Principios xerais de

dimensionamento

ACOTACION
Área de Expresión Gráfica na Enxeñeria
Prof. Manuel Adán Gómez

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Norma
n UNE 1-039-94

NORMA ACTUALMENTE EN VIGOR QUE REGULA OS

PRINCIPIOS XERAIS, DEFINICIÓNS, MÉTODOS DE
EXECUCIÓN E INDICACIÓNS ESPECIAIS NA
ACOTACIÓN DOS DEBUXOS TÉCNICOS.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Tipos de acotación
n Funcional
n Enfocado a medidas funcionais
n Precisa de tolerancias
n Constructivo
n Enfocado a xeometría final
n Ligada a fabricación
n De Verificación
n Enfocado a medidas a comprobar
n Ligado á fase de inspección

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Acotación funcional y de fabricación

Para a acotación funcional é

preciso saber como actúa
cada peza no conxunto ou
como se realiza o montaxe.

A acotación según o proceso

de fabricación ou mecanizado
é o mais normal e o que se
debe realizar inicialmente.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Acotación de verificación

Só se realizará para os departamentos de control, e precisa de

bastante experiencia xa que a toma de medidas é complexa debido
a que existen menores referencias (centros de furados, etc.).

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Cotas

n Valor numérico real inscrito nos planos

coa axuda de cifras, liñas e símbolos
n Debe indicar sempre a medida real, ao
marxe da escala
n Tipos
n Funcional -> F
n Non funcional -> NF
n Auxiliar -> (AUX)
n Informativa, entre parénteses, dedúcese

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 CLASIFICAICON DAS COTAS
n FUNCIONAL: Son as esenciais para o
funcionamento de un elemento.
n NON FUNCIONAL: Necesitanse para a
definición dun elemento pero non
afectan ao seu funcionamento.
n AUXILIAR: Proporcionan medidas totáis
pero non precisan tolerancias. Son
deducibles das anteriores.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Cotas funcionais, non funcionais e auxiliares

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Principios xerais de acotación
n Inscrición explícita de toda información
dimensional
n Nunca se mide do debuxo
n Economía e lexibilidade máximas
n Agrupamento máximo de cotas afíns

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 PRINCIPIOS DE ACOTACIÓN (1)
n Os debuxos se acotarán sempre según a sua función.
n Unha cota non figurará nun debuxo mais que en un
só lugar.
n As cotas se situarán nas vistas mais representativas.
n Todas as cotas terán as mesmas unidades.
n Non figurarán mais que as cotas necesarias para
definir un elemento.
n Se indicarán tolerancias ou outra información
necesaria para definir inequivocamente o elemento
ao cal nos referimos.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 PRINCIPIOS DE ACOTACIÓN (2)
n A cifra de cota indicará sempre o valor real
n Unha única cota por cada característica
n Minimizar intersección de liñas
n As cotas F deben:
n Ser independentes entre sí
n Estar inscritas directamente
n As cotas NF escolleranse para facilitaren a fabricación
e/ou verificación
n As cotas Auxiliares son exclusivamente informativas
n A inscripción das cotas non debe afectar a claridade
da represntación.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Elementos de Acotación
n Liñas
n De cota
n Auxiliares de cota
n De referencia
n Extremos de liña
n Frechas
n Indicacións de orixe
n Inscricións
n Cifras de cota
n Símbolos
n Notas

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Elementos de Acotación

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Magnitudes a acotar
n Distancias
n Unidades: mm, ...
n Ángulos
n Unidades: º ’ ” ...
n Cotas funcionais particulares φ22D φ13d
n Conicidade: (D-d)/L = 1/k
n Inclinación: (H-h)/L = 1/k L
27

H
21
1h6

L
33

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Liñas auxiliares en esquinas redondeadas o cortadas
Liñas auxiliares oblicuas e liñas de cota de medida en
ruptura

* EN ESQUINAS REDONDEADAS OU ACHAFLANADAS, AS ESQUINAS

PROLONGARANSE. (PARA PODER ACOTAR)
* AS LIÑAS AUXILIARES PODEN INCLINARSE (30º) PARA DAR
MAIS CLARIDADE AO DEBUXO.
* AS LIÑAS DE COTA NON SE DEBEN INTERRUMPIR EN VISTAS
INTERRUMPIDAS

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Liñas auxiliares con excesivas interseccións e
mal trazadas

mal mal

mal

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Liñas auxiliares con excesivas interseccións (mais)

En este caso é inevitable. Hai que en conta de que

non poden utilizarse como liñas de cota as de
simetría ou de contorno, pero si como liñas
auxiliares de cota. Eiquí se evitaría si acotásemos
directamente o diámetro.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Separacións da liña de cota ao contorno, entre
si, e rebase da liña auxiliar a de cota.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Liñas de cota de medida en simetrías
Liñas de referencia

Acotar sobre un medio corte en peza simétrica, Liñas de referencia para tolerancias,
as liñas de corte prolónganse lixeiramente sobre acabados superficiais, achaflanados,
o eixo de simetría e omítese a 2ª frecha cotas ou outras indicacións

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Tipos e tamaño de extremos de liñas de cota

Símbolo do orixe de
coordenadas

O tamaño dos extremos (frecha ou trazo) debe ser proporcional ao

tamaño do debuxo

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Posición das frechas

Posición das frechas na acotación de

Distintas posicións e combinación de frecha e punto
radios no sentido hacia o centro do
en función do espacio entre a liñas auxiliares
trazado preferentemente.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Inscrición das cotas: Método 1

Cifras de cota paralelas as liñas, centradas, lixeiramente

separadas por riba e lectura dende abaixo ou dende a
dereita

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Inscrición de cotas angulares:
Método 1

Lectura dende abaixo / dereita Lectura dende abaixo

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Inscrición de cotas: Método 2

Lectura dende abaixo. As liñas de cota non horizontais interrumpense hacia o

Centro para insetar a cifra de cota

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Inscrición de cotas angulares: Método 2

Lectura dende abaixo nas duas posibilidades que se observan.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Posicións especiais das cifras de cota

Si falta espacio, nas tres

posicións que se obsevan.
Perto dun extremo para evitar
longas liñas de cota en
simetrias

Na prolongación da liña de cota

en casos excepcionais

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Símbolos para identificación de formas

Ø e cuadrado se poden
omitir si non hai dúbidas

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Dimensionamento de diámetros
Dimensionamento de radios
Cotas fora de escala ou modificadas

FORA DE ESCALA

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Dimensionamento de cadrados e de esferas

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Disposición das cotas
En paralelo

En serie
Ollo a acumulación de erros
En paralelo con orixe común

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Cotas acumulativas superpostas en
unha ou dúas direccións

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Cotas acumulativas superpostas en dúas
direccións

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Dimensionamento
por
coordenadas

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Dimensionamento
por
coordenadas

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Acotación de
elementos particulares

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Cotas de arcos de circunferencia

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Cota radial auxiliar
Repetición de intervalos lineais

Si a cota do radio se deduce de

outra, deberá indicarse por
unha frecha e o símbolo R sen
cifra. Acotación de elementos
equidistantes

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Elementos dispostos angularmente a intervalos

Sempre e cando non den lugar a ambiguedade

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 División regular da circunferencia

Cotas angulares e intervalos poden

omitirse se non presentan ambiguedade

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Grupos e repetición de elementos

Para definir varios elementos do mesmo tamaño tanto circular

como linealmente pódese facer como se indica nestes exemplos

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Cotas de chafráns e similares, externos ou
internos

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Avellanados cónicos e cilíndricos

Polo diámetro na Pola profundidade e o ángulo

superficie e o ángulo formado
formado

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Cotas en simetrías

Calquera dos dous métodos é válido

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Chaveteiros e cola de milano

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Área de especificación particular

Cando se necesita indicar un tratamento especial en

unha parte

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Roscas e elementos roscados
Ver as normas:
n UNE-EN ISO 6410-1:1996
Ø Convenios xerais

n UNE-EN ISO 6410-3:1996

Ø Representación simplificada

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Cotas en roscas
e elementos
roscados

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Conxuntos
Ver as normas:
n UNE 1166–1:1996
Ø Términos relativos, tipos de debuxos

n UNE–EN ISO 6433:1996

Ø Referencia dos elementos

n UNE 1135:1989
Ø Lista de elementos

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Dimensionamento de conxuntos

En debuxos de conxunto as cotas relativas a cada peza situaranse tan

separadas como sexa posibel tal como se observa.

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Secuencia do dimensionamento
dunha peza (1)

1. Análise xeral
n Xeométrica
n Funcional
n De fabricación
2. Descomposición en elementos
n Compostos (Partes)
n Simples
3. Dimensionamento das partes
n De posición relativa
n Entre liñas
n Entre liña e superficie
n Entre superficies
n De medida
n Cotas F
n Cotas NF

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Normas
n UNE 1-032-82 / ISO 128 (Princip. xerais represent.)
n UNE 1-039-94 (Dimensionamento)
n UNE-EN ISO 6410-1:1996 (Roscas e pezas rosc.)
n UNE-EN ISO 6410-3:1996 (Roscas e pezas rosc.)

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com

 Referencia bibliográfica
n Dibujo industrial
Jesús Félez y Mª Luisa martínez
Editorial Síntesis

n Dibujo técnico
Basilio ramos y otro
Editorial AENOR

Debuxo e norma
Esteban lópez y otros
Editorial Nigra

n Normas Básicas de Dibujo Técnico

Xoán Leiceaga y otros
Editorial Gamesal 2004

PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com