ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΜΑΘΗΜΑ:ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ A’ EΞΑΜΗΝΟ

ΣΧΟΛΗ ΜΑΓΕΙΡΙΚΗΣ
ΘΕΜΑ:ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΟΥ
ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

ΟΝΟΜΑ/ΕΠΩΝΥΜΟ:Τατιάνα Μπουχτέεβα
ΤΜΗΜΑ: ACHLEIC(A3)
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Μαρινόπουλος Βασίλης Executive Chef

1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ …...σελ 2

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Πορτοκάλια …………..

1.1 Πορτοκάλι: Διατροφική αξία & οφέλη για την υγείΑ….σελ 3
1.2 Τεχνικές-Καλλιέργεια………….σελ 5
1.3Ορισμός - Ιστορία – Ετυμολογία…...σελ 7
1.3 Η μυθολογία για το πορτοκάλι……...σελ 9
1.4 Χαρακτηριστηκά και Καλλιέργεια…..σελ 10

ΚΕΦΑΛΑΙ0 2 Ελλάδα
2.1 Τα πορτοκάλια στην Ελλάδα………..σελ 12
2.2 Ποικιλίες στην Ελλάδα………………….σελ 13

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Ολες οι ποικιλιες πορτοκαλιού …...σελ 22

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Το πορτοκάλι στην μαγειρική……….σελ 48

ΠΗΓΕΣ……………………………………...σελ 57

2
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΠΟΡΤΟΚΑΛΙΑ

1.1 Πορτοκάλι: Διατροφική αξία & οφέλη για την υγείΑ

Το πορτοκάλι είναι ένα από τα πιο δημοφιλή φρούτα στον κόσμο. Ανήκει στην
οικογένεια των εσπεριδοειδών και συνηθίζουμε να το απολαμβάνουμε τόσο
ολόκληρο όσο και σε
Φημίζεται για την πολύτιμη βιταμίνη C που μας δίνει, ταυτόχρονα όμως είναι
πλούσιο και σε άλλα ευεργετικά συστατικά, ενώ η μεγάλη περιεκτικότητά του
σε νερό (87%) το καθιστά φρούτο εξαιρετικά ενυδατικό.
Διατροφική αξία
Ανά μερίδα 100 γραμμαρίων, το πορτοκάλι έχει μόλις 47 θερμίδες, ενώ δίνει
και 2,4 γραμμάρια φυτικές ίνες, οι οποίες συμβάλλουν στην καλή λειτουργία
του εντέρου και προωθούν το αίσθημα του κορεσμού.
Όσον αφορά τις βιταμίνες και τα μέταλλα που παρέχει, αυτά είναι κυρίως η
βιταμίνη C, η θειαμίνη, το φυλλικό οξύ και το κάλιο. Ένα μεγάλο πορτοκάλι
αρκεί για να καλύψουμε σε ποσοστό 100% ή και περισσότερο τις ημερήσιες
ανάγκες του οργανισμού μας σε βιταμίνη C, ενώ η θειαμίνη (βιταμίνη Β1)
εμπλέκεται στον μεταβολισμό και στη λειτουργία του νευρικού συστήματος και
συμβάλλει στην καλή διάθεση. Το φυλλικό οξύ (βιταμίνη Β9) έχει ιδιαίτερη αξία
για την ανάπτυξη του εμβρύου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και δρα
προληπτικά ενάντια στο εγκεφαλικό, ενώ το κάλιο είναι ωφέλιμο για τον έλεγχο
της πίεσης στους υπερτασικούς και μειώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.

3
Άλλα βιοενεργά συστατικά του πορτοκαλιού με σημαντικά οφέλη για την υγεία
είναι τα καροτενοειδή και οι φαινολικές ενώσεις (κυρίως φλαβονοειδή). Και
δύο αυτές κατηγορίες συστατικών δρουν ως αντιοξειδωτικά στον ανθρώπινο
οργανισμό.

4
 1. 1.2 πορτοκάλια τεχνικες

Τα πορτοκάλια(Citrus sineusis) ανάλογα με τα μορφολογικά χαρακτηριστικά

τους διαχωρίζονταιστις ακόλουθες ποικιλίες:
χυμοποιήσιμες
ομφαλόψορες
αιματόχρωμες
λευκόσαρκες
κοινές

Εδαφοκλιματικές Απαιτήσεις
Τα πορτοκάλια μπορούν να προσαρμοστούν σε μια μεγάλη εύρος
θερμοκρασιών μεταξύ 13°C έως 37 °C. Οι θερμοκρασίες κάτω από 0°C
θεωρούνται επικίνδυνες , γιατί προξενούν σοβαρές ζημιές στην παραγωγή και
μερικές φορές και στα δέντρα. Ακόμα και οι ψηλές θερμοκρασίες, τουλάχιστον
για μερικές ποικιλίες, μπορεί να αποβούν επιζήμιες για την παραγωγικότητα
μιας φυτείας και ενδεχομένως για την καρπόδεση. Οι περιοχές με δροσερό
Φθινόπωρο δίνουν καλύτερης ποιότητας καρπούς, για νωπή κατανάλωση.

Ευδοκιμούν σε ποικιλία εδαφών από τα πιο αμμώδη μέχρι τα αργιλώδη. Είναι

γενικά αποδεκτό, ότι πιο κατάλληλο έδαφος είναι το μέσης σύστασης,
αμμοαργιλλώδες, διαπερατό, καλώς αποστραγγιζόμενο, μη αλατούχο, και η
περιεκτικότητα του σε ασβέστιο να μην ξεπερνάει το 30%. Η αντίδραση του
εδάφους ποικίλει από pΗ 5 (μετρίως όξινο) μέχρι pΗ 8,5 (μετρίως αλκαλικό).
Σε τέτοια εδάφη επιτυγχάνονται ικανοποιητικές παραγωγές.

5
Καλλιεργητικές Τεχνικές
Πολλαπλασιασμός
Γίνεται πάντα με εμβολιασμό πάνω σε σπορόφυτο επιλογής ή είδους που
δίνει σημαντικές ιδιότητες στην καλλιεργούμενη ποικιλία. Τα υποκείμενα
επιλέγονται βάσει της αντοχής τους σε ασθένειες και ιώσεις, την ζωηρότητα
που προσδίδουν στο εμβόλιο, την αντοχή στις χαμηλές θερμοκρασίες, την
αύξηση της παραγωγικότητας και τη βελτίωση της ποιότητας των καρπών.

Για την πορτοκαλιά προτείνονται κατά κύριο λόγο τα υποκείμενα Τρόγερ και
Καρίζο, τα οποία είναι υβρίδια μεταξύ των C. sinensis x Poncirus trifoliata
(τρίφυλλη πορτοκαλιά). Τα υποκείμενα αυτά είναι ανθεκτικά στην Τριστέτσα,
δίνουν μεγαλύτερης ανθεκτικότητας φυτά σε χαμηλές θερμοκρασίες,
νηματώδεις και υγρά εδάφη, αλλά δεν αναπτύσσονται καλά σε εδάφη με ολικό
ασβέστιο σε ποσοστό μεγαλύτερο από 20% και ενεργό μεγαλύτερο από 7%
αλλά είναι ευαίσθητα στην ψώρωση.

Κλάδεμα
Τα πρώτα τέσσερα έτη απαιτείται ελάχιστο κλάδεμα και γίνεται με σκοπό τη
διαμόρφωση των βραχιόνων. Ακολουθεί ένα ελαφρύ κλάδεμα γιατί
οποιαδήποτε μεγάλη τομή θα προκαλέσει την ανάπτυξη λαίμαργων τα οποία
με τη σειρά τους πρέπει να αφαιρεθούν.

Αφαιρούνται επίσης κάποιοι βλαστοί για καλύτερο εξαερισμό του δέντρου και
οι ποδιές που έρχονται σε επαφή ή βρίσκονται κοντά στο έδαφος (αποφυγή
μετάδοσης ασθενειών σε βλαστούς και καρπούς). Το κλάδεμα γίνεται μετά τη
συγκομιδή ή μετά το πέρας κινδύνου από χειμερινούς παγετούς. Στη ποικιλία
Βαλέντσια γίνεται μετά τη συγκομιδή το καλοκαίρι. Μετά από παγετοπληξία το
κλάδεμα καθυστερεί έως ότου φανεί το μέγεθος της ζημιάς στην καινούργια
εκβλάστηση.

Άρδευση – Λίπανση
Τα πορτοκάλια απαιτούν πολύ και χαμηλής αλατότητας νερό. Τα φυτά
καταναλώνουν το καλοκαίρι περίπου τα 0,4 εκατ. νερού ανά ημέρα. Στα Χανιά
εφαρμόζουν άρδευση με σταλάκτες (4 L/h έκαστος) περίπου 400 L/δέντρο

6
από τα μέσα Μαΐου έως το τέλος Ιουνίου και 500 L/δέντρο από αρχές Ιουλίου
έως τέλη Σεπτεμβρίου.

Τα μπεκ χαμηλού όγκου χρησιμοποιούνται διεθνώς για αντιπαγετική

προστασί

1.3 Ορισμός - Ιστορία - Ετυμολογία

Το πορτοκάλι είναι ο καρπός του δέντρου της πορτοκαλιάς (Κιτρέα η σινική -

Citrus sinensis) που είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο, αειθαλές φυτό της
οικογένειας των Εσπεριδοειδών.
Είναι το πιο γνωστό και δημοφιλές από τα εσπεριδοειδή και ανήκει στην ίδια
οικογένεια με το γκρέιπφρουτ και το μανταρίνι, το λεμόνι, το γλυκολέμονο, το
μανταρίνι, το νεράντζι, το κίτρο, την φράπα, το περγαμόντο, το γκρέιπφρουτ
και το κουμκουάτ.
Η πορτοκαλιά κατάγεται από την Ινδία και την Κίνα όπου αναφέρεται σε
γραπτά που αποδίδονται στον Κομφούκιο από το 500 π.Χ.
Η εντατική της καλλιέργεια άρχισε από το 10 μ.Χ. αιώνα στη Β. Αφρική, ενώ
κατά το 1490 διαδόθηκε στις μεσογειακές χώρες από τους Πορτογάλους. Από
την Ελλάδα διαδόθηκε σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες και οι Ισπανοί
ιεραπόστολοι ήταν αυτοί που την μετέφεραν στη Β. Αμερική.
Ετυμολογικά, η λέξη πορτοκάλι προέρχεται από την ιταλική «portogallo» που
σημαίνει «Πορτογαλία», η οποία ήταν ονομαστή για τα γλυκά της πορτοκάλια.

Η πορτοκαλιά και ο καρπός της

Η πορτοκαλιά είναι δέντρο που φτάνει σε ύψος τα 8 μέτρα, δεν αντέχει σε

πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, για το λόγο αυτό καλλιεργείται σε τροπικές,
υποτροπικές και εύκρατες περιοχές.
Ο πολλαπλασιασμός της γίνεται συνήθως με εμβολιασμό δέντρων που
αναπτύσσονται από σπορά καλής ποιότητας πορτοκαλιών, ενώ
χρησιμοποιούνται επίσης δέντρα νεραντζιάς και μανταρινιάς.
Οι πορτοκαλιές δίνουν καλή καρποφορία για 80 και σπανιότερα για 100 ή

7
περισσότερα χρόνια. Οι πρώιμες ποικιλίες ωριμάζουν από τον Οκτώβριο ενώ
οι όψιμες τους καλοκαιρινούς μήνες.
Το σχήμα του πορτοκαλιού είναι σφαιρικό ή ωοειδές, με χοντρή ή λεπτή
πορώδη φλούδα - ανάλογα με την ποικιλία – η οποία είναι πλούσια σε
αρωματικά αιθέρια έλαια.
Η σάρκα τους έχει χρώμα πορτοκαλί (με εξαίρεση τα σαγκουίνια που είναι
κόκκινη) και αποτελείται από φέτες που περιβάλλονται από λευκό ινώδη ιστό
που λέγεται ράκος. Εσωτερικά η κάθε φέτα αποτελείται από πολλά κύτταρα
γεμάτα χυμό, που μπορούν να περιέχουν από 0 - 3 σπόρια.
Έχουν γλυκιά ή γλυκόξινη γεύση και είναι λιγότερο ή περισσότερο αρωματικά
ανάλογα με την ποικιλία και την ποιότητά του. Κάποιες φορές παρατηρείται
μια ελαφρώς πικρή γεύση, που οφείλεται σε αιθέριο ελαίου που έχει
μεταναστεύσει στη σάρκα

8
1.4 Η μυθολογία για το πορτοκάλι

Το πορτοκάλι στην αρχαία ελληνική μυθολογία έχει από μελετητές έχει

ταυτιστεί με τον χρυσό καρπό των δέντρων στον κήπο των Εσπερίδων. Στη
μυθολογία αναφέρονται ως τα « χρυσά μήλα », τα οποία τα είχε χαρίσει η θεά
Γη ως γαμήλιο δώρο στον Δία και την Ήρα . Η Ήρα φύτεψε τα δέντρα στον
κήπο των Εσπερίδων, τον οποίο φρουρούσε ο Λάδωνας, ΕΙΚΟΝΑ 1 μυθικός
δράκος με εκατό κεφάλια , στην χώρα των Υπερβορείων. Ο μυθικός Άτλας ,
βρισκόταν έξω από τον κήπο και είχε καταδικαστεί από τον Δία να σηκώνει
αιώνια στους ώμους του τον ουρανό. Οι κόρες του Άτλαντα έκλεβαν αυτά τα
χρυσά μήλα και γι’ αυτό η Ήρα ανέθεσε στις Εσπερίδες και τον Λάδωνα την
προστασία τους. Ο βασιλιάς της Τίρυνθας Ευρυσθέας ζήτησε από τον
Ηρακλή να κλέψει αυτά τα χρυσά μήλα και να του τα παραδώσει . Πρόκειται
για τον ενδέκατο άθλο του Ηρακλή. Κατά τη διάρκεια αυτού του
περιπετειώδους άθλου, ο Ηρακλής απελευθέρωσε τον Προμηθέα από τις
αλυσίδες του σκοτώνοντας τον αετό που τον κατάτρωγε. Με σύντροφο πλέον
τον Προμηθέα έφτασε έξω από τον κήπο των Εσπερίδων. Στο σημείο αυτό
παραδίδονται τρεις εκδοχές σχετικά με τον τρόπο που κατάφερε τελικά να
αποσπάσει τα χρυσά μήλα από τον καλά φυλασσόμενο κήπο. Σύμφωνα με
την πρώτη εκδοχή , μετά από παρότρυνση του Προμηθέα, ο Ηρακλής ζήτησε
από τον Άτλαντα να του φέρε τα πολύτιμα χρυσά μήλα και προθυμοποιήθηκε
να κρατήσει ο ίδιος ο Ηρακλής τον ουρανό στις πλάτες του, όσο ο Άτλας θα
έκλεβε τα εσπεριδοειδή. Ο Άτλας έκλεψε τους καρπούς , αλλά αντί να τους
παραδώσει στον Ηρακλή , δήλωσε ότι θα τους παρέδιδε ο ίδιος στον
Ευρυσθέα και θα άφηνε για πάντα τον Ηρακλή στη θέση του. Ο Ηρακλής
βρέθηκε σε δεινή θέση. Κατάφερε όμως να ξεγελάσει τον Άτλαντα ζητώντας
του να κρατήσει ξανά και μόνο για λίγο τον ουρανό στους ώμους του,
προκειμένου να φτιάξει ο ίδιος ο Ηρακλής ένα αναπαυτικό μαξιλάρι , ώστε να
κρατάει καλύτερα τον ουρανό. Ο Άτλας πείστηκε και έτσι ο Ηρακλής με δόλιο
τρόπο του απέσπασε τα χρυσά μήλα . Σύμφωνα με τη δεύτερη εκδοχή ο
Ηρακλής πηγαίνει μόνος του στον Κήπο των Εσπερίδων , σκοτώνει τον
δράκοντα Λάδωνα και έτσι κλέβει τα χρυσά μήλα και τέλος κατά την τρίτη
εκδοχή ο Ηρακλής πείθει τις Εσπερίδες να αποκοιμίσουν τον Λάδωνα και
μόνες τους πλέον να αποσπάσουν τους χρυσούς καρπούς και να τους
δώσουν στον Ηρακλή. Έτσι ο Ηρακλής αποκτά στην κατοχή του τα χρυσά
μήλα , τα οποία παραδίδει στον Ευρυσθέα. Ο Ευρυσθέας τα δωρίζει πίσω
στον Ηρακλή και ο Ηρακλής με τη σειρά του στην θεά Αθήνα. Τέλος, η σοφή

9
θεά επιστρέφει τα χρυσά μήλα στον κήπο των Εσπερίδων , εκεί δηλαδή όπου
ανήκουν.

1.5 Χαρακτηριστηκά και Καλλιέργεια

Η πορτοκαλιά δεν αντέχει σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, το πολύ μέχρι και

4 βαθμούς υπό το μηδέν. Για τον λόγο αυτό καλλιεργείται σε τροπικές,
υποτροπικές και εύκρατες περιοχές με ήπιο χειμώνα. Είναι μικρό δέντρο που
φτάνει σε ύψος τα 8 μέτρα και σπάνια τα ξεπερνά. Ο κορμός της είναι λείος
και ίσιος, οι ρίζες της πλούσιες , θυσανωτές που δεν φτάνουν όμως σε
μεγάλο βάθος.
Χαρακτηριστικα

Τα κλαδιά της πορτοκαλιάς σχηματίζουν γωνίες και απλώνουν, είναι

κυλινδρικά και έχουν ελαστικότητα έτσι μπορούν να αντέχουν αρκετά μεγάλο
βάρος καρπών αν και λυγίζουν. Τα φύλλα της είναι μετρίου μεγέθους, πλατιά,
λεία, στιλπνά και φέρουν μίσχους με πτερύγια. Κατά το μήνα Απρίλιο κάποια
από τα παλιά φύλλα πέφτουν και αντικαθίστανται από καινούργια. Τα άνθη
της είναι λευκά, αρκετά μεγάλα και εύοσμα, βγαίνουν δε την άνοιξη
μεμονωμένα από τους βλαστούς. Λίγο αργότερα από τους οφθαλμούς των
φύλλων βγαίνουν νέοι βλαστοί που ανθοφορούν κατά ομάδες. Από τα άνθη
αυτά δένονται καρποί σε μικρό ποσοστό ενώ τα περισσότερα πέφτουν. Όταν
από τα 10 άνθη δέσει 1 καρπός τότε η καρποφορία του δέντρου κρίνεται πολύ
ικανοποιητική.

Καλλιέργεια

Η πορτοκαλιά ανθίζει μία φορά το χρόνο και η ανθοφορία της κρατάει 5-7
εβδομάδες. Ο καρπός της πορτοκαλιάς είναι το πορτοκάλι ή εσπερίδιο. Το
δέντρο ευδοκιμεί σε μεγάλη ποικιλία εδαφών, όμως προτιμά τα αμμοπηλώδη
εδάφη. Ο πολλαπλασιασμός της γίνεται με εμβολιασμό, συνήθως δέντρων

10
που αναπτύσσονται από σπορά καλής ποιότητας πορτοκαλιών.
Χρησιμοποιούνται επίσης δέντρα νεραντζιάς και μανταρινιάς.
Οι πορτοκαλιές δίνουν καλή καρποφορία για 80 περίπου χρόνια, ενώ
υπάρχουν και δέντρα που καρποφορούν και μετά από 100 ή περισσότερα
χρόνια. Οι πρώιμες ποικιλίες ωριμάζουν τους καρπούς τους από το μήνα
Οκτώβριο ενώ οι όψιμες τους καλοκαιρινούς μήνες.

11
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

2.1 Το πορτοκάλι στην Ελλάδα

Σήμερα στην Ελλάδαη πορτοκαλιά καλλιεργείται κυρίως στη Λακωνία, στην

Αργολίδα και στην περιοχή της Άρτας. Η ετήσια παραγωγή πορτοκαλιών είναι
περί τις 900.000 τόνους, εκ των οποίων εξάγονται οι 350.000, κυρίως σε
Γερμανία, Ρουμανία, Σερβία, Πολωνία, Ουγγαρία, Βουλγαρία, Λευκορωσία και
Ρωσία.
Τα πορτοκάλια Λακωνίας ωριμάζουν γρηγορότερα από τις υπόλοιπες
ποικιλίες της χώρας και ο χυμός τους είναι ιδιαίτερα γλυκός. Η Λακωνία, δεν
είναι μόνο από τις σημαντικότερες περιοχές παραγωγής πορτοκαλιών της
χώρας, αλλά και η περιοχή όπου το πορτοκάλι έχει κυριαρχήσει στην τοπική
κουζίνα. Χρησιμοποιείται, εκτός των άλλων, στις σαλάτες, τις οποίες γλυκαίνει
με τη νοστιμάδα του, στα ντόπια λουκάνικα ή στα σύγκλινα (λουκάνικα Μάνης
τηγανισμένα πάνω σε φέτες πορτοκαλιού που θεωρούνται συνηθισμένος
μεζές), σε πίτες (πορτοκαλόπιτα), σε μαγειρευτά κρέατα, σε γλυκά, σε
κουλουράκια, γίνεται περίφημο γλυκό κουταλιού και νόστιμη
μαρμελάδα.Παρότι στα τέλη του 19ου αιώνα η άνυδρη πεδιάδα της Αργολίδας
ήταν εντελώς γυμνή και η καλλιέργεια του πορτοκαλιού άρχισε την περίοδο
του μεσοπολέμου – όταν έγινε δυνατή η άρδευση της πεδιάδας -, σήμερα τα
πορτοκαλόδενδρά της αντιπροσωπεύουν περίπου το 50% της χώρας. Οι πιο
σημαντικές ποικιλίες πορτοκαλιού είναι τα: Βαλέντσια, Χίου, Άρτας, το
Σουλτανί του Φόδελε, το Σαγκουΐνι ή αιματόσαρκο και η πλέον διαδεδομένη
και επιτυχημένη ποικιλία Μέρλιν.

Στην περιοχή της Άρτας οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις εσπεριδοειδών

αντιστοιχούσαν σε περίπου 55.000 στρέμματα και η συνολική παραγωγή
έφτανε τους 190.000 τόνους. Εντός των ορίων της Π.Ε Άρτας
δραστηριοποιούνται αρκετά συσκευαστήρια. Με βάση τα στοιχεία του 2010 οι
εξαγωγές πορτοκαλιών αντιστοιχούσαν σε περίπου 25.000 τόνους μαζί με
περίπου 8.300 τόνους μανταρινιών.

12
2.2 ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΒΑΛΕΝΤΣΙΑ

Το δέντρο

•Εύρωστο και ανθεκτικό, γρήγορης ανάπτυξης.

•Προτιμά ηλιόλουστες θέσεις και θερμές περιοχές.
•Προτιμά έδαφος ελαφρύ, βαθύ, γόνιμο και με καλή στράγγιση.
•Απαιτεί πολλά πλούσια καλοκαιρινά ποτίσματα.
•Λιπαίνεται με πολλές μικρές δόσεις λιπασμάτων.
•Κλαδεύεται πολύ ελαφρά την άνοιξη.
Ο καρπός
•Χυμώδης και αρωματικός, άσπερμος.
•Πορτοκαλοκίτρινου χρώματος.
•Σφαιρικός, μέσου μεγέθους, με λεπτό φλοιό.
•Ωριμάζει το καλοκαίρι.
•Κατάλληλος κυρίως για χυμό αλλά και νωπή κατανάλωση ή μεταποίηση.

13
Μέρλιν (Washington Navel)

Το δέντρο
•Μέτριας ανάπτυξης, πλαγιόκλαδο, πολύ παραγωγικό.
•Προτιμά ηλιόλουστες θέσεις και θερμές περιοχές.
•Προτιμά έδαφος ελαφρύ, βαθύ, γόνιμο και με καλή στράγγιση.
•Απαιτεί πολλά πλούσια καλοκαιρινά ποτίσματα.
•Λιπαίνεται με πολλές μικρές δόσεις λιπασμάτων.
•Κλαδεύεται πολύ ελαφρά την άνοιξη.
Ο καρπός
•Άριστης ποιότητας, με εύγευστη, αρωματική, τρυφερή σάρκα, άσπερμος.
•Πορτοκαλί χρώματος.
•Σφαιρικός, μεγάλου μεγέθους, ομφαλοφόρος.
•Ωριμάζει από τέλη Νοεμβρίου.
•Κατάλληλος για νωπή κατανάλωση.

14
Ναβελίνα

Το δέντρο
•Μέτριας ανάπτυξης, παραγωγικό, με καταπράσινο ωραίο φύλλωμα.
•Προτιμά ηλιόλουστες θέσεις και θερμές περιοχές.
•Προτιμά έδαφος ελαφρύ, βαθύ, γόνιμο και με καλή στράγγιση.
•Απαιτεί πολλά πλούσια καλοκαιρινά ποτίσματα.
•Λιπαίνεται με πολλές μικρές δόσεις λιπασμάτων.
•Κλαδεύεται πολύ ελαφρά την άνοιξη.
Ο καρπός
•Άριστης ποιότητας, εύγευστος, άσπερμος.
•Πορτοκαλοκόκκινου χρώματος.
•Σφαιρικός-ωοειδής, μέσου-μεγάλου μεγέθους, με λεπτό φλοιό και μικρό
ομφαλό.
•Ωριμάζει από αρχές Νοεμβρίου.
•Κατάλληλος για νωπή κατανάλωση και μεταποίηση.

15
•Σαλουστιάνα

Το δέντρο
•Εύρωστο, ταχείας ανάπτυξης, με καταπράσινο φύλλωμα.
•Ανθεκτικό και παραγωγικό.
•Προτιμά ηλιόλουστες θέσεις και θερμές περιοχές.
•Προτιμά έδαφος ελαφρύ, βαθύ, γόνιμο και με καλή στράγγιση.
•Απαιτεί πολλά πλούσια καλοκαιρινά ποτίσματα.
•Λιπαίνεται με πολλές μικρές δόσεις λιπασμάτων.
•Κλαδεύεται ελαφρά στις αρχές της άνοιξης.
Ο καρπός
•Εξαιρετικής ποίοτητας, εύγεστος και αρωματικός.
•Πορτοκαλί χρώματος, με μέσο προς μεγάλο μέγεθος.
•Με βελούδινη σάρκα και πρακτικά άσπερμος.
•Ωριμάζει από τις αρχές Δεκεμβρίου συγκομίζεται μέχρι τον Απρίλιο.
•Κατάλληλος για νωπή κατανάλωση και μεταποίηση.

16
Σαγκουίνι

Το δέντρο
•Μεγάλου μεγέθους, ορθόκλαδο, με καταπράσινο ωραίο φύλλωμα.
•Προτιμά ηλιόλουστες θέσεις και θερμές περιοχές.
•Προτιμά έδαφος ελαφρύ, βαθύ, γόνιμο και με καλή στράγγιση.
•Απαιτεί πολλά πλούσια καλοκαιρινά ποτίσματα.
•Λιπαίνεται με πολλές μικρές δόσεις λιπασμάτων.
•Κλαδεύεται ελαφρά στο τέλος του χειμώνα ή τις αρχές της άνοιξης.
Ο καρπός
•Με ιδιαίτερη γεύση.
•Φλοιός πορτοκαλί χρώματος, με ρόδινες αποχρώσεις κατά θέσεις.
•Η σάρκα είναι κόκκινη (αιματόσαρκη ποικιλία).
•Όταν ωριμάσει αποκτά και εξωτερικά κόκκινες αποχρώσεις.
•Σφαιρικός-ωοειδής, μέσου μεγέθους, με λεπτό φλοιό.
•Ωριμάζει τον Ιανουάριο.
•Κατάλληλος για νωπή κατανάλωση και μεταποίηση

17
Ταρόκο

Το δέντρο
•Από τις καλύτερες ποικιλίες της Μεσογείου.
•Μέτριας ζωηρότητας και μεγέθους
•Πλαγιόκλαδο, με καταπράσινο φύλλωμα.
•Προτιμά ηλιόλουστες θέσεις και θερμές περιοχές.
•Προτιμά έδαφος ελαφρύ, βαθύ, γόνιμο και με καλή στράγγιση.
•Απαιτεί πολλά πλούσια καλοκαιρινά ποτίσματα.
•Λιπαίνεται με πολλές μικρές δόσεις λιπασμάτων.
•Κλαδεύεται ελαφρά στο τέλος του χειμώνα ή τις αρχές της άνοιξης.
Ο καρπός
•Γευστικός, αρωματικός, χυμώδης, άσπερμος ή με λίγα σπέρματα.
•Φλοιός πορτοκαλί χρώματος, δεν γίνεται κόκκινος ακόμη και όταν ωριμάσει.
•Η σάρκα είναι κόκκινη (αιματόσαρκη ποικιλία).
•Ελαφρά επιμήκης, μέσου-μεγάλου μεγέθους.
•Ωριμάζει τον Ιανουάριο.
•Κατάλληλος για νωπή κατανάλωση και μεταποίηση.

18
Φίνα (Ντόλτσο)

Το δέντρο
•Εύρωστο, ανθεκτικό, παραγωγικό, γρήγορης και μεγάλης ανάπτυξης.
•Προτιμά ηλιόλουστες θέσεις και θερμές περιοχές.
•Προτιμά έδαφος ελαφρύ, βαθύ, γόνιμο και με καλή στράγγιση.
•Απαιτεί πολλά πλούσια καλοκαιρινά ποτίσματα.
•Λιπαίνεται με πολλές μικρές δόσεις λιπασμάτων.
•Κλαδεύεται πολύ ελαφρά την άνοιξη.
Ο καρπός
•Με πολύ γλυκό χυμό, ιδανικό για όσους θέλουν ή πρέπει να καταναλώνουν
γλυκά εσπεριδοειδή.
•Πορτοκαλί χρώματος.
•Σφαιρικός, μέσου μεγέθους.
•Ωριμάζει το Δεκέμβριο.
•Κατάλληλος για νωπή κατανάλωση.

19
Κοινό Άρτας

Ο καρπός της ποικιλίαςαυτής έχει μέσο μέγεθος και σχήμα σφαιρικό ή

ελαφρώς πλακέ. Ο φλοιός είναι λείος και έχει μέτριο πάχος. Σπόροι 5-10.
Παρουσιάζει τάση παρενιαυτοφορίας. Καλλιεργείται σε μεγάλη έκταση στην
Άρτα και σε πολλούς τύπους:
1.Στρογγυλά Άρτας: Αντιπροσωπεύει το 75% περίπου του κοινού. Τη
συναντάμε με τις ονομασίες Καθαρή ή Λεία και Κατσαρή. Η τελευταία έχει
φύλλα ελαφρώς κατσαρά και καρπούς με φλοιό ανώμαλο και παχύ. Είναι
ποικιλία μεσοπρώιμη.
2.Πλακέ Άρτας: Αντιπροσωπεύει το άλλο 25% περίπου του κοινού. Οι καρποί
έχουν σχήμα πλακέ και είναι πιο εύγευστοι από τους καρπούς του
προηγούμενου τύπου. Ο φλοιός των αποσπ ται δύσκολα. Είναι μεσοπρώιμη
και ανθεκτικότερη στους παγετού

Μποτσάτο

Καλλιεργείται σε πολύ μικρότερη έκταση από το Κοινό Άρτας. Ο καρπός

είναι μεγαλύτερος από το Κοινό και έχει σχήμα ωοειδές. Ο φλοιός του
είναι παχύς και αποσπάται εύκολα. Έχει πολύ λίγα σπόρια και
χαρακτηρίζεται σαν ποικιλία καλής ποιότητας. Καρποφορεί κανονικά
κάθε χρόνο και δίνει ικανοποιητικές σοδειές. Ωριμάζει νωρίτερα από το
Κοινό Άρτας. Σαν δέντρο είναι ζωηρής αναπτύξεως.
Οι ποικιλίες αυτές, που αντιπροσωπεύουν το 50% περίπου των
πορτοκαλόδενδρων της Άρτας, χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για χυμοποίηση.
Αλλά το ποσοστό αυτό συνεχώς μειώνεται και αντικαθίστανται από τη Μέρλιν.

20
Κοινό πορτοκάλι Χανίων

Ο καρπός της έχει μέσο μέγεθος και σχήμα σφαιρικό. Ο φλοιός είναι λείος και
έχει μέτριο πάχος. Σπόροι 10-12. Είναι ποικιλία πρώιμου ωριμάσεως και
καλής ποιότητας. Μοιάζει με τα Κοινά Άρτας και πιθανώς να αποτελούν την
ίδια ποικιλία.

21
Πορτοκαλιά : Όλες οι ποικιλίες της στον κοσμο

Οι ποικιλίες της πορτοκαλιάς κατατάσσονται σε τέσσερις (4) ομάδες:

1. Την ομάδα των κοινών πορτοκαλιών.
2. Την ομάδα των ομφαλοφόρων ποικιλιών.
3. Την ομάδα των αιματόχρωμων ποικιλιών και
4. Την ομάδα των γλυκόχυμων ποικιλιών

Κοινές ποικιλίες
•Κοινό Άρτας (Στρογγυλά Άρτας, Πλακέ Άρτας)

Μποτσάτο
•

22
•

•Κοινό Πορτοκάλι Χανίων

•Λαϊνάτο Χανίων
•Κυπραίϊκο (Γιάφφας) Χανίων
•Σουλτανί του Φόδελε (Ηρακλείου)

•Barao

Ο καρπός της είναι μετρίως μικρός σε μέγεθος και επιμήκης σε σχήμα.

Ο φλοιός έιναι μέτριου πάχους και λείος. Ο χρωματισμός του, κατά την
ωρίμανση, είναι έντονα πορτοκαλόχρωμος. Η σάρκα είναι
καλοχρωματισμένη, τραγανή, μειωμένης περιεκτικότητας σε χυμό,
γλυκιά και αρωματική. Είναι ποικιλία λιγόσπερμη και μεσοπρώιμη.
•Σαν δέντρο είναι ζωηρή, ορθόκλαδη, μέσου έως μεγάλου μεγέθους, με
πυκνό φύλλωμα και παραγωγική.

Κατά τους Moreira και Filha η Βραζιλιάνικη αυτή ποικιλία είναι άγνωστης
προέλευσης και ακατάλληλη για χυμοποίηση, λόγω της μικρής
περιεκτικότητάς της σε χυμό.

•Belladonna

Ο καρπόςτης έχει μέσο έως μεγάλο μέγεθος και σχήμα επίμηκες έως
ωοειδές. Ο χρωματισμός του κατά την ωρίμανση είναι έντονα
πορτοκαλόχρωμος. Ο φλοιός είναι μέτριου πάχους και κοκκώδης. Η
σάρκα μετρίως χυμώδης και ευχάριστη σε γεύση. Είναι

23
 ποικιλίαάσπερμη ή λιγόσπερμη και μεσοπρώιμη. Διατηρείται καλά πάνω
στο δέντρο για πολλούς μήνες. Επίσης διατηρείται καλά κατά τη
συντήρηση και αντέχει στις μεταφορές.
Σαν δέντρο είναι ζωηρή, μέσου έως μεγάλου μεγέθους, συμμετρική και
παραγωγική. Η παλιά αυτή Ιταλική ποικιλία είναι άγνωστης προέλευσης και
ευρέως διαδεδομένη στην Ιταλία, όπου κατέχει τη δεύτερη θέση μετά την
ποικιλία Calabrese.
Κατά τον Casella οι καρποί της Belladonna και Calabrese έχουν πολλές
ομοιότητες, αλλά η πρώτη είναι μεγαλύτερη σε μέσο μέγεθος, πιο
καλοχρωματισμένη και έχει παχύτερο κει μερικώς τραχύτερο φλοιό. Και οι δύο
ποικιλίες θεωρούνται εκλεκτής ποιότητας.

•Berna
Ο καρπός της είναι μετρίως μικρός σε μέγεθος και έχει σχήμα ωοειδές έως
ελλειψοειδές. Κατά την ωρίμανση ο καρπός είναι καλοχρωματισμένος, αλλά
αργότερα επαναπρασινίζει. Ο φλοιός είναι μέτριου πάχους και κοκκώδης. Η
σάρκα είναι καλοχρωματισμένη, μετρίως χυμώδης και γλυκιάς γεύσης. Οι
καρποί διατηρούνται πολύ καλά πάνω στο δέντρο, διατηρούν την ποιότητά
τους και αντέχουν στις μεταφορές. Είναι ποικιλία άσπερμη ή λιγόσπερμη,
όψιμης ωριμάνσεως, αλλά πρωιμότερη της Calabrese στην Ιταλία και τη
Βαλέντσια της Ισπανίας.
Σαν δέντρο είναι βραδείας ανάπτυξης, με συμπαγή κόμη, μέτριου μεγέθους,
βραδείας εισόδου σε καρποφορία και παραγωγική. Συνήθως έχει λίγα φύλλα
μακριά και στενά.
Η ποικιλία αυτή είναι Ισπανικής καταγωγής, αλλά καλλιεργείται ακόμα στο
Μαρόκο και στην Αλγερία. Είναι μία από τις οψιμότερες Μεσογειακές ποικιλίες
και διατηρείται πάνω στο δέντρο τόσο καλά όσο η ποικιλία Βαλέντσια ή και
καλύτερα, αλλά είναι μικρότερη σε μέγεθος και κατώτερη σε ποιότητα
καρπών.

24
Της ποικιλίας αυτής έχουν αναγνωριστεί αρκετοί κλώνοι, από τους οποίους
ένας χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη ζωηρότητα δέντρου και από
στρογγυλούς καρπούς μεγαλύτερης περιεκτικότητας σε χυμό. Η επιλογή με το
Alberosa θεωρείται εκλεκτής ποιότητας.

•Cadenera

Ο καρπός της έχει μέσο μέγεθος, σχήμα σφαιρικό έως ωοειδές και
μετρίως καλοχρωματισμένος. Ο φλοιός είναι μέτριου πάχους και λείος.
Η σάρκα είναι πολύ χυμώδης, εκλεκτής γεύσεως και αρωματική.
Διατηρείται καλά πάνω στο δέντρο, χωρίς να χάσει την ποιότητά της.
Είναι ποικιλία άσπερμη ή λιγόσπερμη και μεσοπρώιμη.
Σαν δέντρο είναι ζωηρή, μεγάλου μεγέθους και παραγωγική.
Η ποικιλία αυτή είναι ισπανικής προελεύσεως και θεωρείται η καλύτερη στην
Ισπανία. Ακόμα εκτιμάται ιδιαίτερα στο Μαρόκο και την Αλγερία και λόγω της
εκλεκτής της ποιότητας είναι πολύ γνωστή στην Ευρωπαϊκή αγορά.

25
 •Calabrese (Ovale)
Ο καρπός της έχει μέσο έως μεγάλο μέγεθος και σχήμα ωοειδές. Είναι
καλοχρωματισμένος κατά την ωρίμανση, αλλά ξαναπρασινίζει, αν διατηρηθεί
για μεγάλο διάστημα πάνω στο δέντρο, μετά την ωρίμανση. Ο φλοιός είναι
μέτριου πάχους και κοκκώδης. Η σάρκα είναι χυμώδης και καλής γεύσης κατά
την ωρίμανση. Διατηρείται καλά πάνω στο δέντρο, με μικρή απώλεια σε
ποιότητα, συντηρείται καλά και αντέχει στις μεταφορές.
Είναι ποικιλία άσπερμη ή λιγόσπερμη και όψιμης ωρίμανσης.
Σαν δέντρο είναι καλής ζωηρότητας, κανονικού μεγέθους και βραδείας
ανάπτυξης. Τα Φύλλα εσπεριδοειδών |φύλλα]] της είναι ανοιχτού πράσινου
χρωματισμού. Έχει την τάση να ανθίζει και να παράγει καρπούς εκτός
εποχής. Είναι ευαίσθητη στο ψύχος, τη θερμότητα και στους ξηρούς ανέμους,
αλλά παραγωγική κάτω από ευνοϊκές συνθήκες.
Η παλιά αυτή Ιταλική ποικιλία είναι άγνωστης προέλευσης και κατέχει την
πρώτη θέση μεταξύ των κοινών ποικιλιών στην Ιταλία λόγω των πολλών
εξαίρετων ιδιοτήτων.

•Clanor

Ο καρπός της έχει μέσο έως μεγάλο μέγεθος και σχήμα σφαιρικό έως
επίμηκες. Ο φλοιός είναι μέτριου πάχους, δερματώδης και σκληρός. Η σάρκα
είναι τρυφερή, χυμώδης και γευστική. Είναι ποικιλία λιγόσπερμη και
μεσοπρώιμη.
Σαν δέντρο είναι ζωηρή κια ορθόκλαδη με πυκνό φύλλωμα. Καρποφορεί
κανονικά και χαρακτηρίζεται πολύ παραγωγική.
Σήμερα θεωρείται σαν την καλύτερη μεσοπρώιμη ποικιλία στη Νότια Αφρική.

26
 •Hamlin

Ο καρπός της είναι μετρίως μικρός σε μέγεθος, έχει σχήμα σφαιρικό έως
ελαφρώς επίμηκες και καλοχρωματισμένος κατά την ωρίμανση. Ο φλοιός
είναι λεπτός και λείος. Η σάρκα καλοχρωματισμένη, τρυφερή, χυμώδης,
μειωμένης οξύτητας και γλυκειά σε γεύση. Είναι ποικιλία άσπερμη ή
λιγόσπερμη και πολύ πρώιμη.
Σαν δέντρο είναι μετρίως ζωηρή, μέσου έως μεγάλου μεγέθους, παραγωγική
και ανθεκτική στο ψύχος. Η ποικιλία αυτή είναι τυχαίο σπορόφυτο.
Λόγω της πρώιμης ωρίμανσής της άρχισε να διαδίδεται στη Φλώριδα ύστερα
από το μεγάλο παγετό του 1894-95, ανταγωνιζόμενη, την επίσης πρώιμη
ποικιλία Parson, την οποία σιγά σιγά εξετόπισε.
Σήμερα εκτιμάται πάρα πολύ στη Φλώριδα και στη Βραζιλία. Θεωρείται σαν η
πρωιμότερη ποικιλία από τα κοινά πορτοκάλια, σε όλη την υφήλιο.
Σε ημιτροπικές περιοχές, που χαρακτηρίζονται από ψηλή υγρασία και
θερμοκρασία, η Hamlin παράγει καρπούς κανονικού μεγέθους κατάλληλους
για κατανάλωση, σαν φρέσκος καρπός, αλλά είναι κατώτερης ποιότητας. Σε
ξηρικές υποτροπικές περιοχές το μέγεθος του καρπού είναι μικρότερο από το
επιθυμητό, αλλά η ποιότητα είναι ικανοποιητική.

27
 •Jaffa (Florida Jaffa)

Ο καρπός της έχει μέσο μέγεθος, σχήμα σφαιρικό έως ελαφρώς

ελλειψοειδές ή επίμηκες και καλοχρωματισμένος κάτω από ευνοϊκές
συνθήκες. Ο φλοιός έχει μέτριο πάχος. Η σάρκα είναι μετρίως τρυφερή,
χρώματος ανοιχτού πορτοκαλί, χυμώδης και καλής γεύσης. Δε διατηρείται
καλά πάνω στο δέντρο, αλλά θεωρείται ανθεκτική στις μεταφορές. Είναι
ποικιλία λιγόσπερμη και μεσοπρώιμη.
Σαν δέντρο είναι ζωηρή, ορθόκλαδη, μέσου έως μεγάλου μεγέθους, με πυκνό
φύλλωμα, ανθεκτική στο ψύχος, μετρίως παραγωγική και με τάση
παρενιαυτοφορίας.
Στη Φλώριδα, λόγω των λίγων σπόρων, της ανθεκτικότητάς της στο ψύχος
και της καλής ποιότητας των καρπών της, αρχικά αποτέλεσε την κυριότερη
μεσοπρώιμη ποικιλία. Η επέκτασή της μειώθηκε κάπως μετά τη διάδοση της
Pineapple, αλλά δεν έπαυσε να θεωρείται σημαντική ποικιλία. Λόγω της
ευαισθησίας της στο μύκητα Alternaria citri η καλλιέργειά της συνεχώς
μειώνεται.

Khettmali (Khatmali, Hitmali)

Ο καρπός της έχει μέσο έως μεγάλο μέγεθος, σχήμα σφαιρικό (ελαφρώς
επιμήκης) και καλοχρωματισμένος κατά την ωρίμανση. Ο φλοιός είναι μετρίως
λεπτός, σκληρός και δερματώδης. Η σάρκα είναι μετρίως τραγανή, πολύ
χυμώδης και εκλεκτής γεύσης. Διατηρείται καλά πάνω στο δέντρο. Είναι
ποικιλία λιγόσπερμη και μεσοπρώιμη.
Σαν δέντρο είναι ζωηρή και σταθερά παραγωγική. Η ποικιλία αυτή κατάγεται
από το Λίβανο, θεωρείται εκλεκτή και κατατάσσεται, από πλευράς
σπουδαιότητας, μετά το Shamouti.

28
 •Macetera

Ο καρπός της έχει μέσο μέγεθος, σχήμα μάλλον σφαιρικό και χρώμα ανοιχτό
πορτοκαλί. Ο φλοιός είναι πολύ λεπτός και λείος. Η σάρκα είναι τρυφερή,
χυμώδης, καλής γεύσης και αρωματική. Ο καρπός διατηρείται καλά πάνω στο
δέντρο, αλλά είναι ευαίσθητη στο ψύχος. Είναι ποικιλία λιγόσπερμη και
μεσοπρώιμη.
Σαν δέντρο είναι πολύ ζωηρή, μεγάλου μεγέθους και φέρει λίγα αγκάθια.
Καρποφορεί κανονικά και είναι πολύ παραγωγική.
Η παλιά αυτή ισπανική ποικιλία θεωρείται ψηλής ποιότητας, αλλά λόγω του
λεπτού φλοιού της και της μεγάλης περιεκτικότητάς της σε χυμό δε
συντηρείται καλά και δεν αντέχει στις μεταφορές. Θεωρείται εκλεκτή ποικιλία
για χυμοποίηση.

29
 •Mosambi (Mosambique)

Ο καρπός της έχει μέσο έως μεγάλο μέγεθος, σχήμα σφαιρικό (ελαφρώς
πλακέ στα άκρα) και χρώμα, κατά την ωρίμανση, ανοικτό κίτρινο έως ανοιχτό
πορτοκαλί. Ο φλοιός έχει μέτριο πάχος. Η σάρκα είναι ανοιχτοκίτρινη, κάπως
τραγανή, χυμώδης και ανούσιας γεύσης, λόγω χαμηλής οξύτητας. Είναι
ποικιλία πρώιμη και με μέτριο αριθμό σπόρων.
Η ποικιλία αυτή προέρχεται μάλλον από τη Μοζαμβίκη και μεταφέρθηκε στην
Ινδία, πιθανώς από τους Πορτογάλους. Το καφέ χαλαζικό σημείο των σπόρων
της δείχνει, ότι δεν ανήκει στις γλυκόχυμες ποικιλίες πορτοκαλιάς. Η μειωμένη
οξύτητα των καρπών της αποδίδεται στις κλιματολογικές συνθήκες των Ινδιών
και στη χρησιμοποίηση της τραχυκάρπου λεμονιάς σαν υποκειμένου. Η
Mosambi θεωρείται σαν η πιο σημαντική ποικιλία των Ινδιών.

•Parson (Parson Brown)

Ο καρπός της έχει μέσο έως μεγάλο μέγεθος, σχήμα σφαιρικό και
καλοχρωματισμένος κάτω από ευνοϊκές συνθήκες, Ο φλοιός έχει μέτριο
πάχος. Η σάρκα είναι τραγανή, χυμώδης και καλής γεύσης. Είναι ποικιλία
πολύ πρώιμη και με μέτριο αριθμό σπόρων. Σαν δέντρο είναι ζωηρή, μεγάλου
μεγέθους και παραγωγική. Η ποικιλία αυτή είναι τυχαίο σπορόφυτο.

30
 •Pineapple

Ο καρπός της έχει μέσο μέγεθος, σχήμα σφαιρικό και καλοχρωματισμένος.

Ο φλοιός έχει μέτριο πάχος. Η σάρκα είναι τρυφερή, χυμώδης, πολύ καλής
γεύσεως, γλυκιά και έχει χρώμα ανοιχτό πορτοκαλί.
Είναι ποικιλία μεσοπρώιμη και με μέτριο αριθμό σπόρων. Δε διατηρείται ο
καρπός τόσο καλά πάνω στο δέντρο, αλλά είναι εκλεκτής ποιότητας για
χυμοποίηση.
Σαν δέντρο είναι μετρίως ζωηρή, μέσου έως μεγάλου μεγέθους, χωρίς αγκάθια
και πολύ παραγωγική. Θεωρείται ευαίσθητη στο ψύχος.
Από την Pineapple προέκυψαν από μεταλλαγή δύο άσπερμες ποικιλίες:
η Seedless Pineapple και η
Plaquemines.

31
 •Salustiana (Salus)

Ο καρπός της έχει μέσο έως μεγάλο μέγεθος, σχήμα μάλλον σφαιρικό και
είναι καλοχρωματισμένος κατά την ωρίμανση. Ο φλοιός έχει μέτριο πάχος και
είναι ελαφρώς κοκκώδης. Η σάρκα είναι τρυφερή, χυμώδης, γλυκιά και πολύ
καλής γεύσεως. Ο καρπός της διατηρείται καλά πάνω στο δέντρο, χωρίς να
χάσει την ποιότητά του. Είναι ποικιλία άσπερμη και πρώιμη.
Σαν δέντρο είναι ζωηρή, κάπως ορθόκλαδη, μέσου έως μεγάλου μεγέθους και
παραγωγική.
Κατά τους Chapot και Huet, η ποικιλία αυτή τόσο σαν δέντρο, όσο και σαν
καρπό μοιάζει πάρα πολύ με την Cadenera. Διαφέρουν μόνο στο κάπως
πλακέ σχήμα των καρπών της Cadenera και τη μεγαλύτερη πρωιμότητα της
Salustiana.

•Shamouti (Chamouti, Palestine Jaffa, Jaffa, Jaffaoui, Iaffaoui)

Ο καρπός της έχει μέσο έως μεγάλο μέγεθος, σχήμα ωοειδές έως
ελλειψοειδές και καλοχρωματισμένος κάτω από ευνοϊκές συνθήκες. Ο φλοιός
είναι παχύς, σκληρός, δερματώδης και σχετικά λείος. Η σάρκα είναι
συνεκτική, τρυφερή, χυμώδης, γλυκιά και αρωματική σε γεύση. Ο φλοιός του
καρπού και τα καρπόφυλλα αποχωρίζονται εύκολα. Ο καρπός συντηρείται
πάρα πολύ καλά, αντέχει στις μεταφορές, αλλά δεν επεξεργάζεται καλά.
Σαν δέντρο είναι μετρίως ζωηρή, ορθόκλαδη, με χαρακτηριστική εμφάνιση,
χωρίς αγκάθια και με φύλλα μεγάλα, πλατιά, με μικρούς μίσχους στενώς
πτερυγωτούς. Σε υποκείμενο γλυκολιμεττίας αποκτά κάποιο νανισμό,
πιθανώς, λόγω προσβολής από την ίωση xyloporosis, αλλά καρποφορεί
κανονικά και δίνει ψηλές παραγωγές.

32
Η ποικιλία Shamouti είναι ευαίσθητη στη θερμοκρασία και την ξηρασία την
περίοδο της ανθοφορίας, όπως και οι ομφαλοφόρες ποικιλίες, γι' αυτό
περιορίστηκε σε περιοχές, που προσαρμόζεται εύκολα. Σε πολύ ζεστές και
ξηρές περιοχές η παραγωγή είναι μικρή και οι καρποί είναι ανεπιθύμητα
μεγάλοι και τραχείς. Η καλλιέργειά της έχει περιοριστεί, πιθανώς λόγω
υποκειμένου και κλιματολογικών συνθηκών, στις ανατολικές μεσογειακές
περιοχές, που θεωρούνται ευνοϊκές γαι την εμπορική της καλλιέργεια.

•Shamouti Masry (Khalily White, Egyptian Shamouti)

Ο καρπός της έχει μέσο έως μεγάλο μέγεθος, σχήμα ελλειψοειδές ή ωοειδές
και χρώμα πορτοκαλί έως βαθύ πορτοκαλί. Ο φλοιός έχει μέτριο πάχος και
είναι σχετικά λείος. Ο καρπός ξεφλουδίζεται πολύ εύκολα. Η σάρκα είναι
καλοχρωματισμένη, χυμώδης, γλυκιά και πολύ αρωματική. Είναι ποικιλία
άσπερμη ή λιγόσπερμη και μεσοπρώιμη.
Σαν δέντρο είναι μετρίως ζωηρή, έχει Φύλλα εσπεριδοειδών |φύλλα]] μεγάλα,
μοιάζει σε εμφάνιση με το Shamouti και είναι παραγωγική.
Η ποικιλία αυτή κατάγεται από την Αίγυπτο. Προτιμάται έναντι του Shamouti,
γιατί είναι πιο παραγωγική και δίνει καρπούς κάπως μικρότερου μεγέθους.

•Valencia (Valencia Late, Hart Late, Hart' s Tardiff)

33
ομφαλοφορες

Τα ομφαλοφόρα πορτοκάλια διαφέρουν από όλα τα άλλα πορτοκάλια στο ότι

φέρουν ομφαλό. Ο διακριτικός αυτός χαρακτήρας είναι σταθερός και
παρουσιάζεται πάντα στους καρπούς των ομφαλοφόρων ποικιλιών
πορτοκαλιάς, αντίθετα με ορισμένες άλλες ποικιλίες πορτοκαλιάς και
μανταρινιάς που παρουσιάζουν το χαρακτήρα αυτό κατά καιρούς και σε
λίγους καρπούς. Ο ομφαλός είναι ένας πολύ μικρός καρπός τοποθετημένος
μέσα στο επάκριο τμήμα, απέναντι του ποδίσκου, του κανονικού καρπού.
•Washington Navel ή Ομφαλοφόρος της Ουάσιγκτον ή Bahia ή Μέρλιν
•Frost Washington

Baianinha Piracicaba (Bahianinba)

34
 Η ποικιλία αυτή πιθανώς να προήλθε από μεταλλαγή της Washington
navel ή Bahia. Ο καρπός της διαφέρει από τον καρπό της Washington
navel στα εξής χαρακτηριστικά:
Το μέσο μέγεθος των καρπών της είναι μικρότερο.
Το σχήμα των καρπών είνια πιο ωοειδές.
Ο ομφαλος του καρπού είναι μικρότερος και πιο κλειστός και
Ο φλοιός των καρπών είναι πιο λεπτός.
Η Baianinha Piracicaba θεωρείται παραγωγική ποικιλία, αλλά είναι λιγότερο
ζωηρή από την Washington navel. Στη Βραζιλία αποτελεί την κύρια πρώιμη
εξαγώγιμη ποικιλία και καταλαμβάνει το 1/3 των καλλιεργούμενων με
πορτοκάλια εκτάσεων.

•Australian

Πρόκειται μάλλον για ομάδα ποικιλιών, παρά για μια συγκεκριμένη ποικιλία.
Σαν δέντρο είναι ζωηρότερη και μεγαλύτερης ανάπτυξης από την Washington
navel. Ακόμα χαρακτηρίζεται από ορθόκλαδη μάλλον βλάστηση, παρά
πλαγιόκλαδη, όπως συμβαίνει με την Washington navel.
Ο καρπός της είναι μικρότερος του καρπού της Washington navel και κάπως
πλακέ σε σχήμα. Ο ομφαλός είναι μικρότερος και πιο βαθιά τοποθετημένος
μέσα στον καρπό. Ο φλοιός είναι παχύτερος και τραχύτερος, η δε σάρκα
τρυφερότερη και πιο χυμώδης. Είναι οψιμότερη από την Washington navel.

35
 •Atwood

Η Atwood είναι ποικιλία που μοιάζει πάρα πολύ με την Washington navel
τόσο σαν δένδρο όσο και σαν καρπός. Ο καρπός της λαμβάνει το
χαρακτηριστικό χρωματισμό ωριμάνσεως λίγο νωρίτερα από την Washington
navel, ο δε φλοιός του είναι πιο λείος.

•Navelina(Dalmau)

•Navelate (Navel Tardia)

Ο καρπός της ποικιλίας αυτής μοιάζει με το Washington navel, αλλά είναι

ανοικτότερου χρωματισμού. Ο ομφαλός δεν προεξέχει πολύ και είναι πιο
κλειστός. Ο φλοιός είναι λειότερος και πιο δερματώδης. Η σάρκα είναι
λιγότερο τραγανή και πιο χυμώδης, η δε γεύση λιγότερο δροσιστική. Ωριμάζει
δύο έως τρεις εβδομάδες μετά την Washington navel και διατηρείται καλύτερα
πάνω στο δέντρο και για μακρότερο χρονικό διάστημα, χωρίς να χάσει σε
ποιότητα.
Σαν δέντρο είναι ζωηρότερη της Washington navel και πιο παραγωγική.
Θεωρείται πολύ καλή ποικιλία.

36
 •Thomson (Thomson Improved)

Ο καρπός της έχει μέσο έως μεγάλο μέγεθος και σχήμα σφαιρικό έως
ωοειδές ή ελλειψοειδές. Ο χρωματισμός του υπολείπεται από το χρωματισμό
του Washington navel. Ο φλοιός είναι λεπτός έως μέτριου πάχους, λείος και
στιλπνός. Η σάρκα είναι καλοχρωματισμένη, τραγανή, μέσης περιεκτικότητας
σε χυμό και καλής γεύσης. Δε διατηρείται καλά πάνω στο δέντρο και γρήγορα
χάνει την ποιότητά του.
Είναι άσπερμη ποικιλία και ωριμάζει τους καρπούς της 10-15 μέρες νωρίτερα
της Washington navel.
Σαν δέντρο είναι λιγότερο ζωηρή, ημινάνος και με πιο συμπαγή κόμη από την
Washington navel. Επίσης είναι λιγότερο ανθεκτική στο ψύχος και στη
θερμότητα. Γενικά θεωρείται κλώνος ασταθής.

37
 •Leng

Ο καρπός της είναι μικρού έως μεγάλου μεγέθους και σχήματος σφαιρικού.
Ο ομφαλός του καρπού είναι μικρός, ο δε χρωματισμός του έντονα
πορτοκαλόχρωμος. Ο φλοιός είναι λεπτός έως μέτριου πάχους. Η σάρκα είναι
καλοχρωματισμένη, χυμώδης και μέτριας γευστικότητας. Είναι ποικιλία
άσπερμη και πρώιμη. Οι καρποί διατηρούνται καλά πάνω στο δέντρο χωρίς
να χάσουν σε ποιότητα.
Σαν δέντρο μοιάζει πάρα πολύ με την Washington navel, αλλά ο καρπός της
είναι μερικές φορές ανεπιθύμητα μικρός και ευπαθής στο σχίσιμο.
Καρποφορεί κανονικά, αλλά δίνει μέτριες σοδειές. Ο καρπός της Leng,
συγκριτικά με τον καρπό της Washington navel, ωριμάζει λίγο νωρίτερα, έχει
λεπτότερο και λειότερο φλοιό, είναι μικρότερος σε μέγεθος, πιο χυμώδης και
κατώτερης γεύσης.

•Oberholzer (Oberholzer Palmer)

Ο καρπός της είναι παρόμοιος με τον καρπό της Washington navel, αλλά
μικρότερος σε μέγεθος και σε λιγότερο εμφανή ομφαλό. Η ποικιλία αυτή είναι
πρώιμη και διατηρεί καλά τους καρπούς της πάνω στο δέντρο.
Σαν δέντρο είναι ζωηρότερη από την Washington navel, μερικώς ορθόκλαδη
και παραγωγική. Είναι σήμερα η πιο περιζήτητη ομφαλοφόρος ποικιλία στη
Νότια Αφρική.

38
 •Newhall

Ο καρπός της είναι λίγο μικρότερος από την Washington navel σε μέγεθος
και έχει σχήμα επίμηκες έως ελλειψοειδές. Ο χρωματισμός των καρπών είναι
πορτοκαλέρυθρος και η γεύση τους εκλεκτή. Ωριμάζει νωρίτερα από την
Washington navel.
Σαν δέντρο είναι λιγότερο ζωηρή από την Washington navel και τα φύλλα της
είναι ελαφρώς πιο πράσινα.
Λόγω της καλής εμφάνισης του καρπού της και της πρώιμης ωρίμανσης, η
ποικιλία αυτή δοκιμάζεται σήμερα σε πολλές περιοχές της Καλιφόρνιας.

•Suzuki

Ο καρπός της είναι ίσος σε μέγεθος με τον καρπό της Washington navel. Ο
ομφαλός της είναι μικρότερος, ο δε φλοιός λεπτότερος, λειότερος και κάπως
πιο έντονα χρωματισμένος. Η γεύση του είναι λιγότερο ξινή. Ωριμάζει λίγο
νωρίτερα της Washington navel, είναι πολύ παραγωγική και οι καρποί της
διατηρούνται καλά. Σήμερα λόγω της μεγάλης παραγωγικότητάς της, της
πολύ πρώιμης ωρίμανσής της και της εκλεκτής της ποιότητας θεωρείται πολύ
καλή ποικιλία στην Ιαπωνία.

39
 •Tange

Ο καρπός της σε μέγεθος είναι ίσος με τον καρπό της Washington navel. Ο
ομφαλός του καρπού είναι πολύ μικρότερος. Η γεύση είναι ίδια ή καλύτερη, η
εποχή ωρίμανσης των καρπών περίπου η ίδια και η ποιότητα των
διατηρούμενων καρπών κάπως καλύτερη.
Σαν δέντρο είναι ζωηρή. Φέρει πολύ μεγάλα άνθη και φύλλα πλατιά, παχιά και
με μεγάλο πτερύγιο.
Σήμερα θεωρείται στην Ιαπωνία σαν μια από τις καλύτερες ομφαλοφόρες
ποικιλίες.

•Skaggs Bonanza

Ο καρπός της έχει μέσο έως μεγάλο μέγεθος, σχήμα σφαιρικό έως ωοειδές ή
ελλειψοειδές και χρώματος κατά την ωρίμανση πορτοκαλί. Ο ομφαλός είναι
μικρός έως μέτριος. Ο φλοιός είναι λεπτού έως μέτριου πάχους και
αποσπάται εύκολα. Η σάρκα είναι μέτρια χυμώδης, η δε γεύση γλυκιά. Είναι
ποικιλία άσπερμη και πρώιμη. Σαν δέντρο είναι μέτριας ζωηρότητας.
Είναι πιο παραγωγική απ' την Washington navel και ωριμάζει τους καρπούς
της δύο εβδομάδες νωρίτερα από αυτή. Μπαίνει νωρίτερα σε καρποφορία
από την Washington navel. Σε περιοχές που σημειώνονται παγετοί θα πρέπει
να προτιμάται έναντι της Washington navel, γιατί ωριμάζει τους καρπούς της
νωρίτερα απ' αυτή.

40
Αιματόχρωμες ποικιλίες

Αιματόχρωμες ποικιλίες ονομάζουμε εκείνες που έχουν σαν κύριο χαρακτηριστικό την

παρουσία ερυθρού ή ρόδινου χρώματος στο φλοιό, στη σάρκα και στο χυμό. Στην Ελλάδα

τις ονομάζουνσανγκουίνια. Οι αιματόχρωμες ποικιλίες πορτοκαλιάς προέρχονται από 3

απομακρυσμένες μεταξύ τους περιοχές της Μεσογείου και συνιστούν έτσι τρείς ( 3 )

περιφερειακές ομάδες. Κατά τον Chapot ( 1963e ) οι ομάδες αυτές είναι οι εξής :

1. Τα συνήθη αιματόχρωμα πορτοκάλια

2. Οι αιματόχρωμεςDoblefina ποικιλίες

3. Τα αιματόχρωμαShamoutiήPalestine Jaffa πορτοκάλια

Οι κυριότερες αιματόχρωμες ποικιλίες είναι

41
 • Moro

Ο καρπός της έχει μέσο έως μεγάλο μέγεθος, στρόγγυλος ή επιμήκης σε

σχήμα και χρώμα πορτοκαλί κατά την ωρίμανση, με ελαφρά ρόδινη
απόχρωση ή κόκκινες ραβδώσεις. Ο φλοιός έχει μέτριο πάχος. Η σάρκα είναι
βαθύχρωμη (ιωδοκόκκινη), χυμώδης και ευχάριστης γεύσης. Είναι ποικιλία
άσπερμη ή λιγόσπερμη και με το χαλαζικό σημείο των σπόρων
πορφυροκόκκινο. Ωριμάζει πολύ πρώιμα (η πρωιμότερη από τις
αιματόχρωμες ποικιλίες), διατηρείται καλά πάνω στο δέντρο, συντηρείται καλά
και είναι ανθεκτική στις μεταφορές. Με την πάροδο της ωρίμανσης αποκτά
ένα διακριτικό άρωμα, αλλά η γεύση υποβαθμίζεται, αν συντηρηθεί μεγάλο
διάστημα και γίνεται κάπως δυσάρεστη.
Σαν δέντρο είναι μέσης ζωηρότητας και μεγέθους, πλαγιόκλαδη και πολύ
παραγωγική. Ο χρωματισμός της σάρκας της αναπτύσσεται νωρίς και είναι
μέτρια έως ισχυρά έντονος, όταν ο χρωματισμός του φλοιού λείπει ή είναι
μέτριας έντασης. Κατάγεται από τη Σικελία και προέκυψε από τη Sanguinello
Moscato.

42
 • Tarocco

Ο καρπός της έχει μέτριο έως μεγάλο μέγεθος, σχήμα σφαιρικό έως
επίμηκες και χρώμα κίτρινο με κόκκινη απόχρωση κατά την πλήρη ωρίμανση.
Ο φλοιός έχει μέτριο πάχος. Η σάρκα είναι κάπως συνεκτική, χυμώδης,
βαθύχρωμη και γευστική. Είναι ποικιλία άσπερμη ή λιγόσπερμη, με
πορφυροκόκκινο το χαλαζικό σημείο των σπόρων και μεσοπρώιμη. Δε
διατηρείται πάνω στο δέντρο, χάνει σε ποιότητα μετά την ωρίμανση,
συντηρείται καλά και αντέχει στις μεταφορές.
Σαν δέντρο είναι μέτριας ζωηρότητας, μέσου μεγέθους, μάλλον πλαγιόκλαδη,
ευαίσθητη στους ανέμους και στην καλλιεργητική αμέλεια και μετρίως
παραγωγική. Η Tarocco είναι Ιταλική ποικιλία και πήρε το όνομά της από το
σχήμα του καρπού της, που μοιάζει με σβούρα (Tarocca).

43
 • Tarocco Liscio
Ο καρπός της έχει μέσο έως μεγάλο μέγεθος και σχήμα ωοειδές έως
επίμηκες. Μερικές φορές φέρει μικρό ομφαλό. Ο φλοιός έχει μέτριο πάχος και
είναι λείος. Είναι ποικιλία άσπερμη ή λιγόσπερμη. Η σάρκα έχει τις ίδιες
ιδιότητες με την Tarocco.
Σαν δέντρο είναι λιγότερο ζωηρή από την Tarocco και πιο ευαίσθητη στους
ανέμους και τη θερμότητα.
Λόγω της καλής της εμφάνισης, της εκλεκτής της ποιότητας και του έντονου
κόκκινου χρωματισμού της διαδόθηκε ευρέως και πολύ γρήγορα στη Σικελία,
στην υπόλοιπη Ιταλία, στην Ισπανία και το Μαρόκο. Η σάρκα της είναι έντονα
αιματόχρωμη στην περιοχή της Μεσογείου, ενώ ο φλοιός της είναι κάπως
ασθενέστερου χρωματισμού.

• Sanguinello Comune

Ο καρπός της έχει μέσο μέγεθος, σχήμα κάπως επίμηκες και χρώμα
πορτοκαλί με κόκκινες αποχρώσεις κατά την ωρίμανση. Ο φλοιός έχει μέτριο
πάχος και είναι λίγο δερματώδης. Η σάρκα είναι βαθύχρωμη κατά την
ωρίμανση, χυμώδης και καλής γεύσης. Είναι ποικιλία άσπερμη ή
λιγόσπερμη και μεσοπρώιμη. Θεωρείται μέτριας συντήρησης και αντοχής στις
μεταφορές.
Σαν δέντρο είναι μέτριας ζωηρότητας και μεγέθους και παραγωγική. Είναι η
πιο σημαντική αιματόχρωμη ποικιλία της Σικελίας.

44
 • Sanguinello Moscato

Ο καρπός της έχει μέσο έως μεγάλο μέγεθος, σχήμα στρογγυλό ή επίμηκες
και χρώμα πορτοκαλί με κόκκινες αποχρώσεις στο επάκριο τμήμα του. Ο
φλοιός έχει μέτριο πάχος. Η σάρκα είναι πολύ χυμώδης, αρωματική, πολύ
γευστική και βαθύχρωμη. Είναι ποικιλία άσπερμη ή λιγόσπερμη και
μεσοπρώιμη. Διατηρείται καλά πάνω στο δέντρο και αντέχει στις μεταφορές.
Σαν δέντρο είναι ζωηρή, μεγάλου μεγέθους, συμμετρικού σχήματος και
παραγωγική. Σήμερα στη Σικελία θεωρείται από τις πιο σημαντικές
αιματόχρωμες ποικιλίες.

• Doblefina

• Doublefine Amelioree

• Entrefina

• Spanish Sanguinelli (Sanguinelli, Sanguinella Negra)

• Maltaise Sanguine (Portugaise)

• Ruby (Ruby Blood)

• Tomango

• Αιματόχρωμη ποικιλία Γουρίτσης ( Τριχωνίδας )

45
Γλυκόχυμες ποικιλίες

Οι γλυκόχυμες ποικιλίες της πορτοκαλιάς κν.ντόλτσαω ή σεκέρια, είναι ανάλογες με τις

γλυκόχυμες ποικιλίες της λιμεττίας και γλυκολεμονιάς και χαρακτηρίζονται από χαμηλή οξύτητα,

άνοστη γλυκιά γεύση, σκληρές και πικρίζουσες μεμβράνες καρπόφυλλων, μικρή περιεκτικότητα

του χυμού σε βιταμίνη C και το λευκοκίτρινο χαλαζικό σημείο των σπόρων, το οποίο στις οξύχυμες

ποικιλίες πορτοκαλιάς είναι καστανό.

Οι καρποί των γλυκόχυμων ποικιλιών πορτοκαλιάς, λόγω της πολύ χαμηλής περιεκτικότητας της

σάρκας τους σε οξύτητα, θεωρούνται ώριμες από πολύ νωρίς και γι' αυτό εμφανίζονται στην αγορά

πρώιμα. Η ιδιάζουσα γεύση αυτών των ποικιλιών, δεν είναι αρεστή στους Ευρωπαίους και

46
Αμερικανούς, ενώ είναι ευχάριστη στους λαούς των Αραβόφωνων χωρών, της Βραζιλίας, του

Μεξικού και κάπως στην Ισπανία και Πορτογαλία. Αυτός είναι και ο λόγος που η καλλιέργεια τους

εντοπίζεται στις χώρες αυτές. Στην Ελλάδα, τα κυριότερα κέντρα παραγωγής

πορτοκαλιών ( ντόλτσα ) είναι οι περιοχές Παλιάς Επιδαύρου και Ερμιόνης.

Οι σπουδαιότερες από τις ποικιλίες αυτές είναι :

•Lima

•Succari (Sukkari)

•Sucrena

•Vainiglia

47
 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Το πορτοκάλι στην μαγειρική ιδέες

Ένα απ' τα πιο δημοφιλή και κοινά φρούτα, το πορτοκάλι, λόγω της
αρωματικής του γεύσης αλλά και της περιεκτικότητάς του σε βιταμίνες,
αποτελεί μεταξύ άλλων ένα σπουδαίο συστατικό για τις συνταγές μας.
Είτε με γλυκειά είτε με γλυκόξινη γεύση, το αρωματικό πορτοκάλι είναι γνωστό
για τα οφέλη του κυρίως λόγω της βιταμίνης C που διαθέτει. Χρησιμοποιείται
ευρέως στη μαγειρική και ζαχαροπλαστική ενώ το ξύσμα της φλούδας του
προσθέτει μία ιδιαίτερη γεύση στα κέικ και τις σάλτσες μας.
Μία απ' τις πιο διαδεδομένες βινεγκρέτ που μπορείτε να φτιάξετε, ιδανική για
σαλάτες, κοτόπουλα ή πατάτες στον φούρνο, είναι η ακόλουθη:
• 4 κ.σ. ελαιόλαδο
• Χυμός από ½ πορτοκάλι
• 1 κ.σ. ξύδι βαλσάμικο
• 1 κ.γ. μουστάρδα
• 1 πρέζα πιπέρι
Ανακατεύουμε όλα τα πιο πάνω υλικά και περιχύνουμε το φαγητό ή την σαλάτα
μας.

48
Σουφλέ πορτοκάλι

υλικά
λίγη μαργαρίνη
3κ.σ. ζάχαρη
3κ.σ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
3φλ. γάλα
/1
φλ. μαύρη ζάχαρη
4/
1φλ. χυμό πορτοκάλι [επιπλέον 1 κ.γ. ξύσμα πορτοκαλιού]
4/
1 πρέζα αλάτι
4
5 ασπράδια αυγών [θερμοκρασία δωματίου]
1κ.γ. κρεμόριο
/1
κ.γ. ζάχαρη άχνη
4

49
Εκτέλεση

Προθερμαίνουμε το φούρνο στους 190oC. Αλείφουμε με

μαργαρίνη τα φορμάκια του σουφλέ και πασπαλίζουμε με 1 κ.σ.
ζάχαρη. Βάζουμε το αλεύρι σε ένα μικρό κατσαρολάκι και
προσθέτουμε τα γάλα. Συμπληρώνουμε με καστανή ζάχαρη και
ξύσμα πορτοκαλιού. Βάζουμε το μείγμα σε μέτρια φωτιά για να
πάρει βράση. Αφήνουμε για ένα λεπτό ώσπου να πήξει η
κρέμα. Προσθέτουμε το χυμό πορτοκάλι και κατεβάζουμε από τη
φωτιά. Χτυπάμε τα ασπράδια μαζί με το κρεμόριο και το αλάτι να
γίνουν μαρέγκα. Προσθέτουμε τις 2 κ.σ. ζάχαρη σταδιακά και
συνεχίζουμε το χτύπημα να σφίξει καλά η μαρέγκα. Βάζουμε το ¼
της μαρέγκας στο μείγμα με το γάλα και το πορτοκάλι κι
ανακατεύουμε. Προσθέτουμε την υπόλοιπη μαρέγκα και
αναμειγνύουμε απαλά με σπάτουλα να μην χάσει τον όγκο
της. Βάζουμε το μείγμα στα φορμάκια και ψήνουμε για 30 λεπτά
μέχρι να φουσκώσει. Πασπαλίζουμε με ζάχαρη άχνη.

50
Φιλέτο πάππιας με σος πορτοκάλι
υλικά
1κιλό στήθος πάπιας
/1
κ.σ βούτυρο
2
Υλικά για την σος:
1φλ.τσαγιού χυμό πορτοκάλι
/1
φλ.τσαγιού λικέρ πορτοκάλι
2/
1κ.σ καστανή ζάχαρη
2
1κ.σ μουστάρδα πικάντικη
1κ.γ. τζίντζερ σε σκόνη
1κ.γ. κόρν φλάουερ
2πορτοκάλια [ξύσμα]

51
Εκτέλεση
Ξεπλένουμε τα φιλέτα της πάπιας και τα χαράζουμε από την πάνω μεριά της
πέτσας. Σε αντικολλητικό τηγάνι προσθέτουμε το βούτυρο, αφήνουμε να
ζεσταθεί καλά και τοποθετούμε τα φιλέτα από την πάνω μεριά και στη
συνέχεια από την μεριά του ψαχνού. Ψήνουμε σε δυνατή φωτιά για να
καλοψηθεί από έξω και να ροζίσει από μέσα.
Για να φτιάξουμε την σος, σ’ ένα τηγάνι προσθέτουμε το χυμό [αφού πρώτα
κρατήσουμε λίγο για να διαλύσουμε το κόρν φλάουερ], το λικέρ, την ζάχαρη
και την μουστάρδα. Βράζουμε για 2-3 λεπτά κι έπειτα ρίχνουμε το ξύσμα από
τα πορτοκάλια αφού πρώτα τα έχουμε βάλει σε ένα κατσαρολάκι με κρύο νερό
να πάρουν βράση και να ξεπικρίσουν. Στην συνέχεια βάζουμε το κορν φλάουρ
το οποίο διαλύσαμε με λίγο χυμό πορτοκαλιού. Τέλος ρίχνουμε το τζίντζερ.
Σερβίρεται κομμένη σε φέτες κάθετα ενώ περιχύνουμε την σος πάνω στα
φιλέτα μας και γαρνίρουμε με φέτες πορτοκαλιού.

52
Σφυρίδα Blue Island με πορτοκάλι και λεμόνι

Υλικά
4φέτες σφυρίδα
ίδας από την Blue Island
2κ.σ. ξύσμα λεμονιού
2κ.σ. σιρόπι corn syrup
3φλ. ξηρό λευκό κρασί
/4κ.σ. ελαιόλαδο
48
φέτες πορτοκάλι
4φέτες λεμόνι
αλάτι, πιπέρι

53
Εκτέλεση
Κτυπάμε με το σύρμα το corn syrup μαζί με το ξύσμα λεμονιού και το κρασί.
Περιχύνουμε το μείγμα στην σφυρίδα μας, την οποία έχουμε προμηθευτεί από
τις ψαραγορές Blue Island και αφήνουμε να μαριναριστεί για 20 λεπτά περίπου.
Απομακρύνουμε από την μαρινάδα, αλλά την κρατάμε στην άκρη, και
λαδώνουμε το ψάρι μας με ελαιόλαδο. Πασπαλίζουμε με αλάτι και πιπέρι και
ψήνουμε στο γκριλ για 5 λεπτά μέχρις ότου ροδίσει. Γυρίζουμε κι απ' την άλλη
πλευρά. Στο γκριλ μας τοποθετούμε τις φέτες από λεμόνι και πορτοκάλι για 2
λεπτά. Σερβίρουμε τοποθετώντας τις φέτες πάνω στο ψάρι μας
και περιχύνοντάς το με την μαρινάδα.

54
Ρέβες με Πορτοκάλι και Εστραγκόν

Υλικά
600 gr. ρέβες
1 πορτοκάλι
3-4 κεδροκούκουτσα
1 κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη κρυσταλλική
2 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο
Φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Χοντρό αλάτι
για την σάλτσα
2 κουταλιές της σούπας ξύδι μπαλσάμικο λευκό ή ξύδι λευκό
1 κουταλάκι του γλυκού μέλι
4 κουταλιές της σούπας χυμό πορτοκαλιού
2 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο
Εστραγκόν αποξηραμένο

55
Εκτέλεση
Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 200°C Κελσίου.
Καθαρίζουμε τις ρέβες και αν είναι αρκετά μεγάλες τις κόβουμε στα τέσσερα.
Σε ένα μπώλ ανακατεύουμε τις ρέβες, τον χυμό του πορτοκαλιού, την ζάχαρη,
το ελαιόλαδο, το αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι.
Eπίσης σπάμε τα κεδροκούκουτσα τα προσθέτουμε και προσθέτουμε 2
φλούδες από το πορτοκάλι, ανακατεύουμε καλά.
Καλύπτουμε ένα μικρό ταψί ή πυρίμαχο σκεύος με αλουμινόχαρτο και
ρίχνουμε μέσα τις ρέβες και σκεπάζουμε.
Ψήνουμε στους 180°C Κελσίου για 1 ώρα και 10 λεπτά.
Κρατάμε τις ρέβες ζεστές.
Ζεσταίνουμε σε ένα μπρίκι το μέλι μέχρι να γίνει ρευστό.
Ανακατεύουμε τα υλικά της σάλτσας, εκτός από το εστραγκόν, και χτυπάμε
μέχρι να γίνει σαν γαλάκτωμα.
Περιχύνουμε τις ρέβες, αφού τις βάλουμε σε μια πιατέλα και πασπαλίζουμε με
εστραγκόν!
Σερβίρονται ζεστές!

56
 ΠΗΓΕΣ

cooking.sigmalive.com
www.mothersblog.gr
el.wikipedia.org
www.gaiapedia.gr
www.greekgastronomyguide.gr
k-plants.gr
www.onmed.gr
www.athensvoice.gr
digilib.teiemt.gr
https://giorgoskatsadonis.blogspot.com/2019/04/blog-post_22.html

57