ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ DERSİ

DERS PLANI

Hazırlayan= Esra Erdem

Numara= 202160041

Bölüm/Branş= Türk Dili ve Edebiyatı

ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ NEDİR? NASIL UYGULANIR?

Öğrencilerin bir konu ya da problemi yanlı düşünerek farklı bakış açılarıyla değerlendirmelerine ve
karar vermelerine olanak sağlayan bir tekniktir. Bu teknik Edward de Bono tarafından geliştirilmiştir.
Bu teknikte amacı, öğrencilere bir konu ya da probleme farklı yönlerden bakabilmelerini ve çok yönlü
düşünmelerini öğretmektedir. Bu teknikte öğrenciler 6 farklı renkte şapka takar ve her şapkanın
gerektirdiği biçimde düşünerek konu ya da problem hakkında fikir üretir. De Bono'ya göre şapkaların
renkleri ve düşünme teknikleri şöyle:

Kırmızı Şapka: Öfke, kızgınlık ve heyecan gibi duyguları temsil eden şapkadır. Kırmızı şapka duygusal
bakış açısını yansıtır. Bu şapkayı takan kişi konu ya da problemin kendisini duygusal yönden nasıl
etkilediğini ve ona ne hissettirdiğini açıklar.

Beyaz Şapka: Tarafsız ve objektif şapkadır. Objektif doğruları ve sayıları dikkate alarak var olan belgeler
odaklanır. Bu şapkayı takan kişi konu ya da problem hakkında bilinenleri, Sayısal verileri ve bilimsel
belgeleri kullanarak açıklar.

Siyah Şapka: Mutsuz ve olumsuz şapkadır. Bir şeyin neden olmayacağını yönelik olumsuz ve kötümser
bakış açılarını ifade eder. Bu şapkayı takan kişi konu ya da problemin ortaya çıkaracağı sorunları,
olumsuzluk riskleri eleştirel bir şekilde açıklar.
Sarı Şapka: Mutlu ve olumlu şapkadır. Bir şeyin neden olması gerektiğine yönelik olumlu ve iyimser
bakış açılarını ifade eder. Bu şapkayı takan kişi konu ya da problemin ortaya çıkacağı yararları ve
avantajları yapıcı bir şekilde ifade eder.

Yeşil Şapka: Yeşil renk bitkileri, verimi ve bolluğu temsil eder. Yeşil şapka yeni ve yaratıcı fikirleri ifade
eder. Bu şapkayı takan kişi konu ya da problemin çözümüne yönelik yeni ve yaratıcı fikirler üretir.

Mavi Şapka: Serin kanlı ve her şeyin tarafı olan şapkalardır. Düşünme süreci kontrolünü ve
düzenlemesini yapar. Bu şapkayı takan kişi diğer şapkaların ifade ettiklerini özetler, değerlendirir ve
sonuçlara ulaşır.

Altı Şapkalı Düşünme Tekniğinin Faydaları Nelerdir?

 Tartışma konusunu ya da problemi tanımlar.

 Grupların fikirlerini ifade etme sırasını ve zamanını planlar.
 Gerektiğinde grupların fikirlerini ifade ederken değişiklik yapmalarını ister.
 Fikir üretiminde değişiklik yapmak için gruplardan gelen talepleri karşılar.
 Uygulama bittikten sonra grupların ifade ettikleri düşünceleri özetleyerek değerlendirir.

Altı Şapka Düşünme Tekniğinin Dezavantajları:

 Kalabalık sınıflarda uygulanması karışıklığa neden olur.

 Kalabalık sınıfta uygulanırsa öğrenme hızı düşebilir.
 Farklı fikirlere açık olmayan kişiler için uygulanması zor olabilir.
 Acil çözülmesi gereken problemlerde 6 şapkalı düşünme tekniği uygulanmayabilir.
A) BİÇİMSEL BÖLÜM

Dersin adı: Türk Dili ve Edebiyatı

Sınıf düzeyi: 9. Sınıf

Ünitenin adı: Tiyatro

Konu: Köy Seyirlik Oyunları / Meddah

Süre: 2 ders saati (80 dakika)

Öğretme-öğrenme yöntem ve teknikleri: Altı Şapkalı Düşünme Tekniği, Anlatım tekniği

Araç Gereçler: Çalışma kağıtları, ders kitabı, defter, kalem, bilgisayar, Köy seyirlik oyunlarına ait
videolar.
Ana Nokta: Tanzimat dönemindeki halk arasında oynanan açıklık geleneği izleri taşıyan eserleri
tanıtırım.

Yardımcı Nokta: Çok sayıda halk oyunları vardır. Öğrencilerin bunları karıştırmamaları için benzer ve
farklı yerlerini anlatırım.

Öğrenci kazanımları/ Hedef davranışlar:Köy Seyirlik oyunlarının insan hayatıyla olan ilişkisi, Şahıs
kadrosunun özelliklerini belirler.

Taksonomik Düzey: Bilişsel alanda uygulama. Metindeki çalışmaları belirler

B) GİRİŞ BÖLÜM

Dikkat Çekme: Öğrencilerin dikkatini çekmek için Köy Seyirlik oyunlarını izletirim. Tanzimat dönemi
eserlerinde insan psikolojisine değinirim. Bunlar öğrencilerin dikkatini çekmesi için yeterli. Olmadı
videolar izletirim.

Güdüleme: Günümüz yaşantılarında bu eseri bir yerde görüp görmediklerini yazarın ismini duyup
duymadıklarını ve daha önce bu eserden okuyup okumadıklarını sorarım. Okudukları eserde
kahramanın siz olsaydınız neler yapardınız diye sorarak onları düşünmeye teşvik ederim.

Gözden Geçirme: Bu dersimizde Meddahlık geleneğine değinirim, bu sayede öğrenciler üzerinde

tiyatroya olan ilgilerini arttırım.

Derse Geçiş: Dersin tasarımını ben öğrencilerin aklından daha çok kalsın diye akıllı tahtadan resimli
videolu bir şekilde anlatırım. Çünkü öğrencilerin görsel hafızaları daha kalıcı kalmasını sağlarım.

C)GELİSTIRME BÖLÜMÜ

Bu kısımda 6 şapkalı düşünme tekniği uygulanır. Çalışma yaptığım eser hakkında öğrencilerin duygu
ve düşüncelerini alırım tahtaya 6 kişi çıkartırım ve her Şapkanın özelliğine göre Meddahlık ve aşıklık
geleneğini canlandırmalarını isterim.

Sonuç ve Değerlendirme
Son Özet: Anlattıklarımın daha kalıcı olması için köy seyirlik oyunlarının oynandığı yere götürürüm.
Şahıs kadrosu ve değişen insan psikolojisine değinelim.

Tekrar Güdüleme: Oynanan oyunların hayatımızda da karşımıza çıkabileceğini ve değişen insan

psikolojilerini anlatırım ve oynanan eserlerin edebiyatımızda önemli yere sahip olduğunu söylerim.

Kapanış: İzletmiş olduğum köy seyirlik oyunlarından sonra haftaya öğrencilerden de bir oyun
sergilemelerini isterim.

Değerlendirme: Ufak bir değerlendirme yapacak olursak, görsel anlatım öğrencilerinin aklında daha
çok kalacağına inanırım ve değişen insan psikolojisini öğrencilerin etkilediğini görürüm. Onlara da bir
tiyatro hevesi hissettiririm.

KAYNAKÇA = Prof. Dr. Tuğba YANPAR ,Yrd. Doç. Cenk AKAY ,Öğretim İlke Ve Yöntemleri El Kitabı, Ankara
,2016

Türk Dili Ve Edebiyatı Ders Kitabı