Reading Program: Junior High

School and Senior High School

‘Pag-
ibig Sa Tinubuang V. Walang IX. Kalakip din mawalay sa
Lupa’ mahalagang nito’y pag-ibig sa Bayan! gunita
Tula ni Andres hindi inihandog Bayan ang lahat ma’y laging
Bonifacio ng may pusong ng lalong sa sakbibi ng
mahal sa Bayang gunita’y mahal lumbay walang
I. Aling pag-ibig pa nagkupkop, mula sa masaya’t ala-ala’t
ang hihigit kaya dugo, yaman, gasong inaasam-asam
sa pagka-dalisay dunong, katiisa’t kasanggulan. kundi ang
at pagkadakila pagod, buhay hanggang sa makita’ng lupang
gaya ng pag-ibig ma’y abuting katawa’y tinubuan.
sa tinubuang magkalagot- mapasa-libingan.
lupa? Alin pag- lagot. XIV. Kung ang bayang
ibig pa? Wala na X. Ang nanga ito’y nasa
nga, wala. VI. Bakit? Alin ito karaang panahon panganib at siya
na sakdal nang ng aliw, ang ay dapat na
II. Ulit-ulitin mang laki na inaasahang araw ipagtangkilik
basahin ng isip at hinahandugan ng na darating ang anak,
isa-isahing buong pag kasi ng pagka- asawa,
talastasing pilit na sa lalong timawa ng magulang,
ang salita’t mahal na mga alipin, kapatid isang
buhay na kapangyayari at liban pa ba sa tawag niya’y
limbag at ginugugulan ng bayan tatalikdang
titik ng isang buhay na iwi. tatanghalin? pilit.
katauhan
ito’y VII. Ay! Ito’y ang XI. At ang XV. Datapwa kung
namamasid. Inang Bayang balang kahuy ano ang bayan ng
tinubuan, siya’y at ang balang katagalugan
III. Banal na pag- ina’t tangi na sanga na ay
ibig! pag ikaw kinamulatan parang niya’t nilalapasta
ang nukal sa ng kawili- gubat na ngan at
tapat na puso ng wiling kaaya-aya niyuyurak
sino’t alinman, liwanag ng sukat ang an
imbi’t taong araw na makita’t sa katwiran,
gubat, maralita’t nagbigay init ala-ala puri niya’t
mangmang sa lunong ang ina’t ang kamahalan
nagiging dakila katawan. giliw lumipas na ng sama
at iginagalang. saya. ng lilong
VIII. Sa kanya’y utang ibang
IV. Pagpupuring ang unang XII. Tubig niyang bayan.
lubos ang pagtanggap malinaw sa
palaging hangad simoy ng anaki’y bulog XVI. Di gaano kaya
sa bayan ng hanging bukal sa batisang ang paghinagpis
taong may dangal nagbigay lunas, nagkalat sa ng pusong
na ingat, umawit, sa inis ng puso bundok Tagalog sa
tumula, na sisinghap- malambot na puring nalait
kumatha’t singhap, sa huni ng matuling at aling
sumulat, balong agos nabaka kaluoban na
kalakhan din malalim ng aaliw sa pusong lalong
niya’y siphayo’t may lungkot. tahimik ang
isinisiwalat. hirap. di
XIII. Sa aba ng abang pupukawin
 Reading Program: Junior High
School and Senior High School

sa XXI. Nasaan ang baya’y itanghal

paghihimagsi dangal ng mga agawin sa kuko
k? Tagalog, nasaan ng mga sukaban.
ang dugong dapat
XVII. Saan na ibuhos? bayan XXVI. Kayong mga
magbubuhat ang ay inaapi, bakit dukhang walang
paghihinayang sa di kumikilos? at tanging sikap
paghihiganti’t natitilihang ito’y kundi ang
gumugol ng mapanuod. mabuhay sa
buhay kung wala dalita’t hirap,
ring iba na XXII. Hayo na nga ampunin ang
kasasadlakan kayo, kayong bayan kung
kundi ang lugami nanga buhay sa nasa ay lunas
sa kaalipinan? pag-asang lubos sapagkat ang
na kaginhawahan ginhawa niya
XVIII. Kung ang pagka- at walang ay sa lahat.
baon niya’t tinamo kundi
pagka- busabos kapaitan, XXVII. Ipahandog-
sa lusak ng kaya nga’t handog ang
daya’t tunay na ibigin ang buong pag-ibig
pag-ayop supil naaabang hanggang sa mga
ang pang- bayan. dugo’y ubusang
hampas itangis kung sa
tanikalang gapos XXIII. Kayong natuyan pagtatanggol,
at luha na na sa kapapasakit buhay ay mapatid
lamang ang ng dakilang ito’y kapalaran at
pinaa-agos hangad sa batis tunay na langit.
ng dibdib muling
XIX. Sa kanyang pabalungit tunay
anyo’y sino ang na pag-ibig
tutunghay na di- kusang ibulalas
aakayin sa sa bayang piniit.
gawang
magdamdam XXIV. Kayong
pusong nalagasan ng
naglilipak sa bunga’t bulaklak
pagka-sukaban kahoy niyaring
na hindi gumugol buhay na
ng dugo at nilanta’t sukat ng
buhay. bala-balakit
makapal na hirap
XX. Mangyari kayang muling
ito’y masulyap manariwa’t sa
ng mga Tagalog baya’y lumiyag.
at hindi lumingap
sa XXV. Kayong mga
naghihingalong pusong kusang
Inang nasa yapak inuusal ng daya
ng kasuklam- at bagsik ng
suklam na ganid na asal,
Castilang hamak. ngayon ay
magbangon’t