Probability Theory 1

ประยุกต์ ความน่ าจะเป็ นกับวงจรไฟฟ้า

วงจรไฟฟ้า คือ เส้นทางที่ทาให้กระแสไฟฟ้ าไหลผ่านไปตามตัวนาไฟฟ้ าได้ครบรอบ แบ่งได้ 2 ประเภท ดังนี้
1. วงจรปิ ด หมายถึง วงจรที่มีการไหลของกระแสไฟฟ้ า 2. วงจรเปิ ด หมายถึง วงจรไฟฟ้ าที่ขาดจากกันด้วยวิธี
ได้ครบวงจร จากแหล่งจ่ายไฟฟ้ าผ่านลวดตัวนา และ ต่างๆ ทาให้กระแสไฟฟ้ าไม่สามารถไหลผ่านไปได้
เครื่ องใช้ไฟฟ้ า จนไหลกลับเข้าสู่ อีกขั้วของแหล่งจ่าย อุปกรณ์และเครื่ องใช้ไฟฟ้ าจะไม่ทางาน เช่น การปิ ด
ไฟฟ้ า ซึ่ งเป็ นวงจรที่ เ ครื่ องใช้ ไ ฟฟ้ าท างานได้ สวิ ต ซ์ ไ ฟท าให้ ไ ฟดับ สายขาด สายหลวม หรื อ
ตามปกติ เครื่ องใช้ไฟฟ้ าชารุ ด

ชื่อ สั ญลักษณ์
สายไฟ

เซลล์ฟ้า

สวิตซ์ปิด (วงจรเปิ ด)
สวิตซ์เปิ ด (วงจรปิ ด)

ไม่อนุญาติให้นาเอกสารไปเผยแพร่ เพื่อใช้ในการหาผลประโยชน์หรื อหวังผลกาไรใดๆทั้งสิ้น TG Tutor Stat

 Probability Theory 2

แบบฝึ กหัด
1. สวิตซ์ไฟฟ้ าอัติโนมัติ 5 ตัว ถู กติ ดตั้งในวงจรไฟฟ้ า ตามรู ป และ สวิตซ์ แต่ละตัวมี ความน่ าจะเป็ นที่ทาให้
วงจรไฟฟ้ าปิ ดเท่ า กับ 0.1, 0.2, 0.1, 0.2 และ 0.3 ตามล าดับ ถ้า สวิ ต ซ์ ทุ ก ตัว ท างานอย่า งอิ ส ระกัน จงหา
ความน่าจะเป็ นที่กระแสไฟฟ้ าจะไหลจาก A ไป B

A B

ไม่อนุญาติให้นาเอกสารไปเผยแพร่ เพื่อใช้ในการหาผลประโยชน์หรื อหวังผลกาไรใดๆทั้งสิ้น TG Tutor Stat

 Probability Theory 3

2. สวิตซ์ไฟฟ้ าอัติโนมัติ 5 ตัว ถู กติ ดตั้งในวงจรไฟฟ้ า ตามรู ป และ สวิตซ์ ตวั ที่ i มี ความน่ าจะเป็ นที่ ท าให้
วงจรไฟฟ้ าปิ ดเท่ า กับ p , i  1, 2, 3, 4, 5 ถ้า สวิ ต ซ์ ทุ ก ตัว ท างานอย่ า งอิ ส ระกัน จงหาความน่ า จะเป็ นที่
i

กระแสไฟฟ้ าจะไหลจาก A ไป B สาหรับวงจร (2.1) และ สาหรับวงจร (2.2)

(2.1)

A B

ไม่อนุญาติให้นาเอกสารไปเผยแพร่ เพื่อใช้ในการหาผลประโยชน์หรื อหวังผลกาไรใดๆทั้งสิ้น TG Tutor Stat

 Probability Theory 4

(2.2)

A B

ไม่อนุญาติให้นาเอกสารไปเผยแพร่ เพื่อใช้ในการหาผลประโยชน์หรื อหวังผลกาไรใดๆทั้งสิ้น TG Tutor Stat

 Probability Theory 5

3. จากแผนภาพวงจรไฟฟ้ า สวิตซ์ไฟฟ้ าตัวที่ 1, 2, 3, .., 6 มีความน่าจะเป็ นที่วงจรปิ ดเท่ากับ p และ ความน่าจะ

เป็ นที่วงจรเปิ ดเท่ากับ 1  p โดยที่สวิตซ์ทุกตัวทางานอย่างอิสระกันจงหาความน่าจะเป็ นที่กระแสไฟฟ้ าจะไหล
จาก A ไป B

ไม่อนุญาติให้นาเอกสารไปเผยแพร่ เพื่อใช้ในการหาผลประโยชน์หรื อหวังผลกาไรใดๆทั้งสิ้น TG Tutor Stat

 Probability Theory 6

ทฤษฎีของเบย์ (Bayes' Theorem)

ก าหนดให้ A , A , ..., A เป็ นส่ ว นแบ่ ง กั้น ใน S คื อ
1 2 n Ai  A j   โดยที่ i  j ; i, j  1, 2, ..., n และ
B เป็ นเหตุการณ์ใน S ซึ่ง P  B  0

P  AK  P  B | AK 
P  A K | B  n

 P A  P B | A 
i 1
i i

ไม่อนุญาติให้นาเอกสารไปเผยแพร่ เพื่อใช้ในการหาผลประโยชน์หรื อหวังผลกาไรใดๆทั้งสิ้น TG Tutor Stat

 Probability Theory 7

แบบฝึ กหัด
1. บริ ษทั ผลิตขวดน้ าส่ งออก มีเครื่ องจักร 4 เครื่ อง โดยเครื่ องที่ 1, 2, 3 และ 4 ผลิตขวดน้ าได้ 25%, 45%, 20%
และ 10% ตามลาดับ จากข้อมูลการผลิตพบว่าแต่ละเครื่ องจะมีขวดน้ าที่ผลิตไม่ได้คุณภาพ ซึ่ งเครื่ องที่ 1, 2, 3
และ 4 มีขวดน้ าที่ผลิตแล้วไม่ได้คุณภาพอยู่ 1%, 3%, 2% และ 1% ตามลาดับ หากสุ่ มหยิบขวดน้ ามา 1 ขวด
พบว่าเป็ นชิ้นที่ได้คุณภาพ
1.1 จงหาความน่าจะเป็ นที่ขวดน้ าดังกล่าวจะผลิตด้วยเครื่ องที่ 1
1.2 จงหาความน่าจะเป็ นที่ขวดน้ าดังกล่าวจะผลิตด้วยเครื่ องที่ 3

ไม่อนุญาติให้นาเอกสารไปเผยแพร่ เพื่อใช้ในการหาผลประโยชน์หรื อหวังผลกาไรใดๆทั้งสิ้น TG Tutor Stat

 Probability Theory 8

2. โรงงานผลิตชาเขียวพร้อมดื่มมีโรงงานผลิต 3 โรงงาน โดยโรงงานที่ 1, 2 และ3 ผลิตสิ นค้าได้ 10 %, 30%

และ 60% ของปริ มาณการผลิ ตทั้งหมดของโรงงาน ในการผลิ ตชาเขียวจะมีบางขวดที่มีปริ มาตรบรรจุ ไม่
เป็ นไปตามที่ตอ้ งการ ซึ่ งโรงงานที่ 1 , 2 และ 3 มีจานวนชาเขียวที่มีปริ มาตรบรรจุไม่เป็ นไปตามที่ตอ้ งการ
อยู่ 2% , 4% และ 1% ตามลาดับ หากสิ นค้าทั้งหมดที่ ผลิ ตได้ถูกเก็บรวมไว้ในโกดังสิ นค้า ผูจ้ ดั การทัว่ ไป
สุ่ มหยิบชาเขียวมา 1 ขวดจากโกดังพบว่ามีปริ มาตรบรรจุที่ไม่เป็ นไปตามที่ตอ้ งการ จงหาความน่าจะเป็ นที่
ชาเขียวขวดนั้นจะผลิตจากโรงงานที่ 2

ไม่อนุญาติให้นาเอกสารไปเผยแพร่ เพื่อใช้ในการหาผลประโยชน์หรื อหวังผลกาไรใดๆทั้งสิ้น TG Tutor Stat

 Probability Theory 9

3. นักเรี ยนห้องที่ 1, 2, 3 และ4 มีจานวน 50 คน, 50 คน, 40 คน และ 60 คนตามลาดับในแต่ละห้องมีนกั เรี ยนที่มีเกรด
เฉลี่ยเกิน 3.5 อยู่ 30%, 20%, 10% และ 5% ตามลาดับ หากสุ่ มนักเรี ยนมา 1 คน แล้วพบว่านักเรี ยนคนนั้นมี เกรด
เฉลี่ยเกิน 3.5 จงหา
3.1 ความน่าจะเป็ นที่จะเป็ นนักเรี ยนจากห้องที่ 1
3.2 ความน่าจะเป็ นที่จะเป็ นนักเรี ยนจากห้องที่ 2
3.3 ความน่าจะเป็ นที่จะเป็ นนักเรี ยนจากห้องที่ 3
3.4 ความน่าจะเป็ นที่จะเป็ นนักเรี ยนจากห้องที่ 4

ไม่อนุญาติให้นาเอกสารไปเผยแพร่ เพื่อใช้ในการหาผลประโยชน์หรื อหวังผลกาไรใดๆทั้งสิ้น TG Tutor Stat

 Probability Theory 10

4. กล่องใบที่ 1 มีลูกบอลสี แดง 1 ลูก สี ดา 3 ลูก และสี ขาว 6 ลูก

กล่องใบที่ 2 มีลูกบอลสี แดง 2 ลูก สี ดา 3 ลูก และสี ขาว 5 ลูก
กล่องใบที่ 3 มีลูกบอลสี แดง 3 ลูก สี ดา 4 ลูก และสี ขาว 3 ลูก
กล่องใบที่ 4 มีลูกบอลสี แดง 2 ลูก สี ดา 2 ลูก และสี ขาว 6 ลูก
ถ้าสุ่ มกล่องมา 1 กล่องและหยิบลูกบอลมา 1 ลูก หากพบว่าได้ลูกบอลเป็ นสี ดา จงหาความน่าจะเป็ นที่ลูกบอลนั้น
จะมาจากกล่องใบที่ 2

ไม่อนุญาติให้นาเอกสารไปเผยแพร่ เพื่อใช้ในการหาผลประโยชน์หรื อหวังผลกาไรใดๆทั้งสิ้น TG Tutor Stat

 Probability Theory 11

5. โรงงานผลิตอุปกรณ์ไฟฟ้ าแห่งหนึ่ง สั่งชิ้นส่ วนจาก 3 บริ ษทั คือ บริ ษทั A, B และ C เป็ นจานวน 60%, 30%
และ 10% ของชิ้ นส่ วนทั้งหมด ตามล าดับ ชิ้ นส่ วนที่ แต่ละบริ ษทั ส่ งมาให้มีชิ้ นส่ วนเสี ย ปนมาด้วย โดย
บริ ษทั A, B และ C มีชิ้นส่ วนเสี ยปนมา 0.25%, 1% และ 2% ตามลาดับ
ก) จงหาความน่าจะเป็ นที่โรงงานจะใช้ชิ้นส่ วนเสี ยประกอบอุปกรณ์ไฟฟ้ า เมื่อพบชิ้นส่ วนที่เสี ยแล้ว
ข) จงหาความน่าจะเป็ นที่ชิ้นส่ วนนั้นมาจากบริ ษทั C

ไม่อนุญาติให้นาเอกสารไปเผยแพร่ เพื่อใช้ในการหาผลประโยชน์หรื อหวังผลกาไรใดๆทั้งสิ้น TG Tutor Stat

 Probability Theory 12

6. บริ ษ ัท หนึ่ ง ใช้วิ ธี เ ก็ บ เงิ น ลู ก หนี้ ค้า งช าระ 3 วิ ธี คื อ วิ ธี พ บส่ ว นตัว 60% ติ ด ต่ อ ทางโทรศัพ ท์ 25% และ
ส่ งจดหมายทวงถาม 15% โอกาสที่ จ ะสั ม ฤทธิ ผลแต่ ล ะเป็ นร้ อ ยละ 80%, 50%, 40% ตามล าดั บ
ถ้าบริ ษทั เพิ่งได้รับชาระหนี้จากลูกค้าคนหนึ่ง
6.1 จงหาความน่าจะเป็ นที่จะเป็ นการทวงถามแบบพบส่ วนตัว
6.2 จงหาความน่าจะเป็ นที่จะเป็ นการทวงถามทางโทรศัพท์
6.3 จงหาความน่าจะเป็ นที่จะเป็ นการทวงถามทางจดหมาย

ไม่อนุญาติให้นาเอกสารไปเผยแพร่ เพื่อใช้ในการหาผลประโยชน์หรื อหวังผลกาไรใดๆทั้งสิ้น TG Tutor Stat

 Probability Theory 13

7. คณะกรรมการศึ ก ษาการรั่ วไหลของรั ง สี นิว เคลี ย ร์ ได้ส รุ ป ว่า อุ บ ตั ิ เหตุ มี 3 อย่า ง คื อ ไฟไหม้ อุ ป กรณ์
บกพร่ อง และ เนื่องจากมนุษย์ อุบตั ิเหตุท้ งั 3 อย่างนี้จะไม่เกิดขึ้นพร้อมกัน และมีความน่าจะเป็ นของสาเหตุ
ต่างๆ เป็ น 10%, 40% และ 50% ตามลาดับ และนอกจากนี้ยงั พบว่า
ไฟไหม้และรังสี รั่วไหลจะเกิดพร้อมกันด้วยโอกาส 0.0005
เครื่ องขัดข้องและรังสี รั่วไหลจะเกิดพร้อมกันด้วยโอกาส 0.0010
ความผิดพลาดของมนุษย์และรังสี รั่ว จะเกิดพร้อมกันด้วยด้วย 0.0007
7.1 จงหาความน่ าจะเป็ นที่รังสี จะรั่วไหลโดยมีสาเหตุจากไฟไหม้ เครื่ องมือขัดข้อง และ ความผิดพลาด
ของมุนษย์
7.2 จงหาความน่าจะเป็ นของการเกิดรังสี รั่วไหล

ไม่อนุญาติให้นาเอกสารไปเผยแพร่ เพื่อใช้ในการหาผลประโยชน์หรื อหวังผลกาไรใดๆทั้งสิ้น TG Tutor Stat

 Probability Theory 14

8. การศึกษาพัฒนาวิธีการทดสอบหาโรคชนิดหนึ่ ง ส าหรับผูป้ ่ วยอายุ มากกว่า 50 ปี จากข้อมูลในการสารวจ

10% ของคนอายุมากกว่า 50 ปี ป่ วยเป็ นโรคชนิ ดนี้ ในการทดลองได้ทาการทดสอบผูป้ ่ วยที่ทราบแน่นอนว่า
เป็ นโรคผลการทดสอบเป็ นบวก (Positive) ระบุถูกต้อง 85% ของจานวนผูป้ ่ วย เมื่อทดลองกับผูป้ ่ วยที่ทราบ
แน่ชดั ว่าไม่ได้เป็ นโรคนี้ ผลการทดสอบเป็ นบวก ซึ่ งถือว่าระบุผิดพลาด 4% สาหรับการศึกษาพัฒนาวิธีการ
ทดสอบนี้ จะเป็ นประโยชน์ในการใช้ตรวจหาโรค ดังนั้นผลการทดสอบระบุเป็ นบวกจึงต้องมีความน่ าจะ
เป็ นค่อนข้างสู งที่จะ สามารถระบุได้วา่ ผูป้ ่ วยเป็ นโรคนี้จริ ง ให้
จงหาความน่าจะเป็ นของผูป้ ่ วยที่เป็ นโรคนี้ โดยผลการทดสอบระบุวา่ เป็ นบวก

ไม่อนุญาติให้นาเอกสารไปเผยแพร่ เพื่อใช้ในการหาผลประโยชน์หรื อหวังผลกาไรใดๆทั้งสิ้น TG Tutor Stat

 Probability Theory 15

9. โรงงานผลิ ตเฟื องกาลังแห่ งหนึ่ งมีสายการผลิ ต 4 สาย (A, B, C และ D) ไว้ผลิตเฟื องกาลัง สายการผลิต A, B, C
และ D ผลิ ตเฟื องกาลังได้ร้อยละ 40, 20, 20 และ 20 ตามลาดับ โดยที่สายการผลิต A, B, C และ D จะผลิต
เฟื องกาลังที่มีของเสี ยเป็ นร้อยละ 1, 2, 3 และ 3 ตามลาดับ ถ้าหยิบเฟื องกาลังมา 1 ชุ ด ตรวจสอบแล้วพบว่า
เป็ นเฟื องกาลังที่เสี ย จงหา
9.1 ความน่าจะเป็ นที่หยิบได้เฟื องกาลังเสี ย
9.2 ความน่าจะเป็ นที่หยิบได้เฟื องกาลังดี
9.3 ความน่าจะเป็ นที่เฟื องกาลังมาจากสายการผลิต A

ไม่อนุญาติให้นาเอกสารไปเผยแพร่ เพื่อใช้ในการหาผลประโยชน์หรื อหวังผลกาไรใดๆทั้งสิ้น TG Tutor Stat

 Probability Theory 16

10. โรงงานบรรจุ อาหารกระป๋ องตราสองแม่ ค รั วมี ส าขาย่อย 3 แห่ ง คื อสาขาย่อ ยแห่ ง แรกมี ผ ลผลิ ต 50 %
สาขาย่อยแห่ งที่ สองมี ผลผลิ ต 30 % และสาขาย่อยแห่ งที่ สามมี ผลผลิ ต 20 % ถ้าอาหารกระป๋ องที่มาจาก
สาขาย่อยแห่งแรกมีการปิ ดผนึกไม่ถูกต้อง 0.4 % ในขณะที่สาขาย่อยแห่งที่สองและแห่งที่สามมีการปิ ดผนึ ก
ไม่ถูกต้อง 0.6 % และ 1.2 % ตามลาดับ จงหา
10.1 ความน่าจะเป็ นที่อาหารกระป๋ องที่ผลิตโดยโรงงานบรรจุอาหารกระป๋ องนี้จะปิ ดผนึกไม่ถูกต้อง
10.2 ความน่าจะเป็ นที่อาหารกระป๋ องที่ปิดผนึกไม่ถูกต้องจะมาจากสาขาย่อยแห่งแรก
10.3 ความน่าจะเป็ นที่อาหารกระป๋ องที่ผลิตโดยโรงงานบรรจุอาหารกระป๋ องนี้จะปิ ดผนึกถูกต้อง
10.4 ความน่าจะเป็ นที่อาหารกระป๋ องที่ปิดผนึกถูกต้องจะมาจากสาขาย่อยแห่งที่สอง

ไม่อนุญาติให้นาเอกสารไปเผยแพร่ เพื่อใช้ในการหาผลประโยชน์หรื อหวังผลกาไรใดๆทั้งสิ้น TG Tutor Stat

 Probability Theory 17

11. จงพิสูจน์หาค่า P  D  และ P  B

k | D โดยที่ B  B
i j   i  j i, j  1, 2,..., n

ไม่อนุญาติให้นาเอกสารไปเผยแพร่ เพื่อใช้ในการหาผลประโยชน์หรื อหวังผลกาไรใดๆทั้งสิ้น TG Tutor Stat