Kurs
podstawowy”, który polecamy wszystkim, którzy zaczynają naukę języka
norweskiego. Osobom wybierającym się do Norwegii w celach zarobkowych
polecamy także kurs „Norweski – Praca za granicą”.

Zapraszamy i życzymy przyjemnej nauki!

5
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Gramatyka
Sytuacja językowa w Norwegii

W Norwegii istnieją dwie oficjalne normy języka pisanego, obie wykształcone

w XIX i XX wieku w skutek dwóch rozbieżnych wizji języka narodowego. Jedną
z tych norm jest bokmål (dosłownie „język książkowy”), który wykształcił się
z duńskiego, będącego oficjalnym językiem pisanym w Norwegii przez wiele
stuleci, kiedy to kraj znajdował się w unii z Danią. Drugi oficjalny język pisany
to nynorsk („nowonorweski”), stworzony w oparciu o rozliczne dialekty, które
stanowią autentyczny mówiony język w Norwegii, a ich różnorodność bywa
zaskakująca, jeśli jest się przyzwyczajonym do jednego sposobu wymowy.

Bokmål i nynorsk, mimo że formalnie traktuje się je jako odrębne języki, są do

siebie na tyle podobne, iż osoba posługująca się na co dzień jednym z nich może
w pełni zrozumieć tekst napisany w drugim. To jednak bokmål jest normą szerzej
rozpowszechnioną oraz nauczaną poza Norwegią, dlatego też niniejszy kurs
obejmuje podstawowe słownictwo i zasady gramatyczne tej właśnie odmiany.

6
 GRAMATYKA

Rozdział 1 Wymowa
Przy omawianiu poprawnej wymowy norweskiej należy zwrócić uwagę
na następujące czynniki:
• długość samogłosek,
• akcent w wyrazie i intonację zdaniową,
• poprawne wymawianie spółgłosek dźwięcznych w wygłosie (na końcu)
wyrazu.

Alfabet

Litera Wymowa Przykłady

A jak polskie a
B jak polskie b
C najczęściej jak polskie s lub jak
polskie k
D jak polskie d, czasem nieme na
końcu wyrazu, zawsze nieme po n
E jak polskie e lub słabe e
w pozycji nieakcentowanej,
czasem jak æ przed r
F jak polskie f
G jak polskie g lub jak j przed ei,
i, y, lub jak sz w zapożyczeniach,
czasem nieme
H jak polskie h lub nieme przed j, v
I jak polskie i
J jak polskie j, w zapożyczeniach
jak sz
K jak polskie k lub prawie jak
polskie ś przed i, y, ei
L jak polskie l
M jak polskie m
N jak polskie n
O jak polskie o lub u
P jak polskie p lub nieme przed s
kasse (kasa), male (malować)
bo (mieszkać)
celle (komórka), cricket (krykiet)
dør (drzwi), med (z), land (kraj)
lett (lekki), lese (czytać), er
(forma osobowa być)
falle (spadać)
gave (podarunek), geit (koza),
geni (geniusz), rolig (spokojny)
hånd (dłoń), hjerte (serce)
vind (wiatr), ris (ryż)
fjord (fiord), journal (dziennik)
komme (przyjść), kino (kino)
leke (bawić się)
sammen (razem)
natt (noc)
sokk (skarpeta), fot (stopa)
kopp (kubek), psykisk
(psychiczny)

7
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

R jak polskie lub francuskie r krone (korona)

(zależnie od dialektu)
S jak polskie s, a w niektórych sitte (siedzieć), Oslo
dialektach jak polskie sz przed l
T jak polskie t ta (brać)
U jak niemieckie ü lub jak polskie u frukt (owoc), mus (mysz)
V jak polskie w, czasem nieme ville (chcieć), gav (dać w czasie
na końcu wyrazu przeszłym)
W jak polskie w WC
X jak ks xylofon (ksylofon)
Y pomiędzy polskimi dźwiękami rygg (plecy), by (miasto)
y oraz i
Z jak polskie s zoologisk (zoologiczny)
Æ pomiędzy polskimi dźwiękami sæd (ziarno), lære (uczyć)
a oraz e
Ø pomiędzy polskimi dźwiękami mørk (ciemny), gjøre (robić)
o oraz e, lub jak niemieckie ö
Å jak polskie o måtte (musieć), gå (iść)

Pewne zbitki literowe wymawia się w następujący sposób:

[ch] – jak polskie sz, np.: champagne (szampan);

[gj] – jak j, np.: gjette (zgadywać);
[ng] – łączą się w jeden dźwięk, np.: synge (śpiewać);
[kj] oraz [tj] – prawie jak polskie ś, np.: kjenne (znać), tjue (dwadzieścia);
[rs], [sj], [skj], [sk] przed i, y, ei – jak polskie sz, np.: norsk (norweski), sjø (morze),
skje (dziać się), ski (narty).1

Na szczególną uwagę zasługują norweskie samogłoski, które mogą być krótkie

albo długie. Długość wymawianej samogłoski jest bardzo ważna, gdyż decyduje
ona często o znaczeniu danego słowa. Na przykład:

takk [tak] – dziękuję lesse [lese] – ładować full [fül] – pełny, pijany
tak [ta:k] – dach, sufit lese [le:se] – czytać ful [fü:l] – przebiegły

1 więcej o dźwiękach retrofleksyjnych na stronie 9

8
 GRAMATYKA

Jak widać z powyższych przykładów, krótkie samogłoski występują zazwyczaj

przed długimi spółgłoskami (zaznaczonymi w piśmie podwojeniem litery),
a długie samogłoski – przez krótkimi spółgłoskami (pojedyncza litera). Podwójne
spółgłoski czytamy jednak zawsze jako jeden dźwięk.

Dyftongi

Dyftongi (dwugłoski) są to połączenia dwóch samogłosek, które należą do jednej

sylaby i których przejście jednej w drugą następuje bardzo płynnie. W języku
norweskim wyróżniamy pięć dyftongów:

[ai] – np.: mai (maj), hai (rekin);

[æi] – np.: nei (nie), stein (kamień), jeg (ja), regn (deszcz);
[øi] – np.: røyke (palić), løgn (kłamstwo);
[oi] – np.: boikott (bojkot);
[æu] – np.: sau (owca), maur (mrówka).

W języku polskim spółgłoski dźwięczne, takie jak b, d, g, w, wymawiamy

bezdźwięcznie na końcu wyrazu, tak jak w wyrazach grób, kod, róg, staw. Z kolei
w języku norweskim, jeśli wspomniane spółgłoski znajdują się w wygłosie,
nie ulegają one ubezdźwięcznieniu, tak jak w wyrazach: stab (sztab), tog
(pociąg), kurv (kosz).

W części dialektów języka norweskiego (m.in. w typowej wymowie Oslo i okolic)

występują dźwięki retrofleksyjne, które nie mają swoich odpowiedników w języku
polskim. Powstają one w wyniku wygięcia i cofnięcia języka podczas wymowy
zbitek dźwiękowych rt, rd, rn, rs, np.: w wyrazach kort (krótki), sverd (miecz),
jern (żelazo), norsk (norweski). Zbitki te zlewają się wówczas w jeden dźwięk,
co sprawia, że np. rs w wielu norweskich dialektach brzmi jak polskie sz.

Akcent

Większość wyrazów w języku norweskim posiada akcent inicjalny, przypadający

na pierwszą sylabę, np.: finne (znaleźć), barneskole (szkoła podstawowa),
kongelig (królewski). W zapożyczeniach na ogół akcent przypada na sylaby
inne niż pierwsza, np.: universitet (uniwersytet), situasjon (sytuacja), tragedie
(tragedia), mekanisk (mechaniczny).

9
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Zazwyczaj nie akcentuje się w zdaniu zaimków, rodzajników, spójników, negacji,

czasowników posiłkowych i przyimków.

Norweski posiada też akcent melodyczny zwany tonemem. Tonemy występują

zarówno w pojedynczych słowach, jak i całych frazach, zdaniach. To właśnie one
sprawiają, że język norweski brzmi bardzo śpiewnie.

Wyróżniamy dwa tonemy:

• tonem 1 – tonem z tonacją wzrastającą, np.: vannet (woda, forma
określona);
• tonem 2 – tonem z tonacją opadająco-wzrastającą, np.: vanne (podlewać).

Wymowa podanych w przykładach słów jest identyczna, różnią je jedynie tonemy.

Tonemu nie można odczytać z graficznej formy danego słowa. Mimo iż zdarza
się, że różnica tonemów zmienia znaczenie wyrazu, prawidłowe posługiwanie się
nimi nie jest niezbędne do poprawnej komunikacji językowej.

Ćwiczenie 1

Zaznacz słowa, w których podkreślona samogłoska jest długa, literką L (lang

– długi), a tam, gdzie samogłoska jest krótka, zaznacz K (kort – krótki).

L K
a) finne (znaleźć)
b) vise (pokazywać)
c) panne (czoło)
d) hytte (domek letniskowy)
e) pose (siatka)
f) gull (złoty)
g) gul (żółty)
h) høne (kura)

10
 GRAMATYKA

Rozdział 2 Rzeczownik
Rodzaj

W języku norweskim wyróżniamy trzy rodzaje rzeczownika:

• męski – oznaczany rodzajnikiem en, np. en gutt (chłopiec);

• żeński – oznaczany rodzajnikiem ei, np. ei jente (dziewczynka);
• nijaki – oznaczany rodzajnikiem et, np. et barn (dziecko).

Podane przykłady słów występują w formie nieokreślonej, którą stosuje się, gdy
mowa jest o bliżej niesprecyzowanej lub nieznanej rzeczy czy osobie. Formę
określoną tworzy się zaś w następujący sposób:

• w rodzaju męskim – przez dodanie -en na końcu wyrazu, np. gutten

– [określony] chłopiec;
• w rodzaju żeńskim – przez dodanie -a na końcu wyrazu, np. jenta – [określona]
dziewczynka;
• w rodzaju nijakim – przez dodanie -et na końcu wyrazu, np. barnet
– [określone] dziecko.

W rodzaju nijakim t na końcu określonej formy rzeczownika zawsze pozostaje

nieme.

Dodatkowo wspomnieć należy, iż rzeczowniki rodzaju żeńskiego mogą

alternatywnie występować w rodzaju męskim, np. ei bok lub en bok książka
(forma nieokreślona), boka lub boken książka (forma określona).

Liczba

W języku norweskim rzeczowniki występują w liczbie pojedynczej i mnogiej, którą

tworzy się poprzez dodanie do wyrazu końcówki -er w formie nieokreślonej
lub końcówki -ene w formie określonej. W pojedynczych przypadkach następuje
przegłos rdzenia wyrazu lub wypadnięcie nieakcentowanej samogłoski.
Oto przykłady:

en gutt (chłopiec) – gutter (chłopcy), guttene (określeni chłopcy);

11
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

ei jente (dziewczynka) – jenter (dziewczynki), jentene (określone dziewczynki);

et eple (jabłko) – epler (jabłka), eplene (określone jabłka);
ei bok (książka) – bøker (książki), bøkene (określone książki);
ei søster (siostra) – søstre (siostry), søstrene (określone siostry).

Ponadto wiele jednosylabowych rzeczowników w rodzaju nijakim nie przyjmuje

żadnych końcówek w formie nieokreślonej liczby mnogiej, np. et barn – mange
barn (dziecko – wiele dzieci), et hus – tre hus (dom – trzy domy).

Nazwy zawodów kończące się na -er, np. maler (malarz), lærer (nauczyciel)
przyjmują w formie nieokreślonej liczby mnogiej końcówkę -e, na przykład:
malere (malarze), lærere (nauczyciele).

Oto lista ważniejszych rzeczowników, które posiadają nieregularną liczbę

mnogą:

en mann, mannen – menn, mennene mężczyzna

et kne, kneet – knær, knærne kolano
ei tå, tåa – tær, tærne palec u nogi
et tre, treet – trær, trærne drzewo
et håndkle, håndkleet – håndklær, håndklærne ręcznik
en bror, broren – brødre, brødrene brat
en far, faren – fedre, fedrene ojciec
ei mor, mora – mødre, mødrene matka
et øye, øyet – øyne, øynene oko
et barn, barnet – barn, barna dziecko
et sted, stedet – steder, stedene miejsce
en ting, tingen – ting, tingene rzecz
en feil, feilen – feil, feilene błąd

Przypadek

Rzeczowniki norweskie występują obecnie tylko w dwóch przypadkach

– mianowniku i dopełniaczu. Dopełniacz, tworzony przez dodanie do rzeczownika
końcówki -s, stosuje się jedynie do wyrażania stosunku przynależności, np.
guttens ball (piłka chłopca), Jons far (ojciec Jona), mannens skjorte (koszula
mężczyzny).

12
 GRAMATYKA

Celownik zachował się tylko w stałych zwrotach np.:

Nå er det på tide at du skriver det. – Najwyższy czas, byś to napisał.
Hun drog av gårde i går. – Ona wyjechała wczoraj.

Ćwiczenie 1

Uzupełnij zdania podanymi rzeczownikami w formie określonej liczby pojedynczej

lub jednej z form liczby mnogiej:

a) Det er et eple. _________ (et eple, określona) er litt surt. Jeg liker ikke
__________ (et eple, mnoga nieokreślona).

(To jest jabłko. Jabłko jest trochę kwaśne. Nie lubię jabłek.)

b) Trine er _____________ (ei søster, określona) mi. Jeg har også to

_____________ (en bror, mnoga nieokreślona). _____________ (en bror,
mnoga określona) mine er så søte!

(Trine jest moją siostrą. Mam również dwóch braci. Moi bracia są tacy
słodcy!)

c) Vi bor i et gamelt hus. __________ (et hus, określona) står ved siden av
kirken. Det finnes ikke så mange gamle ___________ (et hus, mnoga
nieokreślona) i byen vår.

(Mieszkamy w starym domu. Dom stoi obok kościoła. W naszym mieście

nie ma tak wielu starych domów).

d) ___________ (en bestefar, określona) har tre _____________ (en hest,

mnoga nieokreślona). ____________ (en hest, mnoga określona) hans kan
løpe veldig fort.

(Dziadek ma trzy konie. Jego konie potrafią bardzo szybko biegać).

13
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Rozdział 3 Czasownik i czasy

Norweskie bezokoliczniki posiadają zawsze å przed samym wyrazem, chyba że
występują przed czasownikiem modalnym, np. å spise (jeść), å drømme (marzyć),
ale: Jeg vil spise en kake. – Chcę zjeść ciasto.

Tryb rozkazujący tworzy się poprzez odcięcie od formy bezokolicznika końcowego

-e, np.:
Les boka! – Przeczytaj książkę!
Rydd dette! – Posprzątaj to!

W języku norweskim występują następujące czasy:

Czas teraźniejszy Presens

W przypadku większości czasowników, aby uzyskać czas teraźniejszy, do formy

czasownika dodajemy końcówkę osobową -r, która jest taka sama dla wszystkich
osób liczby pojedynczej i mnogiej, np.: jeg snakker (mówię), han sover (on śpi),
dere synger (śpiewacie).

Czas przeszły Preteritum

Czasu tego używa się, gdy mówimy o wydarzeniach, które miały miejsce
w określonym czasie w przeszłości i zostały zakończone, np.:
Hun var her i går. – Ona była tu wczoraj.
Mora fortalte det til meg. – Mama mi to opowiedziała.

Nie można jednak utożsamiać tego czasu tylko z czasem przeszłym dokonanym,
ponieważ można go używać również, gdy mowa o czynnościach w przeszłości,
które często się powtarzały, np.:
Han gikk på skolen hver dag. – Codziennie chodził do szkoły.

Czas Preteritum tworzymy poprzez dodanie do rdzeni czasowników regularnych

następujących końcówek:

å kaste (wyrzucać), å snakke (mówić) kast, snakk + et / a → kastet /

14
 GRAMATYKA

kasta, snakket / snakka

å leve (żyć), å kreve (żądać) lev, krev + de → levde, krevde
å lyse (świecić), å vise (pokazywać) lys, vis + te → lyste, viste
å bo (mieszkać), å nå (osiągać) bo, nå + dde → bodde, nådde

Poza tym istnieje grupa czasowników, które odmieniają się nieregularnie

(porównaj listę czasowników nieregularnych na stronie 16).

Czas przeszły Perfektum

Czasu tego używa się, by wyrazić, że coś wydarzyło się w przeszłości, lecz nie
jest istotne kiedy dokładnie to się stało. W czasie Perfektum ważna jest długość
trwania czynności. Ponadto odnosi się on do wydarzeń, których skutki są istotne
dla teraźniejszości lub przyszłości, na przykład:

Jeg har vært her før. – Już tu byłem.

Du har ikke jobbet på lenge. – Długo nie pracowałeś.
Foreldrene har nettopp sett dem. – Rodzice ich właśnie zobaczyli.
Han har spist frokost, så han er ikke sulten lenger. – On zjadł śniadanie, więc
nie jest już głodny.

Czas Perfektum tworzy się przy pomocy czasownika å ha (mieć), forma osobowa har,
rzadziej å være (być), forma osobowa er oraz formy imiesłowu czasu przeszłego.
Imiesłów czasu przeszłego w przypadku czasowników regularnych wygląda tak
jak forma czasu przeszłego Preteritum skrócona o -e tam, gdzie ono się pojawia,
np.: kastet / kasta, levd, lyst, bodd. Formy imiesłowu ważniejszych czasowników
nieregularnych znaleźć można na liście czasowników nieregularnych na stronie 16.

Czas zaprzeszły Pluskvamperfektum

Czas ten wyraża czynności, które miały miejsce przed wydarzeniami opisanymi
przy pomocy czasu przeszłego Preteritum. Tworzy się go przy pomocy czasownika
posiłkowego å ha (mieć) w formie przeszłej hadde oraz imiesłowu czasu
przeszłego (tego samego, którego używa się w Perfektum). Na przykład.:
Etter at vi hadde spist, gikk vi på kino. – Kiedy zjedliśmy, poszliśmy do kina.
De hadde sovet, så de var ikke slitne. – Oni spali, więc nie byli zmęczeni
(później).

15
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Czas przyszły Futurum

Przyszłość wyraża się po norwesku na kilka sposobów. Najważniejsze z nich to:

1) czasownik modalny skal

Czasownika tego używamy, kiedy mamy kontrolę nad tym, co może się
wydarzyć, gdy to planujemy lub o tym decydujemy, np.:
Jeg skal reise til Hellas til sommeren. – Latem pojadę do Grecji.

2) czasownik modalny vil

Podstawowym znaczeniem vil jest „chcieć”, jednak używa się go także, gdy
chcemy wyrazić, że w przyszłości stanie się coś, na co nie mamy wpływu, np.:
Det vil regne i morgen. – Jutro będzie padać.

3) zwrot komme til å

Zwrot ten jest nieformalnym wariantem vil, używanym głównie w mowie
potocznej, np.:
Du kommer til å bli syk hvis du går ut uten jakke. – Będziesz chory, jeśli
będziesz chodził po dworze bez kurtki.

4) czas teraźniejszy
Można go również używać dla wyrażania przyszłości, np.: Jeg sender brevet
i morgen. – Wyślę jutro list.

Podstawowe czasowniki nieregularne:

å be – ba(d) – har bedt prosić, modlić się

å bli – ble – har blitt stawać się
å dra – dro(g) – har dratt jechać
å drikke – drakk – har drukket pić
å falle – falt – har falt upadać
å finne – fant – har funnet znajdować
å forstå – forsto(d) – har forstått rozumieć
å fortelle – fortalte – har fortalt opowiadać
å få – fikk – har fått dostawać
å gi – ga(v) – har gitt dawać
å gjøre – gjorde – har gjort robić

16
 GRAMATYKA

å gå – gikk – har gått iść

å hjelpe – hjalp – har hjulpet pomagać
å holde – holdt – har holdt trzymać
å komme – kom – har kommet przychodzić
å legge – la – har lagt kłaść
å ligge – lå – har ligget leżeć
å løpe – løp – har løpt biegać
å se – så – har sett patrzeć, widzieć
å selge – solgte – har solgt sprzedawać
å sette – satte – har satt kłaść
å si – sa – har sagt mówić
å sitte – satt – har sittet siedzieć
å skrive – skrev – har skrevet pisać
å sove – sov – har sovet spać
å stå – sto(d) – har stått stać
å ta – tok – har tatt brać
å treffe – traff – har truffet spotykać
å vite – visste – har visst wiedzieć
å være – var – har vært być

Ćwiczenie 1

Utwórz tryb rozkazujący od czasowników:

a) lukke (zamykać) → ..................... døra! (Zamknij drzwi!)

b) snakke (mówić) → Ikke ..................... så høyt! (Nie mów tak głośno!)
c) huske (pamiętać) → ..................... å ta med paraplyen! (Pamiętaj, żeby
zabrać parasol!)
d) gjøre (robić) → ..................... dette ordentlig! (Zrób to porządnie!)

Ćwiczenie 2

Uzupełnij zdania podanymi w nawiasach formami czasowników:

a) Hun ............................ (å fortelle – opowiadać, czas teraźniejszy) meg om

sommerferien sin. Hun .................... (å si – mówić, czas teraźniejszy) at det
............................. (å være – być, preteritum) mange turister i Spania. Hun

17
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

..................... (å foretrekke – woleć, czas teraźniejszy) å dra på ferie andre

steder, hvor det ikke ..................... (å være – być, czas teraźniejszy) så mye
folk.

(Ona opowiada mi o swoich wakacjach. Mówi, że w Hiszpanii było wielu

turystów. Ona woli jeździć na wakacje w inne miejsca, gdzie nie ma tak
dużo ludzi.)

b) Jeg ................. nettopp ................................ (å komme tilbake – wracać,

perfektum) fra sykehuset. Jeg ............................... (å besøke – odwiedzać,
preteritum) der bestemora mi som ................... (å ligge – leżeć, perfektum)
på sykehuset i to uker nå. Legen ........................ (å si – mówić, preteritum)
til meg at hun ....................... (å bli – stawać się, czas teraźniejszy) frisk om
noen få dager.

(Właśnie wróciłem ze szpitala. Odwiedziłem tam swoją babcię, która leży

w szpitalu już od dwóch tygodni. Lekarz powiedział mi, że ona wyzdrowieje
za parę dni.)

c) I går .................... (å gå – iść, preteritum) jeg på kino med Anders. Filmen

....................... (å være – być, preteritum) god, men jeg ...........................
(å se – widzieć, pluskvamperfektum) den før. Etterpå .................................
(å dra – jechać, preteritum) vi til en fin restaurant og .................................
(å spise – jeść, preteritum) middag der.

(Wczoraj poszłam do kina z Andersem. Film był dobry, ale już go wcześniej
widziałam. Potem pojechaliśmy do dobrej restauracji i zjedliśmy tam obiad.)

Ćwiczenie 3

Przetłumacz zdania na norweski, używając czasownika modalnego skal lub vil:

a) Zrobię to!
b) Będzie padać.
c) Będziesz tu siedział?
d) W piątek idę do lekarza.
e) On to polubi.

18
 GRAMATYKA

Ćwiczenie 4

Przekształć odpowiednio podane zdania, używając czasów Preteritum

i Perfektum:

Na przykład:
Jeg spiser mye sjokolade. → Jeg spiste mye sjokolade i går. (Zjadłem
(Jem dużo czekolady.) wczoraj dużo czekolady)
→ Jeg har spist mye sjokolade i dag.
(Zjadłem dziś dużo czekolady.)

a) Marius sover rolig. (Marius śpi spokojnie) → Marius .......................... rolig

siste uke. (Marius spał spokojnie w zeszłym tygodniu.)

b) Vi bor i Stavanger. (Mieszkamy w Stavanger) → Vi .....................................

i Stavanger i tre år. (Mieszkamy w Stavanger od trzech lat.)

c) Han gir meg blomster. (On daje mi kwiaty). → Han ..................................

meg masse blomster. (On dał mi mnóstwo kwiatów.)

d) Jeg lærer norsk. (Uczę się norweskiego.) → Jeg ...................... norsk på et

kurs i fjor. (Uczyłem się norweskiego na kursie w zeszłym roku.)

19
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Rozdział 4 Podstawy składni

Zdania oznajmujące

W języku norweskim funkcjonuje następujący szyk zdania oznajmującego:

podmiot – orzeczenie – dopełnienie – okolicznik

Przy czym tylko pozycja orzeczenia na drugim miejscu w zdaniu jest niezmienna.
Dlatego podczas gdy podstawowe zdanie wygląda następująco:

Jeg ga henne gaven på mandag. – Dałem jej prezent w poniedziałek.

to możemy niemal w dowolny sposób zmieniać szyk wyrazów w zdaniu,

pozostawiając czasownik na drugim miejscu:

På mandag ga jeg henne gaven. – W poniedziałek dałem jej prezent.

Gaven ga jeg henne på mandag. – Prezent dałem jej w poniedziałek.

Jak można zauważyć, przy przesunięciu podmiotu na dalsze miejsce w zdaniu,

stoi on bezpośrednio po orzeczeniu. Również bezpośrednio po orzeczeniu
stoi w zdaniu oznajmującym przeczenie ikke lub różnego rodzaju przysłówki,
np. aldri (nigdy), alltid (zawsze), nok (chyba), jo (przecież) itd. W przypadku
orzeczenia składającego się z dwóch elementów (np. z czasownikami modalnymi,
w czasie Perfektum lub Futurum), przysłówki te stoją pomiędzy dwoma członami
orzeczenia.

Vi gjør ikke det du vil. – Nie robimy tego, co ty chcesz.

Han kan ikke komme i kveld. – On nie może przyjść dziś wieczorem.
Jeg har aldri vært i Norge. – Nigdy nie byłem w Norwegii.
Bilen skal alltid stå her. – Samochód będzie zawsze stał tutaj.

Pytania

Pytania, które po polsku zaczynają się od słowa „czy” (czyli tak zwane pytania
tak / nie), w języku norweskim tworzy się przez inwersję, czyli zamianę kolejności

20
 GRAMATYKA

członów zdania oznajmującego, w ten sposób, że orzeczenie staje na pierwszym

miejscu:

Kommer han fra Polen? – Czy on pochodzi z Polski?

Er du sulten? – Czy jesteś głodny?
Skal vi ta bussen? – Czy pojedziemy autobusem?

Słowa pytające

Do słów pytających zaliczamy:

hva? – co?
hvor? – gdzie?
hvem? – kto?
hvordan? – jak?
hvilken / hvilket / hvilke? – jaki / jakie?
hvorfor? – dlaczego?
når? – kiedy?

Pytania z tymi słowami tworzymy według tej samej zasady, co zdania oznajmujące
(tzn. orzeczenie na drugim miejscu), np.:

Hva spiser du? – Co ty jesz?

Hvorfor gjorde du det? – Dlaczego to zrobiłeś?
Hvilken dag er det i dag? – Jaki dzień jest dzisiaj?
Når drar vi til Norge? – Kiedy jedziemy do Norwegii?

Przeczenia

Przeczenia tworzy się poprzez dodanie słowa ikke po orzeczeniu, np.:

Går vi på kino? Nei, vi går ikke på kino.
Drikker du kaffe? Nei, jeg drikker ikke kaffe.
Vil du ha melk? Nei, jeg vil ikke ha melk.
Idziemy do kina? Nie, nie idziemy
do kina.
Pijesz kawę? Nie, nie piję kawy.
Chcesz mleka? Nie, nie chcę
mleka.

21
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Ćwiczenie 1

Przekształć zdania, zaczynając od podanego słowa:

a) Tomas jobber nå i en butikk. (Tomas pracuje teraz w sklepie.) →

Nå…………………………………............................................................
b) Han har aldri vært på fjellet. (On nigdy nie był w górach.) →
På fjellet………………………………........................................................
c) Vi spiser middag i stua. (Jemy obiad w salonie.) →
Middag...................................................................................................
d) Faren min malte bildet i går. (Mój ojciec namalował wczoraj obraz.) →
I går…………………………....................................................................

Ćwiczenie 2

Odpowiedz na pytania, używając przeczenia ikke:

a) Liker du grønnsaker? (Czy lubisz warzywa?)

Nei, jeg .................................................................................................
b) Skal vi på kino? (Czy pójdziemy do kina?)
Nei, vi .…………………………………………...........................................
c) Har hun jobbet her? (Czy ona tu pracowała?)
Nei, hun ………………………………………............................................
d) Snakker du fransk? (Czy mówisz po francusku?)
Nei, jeg …………………………………………..........................................
e) Kom dere på onsdag? (Czy przyjechaliście w środę?)
Nei, vi …………………………………………............................................

22
 GRAMATYKA

Ćwiczenie 3

Uzupełnij pytania odpowiednimi słowami pytającymi:

a) ....................... heter du? (Jak się nazywasz?)

b) ....................... kommer han fra? (Skąd on pochodzi?)
c) ....................... dag er det i dag? (Jaki dzisiaj jest dzień?)
d) ....................... gjorde du det? (Dlaczego to zrobiłeś?)
e) ....................... har du det? (Jak się masz?)
f) ....................... snakker hun med? (Z kim ona rozmawia?)
g) ....................... skjedde det? (Kiedy to się stało?)

23
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Rozdział 5 Strona bierna

Aby utworzyć po norwesku zdanie w stronie biernej, należy odpowiednio odmienić
czasownik posiłkowy – å bli (stawać się), rzadziej å være (być), i do tego użyć
czasownika w formie imiesłowu czasu przeszłego (ta sama forma, której używa
się do tworzenia czasu Perfektum i Pluskvamperfektum). Obiekt czynności staje
się w stronie biernej podmiotem. Na przykład:

Strona czynna: Noen maler huset. – Ktoś maluje dom.

Strona bierna: Huset blir malt. – Dom jest malowany.

Strona czynna: Anne dekker bordet. – Anne nakrywa stół.

Strona bierna: Bordet blir dekket av Anne. – Stół jest nakrywany przez Anne.

Strona czynna: De spiste maten. – Oni zjedli jedzenie.

Strona bierna: Maten ble spist. – Jedzenie zostało zjedzone.

W języku norweskim można także wyrazić stronę bierną przez dodanie końcówki -s
do bezokolicznika. Na przykład:

Huset males. – Dom jest malowany.

Maten spises. – Jedzenie jest jedzone.

Taka wersja jest jednak rzadsza i dużo bardziej formalna.

Ponadto istnieje grupa czasowników, które na stałe posiadają końcówkę -s:

są to czasowniki, które wyrażają pewną zwrotność lub wzajemność czynności,
na przykład:

finnes – znajdować się, istnieć Det finnes mange bøker om norsk.

– Istnieje wiele książek o norweskim.
møtes – spotkać się Vi kan møtes i morgen. – Możemy spotkać
się jutro.
se(e)s – widzieć się Vi sees! – Do zobaczenia!
synes – sądzić, uważać Jeg synes at det er viktig. – Sądzę, że to
jest ważne.

24
 GRAMATYKA

trives – dobrze się czuć Hun trives i Norge. – Ona dobrze się
czuje w Norwegii.

Ćwiczenie 1

Zamień zdania na stronę bierną:

Np.: Vi tegner et bilde. (Rysujemy obrazek.) → Et bilde blir tegnet.

a) Faren bygget huset. (Ojciec zbudował dom.) → ........................................

b) Noen knuste glasset. (Ktoś zbił szklankę.) → .............................................
c) Anne leser ei bok. (Anne czyta książkę.) → ...............................................
d) Noen kastet steinen. (Ktoś rzucił kamień.) → ............................................
e) Vi har spist frokosten. (Zjedliśmy śniadanie.) → .........................................

25
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Rozdział 6 Zaimek
Zaimki osobowe

Forma podstawowa Forma dopełnienia Polska forma podstawowa

jeg meg ja
du deg ty
han ham / han on
hun henne ona
det det ono
vi oss my
dere dere wy
de dem oni

Zaimki dzierżawcze

Z rodzajem Z rodzajem Liczba

Polska forma
męskim i żeńskim nijakim mnoga

min mitt mine mój

din ditt dine twój
hans hans hans jego
hennes hennes hennes jej
dens dens dens jego, jej (nieżywotne)
jego (nieżywotne,
dets dets dets
nijakie)
sin sitt sine swój
vår vårt våre nasz
deres deres deres wasz
deres deres deres ich

26
 GRAMATYKA

Ważne jest, iż zaimki dzierżawcze w języku norweskim mogą występować zarówno

przed, jak i po rzeczowniku, a użycie ich po rzeczowniku jest o wiele bardziej
naturalne. W takim wypadku rzeczownik musi przybrać formę określoną: huset
mitt (mój dom), broren din (twój brat), boka hennes (jej książka), bilen deres
(wasz / ich samochód).

Jeżeli decydujemy się na użycie zaimka przed rzeczownikiem (choć jest to

uzasadnione tylko w określonych przypadkach), wówczas rzeczownik występuje
w formie nieokreślonej: mitt hus (mój dom), din bror (twój brat), hennes bok (jej
książka), deres bil (wasz / ich samochód).

Ćwiczenie 1

Uzupełnij zdania zaimkami osobowymi:

a) ............ (han) vil hjelpe ...................... (hun).

(On chce jej pomóc.)
b) Kan ............. (du) snakke med ................. (han) om ............... (det)?
(Możesz z nim o tym pomówić?)
c) ................ (vi) skal besøke ................... (dere)!
(Odwiedzimy was!)
d) Vil ................. (dere) at ................. (jeg) skal si ................ (det) til
................ (de)?
(Chcecie, żebym to im powiedział?)
e) ................ (det) kan være vanskelig for ................ (du).
(To może być dla ciebie trudne.)
f) ................ (hun) går med ................ (vi).
(Ona idzie z nami.)

Ćwiczenie 2

Uzupełnij zdania zaimkami dzierżawczymi:

a) Det er huset ................... (mój).

(To jest mój dom.)
b) Hendene .................. (twój) er så myke.
(Twoje dłonie są takie miękkie.)

27
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

c) Han står ved siden av bilen ................ (wasz).

(On stoi obok waszego samochodu.)
d) ................ (jego) kone heter Ingeborg.
(Jego żona ma na imię Ingeborg.)
e) Barna ................ (ich) er yngre enn ................ (nasz).
(Ich dzieci są młodsze od naszych.)
f) Jeg liker smilet ................ (jej).
(Lubię jej uśmiech.)

28
 GRAMATYKA

Rozdział 7 Liczebnik
Liczebniki główne:

1 en / ei / ett 11 elleve 21 tjueen

2 to 12 tolv 30 tretti / tredve
3 tre 13 tretten 40 førti
4 fire 14 fjorten 50 femti
5 fem 15 femten 60 seksti
6 seks 16 seksten 70 sytti
7 sju / syv 17 sytten 80 åtti
8 åtte 18 atten 90 nitti
9 ni 19 nitten 100 (ett) hundre
10 ti 20 tjue / tyve 1000 (ett) tusen

Liczebniki porządkowe

1 første 10 tiende
2 andre (annen, annet) 11 ellevte
3 tredje 12 tolvte
4 fjerde 13 trettende
5 femte …
6 sjette 20 tjuende / tyvende
7 sjuende / syvende 30 trettiende / tredvende
8 åttende
9 niende

Daty

Hvilken dag er det i dag? – Jaki dzisiaj jest dzień?

Hvilken dato er det? – Jaką mamy datę?

Określenia dat tworzymy według następującego schematu:

dzień tygodnia, den (liczebnik porządkowy) miesiąc rok (liczebniki główne)

29
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

mandag, den tjuetredje august 1983 (nit ten åttitre), 23.08.1983

torsdag, den femtende mars 2002 (to tusen og to), 15.03.2002

Dni tygodnia:

mandag poniedziałek
tirsdag wtorek
onsdag środa
torsdag czwartek
fredag piątek
lørdag sobota
søndag niedziela

Miesiące:

januar styczeń
februar luty
mars marzec
april kwiecień
mai maj
juni czerwiec
juli lipiec
august sierpień
september wrzesień
oktober październik
november listopad
desember grudzień

Godziny

Hva er klokka? – Która godzina?

Godziny po norwesku odczytuje się w systemie dwunastogodzinnym. Powszechna

metoda podawania czasu wymaga podzielenia sobie tarczy zegarowej na
kwadranse. Mówimy:

Klokka er fem. / Den er fem. Jest godzina piąta. / Jest piąta.

30
 GRAMATYKA

Klokka (den) er fem over fem. Jest pięć po piątej.

ti over fem. Jest dziesięć po piątej.
kvart over fem. Jest kwadrans po piątej.

ti på halv seks. Jest dwadzieścia po piątej

(za dziesięć wpół do szóstej).
fem på halv seks. Jest za pięć wpół do szóstej.
halv seks. Jest wpół do szóstej.

fem over halv seks. Jest pięć po wpół do szóstej.

ti over halv seks. Jest za dwadzieścia szósta
(dziesięć po wpół do szóstej).
kvart på seks. Jest za kwadrans szósta.
fem på seks. Jest za pięć szósta.

Ćwiczenie 1

Zapisz słowami działania:

Na przykład:
1+4=5 → en pluss fire er fem
7–1=6 → sju minus en er seks

a) 13 + 9 = 22
b) 37 – 27 = 10
c) 52 + 48 = 100
d) 16 + 88 = 104
e) 79 – 14 = 65

Ćwiczenie 2

Zapisz pełnymi słowami podane daty:

a) 14.10.1967
b) 17.05.2005
c) 26.03.1994
d) 2.12.1899
e) 31.08.1952

31
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Ćwiczenie 3

Zapisz słowami podane godziny, pamiętając, żeby stosować system

dwunastogodzinny:

a) 15:15 Klokka er …
b) 12:25
c) 7:45
d) 22:35
e) 18:10

32
 GRAMATYKA

Rozdział 8 Przymiotnik
Przymiotniki w języku norweskim odmieniają się przez przypadki i występować
mogą przy rzeczownikach w formie nieokreślonej i określonej. W formie
nieokreślonej przymiotniki odmieniają się następująco:

• rodzaj męski – brak końcówek, np.: en fin bil (świetny samochód),

• rodzaj żeński – brak końcowek, np.: ei fin jente (świetna dziewczyna),
• rodzaj nijaki – końcowka -t, np.: et fint hus (świetny dom),
• w liczbie mnogiej – końcówka -e, np.: fine hus (świetne domy).

W niektórych przypadkach następuje zanik nieakcentowanej samogłoski

w formie liczby mnogiej przymiotnika, np.: gammel (stary) – gamle (starzy).
Ponadto w rodzaju nijakim końcowka -t ulega podwojeniu w przypadku części
przymiotników zakończonych samogłoską, np.: et nytt hus (nowy dom). Natomiast
jeżeli koncówkę -t dodać trzeba do przymiotnika zakończonego na podwojoną
spółgłoskę, wtedy jedna z tych spółgłosek zanika:
en tykk bok (gruba książka), et tykt bein (gruba noga).

W rodzaju nijakim nie dodaje się żadnej końcówki, kiedy przymiotnik kończy
się na -ig, np.: et lykkelig barn (szczęśliwe dziecko) lub -sk w określeniach
narodowości, np.: et norsk flagg (norweska flaga). Istnieje także grupa
przymiotników nieodmiennych, np.: bra (dobry), edru (trzeźwy), moderne
(nowoczesny), sta (uparty) i inne.

W formie określonej przymiotnik występuje zawsze z końcówką -e po rodzajniku

wskazującym właściwym dla danego rodzaju, np.:

• den fine bilen – [określony] świetny samochód,

• den fine jenta – [określona] świetna dziewczyna,
• det fine huset – [określony] świetny dom,
• de fine husene – [określone] świetne domy .

33
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Wyjątkowo odmienia się przymiotnik liten (mały):

en liten gutt den lille gutten

ei lita jente den lille jenta

et lite hus det lille huset

små gutter de små guttene

Jeżeli chcemy użyć przymiotnika po rzeczowniku, na przykład w zdaniu

z orzeczeniem złożonym, wówczas stosujemy formę nieokreśloną przymiotnika,
na przykład:

Bilen er ny. – Samochód jest nowy.

Jenta er pen. – Dziewczyna jest piękna.
Barnet er snilt. – Dziecko jest grzeczne.
Guttene er unge. – Chłopcy są młodzi.

Stopniowanie przymiotników odbywa się według następującego wzorca:

Stopień równy Stopień wyższy Stopień najwyższy Tłumaczenie

flink flinkere flinkest zdolny

rik rikere rikest bogaty

Występuje także stopniowanie opisowe, który stosuje się w przypadku długich

lub złożonych przymiotników. Wówczas wygląda następująco:

interessant (ciekawy) – mer interessant (ciekawszy) – mest interessant

(najciekawszy)

Niektóre przymiotniki stopniują się nieregularnie:

god – bedre – best dobry

liten – mindre – minst mały

34
 GRAMATYKA

ung – yngre – yngst młody

lang – lengre – lengst długi
ille / dårlig – verre – verst zły
stor – større – størst duży
gammel – eldre – eldst stary
tung – tyngre – tyngst ciężki
mange – flere – flest wiele
få – færre – færrest niewiele

Ćwiczenie 1

Używając podanych przymiotników, utwórz frazy:

a) et ............................ (liten) glass mała szklanka

det ............................ (liten) glasset
b) en ............................ (fattig) mann biedny człowiek
den ............................ (fattig) mannen
c) ............................ (høy) fjell wysokie góry
de ............................ (høy) fjellene
d) ei ............................ (norsk) jente norweska dziewczynka
den ............................ (norsk) jenta
e) et ............................ (fin) skap świetna szafka
det ............................ (fin) skapet
f) ............................ (liten) barn małe dzieci
de ............................ (liten) barna
g) en ............................ (rosa) genser różowy sweter
den ............................ (rosa) genseren

35
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Rozdział 9 Przysłówek
Regularnie przysłówki tworzy się dodając do przymiotnika końcówkę -t (forma jest
wtedy taka sama, jak przymiotnik w rodzaju nijakim), np.:

Han synger pent. – On pięknie śpiewa.

Maten smaker godt. – Jedzenie dobrze smakuje.
De reiste langt. – Oni podróżowali daleko.

Istnieją też przysłówki, które mają identyczną formę, jak przymiotniki. Porównaj:

et bra instrument – dobry instrument Han synger bra. – On dobrze

śpiewa.
en hyggelig samtale – miła rozmowa De pratet hyggelig. – Oni miło
gadali.
et moderne hus – nowoczesny dom Han ser moderne ut.
– On wygląda nowocześnie.

Stopniowanie przysłówków nie różni się od stopniowania przymiotników:

pent – penere – penest pięknie – piękniej – najpiękniej

Maria maler pent. Maria pięknie maluje.

Jon maler penere. Jon maluje piękniej.
Kristin maler penest. Kristin maluje najpiękniej.

Część przysłówków odmienia się nieregularnie. Ważniejsze z nich to:

bra / godt – bedre – best dobrze

langt – lenger – lengst daleko
lenge – lenger – lengst długo
gjerne – heller – helst chętnie
ille / dårlig – verre – verst źle
lite – mindre – minst mało
mye – mer – mest dużo
nær – nærmere – nærmest blisko

36
 GRAMATYKA

Ruch i spoczynek

W norweskim istnieje grupa parzyście występujących przysłówków, których użycie

różni się w zależności od tego, czy opisujemy ruch, czy spoczynek. Te pary to np.:

inn – inne do środka – w środku

ut – ute na zewnątrz: wychodzić – być
opp – oppe do góry – na górze
ned – nede na dół – na dole
hit – her tutaj: przyjść – być
dit – der tam: przyjść – być
hjem – hjemme do domu – w domu

Użycie par ilustrują przykłady:

Han går inn. Han er inne. On wchodzi do środka. On jest w środku.

Jeg ser opp. Du er oppe. Patrzę w górę. Ty jesteś na górze.
Kom hit! Jeg er her. Chodź tutaj! Jestem tutaj.
Vi skal kjøre hjem. Vi sitter hjemme. Pojedziemy do domu. Siedzimy w domu.

Ćwiczenie 1

Uzupełnij zdania formami przymiotników i przysłówków:

a) Jeg føler meg dårlig. Han føler seg ............................, og hun føler seg
............................ av oss.
(Czuję się źle. On czuje się gorzej, a ona najgorzej z nas.)

b) Per har ei gammel jakke. Tore har ei ............................ jakke, og jakka til
Lars er .............................
(Per ma starą kurtkę. Tore ma starszą kurtkę, a kurtka Larsa jest najstarsza.)

c) Den første hunden er liten. Den andre er ............................, og den tredje

er .............................
(Pierwszy pies jest mały. Drugi jest mniejszy, a trzeci najmniejszy.)

37
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

d) Jeg kan svømme langt. Du kan svømme ............................ enn meg, og

han kan svømme .............................
(Potrafię popłynąć daleko. Ty potrafisz popłynąć dalej ode mnie, a on
potrafi popłynąć najdalej.)

e) Prisene her er lave. De er ............................ enn i fjor, men ikke

.............................
(Ceny są tutaj niskie. Są niższe, niż w zeszłym roku, ale nie najniższe.)

f) Denne romanen er spennende. Den er ............................ enn andre

romaner jeg har lest, men ikke ............................ av dem.
(Ta powieść jest ciekawa. Jest ciekawsza, niż inne powieści, które czytałem,
ale nie jest najciekawsza z nich.)

Ćwiczenie 2

Przetłumacz zdania na norweski:

a) Ona pięknie śpiewa.

b) Widzę dobrze.
c) Czy jesteście bliżej?
d) On czyta najlepiej.
e) Miło rozmawiamy.

Ćwiczenie 3

Wybierz odpowiednie przysłówki:

a) Jeg sitter opp / oppe og du går ned/nede. (Ja siedzę na górze, a ty

schodzisz w dół.)
b) Drar dere hjem / hjemme? (Czy jedziecie do domu?)
c) Fuglen er inn / inne i buret. (Ptak jest w środku w klatce.)
d) Faren vil ikke ut / ute. Han vil heller bli hjem / hjemme. (Ojciec nie chce
wychodzić. On woli zostać w domu.)
e) Kom hit / her! Ikke stå dit / der! (Chodź tutaj! Nie stój tam!)

38
 GRAMATYKA

Rozdział 10 Przyimki
Podstawowe norweskie przyimki to:

av – z (czegoś), przez (kogoś)

bak – za (w przestrzeni)
blant – między, wśród
etter – po
for – do, dla, za (coś)
foran – przed (w przestrzeni)
før – przed (w czasie)
fra – od
hos – u
i–w
med – z (czymś)
mellom – między
mot – w stronę
om – o
over – nad
på – na
til – dla, do
under – pod
ved – przy

Podane tłumaczenia przyimków są tylko orientacyjne. Użycie przyimków zależy

ściśle od kontekstu i niemożliwe jest podanie ścisłych reguł rządzących ich
stosowaniem. W wielu przypadkach przyimki łączą się ściśle z innymi słowami,
tworząc stałe wyrażenia przyimkowe.

Mówimy na przykład:

Jeg bor i Bergen. – Mieszkam w Bergen,

ale: Hun bor på Hamar. – Ona mieszka w Hamar.
Han er på skolen / kino / kontoret / restaurant. – On jest w szkole / kinie /
urzędzie / restauracji,

39
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

ale: Hun er i kirken / banken. – Ona jest w kościele / banku.

Poniższe przykłady ilustrują ważniejsze użycie wymienionych przyimków:

Gaven er til deg fra tante Ingrid. – Prezent jest dla ciebie od cioci Ingrid.
Han går til legen. – On idzie do lekarza.
Det er broren til Anne. – To jest brat Anne.
Han er hos legen. – On jest u lekarza.
Vi drar for å se kysten. – Jedziemy żeby zobaczyć wybrzeże.
Han kjøpte det for mora si. – On kupił to dla swojej matki (matka zapłaciła).
De snakket med læreren. – Oni rozmawiali z nauczycielem.
Hun skriver med blyant. – Ona pisze ołówkiem.
Jeg reiser med tog. – Podróżuję pociągiem.
Boka er skrevet av ham. – Książka jest napisana przez niego.
Ringen er laget av gull. – Pierścionek jest zrobiony ze złota.
Dama sto bak disken. – Pani stała za ladą.
Han er blant de beste på skolen. – On jest wśród najlepszych w szkole.
Hva gjør du etter jobben? – Co robisz po pracy?
Stolen står foran sofaen. – Krzesło stoi przed sofą.
Jeg skal gjøre det før jul. – Zrobię to przed Bożym Narodzeniem.
Hun jobber mellom kl. 8 og 16. – Ona pracuje między godz. 8 a 16.
Han kjører mot byen. – On jedzie w stronę miasta.
De snakker om været. – Oni rozmawiają o pogodzie.
Jeg sitter på benken og tenker på henne. – Siedzę na ławce i myślę o niej.
Katten ligger under senga. – Kot leży pod łóżkiem.
Han sitter ved bordet og spiser. – On siedzi przy stole i je.

Ćwiczenie 1

Uzupełnij zdania najbardziej pasującymi przyimkami:

a) Anne skriver brevet ..................... penn. (Anne pisze list długopisem.)

b) Damene sitter ..................... kontoret. (Panie siedzą w biurze.)
c) Vil du gå ..................... kino? (Chcesz iść do kina?)
d) Mora bakte ei kake ..................... gjestene. (Matka upiekła ciasto dla gości.)
e) ..................... skolen skal vi gjøre lekser. (Po szkole odrobimy lekcje.)
f) Ballen ligger ..................... stolen. (Piłka leży pod krzesłem.)

40
 GRAMATYKA

g) Middagen er ..................... kjøleskapet. (Obiad jest w lodówce.)

h) Han studerer ..................... å ta eksamen. (On się uczy, żeby podejść do
egzaminu.)
i) Jeg reiser til USA ..................... fly. (Podróżuję do USA samolotem.)
j) Hva snakker dere .....................? (O czym rozmawiacie?)
k) Jeg så ham ..................... Liv. (Widziałem go u Liv.)
l) Gutten sitter ............... pulten og leser. (Chłopiec siedzi przy biurku i czyta.)
m) Kjolen er laget ........................ bomull. (Sukienka jest zrobiona z bawełny.)
n) Han vil sitte ..................... meg og Jonas. (On chce siedzieć między mną
a Jonasem.)

41
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ
Lekcja 1 Najważniejsze zwroty
i napisy ostrzegawcze
2
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem słówka norweskie.
Powitania i zwroty grzecznościowe:
Dzień dobry. (rano) – God dag.
lub God morgen. lub Morn.
Dzień dobry. (po południu) – God
dag. lub God ettermiddag.
Cześć! – Hei!
Dobry wieczór! – God kveld!
Do widzenia! – Ha det bra! lub Adjø!
Dobranoc! – God natt!
Pa! – Ha det!
Dziękuję. – Takk.
Dziękuję bardzo. – Mange takk.
lub Tusen takk.
Dzięki. – Takk. lub Takker.
Proszę. (odpowiedź na
podziękowanie) – Vær så god.
Poproszę. (o coś) – Kan jeg få... er
du snill.
Nie ma za co. – Ingen årsak.
Przepraszam. – Unnskyld.
Przykro mi. – Jeg beklager.
lub Jeg er lei for det.
Na razie! – Ha det så lenge!
Do zobaczenia! – På gjensyn!
Do zobaczenia wkrótce! – På snarlig
gjensyn!
Co słychać? – Hvordan går det?
Jak się masz? – Hvordan har du det?
lub Hvordan står det til?
42
Dziękuję, mam się dobrze. – Takk,
bare bra.
Witam serdecznie! – Hjertelig
velkommen!
Z przyjemnością. – Med glede.
Miłego dnia! – Ha en fin dag!
Miło mi cię poznać. – Hyggelig å bli
kjent med deg. lub Hyggelig
å treffe deg.
Miło znów cię widzieć. – Takk
for sist.
Serdecznie pozdrawiam. – Jeg skal
hilse så mye.
Mam na imię Lars. – Jeg heter Lars.
Jestem z Polski. – Jeg er fra Polen.
Mieszkam w Warszawie. – Jeg bor
i Warszawa.
Jak masz na imię? – Hva heter du?
Gdzie mieszkasz? – Hvor bor du?
Skąd jesteś? – Hvor kommer
du fra?
Nie mówię po angielsku. – Jeg
snakker ikke engelsk.
Czy mówi pan po angielsku?
– Snakker du engelsk?
Nie rozumiem. – Jeg forstår ikke.
Czy możesz powtórzyć? – Kan du
gjenta?
Czy mógłbyś mi pomóc? – Kan du
hjelpe meg?
CD 1
3
Napisy ostrzegawcze
i informacyjne:
Pchać – Skyv
Ciągnąć – Trekk
Wejście – Inngang
Wyjście – Utgang
Zakaz palenia – Røyking forbudt
Zakaz parkowania – Parkering
forbudt
Proszę nie wchodzić – Ingen adgang
Zakaz wstępu – Adgang forbudt
Zakaz fotografowania
– Fotografering forbudt
Cisza – Stille
Uwaga na stopień – Obs!
Trappetrinn!
Droga ewakuacyjna – Rømningsvei
Wyjście ewakuacyjne – Nødutgang
Teren prywatny – Privat område
Wyprzedaż – Salg
Do wynajęcia – Til leie
Pokoje do wynajęcia – Rom til leie
Na sprzedaż – Til salgs
Wolne pokoje – Ledige rom
Pokoi brak – Ingen ledige rom
Przyloty – Ankomst
Odloty – Avgang
Hamulec bezpieczeństwa
– Nødbrems
Wyjście na perony – Utgang til spor...
Samoobsługa – Selvbetjening
Obsługa klienta – Kundeservice
Informacja – Informasjon
Informacja turystyczna
– Turistinformasjon
Policja – Politi
www.jezykiobce.pl
LEKCJA 1
Szpital – Sykehus
Uwaga – Advarsel! lub Obs!
Wysokie napięcie – Høyspenning
Niski strop – Lavt tak
Prace na wysokościach – Arbeid
i høyden
Kasa biletowa – Billettluke
Wstęp wolny – Gratis inngang
Toalety – Toaletter
Panie – Damer
Panowie – Herrer
Nie dotykać – Ikke rør
Świeżo malowane – Nymalt
Tylko dla personelu – Kun for
personale
Uwaga! Zły pies! – Vokt Dem for
hunden!
Zakaz karmienia zwierząt – Forbudt
å mate dyrene
Wynajem samochodów – Bilutleie
Szatnia – Garderobe
Otwarte – Åpent
Zamknięte – Stengt
Nie śmieć – Kast ikke søppel
i naturen
Koc przeciwpożarowy – Brannteppe
Wyjście pożarowe – Nødutgang
Łatwopalny – Lett antennelig
Telefony alarmowe – Nødnumre
Nie deptać trawnika – Tråkk ikke
på plenen
Zakaz kąpieli – Bading forbudt
Nie ma przejazdu – Ingen
gjennomkjøring
Zakaz zawracania – U-sving forbudt
Ruch jednokierunkowy
– Enveiskjøring
43
 NORWESKI KROK DALEJ
4
Wykrzykniki:
Uważaj! – Pass opp!
To świetna wiadomość! – Det er en
fantastisk nyhet!
To wspaniale! – Flott! lub Kjempefint!
Wszystkiego najlepszego z okazji
urodzin! – Gratulerer med dagen!
Daj spokój! – Hold opp! lub La
være! lub Slutt!
Daj mi spokój! – La meg være!
Zamknij się! – Hold kjeft!
Nie mów tak do mnie! – Ikke snakk
sånn til meg!
Uważaj co mówisz! – Pass på hva du
sier!
Jak mogłeś?! – Hvordan kunne du?!
44
To kompletna bzdura! – Dette er bare
tull!
Wyluzuj! – Slapp av! lub Ta det rolig!
Na zdrowie! (toast) – Skål!
Na zdrowie! (po kichnięciu) – Prosit!
Powodzenia! – Lykke til!
Gratuluję! – Gratulerer!
Pomocy! – Hjelp!
Pożar! Pali się! – Brann! Det brenner!
Złodzieje! – Tyver!
Masz rację! – Du har rett! lub Det
har du rett i!
Nigdy więcej! – Aldri mer!
Zaczekaj! – Vent!
To straszne! – Det er forferdelig!
lub Det er grusomt!
Wyjdź! – Gå ut!
Zapnij pasy! – Fest sikkerhetsbeltet!
CD 1 LEKCJA 1

Smacznego i na zdrowie!

W Norwegii można mieć problem z życzeniem smacznego przed posiłkiem

– nie istnieje bowiem norweski zwrot, którego można by w takiej sytuacji
użyć. Duńskie słowo Velbekomme!, które najbardziej odpowiada polskiemu
„smacznego” ma raczej staromodny wydźwięk i nie jest powszechnie
spotykane.

Podobny problem napotkamy, chcąc życzyć komuś zdrowia po kichnięciu

– niektórzy Norwegowie nie mówią w takiej sytuacji nic, inni zaś używają słowa
Prosit! Pochodzi ono od łacińskiego „prodesse” (przynieść korzyść) i oznacza
mniej więcej tyle, co „niech ci to wyjdzie na dobre”. Użycie tego zwrotu wiąże
się z przesądem, według którego kichnięcie jest znakiem jakiegoś przyszłego
wydarzenia, które może być albo złe, albo dobre. Wypowiedzenie Prosit! ma
zatem zesłać na kichającą osobę dobro. Wedle innej interpretacji zwrot ten
ma zatrzymywać w ciele duszę, która próbuje umknąć z człowieka podczas
kichnięcia.

Słowem, które każdy Norweg zna i używa na co dzień, jest Skål!, czyli
pozdrowienie przy wznoszeniu toastu. Warto tutaj pamiętać, że ten zwrot brzmi
tak samo we wszystkich językach skandynawskich, co niewątpliwie ułatwia
kontakty towarzyskie pomiędzy mieszkańcami Północy.

45
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Lekcja 2 Określenia czasu

i liczebniki
5
Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Pieniądze, czas i liczenie:

Ile to kosztuje? – Hvor mye koster det?

Czy mogę zapłacić kartą? – Kan jeg betale med kort?
Czy śniadanie wliczone jest w cenę? – Er frokost inkludert i prisen?
Nie mam drobnych. – Jeg har ikke småpenger.
Która godzina? – Hvor mye er klokka? lub Hva er klokka?
Jest druga. – Klokka er to.
Jest wpół do trzeciej. – Klokka er halv tre.
Jest za kwadrans szósta. – Klokka er kvart på seks.
Jest dziesięć po czwartej. – Klokka er ti over fire.
Jaki jest twój numer telefonu? – Hva er telefonnummeret ditt?
Czy mógłby pan mi podać swój numer telefonu? – Kan jeg få
telefonnummeret ditt (Deres)?
Mój numer to 22 34 83 64. – Telefonnummeret mitt er tjueto-trettifire-åttitre-
sekstifire.
Kiedy się pan urodził? – Når er du født? lub Hva er førdselsdatoen din?
Urodziłem się 12 marca 1975 roku. – Jeg er født tolvte mars nitten syttifem.
Ile masz lat? – Hvor gammel er du?
Mam 31 lat. – Jeg er trettien (år gammel).

6
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem słówka norweskie.

Przysłówki czasu:

dzisiaj – i dag
Dziś są moje urodziny. – Det er bursdagen min i dag.

46
CD 1 LEKCJA 2

jutro – i morgen
Czy możemy się jutro spotkać? – Kan vi treffes i morgen?

wczoraj – i går
Co pan robił wczoraj o czwartej? – Hva gjorde du i går klokka fire?

w zeszłym tygodniu – i forrige uke

W zeszłym tygodniu byliśmy na koncercie. – Vi var på konsert i forrige uke.

w przyszłym roku – neste år

Mój brat żeni się w przyszłym roku. – Broren min skal gifte seg til neste år.

rano – om morgenen
dzisiaj rano – i morges
Masz rano czas, żeby przeczytać gazetę? – Har du tid til å lese avisen om
morgenen?

wieczorem – om kvelden
dzisiaj wieczorem – i kveld
Może pójdziemy wieczorem do kina? – Kanskje vi skal gå på kino i kveld?

po południu – om ettermiddagen
dzisiaj po południu – i ettermiddag
Po południu mam lekcje hiszpańskiego. – Om ettermiddagen har jeg spansktimer.

w nocy – om natten
dziś w nocy – i natt
Czasami mój sąsiad słucha w nocy muzyki klasycznej. – Av og til hører naboen
min på klassisk musikk om natten.

niedługo, wkrótce – om ikke så lenge lub snart

Mam nadzieję, że niedługo znajdę nową pracę. – Jeg håper å finne ny jobb om
ikke så lenge. lub Jeg håper jeg finner en ny jobb snart.

dawno temu – lenge siden

Byłem kiedyś na nartach, ale to było dawno temu. – Jeg har gått på ski en
gang, men det er lenge siden.

47
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

zawsze – alltid
Zawsze będę pamiętać chwile, które spędziliśmy razem. – Jeg vil alltid huske de
stundene vi hadde sammen.

nigdy – aldri
Nigdy ci nie przebaczę tego, co mi zrobiłeś! – Jeg vil aldri tilgi deg det du har
gjort mot meg!

zazwyczaj – som regel

Kiedy jestem zmęczony, zazwyczaj biorę gorącą kąpiel, a potem idę spać.
– Når jeg er sliten tar jeg som regel et varmt bad, og går og legger meg.

często – ofte
Nie lubimy gotować, więc często chodzimy do restauracji. – Vi liker ikke å lage
mat så vi spiser ofte på restaurant.

czasami – noen ganger

Czasami, kiedy mam wszystkiego dość, pakuję plecak i jadę w góry.
– Noen ganger, når jeg har fått nok, pakker jeg ryggsekken og drar til fjells.

od czasu do czasu – av og til lub en gang iblant

Nie uprawiam sportu regularnie, ale od czasu do czasu chodzę popływać.
– Jeg trimmer ikke regelmessig, men av og til går jeg og svømmer.

rzadko – sjelden
Rzadko chodzę do teatru, wolę kino albo koncerty. – Jeg går sjelden på teater,
jeg foretrekker kino eller konserter.

7
Liczebniki: pięć – fem
sześć – seks
zero – null siedem – sju lub syv
jeden – en osiem – åtte
dwa – to dziewięć – ni
trzy – tre dziesięć – ti
cztery – fire jedenaście – elleve

48
CD 1
dwanaście – tolv
trzynaście – tretten
czternaście – fjorten
piętnaście – femten
szesnaście – seksten
siedemnaście – sytten
osiemnaście – atten
dziewiętnaście – nitten
dwadzieścia – tjue lub tyve
dwadzieścia jeden – tjueen
lub en og tyve
trzydzieści – tretti
czterdzieści – førti
pięćdziesiąt – femti
sześćdziesiąt – seksti
siedemdziesiąt – sytti
osiemdziesiąt – åtti
dziewięćdziesiąt – nitti
sto – hundre
tysiąc – ett tusen
pierwszy – første
drugi – andre
trzeci – tredje
następny – neste
poprzedni – forrige
ostatni – siste
www.jezykiobce.pl
LEKCJA 2
8
Dni tygodnia:
tydzień – uke
dzień – dag
poniedziałek – mandag
wtorek – tirsdag
środa – onsdag
czwartek – torsdag
piątek – fredag
sobota – lørdag
niedziela – søndag
Miesiące:
miesiąc – måned
rok – år
styczeń – januar
luty – februar
marzec – mars
kwiecień – april
maj – mai
czerwiec – juni
lipiec – juli
sierpień – august
wrzesień – september
październik – oktober
listopad – november
grudzień – desember
49
 NORWESKI KROK DALEJ

Dwa systemy liczenia

W Norwegii stosuje się powszechnie dwa sposoby liczenia – jeden, w którym

najpierw wymienia się dziesiątki (czyli np. 59 – femtini, 74 – syttifire) i drugi,
w którym dziesiątki występują po jednostkach (czyli niogfemti, fireogsytti),
a który cały czas funkcjonuje w języku duńskim. Ten pierwszy system jest
młodszy, wprowadzono go uchwałą parlamentu norweskiego w 1951 roku.
Z założenia zmiana ta miała na celu ułatwić odczytywanie numerów
telefonicznych, ponieważ starszy system stwarzał sporo nieporozumień w tym
zakresie. Nowy sposób liczenia nie został jednak powszechnie zaakceptowany
i do dziś w użyciu są oba systemy, choć ten starszy jest coraz mniej popularny.
W wyniku tej samej reformy językowej z 1951 roku duńsko brzmiące liczebniki
syv, tyve i tredve oficjalnie zastąpiono bardziej swojskimi sju, tjue, tredje.
I w tym wypadku Norwegowie dość niechętnie stosują się do obowiązującej
normy – do dziś usłyszeć można w równym stopniu starsze, jak i nowsze wersje
tych liczebników.

50
CD 1 LEKCJA 3

Lekcja 3 Pytania, spójniki

i czasowniki modalne
9
Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Pytania:

co? – hva?
Co to jest? – Hva er det?
Co o tym myślisz? – Hva synes du om det?
Co się stało? – Hva har skjedd?
Co robisz jutro? – Hva gjør du i morgen?
Co zazwyczaj robisz w weekend? – Hva pleier du å gjøre i helgene?
Co to za ulica? – Hvilken gate er det?

kto? – hvem?
Kto to jest? – Hvem er det?
Kto może mi pomóc? – Hvem kan hjelpe meg?
Kto to zrobił? – Hvem har gjort det?
Kto ci pozwolił to robić? – Hvem lot deg gjøre det?
Kto jest za? – Hvem er for?

jak? – hvordan?
Jak się dostać do centrum? – Hvordan kommer man til sentrum?
Jak to działa? – Hvordan virker det?
Jak się masz? – Hvordan har du det?

gdzie? – hvor?
Gdzie jest najbliższy bankomat? – Hvor er nærmeste minibank?
Gdzie jest najbliższa stacja metra? – Hvor er nærmeste T-banestasjon?
Gdzie jesteśmy? – Hvor er vi?
Gdzie to kupiłeś? – Hvor har du kjøpt det?
Gdzie jedziemy? – Hvor skal vi?
Gdzie jest Muzeum Narodowe? – Hvor er Nasjonalmuseet?
Gdzie jest kasa biletowa? – Hvor er billettluken?

51
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Gdzie są toalety? – Hvor er toalettene?

Gdzie mogę wymienić pieniądze? – Hvor kan jeg veksle penger?
Gdzie jest przymierzalnia? – Hvor er prøverommet?

10

kiedy? – når?
Kiedy jest następny pociąg do Bergen? – Når går neste tog til Bergen?
Kiedy to się stało? – Når skjedde det?
Kiedy się spotkamy? – Når skal vi treffes?
Kiedy możemy wyruszyć? – Når kan vi dra?
Kiedy będziesz gotowa? – Når blir du ferdig?
Kiedy wygasa moja wiza? – Når utløper visumet mitt?
Kiedy wracasz do domu? – Når drar du hjem?
Kiedy są twoje urodziny? – Når har du bursdag? lub Når er bursdagen din?

o której godzinie? – når? lub hvilket klokkeslett?

O której zaczyna się film? – Når begynner filmen?
O której odjeżdża autobus? – Når går bussen?
O której otwierają bank? – Når åpner banken?

ile? – hvor mange?

jak długo? – hvor lenge?
Ile jest przystanków do centrum? – Hvor mange holdeplasser er det til sentrum?
Ile kosztuje wstęp? – Hvor mye koster det å komme inn? lub Hvor mye
koster billetten?
Ile trwa podróż? – Hvor lenge varer reisen?
Ile mamy czasu? – Hvor mye tid har vi?
Ile godzin dziennie pracujesz? – Hvor mange timer jobber du per dag?

dlaczego? – hvorfor?
Dlaczego to zrobiłeś? – Hvorfor har du gjort det?
Dlaczego tak drogo? – Hvorfor så dyrt?
Dlaczego się spóźniłeś? – Hvorfor kom du for sent? lub Hvorfor er du
forsinket?
Dlaczego jest taki korek? – Hvorfor er det sånn trafikkork?

52
CD 1 LEKCJA 3

który? która? które? jaki? jaka? jakie? – hvilken? hvilket? hvilke?

Który autobus jedzie na lotnisko? – Hvilken buss går til flyplassen?
Który sweter najbardziej ci się podoba? – Hvilken genser liker du best?
Który sklep jest otwarty całą dobę? – Hvilken butikk er åpen hele døgnet?
Która walizka należy do pana? – Hvilken koffert er din?
Która jest godzina? – Hva er klokka? lub Hvor mye er klokka?
Jaki jest cel pana podróży? – Hva er formålet med reisen din?
Jaki jest pana zawód? – Hva er ditt yrke?
Jaka jest prognoza pogody na jutro? – Hvordan er værmeldingen for
i morgen? lub Hva slags vær er det meldt i morgen?
Jaki rozmiar pani nosi? – Hvilken størrelse bruker du?
Jakie języki obce znasz? – Hvilke fremmedspråk kan du?
Jakie jedzenie lubisz najbardziej? – Hva slags mat liker du best?

11
Spójniki:

i, oraz – og lub samt

Mam młodszego brata i starszą siostrę. – Jeg har en yngre bror og en eldre
søster.

ale – men
Uwielbiam chodzić do kina i do teatru, ale nie mam zbyt dużo wolnego
czasu. – Jeg elsker å gå på kino og teater, men jeg har ikke så mye fritid.

ponieważ – fordi lub for lub siden

Nie zaprosiłem Jima na moje przyjęcie urodzinowe, ponieważ moja żona go
nie lubi. – Jeg har ikke bedt Jim i fødselsdagsselskapet mitt fordi kona mi
ikke liker ham.

który, która, które – som2

To jest płaszcz, który wczoraj kupiłem. – Det er frakken som jeg kjøpte i går.

lub, albo – eller

Na wakacje pojedziemy do Włoch lub do Grecji. – Vi skal reise på ferie til
Italia eller Hellas.
2 zależnie od kontekstu – przyp. tłum.

53
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

albo… albo – enten... eller

Piję albo kawę albo herbatę. – Jeg drikker enten te eller kaffe.

jeśli – hvis
Jeśli chcesz, pożyczę ci trochę pieniędzy. – Hvis du vil, kan jeg låne deg litt
penger.

pomimo – til tross for

Pomimo choroby, Ronny zdecydował się pójść do pracy. – Til tross for at han
var syk, bestemte Ronny seg for å gå på jobb.

chociaż, choć – selv om

Zjem kawałek tortu, chociaż jestem na diecie. – Jeg skal spise et stykke
bløtkake selv om jeg slanker meg.

12
Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Czasowniki modalne:

Czy mogę zapłacić kartą? – Kan jeg betale med kort?

Czy mogę to przymierzyć? – Kan jeg få prøve dennne?
Czy mógłbym rozmawiać z panem Nowakiem? – Kunne jeg få snakke med
Nowak?
Czy mógłbym otworzyć okno? – Kan jeg få åpne vinduet?
Czy mógłby mi pan to wyjaśnić? – Kunne du forklare dette for meg?
Czy mogłaby pani zapakować mi te czekoladki? – Kunne du pakke inn denne
konfektesken for meg?

Czy powinienem pójść do lekarza? – Bør jeg gå til lege? lub Burde jeg gå til
lege?
Powinieneś przyjąć tę pracę, jest bardzo ciekawa. – Du bør ta denne jobben,
den er veldig interessant. lub Du burde ta denne jobben, den er veldig
interessant.
Powinniśmy pozwolić Lise na wyjazd na weekend z koleżankami. – Vi bør la
Lise dra på helgetur med venninnene sine. lub Vi bør la Lise dra på tur
med venninnene sine i helgen.

54
CD 1 LEKCJA 3

Myślę, że powinieneś ją przeprosić. – Jeg synes du burde be henne om

unnskyldning. lub Jeg synes du burde si unnskyld til henne.

Czego chciałby się pan napić? – Hva vil du ha å drikke?

Chciałbyś pójść z nami do kina? – Vil du være med oss på kino?
Chciałbyś, żebym z tobą poszedł? – Vil du at jeg skal være med?
Chciałbym zaprosić Marie do kina. – Jeg vil gjerne be Marie med på kino.

Mógłbym ci pomóc, ale nie chcę. – Jeg kunne ha hjulpet deg, men jeg vil
ikke.
Nie mogę ci nic powiedzieć, to tajemnica. – Jeg kan ikke si noe til deg, det
er en hemmelighet.
Nie mogę teraz z tobą rozmawiać, jestem zajęty. – Jeg kan ikke snakke med
deg, jeg er opptatt.
Nie możesz z nami pójść na ten koncert, nie ma już biletów. – Du kan ikke
være med oss på denne konserten, det er ikke flere billetter igjen.
Musisz teraz to robić? Spieszymy się! – Må du gjøre dette nå? Vi har det
travelt!
Nie musisz z nami iść, jeśli nie chcesz. – Du trenger ikke å være med hvis
ikke du vil. lub Du behøver ikke være med hvis ikke du vil.
Czy muszę płacić za wstęp? – Må jeg betale for å komme inn? lub Må jeg
betale for inngangsbilletten?
Musisz natychmiast zadzwonić do Ove. – Du må ringe til Ove med én gang.
lub Du må ringe Ove umiddelbart.
Czy naprawdę muszę napisać ten raport? – Må jeg virkelig skrive denne
rapporten?
Nie wolno ci otwierać tych drzwi. – Du får ikke lov til å åpne denne døren.
lub Du må ikke åpne denne døren.
Nie wolno ci jeść słodyczy. – Du får ikke lov til å spise godteri. lub Du må
ikke spise godteri.
Nie wolno tu parkować. – Det er ikke lov å parkere her.
Nie wolno dotykać tego guzika. – Denne knappen må ikke røres.

55
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Pominięcie czasownika modalnego

W paru przypadkach, używając czasownika modalnego, możemy pominąć

główny czasownik, zwłaszcza oznaczający przemieszczanie się. Stąd możliwe
po norwesku są zdania typu: Jeg skal på kino (Pójdę do kina) czy Han må
hjem (On musi iść / jechać do domu).

„Pan / Pani” czy „ty”?

W kontaktach między sobą Norwegowie są dość bezpośredni, co uwidacznia się

m.in. w niestosowaniu przez nich form grzecznościowych typu Pan / Pani. Zaimek
De, którego w przeszłości używano, jeśli chciano podkreślić szacunek bądź
dystans wobec rozmówcy, dzisiaj jest już całkowicie archaiczny i zapomniany.
Każdy do każdego zwraca się per du, podobnie jak w zdecydowanej większości
sytuacji najodpowiedniejszym słowem na przywitanie jest po prostu Hei!

Dialekty

Komunikacja między Norwegami pochodzącymi z różnych części kraju nie

zawsze musi przebiegać bezproblemowo, ponieważ liczne dialekty języka
norweskiego bywają czasem dość niepodobne do siebie. Ze względu na
krajobraz charakteryzujący się licznymi górami i dolinami, wioski norweskie
przez wieki funkcjonowały w stosunkowo dużej izolacji od reszty świata, przez
co ich mieszkańcy wytworzyli własne odmiany języka mówionego. Z tego
powodu jeszcze dziś może się zdarzyć, że Norwegowi ze wschodniej części
kraju łatwiej będzie zrozumieć Szweda, niż własnego rodaka posługującego
się dialektem np. z rejonu fiordów zachodnich. Dialekt jest dla mieszkańców
Norwegii cechą wskazującą na przynależność do danej społeczności i miejsca,
a ludzie są na ogół dumni z tego, jak mówią i nie próbują tego ukrywać ani
zmieniać.

56
CD 1
Lekcja 4 Rodzina, przyjaciele
i zawieranie znajomości
13
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem słówka norweskie.
Miłość, małżeństwo:
miłość – kjærlighet
miłość od pierwszego wejrzenia
– kjærlighet ved første blikk
wpaść komuś w oko – få et godt øye
til noen
bliska znajomość – nært bekjentskap
złamać komuś serce – knuse noens
hjerte
szaleć na czyimś punkcie – være gal
etter noen
flirtować – flørte
nierozłączni – uatskillelige
zakochać się (w kimś) – forelske seg
i noen
samotny / wolny – enslig lub fri
lub single
podrywać kogoś – sjekke opp noen
pasować do siebie, być dla siebie
stworzonym – passe sammen
lub være skapt for hverandre
iść na randkę – gå på date
całować się – kysse
wystawić kogoś – ikke dukke opp
umówić się na spotkanie – avtale
(å treffes)
zerwać z kimś – slå opp med noen
lub gjøre det slutt med noen
www.jezykiobce.pl
LEKCJA 4
rozstać się – skille lag
kochać – elske lub være glad i
związek – parforhold
para (ludzi) – et par lub paret
oświadczyć się (komuś) – å fri
(til noen)
zaręczyć się – forlove seg
narzeczona, narzeczony – forlovede
pobrać się / wziąć ślub – gifte seg
małżeństwo – ekteskap lub ektepar
partner, partnerka – partner
zamężna, żonaty – gift
ochrzcić – døpe
świętować – feire
mieć romans – ha et forhold (på si)
zdrada (małżeńska) – utroskap
zdradzić kogoś – bedra (noen)
lub være utro (mot noen)
rozwieść się – skille seg
rozwód – skilsmisse
wnieść pozew rozwodowy – begjære
skilsmisse lub søke om skilsmisse
rozwiedziony – skilt
separacja – separasjon
być (żyć) w separacji – være separert
być w ciąży – være gravid
rozczarowany – skuffet
płacić alimenty (na dziecko) – betale
barnebidrag
57
 NORWESKI KROK DALEJ
14
Rodzina:
założyć rodzinę – stifte familie
jedynak – enebarn
rodzeństwo – søsken
brat przyrodni – halvbror
siostra przyrodnia – halvsøster
macocha – stemor
ojczym – stefar
rodzina zastępcza – fosterfamilie
krewny – slektning
najbliżsi krewni – nærmeste
slektninger
dalecy krewni – fjerne slektninger
przodkowie – forfedre
wychowywać dzieci – oppfostre barn
lub oppdra barn
opiekować się kimś – passe på noen
rozpuszczać dzieci – skjemme bort
barn
życie rodzinne – familieliv
kłócić się z kimś – krangle med noen
kłótnia, sprzeczka – krangel
lub diskusjon
pogodzić się – forsone seg lub bli
forsont
wybaczyć – tilgi
czarna owca (w rodzinie) – familiens
sorte får
tęsknić za kimś – savne noen
lub lengte etter noen
pokolenie – generasjon
konflikt pokoleń
– generasjonskonflikt
samotna matka – enslig mor
58
15
Przyjaźń:
przyjaźń – vennskap
zaprzyjaźnić się – bli venner (med
noen)
najlepszy przyjaciel – beste venn
bratnia dusza – sjelevenn
lub sjelefrende
przyjaciel, przyjaciółka – venn
lub venninne
kumpel – kamerat
mieć wiele wspólnego – ha mye til
felles
dogadywać się z kimś dobrze
– gå godt sammen lub komme
godt overens
polegać na kimś – stole på noen
liczyć na kogoś – regne med noen
ufać komuś – ha tillit til noen
doradzać komuś – råde noen
lub gi noen råd
spędzać z kimś czas – tilbringe tid
med noen
utrzymywać z kimś kontakt – holde
kontakten med noen
powierzyć komuś sekret – betro noen
en hemmelighet
lojalny – lojal
szczery – oppriktig lub ærlig
godny zaufania, spolegliwy
– tillitsvekkende lub troverdig
wierny – trofast
poświęcenie, oddanie – oppofrelse
lub hengivelse
poświęcić coś czemuś, komuś
– ofre noe på noen
CD 1 LEKCJA 4

podnieść kogoś na duchu, pocieszyć zawieść kogoś – svikte noen

– muntre noen opp lub trøste zaciekły wróg – erkefiende
noen fałszywy (o osobie) – falsk

16
Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Cześć, podobasz mi się. Chciałbym się z tobą umówić. – Hei, jeg liker deg.
Jeg vil gjerne gå ut med deg.
Znowu wystawił mnie do wiatru! – Han dukket ikke opp denne gangen heller.
lub Han sviktet meg denne gangen også.
To była miłość od pierwszego wejrzenia. – Det var kjærlighet ved første blikk.
Kari natychmiast wpadła mu w oko. – Han fikk et godt øye til Kari med en
gang.
Jan oświadczył się swojej dziewczynie podczas romantycznej wycieczki do
Paryża. – Jan fridde til kjæresten sin under en romantisk tur til Paris.
Bjørn i Jane są ostatnio nierozłączni. – Bjørn og Jane har vært uatskillelige
i det siste.
Przepraszam, ale chyba nie pasujemy do siebie. Zostańmy przyjaciółmi. – Jeg
er lei for det, men jeg tror ikke vi passer sammen. La oss fortsatt være
venner.
Państwo Jensen rozwiedli się w zeszłym roku i teraz pan Jensen musi płacić
byłej żonie alimenty. – Ekteparet Jensen ble skilt i fjor og nå må Jensen
betale bidrag til sin ekskone.
Podczas sprawy rozwodowej, przyznał się do romansu. – Under
skilsmisseforhandlingene innrømte han at han hadde hatt et forhold
på si.
To mój najlepszy przyjaciel – mogę na niego liczyć i ufam mu. – Han er min
beste venn – jeg kan regne med ham og jeg stoler på ham.
Wiesz, że możesz zawsze na mnie liczyć. – Du vet at du alltid kan regne med
meg.
Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie. – Sanne venner viser seg
i nødens stund.
Ole jest czarną owcą w rodzinie, ponieważ nie chciał iść na studia. – Ole er
familiens sorte får fordi han ikke ville studere.
Zawiodłem się na tobie. – Jeg er skuffet over deg.
Kiedy w końcu założysz rodzinę? – Når vil du endelig stifte familie?

59
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Jest samotną matką. Jej sytuacja finansowa nie jest zbyt dobra. – Hun er
alenemor. Hennes økonomiske situasjon er ikke særlig bra.
Ciągle się sprzeczają, ale pasują do siebie. – De krangler hele tiden, men de
passer bra sammen.
Jestem jedynakiem, dlatego zawsze chciałem mieć brata lub siostrę. – Jeg er
enebarn, så jeg har alltid ønsket meg en bror eller søster.
Kocham cię! Czy zostaniesz moją żoną? – Jeg elsker deg! Vil du gifte deg
med meg?

17
Wysłuchaj dialogu, powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorami.

– Hei Jon, hvordan går det med deg?

Cześć Jon, jak się masz?
– Hei Grete, fantastisk! Du vil ikke tro det, men jeg er forelsket!
Cześć Grete, wspaniale! Nie uwierzysz, ale jestem zakochany!
– Sier du det? Hvem er hun? Hvor har dere truffet hverandre?
Naprawdę? Kim ona jest? Gdzie się poznaliście?
– Hun heter Lill, og vi traff hverandre på et karatekurs.
Ma na imię Lill, a poznaliśmy się na kursie karate.
– Hvordan er hun?
Jaka ona jest?
– Hun er intelligent, hun har sans for humor. Jeg tror vi er skapt for
hverandre.
Jest mądra i ma poczucie humoru. Myślę, że jesteśmy dla siebie stworzeni.
– Ja, jeg ser at du er gal etter henne.
Właśnie widzę, że szalejesz na jej punkcie.
– Det er sant, det var kjærlighet ved første blikk.
To prawda, to była miłość od pierwszego wejrzenia.
– Du er jammen heldig...
Ale z ciebie szczęściarz...

60
CD 1 LEKCJA 4

18
Przećwicz zwroty z tej lekcji.

1. Powiedz komuś, że ci się podoba.

2. Powiedz, że jesteś samotną matką.
3. Powiedz komuś, że jest twoim najlepszym przyjacielem.
4. Powiedz komuś, że się na nim zawiodłeś.

Życie rodzinne i towarzyskie

Norwegowie na ogół dość ostrożnie podchodzą do nowo poznanych osób

i trochę czasu zajmuje, by móc zostać uznanym za ich przyjaciela. Stereotypowy
obraz zimnych Skandynawów mija się jednak z prawdą – wobec obcych
Norwegowie zazwyczaj są życzliwi i pomocni, choć także zdystansowani.
W rozmowie zaś z reguły mówią wprost co myślą i bez ogródek przechodzą
do sedna sprawy.

Jeśli chodzi o relacje rodzinne, to w Norwegii, jak i w całej Skandynawii,

społeczeństwo w ostatnich dziesięcioleciach stało się dość liberalne.
Norwegowie, zwłaszcza ci między 20. a 30. rokiem życia, równie chętnie
zawierają związki małżeńskie, co pozostają w związkach partnerskich. Słowo
samboerskap (odpowiednik naszego konkubinatu) dobrze charakteryzuje
stosunek Norwegów do życia bez ślubu – znaczy ono dosłownie
„współmieszkanie” i jest całkowicie neutralne i pozbawione jakichkolwiek
negatywnych konotacji. Partnerzy są w wielu przypadkach traktowani przez
norweskie prawo tak samo, jak małżonkowie – mają na przykład podobne
korzyści płynące z ubezpieczeń społecznych czy prawa podatkowego. Wśród
małżeństw odsetek rozwodów jest dość wysoki i utrzymuje tendencję rosnącą.

Norweskie nastolatki dość prędko usamodzielniają się – jeżeli zaczynają studia,

to w większości przypadków wiąże się to z przeprowadzką, ponieważ uczelnie
wyższe w kraju zlokalizowane są w dużej mierze w rejonie kilku największych
miast. Z zakładaniem rodzin nie spieszy się im jednak tak bardzo – ogólna
zachodnieuropejska tendencja do odkładania decyzji o macierzyństwie na
okres po trzydziestce jest widoczna także wśród Norweżek.

61
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ
Lekcja 5 Edukacja
19
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem słówka norweskie.
Szkoły:
przedszkole – barnehage
szkoła podstawowa – barneskole
(w Norwegii klasy 1-7)
gimnazjum – ungdomsskole
(w Norwegii klasy 8-10)
szkoła średnia (liceum)
– videregående skole
szkoła dwujęzyczna – skole med
tospråklig undervisning
technikum, szkoła techniczna
– teknisk fagskole
szkoła zawodowa – yrkesskole
uniwersytet – universitet
politechnika – teknisk høyskole
szkoła ekonomiczna – handelsskole
szkoła państwowa – statlig skole
szkoła prywatna – privatskole
czesne – skolepenger
płacić czesne – betale skolepenger
W szkole:
dobre oceny – gode karakterer
dostawać oceny – få karakterer
skończyć szkołę – fullføre skolen
mieć zaległości w nauce – ligge etter
med skolearbeidet
62
nadrabiać zaległości – ta igjen
przestrzegać reguł – overholde
reglene lub følge reglene
ściągać – fuske lub jukse
podręcznik – lærebok
przedmiot szkolny – fag
temat lekcji – emne
wypracowanie – stil
zadanie – oppgave
rozwiązywać zadania – løse oppgaver
przedstawienie szkolne
– skoleforestilling
zajęcia dodatkowe
– tilleggsundervisning
lub tilleggsaktiviteter
praca domowa – hjemmearbeid
koledzy z klasy – klassekamerater
dyrektor (szkoły) – rektor
szkoła z internatem – internatskole
średnia ocen – gjennomsnittskarakter
obecny – til stede
nieobecny – ikke til stede
spóźniać się – komme for sent
chodzić na wagary – skulke skolen
opuszczać lekcje – være borte fra
timene
usprawiedliwienie (list od rodziców)
– melding fra foreldrene
wychowawca klasy – kontaktlærer
zebranie rodziców – foreldremøte
CD 1
biblioteka – bibliotek
przemoc w szkole – vold i skolen
dobrze się uczyć – være flink på
skolen
Słówka dodatkowe:
Nauczyciel:
wymagający – krevende
pobłażliwy – overbærende lub mild
surowy – streng
doświadczony – erfaren
cierpliwy – tålmodig
sprawiedliwy – rettferdig
20
Uczeń, student:
ambitny – ambisiøs
zbyt ambitny – overambisiøs
wzorowy uczeń – mønsterelev
leniwy – lat
pilny – flittig
pracowity – arbeidsom
wykształcenie – utdanning
wykształcony – utdannet
zostać zawieszonym – bli suspendert
plany na przyszłość – framtidsplaner
dawać satysfakcję – gjøre tilfreds
lub gjøre fornøyd
odnieść sukces – ha suksess lub lykkes
ponieść porażkę – mislykkes
mieć do czegoś talent – ha talent for
noe lub ha evner i noe
www.jezykiobce.pl
LEKCJA 5
wziąć się do pracy – begynne
å jobbe lub skjerpe seg
odrabiać pracę domową – gjøre
lekser
korepetycje – støtteundervisning
zachęcać / motywować
– oppmuntre lub motivere
pełen entuzjazmu – entusiastisk
chwalić – rose
pochwała – ros
ukarać – straffe
kara – straff
być dobrym w czymś – være flink
i noe lub være flink til noe
21
Na uniwersytecie:
dyplom – grad (stopień naukowy)
lub vitnemål (dokument)
stopień naukowy – akademisk grad
wykształcenie wyższe – høyere
utdanning
napisać pracę dyplomową – skrive
diplomoppgave
obrona pracy dyplomowej – forsvar
av oppgaven lub muntlig eksamen
praca licencjacka
– bachelorgradsoppgave
lub bacheloroppgave
63
 NORWESKI KROK DALEJ
praca magisterska
– mastergradsoppgave
lub masteroppgave
akademik – studentby
lub studenthjem
kampus uniwersytecki
– universitetsområde lub campus
studia wieczorowe – kveldsstudium
studia podyplomowe
– påbyggingsstudium
egzamin – eksamen
egzamin wstępny – opptaksprøve
egzamin ustny – muntlig eksamen
egzamin pisemny – skriftlig eksamen
egzamin poprawkowy
– kontinuasjonseksamen
zdać egzamin – bestå eksamen
Słówka dodatkowe:
badania naukowe – vitenskapelige
undersøkelser
naukowiec – forsker
lub vitenskapsmann
przerwać studia – avbryte studiene
urlop naukowy
– forskningspermisjon
stypendium – stipend
stypendium zagraniczne
– utenlandsstipend
przyznać komuś stypendium
– innvilge noen stipend
64
oblać egzamin – stryke på eksamen
lub stryke til eksamen
licencjat – bachelor
magister – master
inżynier – ingeniør
doktor – doktor
doktorat – doktoravhandling
profesor – professor
dziekan – dekan
wykładowca – foreleser
uczęszczać na zajęcia – delta
i undervisningen
zajęcia obowiązkowe – obligatorisk
undervisning
wykłady – forelesninger
wydział uniwersytecki – fakultet
studiować coś (np. prawo) – studere noe
list polecający, referencje
– anbefalingsbrev lub referanser
dostać stypendium – få stipend
praktyka – praksis
praktykant – lærling lub praktikant
staż – praksis
stażysta – aspirant lub praktikant
lub lærling (o lekarzu:
turnuskandidat)
wymiana studencka
– studentutveksling
legitymacja – legitimasjon
CD 1 LEKCJA 5

22
Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Mój syn chodzi do przedszkola, a córka kończy w tym roku liceum. – Sønnen
min går i barnehagen, og datteren min blir ferdig med videregående i år.
Ile wynosi czesne w państwa szkole? – Hvor mye må man betale
i skolepenger på skolen deres?
Bardzo dobrze pamiętam mojego nauczyciela biologii – był bardzo surowy,
ale wiele nas nauczył. – Jeg husker meget godt min biologilærer, han var
veldig streng, men han lærte oss mye.
Jonas cały miesiąc chodził na wagary. – Jonas skulket skolen i en hel måned.
W zeszłym roku skończyłem studia na wydziale prawa. – I fjor fullførte jeg
studiene ved det Juridiske fakultetet.
Napisałem pracę dyplomową dotyczącą prawa Unii Europejskiej. – Jeg har
skrevet diplomoppgave om EU-rett.
Tomas chodził do szkoły z internatem, więc jest dość samodzielny. – Tomas har
gått på internatskole så han er ganske selvstendig.
Byłem wczoraj nieobecny, dlatego nie odrobiłem pracy domowej. – Jeg var
ikke på skolen i går, derfor ha jeg ikke gjort leksene.
Złożyłem podanie o stypendium w Dublinie. – Jeg har søkt om stipend
i Dublin.
Moja średnia ocen jest zbyt niska. – Gjennomsnittskarakteren min var for lav.
Przygotowałem prezentację na temat ochrony środowiska. – Jeg har forberedt
et foredrag om miljøvern.
Udało mi się zdać pisemny egzamin wstępny, ale niestety oblałem egzamin
ustny. – Jeg klarte å bestå den skriftlige opptaksprøven, men jeg strøk
dessverre på den muntlige.
Knut jest wykładowcą na wydziale chemii. – Knut foreleser ved Kjemisk
institutt.
Słyszałem, że jesteś dobry z matematyki. Może pomożesz mi przy tym zadaniu?
– Jeg har hørt at du er flink i matte. Kan du hjelpe meg med denne
oppgaven?

23
Wysłuchaj dialogu, powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorami.

– Hei Bente, hvordan går det?

Cześć Bente, co słychać?

65
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

– Det går greit, jeg har tre eksamener denne uka, så jeg må lese mye.
Særlig siden jeg allerede har strøket på en. Og hvordan er det med deg?
Noe nytt?
W porządku, mam w tym tygodniu trzy egzaminy, więc muszę dużo się uczyć.
Zwłaszcza, że już jeden oblałam. A co u ciebie? Co nowego?
– Jeg har søkt om stipend til Roma så jeg venter på dekanens avgjørelse.
Złożyłem podanie o stypendium w Rzymie, więc czekam teraz na decyzję
dziekana.
– Roma...? Det høres flott ut.
Rzym...? Brzmi wspaniale.
– Kanskje du også vil søke? Man trenger bare å levere en søknad, CV og
anbefalingsbrev fra en lærer.
Może ty też złożysz podanie? Potrzebny jest tylko wniosek, życiorys i list
polecający od jednego z nauczycieli.
– Hva med gjennomsnittskarakteren? Jeg skal vedde på at din er ganske
høy.
A średnia ocen? Założę się, że twoja jest dość wysoka.
– Ikke nødvendigvis. Jeg tror det viktigste er søknaden der du skriver
hvorfor du ønsker å få stipend. Du må skrive noe om dine interesser,
prosjekter du jobber med og fremtidsplaner. Prøv!
Niekoniecznie. Myślę, że najważniejszy jest wniosek, w którym piszesz,
dlaczego chciałbyś otrzymać to stypendium. Powinnaś napisać coś o swoich
zainteresowaniach, projektach, nad którymi pracujesz, i planach na
przyszłość. Spróbuj!
– Du har rett! Jeg skal prøve! Takk skal du ha!
Masz rację! Spróbuję! Dzięki!

24
Przećwicz zwroty z tej lekcji.

1. Powiedz, że byłeś wczoraj nieobecny.

2. Powiedz, że twój brat chodzi do przedszkola.
3. Poproś kogoś o pomoc przy pracy domowej.
4. Powiedz, że złożyłeś podanie o stypendium.
5. Powiedz, że pan Jensen jest wymagającym nauczycielem.

66
CD 1 LEKCJA 5

Szkolnictwo

Norweski system edukacji ma zbliżoną strukturę do polskiego: grunnskole

– szkoła podstawowa trwa 7 lat (zaczynając od 6 roku życia), tzw.
szkoła młodzieżowa – ungdomsskole (odpowiednik gimnazjum) – 3 lata,
a videregående skole – szkoła średnia – 3-4 lata. Kończy ją egzamin
porównywalny do naszej matury.

Przed wyborem uczelni wyższej część absolwentów decyduje się na rok w tzw.
folkehøyskole – szkole ludowej, w której nie ma egzaminów, a można nabyć
wiele praktycznych umiejętności. Szkoły te zawdzięczają swoje istnienie na
terenie całej Skandynawii Duńczykowi Grundtvigovi, który mniej więcej
w połowe XIX w. założył pierwszą taką placówkę. Obecnie rozrzucone po
Norwegii szkoły ludowe (jest ich ok. 80) oferują bezstresowe nauczanie
w najróżniejszych dziedzinach: od sportu, przez prace ręczne, po muzykę
i dziennikarstwo.

Norwegia ma siedem uniwersytetów, z czego najstarszy znajduje się w Oslo,

a najmłodszy, który w 2007 roku został przekształcony z wyższej szkoły, leży
w rejonie Agder w południowej części kraju. Oprócz tego Norwegowie mogą
kształcić się w licznych høyskoler (publicznych uczelniach wyższych) oraz wielu
szkołach profilowanych.

67
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ
Lekcja 6 Praca i kariera
2
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem słówka norweskie.
Szukanie pracy:
zatrudniać – ansette
pracownik – medarbeider
pracodawca – arbeidsgiver
ubiegać się o pracę – søke jobb
podanie o pracę – jobbsøknad
ogłoszenie o pracę – stillingsannonse
szukać pracy – lete etter arbeid
znaleźć pracę – finne arbeid
lub finne en jobb
dostać pracę – få arbeid lub få jobb
rozpocząć pracę – begynne i jobb
agencja pośrednictwa pracy
– arbeidsformidlingsbyrå
lub bemanningsselskap
lub vikarbyrå
Słówka dodatkowe:
Życiorys:
życiorys – CV
dane osobowe – personalia
stan cywilny – sivilstand
adres do korespondencji
– postadresse
adres zamieszkania – bostedsadresse
68
biuro zatrudnienia (urząd państwowy)
– NAV Arbeid
rozmowa kwalifikacyjna – intervju
referencje – referanser
lub anbefalinger
list polecający – anbefalingsbrev
list motywacyjny – søknad
dalsze informacje – nærmere
opplysninger lub ytterligere
opplysninger
ustalić zasady współpracy – fastsette
betingelser for samarbeide
warunki pracy – arbeidsvilkår
lub arbeidsbetingelser
wakat – ledig stilling
dostępny (o stanowisku) – tilgjengelig
lub ledig
kandydat – kandidat lub søker
języki obce – fremmedspråk
wykształcenie – utdanning
kursy – kurs
szkolenia – opplæring
doświadczenie zawodowe
– yrkeserfaring
lub arbeidserfaring
zainteresowania – interesser
CD 2 LEKCJA 6

3
W pracy: zostać zwolnionym – bli oppsagt
lub bli avskjediget (dyscyplinarnie)
pracować na pełny etat – jobbe i full iść na emeryturę – gå av med pensjon
stilling emerytura – pensjon
pracować na pół etatu – jobbe i halv awansować (kogoś) – forfremme
stilling noen
pracować po godzinach – jobbe overtid możliwość awansu – mulighet for
pracować jako… – jobbe som... forfremmelse
pracować na stanowisku – jobbe dostać awans – bli forfremmet
i stilling som... rozwój zawodowy – faglig utvikling
prowadzić własną firmę – drive eget firma – firma
firma przedstawicielstwo, oddział – selskap
umowa o pracę, kontrakt lub avdeling
– arbeidsavtale lub arbeidskontrakt fabryka – fabrikk
zlecenie – oppdrag biuro – kontor
umowa zlecenie – oppdragsavtale magazyn – lager
wolny strzelec – frilanser sklep – butikk
iść na urlop – ta ferie kariera – karriere
rezygnować z pracy – si opp jobben zawód – yrke

Słówka dodatkowe:

Zawody: asystentka – assistent

sprzątaczka – renholder
pracownik fizyczny – kroppsarbeider sprzedawca – selger
pracownik biurowy – kontorarbeider kierowca – sjåfør
księgowy – regnskapsfører sportowiec – idrettsutøver
rzecznik prasowy – pressetalsmann piłkarz – fotballspiller
specjalista ds. marketingu muzyk – musiker
– markedsføringskonsulent dyrygent – dirigent
przedstawiciel handlowy – agent pianista – pianist
lub salgsrepresentant malarz – maler
informatyk – datakonsulent rzeźbiarz – skulptør
lub dataspesialist piekarz – baker
recepcjonistka – resepsjonist kucharz – kokk

69
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

lekarz – lege pensja – lønn

psycholog – psykolog
spółka – selskap
prezes – formann lub daglig leder
dyrektor zarządzający
– administrerende direktør
satysfakcja – tilfredshet
powołanie – kall
stanowisko – stilling
zatrudniać osoby niepełnosprawne
– ansette funksjonshemmede
premia – bonus
prowizja – provisjon
podwyżka – lønnspålegg
lub lønnsøkning
nadgodziny – overtid
bezrobotny – arbeidsledig
zasiłek – stønad
zasiłek dla bezrobotnych – arbeids-
ledighetstrygd lub dagpenger

4
Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

W końcu znalazłem pracę, która daje mi dużo satysfakcji. – Endelig har jeg
funnet en jobb som er svært tilfredstillende.
Dziś podpisałem umowę o pracę z moim nowym szefem. – I dag har jeg
undertegnet arbeidsavtalen med min nye sjef.
Widziałaś to ogłoszenie? Ta oferta pracy wydaje się interesująca. – Har du sett
denne annonsen? Den stillingen ser interessant ut.
Agencja pośrednictwa pracy umówiła mnie na rozmowę kwalifikacyjną.
– Arbeidsformidlingsbyrået har avtalt et intervju for meg.
Kristoffer został zwolniony, ponieważ zaniedbywał swoje obowiązki. – Kristoffer
ble oppsagt fordi han ikke utførte oppgavene sine ordentlig.
Słyszałem, że awansowałeś i dostałeś podwyżkę. Gratulacje! – Jeg hørte at du
har fått lønnspålegg. Gratulerer!
Szefie, czy mogę wziąć dwa dni urlopu? – Kan jeg ta ut to feriedager, sjef?
Szef wysyła mnie jutro na szkolenie. – Sjefen sender meg på kurs i morgen.
Przez dwa lata pracowałem w sklepie, ale teraz chcę otworzyć własny interes.
– Jeg har jobbet i butikk i to år, men nå vil jeg starte for meg selv.
Chcę zrezygnować z pracy, ponieważ moja pensja jest za niska. – Jeg vil slutte
i jobben fordi lønnen er for lav.
Szukam pracy na pół etatu, ponieważ mam dwoje małych dzieci. – Jeg ser
etter jobb i halv stilling siden jeg har to små barn.
Bez pracy nie ma kołaczy. – Bedre med trøtte armer enn tomme tarmer.

70
CD 2 LEKCJA 6

5
Wysłuchaj dialogu, powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorami.

– Hei Mats, jeg hører at du leter etter ny jobb.

Cześć Mats, słyszałam, że szukasz pracy?
– Ja, jeg er ikke fornøyd med den stillingen jeg har nå.
Tak, nie jestem zadowolony z mojego obecnego stanowiska.
– Hvorfor? Jeg trodde at du trivdes i denne jobben og at du hadde
muligheter for forfremmelse.
Dlaczego? Myślałam, że podoba ci się ta praca i że masz tam szanse na
awans.
– Ja, men jeg kommer ikke overens med den nye administrerende
direktøren, og jeg tjener for lite.
Tak, ale nie dogaduję się z nowym dyrektorem zarządzającym i za mało
zarabiam.
– Og hvordan leter du etter en annen jobb?
A jak szukasz pracy?
– Jeg leser annonser og sender CV-en til forskjellige firmaer, men hvis jeg
ikke finner noe interessant, melder meg til et arbeidsformidlingsbyrå.
Czytam ogłoszenia i wysyłam CV do różnych firm, ale jeśli nie znajdę nic
ciekawego, to zgłoszę się do agencji pośrednictwa.
– Hvis jeg får høre om et interessant tilbud, skal jeg gi deg beskjed. Lykke
til!
Gdybym usłyszała o jakieś ciekawej ofercie, to dam ci znać. Powodzenia!
– Takk. Jeg er takknemlig for all hjelp.
Dzięki. Będę wdzięczny za pomoc.

6
Przećwicz zwroty z tej lekcji.

1. Powiedz, że szukasz pracy na pół etatu.

2. Zapytaj, czy możesz wziąć dzień urlopu.
3. Powiedz, że dostałeś podwyżkę.
4. Powiedz, że chcesz otworzyć własny interes.
5. Powiedz, że dostałeś awans.

71
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

W pracy

Dzień pracy w Norwegii trwa zazwyczaj 7,5 godziny. Pracownikom na ogół

przysługuje oficjalna przerwa na kawę, kiedy to wszyscy nie tylko wzmacniają
się małą czarną, ale także zjadają zapakowane drugie śniadanie, tzw.
matpakke. Wychodzenie w czasie pracy na ciepły lunch nie jest tak popularne,
jak w innych krajach.

Popularną ideą norweską jest dugnad, czyli wspólna dobrowolna praca dla
dobra społeczności. Mieszkańcy jednego osiedla czy dzielnicy zbierają się
określonego dnia, by w tzw. czynie społecznym zrobić coś pożytecznego dla
siebie samych i otoczenia. Dugnad oznacza obecnie najczęściej sadzenie
drzewek, sprzątanie i wspólne picie kawy.

Dni wolne

Dni wolne od pracy w Norwegii to: Nowy Rok, Wielki Czwartek i Wielki
Piątek przed Wielkanocą oraz Poniedziałek Wielkanocny, 1 maja, 17 maja
(święto narodowe upamiętniające uchwalenie norweskiej konstytucji), Dzień
Wniebowstąpienia, Zielone Świątki (dwa dni w maju lub czerwcu) oraz
Boże Narodzenie. Sczególnie warto zwrócić uwagę na tydzień wielkanocny,
ponieważ już od poniedziałku poprzedzającego święta można się liczyć
z różnego rodzaju ograniczeniami w funkcjonowaniu sklepów, urzędów czy
komunikacji miejskiej.

72
CD 2 LEKCJA 7

Lekcja 7 Natura i ochrona

środowiska
7
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem słówka norweskie.

Natura: środowisko naturalne (dla gatunku)

– artens naturlige miljø
natura – natur las tropikalny – tropisk regnskog
środowisko – miljø dżungla – jungel
ekologia – økologi sawanna – savanne
ekologiczny – økologisk step – steppe
obrońca praw zwierząt rafa koralowa – korallrev
– dyrevernaktivist wydma – sanddyne lub klitte
roślinność – flora lub planteliv rezerwat – reservat
zwierzęta – fauna lub dyreliv park narodowy – nasjonalpark
gatunek – art bogactwa naturalne – naturressurser
zagrożony gatunek – truet art drewno – ved lub trevirke
ssak – pattedyr drzewo – tre
gad – krypdyr lub reptil skała – berg
płaz – amfibium kamień – stein
ryba – fisk

Słówka dodatkowe:

złoża – forekomst góra lodowa – isfjell

węgiel – kull lód – is
węgiel drzewny – trekull topnieć – smelte
ropa naftowa – olje lub petroleum przypływ – høyvann lub flo
gaz ziemny – naturgass odpływ – lavvann lub fjære
ruda żelaza – jernmalm fiord – fjord
minerały – mineraler dąb – eik
energia słoneczna – solenergi sosna – furu
lodowiec – isbre klon – lønn

73
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

jodła – edelgran mech – mose

świerk – gran bagno – myr
krzak – busk

8
Zanieczyszczenia i katastrofy
naturalne:
palący problem – brennende
problem
zanieczyszczenie wody
– vannforurensning
zanieczyszczenie powietrza
– luftforurensning
zanieczyszczony – forurenset
ścieki – kloakk lub avløp
lub avløpsvann
odpady przemysłowe – industriavfall
wyciek (z tankowca) – utslipp
wyrzucać śmiecie – kaste søppel
nielegalne składowanie odpadów
– ulovlig avfallsdumping
zatruwać – forgifte
spaliny – eksos
smog – smog
kwaśne deszcze – sur nedbør
wycinać drzewa – hogge trær
plony – avlinger

Słówka dodatkowe:

nawóz sztuczny – kunstgjødsel klęska żywiołowa – naturkatastrofe

nawóz naturalny – naturgjødsel kataklizm – naturkatastrofe
pestycydy – plantevernmidler lub syndflod
wycinanie lasów – nedhogging av emitować gazy – slippe ut gasser
skog zmiana klimatu – klimaendring
powódź – flom efekt cieplarniany – drivhuseffekt
wymierające gatunki – utdøende arter dwutlenek węgla – CO2 [se u tu]
susza – tørke lub karbondioksyd
pożar – brann globalne ocieplenie – global
tsunami – tsunami oppvarming
trzęsienie ziemi – jordskjelv warstwa ozonowa – ozonlaget
lawina błotna – jordras degradacja warstwy ozonowej
huragan – orkan – nedbryting av ozonlaget
tornado – tornado dziura ozonowa – ozonhullet

74
CD 2
katastrofa ekologiczna – økologisk
katastrofe
wysypisko śmieci – avfallsdeponi
lub søppelfylling
katastrofalne skutki – katastrofale
følger
9
Ochrona środowiska:
sprzątać – rydde opp
zbierać śmiecie – plukke søppel
segregować śmiecie – kildesortere
søppel lub kildesortere avfall
oszczędzać wodę – spare vann
chronić – verne
pod ochroną – vernet
ochrona środowiska – miljøvern
zrównoważony rozwój – bærekraftig
utvikling
przetwarzanie śmieci
– avfallshåndtering
lub avfallsbehandling
przyjazny dla środowiska
– miljøvennlig
puszki – blikkbokser
lub hermetikkbokser
szkło – glass
10
Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.
Lisa zachęca nas do segregacji śmieci oraz oszczędzania wody. – Lisa
oppfordrer oss til å kildesortere husholdningsavfallet og å spare på
vannet.
www.jezykiobce.pl
LEKCJA 7
odpady toksyczne – giftig avfall
odpady przemysłowe – industriavfall
skażenie – forurensning
kłusownictwo – krypskyting
kłusownik – krypskytter
butelki – flasker
papier – papir
plastikowe pojemniki
– plastbeholdere
plastikowe torby – plastposer
materiał (tkanina) – stoff
nie ulegający degradacji – ikke
nedbrytbar
jednorazowy – engangs...
pojemnik, kontener – beholder
lub container
oczyszczalnia ścieków
– kloakkrenseanlegg
lub avløpsrenseanlegg
spalarnia śmieci
– avfallforbrenningsanlegg
surowce wtórne – resirkulerbare
materialer lub gjenvinnbare
materialer
75
 NORWESKI KROK DALEJ

A czy ty segregujesz śmiecie? – Kildesorterer du søppelet?

Wyciek z tankowca zabił wiele ptaków i ryb. – Oljeutslipp fra tankskipet har
drept mange fugler og mye fisk.
Czy ten gatunek jest pod ochroną? – Er denne arten vernet?
Tak, to zagrożony gatunek. – Ja, det er en truet art.
Duże miasta są pełne spalin i śmieci. – Store byer er fulle av eksos og søppel.

Zdania dodatkowe:

Emisja gazów prowadzi do degradacji warstwy ozonowej. – Gassutslipp

fører til nedbryting av ozonlaget.
Na tej plantacji używamy tylko nawozów naturalnych. – På denne gården
bruker vi bare naturgjødsel.
Odpady przemysłowe z tej fabryki skaziły pobliską rzekę. – Industriavfall fra
denne fabrikken har forurenset elven i nærheten.
Pod moim domem są trzy pojemniki – jeden na szkło, jeden na plastik
i jeden na papier. – Det står tre kildesorteringscontainere ved huset mitt
– en til glass, en til plast og en til papir.
Plastikowe torby nie ulegają degradacji. – Plastposer brytes ikke ned.
Interesujesz się ekologią? – Er du interessert i økologi?

11
Wysłuchaj dialogu, powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorami.

– Jeg må forberede en presentasjon om miljøvern.

Muszę przygotować prezentację dotyczącą ochrony środowiska.
– Kanskje noe om nedhogging av de tropiske regnskogene eller om global
oppvarming?
Może coś o wycinaniu lasów tropikalnych albo o globalnym ociepleniu?
– Jeg har til gjengjeld lest en interessant artikkel om gjenvinnbare
materialer. Det var mange nyttige tips som vi kan bruke til daglig alle
sammen.
A ja czytałem ciekawy artykuł o surowcach wtórnych. Było tam wiele
przydatnych wskazówek, które każdy z nas może wykorzystać w życiu
codziennym.

76
CD 2 LEKCJA 7

– Det høres interessant ut. Det er verdt å spre kunnskap om selv de

enkleste måtene å verne miljøet på, for eksempel å bruke mindre papir
eller plastemballasje.
Brzmi ciekawie. Warto popularyzować nawet te najprostsze sposoby ochrony
środowiska, jak na przykład ograniczanie zużycia papieru lub plastikowych
opakowań.
– Enig. Takk for hjelpen.
Zgadzam się. Dzięki za pomoc.

12
Przećwicz zwroty z tej lekcji.

1. Powiedz, że interesujesz się ekologią.

2. Zapytaj, czy ten gatunek drzew jest pod ochroną.
3. Powiedz, że używasz tylko toreb z materiału.
4. Powiedz, że miasto, w którym mieszkasz, jest pełne spalin i śmieci.

Ekologia

Norwegowie, jak i pozostali Skandynawowie, kochają naturę i są bardzo

czuli na punkcie dbania o środowisko. Dlatego sortowanie odpadów jest
w większości domów na porządku dziennym, a przed budynkami znaleźć
można przynajmniej po dwa różne kontenery na śmieci. Foliowe siatki na
zakupy nie są zaś wydawane w supermarketach w tak dużych ilościach, jak
w Polsce.

Norwegowie wyróżniają się na pewno na tle sąsiednich krajów swoim

szczególnym stosunkiem do przyrody, którą nie tylko uwielbiają, ale są z niej
też niezwykle dumni. W końcu turyści nie przyjeżdżają do ich kraju, by zwiedzać
piękne miasta, a raczej, by podziwiać zapierające dech w piersi widoki gór,
jezior, wodospadów i fiordów. Zwłaszcza woda jest dobrem naturalnym,
którego Norwegowie mają pod dostatkiem – dzięki ogromnej liczbie różnego
rodzaju zbiorników wodnych 99% energii elektrycznej w kraju wytwarzane jest
w sposób ekologiczny (w hydroelektrowniach), a darmowa praktycznie woda
z kranu nadaje się do picia i całkiem nieźle smakuje.

77
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ
Lekcja 8 Jedzenie i restauracja
13
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem słówka norweskie.
Posiłki:
potrawa – matrett
przekąska – smårett
lub mellommåltid
przystawka – forrett
danie główne – hovedrett
surówka, sałatka – råkost lub salat
deser – dessert
składniki – ingredienser
obiad z trzech dań – treretters
middag
napoje – drikkevarer
ciepłe napoje – varme drikker
zimne napoje – kalde drikker
napoje alkoholowe – alkoholholdige
drikker
próbować czegoś – prøve noe
lub smake på noe
smakować (o jedzeniu) – smake
smakosz – gourmet lub matkjenner
wielbiciel słodyczy – slikkemunn
lub søtmons
Słówka dodatkowe:
kroić w plasterki – skjære i skiver
plasterek – skive
78
częstować – spandere
być na diecie – være på diett
lub slanke seg
Restauracja:
napiwek – tips lub drikkepenger
lub driks
zatrzymać resztę – beholde resten
obsługa – betjening
samoobsługa – selvbetjening
zawołać kelnera – tilkalle
servitøren
jeść poza domem – spise ute
polecać coś – anbefale noe
rachunek – regning
rezerwacja – bestilling
lub reservasjon
specjalność restauracji
– restaurantens spesialitet
danie dnia – dagens rett
ścierać na tarce – raspe
siekać – hakke
CD 2 LEKCJA 8

obierać – skrelle serwetka – serviett

mleć – male lub kverne obrus – duk
chłodzić – avkjøle zastawa – servise lub dekketøy
ubić pianę – stivpiske kieliszek – glass
nadziewać – fylle domowe jedzenie – hjemmelaget mat
nadzienie – fyll kuchnia regionalna – regionalt
posolić – salte kjøkken
deska do krojenia chleba – brødfjøl
tarka – kjøkkenrasp lub rivjern
patelnia – stekepanne Przygotowanie:
garnek – kjele lub gryte
czajnik – vannkoker przepis – oppskrift
cedzak – sil surowy – rå
chochla – sleiv gotować – koke
dzielić się kosztami – spleise gotowany – kokt
sala dla palących – røykerom3 grillowany, z rusztu – grillet lub fra
sala dla niepalących – rom for grillen
ikke-røykere smażyć – steke
popielniczka – askebeger smażony – stekt
„szwedzki stół” / bufet – koldtbord lekko wypieczony (np. o steku)
lub buffet – lettstekt
restauracja – restaurant dobrze wypieczony – godt stekt
reklamacja – reklamasjon lub klage pieczony, opiekany – bakt lub stekt
przyprawy – krydder lub ristet
na wynos – til å ta med dusić – surre lub grytesteke
sztućce – bestikk kroić – skjære

14
O jedzeniu: ostry, pikantny – sterk lub sterkt
krydret
tłusty – fet łagodny – mild
kwaśny – sur delikatny – fin lub delikat
słodki – søt gorzki – bitter

3 w Norwegii nie ma sal dla palących, obowiązuje zakaz palenia – przyp. tłum.

79
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

smaczny – god Potrawy i napoje:

pyszny – deilig
przesolony – oversaltet pieczeń – stek
bez smaku – smakløs lub uten smak szynka – skinke
ciężkostrawny – tungt fordøyelig kotlet – kotelett
lekki, lekkostrawny – lett gulasz – gryterett
lub lettfordøyelig makaron – makaroni
tuczący – fetende słodycze – godteri lub søtsaker
kaloryczny – kaloririk ciasto, tort – kake lub bløtkake
dietetyczny – dietetisk ciastko – småkake
cukierki – godteri lub sukkertøy
15 guma do żucia – tyggegummi
Gdzie jeść: pączek – berlinerbolle
lody – is lub iskrem
restauracja – restaurant chipsy – chips
pizzeria – pizzarestaurant orzeszki – nøtter
pub – pub rodzynki – rosiner
bar – bar lub kafeteria suszone owoce – tørket frukt
bar szybkiej obsługi – gatekjøkken sałatka owocowa – fruktsalat
kawiarnia – kafé
winiarnia – vinhus
stołówka – kantine

Słówka dodatkowe:

baranina – fårekjøtt deska serów – ostefat

jagnięcina – lammekjøtt udko kurczaka – kyllinglår
wieprzowina – svinekjøtt filet – filet
wołowina – oksekjøtt lub storfekjøtt śledź – sild
cielęcina – kalvekjøtt szprot – brisling
dziczyzna – viltkjøtt łosoś – laks
drób – fjærkre tuńczyk – tunfisk
kurczak – kylling makrela – makrell
indyk – kalkun karp – karpe
kaczka – and dorsz – torsk

80
CD 2 LEKCJA 8

pstrąg – ørret ośmiornica – blekksprut

sardela – sardell lub ansjos naleśniki – pannekaker
ślimaki – snegler omlet – omelett
owoce morza – sjømat lub havets nabiał – melkeprodukter
frukter lub fisk og skalldyr lub meieriprodukter
krewetka – reke śmietana – rømme
koktajl z krewetek – rekecocktail masło – smør
ostryga – østers jajko na twardo – hardkokt egg
kalmar – calamar jajko na miękko –bløtkokt egg
homar – hummer jajko sadzone – speilegg
krab – krabbe

16
Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Zrobiłam ciasto czekoladowe. Proszę, poczęstuj się. – Jeg har bakt

sjokoladekake. Vær så god, forsyn deg.
Bardzo chętnie. Uwielbiam ciasta i słodycze! – Tusen takk. Jeg er veldig glad
i kaker og søtsaker!
Sałatka owocowa to znakomita przekąska w gorące dni. – Fruktsalat er et
ypperlig mellommåltid på varme dager.
Specjalność szefa naszej kuchni to pyszna pieczeń wołowa. – Kjøkkensjefens
spesialitet er en utsøkt oksestek.
Często jadamy poza domem, np. w pizzerii, albo kupujemy chińskie jedzenie
na wynos. – Vi spiser ofte ute, for eksempel på en pizzarestaurant, eller vi
kjøper kinesisk take-away.
Przepraszam, ale ten gulasz jest zbyt ostry. Poproszę szklankę wody. – Unnskyld,
denne gryteretten er for sterk. Kan jeg få et glass vann?

Zdania dodatkowe:

Kelner! W mojej zupie jest mucha! – Kelner! Det er en flue i suppen min!
Obsługa w tej nowej restauracji jest fatalna. – Det er dårlig service i den
nye restauranten.

81
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Ogórek musisz pokroić w plasterki, a ser zetrzeć na tarce. – Agurken må

skjæres i (tynne) skiver, og osten må raspes.
O nie! Znów zapomniałem posolić zupę! – Å, nei! Jeg har glemt å salte
suppen igjen!
Nie przejmuj się rachunkiem. Ja stawiam! – Ikke bry deg om regningen.
Jeg spanderer!
W naszej restauracji obowiązuje ścisły zakaz palenia. – Røyking er strengt
forbudt i vår restaurant.
Jestem tak głodny, że zjadłbym konia z kopytami. – Jeg er så sulten at jeg
kunne spise en hest.
Przepraszam, gdzie jest restauracja „Santorini”? – Unnskyld, hvor er
restauranten “Santorini”?
Zarezerwowałem stolik na siódmą. – Jeg har bestilt bord til klokken syv.
Czy poleciłbyś tę restaurację? – Vil du anbefale denne restauranten?

17
Wysłuchaj dialogu, powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorami.

– Unnskyld, men jeg har fått kald stek.

Przepraszam, ale dostałam zimną pieczeń.
– Beklager så mye, jeg kommer straks med en ny porsjon.
Bardzo panią przepraszam, zaraz podam drugą porcję.
– Takk. Og forresten, suppen var for salt, og sausen for sterk.
Dziękuję. A przy okazji, zupa była za słona, a sos jest zbyt ostry.
– Jeg beklager. Jeg skal gi beskjed til kjøkkensjefen. Kan jeg da foreslå en
god dessert på husets regning?
Przykro mi. Przekażę te informacje naszemu szefowi kuchni. Czy mogę pani
zaproponować zatem jakiś pyszny deser na koszt firmy?
– Meget gjerne.
Bardzo chętnie.
– Sjokoladekake eller is med frukt?
Tort czekoladowy czy lody z owocami?
– Da vil jeg gjerne ha både sjokoladekake og is.
Poproszę zatem i tort, i lody.

82
CD 2 LEKCJA 8

18
Przećwicz zwroty z tej lekcji.

1. Poproś kelnera o szklankę wody.

2. Powiedz, że zupa jest za słona.
3. Powiedz, że jesteś na diecie.
4. Zapytaj kogoś, czy smakuje mu twoje danie.

Tradycyjne potrawy

W Norwegii spotkać można sporo potraw i przekąsek charakterystycznych

tylko dla tej części świata. Typowym norweskim przysmakiem jest brązowy ser
z mleka koziego – brunost, którego smak i konsystencja nie przypominają
żadnego innego rodzaju sera. W rejonie fiordów zachodnich powstaje
zaś gamalost, którego historia sięga jeszcze czasów wikińskich. Jest to
rodzaj dojrzałego sera twarogowego o wyraźnym, ostrym smaku i zapachu.
Tradycyjny norweski deser nosi nazwę lefse i ma postać ciastka przekładanego
kremem, zazwyczaj o smaku cynamonowym. Poza tym na norweskich stołach
królują oczywiście ryby (głównie dorsz i łosoś), ale także kjøttkaker i kjøttboller
– kotlety i klopsy z mięsa mielonego, podawane na ogół z brązowym
sosem lub żurawinami. Na prawdziwych miłośników skandynawskich smaków
czekają z kolei fiskekaker lub fiskeboller – rybne odpowiedniki wspomnianych
kotletów i klopsów mielonych. Prawdziwą kulinarną ciekawostką w Norwegii
jest lutefisk – potrawa z suszonego dorsza, którego się gotuje i w specjalny
sposób przyrządza z dodatkiem ługu, przez co ryba przybiera dość ciekawą
galaretowatą konsystencję. Nie wszyscy mieszkańcy Norwegii uważają co
prawda lutefisk za przysmak, ale jest to tradycyjna potrawa spotykana na
świątecznych stołach.

83
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Lekcja 9 Komputer, Internet

i telefon
19
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem słówka norweskie.

Komputer i Internet: założyć konto pocztowe – opprette

komputer osobisty – personlig
datamaskin lub PC [pe-se]
laptop – laptop
klawiatura – tastatur
myszka – mus
monitor – skjerm
napęd CD ROM – CD ROMleser
lub disk-drive
włączyć – slå på
wyłączyć – slå av
zalogować się – logge på
wylogować się – logge av
hasło – passord
podać / wpisać hasło – oppgi
lub skriv inn passordet
drukarka – skriver lub printer
skaner – skanner
kabel – kabel
dostęp do Internetu – tilgang til
Internett
sieć – nettverk
sieć bezprzewodowa – trådløst
nettverk
poczta elektroniczna – e-post
en e-postadresse
wysłać e-mail – sende e-post
dostać e-mail – motta e-post
lub få e-post
załącznik – vedlegg
dodać plik – legge ved en fil
lub vedlegge en fil
20
pamięć przenośna – flyttbart minne
pamięć zewnętrzna – eksternminne
twardy dysk – harddisk
serwer – server
instalować – installere
restartować – ta omstart
lub restarte
formatować – formatere
usuwać – slette
kopiować – kopiere
wklejać – lime inn
wirus – virus
awaria – driftsavbrudd
naprawiać – reparere

84
CD 2
Słówka dodatkowe:
błąd – feil
zawiesić się (o komputerze) – henge
seg opp
skrót klawiaturowy – hurtigtast
oprogramowanie – programvare
haker – hacker lub datasnok
włamać się do komputera – hacke
seg inn på en datamaskin
bezpieczne logowanie – sikker
innlogging
zakupy przez Internet – netthandel
program graficzny – grafisk
programvare
21
Telefon:
telefon – telefon
zadzwonić – ringe
łączyć kogoś – sette over
wiadomość – beskjed
automatyczna sekretarka – automatisk
telefonsvarer lub svarer
poczta głosowa – talepost
zostawić wiadomość – legge igjen
en beskjed
Słówka dodatkowe:
centralka telefoniczna
– sentralbord
www.jezykiobce.pl
LEKCJA 9
edytor tekstu
– tekstbehandlingsprogram
niezbędny – nødvendig
wynalazek – oppfinnelse
wpływ – innflytelse
nauka – vitenskap
wykonywać operacje – utføre
operasjoner
zbierać dane – samle data
baza danych – database
archiwizować dane – arkivere data
przetwarzanie danych
– databehandling
zadzwonić później – ringe senere
dodzwonić się – få svar
oddzwonić – ringe tilbake
czekać na linii, nie rozłączać się
– vente på linje lub ikke legge på
wybrać numer – slå nummeret
lub taste nummeret
numer wewnętrzny – internt-
nummer
numer bezpośredni – direkte-
nummer
telefonistka – sentralborddame
odebrać telefon – ta telefonen
85
 NORWESKI KROK DALEJ

zajęty (numer) – opptatt wiadomość obrazkowa

pomyłka – feil – bildemelding
przekazać słuchawkę – gi røret książka telefoniczna – telefonkatalog
odłożyć słuchawkę – legge på numer kierunkowy
wisieć na telefonie – sitte i telefonen – retningsnummer4
hele tiden rozmowa telefoniczna
komunikator – telefonsamtale
– kommunikasjonsprogram rozmowa międzynarodowa
wiadomość tekstowa – tekstmelding – utenlandssamtale
wysyłać komuś SMS – sende en sms
lub tekstmelding til noen

22
Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Co mam zrobić, jeśli komputer zawiesza się? – Hva gjør jeg når datamaskinen
henger?
Nie mogę wysłać ci e-maila, ponieważ popsuł mi się komputer. – Jeg kan ikke
sende e-post til deg for datamaskinen min er ødelagt.
Nie wiem, jak się zalogować. Czy muszę wpisać hasło? – Jeg vet ikke hvordan
jeg skal logge meg på. Må jeg skrive inn passordet?
Aby odczytać dane, musisz włożyć płytę do napędu. – For å få lest data må
du sette CD-en inn i disk-driven.
Komputery są niezbędne w dzisiejszych czasach. – Datamaskiner er
nødvendige nå for tiden.
Po prostu rzucił słuchawką w trakcie naszej rozmowy! – Han bare slengte på
rørt, midt i samtalen.
Proszę poczekać, zaraz pana połączę z numerem wewnętrznym. – Vennligst
vent, du blir satt over.
Pana Jensena nie ma w tej chwili w biurze, czy chce pan zostawić wiadomość?
– Jensen er ikke på kontoret for øyeblikket, vil du legge igjen en beskjed?

4 numery kierunkowe w Norwegii są dołączone na stałe do numerów telefonów – przyp. tłum.

86
CD 2 LEKCJA 9

Zdania dodatkowe:

Dzwonię do Ole, ale jest ciągle zajęte. – Jeg driver og ringer til Ole, men
nummeret er opptatt hele tiden.
Jak jest numer kierunkowy do Niemiec? – Hva er retningsnummeret til
Tyskland?
Jane albo godzinami wisi na telefonie albo wysyła SMSy do znajomych.
– Jane snakker enten i timesvis på telefonen eller sender
tekstmeldinger til venner og bekjente.
Robisz czasem zakupy przez Internet? – Handler du på nettet iblant?
Nie mogę teraz rozmawiać, oddzwonię później. – Jeg kan ikke snakke nå,
jeg ringer deg senere.
Dzięki za telefon. – Takk for at du ringte.

23
Wysłuchaj dialogu, powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorami.

– Markus, kan du vise meg hvordan man bruker e-post?

Markus, pokaż mi proszę, jak korzysta się z poczty elektronicznej.
– Først må du opprette en e-postadresse.
Musisz najpierw założyć konto pocztowe.
– OK… hva skal jeg skrive inn her?
OK... co tutaj muszę wpisać?
– Her skriver du inn ditt brukernavn og passord. Husk på at du ikke oppgir
det til noen.
Tutaj wpisujesz swoją nazwę użytkownika i hasło. Pamiętaj, żeby nikomu go
nie ujawniać.
– Greit, og hva nå?
No dobrze, a co teraz?
– Det er enkelt, her skriver du inn e-postadressen til den du vil sende
meldingen til, og her skriver du selve meldingen, så bare klikker du på
”send”, og så er du ferdig.
To proste, tutaj wpisujesz adres e-mail osoby, do której chcesz wysłać
wiadomość, tutaj tekst wiadomości, a potem już tylko klikasz „wyślij”
i gotowe.

87
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

– Jeg visste ikke at det var så enkelt. Kan jeg sende de bildene også?
Nie wiedziałam, że to takie proste. A czy mogę wysyłać też zdjęcia?
– Jada! Du må legge dem ved som vedlegg. Nå skal jeg vise deg hvordan
man gjør det.
Oczywiście! Musisz dołączyć je do wiadomości jako załącznik. Teraz pokażę
ci jak, to zrobić.
– Takk skal du ha.
Dzięki.

24
Przećwicz zwroty z tej lekcji.

1. Powiedz, że linia jest ciągle zajęta.

2. Zapytaj, jaki jest numer kierunkowy do Niemiec.
3. Zapytaj, jak dodać załącznik.
4. Zapytaj rozmówcy, czy chciałby zostawić wiadomość.

Informatyzacja

Norwegia to kraj silnie skomputeryzowany. Prawie 90% mieszkańców

posiada w domu komputer, a ponad 80% ma dostęp do Internetu.
Przeciętnie Norwegowie korzystają z Internetu godzinę dziennie (wszystkie
dane pochodzą z roku 2007). Również odsetek mieszkańców posiadających
telefony komórkowe należy do najwyższych w Europie. Dzięki takiemu
postępowi w zakresie dostępu do nowoczesnych usług telekomunikacyjnych,
sporo spraw można w Norwegii tą drogą załatwić – na przykład wypełnienie
zeznania podatkowego (a raczej akceptacja lub uzupełnienie danych, jakie
urzędy same zbierają o podatnikach) odbyć się może zarówno za pomocą
Internetu, jak i poprzez wysłanie wiadomości SMS.

88
CD 2 LEKCJA 10

Lekcja 10 W mieście: w banku

i na zakupach
25
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem słówka norweskie.

Zakupy: składać reklamację – reklamere

wadliwy (towar) – feilvare lub defekt
robić zakupy – handle vare
szaleństwo zakupów – handlegalskap obniżka, rabat – prisnedsettelse
duży wybór – stort utvalg lub rabatt
wystawa sklepowa – butikkutstilling zwrot pieniędzy – penger tilbake
ważyć coś – veie noe oddać produkt – levere tilbake
pakować – pakke inn en vare
obsługiwać klienta – betjene kunden rozmiar – størrelse
wydawać pieniądze – bruke penger metka – lapp
płacić – betale przymierzalnia – prøverom
przepłacić – betale for mye przymierzać – prøve
płacić gotówką – betale kontant sprzedawca – selger
płacić kartą – betale med kort wyprzedaż – salg
kosztować – koste oferta specjalna, promocja – tilbud
reszta – vekslepenger stać w kolejce – stå i kø
drobne – småpenger kasa – kasse
reklamacja – reklamasjon

Słówka dodatkowe:

Sklepy: sklep spożywczy – dagligvarebutikk

lub matbutikk
sklep – butikk sklep z warzywami i owocami
centrum handlowe – kjøpesenter – „frukt og grønt”
rynek / bazar – torg sklep monopolowy
lub marked – vinmonopolutsalg
sklep mięsny – slakterbutikk lub polutsalg

89
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

sklep papierniczy – bok-og sklep ogrodniczy – hagebutikk

papirhandel sklep internetowy – internettbutikk
sklep z narzędziami – verktøybutikk sieć supermarketów – butikkjede
sklep obuwniczy – skobutikk supermarket – supermarked
sklep RTV i AGD piekarnia – bakeri
– elektrovarebutikk cukiernia – konditori
sklep meblowy – møbelbutikk kiosk – kiosk
market budowlany księgarnia – bokhandel
– byggevaremarked apteka – apotek
sklep odzieżowy – klesbutikk

26
Odzież, obuwie, akcesoria: torebka – veske
portfel – lommebok
kurtka – jakke lub ytterjakke koszula – skjorte
płaszcz – kåpe (damski) lub frakk kamizelka – vest
(męski) bluzka damska – bluse
futro – pelskåpe żakiet – jakke lub draktjakke
kożuch – skinnkåpe garnitur – dress
czapka – lue ciasny – trang
kapelusz – hatt szeroki – bred
beret – alpelue luźny – løs
kaptur – hette drogi – dyr
parasol – paraply tani – billig
szalik – skjerf niemodny – umoderne
apaszka – skaut lub skjerf staromodny – gammeldags
rękawiczki – hansker lub votter pasować – passe
(z jednym palcem) szyty na miarę – skreddersydd
pasek – belte

Słówka dodatkowe:

frak – kjole og hvitt lub snippkjole spodnie – bukse

smoking – smoking szorty – shorts

90
CD 2 LEKCJA 10

dres sportowy – treningsdress mokasyny – mokasiner

bluza sportowa – treningsjakke
bielizna – undertøy
pończochy – strømper
rajstopy – strømpebukser
skarpety – sokker
podkolanówki – knesstrømper
kozaki – vinterstøvler lub støvletter
(półbuty)
kapcie – tøfler
klapki – sandaler
lub strandsandaler lub slippers
klapki „japonki” – flipp-flopper
kalosze – gummistøvler
lub kalosjer
szpilki (buty) – høyhælte sko

27
Bank:
bank – bank
oddział – avdeling
konto – konto
bank internetowy – nettbank
rachunek bieżący – brukskonto
otworzyć rachunek – åpne konto
wypełnić formularz – fylle ut skjema
podpisać – signere lub undertegne
podpis – signatur lub underskrift
podpis elektroniczny – elektronisk
signatur
przelać pieniądze na konto – overføre
penger til konto
pobrać pieniądze z konta – ta ut
penger fra konto
bankomat – minibank
karta bankomatowa – bankkort
karta kredytowa – kredittkort
zablokować kartę – sperre kort
zgubić kartę – miste kort
wydać kartę – utstede kort

Słówka dodatkowe:

oprocentowanie – rente lokata – plassering

oprocentowanie stałe – fast rente gotówka – kontanter
oprocentowanie zmienne dochód – inntekt
– flytende rente waluta – valuta
odsetki – renter prawny środek płatniczy – lovlig
banknot – seddel betalingsmiddel
moneta – mynt wymieniać pieniądze – veksle
oszczędzać – spare penger

91
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

kurs wymiany – vekslekurs zrealizować czek – heve en sjekk

kredyt – lån
pożyczka – (kortsiktig) lån
dług – gjeld
bezpłatny – gratis lub fri
czek – sjekk
książeczka czekowa – sjekkhefte
płacić czekiem – betale med sjekk
wyciąg bankowy – kontoutskrift
zlecenie stałe – avtalegiro
kwota pieniędzy – pengebeløp
saldo – saldo
debet – debet
opłata bankowa – bankgebyr

28
Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

W zeszłą sobotę wybraliśmy się na zakupy w centrum handlowym. To było istne

szaleństwo zakupów. – Forrige lørdag dro vi for å handle på kjøpesenteret.
Det var ren kjøpegalskap.
Czy mogłaby mi pani ładnie zapakować ten sweter? – Kunne du pakke inn
denne genseren pent for meg?
Chciałbym złożyć reklamację. Kupiłem u państwa ten odtwarzacz mp3,
ale niestety nie działa. – Jeg har en reklamasjon. Jeg har kjøpt denne
mp3-spilleren hos dere, men den virker dessverre ikke.
Proszę wypełnić ten formularz. –Vær snill å fylle ut dette skjemaet.
Czy mogę zwrócić towar? – Kan jeg levere varen tilbake?
Do kiedy płatna jest ta faktura? – Når forfaller fakturaen til betaling?
Cena z pięcioprocentowym rabatem wynosi 1750 koron. – Fratrukket 5 prosent
rabatt er prisen 1750 kroner.
Ten garnitur naprawdę ci pasuje. Czy był szyty na miarę? – Denne dressen
passer deg virkelig. Er den skreddersydd?
Proszę zatrzymać resztę. – Behold resten.

Zdania dodatkowe:

Czy ma pan jakieś drobne? – Har du noen småpenger?

Chciałbym otworzyć konto. – Jeg vil gjerne åpne en konto.
Jakie dokumenty są mi potrzebne? – Hvilke dokumenter trenger jeg?

92
CD 2 LEKCJA 10

Skradziono mi kartę do bankomatu. Chciałbym ją zablokować.

– Bankkortet mitt er blitt stjålet. Jeg ønsker å sperre det.
Oprocentowanie tej lokaty wynosi 3,5 procent. – Renten på dette
innskuddet er 3,5 prosent.
Nie mam przy sobie gotówki. Czy mogę zapłacić kartą? – Jeg har ingen
kontanter på meg. Kan jeg betale med kort?

29
Wysłuchaj dialogu, powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorami.

– God dag, jeg ønsker å åpne en brukskonto.

Dzień dobry, chciałbym otworzyć rachunek bieżący.
– Du må først fylle ut dette skjemaet, med personopplysninger,
fødselsnummer og så videre .
Musi pan najpierw wypełnić ten formularz. Wpisać dane osobowe i PESEL.
– Jeg har ikke fødselsnummer. Kan det være D-nummer?
Nie mam numeru PESEL. Czy może być numer nadawany cudzoziemcom
tymczasowo zamieszkałym w Norwegii?
– Jada. Vil det komme noen faste innbetalinger på kontoen?
Tak, oczywiście. Czy na konto będą jakieś stałe wpłaty?
– Ja, lønnen min kommer til å bli utbetalt på kontoen hver måned.
Tak, co miesiąc będzie wpływała pensja.
– Vil du opprette noen avtalegiro, for eksempel for betaling av telefon
– eller strømregninger?
A czy chciałby pan zrobić jakieś zlecenie stałe, na przykład na płacenie
rachunków za telefon czy prąd?
– Nei, ikke foreløpig. Hvor mye betaler man for å ha konto?
Nie, na razie nie. Jaka jest opłata za prowadzenie konta?
– Siden vi har et kampanjetilbud, er denne kontoen gratis.
W ramach oferty promocyjnej to konto jest bezpłatne.
– Er det noen innskuddsrente?
A czy jest oprocentowane?
– Ja, den er på 3%. Vil du ha et minibankkort?
Tak, oprocentowanie wynosi 3%. Czy życzy pan sobie kartę do bankomatu?
– Ja.
Oczywiście.

93
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

– Da får du det i posten i løpet av 2 uker. Kontoen din er allerede aktiv.

Zostanie ona zatem dostarczona pocztą w ciągu dwóch tygodni. Pana konto
już jest aktywne.
– Flott, mange takk. Ha det bra!
Świetnie, dziękuję bardzo. Do widzenia!

30
Przećwicz zwroty z tej lekcji.

1. Powiedz, że nie masz drobnych.

2. Powiedz, że chciałbyś otworzyć rachunek bieżący.
3. Zapytaj o oprocentowanie konta.
4. Powiedz, że chciałbyś oddać zakupiony odtwarzacz mp3.

Sklepy i usługi

Sklepy w Norwegii zasadniczo czynne są do godzin wieczornych, dlatego

w ciągu tygodnia robienie zakupów nie powinno dla nikogo stanowić
problemu. Pamiętać jedynie należy, że w niedzielę znalezienie otwartego sklepu
spożywczego może być trudnym zadaniem, a w mniejszych miejscowościach
jest to często zupełnie niemożliwe. Podobnie norweskie banki czynne są
w ciągu tygodnia tylko do godziny 15.30, a w soboty i niedziele – zamknięte.
Poczta to urząd, którego długo może nam przyjść szukać w norweskim
mieście. W wyniku restrukturyzacji poczty większość urzędów zamknięto,
przenosząc oddziały pocztowe do supermarketów.

Sprzedażą alkoholu wysokoprocentowego w Norwegii zajmują się wyłącznie

będące własnością państwa sklepy sieci Vinmonopolet. Aby kupić napój
o zawartości alkoholu do 22%, trzeba mieć skończone 18 lat, a dla produktów
powyżej 22% granica wieku wynosi 20 lat. Sklepy Vinmonopolet czynne są do
godz. 18 w ciągu tygodnia, do 15 w soboty, a w niedziele zamknięte.

94
CD 2
Lekcja 11 Mieszkanie:
wyposażenie,
wynajem i remont
31
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem słówka norweskie.
Wynajem:
wynajmować mieszkanie – leie bolig
wynajmować pokój – leie rom
ogłoszenie – annonse
wysoki standard – høy standard
nieumeblowany – ikke møblert
ciepła woda – varmt vann
zimna woda – kaldt vann
klimatyzacja – klimaanlegg
wyposażenie kuchni
– kjøkkeninnredning (meblowe)
lub kjøkkenutstyr (sprzęty)
rachunek za prąd – strømregning
czynsz – husleie
Słówka dodatkowe:
warunki najmu – leievilkår
zaliczka – forskudd
okres wypowiedzenia – oppsigelsestid
agencja nieruchomości
– eiendomsformidling
agent nieruchomości
– eiendomsmegler
www.jezykiobce.pl
LEKCJA 11
czynsz za miesiąc – måndedsleie
lub husleie for en måned
czynsz za tydzień – ukeleie lub husleie
for en uke
lokator, najemca – leieboer lub leietaker
współlokator – bofelle
gospodarz – husvert
narzekać na hałas – klage på støy
pokój jednoosobowy – enkeltrom
dostęp do kuchni – adgang til kjøkken
pralnia – vaskeri lub vaskerom
zsyp – søppelsjakt
domofon – dørtelefon
ochrona – sikkerhetsvakt
garaż – garasje
opłata dla pośrednika
– formidlingsgebyr
lub meglergebyr
wprowadzać się – flytte inn
wyprowadzać się – flytte ut
eksmitować – kaste ut
lub tvangsfravike
95
 NORWESKI KROK DALEJ

32
Meble: łóżko dwuosobowe – dobbeltseng
łóżko piętrowe – køyeseng
biurko – skrivebord kanapa rozkładana – sovesofa
stół – bord sofa – sofa
stolik kawowy – kaffebord regał na książki – bokhylle
stolik nocny – nattbord komoda – kommode
krzesło – stol szuflada – skuff
fotel – lenestol szafa – skap
łóżko – seng toaletka – toalettbord

Słówka dodatkowe:

Remont: instalacja elektryczna

– el-installasjon lub elektrisk
remontować – pusse opp installasjon
malować – male instalacja wodnokanalizacyjna
kłaść podłogę – legge gulv – vann- og avløpsanlegg
kłaść kafelki – legge fliser farba – maling
kafelki – fliser malarz – maler
tapeta – tapet murarz – murer
glazura – veggfliser budowlaniec – bygningsarbeider
wstawić drzwi – montere dør robotnik – arbeider
ocieplić budynek – isolere bygning

33
Dom, mieszkanie: dom „bliźniak” – tomannsbolig
szeregowiec – rekkehus
apartament – appartement willa – villa lub enebolig
mieszkanie (w bloku) – leilighet parter – første etasje
lub blokkleilighet piętro – etasje
blok mieszkalny – boligblokk dom pięciopiętrowy – 6-etasjers
kawalerka – hybelleilighet bygning5
dom wolnostojący – enebolig klatka schodowa – trappeoppgang

5 w Norwegii parter jest pierwszym piętrem – przyp. tłum.

96
CD 2 LEKCJA 11

winda – heis garderoba – garderobeskap

przestronny – romslig gabinet – kontor
ciasny – trang biblioteczka (regał na książki)
balkon – balkong – bokhylle
taras – terrasse lub veranda toaleta – toalett lub do
pokój – rom łazienka – bad lub baderom
kuchnia – kjøkken przedpokój – gang
sypialnia – soverom piwnica – kjeller
pokój dzienny – stue strych, poddasze – loft

34
Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Szukam pokoju do wynajęcia na okres trzech miesięcy. – Jeg er ute etter å leie
et rom for en tremåneders periode.
Czy mieszkanie jest umeblowane? – Er leiligheten møblert?
Ile wynosi czynsz za miesiąc? – Hva er husleien?
Pralnia jest wspólna dla wszystkich lokatorów. – Vaskeriet er felles for alle
leieboerne.
Czy w budynku jest ochrona? – Er det sikkerhetsvakt i bygningen?
Czy chce pan jakąś zaliczkę? – Ønsker du et forskudd?
Czy możemy wprowadzić się od razu? – Kan vi flytte inn med en gang?
Musimy pomalować pokój i położyć kafelki w łazience. – Vi må male et rom
og legge fliser på badet.
Gdy wyremontujemy strych, zrobimy tam pokój dla naszego syna. – Etter at vi
har pusset opp loftet, skal vi innrede et rom til sønnen vår der.
Często jemy śniadanie na tarasie. – Vi spiser ofte frokost på terrassen.
Wolisz mieszkać w bloku czy w domu? – Foretrekker du å bo i blokk eller
i enebolig?
Czy ten dom jest na sprzedaż? – Er dette huset til salgs?

35
Wysłuchaj dialogu, powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorami.

– God dag, jeg ringer angående annonsen. Jeg er ute etter å leie en
leilighet.
Dzień dobry, dzwonię w sprawie ogłoszenia. Szukam mieszkania do wynajęcia.

97
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

– God dag. Jeg har en ledig hybelleilighet med kjøkken i toppetasjen

i en seksetasjes blokk.
Dzień dobry. Mam wolną kawalerkę z kuchnią w bloku pięciopiętrowym,
na ostatnim piętrze.6
– Er leiligheten møblert?
Czy mieszkanie jest umeblowane?
– Kjøkkenet er fullt utstyrt, men i rommet er det bare et skap, en
dobbeltseng og et bord. Leiligheten ble pusset opp i fjor. Den er i veldig
god stand.
Kuchnia jest w pełni wyposażona, a w pokoju jest tylko szafa, dwuosobowe
łóżko i stół. Mieszkanie było w zeszłym roku remontowane. Jest w bardzo
dobrym stanie.
– Hva er husleien?
Ile wynosi czynsz?
– Femten hundre kroner per uke.
1500 koron tygodniowo.
– Kan jeg flytte inn med en gang?
A czy można wprowadzić się od razu?
– Ja, det går bra.
Tak, oczywiście.
– Kan jeg komme og se på leiligheten i dag?
Czy mogę przyjść dziś obejrzeć mieszkanie?
– Ja, du kan komme klokken 15. Passer det?
Tak, zapraszam o 15. Pasuje panu?
– Ja, det passer bra. Da sees vi. Ha det bra.
Tak, będę. Do zobaczenia.

36
Przećwicz zwroty z tej lekcji.

1. Zapytaj, ile wynosi czynsz.

2. Powiedz, że szukasz pokoju do wynajęcia.
3. Zapytaj, czy mieszkanie jest umeblowane.
4. Powiedz, że chciałbyś obejrzeć mieszkanie.

6 po norwesku bedzie to dom sześciopiętrowy, jako że parter liczony jest jako pierwsze piętro – przyp.
tłum.

98
CD 2 LEKCJA 11

Hybel

Hybel to rdzennie norweskie określenie na pokój w mieszkaniu lub akademiku,

wynajmowany jednej osobie. Jest to najpopularniejszy rodzaj zakwaterowania
wśród norweskich uczniów i studentów.

Surowe warunki życia

Warunki życia w północnej Norwegii mogą mocno dać się we znaki

mieszkańcom, szczególnie zimą w obszarze za kręgiem polarnym, kiedy
to słońce wcale nie wstaje, a wiele osób cierpi z tego powodu na cięższą
odmianę zimowej depresji. Również śnieg padający często jeszcze w maju
sprawia, że w rejonach Troms czy Finnmark nie żyje się lekko. Nie tylko północ
kraju jednak charakteryzuje się specyficznymi warunkami klimatycznymi
– Bergen, położone na zachodnim wybrzeżu drugie największe miasto
Norwegii, znane jest z bardzo częstych i intensywnych opadów deszczu,
które stały się prawdziwym symbolem tego miejsca, a parasolka i kalosze
nieodłącznym atrybutem jego mieszkańców.

99
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Lekcja 12 Biznes i wymiana

handlowa
2
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem słówka norweskie.

Przedsiębiorstwo: partner biznesowy

firma – firma
spółka – selskap
spółka akcyjna – aksjeselskap
spółka z o.o. – selskap med
begrenset ansvar
oddział, filia – avdeling lub filial
przedsiębiorstwo handlowe
– handelsbedrift
sklep – butikk
hurtownia – grossist
firma transportowa – transportselskap
lub transportfirma
przewoźnik – transportør
spedytor – speditør
pośrednik – mellommann
lub formidler
branża – bransje
przedsiębiorca – forretningsdrivende
biznesmen – forretningsmann
wspólnik – partner lub deltaker
asystentka (asystent) – assistent
– forretningspartner
przedstawiciel handlowy
– salgsrepresentant lub forhandler
szef produkcji – produksjonssjef
prawnik – advokat lub jurist
radca prawny – juridisk rådgiver
3
Wymiana handlowa:
import – import
eksport – eksport
sprzedaż – salg
produkcja – produksjon
transport – transport
logistyka – logistikk
fabryka – fabrikk
przemysł – industri
wydobycie – utvinning
zakup – innkjøp
sprzedaż detaliczna – detaljsalg
sprzedaż hurtowa – en gros-salg

Słówka dodatkowe:

odzież – klær meble – møbler

tkanina – tekstil lub stoff sprzęt komputerowy – datautstyr

100
CD 3
elektronika – elektronikk
artykuły gospodarstwa domowego
– husholdningsartikler
obuwie – sko lub fottøy
oferta – tilbud
cena – pris
umowa handlowa – handelsavtale
podpisać umowę – undertegne en
avtale
koszty produkcji
– produksjonskostnader
koszty transportu
– transportkostnader
podatek – skatt lub avgift
urząd skarbowy – skatteetat
Słówka dodatkowe:
kontener – container
fracht – frakt
partia towaru – vareparti
dostawa – levering
ponosić koszty – bære kostnader
udzielać rabatu – gi rabatt
Spotkania, targi, konferencje:
biuro – kontor
spotkanie – møte
negocjacje – forhandlinger
konferencja – konferanse
www.jezykiobce.pl
LEKCJA 12
zabawki – leker lub leketøy
technologia – teknologi
samochody – biler
faktura – faktura
opłata celna – tollavgift
odprawa celna – fortolling
waluta – valuta
pozwolenie – tillatelse
potwierdzenie – bekreftelse
ilość – kvantitet lub mengde
lub antall
jakość – kvalitet
towar – vare
wpłacać zaliczkę – betale
lub innbetale forskudd
wynajmować biuro – leie kontor
dostarczyć – levere
transportować – transportere
lub frakte
sala konferencyjna – konferansesal
lub møterom
umówić się na spotkanie – avtale et
møte
negocjować – forhandle
targi – messe
101
 NORWESKI KROK DALEJ

targi krajowe – nasjonal messe stoisko – stand

targi międzynarodowe – internasjonal organizować targi – arrangere messe
messe wystawiać na targach – stille ut på
wystawca – utstiller messe

4
Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Jestem prywatnym przedsiębiorcą i szukam partnera biznesowego. – Jeg driver

et privat foretak og søker en forretningspartner.
Jestem zainteresowany współpracą z pana firmą. – Jeg er interessert
i samarbeid med ditt (Deres) firma.
Prowadzę hurtownię zabawek. – Jeg driver en en gros-forretning
i leketøysbransjen.
Państwa oferta jest interesująca. Jaka jest cena za tę partię towaru? – Deres
tilbud er interessant. Hva er prisen for det varepartiet?
Niestety, ta cena jest za wysoka. Czy jest do negocjacji? – Prisen er dessverre
for høy. Kan den forhandles?
Jakie są koszty transportu? – Hvor store er transportkostnadene?
Jadę na międzynarodowe targi do Pekinu. – Jeg drar til en internasjonal
messe i Beijing.
Kiedy trzeba wpłacić zaliczkę? – Når skal forskuddet betales?
lub Når forfaller forskuddet til betaling?
Gdzie ma być dostarczony towar? – Hvor skal varene leveres?
Proszę dostarczyć towar pod wskazany adres. – Vennligst lever varene til den
angitte adressen.
Ile miesięcznie kosztuje wynajem tego biura? – Hva er månedsleien for dette
kontoret?
Czy to biuro ma dostęp do Internetu? – Er det tilgang til Internett fra dette kontoret?

102
CD 3 LEKCJA 12

5
Wysłuchaj dialogu, powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorami.

– God dag, jeg ringer fra Polen. Jeg vil gjerne bekrefte at jeg kommer til
å delta på messen i Beijing.
Dzień dobry, dzwonię z Polski. Chciałbym potwierdzić mój udział w targach
w Pekinie.
– Hvilket firma ringer du fra?
A z jakiej firmy?
– Fra Edmedia.
Z Edmedia.
– Kan jeg få navnet ditt?
Proszę o pana nazwisko.
– Jan Nowak.
Jan Nowak.
– Jeg har dessverre ingen påmelding på det navnet.
Niestety nie mam zgłoszenia na to nazwisko.
– Hva skal jeg gjøre da?
Co mam w takim razie zrobić?
– Fyll ut påmeldingsskjemaet som er lagt ut på vår nettside og innbetal
forskuddet.
Proszę wypełnić formularz zgłoszeniowy na naszej stornie internetowej
i wpłacić zaliczkę.
– Takk for hjelpen.
Dziękuję za pomoc.
– Bekreftelsen sender vi på e-post.
Potwierdzenie wyślemy mailem.
– Takk, ha det bra!
Dziękuję, do widzenia!
– Ha det bra!
Do widzenia!

103
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

6
Przećwicz zwroty z tej lekcji.

1. Zapytaj, ile wynosi zaliczka.

2. Powiedz, że prowadzisz sklep z artykułami gospodarstwa domowego.
3. Zapytaj, jakie są koszty wysyłki.
4. Powiedz, że jesteś przedstawicielem handlowym firmy Alco.

Gospodarka

Ropa naftowa i gaz ziemny, których złoża odkryte na Morzu Północnym w drugiej
połowie XX w., całkowicie zmieniły gospodarkę norweską, dostarczając
obecnie połowy zysków tego kraju z eksportu. Do innych istotnych produktów
sprzedawanych przez Norwegię za granicę należą maszyny, metale oraz ryby.
Tutaj szczególnie warto zwrócić uwagę na pozycję aluminium – Norwegia jest
jednym z czołowych producentów tego metalu na świecie, mimo iż sama nie
posiada rudy potrzebnej do jego wytwarzania (boksyty używane do produkcji
pochodzą głównie z Ameryki Południowej).

Norwegowie importują stosunkowo dużo produktów spożywczych, ponieważ

ich samowystarczalność w tym zakresie jest dość ograniczona. Tylko
połowa sprzedawanej żywności pochodzi z Norwegii, a wiąże się to m.in.
z uwarunkowaniami geograficznymi – zaledwie 3% powierzchni kraju nadaje
się pod uprawę roślin.

104
CD 3
Lekcja 13 Czas wolny: rozrywka
i sport
7
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem słówka norweskie.
Czas wolny:
nudzić się na śmierć – kjede seg til
døde
odpoczywać – hvile lub koble av
mieć hobby – ha en hobby
czas wolny – fritid
leniuchować – late seg
szachy – sjakk
pianino – piano
relaksować się – slappe av
relaksujący – avslappende
marnować czas – kaste bort tiden
interesować się czymś – interessere seg
for noe lub være interessert i noe
być zafascynowanym (czymś) – være
fascinert av noe
Słówka dodatkowe:
Muzyka, taniec:
iść na koncert – gå på konsert
meloman – musikkelsker
grać na instrumencie – spille et
instrument
filharmonia – filharmoni
opera – opera
www.jezykiobce.pl
LEKCJA 13
fan – tilhenger lub fan
idol – idol lub forbilde
kolekcjonować znaczki – samle på
frimerker
zapraszać przyjaciół i znajomych
– invitere venner og bekjente
zapisać się do klubu – melde seg inn
i en klubb
członek klubu – klubbmedlem
szyć – sy
dzień wolny – fridag
dobrze się bawić – ha det moro
czekać na gości – vente på gjester
wydać przyjęcie – holde selskap
spotkać się z przyjaciółmi – treffe
venner
iść na dyskotekę – gå på diskotek
tańczyć – danse
parkiet – dansegulv
impreza – fest
impreza tematyczna – temafest
lekcje tańca – danseundervisning
lub dansetimer
instruktor tańca – danseinstruktør
105
 NORWESKI KROK DALEJ

8
Kino: kinoman – kinoelsker
lub filmelsker
aktor – skuespiller kryminał – krimbok
aktorka – skuespiller dramat – drama
lub skuespillerinne komedia – komedie
iść do kina – gå på kino komedia romantyczna – romantisk
kino – kino komedie
bilet – billett film dokumentalny
kupować bilety – kjøpe billetter – dokumentarfilm
rezerwować bilety – bestille film animowany – tegnefilm
billetter dreszczowiec – thriller
recenzja – anmeldelse horror – grøsser

Słówka dodatkowe:

reżyser – regissør wzruszający film – rørende film

kamerzysta, operator nudny film – kjedelig film
– kameramann rola – rolle
producent – produsent rola tytułowa – tittelrolle
scenarzysta – manusforfatter premiera – premiere
scenariusz – manus ekran – skjerm (telewizora)
znany aktor – kjent skuespiller lub lerret (kinowy)
gwiazda – stjerne obsada – rolleliste
klapa – fiasko wątek – tema

Teatr: scena – scene

teatr – teater
przedstawienie, sztuka – forestilling
lub stykke
szatnia – garderobe
znakomite opinie / recenzje
– fremragende anmeldelser
lub fremragende kritikker
krytyk – anmelder lub kritiker
kurtyna – sceneteppe
scenografia – scenografi
występować w teatrze – spille teater
lub spille på teateret
widownia – publikum
plakat – plakat lub oppslag
bilety są wyprzedane – billettene er
utsolgt

106
CD 3
9
Sport:
spędzać czas aktywnie – tilbringe
tiden aktivt
miłośnik sportu – sportselsker
uprawiać sport – utøve idrett
zapalony sportowiec – ivrig
idrettsmann
wynik – resultat
wygrać – vinne
przegrać – tape
zremisować – spille uavgjort
zawody – konkurranse
mistrzostwa – mesterskap
medal – medalje
medalista – medaljevinner
finalista – finalist
Słówka dodatkowe:
mecz – kamp
mistrz – mester
dyscyplina sportowa – sportsgren
lub idrettsgren
rekordzista świata
– verdensrekordholder
sztafeta – stafett
wyścig – kappløp
klub sportowy – idrettsklubb
lub sportsklubb
ćwiczenia fizyczne – trening
lub fysisk trening
wysportowany – sportslig
zdrowy styl życia – sunn livsstil
zdrowa dieta – sunt kosthold
www.jezykiobce.pl
LEKCJA 13
podium – podium
olimpiada – olympiade
trener – trener
trening – trening
trenować (kogoś) – trene (noen)
zawodnik – spiller lub utøver
(w sportach indywidualnych)
reprezentacja narodowa
– landslaget
drużyna – lag
pobić rekord świata – slå
verdensrekorden
ustanowić rekord świata – sette
verdensrekord
sędzia sportowy – idrettsdommer
kort tenisowy – tennisbane
boisko do piłki nożnej – fotballbane
kontuzja – skade
wycieczka piesza – fottur
szlak (turystyczny) – tursti
Dyscypliny sportowe:
sporty zimowe – vinteridrett
wyciąg narciarski – skitrekk
sprzęt narciarski – skiutstyr
łyżwiarstwo – skøyteløp
lodowisko – skøytebane
lub ishockeybane
hokej – ishokey
łyżwiarstwo figurowe – kunstløp
łyżwiarstwo szybkie – hurtigløp på
skøyter
107
 NORWESKI KROK DALEJ

sporty letnie – sommeridrett wyścigi samochodowe

jogging – jogging – billøp
kolarstwo – sykling
badminton – badminton
tenis stołowy – bordtennis Sprzęt sportowy
jazda konna – ridning
sporty wodne – vannsport piłka – ball
żeglarstwo – seiling rakieta tenisowa – tennisracket
wioślarstwo – roing łyżwy – skøyter
pływanie – svømming narty – ski
styl klasyczny („żabka”) kijki narciarskie – skistaver
– brystsvømming lub staver
styl grzbietowy gogle – snøbriller
– ryggsvømming kij hokejowy – ishockeykølle
styl motylkowy – butterfly krążek – puck
styl zmienny – medley siatka – nett
styl dowolny – fristil łódka – båt
wspinać się – klatre kajak – kajakk
wspinaczka – klatring wiosło – åre lub paddelåre
szermierka – fekting (kajakowe)
podnoszenie ciężarów kask – hjelm
– vektløfting korki (buty piłkarskie) – fotballsko
gimnastyka artystyczna ochraniacze – beskyttere
– rytmisk sportsgymnastikk rękawica bramkarska
zapasy – bryting – keeperhanske
boks – boksing rękawica bokserska
sporty motorowe – motorsport – boksehanske

10
Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Może wybierzemy się jutro do kina? – Kanskje vi skal ta en tur på kino?

Gram w tenisa, jeżdżę konno lub żegluję. Jestem zapalonym fanem sportu.
– Jeg spiller tennis, rir eller seiler. Jeg er en ivrig sportentusiast.
Mój znajomy jest aktorem, występuje w teatrze. – En bekjent av meg er
skuespiller, han spiller på teater.

108
CD 3 LEKCJA 13

Niektórzy lubią sporty ekstremalne, a ja mam dość staromodne hobby

– kolekcjonuję znaczki. – Noen liker ekstremsport, men jeg har en ganske
gammeldags hobby – jeg samler på frimerker.
Nasza reprezentacja wygrała ostatniego seta i mamy jeszcze szansę na medal.
– Laget vårt vant siste sett og vi har fortsatt medaljesjanse.
Gdy byłem mały, chciałem zostać reżyserem. – Da jeg var liten, ville jeg bli
filmregissør.

Zdania dodatkowe:

Mój dziadek uprawiał kiedyś zapasy, a teraz kocha szachy. – Bestefaren min
drev med bryting en gang i tiden, nå elsker han sjakk.
Jak się nazywa ten aktor, który grał główną rolę w filmie, który wczoraj
widzieliśmy? – Hva heter skuespilleren som spilte hovedrollen i filmen
vi så i går?
Jak spędzasz wolny czas? – Hva gjør du i fritiden?
Ten australijski pływak znów pobił rekord świata. – Den australske
svømmeren slo verdensrekorden igjen.

11
Wysłuchaj dialogu, powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorami.

– Hva gjør du på fritiden nå om dagen?

Co robisz ostatnio w wolnych chwilach?
– Egentlig har jeg ikke så mye fritid, men når jeg endelig har litt tid, så
ligger jeg som regel på sofaen og ser på TV.
Właściwie to nie mam zbyt dużo wolnego czasu, ale kiedy mam już chwilę,
z reguły leżę na kanapie i oglądam telewizję.
– Driver du ikke med noe slags sport, går du ikke på konserter eller på
teater?
Nie uprawiasz żadnego sportu, nie chodzisz na koncerty, ani do teatru?
– Etter en hel arbeidsuke er jeg for trøtt til å gå ut. Det eneste er at jeg går
tur med hunden to ganger om dagen.
Po całym tygodniu pracy jestem zbyt zmęczony, żeby gdzieś wyjść.
Wyprowadzam tylko psa na spacer dwa razy dziennie.

109
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

– Det er da noe! Du bør ha en hobby. Kanskje du lar deg overtale til å bli
med på et dansekurs eller på jogging?
A to już coś! Powinieneś mieć jakieś hobby. Może dasz się namówić na kurs
tańca albo na jogging.
– Dans? Ikke tale om! Det eneste jeg liker er fotball og ski.
Taniec? Nie ma mowy! Lubię tylko piłkę nożną i narciarstwo.
– Da må det vel være bare på TV? Du har jo aldri hatt ski på beina!
Og fotball spilte du sist på barneskolen!
Ale chyba tylko w telewizji? Przecież ty nigdy nie miałeś nart na nogach!
A w piłkę grałeś ostatnio w szkole podstawowej!
– Greit, jeg er ikke spesielt sportslig, men jeg er en ordentlig kinoelsker og
jeg kan mer om film enn de fleste!
No dobra, nie jestem zbyt wysportowany, ale za to jestem prawdziwym
kinomanem i znam się na filmach jak nikt inny!
– Det har du rett i. Så hvilken film synes du jeg bør se i helgen?
Masz rację. A zatem jaki film polecasz mi na weekend?

12
Przećwicz zwroty z tej lekcji.

1. Zapytaj kogoś, czy pójdzie z tobą do kina.

2. Zapytaj kogoś, jakie ma hobby.
3. Zapytaj kogoś, co lubi robić w czasie wolnym.
4. Powiedz, że lubisz filmy dokumentalne.

110
CD 3 LEKCJA 13

Kultura fizyczna

W języku norweskim istnieje rozróżnienie na słowa sport i idrett. Mimo

że ich znaczenie jest bardzo zbliżone do siebie, drugie z nich wiąże się
bardziej z rozwijaniem wytrzymałości i sprawności ciała, podczas gdy
międzynarodowe określenie sport tradycyjnie kojarzy się z dyscyplinami
wymagającymi dodatkowego sprzętu, np. motorsport (sport motorowy),
hestesport (sport konny).

Oprócz piłki nożnej, najpopularniejszymi dyscyplinami w Norwegii są

wszelkie sporty zimowe. Norwegowie szczególnie chętnie uprawiają biegi
narciarskie i łyżwiarstwo, latem zaś często oddają się specjalnemu stylowi
chodzenia, znanemu jako Nordic walking. Profesjonalni sportowcy norwescy
od lat zdobywają ponadto laury w skokach narciarskich, biathlonie oraz piłce
ręcznej.

111
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ
Lekcja 14 Dom i czynności
codzienne
13
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem słówka norweskie.
Czynności codzienne:
wstawać wcześnie – stå opp tidlig
przyzwyczaić się – venne seg til
codzienna krzątanina – daglig styr
czynności codzienne – daglige
gjøremål
rutyna – rutine
prowadzić dom – ta seg av huset
lub ta seg av husholdningen
gospodyni domowa – husmor
uciąć sobie drzemkę – ta seg en lur
lub ta seg en høneblund
czesać się – gre håret
robić makijaż – sminke seg
golić się – barbere seg
Słówka dodatkowe:
Prace domowe:
wykonywać prace domowe – gjøre
husarbeid
pomagać w pracach domowych
– hjelpe til med husarbeid
zmywać naczynia – vaske opp
zmywarka – oppvaskmaskin
prasować – stryke
112
myć się – vaske seg
kąpać się / brać kąpiel – bade
lub ta et bad
brać prysznic – dusje lub ta en dusj
zaspać – forsove seg
nastawiać budzik – stille
vekkeklokka
ścielić łóżko – re opp sengen
ubierać się – kle på seg
spieszyć się – skynde seg
dojeżdżać do pracy – kjøre til jobben
czekać na autobus – vente på bussen
spóźnić się na autobus – komme for
sent til bussen
spóźnić się do pracy – komme for
sent på jobben
żelazko – strykejern
deska do prasowania – strykebrett
prać – vaske klær lub vaske tøy
pralka – vaskemaskin
proszek do prania – vaskepulver
podlewać kwiaty – vanne
blomster
sprzątać – rydde
miotła – feiekost
CD 3 LEKCJA 14

szmata – klut lub fille gotować – koke lub lage mat

odkurzać – støvsuge
odkurzacz – støvsuger
wycierać kurze – tørke støv
wyrzucać śmieci – kaste søppel
myć okna – vaske vinduer
wieszać firanki – henge opp
nettinggardiner
zmieniać pościel – skifte sengetøy
uprawiać ogródek – gjøre
hagearbeid lub dyrke planter
i hagen
przygotować obiad – lage
middag
płacić rachunki – betale regninger
przyjmować gości / mieć gości
– ta imot gjester lub ha gjester
plotkować z sąsiadami – sladre
med naboene lub skravle med
naboene
oglądać telewizję – se på TV
oglądać wiadomości – se på
nyhetene

14
Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Sama zajmuję się prowadzeniem domu. – Jeg tar meg av husholdningen selv.
Nie znoszę wcześnie wstawać, ale przyzwyczaiłam się już do tego. – Jeg hater
å stå opp tidlig, men jeg har vendt meg til det.
Anna jest typową kurą domową – sprząta, pierze, gotuje i plotkuje
z sąsiadkami. – Anna er en typisk husmor – vasker og rydder, vasker klær,
lager mat og sladrer med naboene.
Dojeżdżam do pracy pociągiem i czasem zdarza mi się spóźnić, szczególnie,
kiedy zaśpię. – Jeg tar toget til jobben og av og til kommer jeg for sent,
særlig når jeg har forsovet meg.
Znowu zaspałeś! – Du har forsovet deg igjen!
Umiesz obsługiwać pralkę? – Kan du betjene vaskemaskinen? lub Kan du
bruke vaskemaskinen?

113
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

15
Wysłuchaj dialogu, powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorami.

– Jonny, du tar deg vel av huset nå, siden kona di har begynt å jobbe
igjen?
Jonny, podobno, zajmujesz się teraz domem, ponieważ twoja żona wróciła
do pracy?
– Ja, det stemmer. Jeg må innrømme at det er en vanskelig jobb.
Tak, to prawda. Muszę przyznać, że to trudna praca.
– Hvordan klarer du deg?
Jak sobie radzisz?
– Det er ikke lett. Jeg vasker klær, lager mat, følger barna til skolen…
Nie jest łatwo. Piorę, gotuję, odprowadzam dzieci do szkoły...
– Og rengjøring og handling?
A sprzątanie i zakupy?
– Det har jeg ikke tid til. Å lage mat tar hele dagen, jeg har bare så vidt
begynt å lære.
Na to kompletnie nie mam czasu. Gotowanie zajmuje mi cały dzień, dopiero
się uczę.
– Du kommer til å venne deg til det daglige styret.
Przyzwyczaisz się do tej codziennej krzątaniny.
– Jeg gleder meg til å møte kameratene mine over et glass øl.
Nie mogę się doczekać, kiedy umówię się z kumplami na piwo.

16
Przećwicz zwroty z tej lekcji.

1. Powiedz, że się spieszysz.

2. Powiedz, że zaspałeś.
3. Powiedz, że dojeżdżasz do pracy pociągiem.
4. Powiedz, że przyzwyczaiłeś się do wstawania wcześnie rano.

114
CD 3 LEKCJA 14

Drewniane domy i barki

Norwegia znana jest z zabudowy w postaci drewnianych domów, malowniczo

komponujących się z krajobrazem. Różnobarwne drewniane budynki dominują
w tym kraju, widoczne są zarówno w centrach miejskich, jak i na wsi.
Ciekawy jest sam fakt tak powszechnego wykorzystywania tego materiału do
budownictwa w kraju, który pełen przecież jest kamienia. Drewniane domy
powstają w Norwegii od stuleci po dziś dzień i znakomicie spełniają swoją
rolę. Z zabytkowych budowli z drewna warto na pewno w Norwegii zobaczyć
liczne pozostałe średniowieczne kościoły typu stavkirke (np. w Borgund
i Urnes), domy hanzeatyckich kupców na Bryggen w Bergen czy starą dzielnicę
XVIII-wiecznych domków w Stavanger.

Gdzieniegdzie spotkać też można ludzi mieszkających na stałe w zacumowanych

do brzegu łodziach. Mają oni nawet swoje stowarzyszenie, które dba o prawa
mieszkańców przybrzeżnych marin, które znaleźć można w Norwegii w każdym
większym mieście.

115
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ
Lekcja 15 Podróże: na granicy,
na wakacjach
17
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem słówka norweskie.
Podróż:
wyjechać za granicę – dra til utlandet
lub reise utenlands
wyjechać na wakacje – dra på ferie
planować podróż – planlegge en
reise
pakować bagaże – pakke bagasje
rezerwować bilety – bestille billetter
rezerwować pokój – reservere rom
lub bestille rom
podróżować pociągiem – reise med tog
podróżować samolotem – reise med fly
potwierdzić rezerwację – bekrefte
bestillingen lub bekrefte
reservasjonen
bilet ulgowy – rabattbillett
Słówka dodatkowe:
tablica odlotów – informasjonstavle
med avgangstider
miejsce odbioru bagażu
– bagasjeutlevering
stać w kolejce po bilety – stå
i billettkø
pociąg bezpośredni – direkte tog
pociąg przepełniony – overfylt tog
116
zniżka studencka – studentrabatt
biuro podróży – reisebyrå
podróż dookoła świata – reise verden
rundt
bagaż – bagasje
nadbagaż – overvektsbagasje
bagaż podręczny – håndbagasje
wózek na bagaż – bagasjetrille
półka na bagaż – bagasjehylle
lot – flygning lub flyvning
lub flyavgang (odlot)
godzina odlotu – avgangstid
startować – starte
zapiąć pasy – feste sikkerhetsbeltet
miejsce przy oknie – vindusplass
miejsce od strony korytarza – plass
ved midtgangen
wagon sypialny – sovevogn
wagon restauracyjny – restaurantvogn
przechowalnia bagażu
– bagasjeoppbevaring
biuro rzeczy znalezionych
– hittegodskontoret
wynająć samochód – leie bil
opłata za jeden dzień – dagspris
CD 3 LEKCJA 15

ubezpieczenie – forsikring ogłaszać (lot) – annonsere

klimatyzacja – klimaanlegg
stewardessa – flyvertinne
prosić o pomoc – be om hjelp
opóźniony – forsinket
odwołany – kansellert
poczekalnia – ventehall
hala odlotów – avgangshall
wsiadać – gå om bord
wysiadać – gå av
rozkład jazdy – reiserute

18
Biuro podróży: cel podróży – formål
med reisen
katalog – katalog odprawa celna – tollkontroll
zakwaterowanie – innkvartering lub fortolling
hotel czterogwiazdkowy – fire-stjerners odprawa paszportowa
hotell – passkontroll
luksusowy – luksuriøs celnik – toller
pełne wyżywienie – full pensjon wiza – visum
zwiedzanie – sightseeing wiza turystyczna – turistvisum
wycieczka z biura podróży – tur fra et data ważności (wizy)
reisebyrå – utløpsdato
cena za osobę – pris per person ważny (dokument) – gyldig
cena za noc – pris for en natt przedłużyć wizę – forlenge
wycieczka – tur lub utflukt visum
podróż – reise rzeczy osobiste – personlige
posiłek – måltid eiendeler
udogodnienia – fasiliteter kontrola – kontroll
sezon (turystyczny) – turistsesong rewizja osobista – kroppsvisitering
wszystko w cenie – alt inklusiv lub kroppsvisitasjon
przemycać – smugle
przemytnik – smugler
Na granicy: pobrać cło – kreve inn toll
konsulat – konsulat
przekroczyć granicę – krysse ambasada – ambassade
grensen

117
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Słówka dodatkowe:

Na morzu: pokład – dekk

kabina – lugar lub kahytt
port – havn kapitan – kaptein
rejs – seiling lub skipsreise lub cruise żeglarz – seiler
statek – skip marynarz – matros
żaglówka – seilbåt stać na kotwicy – ligge for anker
liniowiec – linjeskip zawijać do portu – gå til havn
prom – ferje wypłynąć z portu – gå fra havn
koło ratunkowe – redningsbøye sztorm – storm lub uvær

19
Na plaży: oparzenie słoneczne – solforbrenning
udar – slag
okulary przeciwsłoneczne – solbriller cień – skygge
kąpielówki – badebukse muszla – skjell
kostium kąpielowy – badedrakt bursztyn – rav
robić babki z piasku – lage wydma – sanddyne
sandkaker ratownik – livredder
budować zamek z piasku – bygge lub redningsmann lub badevakt
sandslott latarnia morska – fyrtårn
zbierać muszelki – samle skjell piaszczysta plaża – sandstrand
leżeć na słońcu – ligge i sola przystań – brygge
opalać się – sole seg brzeg – bredd lub kant lub land

Słówka dodatkowe:

kąpiel wzbroniona – bading forbudt pianka – skum

deska surfingowa – surfebrett maska do nurkowania – dykkemaske
materac – madrass płetwy – svømmeføtter
leżak – fluktstol lub liggestol fajka do nurkowania – snorkel
ręcznik – håndkle butla tlenowa – oksygenflaske
nurkowanie – dykking lub surstoff-flaske

118
CD 3 LEKCJA 15

W plenerze: agroturystyka – gårdsturisme

malownicza wioska – pittoresk
kemping – campingplass grend
śpiwór – sovepose farma – gård
karimata – liggeunderlag wiejski – landlig
namiot – telt świeże powietrze – frisk luft
rozbić namiot – slå opp telt karmić zwierzęta – mate dyr
sprzęt do łowienia ryb – fiskeutstyr lub fore dyr
kuchenka gazowa – primus krowa – ku
lub gassbluss świnia – gris
siedzieć przy ognisku – sitte ved koń – hest
bålet kura – høne
otwieracz do puszek – boksåpner kaczka – and
latarka – lommelykt królik – kanin
schronisko górskie – fjellhytte sad – frukthage
lub turisthytte łąka – eng
pole – jorde
Agroturystyka: zbierać jagody – plukke bær
jeździć konno – ri (på hest)
wakacje na wsi – ferie på landet

20
Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Nasz samolot jest opóźniony z powodu gęstej mgły. – Flyet vårt er forsinket på
grunn av tett tåke.
Nie mogę się doczekać wyjazdu na wakacje w Turcji. – Jeg gleder meg til
ferieturen til Tyrkia.
Jedziemy pod namiot w góry. Może wybierzesz się z nami? – Vi skal til fjells på
telttur. Kanskje du vil bli med?
Marzę o egzotycznych wakacjach, podczas których będę tylko się opalać i pić
drinki przy basenie. – Jeg drømmer om en eksotisk ferie der jeg bare skal
sole meg og nippe til drinker ved bassenget.
Czy w pokoju jest klimatyzacja? – Finnes det klimaanlegg på rommet?

119
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Na tej plaży musisz zapłacić za leżak. – På denne stranden må du betale for

strandstolen.

Zdania dodatkowe:

W zeszłym roku zabrałam dzieci na wieś do rodziny. – I fjor tok jeg med
meg barna til familien min på landet.
Na kempingu niezbędne są śpiwór, otwieracz do puszek i latarka. – På en
campingplass trenger du sovepose, boksåpner og lommelykt.
Uwielbiam spacery po plaży przy zachodzie słońca. – Jeg elsker å gå tur
på stranda ved solnedgang.
Został poddany kontroli osobistej, a jego bagaż przeszukany na lotnisku.
– Han ble kroppsvisitert og bagasjen hans ble gjennomsøkt på
flyplassen.
Dzwonię, aby potwierdzić rezerwację. – Jeg ringer for å bekrefte
bestillingen.
Czy to pana rzeczy osobiste? – Er dette dine (Deres) personlige ting?
Chciałabym przedłużyć wizę. – Jeg vil gjerne forlenge visumet mitt.

21
Wysłuchaj dialogu, powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorami.

– Hei, hvordan var ferien?

Cześć, jak udał się urlop?
– Det var den verste ferien jeg noensinne har hatt!
To były najgorsze wakacje w całym moim życiu!
– Hvorfor? Hva skjedde?
Dlaczego? Co się stało?
– Først ble flyet vårt forsinket. Så viste det seg at hotellet var fem kilometer
fra stranda. Dessuten var maten elendig.
Najpierw nasz samolot był opóźniony. Potem okazało się, że hotel jest pięć
kilometrów od plaży. A na dodatek jedzenie było paskudne.
– I det minste kan dere ikke klage på været …
Chociaż na pogodę nie możecie narzekać...
– Tuller du?! Det regnet hele uken!
Żartujesz?! Cały tydzień padało!

120
CD 3 LEKCJA 15

– Hadde dere ikke en eneste dag med sol?

Nie mieliście nawet jednego słonecznego dnia?
– Jo, en, da vi gikk på stranden og jeg ble solbrent.
Owszem, jeden, poszliśmy wtedy na plażę i dostałam poparzenia
słonecznego.
– Det var uflaks! Da vil jeg heller foretrekke å ikke dra på ferie i år...
A to pech! To ja chyba w tym roku wolę nie jechać na urlop…

22
Przećwicz zwroty z tej lekcji.

1. Powiedz, że samolot był opóźniony.

2. Powiedz, że wybierasz się na wakacje w góry.
3. Zapytaj, o której jest lot.
4. Powiedz, że uwielbiasz leżeć na plaży.

121
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Domek za miastem

Spora część Norwegów posiada własny domek poza miastem, najczęściej

w górach (tzw. hytte), gdzie spędza się wolne dni w roku. Do ulubionych
okazji, by odwiedzić swoją hytte należą tygodniowe wakacje wielkanocne
(påskeferie), kiedy to Norwegowie tradycyjnie oddają się jeździe na nartach
i lekturze kryminałów.

Fiordy i inne atrakcje

Fiordy są oczywiście wizytówką Norwegii i magnesem przyciągającym turystów

z całego świata, choć nie jedynym ciekawym miejscem w tym pięknym
kraju. W rejonie zachodniej Norwegii warto oprócz malowniczych fiordów
zobaczyć góry, których surowy krajobraz najlepiej poznać w parku narodowym
Jotunheimen, a także jedne z największych europejskich lodowców w regionie
Sogn og Fjordane. Do innych cudów norweskiej przyrody należy Prekestolen
– olbrzymia skała wisząca nad przepaścią fiordu w okolicach Stavanger
oraz archipelag Lofotów w północnej części kraju, gdzie spiczaste góry
spotykają się z morzem, a małe rybackie wioski tworzą specyficzny klimat
tych wysp. W ostatnim stuleciu przybyło także Norwegii atrakcji turystycznych
wybudowanych przez człowieka – jest to na pewno tzw. Droga Trolli (Trollstigen)
biegnąca ostrymi zakrętami w rejonie Romsdal, czy Flåmsbana – trasa
kolejowa łącząca Myrdal i Flåm nad odnogą Sognefjorden, wspinająca się
stromo na górskie zbocza i biegnąca przez uroczą dolinę, obok wodospadu
Kjosfossen.

122
CD 3
Lekcja 16 Środki masowego
przekazu i reklama
23
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem słówka norweskie.
Telewizja:
telewizor – TV-apparat
lub fjernsynapparat
telewizja – fjernsyn lub TV
pilot telewizyjny – fjernkontroll
odtwarzacz DVD – DVD-spiller
program telewizyjny (gazeta
lub audycja) – fjernsynsprogam
lub TV-program
kanał telewizyjny – TV-kanal
lub fjernsynskanal
wiadomości – nyheter
skrót wiadomości – nyhetssammendrag
wiadomości sportowe – sportsnyheter
prowadzący / spiker – programleder
relacja na żywo – direkte sending
teleturniej – TV-konkurranse
lub spørrelek
serial – serie
telenowela – fjernsynsserie
lub TV-serie lub såpeserie
program dla dzieci – barneprogram
lub barne-TV
film dla dorosłych – film for voksne
relacja sportowa – sportssending
oglądać telewizję – se på fjernsyn
lub se på TV
www.jezykiobce.pl
LEKCJA 16
uzależniony od telewizji – TV-slave
widz – seer
24
Prasa:
gazeta – avis
dziennik – dagsavis
tygodnik – ukeblad lub ukemagasin
miesięcznik – månedsmagasin
lub månedsblad
magazyn dla kobiet – dameblad
czytać gazetę – lese avisen
prenumerować gazetę – abonnere på
en avis
przeglądać gazetę – bla gjennom
avisen lub kikke på avisen
nagłówek – overskrift
strona tytułowa – forside
lub førsteside
brukowiec – tabloidavis
plotki – sladder
dziennikarz – journalist
reporter – reporter
lub nyhetsjournalist
fotoreporter – fotoreporter
lub pressefotograf
123
 NORWESKI KROK DALEJ

Słówka dodatkowe:

reportaż – reportasje reklamować – markedsføre

artykuł – artikkel lub reklamere
wywiad – intervju promować produkt – markedsføre
felieton – spalte et produkt
ogłoszenie – annonse grupa docelowa – målgruppe
ogłoszenia drobne – småannonser badanie rynku
lub rubrikkannonser – markedsundersøkelse
nekrolog – dødsannonse billboard – plakattavle
wydawać gazetę – gi ut avis plakat – plakat
wydawca – utgiver ulotka reklamowa
wydawnictwo – forlag – reklamebrosjyre
nakład – opplag reklama prasowa – pressereklame
redaktor – redaktør reklama telewizyjna – TV-reklame
spot reklamowy – reklameinnslag
gadżety (artykuły) reklamowe
Reklama: – reklameartikler
przerwa na reklamę
reklama – reklame – reklamepause
manipulować kimś – manipulere noen

25
Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Nie mamy w domu telewizora, najnowsze informacje czytamy w Internecie.

– Vi har ikke TV hjemme, vi leser nyheter på nettet.
Moja babcia ogląda tylko teleturnieje i seriale. – Bestemoren min ser bare
konkurranser og serier på TV.
Partie polityczne wykorzystują media, żeby manipulować opinią publiczną.
– Politiske partier bruker media for å manipulere opinionen.
Denerwują mnie ciągłe przerwy na reklamę w czasie filmów. – De stadige
reklamepausene i filmer irriterer meg.
Kochanie, może pójdziemy dziś wieczorem do kina lub do teatru? – Kanskje vi
skal gå på kino eller teater i kveld?

124
CD 3 LEKCJA 16

Nie ma mowy, o 20 jest transmisja meczu, a potem mój ulubiony serial

kryminalny. – Ikke snakk om, klokka åtte er det fotballkamp, og etterpå
kommer yndlingskrimserien min.
Kto zabrał pilota do telewizora? – Hvem har tatt fjernkontrollen til TV-en?

Zdania dodatkowe:

Jak najlepiej promować nasz produkt? – Hvordan kan vi best markedsføre

produktet vårt?
Musimy zrobić badania rynku i określić naszą grupę docelową. – Vi må gjøre
markedsundersøkelser og kartlegge målgruppen vår. lub Vi må gjøre
markedsundersøkelser og bestemme oss for hvilken målgruppe vi har.
Jaki jest przybliżony nakład tego dziennika? – Omtrent hvor stort opplag
har denne avisen?

26
Wysłuchaj dialogu, powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorami.

– Grete, hva er din drømmejobb?

Grete, jaka jest twoja wymarzona praca?
– Helt siden jeg var liten har jeg drømt om å bli journalist eller jobbe i forlag.
Od dzieciństwa marzę, żeby być dziennikarką albo pracować
w wydawnictwie.
– Vil du helst skrive for en avis eller jobbe i TV?
Chciałabyś pisać do gazety czy pracować w telewizji?
– Jeg ville gjerne hatt en fast spalte som tok opp samfunnsproblemer.
Chciałabym prowadzić kolumnę dotyczącą problemów społecznych.
– Har du noe erfaring med sånt arbeid?
A masz jakieś doświadczenie w takiej pracy?
– Jeg har jobbet to år i redaksjonen i en lokalavis, men jeg var bare
assistent, jeg skrev aldri noen artikler selv.
Przez dwa lata pracowałam w redakcji lokalnej gazety, ale byłam tylko
asystentką, nigdy nie pisałam sama artykułów.
– Du må sende inn et par av tekstene dine, kanskje de kommer på trykk.
Lykke til!
Musisz wysłać parę swoich tekstów, może je opublikują. Powodzenia!

125
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

– Takk, jeg skal prøve.

Dzięki, będę próbować.

27
Przećwicz zwroty z tej lekcji.

1. Powiedz, że chciałbyś być dziennikarzem.

2. Zapytaj, jaki jest nakład tej gazety.
3. Zapytaj, co jest dziś wieczorem w telewizji.
4. Powiedz, że wiadomości czytasz w Internecie.

Prasa, radio, telewizja

Publiczne radio i telewizja w Norwegii znane są pod skrótem NRK (Norsk

rikskringkasting). Co ciekawe, regularna emisja programów telewizyjnych
rozpoczęła się dopiero w 1960 roku – 7 lat później niż w Polsce. Tym samym
Norwegia otrzymała własną telewizję jako przedostatni kraj w Europie (ostatnia
była Islandia). Równie późno zaczęła tam działać telewizja niepubliczna
– dopiero w 1992 roku na ekranach jako pierwsza pojawiła się TV2.
Do najpopularniejszych programów telewizyjnych na pewno zaliczyć można
wieczorne wydanie wiadomości NRK – Dagsrevyen czy operę mydlaną TV2
Hotel Cæsar emitowaną od 1998 r. Norwegowie uwielbiają też programy,
które w innych krajach zapewne nie cieszyłyby się aż tak wielką popularnością.
Dobrym przykładem jest tutaj humorystyczny program o języku norweskim pod
tytułem Typisk norsk, który doczekał się nie tylko wydań na DVD, ale i wersji
książkowej.

Norwegowie szczególnie chętnie sięgają po prasę: w 2007 roku 70% z nich

abonowało gazety. Najpopularniejsze są zdecydowanie dzienniki, takie jak
Aftenposten, Dagbladet czy VG, a poza tym liczne czasopisma o tematyce
kobiecej. W Norwegii nie ukazuje się żaden tygodnik poświęcony polityce czy
aktualnym wydarzeniom – rolę tę przejęły całkowicie gazety codzienne.

126
CD 3 LEKCJA 17

Lekcja 17 Wygląd zewnętrzny,

ciało i umysł
28
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem słówka norweskie.

Wygląd: muskularny – muskuløs

śniada cera – gyllen hud
wygląd – utseende lub solbrun hud
atrakcyjny – attraktiv lub tiltrekkende blady – blek
brzydki – stygg opalony – solbrun
pulchny – rund zarumienić się – rødme
chudy – tynn piegi – fregner
kościsty – beinete lub knoklete piegowaty – fregnete
średniej budowy – med middels pryszcz – kvise
kroppsbygging

Słówka dodatkowe:

pyzaty – lubben grzywka – pannelugg

zadarty nos – oppstoppernese
odstające uszy – utstående ører
przeciętnej urody – middels pen
zmarszczki – rynker
dbać o wygląd – ta vare på
utseende
zaniedbany – ustelt lub forsømt
być podobnym do – ligne på
Fryzjer:
fryzura – frisyre
kręcone włosy – krøllet hår
proste włosy – glatt hår lub rett hår
zmienić fryzurę – forandre frisyre
trwała – permanent
farbować włosy – farge håret
pasemka – striper
koński ogon – hestehale
kok – topp
warkocz – flette
uczesać włosy – gre håret
podciąć włosy – klippe håret
przetłuszczone włosy – fett hår
łysina – måne lub skallethet
łysy – skallet
rudzielec – rødhåret

127
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

29
Ciało: mówić szeptem – hviske
mrugnąć – blunke
przytyć – legge på seg lub gå opp gapić się – stirre lub glane
i vekt płakać – gråte
schudnąć – bli tynnere lub gå ned szlochać – hulke
i vekt oddychać – puste
kichnąć – nyse schylać się – bøye seg
ziewać – gjespe biegać – løpe
jąkać się – stamme spacerować – spasere
chrapać – snorke kucać – sitte på huk
krzyczeć – rope lub skrike usiąść „po turecku” – sette seg med
chichotać – knise lub fnise beina i kors
śmiać się – le

Słówka dodatkowe:

założyć nogę na nogę – legge wyczerpany – utslitt

beina i kors
wzruszyć ramionami – trekke på
skuldrene
zemdleć – besvime
położyć się – legge seg ned
przewrócić się – dette lub falle
lub ramle
potknąć się – snuble
podrapać się – klø seg
boleć – gjøre vondt
szczypać – svi
być zmęczonym – være sliten
lub være trøtt
skinąć głową – nikke
kręcić głową – riste på hodet
łaskotać – kile
cierpieć na coś – lide av noe
zachorować – bli syk
objaw choroby – sykdomstegn
lub symptomer
bezsenność – søvnløshet
ranny – såret
rana – sår
złamanie – brudd
skręcenie – forstuing lub vrikking
oparzenie – forbrenning

30
Umysł: przewidywać – forutse
oczekiwać – forvente
myśleć – tenke mieć rację – ha rett
wiedzieć – vite nie mieć racji – ikke ha rett lub ta feil

128
CD 3 LEKCJA 17

zgadzać się – bli enig wyjaśniać – forklare

wyrażać opinię – uttrykke en mening porównywać – sammenligne
brać pod uwagę, rozważać – ta wyciągać wnioski – dra konklusjoner
hensyn til lub vurdere lub trekke slutninger
wydawać się – synes wyobrażać sobie coś – forestille seg
doradzać – tilråde noe
zdać sobie sprawę – være klar over wierzyć – tro
lub være oppmerksom på przypomnieć sobie – komme på
zastanawiać się – fundere lub huske
mieć pomysł – ha en idé zapomnieć – glemme
rozumieć – forstå wątpić – tvile

31
Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Jako dziecko był pulchny i piegowaty. – Da han var liten var han rund og
fregnete.
Chciałabym zmienić fryzurę, może zrobię sobie trwałą. – Jeg skulle gjerne hatt
en ny frisyre, kanskje jeg skal ta permanent.
Dlaczego mówisz szeptem? Boli cię gardło? – Hvorfor hvisker du? Har du
vondt i halsen?
Nie ma już wolnych krzeseł, musisz usiąść na podłodze. – Det er ingen flere
ledige stoler, du må sette deg på gulvet.
Była bardzo smutna – skinęła tylko głową i rozpłakała się. – Hun var veldig lei
seg. Hun bare nikket på hodet og brast i gråt.
Zdałem sobie sprawę, że nie jestem zadowolony z mojej pracy. – Jeg ble klar
over at jeg ikke var fornøyd med jobben min.
Porównałem te dwie oferty. – Jeg har sammenlignet de to tilbudene.
Czy pamiętasz, że jutro jest rocznica ślubu mamy i taty? – Husker du at det er
mor og fars bryllupsdag i morgen?

32
Wysłuchaj dialogu, powtarzaj poszczegółne wypowiedzi za lektorami.

– Husker du at Lise har bursdag i morgen?

Pamiętasz, że jutro są urodziny Lisy?

129
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

– Det hadde jeg helt glemt! Hva tror du? Hva vil hun helst ha?
Kompletnie zapomniałem! Jak myślisz? Co Lisa lubi najbardziej?
– Jeg tror hun ville ha mest glede av en bok.
Wydaje mi się, że najbardziej ucieszyłaby się z książki.
– Det har du rett i. Hun er en skikkelig bokorm. Kanskje vi skal kjøpe en
reisehåndbok med pene bilder?
Masz rację, to prawdziwy mól książkowy. Może kupimy jakiś przewodnik
z pięknymi zdjęciami?
– Lise er ikke særlig glad i å reise.
Lisa nie bardzo lubi podróżować.
– Jeg har en idé! Kanskje hun vil bli med oss til en bokhandel og velge selv
hva hun helst vil ha?
Mam pomysł! Może pójdzie do księgarni razem z nami i wybierze sobie to,
co najbardziej jej się spodoba?
– Kjempebra idé! La oss ringe henne med en gang!
Świetny pomysł! Zadzwońmy do niej zaraz!

33
Przećwicz zwroty z tej lekcji.

1. Powiedz, że jesteś wykończony.

2. Zapytaj kogoś, czy się z tobą zgadza.
3. Powiedz, że cierpisz na bezsenność.
4. Powiedz, że boli cię noga.

130
CD 3 LEKCJA 17

Tradycyjne norweskie swetry

Lusekofter to nazwa tradycyjnych norweskich swetrów, znanych

z charakterystycznego wzoru i grubej wełny, z której powstają. Miejscem,
które według tradycji wiąże się z początkiem historii tych swetrów jest rejon
doliny Setesdal w południowej części kraju. Obecnie lusekofter popularne
są jednak raczej tylko wśród turystów szukających efektownej pamiątki
z kraju fiordów. Sami Norwegowie zaś od święta ubierają się w swoje
piękne stroje ludowe (bunader), różniące się wyglądem w zależności
od regionu pochodzenia. Ich typów jest w całej Norwegii około 200.
Istnieją damskie i męskie wersje tych strojów – obie charakteryzują się
pięknymi haftami i srebrnymi lub złotymi zdobieniami. Bunad to niemalże
obowiązkowy ubiór na paradę w dniu 17 maja (święto narodowe), a dla
wielu Norwegów także alternatywa dla sukni bądź garnituru ślubnego.

Sauna

Mylące może być wyobrażenie o wszystkich Skandynawach jako wielkich

miłośnikach sauny. Norwegowie chętnie korzystają z tego fińskiego
wynalazku, ale nie należałoby się spodziewać budyneczku sauny
dołączonego do każdego norweskiego domu, wręcz przeciwnie – widok
taki zaliczyć można raczej do rzadkości.

131
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ
Lekcja 18 Państwo i problemy
społeczne
34
Wysłuchaj słówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem słówka norweskie.
Państwo, ustrój, polityka:
republika – republikk
monarchia – monarki
królestwo – kongerike
demokracja – demokrati
reżim – regime
prezydent – president
król – konge
królowa – dronning
parlament – parlament
(w Norwegii: Stortinget)
wybory – valg
Słówka dodatkowe:
izba parlamentu
– parlamentskammer lub hus
izba wyższa – Overhuset (w Wielkiej
Brytanii) lub Senatet (w USA)
izba niższa – Underhuset (w Wielkiej
Brytanii) lub Representantenes
hus (w USA)
rząd – regjering
premier – statsminister
minister – statsråd lub minister
władza – makt
132
wybory prezydenckie
– presidentvalg
wybory parlamentarne
– parlamentsvalg
głosować – stemme
zwolennik – tilhenger
głosować „za” – stemme for
głosować „przeciw” – stemme imot
urna (wyborcza) – valgurne
oddać głos – avgi stemme
frekwencja – valgdeltakelse
partia polityczna – politisk parti
koalicja – koalisjon
opozycja – opposisjon
rządzić – regjere
władza wykonawcza – utøvende
makt
władza ustawodawcza – lovgivende
makt
konstytucja – grunnlov
lub konstitusjon
ustawa – lov
budżet – budsjett
władze lokalne – lokale
myndigheter
radny – kommunestyrerepresentant
lub bystyrerepresentant
CD 3
35
Społeczeństwo:
społeczeństwo – samfunn
obywatel – borger lub statsborger
populacja – befolkning
problemy społeczne
– samfunnsproblemer
bieda – fattigdom
przeludnienie – overbefolkning
emigracja – utvandring
emigrant – utvandrer
imigracja – innvandring
imigrant – innvandrer
Słówka dodatkowe:
dostęp do narkotyków – tilgang til
narkotika
leczenie – behandling
alkoholizm – alkoholisme
alkoholik – alkoholiker
pijany – full
trzeźwy – edru
bezrobocie – arbeidsløshet
lub arbeidsledighet
zasiłek – stønad lub trygd
pomoc socjalna – sosialbistand
lub sosialhjelp
działalność charytatywna
– veldedighet
zbiórka pieniędzy
– pengeinnsamling
przestępczość – kriminalitet
przestępca – kriminell lub lovbryter
lub forbryter
www.jezykiobce.pl
LEKCJA 18
uchodźca – flyktning
prosić o azyl – søke asyl
ośrodek dla uchodźców
– asylmottak
bezdomny – hjemløs
schronisko dla bezdomnych
– herberge lub hospits
narkotyki – narkotika lub stoff
narkoman – stoffmisbruker
uzależniony – avhengig
uzależnienie, nałóg – avhengighet
brać narkotyki – ruse seg lub bruke
narkotika
młodociany przestępca – ung
lovbryter lub ungdomskriminell
popełnić przestępstwo – begå en
forbrytelse
wykroczenie – forseelse
iść do więzienia – komme i fengsel
zapłacić grzywnę – betale bot
niepełnosprawny
– funksjonshemmet
kalectwo – funksjonshemming
wózek inwalidzki – rullestol
podjazd dla wózków – tilgang for
rullestol
bariery społeczne – sosiale
lub samfunnsmessige barriærer
odrzucony przez społeczeństwo
– utstøtt av samfunnet
133
 NORWESKI KROK DALEJ

36
Wysłuchaj uważnie zdań, powtarzaj je za lektorem.

Nie interesuję się polityką, jest nudna. – Jeg er ikke interessert i politikk, det
er kjedelig.
Po raz pierwszy w historii premierem naszego państwa została kobieta.
– For første gang i historien har en kvinne blitt statsminister i vårt land.
Przestępczość w naszym mieście spadła. – Kriminaliteten har gått ned i byen vår.
Bernt nie może znaleźć pracy i już od czterech miesięcy jest na zasiłku
dla bezrobotnych. – Bernt kan ikke finne arbeid og har levd på
arbeidsledighetstrygd i fire måneder nå.
Słyszałam, że syn pana Olsena jest uzależniony od narkotyków. – Jeg har hørt
at Olsens sønn er stoffmisbruker.
Przeludnienie jest jednym z największych problemów w Chinach.
– Overbefolkning er et av de største problemene i Kina.
Frekwencja w ostatnich wyborach prezydenckich była bardzo niska. – Det var
veldig lav valgdeltakelse ved det siste presidentvalget.

37
Wysłuchaj dialogu, powtarzaj poszczególne wypowiedzi za lektorami.

– Hvem stemte du på ved siste valg?

Na kogo głosowałaś w ostatnich wyborach?
– Ingen, jeg har ikke stemt på mange år.
Na nikogo, od lat nie chodzę na wybory.
– Tøyser du? Det er en plikt.
Żartujesz? To twój obowiązek.
– Det spiller ingen rolle hvem som sitter i regjeringen, ingenting blir
forandret uansett.
Nie ważne, kto rządzi i tak się nic nie zmienia.
– Du kan bare klage. Men jeg vil bli politiker. Vil du stemme på meg?
Potrafisz tylko narzekać. A ja chcę zostać politykiem. Zagłosujesz na mnie?
– Politikk interesserer meg ikke i det hele tatt. Politikere er griske og tenker
overhode ikke på folket!
Polityka wcale mnie nie interesuje. Politycy są chciwi i wcale nie myślą
o obywatelach!
– Du er forferdelig sta! Men du skal se, jeg kommer til å bli president en dag!
Jesteś strasznie uparta! Ale zobaczysz, będę kiedyś prezydentem!

134
CD 3 LEKCJA 18

38
Przećwicz zwroty z tej lekcji.

1. Powiedz, że nie interesujesz się polityką.

2. Zapytaj kogoś, na kogo głosował w ostatnich wyborach.
3. Powiedz, że w twoim mieście jest wielu imigrantów.

Równouprawnienie

Równouprawnienie (likestilling) stanowi podstawę polityki społecznej Norwegii.

W ostatnich latach szczególnie istotna stała się kwestia pozycji kobiet, co
widoczne jest w tzw. kjønnskvotering – praktyce polegającej na faworyzowaniu
pań podczas obsadzania stanowisk pracy. Według tej zasady w przypadku,
gdy o tę samą posadę stara się kobieta i mężczyzna o takich samych
kwalifikacjach, pierwszeństwo przyjęcia do pracy ma kobieta. Ponadto
we wszelkich instytucjach czy organizacjach pilnuje się, by panie były
reprezentowane w równym stopniu, co panowie.

Rodzina królewska

Norweska rodzina królewska cieszy się w kraju wielką popularnością,

a poczynania poszczególnych jej członków stanowią główny temat kolumn
plotkarskich w brukowych czasopismach. Oprócz króla Haralda V i królowej
Sonji, najwięcej uwagi skupiają na sobie następca tronu Haakon i jego żona
Mette-Marit, a także starsza siostra Haakona, księżniczka Märtha Louise,
która ostatnimi czasy zasłynęła ze swoich nadprzyrodzonych zdolności,
polegających m.in. na widzeniu aniołów.

Poza rodziną królewską politycy także wzbudzają sporo emocji wśród

Norwegów, choć obecnie może brakuje na scenie politycznej tak znaczących
nazwisk, jak np. była pani premier Gro Harlem Brundtland, która należy
do najważniejszych na świecie działaczy na rzecz ochrony środowiska
i zrównoważonego rozwoju oraz zdrowia publicznego.

135
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Wikingowie

Wikingowie to wspólne określenie ludzi zamieszkujących obszar całej

Skandynawii w okresie wczesnego średniowiecza. Znaczenie nazwy „Wiking”
jest bliżej nieznane, choć istnieje oczywiście kilka teorii próbujących wyjaśnić
jej pochodzenie. Według jednej z nich słowo to wiąże się ze staronorweskim
wyrazem vík, oznaczającym zatoki, z których grupy wikińskie rozpoczynały swoje
wyprawy. Okres panowania Wikingów w znacznej części kontynentu, przypada
na lata od ok. 800 do 1050, kiedy to przedstawiciele tego wojowniczego ludu
udawali się na nowe tereny – od Grenlandii i wybrzeży Ameryki Północnej
aż po Morze Kaspijskie. Obecnie uważa się, że główną przyczyną ich wypraw
była chęć pozyskania ziem uprawnych, co później przeistoczyło się w dużym
stopniu w łupienie dóbr znalezionych na nowych terenach. Wikingowie
z obszaru Norwegii zasiedlili Islandię, a Wikingowie duńscy przez pewien czas
panowali na Wyspach Brytyjskich i w północnej Francji (stąd rejon ten nazywa
się Normandią). Do olbrzymiego sukcesu wypraw wikińskich przyczyniły się
ich statki, który były bardzo lekkie i wytrzymałe, a do tego szybkie i zwrotne
– w ciągu doby potrafiły przemierzyć nawet 150 mil morskich (280 km),
do tego nie musiały zawijać do portów, ale mogły swobodnie zatrzymywać się
na plażach czy wpływać w górę rzek. Niektóre z wikińskich statków zachowały
się po dziś dzień. Można je oglądać np. w muzeum Vikingskiphuset w Oslo.

136
 GRAMATYKA

Gramatyka – odpowiedzi

Rozdział 1
Ćwiczenie 1

a) K, b) L, c) K, d) K, e) L, f) K, g) L, h) L

Rozdział 2
Ćwiczenie 1

a) eplet, epler, b) søstera, brødre, brødrene, c) huset, hus, d) bestefaren, hester,

hestene

Rozdział 3
Ćwiczenie 1

a) lukk, b) snakk, c) husk, d) gjør

Ćwiczenie 2

a) forteller, sier, var, foretrekker, er, b) har kommet, besøkte, har ligget, sa, blir,
c) gikk, var, hadde sett, dro, spiste

Ćwiczenie 3

a) Jeg skal gjøre det!, b) Det vil regne., c) Skal du sitte her?, d) Jeg skal gå til
legen på fredag., e) Han vil like det.

137
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Ćwiczenie 4

a) sov, b) har bodd, c) har gitt, d) lærte

Rozdział 4
Ćwiczenie 1

a) Nå jobber Tomas i en butikk., b) På fjellet har han aldri vært., c) Middag spiser
vi i stua., d) I går malte faren min bildet.

Ćwiczenie 2

a) Nei, jeg liker ikke grønnsaker., b) Nei, vi skal ikke på kino., c) Nei, hun har ikke
jobbet her., d) Nei, jeg snakker ikke fransk., e) Nei, vi kom ikke på onsdag.

Ćwiczenie 3

a) hva, b) hvor, c) hvilken, d) hvorfor, e) hvordan, f) hvem, g) når

Rozdział 5
Ćwiczenie 1

a) Huset ble bygget av faren., b) Glasset ble knust., c) Boka blir lest av Anne.,
d) Steinen ble kastet., e) Frokosten har blitt spist av oss.

Rozdział 6
Ćwiczenie 1

a) han, henne, b) du, ham, det, c) vi, dere, d) dere, jeg, det, dem, e) det, deg,
f) hun, oss

138
 GRAMATYKA

Ćwiczenie 2

a) mitt, b) dine, c) deres, d) hans, e) deres, våre, f) hennes

Rozdział 7
Ćwiczenie 1

a) tretten pluss ni er tjueto, b) trettisju minus tjuesju er ti, c) femtito pluss førtiåtte
er et hundre, d) seksten pluss åttiåtte er et hundre og fire, e) syttini minus fjorten
er sekstifem

Ćwiczenie 2

a) den fjortende oktober nitten sekstisju, b) den syttende mai to tusen og fem,
c) den tjuetredje mars nitten nittifire, d) den andre desember atten nittini, e) den
trettiførste august nitten femtito

Ćwiczenie 3

a) Klokka er kvart over tre., b) Klokka er fem på halv ett., c) Klokka er kvart på
åtte., d) Klokka er fem over halv elleve., e) Klokka er ti over seks.

Rozdział 8
Ćwiczenie 1

a) lite, lille, b) fattig, fattige, c) høye, høye, d) norsk, norske, e) fint, fine, f) små,
små, g) rosa, rosa

139
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Rozdział 9
Ćwiczenie 1

a) verre, verst, b) eldre, eldst, c) mindre, minst, d) lenger, lengst, e) lavere, lavest,
f) mer spennende, den mest spennende

Ćwiczenie 2

a) Hun synger pent., b) Jeg ser godt., c) Er dere nærmere?, d) Han leser best.,
e) Vi snakker hyggelig.

Ćwiczenie 3

a) oppe, ned, b) hjem, c) inne, d) ut, hjemme, e) hit, der

Rozdział 10
Ćwiczenie 1

a) med, b) på, c) på, d) til, e) etter, f) under, g) i, h) for, i) med, j) om, k) hos,
l) ved, m) av, n) mellom

140
 GRAMATYKA

Lekcje – odpowiedzi
Lekcja 4

1. Podobasz mi się. – Jeg liker deg.

2. Jestem samotną matką. – Jeg er enslig mor.
3. Jesteś moim najlepszym przyjacielem. – Du er min beste venn.
4. Zawiodłem się na tobie. – Jeg er skuffet over deg.

Lekcja 5

1. Byłem wczoraj nieobecny (w szkole). – Jeg var ikke på skolen i går.

2. Mój brat chodzi do przedszkola. – Broren min går i barnehage.
3. Czy możesz pomóc mi zrobić pracę domową? – Kan du hjelpe meg med
leksene?
4. Złożyłem podanie o stypendium. – Jeg har søkt om stipend.
5. Pan Jensen jest wymagającym nauczycielem. – Jensen er en krevende
lærer.

Lekcja 6

1. Szukam pracy na pół etatu. – Jeg ser etter jobb i halv stilling.
2. Czy mogę wziąć dzień urlopu? – Kan jeg ta ut en feriedag?
3. Dostałem podwyżkę. – Jeg har fått lønnspålegg.
4. Chcę otworzyć własny interes. – Jeg har lyst til å starte for meg selv.
5. Dostałem awans. – Jeg er blitt forfremmet.

Lekcja 7

1. Interesuję się ekologią. – Jeg er interessert i økologi.

2. Czy ten gatunek drzew jest pod ochroną? – Er denne trearten vernet?
3. Używam tylko toreb z materiału. – Jeg bruker bare handleposer av tøy.
4. Miasto, w którym mieszkam jest pełne spalin i śmieci. – Byen jeg bor i er
full av eksos og søppel.

141
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

Lekcja 8

1. Poproszę szklankę wody. – Kan jeg få et glass vann?

2. Zupa była za słona. – Suppen var for salt.
3. Jestem na diecie. – Jeg er på diett. lub Jeg slanker meg.
4. Smakuje ci? – Smaker maten? lub Hvordan liker du maten?

Lekcja 9

1. Linia jest ciągle zajęta. – Linjen er opptatt hele tiden.

2. Jaki jest numer kierunkowy do Niemiec? – Hva er retningsnummeret til
Tyskland?
3. Jak dodać załącznik? – Hvordan legger man ved en fil?
4. Czy chciałby pan zostawić wiadomość? – Vil du legge igjen en beskjed?

Lekcja 10

1. Nie mam drobnych. – Jeg har ikke småpenger på meg.

2. Chciałbym otworzyć rachunek bieżący. – Jeg vil gjerne åpne en
brukskonto.
3. Jakie jest oprocentowanie? – Hva er innskuddsrenten?
4. Chciałbym oddać ten odtwarzacz mp3. – Jeg vil gjerne levere tilbake
denne mp3-spilleren.

Lekcja 11

1. Ile wynosi czynsz? – Hva er husleien?

2. Szukam pokoju do wynajęcia. – Jeg er ute etter å leie et rom.
3. Czy mieszkanie jest umeblowane? – Er leiligheten møblert?
4. Chciałbym obejrzeć mieszkanie. – Jeg vil gjerne se på leiligheten.

Lekcja 12

1. Ile wynosi zaliczka? – Hvor stort er forskuddet?

2. Prowadzę sklep z artykułami gospodarstwa domowego. – Jeg driver butikk
med husholdningsartikler.
3. Jakie są koszty wysyłki? – Hvor mye koster forsendelsen?

142
 GRAMATYKA

4. Jestem przedstawicielem handlowym firmy Alco. – Jeg er Alcos

salgsrepresentant.

Lekcja 13

1. Może pójdziesz ze mną do kina? – Kanskje du vil være med på kino?

2. Jakie masz hobby? – Har du noen hobby?
3. Co robisz w czasie wolnym? – Hva gjør du i fritiden?
4. Lubię filmy dokumentalne. – Jeg liker dokumentarfilmer.

Lekcja 14

1. Spieszę się. – Jeg har det travelt.

2. Zaspałem. – Jeg har forsovet meg
3. Dojeżdżam do pracy pociągiem. – Jeg tar toget til jobben
4. Przyzwyczaiłem się do wstawania wcześnie rano. – Jeg har vendt meg til
å stå opp tidlig.

Lekcja 15

1. Samolot był opóźniony. – Flyet var forsinket.

2. Jadę na wakacje w góry. – Jeg skal til fjells på ferie. lub Jeg skal på ferie
på fjellet.
3. O której jest lot? – Når går flyet?
4. Uwielbiam leżeć na plaży. – Jeg elsker å ligge på stranda.

Lekcja 16

1. Chciałbym być dziennikarzem. – Jeg vil gjerne bli journalist.

2. Jaki jest nakład tej gazety? – Hvor stort opplag har denne avisen?
3. Co jest dziś wieczorem w telewizji? – Hva er det på TV i kveld?
4. Wiadomości czytam w Internecie. – Jeg leser nyheter på Internett.

Lekcja 17

1. Jestem wykończony. – Jeg er helt utkjørt.

2. Zgadzasz się ze mną? – Er du enig med meg?

143
www.jezykiobce.pl
 NORWESKI KROK DALEJ

3. Cierpię na bezsenność. – Jeg lider av søvnløshet. lub Jeg er søvnløs.

4. Boli mnie noga. – Jeg har vondt i beinet.

Lekcja 18

1. Nie interesuję się polityką. – Jeg er ikke interessert i politikk.

2. Na kogo głosowałeś w ostatnich wyborach? – Hvem stemte du på ved
siste valg?
3. W moim mieście jest wielu imigrantów. – Det er mange innvandrere
i byen min.

144