ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

• Πνευματική ιδιοκτησία είναι:

Α) θεσμός γύρω από δικαιώματα

Β) δικαιώματα πνευματικού δημιουργού επί του έργου του

• Φύση δικτων διανοητικής ιδιοκτησίας:

1. Αποκλειστικό δικμα-> παρέχει στον δικχο τη δυνατότητα να

αποκλείσει κάθε τρίτο από το δικμα του (αξίωση παράλειψης)

Πχ. Ο συγγραφέας μπορεί να απαγορεύσει την έκδοση του

βιβλίου του.

!» Περιορίζεται η οικονομική ελευθερία τρίτων ακόμη και το δικμα

κυριότητας επί του έργου (περιορίζεται ο ανταγωνισμός)

Πχ. Ο Α παρόλο που έχει αγοράσει τον πίνακα Χ δεν μπορεί να

τον εκμισθώσει διότι δεν έχει πνευματική ιδιοκτησία

2. Πραγματοπαγείς (όχι αποκλειστικές) χρηματικές απαιτήσεις

Πχ. Χρηματική απαίτηση, παρακολούθηση (θα αναλυθούν

παρακάτω)

3. Αγαθά που προστατεύονται από παράνομη/ανήθικη προσβολή

• Η προστασία είναι ΠΛΗΡΗΣ. Τί συμβαίνει όταν παρέλθει ο χρόνος

προστασίας του έργου? -> Το αγαθό θεωρείται κοινόχρηστο. Δηλαδή
το προϋφιστάμενο μονοπώλιο του δικχου παύει να υπάρχει (αρχή
κοινωνικής δέσμευσης)

• Ιστορική αναδρομή:

Α. Φεουδαλική προστασία: προστασία έργου με ανάπτυξη της

τυπογραφίας

Β. Διαφωτισμός: η εργασία πρέπει να πληρώνεται (θεωρία του sweat

of the braw)

Γ. Ιδεαλισμός (Καντ): η εκμετάλλευση του έργου χωρίς άδεια του

δημιουργού προσβάλλει την προσωπικότητά του (θεωρία του droit d’
auteur)

• Διμορφία πνευματικής ιδιοκτησίας:

1
 1) Περιουσιακό δικμα (δηλαδή εκμετάλλευση)

2) Ηθικό δικμα (δηλαδή σύνδεσμος έργου με την προσωπικότητα του

πνευματικού δημ)

Επίσης: Δημιουργός είναι το φυσικό πρόσωπο ανεξαρτήτως του

κόπου που κατέβαλε και εφόσον το έργο είναι πρωτότυπο

!» Γίνονται δεκτά και μη πρωτότυπα έργα: software και φωτογραφίες

• Η πνευματική ιδιοκτησία κατοχυρώνεται στα: Σ17, Σ2, Σ5, Σ14, Σ16,

Σ22

!» Φαίνεται πως αντιτίθεται στην οικονομική ελευθερία, στο απόρρητο

των δεδομένων και στο δικμα τρίτων στη πρόσβαση στην πληροφορία

• Η παρωδία είναι θεμιτή εξαίρεση της πνευματικής ιδιοκτησίας

• Αρχές δικαίου πνευματικής ιδιοκτησίας:

Α. Αρχές ιδιοκτησίας:

1. χρονική προτεραιότητα

2. αρχή ειδικότητας

Β. Αρχές διανοητικής ιδιοκτησίας:

1. διάκριση άυλου αγαθού από τον υλικό φορέα

!» άυλο αγαθό = δικμα πνευματικής ιδιοκτησίας

Υλικός φόρεας = κυριότητα

2. Αρχή κλειστού αριθμού -> ασφάλεια δικαίου

3. Αρχή μερισμού -> δικχος μπορεί να διαμοιράσει τις εξουσίες

ανά τμήματα ώστε να έχει τον τελευταίο λόγο σε κάθε εκμετάλλευση
του έργου (ο μερισμός των εμπραγμάτων δικτων προσδιορίζεται
γεωγραφικά)

4. Αρχή εδαφικότητας -> έλεγχος οικονομικής εκμετάλλευσης από

χώρα σε χώρα » τόσα τα δικτα όσα και τα κράτη (φαινόμενο
μωσαϊκού)

5. Αρχή κοινωνικής δέσμευσης: ο περιορισμός του ανταγωνισμού,

δηλαδή η προστασία του έργου, είναι περιορισμένος χρονικά

Γ. Αρχές αποκλειστικά της πνευματικής ιδιοκτησίας:

2
 1. Διάκριση ιδέας και μορφής: προστασία άυλου αισθητού έργου »
αντικειμενοποίηση με τις αισθήσεις

!» Αν δεν προστατευόταν το άυλο αγαθό θα γινόταν λόγος για

λογοκρισία

!» Ενίοτε συμφωνείται η προστασία της ιδέας (non disclosure

agreements )

2. Αρχή δημιουργού: αρχικός πνευματικός «ιδιοκτήτης» του έργου

είναι αυτός που το δημιούργησε » αυτόματη απόκτηση δικτος

!» Μετά τη μεταβίβαση ανατρέχουμε στη αρχική πράξη

πνευματικής ιδιοκτησίας για να διαπιστώσουμε την εγκυρότητά της

3. Αρχή έλλειψης διατυπώσεων πρωτότυπης κτήσης: το δικμα

αποκτάται με μόνη τη δημιουργία » οποιαδήποτε ιδιοκτητική
πράξη, δηλαδή πράξη που αφορά την κτήση πνευματικής
ιδιοκτησίας, είναι αποδεικτική (ν.2121/1993 α. 1)

Πχ. Ζητάω την κατοχύρωση της πνευματικής ιδιοκτησίας μου στον

πίνακα ζωγραφικής μου -> αποδεικτική πράξη

4. Αρχή καθολικότητας: το δικμα παρέχει στον δικχο τη

δυνατότητα να απολαύσει κάθε ωφέλεια που μπορεί το έργο να
παράσχει

5. Αρχές σκοπού και καταλοίπου:

o Αρχή σκοπού: όσο ευρέως και να έχει εκφραστεί ο

δημιουργός, μεταβιβάζονται οι εξουσίες που προκύπτουν
από τον σκοπό της σύμβασης

o Αρχή καταλοίπου: παραμένουν στον δημ τα δικτα που

δεν ήξερε ότι μπορούσε να έχει κατά τη μεταβιβαστική
πράξη

Πχ Οι τηλεοπτικοί σταθμοί ζήτησαν από τους παραγωγούς

να προβληθούν παλαιές ελληνικές κινηματογραφικές
ταινίες στο διαδίκτυο. Οι ηθοποιοί διαμαρτυρήθηκαν διότι
κατά τον χρόνο μεταβίβασης των δικτων τους δεν γνώριζαν
ότι θα αναπτυσσόταν το διαδίκτυο.

6. Αρχή ανάλωσης: Η εξουσία διανομής εξαντλείται με την πρώτη

πώληση του έργου (ν.2121/1993 α. 3 παρ. 1δ) -> αφορά στην
3
 μεταβίβαση της κυριότητας και έχει ως τοπικό όριο την
Ευρωπαϊκή Ένωση

Πχ. Ο Α έχει προβεί σε αυτοέκδοση του βιβλίου του. Τα 100

αντίτυπα τα μεταβιβάζει στον βιβλιοπώλη Β και συναινεί στο να
τα πουλήσει (ο Α έχει ασκήσει το δικμα διανομής). Ο Β πωλεί
ένα από τα 100 αντίτυπα στον Γ. Ο Γ αφού το διάβασε το
μεταπώλησε στον Ζ. Είχε δικμα να το κάνει?

!» Σε περίπτωση σύγκρουσης της πνευματικής ιδιοκτησίας με

την κυριότητα, υπερισχύει η πρώτη.

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΟ

• Το έργο αποτελεί πύλη το Δικαίου Πνευματικής Ιδιοκτησίας

(ν.2121/1993 α.2) -> περιλαμβάνει έναν γκρίζο κατάλογο «μουσικά
έργα, συλλογές…» -> απαιτείται να συντρέχουν οι προϋποθέσεις του
άρθρου για να χαρακτηριστεί το έργο πνευματικό

!» μαύρος κατάλογος: ειδήσεις, γεγονότα, λαϊκή παράδοση,

πολιτειακά κείμενα ΔΕΝ είναι έργα γιατί:

-ειδήσεις/γεγονότα: όχι ανθρώπινα » Ο τρόπος αφήγησής τους μπορεί

να αποτελέσει έργο

Πχ. Δελτίο ειδήσεων (οπτικοακουστικό έργο)

- πολιτειακά κείμενα: δεν είναι έργα γιατί έτσι ορίζει ο νομοθέτης

Πχ. Νομολογία

-λαϊκή παράδοση: έχει παρέλθει ο χρόνος προστασίας τους

!» το software είναι έργο ακόμη και αν λείπει κάποιο από τα

απαιτούμενα στοιχεία κατά πλάσμα δικαίου

• Κριτήρια/προϋποθέσεις προστασίας

1. Ανθρώπινο δημιούργημα: ο δημιουργός πρέπει να είναι άνθρωπος

(αδιάφορο αν η δημιουργία είναι τυχαία)

2. Πνευματικότητα: ανεξαρτησία έργου από την πρακτική του

χρησιμότητα -> συνιστά ανακοίνωση παραστάσεων του
δημιουργού > Όσο περισσότερο απομακρύνεται το έργο από το
τεχνικώς αναγκαίο τόσο περισσότερο πρωτότυπο γίνεται
4
 Πχ. Ο πίνακας του Νταλί (εφαρμοσμένη τέχνη – ψιλά γράμματα
πνευματικής ιδιοκτησίας)

3. Εμπειρικώς αισθητό: κυρίως όραση και ακοή (δεν είναι

απαραίτητο το έργο να περιβληθεί τον τύπο του σταθερού
[fixation])

!» στην ευρεσιτεχνία απαιτείται κενοτομία (όχι πρωτοτυπία) ->

άνοδος της στάθμης της τεχνικής

!» στο design προστατεύεται η ατομικότητα, δηλαδή η δυνατότητα

προσέλκυσης πελατών

4. Πρωτοτυπία: προσωπική σφραγίδα δημιουργού. Έχουν εκφραστεί

3 θεωρίες:

Α. Θεωρία δημιουργικού ύψους: ποιοτική υπεροχή έργου από

έργα της καθημερινότητας (δηλαδή από τις κοινότοπες
παραστάσεις) » Προβληματική των ψιλών γραμμάτων της
πνευματικής ιδιοκτησίας: διαφέρουν ελάχιστα από τα έργα της
καθημερινότητας (βλ. καναπές Νταλί)

Β. Θεωρία στατιστικής μοναδικότητας: γίνεται υποθετικός

συλλογισμός -> πνευματικό το έργο αν άλλος δημιουργός υπό τις
αυτές συνθήκες, με ίδια μέσα και στόχο καταλήγει σε διαφορετικό
αποτέλεσμα » εξαίρεση αποτελούν οι φωτογραφίες

Γ. Θεωρία της προσωπικής εργασίας: αρκεί το έργο να μην είναι

κλεψίτυπο

• Το έργο προστατεύεται ακόμη και αν χαρακτηρίζεται ως παράνομο

Πχ. Κακόβουλο λογισμικό

• Δικαίωμα: α. θετική όψη: οικονομική εκμετάλλευση

β. αρνητική όψη: αποκλεισμός τρίτων

• Έκταση προστασίας:

1. Προστασία μορφής

Πχ. Σε αστυνομικό έργο παρουσιάζονται ομοιότητες στα ίχνη, στα

αποδεικτικά στοιχεία, διαφέρουν, όμως τα ονόματα των
χαρακτήρων. -> Προστασία σεναρίου ως πνευματικού έργου

!» Προστατεύεται και το ημιτελές έργο

5
 2. Προστασία μέρους του έργου εφόσον είναι πρωτότυπο

Πχ. Μελωδία

Πχ. Τίτλος: ταινία με τίτλο «Υπάρχει και φιλότιμο» -> δεν

προστατεύεται από το δίκαιο πνευματικής ιδιοκτησίας γιατί δεν
υπάρχει πρωτοτυπία (είναι δια κοινώς αποδεκτή έκφραση)

!» Ο τίτλος προστατεύεται από το δίκαιο ανταγωνισμού

Πχ. Μελωδία Ραμό: Μαϊμού ακούμπησε ένα αντικείμενο

δημιουργώντας ήχο και ο τραγουδιστής το κατέγραψε ως
δημιούργημά του » Κατά τη θεωρία της παρουσίας δεν
δημιούργησε αλλά παρουσίασε ενώ κατά την κρατούσα άποψη δεν
είναι έργο

• Η δημιουργία είναι υλική πράξη και ανακοίνωση πνευματικών

παραστάσεων (διακρίνεται από τις νομικές πράξεις διότι δεν
απαιτείται δικαιοπρακτική ικανότητα) -> αρκεί η βούληση του
ανθρώπου για πνευματική δημιουργία

Πχ. Ο τραγουδοποιός Α συνθέτει υπό την επήρεια ναρκωτικών

• Τί συμβαίνει στην περίπτωση χρήσης τεχνικών μέσων ή ενδιάμεσων

προσώπων?:

Γίνεται η εξής διάκριση:

Α. Εκτελεστικός ρόλος -> μηχανιστική ενέργεια βάσει οδηγιών του

δημιουργού

Β. Αποφασιστικός ρόλος -> ουσιαστική συμβολή στην ολοκλήρωση

του έργου

Πχ. Ο αναγεννησιακός ζωγράφος Α είναι αρχηγός του επιτελείου

ζωγραφικής » Δημιουργός θεωρείται αυτός που χρησιμοποιεί για την
δημιουργία του έργου του βοηθό με εκτελεστικό ρόλο (το τεχνητό
μέσο πρέπει να εφαρμόζει το βασικό σχέδιο του δημιουργού)

Πχ. Σύμβαση εξαρτημένης εργασίας -> η εργασία διακρίνεται σε¨

Α. υπηρεσιακή: βάσει σύμβασης εργασίας

Β. ελεύθερη: δεν είναι κρίσιμη η συμβολή των μέσων εργασίας » αν η

συμβολή είναι κρίσιμη τότε θεμελιώνεται αξίωση βάσει
αδικαιολόγητου πλουτισμού
6
 Γ. εξαρτημένη: έργα που δημιουργήθηκαν με μέσα που δόθηκαν από
τον εργοδότη

• Χαρακτηριστικά/Προϋποθέσεις έργου συνεργασίας (ΕΝΑ έργο και

ΕΝΑ δικμα):

1. Αδυναμία διαχωρισμού συμβολής του καθενός δημιουργού

2. Κοινωνική σχέση συνιδιοκτησίας, δηλαδή:

Α. ισότητα (σε περίπτωση αμφιβολίας θεωρείται ισομερής η

συμβολή)

Β. καλή πίστη

Γ. αντικειμενική αλήθεια

3. Απαιτείται συναίνεση των μερών για εκμετάλλευση του έργου

4. Ατομική δυνατότητα προστασίας του έργου, χωρίς συναπόφαση

5. Ατομική δυνατότητα άσκησης ηθικών εξουσιών

• Στις συλλογές έργων απαιτείται πρωτοτυπία (διακρίνονται από τις

απλές συλλογές Πχ. Λεξικό, αρχαιολογικές εκθέσεις )

• Σύνθετα είναι τα έργα όταν η συμβολή του κάθε δημιουργού είναι

διαχωρίσιμη σε ένα επιμέρους έργο (αποτελούν κάθετο συνδυασμό
πνευματικών ιδιοκτησιών όπως και οι συλλογές έργων)

Πχ. Το τραγούδι διακρίνεται στη μελωδία, τους στοίχους

!» Ο ιδιοκτήτης του σύνθετου έργου για να το εκμεταλλευτεί πρέπει να

έχει τη συναίνεση των επιμέρους δημιουργών

• Συλλογικά έργα είναι αυτά που δημιουργούνται από περισσότερους

δημιουργούς που τελούν υπό την καθοδήγηση του συντονιστή (το
συνολικό έργο ανήκει στον συντονιστή, ενώ οι επιμέρους συμβολές
στου δημιουργούς)

Πχ. Κινηματογραφικό έργο

!» Για την εκμετάλλευση του σύνθετου έργου από τον συντονιστή

απαιτείται συναίνεση των επιμέρους δημιουργών

!» Οι ερμηνευτές καλλιτέχνες διαθέτουν συγγενικό δικμα και ΟΧΙ

πνευματική ιδιοκτησία

7
• Παράγωγα έργα είναι αυτά που προκύπτουν από επεξεργασία ενός
αρχικού έργου » απαιτείται πρωτοτυπία, δηλαδή εμπλουτισμός του
αρχικού έργου (αν δεν υπάρχει πρωτοτυπία γίνεται λόγος για
αντιγραφή) » κάθετος συνδυασμός πνευματικών ιδιοκτησιών

!» Το έργο ανήκει στον δημιουργό/«επεξεργαστή» και για την

εκμετάλλευση προϋποτίθεται συναίνεση του αρχικού δημιουργού

!» Ο προαναφερθείς κανόνας κάμπτεται (δηλαδή δεν απαιτείται

συναίνεση του αρχικού δημιουργού) αν το έργο διαθέτει τόση
πρωτοτυπία ώστε να είναι αυτοτελές (αν δηλαδή το αρχικό έργο
αποτελεί ιδέα για το νέο)

• Όσον αφορά την τύχη των έργων μισθωτών έχουν διατυπωθεί δύο
απόψεις:

1. Κρατούσα άποψη: το περιουσιακό δικμα περιέρχεται στον

εργοδότη χωρίς περιορισμό

2. Άποψη κ. Χριστοδούλου: Τίθεται περιορισμός βάσει της αρχής του

σκοπού της σύμβασης: μεταβιβάζονται όσες εξουσίες χρειάζονται
για να ικανοποιηθεί ο σκοπός της πρόσληψης (του εργολάβου) και
της εργασίας !» Πρόκειται για παράγωγη κτήση γιατί για ένα
νομικό δευτερόλεπτο το έργο περιέρχεται στην περιουσία του
εργολάβου -> επιβάλλεται η καταβολή του μισθού και εύλογης
αμοιβής

❖ ================ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ=======================

Α. Πρωτότυπη κτήση πνευματικού δικτος οριζοντίως:

1. έργο συνεργασίας

Β. Πρωτότυπη κτήση πνευματικού δικτος καθέτως:

1. συλλεκτικά έργα: περιουσιακό και ηθικό δικμα σε όλο το έργο και

εκμετάλλευση με άδεια επιμέρους δημιουργών (εδώ οι συμβολές είναι
προϋφιστάμενες)

2. συλλογικά έργα: συνδυασμός περισσοτέρων έργων με καθοδήγηση

συντονιστή και εκμετάλλευση με άδεια των δημιουργών (εδώ η
πνευματική καθοδήγηση αφορά συμβολές που ΔΕΝ έχουν ολοκληρωθεί)

3. Παράγωγα έργα: γίνεται επεξεργασία ενός αρχικού έργου (απαιτείται

συναίνεση αρχικού δημιουργού για εκμετάλλευση), που διακρίνεται σε:
8
 Α) απλή επεξεργασία: χωρίς πρωτοτυπία πχ. Google translate

Β) δημιουργική επεξεργασία: πρωτοτυπία με αποτέλεσμα ο

παραγωγός δημιουργός να αποκτά δκμα πνευματικής ιδιοκτησίας

• Διάκριση πρωτότυπων και παράγωγων έργων:

Α. τόσο πρωτότυπο ώστε το πρώτο να χλομιάζει τότε πρωτότυπο » Για

αυτό προστατεύεται αυτοτελώς η παρωδία: φανερώνει την έντονη
προσωπική συμβολή του παραγωγού δημιουργού (το αρχικό έργο
είναι ιδέα για το παράγωγο)

Β. τόσο πρωτότυπο ώστε αρχικό να μην χλομιάζει τότε παράγωγο

❖ ======================================================

• Δικονομικά τεκμήρια:

1. Ν.2121/1993 α.10παρ.1: μαχητό τεκμήριο δημιουργού (σε

κλεψίτυπο πραγματικός δημιουργός μπορεί να ανταποδείξει ότι
ο φερόμενος ως δικχος είναι κλέφτης)

2. Ν.2121/1993 α.10παρ.2: τεκμήριο δικχου » τεκμαίρεται ότι ο

δημιουργός έδωσε άδεια στο πρόσωπο και ότι αυτό είναι
δευτερογενής δικχος (αφορά μόνο στα συλλογικά έργα και στα
προγράμματα υπολογιστή)

!» Ο αληθής δικχος δεν χάνει το δικμα του

• Πλάσμα υπέρ του δημοσιεύοντος ανώνυμο έργο: Αφορά σε έργα που

έχουν δημοσιευθεί από τον εκδότη ως ανώνυμα. Ο εκδότης αποκτά
εξουσία εκμετάλλευσης μέχρι να εμφανιστεί ο δημιουργός.

!» όταν εμφανιστεί ο δημιουργός, αυτός αποκτά το έργο του όπως το

είχε αφήσει ο προηγούμενος (επομένως το τεκμήριο δεν αίρεται κατά
τρίτου)

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

• Η πνευματική ιδιοκτησία διακρίνεται στο ηθικό και περιουσιακό

δικμα. Το τελευταίο υποδιακρίνεται στις περιουσιακές εξουσίες και
στις χρηματικές αξιώσεις.

9
 !» Το περιουσιακό δικμα είναι αποκλειστικό, ενώ οι χρηματικές
αξιώσεις (παρακολούθηση έργου και εύλογη αμοιβή) συνιστούν
δυνατότητα του δημιουργού να απαιτήσει χρήματα με απόλυτο
χαρακτήρα.

• Περιουσιακό δικμα ν.2121/1993 α.3: αποκλειστικό, απόλυτο και

καθολικό δικμα, με αντικείμενο την οικονομική εκμετάλλευση του
έργου. Στοιχεία εκμετάλλευσης:

Α. επαχθής σκοπός -> κερδοσκοπικός σκοπός (δηλαδή αντάλλαγμα)

Β. δημόσια χρήση -> προσφορά στο κοινό. Ειδικά:

1. προσφορά ανεξαρτήτως αποδοχής του κοινού: (ανεξάρτητα από

ανταπόκριση) » καλύπτονται και οι προπαρασκευαστικές πράξεις οι
οποίες πρέπει να συνέχονται με συγκεκριμένο έργο

2. κοινό: προσδιορίζεται ποσοτικά (το κοινό πρέπει να είναι αόριστο

και μεταβλητό -> το κοινό πρέπει να είναι και δυνητικώς μεγάλο) και
ποιοτικά (κοινό υπάρχει όταν ελλείπει ο προσωπικός δεσμός με τον
δημιουργό και προσδιορίζεται ανά μορφή εκμετάλλευσης)

Πχ. Αναρτώ νόμιμα στο ίντερνετ έργο. Ο ακροατής όμως το εκτυπώνει

και το πολλαπλασιάζει -> κοινό αλλάζει ανά μορφή εκμετάλλευσης
βάσει τεχνικών μέσων ή όρων πρόσβασης

Πχ. Ο Α αναρτούσε στην ιστοσελίδα του το έργο του. Ο Β στο δικό του
blog έχει υπερσύνδεσμο που παραπέμπει στην ιστοσελίδα του Α. Έχει
δικαίωμα να το κάνει? -> hyperlinking: παραπομπή στον δημιουργό
και τον χώρο του » επιτρέπεται

Πχ. Μαθητές κατεβάζουν από το ίντερνετ φωτογραφία έργου μεγάλου

καλλιτέχνη και την κάνουν repost στη σελίδα τους. Έχουν δικαίωμα
να το κάνουν? -> reposting: αποκοπή κάθε δεσμού με τον δημιουργό
» απαγορεύεται χωρίς άδεια

• Μορφές εκμετάλλευσης:

1. Ενσώματη (προϋποθέτει εξουσιασμό υλικού φορέα) και ασώματη

(δεν υπάρχει εξουσιασμός, προϋποτίθεται προσφορά στο κοινό)

2. Πρωτογενής (πρώτη δημόσια παρουσίαση) και δευτερογενής

(προϋποθέτει προηγούμενη εκμετάλλευση)

o παράνομη πρωτογενής τότε παράνομη και η δευτερογενής

10
 o αν δευτερογενής είναι διαφορετική από πρωτογενή
απαιτείται νέα άδεια δημιουργού

o αν δευτερογενής είναι ομοειδής με πρωτογενή τότε

παράνομη αν απευθύνεται σε διαφορετικό κοινό (δηλαδή
απαιτείται άδεια δημιουργού)

3. Άμεση (αυτός που εκμεταλλεύεται αποκτά και τα οφέλη) και

έμμεση (αυτός που βοηθά στην εκμετάλλευση)

Πχ. Αυτός που εκμισθώνει το θέατρο και δεν εισπράττει τα οφέλη

από την προβολή του έργου -> έμμεση εκμετάλλευση

!» Ο αμέσως εκμεταλλευόμενος ευθύνεται για δόλο, βαριά και

ελαφρά αμέλεια (ν.2121/1993 α.65), ενώ ο εμμέσως
εκμεταλλευόμενος ευθύνεται όταν είναι υποχρεωμένος να ελέγξει
και διαπιστώσει την παρανομία της άμεσης εκμετάλλευσης

4. Επιθετική (ο εκμεταλλευόμενος αναζητά και βρίσκει στον τόπο τον

αποδέκτη που επιλέγει) και αμυντική (ο αποδέκτης αναζητεί)

!» Τα συγγενικά δικτα καλύπτονται από την ασώματη αμυντική

εκμετάλλευση

• Ειδικά οι εξουσίες εκμετάλλευσης (ν.2121/1993 α.3):

Α. Ενσώματη εκμετάλλευση

1. εγγραφή (ενσωμάτωση έργου σε υλικό φορέα) και αναπαραγωγή

(πολλαπλασιασμός του υλικού φορέα)

!» Η ιδιωτική αναπαραγωγή είναι επιτρεπτή οφείλεται όμως εύλογη

αμοιβή στον δημιουργό

2. επεξεργασία: τροποποίηση/μεταβολή υλικού φορέα » αν

δημιουργική τότε το παράγωγο έργο είναι πρωτότυπο και αποκτά
δικμα πνευματικής ιδιοκτησίας ο παραγωγός (σε αντίθετη περίπτωση
δεν αποκτάται κανένα δικμα)

3. διανομή: οριστική μεταβίβαση υλικού φορέα ανεξαρτήτως αιτίας

!» Χαρακτηριστικό της είναι η ανάλωση -> με την πρώτη διανομή

του έργου επέρχεται απόσβεσή της (δεν μπορεί να ασκηθεί ξανά)
εντός των ορίων της ΕΕ

11
 4. εκμίσθωση και δημόσιος δανεισμός: προσωρινή παραχώρηση
υλικού φορέα

Β. Ασώματη εκμετάλλευση (δεν είναι αναγκαίος ο υλικός φορέας και

δεν ισχύει η αρχή ανάλωσης):

1. Διαχωρίζεται σε:

α. ταυτόχρονη/ταυτόχωρη -> ο δικχος βρίσκεται στον ίδιο χώρο

με το κοινό/τον εκμεταλλευόμενο Πχ. Προβολή ταινίας στο σινεμά

β. ετερόχρονη/ετερόχωρη -> ο εκμεταλλευόμενος βρίσκεται σε

διαφορετικό χώρο από το κοινό Πχ. Ραδιοτηλεοπτική εκπομπή

!» Η ταυτόχωρη εκμετάλλευση περιορίζεται από τις άδειες του

δημιουργού (αυτό δεν ισχύει στο διαδίκτυο)

2. Ραδιοτηλεοπτική εκμετάλλευση:

o Πρώτη μετάδοση

o Επαναλήψεις (εκφυλισμός αποκλειστικής εξουσίας για

χρηματική απαίτηση του δημιουργού » πλέον οφείλεται
εύλογη αμοιβή) -> δεν απαιτείται νέα άδεια του δημιουργού

o Αναμετάδοση: ραδιοσταθμός μεταδίδει ίδιο έργο που έχει

μεταδοθεί στο παρελθόν από άλλον σταθμό » απαιτείται νέα
άδεια του δημιουργού γιατί είναι δευτερογενής
εκμετάλλευση

o Καλωδιακή μετάδοση: εκφυλισμός αξίωσης χρηματικής

απαίτησης (εύλογη αμοιβή στους Οργανισμούς Συλλογικής
Διαχείρισης)

o Δορυφορική μετάδοση: για τις χώρες της ΕΕ εφαρμόζεται το

δίκαιο του μεταδότη αλλιώς εφαρμόζεται το δίκαιο του
δέκτη

• Ανεκχώρητες πραγματοπαγείς (όχι αποκλειστικές) χρηματικές

απαιτήσεις -> απόλυτες εξουσίες που παρακολουθούν την χρήση του
έργου

1. Δικμα εύλογης αμοιβής: Αναλογική αμοιβή και μη καταχρηστική

(πρέπει να εκφράζεται ως ποσοστό ζημίας που επιφέρει η χρήση
του έργου από τρίτον στον δημιουργό) -> περιοδική αμοιβή για
κάθε επίμαχη χρήση » δεν ορίζεται προθεσμία
12
 2. Δικμα παρακολούθησης: αποτελεί αντιστάθμισμα στην ανάλωση
της εξουσίας διανομής του έργου -> δικμα του δημιουργού να
αξιώνει χρηματικό ποσό κατά φθήνουσα σειρά από τον πωλητή σε
κάθε εμπορική μεταπώληση

!» Προϋποθέσεις:

Α. εμπορική μεταπώληση

Β. πρωτότυπο (αυθεντικό και μοναδικό που αποκτά αξία)

εικαστικό έργο (!» στην αναπαραγωγή απαιτείται ειδική άδεια και
γι’ αυτό δεν υπάρχει δικμα παρακολούθησης στο παράγωγο έργο)
» εδώ υπόκεινται και τα έργα εφαρμοσμένων τεχνών

• Ηθικό δικμα ν.2121/1993 α.3: Διακρίνεται από το δικμα στην

προσωπικότητα διότι το ηθικό είναι ειδικότερο και επικρατεί. Είναι
μεταβιβαστό αιτία θανάτου, καθολικό και λειτουργικό γιατί ωφελεί
τον δημιουργό.

!» Τόσα ηθικά δικτα όσα και τα έργα

• Ενδεικτικός κατάλογος ηθικών εξουσιών:

1. Δημοσίευση έργου: όταν το έργο εκφεύγει από την ιδιωτική

σφαίρα του δημιουργού » ισχύουν ότι αναφέρθηκε για το κοινό ->
αποτελεί υλική πράξη

!» Περιορισμοί στο περιουσιακό δικμα δεν συγχωρούνται αν το

έργο δεν έχει δημοσιευθεί -> δηλαδή περιορισμοί τίθενται αν η
δημοσίευση είναι νόμιμη

!» Το ηθικό δικμα με το θάνατο του δημιουργού εξακολουθεί να

ωφελεί τον δημιουργό (όχι τους κληρονόμους του). Έτσι, το ηθικό
δικμα από ιδιοφελές γίνεται ετεροφελές

!» Κατά τη μέση λύση το δικμα δημοσίευσης αναλίσκεται ανά

μορφή εκμετάλλευσης

2. Αναγνώριση πατρότητας: Διακρίνεται στην:

Α. εξουσία προστασίας/υπεράσπισης πατρότητας: ο δημιουργός

μάχεται να κατοχυρωθεί ο σύνδεσμος του έργου του με την
προσωπικότητά του » διακρίνεται σε:

α. διεκδίκηση έργου: όταν τρίτος αντιποιείται το δημιούργημα

13
 β. μνεία του ονόματος του δημιουργού: ο καθού απλώς
παραλείπει Πχ. Σε USB παραλείπεται το όνομα κάποιον
δημιουργών -> Κριτήριο αποτελεί το μέτρο του δυνατού. Αξιόσημα
κάποιος μπορεί να παραλείψει να αναφέρει ορισμένους από τους
πολλούς δημιουργούς

Β. εξουσία αποστασιοποίησης: ο δημιουργός μάχεται να

αποσπαστεί το έργο. Μορφές είναι:

α. παράλειψη ονόματος

β.νόμιμο ψεύδος ότι δεν είναι δημιουργός (υποκειμενοποίηση

αλήθειας)

!» Αποποίηση δεν σημαίνει παραίτηση από ηθικό και περιουσιακό

δικμα

!» Οι κληρονόμοι δεν μπορούν να ασκήσουν την εξουσία

αποποίησης γιατί δεσμεύονται από τη θέληση του δημιουργού

!» ΜΟΝΟ ο δημιουργός μπορεί να αποστασιοποιηθεί από το έργο

-> Αν τρίτος αποστασιοποιείται (που δεν είναι δημιουργός) τότε
ασκεί το δικμα στην προσωπικότητα Πχ. Λέγεται για τον Α ότι
δημιούργησε τον χυδαίο πίνακα Τ. Αυτός ζητάει να παραλειφθεί
το όνομά του. Ασκεί το δικμα στην προσωπικότητα γιατί
δημιουργός του έργου είναι ο Ω.

!» Δεν ανήκει στον πυρήνα αλλά στην περιφέρεια του δικτος, γι’
αυτό χωρεί υπαναχώρηση όταν συγκρούεται με άλλο δικμα

Γ. εξουσία αυτοπροσδιορισμού: ο δημιουργός αποδέχεται το έργο

άλλα αυτοπροσδιορίζεται διαφορετικά. Εν προκειμένω ο
δημιουργός δεν αποστασιοποιείται ούτε σιωπά.

Πχ. Ο Ξενόπουλος σκηνοθετούσε επίμαχες ταινίες. Παράλληλα

ήταν συγγραφέας παραμυθιών με το όνομα Φέδων -> δικμα
αυτοπροσδιορισμού: ίδιο πρόσωπο που δεν εμφανίζεται

Πχ. Ο δημιουργός Χ λέει ότι δημιουργός του έργου του είναι Ψ

για λόγους φοροδιαφυγής -> διαφορετικό πρόσωπο. Εδώ υπάρχει
τεκμήριο δημιουργού στο πρόσωπο του Ψ, ο οποίος έχει δικμα μη
πατρότητας (δηλαδή μπορεί να ασκήσει το δικμα στην
προσωπικότητα)

14
 o Φαινόμενο Ghost Writing: Συμφωνία στο πλαίσιο της οποίας
κάποιος αναλαμβάνει τη δημιουργία έργου για τρίτον, ο οποίος
φέρεται και ως δημιουργός με υποχρέωση (του πρώτου)
μεταβίβασης ηθικών, περιουσιακών και εμπραγμάτων δικτων.
!» Το ηθικό δικμα δεν μεταβιβάζεται ΑΡΑ έγκυρη η
υποσχετική, άκυρη η εμπράγματη δικαιοπραξία

o Σχετικά με τα ν.2121/1993 α.12 και 16: Το α.12 διέπει τον

πυρήνα ενώ το α.16 την περιφέρεια του ηθικού δικτος. Το
ghost writing αντίκειται στην ΑΚ178 κατά την άποψη του κ.
Χριστοδούλου.

3. Περιφρούρηση ακεραιότητας έργου: δικμα απαγόρευσης

αλλοίωσης έργου. Γίνεται διάκριση σε:

α. άμεση προσβολή: εμπειρική προσβολή έργου (αφαίρεση,

προσθήκη, τροποποίηση)

β. έμμεση προσβολή: προσβολή πνεύματος του έργου (δεν αφορά

στις προσωπικές απόψεις του δημιουργού αλλά στα στοιχεία
εκείνα που είναι άμεσα συνδεδεμένα με το έργο)

!» Έργα που χρησιμοποιούνται για προπαγάνδα προστατεύονται

ιδιαιτέρως

!» Η παρωδία (παραμορφωτική παρουσίαση παρωδευόμενου

έργου) νομιμοποιείται

4. Δικαίωμα μετάνοιας/υπαναχώρησης: Σημαίνει ανατροπή

αμφοτεροβαρούς σύμβαση όταν η τωρινή προσωπικότητα του
δημιουργού δεν συμφωνεί με εκείνη που υπήρχε κατά τη
δημιουργία » Προϋποθέσεις:

α. μεταβολή πεποιθήσεων δημιουργού

β. μεταβολή περιστάσεων. Δηλαδή απρόοπτη μεταβολή και

προσβολή προσωπικότητας δημιουργού !» Μετά θάνατον μπορεί
να ασκηθεί από κληρονόμους αν ο δημιουργός είχε υποκειμενική
ικανότητα πρόβλεψης της επίμαχης μεταβολής περιστάσεων

γ. προκαταβολή θετικής ζημίας

!» Σε περίπτωση ανατροπής της υπαναχώρησης δίνεται άδεια

εκμετάλλευσης στον αρχικό αντισυμβαλλόμενο

15
 Πχ. Ο Χ σε διαθήκη λέει να καούν όλα τα έργα του με τον θάνατό
του -> Αφορά στην περιφέρεια του δικτος και γι’ αυτό δεν δεσμεύει
τους κληρονόμους με μεγάλη ισχύ

5. Δικαίωμα προσπέλασης: Αποτελεί εμπράγματο βάρος του κυρίου

του υλικού φορέα να ανέχεται την προσπέλαση του δημιουργού.
Απαιτείται φειδώς: γίνεται στάθμιση συμφερόντων

!» Καταρχήν σε περίπτωση σύγκρουσης κυριότητας και

πνευματικής ιδιοκτησίας επικρατεί η δεύτερη

• Μεταβίβαση ηθικού δικτος: Είναι απαγορευμένη η εν ζωή

μεταβίβαση και η κατάτμησή του !» Επιτρέπεται η εξουσιοδότηση
άσκησης είναι όμως ελευθέρως ανακλητή.

!» Εξαίρεση από τον κανόνα όταν:

Α. Συναίνεση δημιουργού: Ο δημιουργός ανέχεται την προσβολή του

περιφερειακού ηθικού δικτος » τύπος και υποταγή στην αρχή σκοπού
και καταλοίπου

Β. Παραχώρηση περιουσιακών δικτων σε τρίτους: Με την

παραχώρηση ο δημιουργός εμμέσως συναινεί στην προσβολή μέρους
του ηθικού δικτος που σχετίζεται με την άσκηση του περιουσιακού
δικτος !» Ο δημιουργός μπορεί να επικαλεστεί μόνο την εξουσία
μετάνοιας

• Κληρονόμηση ηθικού δικτος: Το ηθικό δικμα μετατρέπεται σε

λειτουργικό » ΟΙ κληρονόμοι το ασκούν σύμφωνα με τη βούληση και
το συμφέρον του δημιουργού (ετεροφελές δικμα)

!» Οι κληρονόμοι δεσμεύονται από την:

α. δήλωση τελευταίας βουλήσεως δημιουργού (ρητή δήλωση) » όχι

δέσμευση από εν ζωή δηλώσεις ή υποθετική βούληση δημιουργού

β. ΑΚ174/178/179

ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ

• Περιορισμός σημαίνει ανοχή ορισμένων χρήσεων από τον δημιουργό.

Πρόκειται για κλειστό αριθμό περιορισμών που προβλέπονται στα
ν.2121/1993 α.18 έως 28Γ

16
• Αντικείμενο των περιορισμών είναι το περιουσιακό δικμα και τα
συγγενικά δικτα εφόσον:

α. το έργο είναι δημοσιευμένο με τη θέληση του δημιουεγού

β. γίνεται μνεία στο όνομα του δημιουργού και στην πηγή

προέλευσης

γ. δεν προσβάλλονται τα χρηστά ήθη

δ. το απόσπασμα του έργου είναι μικρό

!» Οι περιορισμοί ερμηνεύονται υπέρ του δημιουργού (στενή

ερμηνεία)

• Έλεγχος τριών στρωμάτων: Ο έλεγχος αυτός αφορά στην περιφέρεια

του δικτος και εξετάζεται αν ο περιορισμός είναι νόμιμος
(ν2121/1993 α.28Γ). Προϋποθέσεις:

Α. υπάρχει ειδική νομοθετική πρόβλεψη

Β. όχι αντίθεση στην κανονική εκμετάλλευση από δικχο

Γ. δεν θίγονται δυσανάλογα τα έννομα συμφέροντα του δικχου »

λαμβάνεται υπόψη η αρχή της αναλογικότητας και γίνεται στάθμιση
συμφερόντων

!» Η διάταξη έχει αυξημένη τυπική ισχύ και δεσμεύει τον ερμηνευτή

σε στενή ερμηνεία

• Ειδικότερα οι περιορισμοί ανάλογα με τον σκοπό:

1. Ελευθερία έκφρασης:

α. παρωδία -> δικμα στη δημιουργική επεξεργασία έργου

β. παράθεση σύντομων αποσπασμάτων εφόσον:

➢ Συντομία αποσπάσματος προς έργο προέλευσης και έργο

αποδοχής

➢ Νόμιμη δημοσίευση

➢ Μνεία ονόματος δημιουργού και πηγής

2. Επιστήμη-Έρευνα: εξόρυξη κειμένων: παραγωγή νέας γνώσης με

μαζική επεξεργασία πολλών δεδομένων

17
 !» Ελεύθερη η επεξεργασία για κοινοφελή ιδρύματα και ιδιωτικά
ιδρύματα (υπό όρους)

3. Ενημέρωση και τύπος

4. Διάδοση τέχνης: Αφορά στα μουσεία που αποτελούν ιδρύματα

πολιτιστικής κληρονομιάς -> υπάγονται σε συγκεκριμένη
προνομιακή μεταχείριση δηλαδή έχουν δικμα ψηφιοποίησης και
ανάρτησης στο διαδίκτυο εφόσον νόμιμη δημοσίευση και
κυριότητα ή νόμιμη κατοχή επί του έργου » περιορίζεται το δικμα
δημόσιας εκτέλεσης

!» Εξαιρούνται τα ψηφιακά μουσεία

5. ΑΜΕΑ οράσεως: δικμα μετατροπής του έργου σε αναγνώσιμο

μορφότυπο » περιορίζεται το δικμα επεξεργασίας

6. Πολιτειακοί σκοποί

7. Ιδιωτική Αναπαραγωγή ν.2121/1993 α.18: Επιτρέπεται αν:

α. ιδιωτικός σκοπός -> δεν υπάρχει κοινό

β. νόμιμη δημοσίευση -> νοείται χωριστά ανά μορφή

εκμετάλλευσης

γ. καταβολή εύλογης αμοιβής -> ΣΥΝΕΠΕΙΑ: Ο δικχος να

εναγάγει είναι ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης στον οποίο
έχει αναθέσει ο δημιουργός το δικμα σε εύλογη αμοιβή. Ο
Οργανισμός ενεργεί ως εκπρόσωπος ή καταπιστευτής. Οφειλέτες
είναι οι διανομείς μέσων αναπαραγωγής με ποσοστό επί της
λιανικής 4% .

8. Παρεπόμενες χρήσεις: Δεν απαιτείται άδεια αν:

α. προσωρινή αναπαραγωγή (αυτομάτως μικρή διάρκεια)

β. μη αυτοτελής οικονομική σημασία

Πχ. Προσωρινή αποθήκευση σε κρυφή μνήμη

• Η προστασία διαρκεί 70 χρόνια από τον θάνατο του τελευταίου

επιζώντος δημιουργού (σημαντικό για τα έργα συνεργασίας) ->
Συνέπεια παρέλευσης του χρόνου προστασίας είναι ότι η εξουσία
πατρότητας και προστασίας της ακεραιότητας του έργου περιέρχονται
στον Υπουργό Πολιτισμού (αυτός δίνει τις άδειες εκμετάλλευσης)
18
 !» Διατηρούνται οι μη παραγεγραμμένες χρηματικές πνευματικές
αξιώσεις κατά τη συμπλήρωση της 70ετίας (εύλογη αμοιβή και
παρακολούθηση)

ΣΥΓΓΕΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

• Τα συγγενικά δικτα αποκτώνται ανεξάρτητα από την πνευματική

ιδιοκτησία

• Ειδικά:

1. Δικτα ερμηνευτών (ν.2121/1993 α.46 και 50): παρέχεται

προστασία από το πραγματικό γεγονός της ερμηνείας !» η άσκηση
του περιουσιακού δικτος θετικής οικονομικής εκμετάλλευσης
απαιτεί άδεια δημιουργού

!» Είναι συνυφασμένα με τη θεωρία droit d’ euter

o Ερμηνεία: είναι η καλλιτεχνική παρουσίαση -> διαθέτει

εμπειρική και αξιολογική διάσταση » καλλιτεχνικότητα που
προσδιορίζεται σύμφωνα με:

Α. δημιουργικό ύψος: απομακρύνεται ο ερμηνευτής από τον

μέσο καλλιτέχνη

Β. Προσωπική νότα: αντίστοιχη με τη θεωρία της στατιστικής

μοναδικότητας » ενέχει αστοχίες γιατί είναι απόλυτα
αξιοκρατική

Γ. η ερμηνεία κατά τον προορισμό της πρέπει να

χαρακτηρίζεται πρωτότυπη

o Περιλαμβάνει το περιουσιακό δικμα και το δικμα πατρότητας

και προστασίας της ακεραιότητας του έργου (αποκλείονται η
δημοσίευση, η μετάνοια και η προσπέλαση)

2. Δικτα τεχνικοοργανωτικού χαρακτήρα: παρέχεται προστασία από

το πραγματικό περιστατικό της επένδυσης (χρόνου, κόπου,
χρήματος κλπ.) » Τα διαθέτουν και τα νομικά πρόσωπα χωρίς
όμως να απολαμβάνουν τα ηθικά δικτα

!» Είναι συνυφασμένα με τη θεωρία sweat of the braw

19
 o Ειδικά: δικμα παραγωγού ταινιών, παραγωγού
φωνογραφημάτων, εκδοτών τύπων, εκδοτών εντύπων,
ραδιοτηλεοπτικών σταθμών, πρωτοδημοσιευτών μη
προστατευμένων έργων

o Επένδυση κατ’ εντολή/εκτέλεση παραγωγής: Γίνεται ερμηνεία

της εντολής και της ευθύνης -> στην εξαρτημένη κατ’ εντολή
επένδυση (ευθύνη αναλαμβάνει ο εντολέας) συγγενικό δικμα
αποκτά ο εντολέας

Πχ. Ο executive producer πληρώνεται από τον παραγωγό για

να οργανώσει το εγχείρημα

• Στις βάσεις δεδομένων υφίσταται ιδιόμορφο συγγενικό δικμα:

δημιουργός είναι αυτός που κατέβαλε ποιοτικά και ποσοτικά
περισσότερη επένδυση

• Πρακτική τους σημασία είναι ότι νομιμοποιείται ο δικχος ανεξάρτητα

από την άδεια του δημιουργού » Αυτοτελής και πρωτότυπη
προστασία

• Διαφορές και ομοιότητες συγγενικών δικτων με δικμα πνευματικής

ιδιοκτησίας:

1. Ομοιότητες:

Α. Οι περιορισμοί επεκτείνονται και στα συγγενικά δικτα

(ν.2121/1993 α.52)

Β. περιορισμοί μπορούν να τεθούν και συμβατικά

Γ. πρωτότυπη κτήση ακόμη και αν η πράξη είναι παράνομη

2. Διαφορές:

Α. υπεροχή πνευματικής ιδιοκτησίας (ν.2121/1993 α.53)

Β. τα συγγενικά δικτα δεν είναι καθολικά

Γ. περιορισμένες οι συγγενικές εξουσίες: εκφυλισμός σε ενοχικό

δικμα δηλαδή σε εύλογη αμοιβή -> προστασία για 50 χρόνια

Πχ. Εκφυλίζεται το δικμα των ηθοποιών μπροστά στο δικμα του

ραδιοτηλεοπτικού σταθμού

20
 Δ. τα συγγενικά δικτα μπορούν να είναι πολλαπλά

• Ο συγγενικός δικχος δεν μπορεί να δίνει άδεια εκμετάλλευσης του

συγγενικού του δικτος

• Τα συγγενικά δικτα δεν απαιτούν έργο

Πχ. Ηχογράφηση ήχου

ΑΔΕΙΕΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ

• Βασικές αρχές είναι:

Α. αρχή σκοπού μεταβίβασης: η άδεια ισχύει για τις εξουσίες που

ανταποκρίνεται στο συμβατικό σκοπό (ενδοτικό δίκαιο)

!» Βάση της αρχής της φειδούς γίνεται στενή ερμηνεία υπέρ του
δημιουργού

Β. αρχή καταλοίπου: η σύμβαση ισχύει για τις εξουσίες που ήταν

γνωστές κατά τη σύναψη της σύμβασης (αναγκαστικό δίκαιο)

• Έννοιες:

1. Μεταβίβαση: το περιουσιακό δικμα μπορεί να μεταβιβαστεί εν ζωή

ή αιτία θανάτου !» Το ηθικό δικμα όχι -> μπορεί να συσταθεί
επικαρπία ή ενέχυρο και χωρεί παρότηση » ενεργεί μεταφορικώς

2. Συμβάσεις-Άδειες:

o Συμβάσεις: σημαίνει υποχρέωση εκμετάλλευσης

o Άδειες: δικμα εκμετάλλευσης

!» Στις αποκλειστικές άδειες αποκλείεται ο δικχος να

ασκήσει το δικμα που μεταβίβασε και δεν είναι δυνατή η
αδειοδότηση τρίτου από αυτόν

!» Σε περίπτωση αμφιβολίας η άδεια δεν είναι αποκλειστική.

Αν η άδεια δίνεται σε Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης
τότε σε περίπτωση αμφιβολίας αυτή είναι αποκλειστική

o Δεν αποξενώνεται ο αρχικός δικχος. Έτσι:

1. Απαιτείται συναίνεση του αρχικού δικχου για περαιτέρω

μεταβίβαση
21
 2. Επαναπατρισμός έργου με λήξη άδειας

3. Και ο αρχικός δικχος μπορεί να στραφεί κατά του τρίτου

που προσβάλλει την εκμετάλλευση

o Αιτιώδης και τυπική δικξια: έγγραφος συστατικός τύπος η

έλλειψη του οποίου επιφέρει σχετική ακυρότητα (την
επικαλείται ο δημιουργός)

• Αντικείμενο αποτελεί:

Α. η κατάτμηση του έργου: δυνατή μόνο από τον δημιουργό ο οποίος

στη συνέχεια μπορεί να παράσχει άδεια εκμετάλλευσης σε κάποια
από τα επιμέρους κομμάτια

Β. Εξουσία μερισμού: όρια μερισμου:

1. όχι σε μη αυτοτελείς μορφές εκμετάλλευσης

2. όχι δέσμευση ελευθερίας ανταγωνισμού

3. όχι πλήρης διάσπαση δικτος

!» Αδύνατη η προ-εκχώρηση κάθε μελλοντικού έργου του δημιουργού

» σε κάθε περίπτωση προ-εκχώρησης το δικμα ή η εξουσία
ενσωματώνεται για ένα νομικό δευτερόλεπτο στην περιουσία του
προ-μεταβιβάζαντος

!» αδύνατη η καλόπιστη κτήση (ΑΚ1036)

• Υποχρεώσεις του αντισυμβαλλομένου:

1. Ποσοστιαία αμοιβή αδειοδοτούντος (λογοδοσία)

2. Δημοσίευση έργου στο κοινό με τον κατάλληλο τρόπο

εκμετάλλευσης (μόνο στις συμβάσεις εκμετάλλευσης)

o Περιορισμοί:

Α. εν αμφιβολία η εκμετάλλευση γίνεται στη χώρα άδειας

Β. εν αμφιβολία η άδεια ισχύει για 5 έτη

Γ. εν ζωή είναι δυνατή η υποαδειοδότηση με συναίνεση του

δημιουργού !» εξαίρεση:

α. αν θέληση αδειοδοτούντος

β. περίπτωση απρόσωπων έργων

22
23