!

100% (1) · 467 views · 945 pages

Roli Mesianik I Shqipes Petro
Zheji
Original Title: Roli Mesianik i Shqipes Petro Zheji
Uploaded by Alban Dardani
Studiuesi, gjuhëtari dhe përkthyesi, Petro Zheji, ka lënë një pasuri tjetër të çmuar botimeve
shqiptare mbi gjuhën shqipe, me librin “Roli mesianik i shqipes. Rënia e Kullës së
Babelit”.Në k… Full description

" # $ % & '

Save 100% 0% Embed Share Print

Download now 18 of 945 ( Search document )

Search Read free for 30 days

Download now of 945

Trusted18by over 1 million members( Search document )

Try Scribd FREE for 30 days to access over 125 million titles
without ads or interruptions!

Start Free Trial

Cancel Anytime.

ibra të tjerë nga Petro Zheji

hqipja dhe anskritishtja (Pjesa I), 1996

hqipja dhe anskritishtja (Pjesa II), 1996

lbanian n d S nskrit (Part I), 2011

Libri Aforizmave, 2012

Titulli i librit: Roli Mesianik i Shqipes (shembja e Kullës së Babelit)

Autori: Petro ZHEJI
Redaktor/Kurator: Albjon BOGDANI

46 / CRIPTA MANENT

© 2015 Autori dhe UET Press. Të gjitha të drejtat të rezervuara.

Asnjë pjesë e këtij botimi, mbrojtur nga ligji nr.9380, dt. 28.04.2005 i Shtetit Shqiptar "Për të drejtat e
autorit dhe të drejta të tjera lidhur me të", nuk mund të riprodhohet, ruhet, transmetohet a përdoret
me asnjë formë a mjet grafik, elektronik apo mekanik, përfshirë por jo kufizuar fotokopje, skanime,
digjitalizim, rrjet web apo sisteme të tjerë, pa lejen me shkrim të botuesit.

Universiteti Europian i Tiranës

Shtëpia Botuese Universitare "UET Press"
Adresa: Bulevardi "Gjergj Fishta", Nd.70, H.l, Kodi Postar 1023, Tiranë, Shqipëri.
uetpress@uet.du.al
www.uet.edu.al/uetpress

Botimet UE T Press çertifikohen pranë Zyrës Shqiptare për Mbrojtjen e të Drejtave të Autorit.

International Standard Book Number (ISBN) 978-9928-190-24-6

ibri është kataloguar në datën e publikimit pranë Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë
dhe Bibliotekës së Universitetit Europian të Tiranës.

Shtëpia Botuese Universitare

"UETPress" është pjesë e

UETPfiESS Universitetit Europian të Tiranës

ROLI ME IANIK I HQIPE

shembja e kullës së babelit

PETRO ZHEJI

RO I MESIANIK I SHQIPES

Qëliimi këtij studimi është:

• tregojë (provojë, demostrojë) praninë e rrënjëve të stërlashta

ë të lirë") të Shqipes në tërë Gjuhët e Botës pa përjashtim. Kjo
gjer diku dhe, në një farë mënyre, atë që Autori emërton
ersaliteti"' Gjuhës Shqipe, që lidhet në një mënyrë krejt të
ifne e llogjike me arkaicitetin e saj, me të qenurit e saj, si na
mësc- - De Rada, "una Lingua Primeva".

§ Të vërë në pah gjer në shkallën më bindëse që të jetë e mundur, fuqinë

e jashtëzakonshme motivuese të Shqipes, aftësinë e saj, e thënë ndryshe,
që të tregojë lidhjen e ngushtë të Fjalës me kuptimin e saj, korisponden-
cën e ngushtë, të mbrendshme, të thellë të fjalës si morfemë me fjalën si
sememë. Duke bërë këtë (në mënyrën më universale si asnjë gjuhë tjetër),
Shqipja superon vijën e ndarjes mes "le Signifiant" (emërtimit, emërtuesit,
emërdhënësit) dhe "le signifië" (të emërtuarit, objektit të emërtimit) që
tregohet (nga acan e të tjerë) me shenjën " S / s". Kështu, falë Shqipes,

Shpërndarja e operatorëve të saj të lirë në të gjitha gjuhët e botës...

Shqipja ëshë në gjendje të motivojë, ku më pak a ku më shumë, ku plotësisht
e ku pjesërisht, të gjithë gllosarin e gjuhëve të botës, sikundër këtu në këtë
libër do të shihet krejt qartë.

Trusted by over 1 million members

Try Scribd FREE for 30 days to access over 125 million titles
without ads or interruptions!

Start Free Trial

Cancel Anytime.

PETRO ZHEJI

fjalët pajisen me një kuptim të vetin, kuptim që buron nga vetë forma
e tyre, ato pajisen shkurt, e thënë metaforikisht, me një pasaportë, me
një "kartë identiteti" që u lejon të "qarkullojnë" lirisht, pa pengesa e
keqkuptime... Shembujt e shumtë që do të pasojnë do të tregojnë më
qartë e fare qartë përse është konkretisht fjala.

§ Të vërtetojë se të gjitha gjuhët (duke e zgjeruar këtu gjer në

maksimum termin "Gjuhë" sa të përfshijë çdo veprimtari mendore, çdo
Shkencë e degë të Dijes) "binden" Algoritmit Simbolik, si një artikullim
llogjik i Vizionit të lashtë e të stërlashtë’ të Realitetit, asaj që njihet nga
Dija e Kohës sonë si "Philosophia Perennis"/* Mund të themi se Algoritmi

Por siç do të shikojmë, edhe më ri...

Shih lidhur Algoritmin Simbolik si artikullim llogjik Mendimit Mithik e Mis-.
paraqitjen e shkurtër në fund të tekstit. Algoritmi Simbolik përfshin
llogjika, llogjikën formale (a ndryshe llogjika aristoteliane, konceptuale
llogjika e Tertium Non Datur : (x = x), "kodi F') dhe llogjikën esenciale • a
ndryshe llogjika simbolike e Tertium Datur: (x = —x), "kodi E ").
Algoritmi Simbolik operon përmes ekuacioneve simbolike, të cilat janë
ekuivalenca simbolesh me prejardhje shumë të stërlashtë, e thënë ndryshe,
simbolesh arkeotipalë (sikundër: (J) , • , X , O /••• ) shërbejnë si
elementë kognositivë për shtjellimin e Theorisë sonë.
Sipas eibniz-it, e s pas Aldous Huxley edhe shumë e shumë studjuesve të
tjerë të së Kaluarës dhe të së Tashmes, duhet të ketë ekzistuar një Fillosofi e
të Gjitha Fillosofirave (" a philosophie des philosophies"), nga e cila kanë
rrjedhur ose të cilës, qoftë edhe në një mënyrë disi opake dhe implicite,
referohen të gjitha fillosofitë... e rrjedhimisht edhe të gjitha gjuhërat, me
qenë se siç ka dalë haptas sot në Shkencë, edhe vetë Gjuhësia vështrohet
dhe ajo tashmë si një Fillosofi, e për më tepër si një Fillosofi e Fillosofive
(Heidegger: "Die Sprache ist das Haus des Seins...").

ROLI ME IANIK I HQIPE

Simbolik, me grupin, gjithmonë të njejtë, të ekuacioneve të tij simbolike,

përbën Invariantin e çdo transformimi ndërgjuhësor. Kjo do të thotë, me
fjalë më të thjeshta, se kur kalohet nga një sistem gjuhësor në një tjetër,
shumë e shumë gjëra ndryshojnë (fjalë, shprehje etj. etj.), por prap diç
mbetet domosdoshmërisht pa ndryshuar, dhe ky është pikërisht Algoritmi
Simbolik, që mund të nxirret, në një mënyrë a në një tjetër, nga çdo gjuhë,
si një "ndëngjuhë e fshehtë dhe e shifruar" dhe së cilës çdo gjuhë i për-
mbahet. Por do të kemi rast të flasim e të diskujtojmë për të gjitha këto
me ngë më vonë.

Ngc: ' :i forizmave" citojmë këtu këtë pasazh mbi "Perennial Philosophy":
■ shprehje e gjejmë të përdorur për herë të parë nga eibniz,
' ’ vetë nuk pretendonte se ajo ishte një shpikje e tij. Ai thoshte se e
: u atë në shkrimet e theollogut të shekullit XVI Augustine Steuch,
?as Tij një nga shkrimtarët më të mirë të krishterë të kohës. Steuch e
c • "Fillosofinë e Përjetshme" si të Vërtetën zanafillore absolute që i pa t
qenë d: .iluar njeriut para Rënies, por krejtësisht e harruar pas asaj e më tej, dhe
që mundi të rekuperohet në historinë e mendimit njerëzor vetëm gradualisht
dhe në trajtë fragmentare.

Shumë më vonë, në kohën tonë (1945) Aldous Huxley hartoi një antollogji
të traditave fetare dhe mistike ku viheshin rë shumë e shumë gjëra të
përbashkëta me "Fillosofinë e Fillosofive". Në parathënien e librit të tij ai e
përcaktonte "Philosophia Perennis" si: '...një metafizikë që pranon ekzistencën
e një Realiteti Hyjnor në botën e sendeve materiale, të qënieve të gjalla dhe të
mendjes njerëzore... një psikollogji që zbulon në shpirtin e njeriut diçka të ngja-
shme dhe madje identike me Realitetin Hyjnor... një etikë sipas të cilës qëllimi i
mbramë i njeriut duhet të jetë njohja e themeleve himanente dhe trashendente
të të gjitha qënieve, diçka e stërlashtë dhe e harruar, por në të njejtën kohë
universale.'

Mund të gjenden rudimente (mbeturina) të Fillosofisë të Përjetshme në

Dijen tradicionale të popujve primitivë në çdo vend të Botës. Në një trajtë
plotësisht të zhvilluar, ajo është e pranishme në çdo fë të një niveli të lartë..."

PETRO z/ej2

Një tezë themelore e Shkencës së Re të Etimollogjisë që ne këtu, si edhe

gjetkë, kemi nisur të inaugurojmë, është se:

"Fj lët referojnë, tek e mbr mj ,jo tek një koncept,

p or tek një simbol."

Ky Studim është mbushur me shembullat të motivimittë gllosave të huaja

me Gjuhën Shqipe, e cila funksionon si një gjuhë e ndërmjetme duke
pajisur të gjitha fjalët e të gjitha gjuhërave të botës me kuptimin që ato
vetë nuk janë në gjendje ta zbulojnë. Kështu të gjitha gjuhët e botës, pa
Shqipen, "nuk do të kishin kuptim", siç kanë pretenduar se ato vërtetë
"szkanë asnjë kuptim" shkencëtarë, gjuhëtarë të rangut botëror,
Saussure-i, acan-i etj.**

Me fjalë të tjera, Studimi tregon bollshëm e qartazi se:

hqipja motivon fjalët e gjuhëve të huaja duke i "shpënë"

tek simboli që ato, " p a e ditur" përshkruajnë
a te një simbol njëvlefshëm me të.

Merret fjala për t'u etimollogjizuar, ndahet në pjesët e saj të thjeshta

përbërëse, transkiptohet në gjuhën simbolike dhe me ndërmjetësinë e
Shqipes (dhe Algoritmit Simbolik) "përcillet" tek simboli saj motivues.
Ata arritën në këtë përfundim fatal për dy arsye: (i) nuk njihej në thellësi,
në tërë pasurinë e operatorëve të saj të lirë, Gjuha Shqipe, e pra mungonte
një gjuhë ndërmjetësuese ("Roli Mesianik" Shqipes); (2) mendohej gabimisht
se fjalët referoheshin përfundimisht tek një koncept e jo tek një simbol dhe
mungonte një artikullim llogjik i mendimit njerëzor të stërlashtë, të lashtë
dhe aktual, sikundër që është lgoritmi Simbolik. Kjo mosnjohje, duke e bërë
të pamundur motivimin, shpinte në përfundimin e pashmangshëm s pas të
cilit fjalët në vetvete nuk kishin asnjë kuptim... e pra nuk duheshin parë
ndryshe veçse si disa etiketa që u ngjiteshin një herë e mirë (nëpërmjet një
konvencioni) sendeve përt'i dalluar mes tyre.

ROLI ME IANIK I HQIPE

Këtu shprehja "pa e ditur" do të thotë se vetë gjuhët e huaja, me mjetet e

tyre leksikore nuk janë në gjendje t'i reduktojnë, t'i shpien fjalët e tyre tek
simbolet përkatëse që ato përshkruajnë, duke mos u bërë dot koshjente
kështu për lidhjen që këto fjalë mbajnë me simbolet arkeotipale të cilave u
referohen dhe të cilët, nga ana e tyre, përbëjnë motivimin e thellë, të
fundëm të tyre.

Duke patur parasysh distancën e madhe, si në hapësirë ashtu edhe në

kohë, të gjuhërave të marra në shqyrtim këtu (ndër të tjera Sanskritishtja,
Asirishtja, Hebraishtja, Greqishtja, atinishtja, Gjermanishtja, Kinezçja,
Persishtja, Hititishtja, etj. etj.), prania e operatorëve Shqiptarë mund të
shpjegohet vetëm duke supozuar se gjuha Shqipe përbën zanafillën e
. 'cashkët të të gjitha këtyre gjuhërave, pamvarësisht familjes gjuhësore
■ 'cs ato përkasin. Edhe në këtë rast dhe në këtë mënyrë, Shqipja heq
:-:ë dhe dëshmon për faktin, disi të çuditshëm dhe të papritur nga
; ' ?^ë profesionistë, se ndarja rigjide e gjuhërave në familje të caktuara
gjuhësore, nuk është krejt e saktë.

E thënë më thjeshtë, gjuha Shqipe ka shumë mundësi të cilësoh

"Gjuha Nënë" (gjerm. Muttersprache) e të gjitha gjuhërave, gjë që d<
zgjidhte një herë e mirë enigmën ende të padeshifruar të Monogjenezë.

Heqja hipotetike e kufijve mes gjuhërave, gjë që realizohet me ndërhyrjen

mesianike të Shqipes, duhet shpjeguar edhe me faktin themelor se
Shkenca e Rë e Etimollogjisë që ne po inaugurojmë, e referon fjalën, si tek
prejardhja e saj, jo më tek koncepti - por tek simboli, tek një paradigëm
primare, e lashtë, ethellë, superlative.

Një nga përfundimet më të rëndësishme të këtij Studimi është dhe fakti,

pa vënë re gjeri më tani, se çdo ekuacion simbolik lidhet me një mith
kozmogonik dhe rrjedh, në një mënyrë a një tjetër, nga një "çift ekuivokal"
(homonimi a thuajse-homonimi).

PETRO z/ej2

Një tezë themelore e Shkencës së Re të Etimollogjisë që ne këtu, si edhe

gjetkë, kemi nisur të inaugurojmë, është se:

"Fj lët referojnë, tek e mbr mj ,jo tek n jë koncept,

p or tek një s i m b o L "

Ky Studim është mbushur me shembullat të motivimit të gllosave të huaja

me Gjuhën Shqipe/ e cila funksionon si një gjuhë e ndërmjetme duke
pajisur të gjitha fjalët e të gjitha gjuhërave të botës me kuptimin që ato
vetë nuk janë në gjendje ta zbulojnë. Kështu të gjitha gjuhët e botës, pa
Shqipen, "nuk do të kishin kuptim", siç kanë pretenduar se ato vërtetë
"s'kanë asnjë kuptim" shkencëtarë, gjuhëtarë të rangut botëror,
Saussure-i, acan-i etj.

Me fjalë të tjera, Studimi tregon bollshëm e qartazi se:

hqipja motivon fjalët e gjuhëve të huaja duke "shpënë"

tek simboli që ato, " p a e ditur" përshkruajnë
a te një simbol njëvlefshëm me të.

Merret fjala për tz u etimollogjizuar, ndahet në pjesët e saj të thjeshta

përbërëse, transkiptohet në gjuhën simbolike dhe me ndërmjetësinë e
Shqipes (dhe Algoritmit Simbolik) "përcillet" tek simboli i sa j motivues.
Ata arritën në këtë përfundim fatal për dy arsye: (i) nuk njihej në thellësi,
në tërë pasurinë e operatorëve të sa j të lirë, Gjuha Shqipe, e pra mungonte
një gjuhë ndërmjetësuese ("Roli Mesianik" i Shqipes); (2) mendohej gabimisht
se fjalët referoheshin përfundimisht tek një koncept e jo tek një simbol dhe
mungonte një artikullim llogjik mendimit njerëzor të stërlashtë, të lashtë
dhe aktual, sikundër që është lgoritmi Simbolik. Kjo mosnjohje, duke e bërë
të pamundur motivimin, shpinte në përfundimin e pashmangshëm sipas të
cilit fjalët në vetvete nuk kishin asnjë kuptim... e pra nuk duheshin parë
ndryshe veçse si disa etiketa që u ngjiteshin një herë e mirë (nëpërmjet një
konvencioni) sendeve përt'i dalluar mes tyre.

ROLI ME IANIK I HQIPE

Këtu shprehja "pa e ditur" do të thotë se vetë gjuhët e huaja, me mjetet e

tyre leksikore nuk janë në gjendje t'i reduktojnë, t'i shpien fjalët e tyre tek
simbolet përkatëse që ato përshkruajnë, duke mos u bërë dot koshjente
kështu për lidhjen që këto fjalë mbajnë me simbolet arkeotipale të cilave u
referohen dhe të cilët, nga ana e tyre, përbëjnë motivimin e thellë, të
fundëm të tyre.

Duke patur parasysh distancën e madhe, si në hapësirë ashtu edhe në

kohë, të gjuhërave të marra në shqyrtim këtu (ndër të tjera Sanskritishtja,
Asirishtja, Hebraishtja, Greqishtja, atinishtja, Gjermanishtja, Kinezçja,
Persishtja, Hititishtja, etj. etj.), prania e operatorëve Shqiptarë mund të
shpjegohet vetëm duke supozuar se gjuha Shqipe përbën zanafillën e
vcskkët të të gjitha këtyre gjuhërave, pamvarësisht familjes gjuhësore