ISSN-1300-l

Cilt 19 Sayi 4 1995

.. .

<,'
TURKIYE
"

, . ',>,
PARAziTOioJi
",'.

'".
.' '."

DERGiSi
" ..

0,°

"

ada 9~ 9-Uxcim

Prof. Dr. Sevket Y ASAROL Sa}'isi

Dergi, Türkiye Parazitoloji Derneginin Yayin Organidir.

 T.Parazitol. Derg.
19 (4) : 1995, S. 516-525

MANisA VE ÇEVRESiNDEÇOCUKLARDAGÖROLENBARSAKPARAZITI
HASTAliKLARiNINÖZEiiiKlERi*

PROPORTlES OF CHILDHOOD INTESTiNAL PARASiTIC INFECTIOUS

DISEASES IN MANISA REGION

Nureddin VURGUN" Ahmet ÖZBILGIN." Aydin ECE" AlONAG"

Figen OKSEL" Akin ISCAN" Can BALKAN" Baha TANEllu

. I. Ulusal Pediatrik Gastroenteroloji ve Beslenme Kongresinde sunulmustur.

U Celal Bayar Üniv.Tip Fak. Çocuk Sagligi ve Hastaliklari Anabilim Dali-Manisa
... Celal Bayar Üniv. Tip Fak. Mikrobiyoloji Anabilim Dali-Manisa

ÖZET

Çocuklarda bedensel ve zihinsel gelisme geriliklerine yol açan para,lit has-

taliklari, Manisa yöresinde de halen yüksek oranda bulunmaktadir. Çalismada" parazit
hastaliklarinin semptomlari ve diger hastaliklar ile iliskisi arastirildi. Barsak paraziti bulu-
nanlarda gelisme gerifigi (% 16.4), enterit (% 15.1), aflerjik dermatit (% 12.2), ane mi (%
8.0), enürezis noktuma (% 5.8), idrar yolu enfeksiyonu (% 4.2) siklikla rastlanan bulgular
olarak bulundu. Parazit hastaliklarinda en sik görülen semptom ve sikayetler ise karin
agrisi (% 17.6), istahsizlik (% 12.1) ve diskida parazit görme (% 9.5) idi. Ayrica, ÜSYE,
otit media, sinüzit, pnömoni ve idrar yolu enfeksiyonu ile paraziter hastaliklarin birlikteligi
arastirildi. Üst solunum yolu enfeksiyonu (jisinda anlamli bir iliskigösterilemediyse de
daha ileri çalismalara ihtiyaç oldugu kani~ina vqrildi.

Anahtar Sözcükler: Manisa, Barsak parazitleri, semptom, çocuk

Kabul tarihi.Ekim 1995

(:, ~
516
 , ':

Vurgun N ve artc.

SUMMARY

Intestinal parasitic infections which cause diseases in children that may result in
intelligence and development disorders is stili highly prevalent in Manisa region. In this
,st_udy, symptoms. and relationship of the intestin~' parasites with other diseaes Is
searched, growth retardation (16.4 %), enteritis (15.1 %), ~lIergic dermatitis (12.2 %),
anemia (8. O %), enuresis nocturne (5.8 %), urinary tract infection (4.2 %) were found in
high coineidenl. The most common symptoms and complaints are abdominal pain
(17.6 %), anorexia (12.1 %) and recognition of the parasite in faeces (9.5 %). Concur-
rence of the upper respiratory infections, otitis media. sinusitis, pneumonia and urinary
tract is searched. Although significant correlation could not be shown except with upper
respiratory ,infections requirement of turther studies is inferred.

Key Words: Manisa, intestinal parasites, symptom. childhood

GiRis etmektedir. Bu çalismada; Manisa ve

çevresinden çesitli nedenlerle hastanemiz
Dünyamizin hemen her bölgesinde
çocuk poliklinigine gelen çocuklarda rast-
görülen parazit hastaliklari. iklim özel-
lanan parazitlerin çesitli parametrelere
likleri. insanlarin sosyoekonomik durum-
göre dagihm~ari gözden geçirilmistir. Bul-
lari ve hijyen kosullarina bagli olarak has-
gular literatür ile karsilastirilarak Manisa
talik yapma (morbidite) ve rastlanma (insi-
yöresi için sik rastlanan parazitler ile sik
dans) oranlari degismektedir (1). Ülke-
rastlanan semptom ve bozukluklar deger-
mizde yillardir hemen her bölgeden yapi-
lendirilmistir. Buna göre parazit arastiril-
lan çalismalarda parazitli orani Güney-
masi gereken durumlar belirlenmeye
dogu Anadolu basta olmak üzere dogudan
çalisilmistir.
batiya dogru rastlanma oranlari giderek
azalsa ya da rastlanan parazitin cinsi
degisse de gelismis ülkelere göre çok
yüksektir (2, 3. 4, 5). Parazitler özellikle GEREÇ VE YÖNTEM
çocuklarda beslenme, bedensel ve zihin-
Çalisma, hastanemizin hizmete basla-
sel gelisme bozukluklari ile çevreye uyum- ma tarihi olan 1.1.11995 ile 31.07.1995
da basarisizliklara yol açmaktadir. Para-
tarihleri arasinda Celal Bayar Üniversi-
zitler anemi, astim bronsiale, pnömoni,
tesi Saglik Uygulama ve Arastirma Mer-
dermati!, ishal. intestinal 'obsutrüksiyon
kezi Hastanesi Çocuk Sagligi ve Has-
. gibi birçok hastaliga neden olurken immün
bozukluklari olanlarda da önemli bir mor- taliklari Polikligl'nde yapildi. Çesitli neden-
talite nedenidir (6). Bütün bu bilinenlere ler ile gelen 1875 hastanin 402'sinde

ragmen parazit sorunu ülkemizde halen Parazitolojl laboratuvari'nda -barsak para-

önemli bir morbidite nedeni olarak devam ziti- yönündendlSkl incelemeleri yapildi.

517
 Manisa'da barsak paraiiirei1

Hastalardan drski örneklerini beklet- Tablo 1. Manisa ve çevresinde çocuklarda rast-

meden laboratuvara getirmeleri istendi, lanan parazmerin dagilimi
getirilen diskilarda, barsak protozoonla~
Nativ-lugol yöntemi ile arastirilirken, bar- Parazirler Olgu %
sak helmintleri Flotasyon yöntemi ile Sayisi
arastirildi. Ayrica hastalarin herbirinden
Enterobius vermicularis 169 57.3
sabah tuvalete gitmeden önce anal-bantla
Giardia intestinalis 46 15.6
örnek alindi ve E. vermicularis yönünden
Entamoeba coli 23 7.8
incelendi. Olgularin agirlik ve boylari
Entarnoeba histolytica 15 5.1
NCHS (Nathnal Center of Health Statis-
Hymenolepis nana 12 4.1
tics) standartlarina göre degerlendirildi (7).
Taenia saginata 2 0.7
Verilerin degerlendirilmesinde ki-kare yön-
'adamaaba butschii 2 0.7
temi kullanildi.
Ascaris lumbricoides 2 0.7
E.vermicularis+G.intestinalis 20 6.8
E.vermicularis+H.nana 2 0.7
BULGULAR
E.vermicuralis+l.butschlii 2 0.7
Hastanemiz Çocuk Sagligi ve Hasta- Toplam 295 100.0
-----
liklari Poliklinikleri'nde muayene edilen
1875 çocuk hastanin "barsak paraziti has-
Tüm hastalar ele alindiginda hasta-
taligi" ön tanili 402'sinden "barsak parazi-
neye basvuru nedeni olan yakinmalar
ti" tetkiki istemis, bunlarin 29S'!nde (%
73.4) tek bir tetkik ile sekiz cins barsak içinde ilk sirayi karin agrisi (% 17.6), ikin-
ci sirayi istahsizlik (% 12.1) 'le üçüncü
paraziti saptanmistir.
sirayi diskida eriskin parazit görme (%
Siklik sirasina göre olgularin 169'unda 9.5) alirken, sonra sirasiyla; a/lerjik
(% 57.3) Enterobius vermicularis, 46' döküntü (% 7.3), ciltte kasinti (% 6.7), ish-
sinda (% 15.6) Giardia intaslinaris, 23' al ve sik diskilama (% 6.0), g~lisme geri-
ünde (% 7.8) Entamoeba cori, 1S'inde ligi (% 5.2), bulanti-~usm;i (% 5.1) altini
(% 5.1) Entamoeba historyrica, 12'sinde islatma (% 3.9), uykuda agzinda su gel-
(% 4.1) Hymenolepis nana, ikiser olguda mesi (% 3.8), perine ve perianal bölgede
da sirayla Taenia saginata, Ascaris lum- kasinti (% 3.8) burun kanamasi (% 3.1),
bricoides ve 'odamoeba butschlii (% halsizlik ve çabuk yorurma (% 2.6) bulun-
0.7) bulunmustur. Bu olgularin 24'ünde (% mustur (Tablo 4).
8.2) de birden fazla parazite rastlanmistir .
Olgularda parazit hastaliklari ile' iliskili
(Tablo 1).

Yasa göre parazitlerin dagilimi; 5-9

yaslarinda daha sik olmakla birlikle da-
gilim farki önemli bulunamamistir (Tablo
2). Olgularin cinslerine göre parazitrerin
dagiliminda da anlamli bir fark buluna-
mamistir (Tablo 3; p > 0.05)"1
.
oldugu düsünülen bozukluklar. siklik sira-
sina göre; gelisme geriligi % 16.4, snterit
% 15.1, üst solunum yolu enfeksiyonu
(ÜSYE) % 12.2, a/lerjik dermatit % 10.6,
anemi % 8.0, enürezis noktuma % 5.8,
idrar yolu enfeksiyonu % 4.2 ve anal fissür
. % 1.3 olarak bulunmustur (Tablo 5).

518
rj ~
 Vurgun N ve ark.

Enterit; en sik G. intestina/is ve E. coii enürezsi noktürnanin parazit hastaligi

bulunan olgularda, gelisme geriligi; E. ver-
micu/aris ve G. intestina/is, üst solunum
yolu enfeksiyonu, allerjik dermatit ve
enürezis noktuma ise en sik E. vermicu-
laris saptanan olgularda oldugu gözlen-
mistir (Tablo 5).
Olgularin agirlik ve boylarindaki gelis-
me gerifigi indeksi NCHS standartlarina
göre degerlendirildi ve % 40.0 'inin agir-
liklari, % 39.3'ünün boylari 10. persentil
ve altinda bulunmustur (Tablo 6-7).
Parazit hastaligi olan olgularda birlikte
saptanan diger hastaliklar normal popu-
rasyonda rastlananlar ile karsilastirildi-
ginda; gelime geriligi, enterit, üst solunum
yolu enfeksiyonu, allerjik dermatit ve
olanlarda daha sik birlikte görüldügü sap-
tanmistir (Tablo 8).
.. Barsak paraziti hastaligi saptanan ol-
gularin hemogrami degerlendirildiginde
hemoglobin ve diger eritrosit indekslerinin
ortalama degerlerinin normal sinirlarinin
altina düstügü gözlenmistir. Ancak, para-
zitler tek tek incelendiginde bu degerlerin
E. histolytica disinda ortalamalarinin nor-
mal sinirlara yakin oldugu görülmÜstür
(Tablo 9).
Parazit görülen olgularin sosyoekono-
mik durumlari incelendiginde, olgularin
pek azinin (% 11.9) sosyo-ekonomik duru-
munun iyi oldugu geri kalan % 57.6'sinin
orta, % 30.5'inin kötü oldugu gözlenmistir
(Tablo 10).

Tablo 2. Manisa ve çevresinde görülen barsak parazitlerinin yaslara göre dagilimi

-----
Parazirler

Yas E. G. E. coli H. na na E. Diger Toplam %

vermicularis intestinalis histolytica
0-4 yas 55 15 11 3 4 10 98 33.2
5-9 yas 71 18 8 5 5 12 119 40.3
10 yas ve üzeri 43 13 4 4 6 8 78 26.4
Toplam 169 46 23 12 15 30 295 100.0

p> 0.05

Tablo 3. Manisa ve çevresinde görülen barsak parazitlerinin cins e göre dagilimi

Parazitler

Cins E. G. E.coli H.nana E. Diger ToP'am %

vermicularis intestinalis histolytica

Erkek 91 24 13 5 7 14 154 52.2

Kiz 78 22 10 7 8 16 141 47.8
Toplam 169 ' 46 23 12 15 30 295 100.0
-
p>0.05

519
 Manlsa'da barsak paralilleri

Tablo 4. Manisa ve çevresinde çocukluk çaOi parazit hastalikfaona elik eden semptomlar

ParaziU.,

cins E. G. E. coii- H. nana E. DiQer Toplam %

vemiicufaifs IntestinaOs histolytlca
.
1 Kann aOrisl 79 12 7 6 1 18 121 17.8
2 Istahsizlik 48 24 4 7 83 12.1
3 Diskida Parazit GOrme 59 4 1 1 65 9.5
4 Anerjikdöküntü 37 7 3 3 50 7.3
5 Ciltte kasinti 34 8 2 4 46 '8.7
6 l$hal-sik disk/lama 9 21 8 1 2 41 6.0-
7 G. geririO; 16 11 1 8 36 5.2
8 Bulanti-Kusma 11 15 7 2 35 5.1
9 Altini islatma 15 . 1 2 1 8 z7 3.9
10 Gece agizdar. su gelmesi 23 1 1 1 26 3.8
,t Perir.i.al Kasintl 22 1 2 1 26 3.8
12 Burur.kanamasi 11 3 1 6 21 3.1
13 Halsizlik.çabuk Yorulma 9 5 1 3 18 2.6
14 Kabillik 5 3 1 2 11 1.6
15 DiQer(Bas dönmesi, 34 23 2 2 19 80 11.7
bel aOrisl ..... )
Toplam 412 137 42 7 5 83 686 100

o Birolgudabirdenfazlasemptomvardir.

Tablo 5. Manisa ve çevresinde çocukluk çagi parazit hastaliklarina eslik edendiger hastaliklar

Parazitler

Hastaliklar (O) E. G. E. coIi H. nana E. Dier Toplam "/o

vermicularis intestinalis historyrica

G. geriliOi 31 16 2 1 1 51 16.4
Entent 11 21 12 1 2 47 15.1
ÜSVE 21 9 4 2 2 38 12.2
A/lerjik Dermatit 17 9 4 1 1 1 33 10.6
Anemi 9 12 1 1 2 25 8.0
E. Nok1uma 13 2 3 18 5.8
IVE 10 2 1 13 4.2
O.Media 8 2 2 12 3.9
Bronsit 6 4 10 3.2
Sinuzit 5 3 2 10 3.2
Tonsilit 4 2 2 8 2.6
Anal Fissür 3 1 4 1.3
Diger 14 13 5 3 3 4 42 135
Toplam 152 96 37 9 10 7 311 100.0
_._-- - --.--- ------- ---_._--_.
o Birolgu bir veya birden fazla tani almistir.

520 r..'
 Vurgun N ve artt.

Tablo 6. Manisa ve çevresinde çoculdukçaOIparazit hastaliklarin,n olgularin aOifiik

persentilleri ile iliskisi.
Parazifler

Persentil n -
E. G. E. coIi H.nana E. Diger Toplam %

vermicularis intestinalis histolytica

-
5> 25 7 2 1 1 5 41 13.9

5-10 50 11 4 2 2 8 77 26.1

10-25 35 10 6 3 4 6 64 21.7

25-50 26 8 5 3 2 5 49 16.6

50-75 21 7 3 1 3 2 37 12.5

75-90 8 2 2 2 2 3 19 6.4

> 90 4 1 1 1 1 8 2.7

Toplam 169 46 23 12 15 30 295 100.0

n NCHS standartlarina göre

Tablo 7. Manisa ve çevresinde çocukluk çagi parazit hastaliklarinin olgularin boy

persentilleri ile iliskisi.

Parazitler

Persentil (-) E. G. E. co/i H.nana E. . Diger Toplam %

vermicularisintestinalis histolytica

5> 31 8 4 1 3 5 52 17.6

5-10 42 6 5 2 2 7 64 21.7

10-25 37 13 5 2 3 6 66 22.4

25-50 23 8 3 1 3 4 42 14.2

50-75 19 5 2 2 2 3 33 11.2

75-90 8 4 3 3 2 3 23 7.8

. >90 9 2 1 1 2 15 5.1

Toplam 169 46 23 12 15 30 295 100.0

(-) NCHS standartlarina göre

:':J 521
 Manlsa'efa barsak paraziUert

Tablo 8. Paraziter hastalik/ara eslikeden diger hastalik/annpolikllnikteld

dagilimi
.
Hastaliklar 'Parazit (-) (%) Parazit (+) (%) Toplam % p
olgu (n) olgu (n)

G. geriligi '65 3.9 51 16.4 116 5.8 <0.001

Enterit 66 3.9 41 15.1 113 5.1 <0.001
OSVE 359 21.4 38 12.2 397 19.9 <0.001
AllDermatit 44 2.6 33 10.6 17 3.9 <0.001
Anemi 155 9.2 25 8.0 180 9.0 >0.05
E.Noktuma 34 2.0 18 5.8 52 2.6 <0.001
IVE 71 4.2 13 4.2 84 4.2 >0.05 -
O. Media 134 8.0 12 3.9 146 7.3 <0.05 CU)
Bronsit 89 5.3 10 3.2 99 5.0 >0.05
Sinüzit 41 2.4 10 3.2 51 2.6 >0.05
Tonsilit 220 1;3.1 8 2.6 228 11.5 <0.001re)
Oirjer 402 231 46 1.Vi 448 22.5
Toplam 1680 100 O 311 IGCi.O 1991 100.0
--- ---_._- --
n Olgularda birden fazla hastalik kaydedilmistir.
CU) Bulunan istatistiki farklilikparazit bulunmayan olgular lehinedir.

Tablo 9. Görülen parazilferin türüne göre hastalarin Hb, MCV, MCHC, MCH degerleri

Parazitler

E. vermicularis G. inleslir>alis E.cofi H.nana E. hislO-lytica Oioer Toplam

(n-124) (n-23) (n-I2) (n:8) (n-7) (n-14) (n-I68)

Degerler ("i 011 t SO 011.t SO 011 1 SO 0111 SO Ol1tSO OiU SO Ol1tSD

Hb çrftfl 12.1 .t 1.2 11.7.t 2 O 11.5tl.1 12.9 t 02 99t19 12.2 tl.1 10.5 t3.7

MCViim3 785t65 776168 777 t 8.9 807t53 739 t 4 8 82 t43 6881259

MCHCgHblOI 33.31 1.3 32.91 16 33.5 t 1.6 33.1 t 1.3 334118 32 8 106 278 1 11 7

MCH pgfcell 26.1127 25.5 t 3. i 27.1 t 7.1 286 tO 5 24712.9 21.4 t i 9 -

226 t90

n Normal; Hb : 11-11.5 grIdi; MCV: 75.95 ~m3; MCHC: 30-36 g Hb/dl; MCH: 23-31 pg/cen

Tablo 10. Görülen parazitlerin türüne göre hastalarin sosyoekonomik dagilimlari

Paraiitler
Sosyoekonomik durum G. E. coli H. nana E. Diger Toplam 010
intesMalis histoiyrica -_o _.

iyi 17 3 2 3 3 7 35 11.9
Orta 99 37 14 4 4 12 70 57.6'
Kötü 53 6 7 5 8 11 gO 30.5
Toplam 169 46 23 12 15 30 295 100.0
--- ----_._----. --_o o"
p < 0.01

Ci ~
522 .
 Vurgun N ve a/1(.
---
TARTISMA
Protoza ve helmintlere bagli enfek-
siyon hastaliklari bütün dünyada yaygin
olarak infant ve çocuklarda, morbidite ve
mortalite sebebidir (1). Parazit baska bir
canli üzerinde veya içinde besin bulan ve
yasadigi canli ya zarar veren daha küçük
bir canlidir. Parazitler, varliklarini sür-
dürmek ve çogalabilmek için üzerinde
yasadiklari insandan yararlanirlar. Bu
sirada; karin agrisi, istahsizlik, halsizlik
gibi rahatsizliklara ve beslenme bozuk-
lugu, gelisme geriligi, enterit, allerjik has-
taliklara yol açabilirler. Türkiye halkinin %
60- 70'i kirsal kesimde ya da daha kötü
hayat sartlari olan gecekondularda yasar.
Bu nedenle sosyoekonomik olarak gelis-
mekte olan ülkeler arasinda yer alir. Bar-
sak parazitleri en sik görülen saglik prob-
lemleri olarak hala ilk siralardaki yerini
korumaktadir.
Daha önce yapilan bir çalismada,
Manisa kirsal kesimde % 12.1 ile en çok
E. vermicularis görülürken daha sonraki
yillarda sehir merkezinde yapilan bir
baska çalismada ise en çok G. intestinalis
(% 36.0) görüldügü bildirilmistir (S, 8). Ege
Bölgesi genelinde; E. vermicularis % 34.3,
G. intestinalis % 2-24.8 ve E. histalyrica %
0.7-5.3 oranlarinda rapor edilmistir (3).
çalismamizda, ilk sirada E. vermicularis,
ikinci sirayi ise G. intestinalis ve diger pro-
tozoonlar görülmüstür. Bu bulgular, daha
önceki çalismalarda da vurgulandigi gibi
halen Ege ve Marmara Bölgelerinde ilk
sirayi bu parazitlerin aldigi görülmektedir
(3). Önceki bulgular ile karsilastirildiginda
protozoonlar Ege Bölgesi'nde giderek art-
maktadir.
Adana'da yapilan bir çalismada (9) ilk
sirayi G. intestinalis daha sonra da diger
proteizoonlar ve E. vermicularis alirken,
Trabzon yöresinde yapilan diger bir çalis-
mada ise ilksirayi yine G. intestinalis'in al-
masiyla birlikte hemen arkasindan nema-
todlardan A. /umbricoidesve E. vermicu-
laris gelmekte pldugu bildirilmistir(4). Ayni
çalismada sealofanli bant yöntemi ile bu-
lunan parazitlerin % 72.1'ini E. vermicular-
is'in olusturdugu gözlenmistir (4).
H. nana ile enfeksiyon sicak iklimierde
yasayan çocuklarda daha sik görülür.
Genellikle semptomsuz olmasina ragmen
ishal ve karin agrisi yakinmalarina neden
olan bu parazir, Kuzey Amerika'da çocuk-
larin % 0.3-2.9'unda görü;ldügübildirilmek-
tedir (10). Bölgeninsicak iklime sahip ol-
masi bu parazitin çalismamizda % 4.1
gibi yüksek oranda rastlanmasina neden
olmustur. Ayrica ishalve karina agrisi gibi
yakinmalari olan hastalarda ~bu parazit
düsünülmelidk".
E. vermicu/aris infeksiyonlari, bütün
dünyada, her ya,stave ~osyoekonomik du-
rumdaki insanlarda, daha siklikla da ço-
cuklarda görüldOgü bildirilmektedir(1). En-
fekte. kisilerin çogunda klinik belirtinin
bulunmadigi ve en sik görülen belirtinin
özellikle geceleri artan perine ve perianal
bölgede kasinti oldugu saptanmistir.
lokal tahris ve ikincil enfeksiyon da ekle-
nirse agri ve diskida kan görülebilmek-
tedir. Ayrica, istahsiziik, kilo kaybi, karin
agrisi, is hal, burunda kasinti, dis gicir-
datma, bas dönmesi görülebildigi bildiril-
mistir (11). Ayrica gastrointestinal sistem-
de apendisit, ince ve kalin barsakta
ülseratif lezyonlar, ürogenital bölgeye
geçerek kadinlarda vulvo-vajinit ve kronik
salpenjite neden olmaktadir (1, 11). Çalis-
mamizda çocuklarda, her yas grubu ve
cinste en sik rastlanan parazit olarak
r, ~
523-
 Manisa'da barsak parazider!

E.vermicularis bulunmustur. Karin agrisi G. intestinalislihastalarda birliktegörülen

basta' olmak üzere istahsizlik, ciltte bulgular sirayla enlem, gelisme geriligive
kasinti ve döküntü, kurun kanamasi, gece anemidir.
agizdan su gelmesi, altini islatma, peri-
ParazitJer, çogunlukla konakçida semp-
neal kasinti gibi semptomlar . tesbit edil-
.
. tomsui olarak olunabilirsede birçogunda
mistir (Tablo 2). Bu semptomlar ile gelen
çesitli rahatsizliklara neden olurlar. Bun-
ve E. vermicularis saptanan olgularda
lar, gelisme geriligi, anemi, astim bron-
gelisme geriligi basta olmak üzere, ÜSYE,
siale, pnömoni, dermatit, diare, intestinal
atlerjik dermatit, enürezis noktuma, idrar
obsutrüksiyondur. Bunlarin içinde en sik
-
yolu enfeksiyonu, daha az olmak üzere
görüleni degisik oranlarda görürse de ge-
anal fissür saptanmistir (Tablo 3). Bir
lisme geriligi oldugu bildirilmektedir (11.
çalismada enterobiyaz olan çocuklarda 01- 15. 16).
mayanlara göre idrar yolu enfeksiyonlari
görülme orani daha yüksek' bulunmustur Yine birçok intestinal paraziflerin ço-
(12). Bir çalismada da E. vermicularis sap- cuklarda gelisme geriligi, beslenme bozuk-
tanan hastalarin % 36.6'sinda enürezis lugu yaptigi bilinmektedir. Çalismamizda
bulunurken, parazir görülmeyenierde ise parazit disinda baska gelismeyi engelleyi-
% 1.3 oraninda enüresiz görüldügü bildiril- ci bir bozuklugu olmayan olgularimizda %
mistir (13). 16.4 oraninda gelisme geriligi saptan-
mistir.
E. histolytica, E. caL;dünyanin her yer-
nide görülür. Dünya nüfusunun % 10'dan Bütün bu bilinenlerin yaninda çalisma-
fazlasinin E. histolytica ile enfekte oldugu mizda ayrica ÜSYE, otit media, sinüzit,
tahmin edilmektedir. Çevre sartlari çok kö- pnömoni, idrar yolu enfeksiyonu, tonsilit
tü olan bölgelerde enfeksiyon orani % 50 gibi enfeksiyon hastaliklarinda da parazit
veya daha yüksektir. En sik bulasma yolu hastaliklarinin enfeksiyona yatkinligi arti-
dlSkl ile kontamine olmus sebzelerin yen ii- rici bit' rolü arastirilmak istenmistir. Bu
mesi ve sularin içilmesi oldugu bildirilmek- amaçla normal populasyonda bu has-
tedir (14). Sularda rutin klorlama ile ami- taliklarin yayginligi ile paraziter hastalikli
pler öldürülemedigi için kontaminasyon olanlardaki yayginligi
,. karsilastirilmistir.
söz konusu oldugu zaman sular kaynati- Buna göre çalismada enterit ve üst solu-
larak içilmelidir. Çalismamizda G.intesti- num yolu enfeksiyonu, parazit hastalik-
nalis'in etken oldugu giyardiazis, ishalin larinda daha fazla görülmüstür.
sik nedenlerinden birisidir. Asemptomatik Sonuç olarak; çalismamizda parazit
olanlarin disinda; karin agrisi, bulanti, . hastaliklarinin halen toplumda yüksek
gaza bagli distansiyon, yagli, kötü kokulu oi:anda bulundugu saptanmistir. Ayrica,
diskilama ates ve kilo kaybi en sik belirti- paraiif hastaliklarinin neden oldugu bazi
leridir. Yapilan bir çalismada Giyardiyazis hastaliklarin da çocuklarin sagligini etkile-
tanisi alan hastalarin % 40'lnin 10 per- digi bulunmustur. Parazitler ile iliskisi
sentilin altinda bir gelisme gösterdigi, gösterilmis olan; gelisme geriligi, enterit,
ayrica bu hastalarin % 19.5'inde anemi anemi, allerjik hastaliklar yaninda bakte-
oldugu saptanmistir (15). Çalismamizda; . . riyelveya viralorijinliÜSYE,pnömoni,otit

524 (\ ~
 Vurgun N ve artc.
media, sinüzit ve idrar yol enfeksiyon-
lari ile parazitrerin birlikteligi her ne kadar
ÜSYE disinda anlamli olarak gösterile-
mediyse de daha ileri çalismalara ihtiyaç
oldugu kanisina varilmistir.
KAYNAKLAR
1. Salata RA and Aucoit JN. Parasitic infec-
tions. In: 8ehrman ER, Kliegman MR
(eds). Nelson Textbook of Pediatrics (14
th ed). Philadelphia : W8 Saunders Co.
1992. pp. 872-876.
2. Ay S, Yilmaz M, Asçi Z, 8arlas H ve
Yücek A: Firat Üniversitesi Tip Fakül.tesi
Mikrobiyoloji laboratuvari na bas-vuran
hastalarda barsak parazillerinin dagilimi.
T. Parazirai Derg. XV(3-4) 88-91, 1991.
3. Çorak H: Türkiye'de Parazillerin bölge-sel
yayginligi. Mikrobiyal 8ült. 13 (1) 115-
127, 1979.
4. Ökten A, Köksai I, Mocan H, Gedik Y ve
Erduran E: Trabzon yöresinde parazitoz T.
Parazitol Derg. XLV(2), 569-574, 1992.
5. Tasçi S: Manisa halk sagligi laboratuvar-
iarinda 1989-1993 yillari arasinda sapta-
nan barsak paraziflerinin epidemi-yolojik
olarak degerlendirilmesi. T. Pa-razitol.
Derg. 18 (4): 452-455,1994.
6. Marke" EK,Voge M and John DT. Parasit-
ic infeetions in immunocompromised
hosts. In: Medical Parasitology (7 th Ed.)
W8 Saunders Co, Philadelphia. 1992. pp.
73-379.
7. Vaughan VC, litt iF. Growth and Develop-
ment. In: 8ehrman RE, Kliegman MR
(eds). Nelson Textbook of Pediatrics
(14 th ed) Philadelphia: W8 Saunders Co.
1992: 24-26.
8. OnaO A. Manisa ili kirsal kesimde parazil
olgularinin degerlendirilmesi ve sagaitim
plani. izmir Devlet Hast. Mec. XXiV (2)
266-268. 1986.
9. Koltas S, Özcan K ve Sadr YE: Adana
Yüzüncü Yd Irkokulunda bagirsak parazit-
leri arastirmasi. T. Parazitol Derg. 18 (4):
447-451. 1994.
10. Bass Jl, Mehta KA,and Eppes: Parasitol-
ogy Screening latin American Children in
a Primary Care Clinic. Pediatrics 89 (2),
279-238. 1992.
11. Markeli EK, Voge M and John DT. Signs
and symptoms of parasitic diseases. In:
Medical Parasitelog (~Ih Ed). WB Saun-
ders Co. Philadelphia, 1992. pp. 380-399.
12. Ersöz V, Eris FN, Toker R ve IplikçiT. 12.
18 yas grubunda enterobius vermicularis
saptanan ve saptanamayan idrar yolu en-
feksiyomi ve klinik semptomlarin dagilimi
T. Parazitol Derg. 19 (1): 88-92, 1995.
13. Gökalp A, Gültekin A. Ilkokul çagi
çocuk/arda enürezis görülme sikligi.
Çocuk Sagligi ve Hastaliklari Dergisi. 25:
346-349. 1982.
14. Ozbilgin A, Tasci S, Atambay M ve Kork-
maz M Sudan kaynaklandigi düsünülen
giardiasis T. Parazirai Derg. 19 (1): 14-18,
1995.
15. Aydogdu S, Kasirga E, Yagci RV ve
Taneli B Çocuklarda Giyardiyaz: Retro-
spektif bir çalisma T. Parazirai Derg. 18
(3) : 261-265.1994.
16. Koç A, Atas A, Erel O ve Aktepe N.
Çocukluk
. çagi barsak paraziter has- .
taliklannda semptomalaloji ve eslik eden
bozukluklar: XXXiXMilliPediatri Kongresi.
4-8 Haziran 1995. Ankara.
525