Πνευματική Ιδιοκτησία

Τι είναι διανοητική ιδιοκτησία

Το σύνολο των δικαιωμάτων των πνευματικών

δημιουργών που προκύπτουν από την
δημιουργία ενός έργο του νου, το οποίο
αντιμετωπίζεται ως αυλο περιουσιακό στοιχείο.
Διακρίνεται σε Πνευματική ιδιοκτησία και
Βιομηχανική ιδιοκτησία

2
 Tα θεμέλια της προστασίας
της διανοητικής ιδιοκτησίας
Προσωπικότητα/δημιουργικότητα/οικονομικά συμφέροντα
Φυσικό δικαίωμα – κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα
ιδιοκτησίας στους καρπούς της εργασίας του (Locke)
Ανθρωπιστική/ιδεαλιστικήπροσέγγιση:
– Αντιλήψεις Γαλλικής Επανάστασης(LeChapelier)και Διαφωτισμού.
Ωφελιμιστική(utilitarianism)προσέγγιση: propertyrights
theory,
– δεν θα παραχθούν έργα εάν δεν υπάρχουν οικονομικά κίνητρα

3
 Οι απαρχές….

Ιστορικά ο πρώτος νόμος σχετικά με τα πνευματικά

δικαιώματα εμφανίζεται το 1709 (Τhe Copyright Act
γνωστόςκαι ως Statute of Anne).
Η τυπογραφία ουσιαστικά οδήγησε τις κυβερνήσεις (με
την συνδρομή και της εκκλησίας) να υιοθετήσουν
νομοθεσία για την αντιγραφή αλλά και για τον έλεγχο
της τυπογραφικής δραστηριότητας

4
Αct for the Encouragement
of Learning…..

5
 Πνευματική ιδιοκτησία

Πνευματική ιδιοκτησία: περιλαμβάνει δημιουργίες

λόγου, τέχνης ή επιστήμης, όπως λογοτεχνικά
συγγράμματα, έργα τέχνης (ζωγραφική, γλυπτική,
φωτογραφία κ.α) , προγράμματα υπολογιστών.
Επίσης προστατεύει με συγγενικά δικαιώματα τις
ηχογραφήσεις, τις εκτελέσεις και παραστάσεις έργων,
ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά προγράμματα

6
 Έννοια
Λόγοι προστασίας
Δίκαιο πνευματικής ιδιοκτησίας: περιλαμβάνει κανόνες με τους
οποίους προστατεύονται οι δημιουργοί των έργων.
Γιατί προστατεύεται γενικά η πνευματική δημιουργία
– Το έργο αποδίδει την προσωπικότητα του δημιουργού (προστασία
της προσωπικότητας)
– παρέχεται η οικονομική βάση στον δημιουργό και στη αντίστοιχη
βιομηχανία για να αποσβέσει τους κόπους , δαπάνες και
επενδύσεις που έγιναν για τη δημιουργία και εκμετάλλευση του
έργου (αρχή της δίκαιης οικονομικής ανταμοιβής)
– μέσω των ηθικών ανταμοιβών και της συμμετοχής στην οικονομική
εκμετάλλευση παρέχονται κίνητρα για την ανάπτυξη ανεξάρτητης
δημιουργικής δραστηριότητας.

7
 Ιδιωτικό δικαίωμα
και κοινωνικό αγαθό
Ανάπτυξη γνώσης, τέχνης και πολιτισμού ως
προυπόθεση ευημερίας
Διαμόρφωση προυποθέσεων για την επιλογή
και άσκηση καλλιτεχνικών επαγγελμάτων
Συμβολή στην ανάπτυξη της οικονομίας (θέσεις
εργασίας, εισφορές για το Κράτος, κλπ.).

8
 Τα συνταγματικά θεμέλια
της πνευματικής ιδιοκτησίας
Άρθρο 5 : ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας
Άρθρο 14: ελεύθερη έκφραση και διάδοση των
στοχασμών (και ελευθερία του τύπου)
Άρθρο 16: ελευθερία της τέχνης, της επιστήμης, της
έρευνας και της διδασκαλίας
Άρθρο 17: προστασία της ιδιοκτησίας
– Αφορά και άυλα δικαιώματα

9
 Αντικείμενο και σκοπός της
πνευματικής ιδιοκτησίας
Δικαίωμα που έχει ο δημιουργός ενός πρωτότυπου πνευματικού
έργου πάνω σε αυτό, δηλ. το δικαίωμα που του δίνει τη
δυνατότητα να ελέγχει τη χρήση του έργου του.
Σύμφωνα με τον νόμο που ρυθμίζει την προστασία της
πνευματικής ιδιοκτησίας (Νόμος 2121/1993 ) οι σκοποί είναι
Η διασφάλιση της ανταμοιβής των δημιουργών
–προκειμένου να συνεχίσουν την δημιουργική τους
δραστηριότητα.
Η προαγωγή του Πολιτισμού.

10
 Έργο
πρωτότυπο
πνευματικό δημιούργημα
λόγου, τέχνης ή επιστήμης
που εκφράζεται με οποιαδήποτε μορφή.
Προϊόν του ανθρώπινου πνεύματος και αποτέλεσμα
δημιουργικής δράσης.
Οι ιδέες προστατεύονται μόνο αν εξωτερικευθούν και
αποκτήσουν ένα αντιληπτό στις αισθήσεις υπόστρωμα
Στην κατηγορία του έργου υπάγονται έργα λόγου, έργα
τέχνης και τεχνολογικά αγαθά
11
 Πρωτοτυπία
Προστασία ανεξάρτητα από την αξία η τον προορισμό του
έργου
Αποτέλεσμα προσωπικής συμβολής του δημιουργού - Ιδιαίτερη
ατομικότητα
Δημιουργικό ύψος (εφευρετικό ύψος)
Η ατομικότητα βασίζεται στην έννοια της στατιστικής
μοναδικότητας : σύγκριση του έργου με αυτό που προυπάρχει ή
θα μπορούσε να υπάρχει
Διαμορφώνεται από τη νομολογία & τη θεωρία
προσαρμοζόμενη στα εκάστοτε πολιτιστικά, κοινωνικά &
οικονομικά δεδομένα
12
 Ιδέα και μορφή

Ιδέα: - η ιδέα είναι η πρώτη ύλη μιας δημιουργίας, -

η ιδέα είναι ελεύθερη και προσιτή στον καθένα,
αποτελεί κοινό κτήμα
οποιαδήποτε μορφή ανεξάρτητα από τα μέσα και
τον τρόπο δημιουργίας –
– το έργο πρέπει να έχει εξωτερικευτεί και να φέρεται σε
μία ύλη
Η αισθητική δεν παίζει ρόλο. Αρκεί το έργο να έχει
ενσωματωθεί και να μπορεί να γίνει αισθητό στο κοινό
13
 Εξαιρέσεις από προστασία

 Τα επίσημα κείμενα με τα οποία εκφράζεται

η άσκηση πολιτειακής αρμοδιότητας και
ιδίως σε νομοθετικά, διοικητικά ή δικαστικά
κείμενα
 Οι εκφράσεις της λαϊκής παράδοσης
(δημοτικά τραγούδια, μύθοι, θρυλοι κλπ.)
 Οι ειδήσεις και τα απλά γεγονότα ή στοιχεία

14
 Το δικαίωμα του δημιουργού

Είναι το δικαίωμα που έχει ο δημιουργός ενός

πρωτότυπου πνευματικού έργου πάνω σε αυτό,
δηλαδή το (απόλυτο και αποκλειστικό) δικαίωμα
– να ελέγχει την εκμετάλλευση του έργου του
(περιουσιακό)
– και να διαφυλάσσει το δεσμό του μαζί του (ηθικό)
Η κυριότητα (ιδιοκτησία) επί του υλικού φορέα, στον
οποίο ενσωματώνεται το έργο (π.χ. cd μουσικής) δεν
έχει σχέση με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας
15
 Δημιουργός και δικαιώματα

Δημιουργός: είναι ο αρχικός δικαιούχος του περιουσιακού και

του ηθικού δικαιώματος πάνω σε ένα έργο.
Το ηθικό δικαίωμα αφορά: α) την εξουσία δημοσίευσης, β)
εξουσία αναγνώρισης της “πατρότητας” του έργου, γ) εξουσία
περιφρούρησης της ακεραιότητας του έργου, δ) εξουσία
προσπέλασης στο έργο
Το περιουσιακό δικαίωμα αφορά: α) την εξουσία εγγραφής και
αναπαραγωγής, β) την εξουσία μετάφρασης, γ) την εξουσία
διασκευής, δ) την εξουσία θέσης σε κυκλοφορία, ε) την εξουσία
απαγόρευσης εισαγωγής αντιτύπων, στ) εξουσία δημόσιας
εκτέλεσης, μετάδοσης κλπ.

16
 Περιορισμοί περιουσιακού
δικαιώματος
Δεν απαιτείται η άδεια του δικαιούχου & η καταβολή αμοιβής για:
 Απόσπασμα για κριτική ή στήριξη θέσης
 Αναπαραγωγή σε εκπαιδευτικά βιβλία
 Άρθρο, τμήμα έργου για διδασκαλία ή εξετάσεις
 Πρόσθετο αντίτυπο από δημόσιες βιβλιοθήκες ή αρχεία
 Αναπαραγωγή ταινίας για Εθνικό Κέντρο Κινηματογράφου
 Χρήση για λόγους ενημέρωσης
 Χρήση σε δικαστική ή διοικητική διαδικασία
 Χρήση προς όφελος τυφλών και κωφάλαλων ατόμων

17
 Ειδικές κατηγορίες
Έργα συνεργασίας :άμεση σύμπραξη δύο ή περισσοτέρων δημιουργών. Οι
δημιουργοί ενός έργου, που είναι προϊόν συνεργασίας, είναι οι αρχικοί
συνδικαιούχοι του περιουσιακού και του ηθικού δικαιώματος επί του έργου. Αν
δεν συμφωνήθηκε αλλιώς, το δικαίωμα ανήκει κατά ίσα μέρη στους
συνδημιουργούς.
Συλλογικά έργα θεωρούνται όσα έχουν δημιουργηθεί με τις αυτοτελείς συμβολές
περισσότερων δημιουργών κάτω από την πνευματική διεύθυνση και το
συντονισμό ενός φυσικού προσώπου. Το φυσικό αυτό πρόσωπο είναι ο αρχικός
δικαιούχος του περιουσιακού και του ηθικού δικαιώματος επί του συλλογικού
έργου. Οι δημιουργοί των επιμέρους συμβολών είναι αρχικοί δικαιούχοι του
περιουσιακού και του ηθικού δικαιώματος επί των συμβολών τους, εφόσον αυτές
είναι δεκτικές χωριστής εκμετάλλευσης.
Σύνθετα έργα (απαρτιζόμενα από τμήματα που έχουν δημιουργηθεί χωριστά): οι
δημιουργοί των τμημάτων είναι αρχικοί συνδικαιούχοι των δικαιωμάτων επί του
σύνθετου έργου και αποκλειστικοί αρχικοί δικαιούχοι των δικαιωμάτων του
τμήματος, που δημιούργησε ο καθένας εφόσον αυτό είναι δεκτικό ξεχωριστής
εκμετάλλευσης

18
 Συγγενικά δικαιώματα /1

Τα δικαιώματα που απολαμβάνουν

αυτοί που συνεισφέρουν είτε παρουσιάζοντας
τα έργα είτε επενδύοντας στην πνευματική
δημιουργία,
χωρίς να είναι οι ίδιοι δημιουργοί
(μεσολάβηση, παραγωγή, διάδοση και
εκμετάλλευση του έργου).
19
 Συγγενικά δικαιώματα /2
Οι ερμηνευτές και οι εκτελεστές καλλιτέχνες (ηθοποιοί,
τραγουδιστές, μουσικοί χορωδοί, χορευτές, καλλιτέχνες
κουκλοθέατρου, θεάτρου σκιών κ.ά.) για την προστασία της
ερμηνείας τους,
οι παραγωγοί των υλικών φορέων ήχου ή/και εικόνας
οι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί για τις εκπομπές τους,
οι εκδότες για τη στοιχειοθεσία και τη σελιδοποίηση της
έκδοσης
Αυτοί που δημοσιεύουν αδημοσίευτα έργα δημιουργών που δεν
βρίσκονται εν ζωή.
20
 Διάρκεια
Η προστασία του έργου ξεκινά από την στιγμή
δημιουργίας και εξωτερίκευσης του.
Το ηθικό δικαίωμα του δημιουργού δεν έχει
συγκεκριμένη χρονική ισχύ, ισχύει για πάντα.
Το περιουσιακό δικαίωμα προστατεύεται για όλη την
διάρκεια ζωής του δημιουργού και επιπλέον 70 έτη από
τον θάνατο του.
Μετά την λήξη του χρόνου προστασίας του
δικαιώματος, το έργο είναι ελεύθερο για χρήση από τον
οποιονδήποτε με επιφύλαξη της προστασίας
ακεραιότητας και πατρότητας αυτού
Διάρκεια συγγενικών δικαιωμάτων: 50 χρόνια
21
 Άδεια χρήσης

Τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ΔΕΝ «κατοχυρώνονται»

μέσα από τυπικές/διοικητικές διαδικασίες
Η άδεια χρήσης αφορά μόνο περιουσιακά. Τα ηθικά δικαιώματα
είναι αμεταβίβαστα.
Προκειμένου να χρησιμοποιήσει κανείς ένα προστατευμένο έργο
νόμιμα, είναι απαραίτητη η έγγραφη συγκατάθεση του δημιουργού.
Προφορική συμφωνία περί μεταβίβασης πνευματικών δικαιωμάτων
δεν θεωρείται έγκυρη.
Στην σχετική έγγραφη σύμβαση πρέπει να αναφέρεται με αρκετή
ακρίβεια το έργο, η αμοιβή του δημιουργού, τα δικαιώματα που
παραχωρούνται, ο προορισμός της παραχώρησης καθώς και η
τοπική και χρονική ισχύς της σύμβασης.
22
 Copyright/ Δίκαιο αντάλλαγμα

Αμοιβή του δημιουργού για κάθε χρήση του

έργου
Κάθε πράξη χρήσης του έργου από τρίτο
δημιουργεί υποχρέωση καταβολής
ανταλλάγματος στον δημιουργό
Copyright: προστασία του δικαιώματος έναντι
αντιγραφής – με κάθε αναπαραγωγή του έργου
οφείλεται αμοιβή στον δημιουργό.
23
 Βιομηχανική ιδιοκτησία

Η βιομηχανική ιδιοκτησία περιλαμβάνει τα

διπλώματα ευρεσιτεχνίας (πατέντες), τα
υποδείγματα χρησιμότητας (μικρές εφευρέσεις),
τα δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών αλλά και
τα σήματα, τα βιομηχανικά σχέδια, και τις
προστατευόμενες γεωγραφικές ονομασίες
προελεύσεως

24
 Νέα προβλήματα
Νέα προβλήματα που προκύπτουν από τις τεχνολογικές εξελίξεις
και κυρίως τη διάδοση των δικτύων και την ψηφιοποίηση έργων  
Τα κύρια προβλήματα εντοπίζονται ή σχετίζονται άμεσα με
– την ευκολία και την ακρίβεια της αντιγραφής
– την υψηλή ποιότητα των αντιγράφων με αποτέλεσμα την
αδυναμία διάκρισης μεταξύ πρωτότυπου και αντιγράφου
– το χαμηλό κόστος αναπαραγωγής και διανομής των
αντιγράφων
– την ανωνυμία που χαρακτηρίζει τις on-line δραστηριότητες

25
 Προγράμματα η/υ
Σύνολο εντολών ή οδηγιών που προορίζεται, οταν
ενσωματωθεί στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, να
παράγει ένα ορισμένο αποτέλεσμα
Πρέπει να ερμηνευτεί με ευρύ τρόπο ώστε να
συμπεριλάβει οποιοδήποτε λογισμικό,δηλ. και
μεμονωμένες εφαρμογές, λειτουργικά συστήματα,
γλώσσες προγραμματισμού

26
 Προϋποθέσεις προστασίας
Δεν προβλέπεται καμία διατύπωση για την κτήση δικαιωμάτων
πνευματικής ιδιοκτησίας στο πρόγραμμα
Προϋπόθεση για την προστασία του ως έργου είναι η
πρωτοτυπία του προγράμματος.
– Δεν απαιτείται ιδιαίτερο «δημιουργικό ύψος»
Ένα πρόγραμμα προστατεύεται εφόσον "είναι πρωτότυπο με την
έννοια ότι είναι αποτέλεσμα προσωπικής πνευματικής εργασίας
του δημιουργού του" (άρθρο 1 § 3) ή, σύμφωνα με το όρθρο 2 §
3 ν. 2121/93, "εφόσον είναι προσωπικό πνευματικό
δημιούργημα του δημιουργού".
Απαιτείται η περιγραφή των ιδιαίτερων στοιχείων,
χαρακτηριστικών και γνωρισμάτων και δεν αρκεί η γενική
αναφορά στην ιδέα και τη βασική αρχή του προγράμματος
27
 Προστασία προγραμμάτων/1
Προστατεύσιμη είναι η μορφή, ο τρόπος έκφρασης ενός
προγράμματος
– Εκτείνεται σε κάθε μορφή κώδικα, ανεξάρτητα αν πρόκειται για
αντικειμενικό κώδικα (object code), πηγαίο κώδικα (source code) ή
για ενσωματωμένα στο λογισμικό προγράμματα
Ως μέρος του προγράμματος νοούνται και τα στοιχεία
εκείνα που καθιστούν δυνατή τη διασύνδεση του
προγράμματος με άλλα στοιχεία του ολοκληρωμένου
συστήματος καθώς και με τους χρήστες (interfaces).
Η προστασία εκτείνεται και στο προπαρασκευαστικό υλικό
του σχεδιασμού των συστημάτων
– Δεν καλύπτει τα εγχειρίδια ή τις οδηγίες χρήσεως
28
 Προστασία Προγραμμάτων / 2

Οι λειτουργικές δυνατότητες, η γλώσσα προγραμματισμού και ο

μορφότυπος αρχείων δεδομένων που χρησιμοποιούνται για την
εκμετάλλευση των λειτουργιών ενός προγράμματος δεν
συνιστούν τρόπο έκφρασης του προγράμματος (ΔΕΕ SAS
Institute Inc v. World Programming Ltd -2012)
Η χορήγηση προστασίας στις λειτουργικές δυνατότητες θα
ισοδυναμούσε με μονοπώληση ιδεών, μη επιτρέποντας σε
άλλους να δημιουργήσουν παρεμφερή προγράμματα
βασιζόμενοι στην παρατήρηση, μελέτη και δοκιμή της
συμπεριφοράς των δυνατοτήτων του προγράμματος.
 Προστασία Προγραμμάτων / 3

Δεν προστατεύονται ιδέες και αρχές στις οποίες βασίζεται

οποιοδήποτε στοιχείο του προγράμματος, όπως π.χ. o αλγόριθμος. Ο
χρήστης δικαιούται να εντοπίσει τις ιδέες και αρχές του
προγράμματος.
Χρήση της αντίστροφης μεταγλώττισης για τη δημιουργία
προγράμματος με σημαντικές ομοιότητες με το πρώτο δεν είναι νόμιμη.
(ΔΕΕ SAS Institute Inc v. World Programming Ltd -2012)
Ως μέρος του προγράμματος νοούνται και τα στοιχεία εκείνα που
καθιστούν δυνατή τη διασύνδεση του προγράμματος με άλλα στοιχεία
του ολοκληρωμένου συστήματος καθώς και με τους χρήστες
(interfaces).
– Θεωρείται ότι ο νόμος δεν χορηγεί προστασίας σε αυτά, γιατί αλλιώς θα
δημιουργούνταν μονοπώλια, καθώς θα ήταν αδύνατη η δημιουργία συμβατού
υλικού και συμβατών προγραμμάτων, με συνέπεια να μην είναι δυνατός ο
συνδυασμός διαφορετικών δομικών πληροφοριακών μονάδων και συστημάτων.
 Μισθωτός-δημιουργός
Δημιουργός μπορεί να είναι μόνο φυσικό πρόσωπο
Στην περίπτωση που έργο παράγεται από μισθωτό η ελληνική
νομοθεσία προβλέπει κατά κανόνα ότι ο δημιουργός του έργου είναι
και ο αρχικός δικαιούχος.
Εργα δημοσίων υπαλλήλων : τα περιουσιακά δικαιώματα επί των
έργων που δημιουργούν σε εκτέλεση του υπηρεσιακού τους
καθήκοντος μεταβιβάζονται αυτοδικαίως στον εργοδότη- (εάν δεν έχει
συμφωνηθεί διαφορετικά)
Ειδικά όμως για τα προγράμματα των ηλεκτρονικών υπολογιστών ο
ελληνικός νόμος προβλέπει ότι στα προγράμματα που παράγονται
στο πλαίσιο σύμβασης εργασίας ή έργου ο εργοδότης αποκτά
αυτοδικαίως όλες τις περιουσιακές αξιώσεις, εκτός εάν υπάρχει
αντίθετη συμφωνία.
31
 Περιουσιακές εξουσίες/1
Εξουσία του δικαιούχου να πραγματοποιεί ή παρέχει
άδεια για την οριστική ή προσωρινή αναπαραγωγή του
προγράμματος η/υ με κάθε μέσο ή μορφή εν όλω ή εν
μέρει
– Τόσο σε υλικό φορέα όσο και στη μνήμη RAM ή στην κρυφή
μνήμη cache
– Φόρτωση, εμφάνιση του προγράμματος στην οθόνη,
εκτέλεση, μεταβίβαση, αποθήκευση απαιτούν αναπαραγωγή
και συνεπώς άδεια του δημιουργού/ δικαιούχου

32
 Περιουσιακές εξουσίες/2
Μετάφραση, προσαρμογή, διαρρύθμιση ή οποιαδήποτε άλλη
παραγωγή του προ­γράμματος η/υ και αναπαραγωγή των
αποτελεσμάτων του
Οποιαδήποτε μορφή εμπορικής εκμετάλλευσης του προγράμματος,
δηλ. κάθε πράξη θέσης του προγράμματος σε κυκλοφορία.
Το δικαίωμα διανομής του αντιγράφου ενός προγράμματος η/υ
αναλώνεται τόσο όσον αφορά τα υλικά όσο και τα άυλα αντιγραφα
του προγράμματος (εφόσον δηλ. ο δικαιούχος επέτρεψε τη
μεταφόρτωση του αντιγράφου από το διαδίκτυο σε μέσο
αποθήκευσης) [ ΔΕΕ, υπόθεση UsedSoft κατά Oracle]

33
 Δικαιώματα
νομίμων χρηστών/1
Δικαίωμα παραγωγής (εφεδρικού) αντιγράφου ασφαλείας στο βαθμό
που η δημιουργία είναι απαραίτητη για τη χρήση του προγράμματος
– Για να καταστεί δυνατή η χρήση του προγράμματος σε περίπτωση καταστροφής
του αρχικού φορέα
– Ζήτημα δημιουργείται όταν τεχνολογικά μέτρα προστασίας εμποδίζουν τη
δημιουργία αντιγράφου
Δικαίωμα αναπαραγωγής του προγράμματος, η μετάφρασης.
προσαρμογής και εν γένει μετατροπής όταν είναι αναγκαίες για την
κατά προορισμό χρησιμοποίηση του προγράμματος η/υ
συμπεριλαμβανομένης και της διόρθωσης σφαλμάτων.
– Άρση ελαττωμάτων, όπως είναι οι βλάβες στη λειτουργία και τη ροή, σφάλματα
στον κώδικα (bugs) ή οι ιοί.
– Δεν είναι διόρθωση σφαλμάτων οι βελτιώσεις του προγράμματος ή η αφαίρεση
τμημάτων που προστατεύουν από αντιγραφή

34
 Δικαιώματα
νομίμων χρηστών/2
Δικαίωμα του νόμιμου χρήστη να παρακολουθεί, να μελετά, να δοκιμάζει τη
λειτουργία του προγράμματος
– προκειμένου να εντοπίσει τις ιδέες και αρχές που αποτελούν τη βάση
οποιουδήποτε στοιχείου του προγράμματος,
– Ο χρήστης μπορεί να ανατρέξει στον πηγαίο κώδικα για να κατανοήσει τις
τεχνικές λύσεις που δόθηκαν, τις αρχές ανάπτυξης ή τις ιδέες.
– εφόσον οι ενέργειες αυτές γίνονται κατά τη διάρκεια φόρτωσης, εμφάνισης
στην οθόνη, εκτέλεσης, μεταβίβασης ή αποθήκευσης του προγράμματος
Χρήση μεθόδων ανάλυσης της ροής του προγράμματος και μεθόδων
παρατήρησης της συνεργασίας μεταξύ προγραμμάτων
Για να υλοποιήσει αυτές τις δυνατότητες πρέπει να προβεί σε αποσυμπίληση

35
 Αποσυμπίληση/
αντίστροφη μεταγλώττιση
Ενέργειες reverse engineering ώστε να αποκτηθεί ο πηγαίος κώδικας
Ανάλυση και μελέτη ενός προγράμματος με σκοπό τη διερεύνηση του
τρόπου λειτουργίας και της δομής
Αναπαραγωγή, μετάφραση, προσαρμογή, διασκευή ή άλλη μετατροπή
εφόσον είναι απαραίτητη για να ληφθούν οι αναγκαίες πληροφορίες
για τη διαλειτουργικότητα ενός προγράμματος η/υ με άλλα
προγράμματα
– Κάθε άλλη επαναμετάφραση του κώδικα για τη συντήρηση ή την προσαρμογή σε
νέα δεδομένα απαιτεί άδεια δικαιούχου
– Δεν επιτρέπεται αποσυμπίληση για την επίτευξη διαλειτουργικοτητας με υλικό η/υ
(hardware)
– Οι πληροφορίες που αποκτώνται δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιηθούν για άλλο
σκοπό πέραν της διαλειτουργικοτητας 36
 Πατέντα λογισμικού
Δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ή πατέντα λογισμικού είναι ένα
δίπλωμα ευρεσιτεχνίας που έχει χορηγηθεί, πρόκειται ή
θα μπορούσε να χορηγηθεί σε μια εφεύρεση που
αφορά προϊόντα ή διεργασίες (συμπεριλαμβανομένων
των μεθόδων) που περιλαμβάνουν ή μπορεί να
περιλαμβάνουν λογισμικό ως ένα σημαντικό ή κατ΄
ελάχιστο απαραίτητο μέρος της υλοποίησης τους
Δηλαδή το λογισμικό είναι τμήμα της τεχνικής λύσης η
οποία κατοχυρώνεται και προστατεύεται με το δίπλωμα
ευρεσιτεχνίας
37
 Ειδή πατέντων λογισμικού
Ευρεσιτεχνίες για προϊόντα ή διεργασίες που μπορούν
να υλοποιηθούν με ή χωρίς λογισμικό
Ευρεσιτεχνίες για προϊόντα ή διεργασίες των οποίων η
υλοποίηση απαιτεί λογισμικό (σε συνδυασμό με
κάποιου είδους υλικό)
Ευρεσιτεχνίες που αποτελούνται αποκλειστικά από
πηγαίο κώδικα ή αλγορίθμους
Ένα δίπλωμα ευρεσιτεχνίας μπορεί να περιέχει αρκετές
διαφορετικές αξιώσεις. βάσει των οποίων αξιώνεται η
προστασία της τεχνικής λύσης

38
 Διαδικασία χορήγησης
Το δίπλωμα χορηγείται από την αρμόδια, σύμφωνα με τον νόμο αρχή,
με την αίτηση του δικαιούχου και δεν αποκτάται αυτόματα, χωρίς
διατυπώσεις, όπως συμβαίνει με τα πνευματικά δικαιώματα των
δημιουργών έργων, που εμπίπτουν στην πνευματική ιδιοκτησία
Προκειμένου να χορηγηθεί ένα δίπλωμα ευρεσιτεχνίας η αρμόδια
αρχή εξετάζει την αίτηση για να αποφανθεί εάν είναι όντως εφεύρεση,
καινοτόμος, μη εμφανής, και βιομηχανικά εφαρμόσιμη
Το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας δεν έχει ευρεία καθολική ισχύ όπως
συμβαίνει με τα πνευματικά δικαιώματα, αλλά εκτείνεται στα
γεωγραφικά πλαίσια των χωρών στις οποίες έχει υποβληθεί και
χορηγηθεί το δίπλωμα
Αυτό που πρακτικά συμβαίνει με την χορήγηση ενός διπλώματος
ευρεσιτεχνίας είναι ότι αναγνωρίζεται νομικά στο δημιουργό-εφευρέτη
ως έννομο συμφέρον αυτού, το δικαίωμα να μονοπωλεί μια εφεύρεση

39
 Η ευρωπαϊκή διάσταση /1

Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ευρεσιτεχνίας (European Patent

Convention)/Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ευρεσιτεχνιών
Ανακαλύψεις, επιστημονικές θεωρίες, μαθηματικές
μέθοδοι, κανόνες, μέθοδοι σκέψης και εργασίας, και
προγράμματα υπολογιστών, δεν είναι εφευρέσεις, και
επομένως δεν είναι δυνατό να δεσμεύονται από
πατέντες (άρθρο 52)

40
 Η ευρωπαϊκή διάσταση /2
Στις 18 Μαΐου 2004, το Συμβούλιο των Υπουργών, απορρίπτει τις
τροποποιήσεις του Κοινοβουλίου για την πρόταση οδηγίας για
εισαγωγή και δυνατότητας πατέντας
Η πρόταση οδηγίας που εγκρίνει, θεωρείται ακόμη πιο επιθετική
στα θέματα υιοθέτησης πατεντών λογισμικού από ότι η αρχική
Στις 6 Ιουλίου 2005, πραγματοποιείται η ψήφιση για την πρόταση
οδηγίας από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η πρόταση
απορρίπτεται με 648 στις 680 ψήφους. Η Ευρώπη ξεκάθαρα
αντιτίθεται στην αποδοχή των πατεντών λογισμικού. Συνεπώς
παραμένει το status-quo της Συνθήκης του 1973
Στο μεταξύ το Γραφείο είχε χορηγήσει 30.000 διπλώματα σε
ευρεσιτεχνίες λογισμικού, αναμένοντας την τροποποίηση της
νομοθεσίας
41
 Ελεύθερο λογισμικό
• Είναι το λογισμικό το οποίο σέβεται τις 4
παρακάτω ελευθερίες:
– Ελευθερία εκτέλεσης του προγράμματος με
οποιονδήποτε τρόπο επιθυμεί ο χρήστης
– Ελευθερία μελέτης και τροποποίησης του πηγαίου
κώδικα του προγράμματος
– Ελευθερία διακίνησης αντιγράφων του προγράμματος
σε άλλους (και επανέκδοσής του).
– Ελευθερία βελτίωσης και διακίνησης αντιγράφων της
βελτιωμένης εκδοχής του προγράμματος

42
 Ελεύθερο λογισμικό και
ανοιχτό λογισμικό
Το ελεύθερο λογισμικό είναι λογισμικό που μπορεί να
χρησιμοποιηθεί, αντιγραφεί, μελετηθεί, τροποποιηθεί και
αναδιανεμηθεί χωρίς περιορισμό (Free Software Foundation)
Λογισμικό ανοικτού κώδικα είναι το λογισμικό, του οποίου ο
πηγαίος κώδικας διατίθεται ελεύθερα σε αυτούς που θέλουν να
τον εξετάσουν, και/ή τροποποιήσουν η χρησιμοποιήσουν σε
άλλες εφαρμογές.
Το λογισμικό ανοικτού κώδικα δεν σημαίνει απαραίτητα ούτε
ελεύθερο λογισμικό ούτε δωρεάν λογισμικό

43
 Φορείς ελεύθερου λογισμικού
Free Software Foundation (FSF)
– Ιδρύθηκε από τον Stallman το 1984 για να εξασφαλίσει μια
πηγή χρηματοδότησης για το έργο GNU.
Open Source Initiative (OSI)
– Η OSI δημιουργήθηκε το 1998 από τον Eric Raymond και
Bruce Perens, αφού δεν συμφωνούσαν εξ ολοκλήρου με
τους περιορισμούς που επιβαλλόντουσαν από τον Richard
Stallman μέσω της ελεύθερης ιδεολογίας του λογισμικού.
Πανεπιστήμια και ερευνητικοί οργανισμοί: Βerkeley,
MIT
44
 ΄Αδειες ανοιχτού λογισμικού

– Σκοπός: Η ελεύθερη πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα

και ελεύθερη διακίνηση
– Κάθε ελεύθερο λογισμικό προστατεύεται από μια
αντίστοιχη άδεια χρήσης
– Ο δημιουργός παραιτείται από τα περιουσιακά
δικαιώματα του στο λογισμικό, όχι όμως και από τα
ηθικά.

45
 General Public License και LGPL

Η πρώτη και πιο δημοφιλής άδεια χρήσης ελεύθερου λογισμικού/

Ρήτρα “copyleft”: Αντίθεση με το copyright
Βασικό χαρακτηριστικό: οποιοδήποτε παράγωγο λογισμικό ή
λογισμικό που χρησιμοποιεί τμήμα λογισμικού που έχει την άδεια
GPL πρέπει υποχρεωτικά να έχει και αυτό την ίδια άδεια. (Άρθρο
2 παράγραφος β και γ).
Εάν ο χρήστης συμπεριλάβει λογισμικό τέτοιας άδειας σε
λογισμικό που έχει ο ίδιος αναπτύξει, ολόκληρο το απορρέον
λογισμικό συμπεριλαμβανόμενου του ιδιόκτητου κώδικα πρέπει
να υπαχθεί κάτω από την ίδια άδεια
Στόχος: η αποτροπή της εμπορευματοποίησης λογισμικού που
βασίζεται σε λογισμικό με άδεια GPL.

46
 Ακαδημαικές άδειες
Ακαδημαϊκές Άδειες (MIT Athena, Berkeley, Apache)
πλήρη δικαιώματα στον χρήστη του λογισμικού, (τροποποίηση,
επέκταση, πώληση)
Δεν απαιτείται το προκύπτον επεκταμένο λογισμικό να δίδεται με
την ίδια άδεια και δεν απαιτείται η κοινοποίηση των αλλαγών ή
επεκτάσεων.
Δυνατότητα εμπορικής εκμετάλλευσης του λογισμικού που
υπόκειται σε ακαδημαϊκή άδεια
Απαιτείται να παραμένουν και να αναφέρονται (attribution) τα
δικαιώματα του δημιουργού (copyrights)

47
 Άδειες Creative Commons/1
• Δημιουργήθηκαν από τον οργανισμό Creative
Commons/ L. Lessig
• Εξισορρόπηση μεταξύ του απόλυτου ελέγχου όλων των
δικαιωμάτων των έργων (all rights reserved) και της
παντελούς έλλειψης προστασίας (no rights reserved)
• Ο δημιουργός μπορεί να επιλέξει ο ίδιος τους όρους
χρήσης που θα χρησιμοποιήσει σε αντίθεση με τις
υπόλοιπες άδειες
• Παρέχονται δωρεάν
• Ελληνικές άδειες creative commons

48
 Άδειες Creative Commons/2
– Άδεια αναφοράς ονόματος δημιουργού (attribution
license)
– Άδεια υποχρεωτικής αναφοράς του ονόματος του
δημιουργού και υποχρέωσης διανομής του
παράγωγου έργου υπό ίδιους όρους (attribution
share alike license)
– Άδεια υποχρεωτικής αναφοράς ονόματος
δημιουργού από το χρήστη με απαγόρευση
δημιουργίας παράγωγου έργου (attribution non-
derivatives license)
49
 Άδειες Creative Commons/3
– Attribution non-commercial license - Άδεια αναπαραγωγής,
διάδοσης, παρουσίασης και δημιουργίας παράγωγου έργου
με:
• υποχρεωτική αναφορά στο όνομα του αρχικού δημιουργού
• απαγόρευση χρήσης του αρχικού έργου ή παραγώγων του
• μη επιβολή του όρου share-alike
– Attribution non-commercial share alike license: ίδια με την
προηγούμενη με την προσθήκη της επιβολής του όρου share-
alike
– Attribution non-commercial non-derivatives license:
• υποχρεωτική αναφορά στο όνομα του αρχικού δημιουργού
• διάθεση και παρουσίαση του έργου για μη εμπορική χρήση και
απαγόρευση δημιουργίας παράγωγου έργου

50
 Άδεια EUPL
– Ανάγκη δημιουργίας νέας ευρωπαϊκής άδειας ανοικτού
Λογισμικού (EUPL)
– Δυνατότητα χρήσης της και από κράτη μη μέλη της ΕΕ
– Πολυγλωσσική διατύπωση: μετάφραση σε όλες τις επίσημες
γλώσσες της ΕΕ (23)
– Αναφορά στο εφαρμοστέο δίκαιο: προβλέπει το αρμόδιο
δικαστήριο σε περίπτωση διαφοράς
– Ενσωμάτωση της ρήτρας copyleft

51
 Πολυμέσα

Δυσκολία υπαγωγής τους σε μια από τις παραδοσιακές

κατηγορίες έργων
•-οπτικοακουστικά έργα;
•-βάσεις δεδομένων;
•-νέα μορφή ψηφιακού έργου;
•-ιδιαίτερο νομικό καθεστώς;

52
 Προστασία ιστοσελίδων

• Ως περιεχόμενο έχουν άλλα προστατευόμενα

έργα πχ. λογισμικό, εικόνες, κείμενα
• Το περιεχόμενο προστατεύεται εξίσου είτε είναι
online, είτε offline
• Αυτόνομα η ιστοσελίδα μπορεί να προστατευθεί
είτε ως έργο είτε ιδίως αν θεωρηθεί βάση
δεδομένων

53
 Βάσεις δεδομένων

Ειδική περίπτωση συλλεκτικού έργου

Συλλογές έργων, δεδομένων ή άλλων ανεξάρτητων στοιχείων,
διευθετημένων κατά συστηματικό ή μεθοδικό τρόπο και ατομικώς
προσιτών με ηλεκτρονικά μέσα ή κατ΄ άλλον τρόπο
Κάθε είδους συλλογές έργων, λογοτεχνικών, καλλιτεχνικών,
μουσικών ή άλλων ή ακόμα και άλλο υλικό όπως είναι τα κείμενα,
οι ήχοι, οι εικόνες, οι αριθμοί, τα πραγματικά στοιχεία και
δεδομένα
Ψηφιακές ή ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων και παραδοσιακές,
μη ηλεκτρονικές.
Η προστασία ΔΕΝ επεκτείνεται στο λογισμικό που
χρησιμοποιείται για τη δημιουργία ή λειτουργία της βάσης
54
 Προϋποθέσεις προστασίας
Προστατεύονται μόνο εκείνες που "λόγω της επιλογής ή της διευθέτησης
του περιεχομένου τους αποτελούν πνευματικά δημιουργήματα".
Δεν απαιτείται άλλη μορφή πρωτοτυπίας
Προϋπόθεση αποτελεί ότι η βάση δεδομένων, λόγω της επιλογής ή
διευθέτησης του περιεχομένου της, αποτελεί "προσωπική πνευματική
δημιουργία" του δημιουργού που μπορεί να είναι είτε φυσικό πρόσωπο
ή ομάδα προσώπων, ο δημιουργός εκφράζει τη δημιουργική ικανότητά
του πραγματοποιώντας ελεύθερες και δημιουργικές επιλογές.
Προστατεύονται τόσο οι ηλεκτρονικές όσο και οι μη ηλεκτρονικές βάσεις
δεδομένων.

55
 Παραδείγματα
Συλλογές απλών στοιχείων, στα οποια μπορεί να
περιλαμβάνονται πληροφορίες τεχνικής, οικονομικής ή άλλης
φύσης, εικόνες, σύμβολα
Λεξικά, τηλεφωνικοί κατάλογοι, Χρυσός Οδηγός
Συλλογές ποιημάτων
Γεωγραφικοί χάρτες / μετεωρολογικά δεδομένα
Ευρετήριο δρόμων και οικοδομικών τετραγώνων με συντελεστές
εμπορικότητας
ΔΕΚ: ένα πρόγραμμα ποδοσφαιρικών συναντήσεων όπως αυτό
του ΟΠΑΠ συνιστά βάση δεδομένων κατά την έννοια του
άρθρου 1 παρ. 2 της Οδηγίας 96/9.
56
 Ψηφιακές βιβλιοθήκες

ψηφιακή βιβλιοθήκη, ειδικότερα, νοείται το είδος εκείνο

της βιβλιοθήκης που περιέχει συλλογές ψηφιακών
δεδομένων, το περιεχόμενό των οποίων καθίσταται
επιγραμμικά διαθέσιμο, σε παγκόσμια κλίμακα
Η διαδικασία της ψηφιοποίησης θεωρείται ως
αναπαραγωγή, διασκευή ή μετατροπή
Οι ψηφιακές βιβλιοθήκες συνιστούν συνήθως και
βάσεις δεδομένων

57
 Προστασία δημιουργού

Προστατευόμενο πρόσωπο είναι ο δημιουργός της βάσης δεδομένων

και όχι οι δημιουργοί των επιμέρους στοιχείων της.
Αποκλειστικό δικαίωμά του να επιτρέπει ή να απαγορεύει την
προσωρινή (φευγαλέα) ή διαρκή, συνολική ή μερική αναπαραγωγή της
βάσης με κάθε μέσο και μορφή
Αποκλειστικό και απόλυτο δικαίωμα να επιτρέπει ή να απαγορεύει τη
μετάφραση, προσαρμογή, διευθέτηση καθώς και κάθε άλλη μετατροπή
της βάσης δεδομένων αλλά και την οποιαδήποτε μορφή διανομής του
πρωτοτύπου ή αντιγράφων της βάσης
Αποκλειστικό δικαίωμα που αναγνωρίζεται στον δημιουργό της βάσης
δεδομένων να ανακοινώνει, παρουσιάζει ή επιδεικνύει με οποιοδήποτε
τρόπο τη βάση στο κοινό

58
 Προστασία κατασκευαστή
Κατασκευαστής της βάσης δεδομένων: Πρόκειται για το φυσικό ή νομικό
πρόσωπο που λαμβάνει την πρωτοβουλία και επωμίζεται τον κίνδυνο των
επενδύσεων. Δεν θεωρείται κατασκευαστής ο εργολάβος βάσης
δεδομένων.
Δικαίωμα να απαγορεύσει την εξαγωγή ή / και επαναχρησιμοποίηση του
συνόλου ή ουσιώδους μέρους της ΒΔ με την προϋπόθεση βέβαια ότι «η
απόκτηση, ο έλεγχος ή η παρουσίαση» του περιεχομένου της βάσης
φανερώνουν ότι έχει γίνει ουσιώδης ποιοτική ή ποσοτική επένδυση
Πρέπει να σημειωθεί ότι με βάση τη διατύπωση του κειμένου συνάγεται ότι
και το downloading και η έρευνα (search) υπάγονται στην έννοια της
αθέμιτης εξαγωγής, συνιστούν δηλαδή προσβολή της βάσης δεδομένων.
Διάρκεια προστασίας : 15 χρόνια

59
 Ουσιώδης επένδυση
Τα μέσα που χρησιμοποιούνται για την αναζήτηση
των υφισταμένων στοιχείων και τη συγκέντρωσή
τους στη βάση
Ποσοτικά κριτήρια
– Χρηματική επένδυση για την απόκτηση και παρουσίαση
περιεχομένων της βάσης
– Χρόνος,προσπάθεια, ενέργεια
Ποιοτικά κριτήρια
– Επένδυση με τη μορφή ανθρώπινων ή τεχνικών πόρων
60
 Νόμιμος χρήστης
βάσης δεδομένων
O νόμιμος χρήστης είναι μόνο ο συμβατικά
συνδεόμενος με τον δικαιούχο που παραχωρεί τη
χρήση της βάσης .
Ο νόμιμος χρήστης είναι ο συμβατικά συνδεόμενος με
τον δικαιούχο που παραχωρεί τη χρήση της βάσης,
αλλά και το πρόσωπο που προβαίνει σε χρήση της
βάσης, επικαλούμενος κάποια εξαίρεση υπέρ του (πχ.
έρευνα)
Ο νόμιμος χρήστης είναι ο νόμιμος κάτοχος μέσω
οποιουδήποτε τρόπου(δανεισμός από βιβλιοθήκη κλπ.)
αρκεί η νόμιμη κατοχή της βάσης
61
 Δικαιώματα νόμιμου χρήστη/1
Δικαίωμα να εξάγει ή/και να επαναχρησιμοποιεί μόνο
επουσιώδη μέρη του περιεχομένου
– Μπορεί να φορτώνει στη μνήμη η/υ επουσιώδη τμήματα και
το συνοδευτικό πρόγραμμα
– Να εκτυπώνει αποσπάσματα, π.χ. λημμα ηλεκτρονικής
εγκυκλοπαίδειας
Δεν επιτρέπεται η επανειλημμένη και συστηματική εξαγωγή/
επαναχρησιμοποίηση επουσιωδών μερών, εφόσον συνεπάγεται
τη διενέργεια πράξεων που έρχονται σε σύγκρουση με την
κανονική εκμετάλλευση της βάσης

62
 Δικαιώματα νόμιμου χρήστη/2
Ο νόμιμος χρήστης της βάσης δεδομένων μπορεί να προβαίνει
(μόνο) σε αναπαραγωγή (δηλ. όχι σε επαναχρησιμοποίηση)
ουσιώδους μέρους της βάσης δεδομένων, μόνο όταν πρόκειται
για εκπαιδευτικούς ή ερευνητικούς σκοπούς (αρκεί να
αναφέρεται η πηγή και στο βαθμό που η εξαγωγή δικαιολογείται
από τον επιδιωκόμενο μη εμπορικό σκοπό).
Όταν πρόκειται για σκοπούς δημόσιας ασφάλειας και
διοικητικής ή δικαστικής διαδικασίας, μπορεί εκτός της
αναπαραγωγής να προβαίνει και σε επαναχρησιμοποίηση
(εκτός δηλαδή της αρχικής αφαίρεσης) ουσιώδους μέρους της
βάσης δεδομένων.

63
 Τεχνολογικά μέτρα
Τα τεχνολογικά μέτρα είναι μηχανισμοί που έχουν ως βάση τους
το λογισμικό και θέτουν περιορισμούς στην πρόσβαση και τη
χρήση των έργων.
Χρησιμοποιούνται από τους δικαιούχους για να αποτρέπεται η
προσβολή των έργων τους ή για να περιορίζονται οι παράνομες
πράξεις.
Τα πιο γνωστά τεχνολογικά μέτρα που χρησιμοποιούνται προς
αυτόν το σκοπό είναι σήμερα, η κρυπτογραφία, η
αναγνωριστική ετικέτα και το υδατογράφημα, serial copy
management system που επιτρέπει τη δημιουργία ενός
ψηφιακού αντιγράφου πρώτης γενιάς .

64
 Προστασία τεχνολογικών μέτρων
Απαγορεύεται
•η εξουδετέρωση κάθε αποτελεσματικού τεχνολογικού μέτρου
•η κατασκευή, εισαγωγή, διανομή, πώληση, εκμίσθωση,
διαφήμιση για πώληση ή εκμίσθωση ή κατοχή για
εμπορικούς σκοπούς, συσκευών, προϊόντων, συστατικών
στοιχείων ή παροχή υπηρεσιών που αποσκοπούν στην
εξουδετέρωση των τεχνολογικών μέτρων
•Αστικές κυρώσεις (α.65) +ποινικές κυρώσεις (φυλάκιση ενός
έτους και χρηματική ποινή 2.900 - 15.000 ευρώ) + δυνατότητα
λήψης ασφαλιστικών μέτρων.

65
 «αποτελεσματικά»
τεχνολογικά μέτρα
«Αποτελεσματικά» τεχνολογικά μέτρα, δηλαδή εκείνα που
επιτυγχάνουν το στόχο της προστασίας και μάλιστα από την
κατασκευή τους και όχι μετά την επίθεση και την εξουδετέρωση.,
Τα τεχνολογικά μέτρα θεωρούνται αποτελεσματικά όταν η χρήση
του έργου ή άλλου προστατευόμενου αντικειμένου ελέγχεται από
τους δικαιούχους
– α)μέσω της εφαρμογής διαδικασίας ελέγχου της πρόσβασης
ή προστασίας, όπως κρυπτογράφησης, διατάραξης της
μετάδοσης ή άλλης μετατροπής του έργου ή άλλου
προστατευόμενου αντικειμένου ή
– β) μέσω προστατευτικού μηχανισμού ελέγχου της
αντιγραφής, ο οποίος επιτυγχάνει το στόχο της προστασίας

66
 Τεχνολογικά μέτρα/Περιπτώσεις

Τέλη2005:Ομάδα Φιλανδών ακτιβιστών είχε

κατασκεύασει ιστοσελίδα όπου αναλύονταν
μέθοδοι εξουδετέρωσης του τεχνολογικού
μέτρου Cοntent Scrambling System. Στη
συνέχεια παραδόθηκαν στις αρχές οικειοθελώς.
Αθώωση εξαιτίας της αναποτελεσματικότητας
του τεχνολογικού μέτρου CSS (απόφαση
R07/1004/ 25.05.2007)
67
 Digital Rights Management
Γενικός όρος που περιγράφει ένα σύνολο διαφορετικών
τεχνολογιών ελέγχου πρόσβασης με σκοπό την
επιβολή περιορισμών στον χρήστη
Αποσκοπεί στη διευκόλυνση της ελεγχόμενης διανομής
ψηφιακής πληροφορίας προκειμένου να αποτρέψει
παραβίαση της πνευματικής ιδιοκτησίας.
Προσφέρει τεχνικές ελέγχου και χρέωσης χρήσης
ψηφιακού περιεχομένου μέσω της διαρκούς
προστασίας πληροφορίας [ persistent information
protection (PIP)]
68
 Περιπτώσεις DRM
iTunes: εφαρμόζει το Fairplay DRM (ipod,iphone,κτλ), με
αποτέλεσμα κανένα νόμιμα αγορασμένο τραγούδι να μην παίζει
σε μη εξουσιοδοτημένα συστήματα.
Windows vista: Περιέχουν DRM το οποίο σταματά περιεχόμενο
(που είναι «DRM- protected») να αναπαράγεται όταν στο
σύστημα ανιχνευθεί λογισμικό που χαρακτηρίζεται unsigned(!).
Content Scrambling System(CSS): Δημιουργήθηκε το 1996 και
εισήλθε σε όλα τα DVDs .Εφαρμόζει κρυπτογραφικές τεχνικές
ώστε ένα DVD να αναπαράγεται μόνο από μηχανήματα
κατασκευαστών που έχουν υπογράψει σχετικές συμφωνίες.
Ολόκληρες κοινότητες χρηστών (πχ.Linux) δεν ήταν δυνατόν να
αναπαράγουν DVD…

69
 Τεχνολογική προστασία
και δικαιώματα των χρηστών
Η τεχνολογία εγγυάται έναν σχεδόν απόλυτο έλεγχο ως
προς την εκμετάλλευση αλλά και την χρήση των έργων
Ο δικαιούχος μπορεί χάρη στην τεχνολογία να
εισβάλλει στο πεδίο της ιδιωτικής χρήσης του έργου
(αναπαραγωγή, εκτύπωση, ανάγνωση, συσκευές)
Ο χρήστης αναλαμβάνει πλέον ενεργό ρόλο στην
παράνομη αναπαραγωγή και διανομή των έργων
Αλλά όταν πχ ο χρήστης δεν μπορεί να αναπαράγει το
έργο εξαιτίας της τεχνολογικής προστασίας
προσβάλλεται το δικαίωμα αναπαραγωγής για ιδιωτική
χρήση.
70
 Τεχνολογικά μέτρα
και προσωπικά δεδομένα
Τα συστήματα διαχείρισης και οι πληροφορίες για το καθεστώς των
δικαιωμάτων μπορούν να σχεδιασθούν κατά τρόπο ώστε
– να επεξεργάζονται δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα σχετικά με τις
καταναλωτικές συνήθειες των προσώπων
– όσον αφορά τη χρήση προστατευομένου υλικού και
– να καθιστούν δυνατή την παρατήρηση των συμπεριφορών σε ανοιχτή γραμμή.
Η πρόσβαση σε συναλλαγές αναφορικά με προστατευόμενο υλικό υπόκειται
στον προηγούμενο έλεγχο ταυτότητας και την παρακολούθηση της χρήσης
μέσω υδατογραφήματος ή άλλων μέσων
Τα συστήματα διαχείρισης δικαιωμάτων επιτρέπουν τον έλεγχο και την
επεξεργασία προσωπικών στοιχείων που αφορούν το πρόσωπο του χρήστη,
όπως οι προσωπικές προτιμήσεις, ο τόπος και ο χρόνος πρόσβασης, οι
τραπεζικές συναλλαγές.
Υποχρέωση τήρησης υποχρεώσεων που απορρέουν από τη νομοθεσία για
την προστασία προσωπικών δεδομένων.

71
 Δικαιώματα Δημιουργού
στην ΚτΠ
Οδηγία 2001/29 για το δικαίωμα του δημιουργού και τα
συγγενικά δικαιώματα στην κοινωνία της πληροφορίας με
σκοπό
– μείωση των διαφορών μεταξύ των υφιστάμενων στα κράτη μέλη
νομοθεσιών που μπορεί να οδηγήσουν σε παρεμπόδιση της
ελεύθερης κυκλοφορίας προϊόντων και υπηρεσιών στην εσωτερική
αγορά και τελικά να δυσχεράνουν την ανάπτυξη της Κοινωνίας της
Πληροφορίας εντός του κοινοτικού χώρου,
– η αύξηση της ασφάλειας δικαίου
– διασφάλιση ενός υψηλού επιπέδου προστασίας της Πνευματικής
Ιδιοκτησίας στο νέο ψηφιακό περιβάλλον

72
 Βασικές αρχές
Ενισχύονται τα λεγόμενα «ψηφιακά δικαιώματα», τα οποία έχουν
απόλυτο και αποκλειστικό χαρακτήρα
Προβλέπονται περιορισμοί και εξαιρέσεις που στοχεύουν σε έναν
συμβιβασμό, σε μια εξισορρόπηση μεταξύ των συμφερόντων των
δικαιούχων και των συμφερόντων των χρηστών αλλά και του ευρύτερου
κοινού.
Θωρακίζονται θεσμικά τα τεχνολογικά μέσα προστασίας από την
αναπαραγωγή και θεσπίζονται υποχρεώσεις κατάλληλης έννομης
προστασίας κατά των παράνομων δραστηριοτήτων που αλλοιώνουν τις
ηλεκτρονικές πληροφορίες διαχείρισης των δικαιωμάτων.
Παρέχεται αποτελεσματική προστασία των δικαιωμάτων Πνευματικής
Ιδιοκτησίας και των Συγγενικών Δικαιωμάτων από την πειρατεία μέσω της
θέσπισης ανάλογων προς την προσβολή και αποτρεπτικών κυρώσεων.

73
 Ψηφιακά δικαιώματα
Εξουσία (δικαίωμα) : «την άμεση ή έμμεση, προσωρινή ή μόνιμη
αναπαραγωγή, με οποιοδήποτε μέσο και μορφή, εν όλω ή εν μέρει
Ψηφιακή διάθεση : το κοινό μπορεί να έχει πρόσβαση στο
περιεχόμενο από τον τόπο και κατά το χρόνο της ατομικής επιλογής
του
Η εγγραφή έργων στην κεντρική μνήμη του υπολογιστή και η
παρουσίασή τους στο κοινό διαμέσου ιστοσελίδων που
εγκαταστάθηκαν από τρίτον στο διαδίκτυο χωρίς άδεια της
δημιουργού συνιστά προσβολή του δικαιώματος πνευματικής
ιδιοκτησίας,
Σύνδεσμοι (links):όταν όμως γίνεται παραπομπή όχι στην αρχική
σελίδα αλλά σε κάποια ειδικότερη σελίδα ή απευθείας σε στοιχεία
άλλου ηλεκτρονικού τόπου, υπερπηδώντας την αρχική σελίδα (deep
linking), υπάρχει προσβολή του δικαιώματος αναπαραγωγής και
παρουσίασης στο κοινό
74
 Εξαιρέσεις
«Τεχνολογικός περιορισμός»: οι προσωρινές πράξεις αναπαραγωγής
οι οποίες είναι μεταβατικές ή παρεπόμενες και οι οποίες αποτελούν
αναπόσπαστο και ουσιώδες τμήμα μιας τεχνολογικής μεθόδου, έχουν
δε ως αποκλειστικό σκοπό να επιτρέψουν α) την εντός δικτύου
μετάδοση μεταξύ τρίτων μέσω διαμεσολαβητή ή β) τη νόμιμη χρήση,
ενός έργου ή άλλου προστατευόμενου αντικειμένου και οι οποίες δεν
έχουν καμία ανεξάρτητη οικονομική σημασία.
Νομιμοποιείται η αναγκαστική και αναπόφευκτη αναπαραγωγή έργων
ή άλλων αντικειμένων που προστατεύονται κατά τη μεταφορά τους
μέσω του διαδικτύου
Καλύπτονται οι πράξεις που καθιστούν δυνατή την αναζήτηση
(browsing) και την αποθήκευση σε κρυφή μνήμη (caching), καθώς και
οι πράξεις που καθιστούν δυνατή την αποτελεσματική λειτουργία των
συστημάτων μετάδοσης, εφόσον ο διαμεσολαβητής δεν τροποποιεί τις
πληροφορίες και δεν παρεμποδίζει τη νόμιμη χρήση της τεχνολογίας

75
 Ανταλλαγή αρχείων
« 2001… το Napster αναγκάζεται να σταματήσει τη
δωρεάν ανταλλαγή μουσικών αρχείων μεταξύ των
χρηστών γιατί δε σεβάστηκε τη νομοθεσία για το
copyright.
2047…. ο φοιτητής Dan Halbert οδηγείται στη φυλακή
γιατί δάνεισε τον υπολογιστή του σε συμφοιτήτριά του
που μπορούσε να διαβάσει όλα τα βιβλία τα οποία
ήταν αποθηκευμένα σε ηλεκτρονική μορφή.
Το 2047 μόνο οι «πειρατές» θα μπορούν να
ανταλλάσσουνμεταξύ τους τα βιβλία τους » (Stallman)
76
 Ομότιμα δίκτυα/1
Το peer-to-peer (ή P2P) είναι ένα δίκτυο που επιτρέπει σε δύο ή
περισσότερους υπολογιστές να μοιράζονται τους πόρους τους
ισοδύναμα. Το δίκτυο αυτό χρησιμοποιεί την επεξεργαστική ισχύ,
τον αποθηκευτικό χώρο και το εύρος ζώνης (bandwidth) των
κόμβων.
Οι διάφοροι ομότιμοι κόμβοι είναι δυνατό να παρουσιάζουν
διαφορετικά τεχνικά χαρακτηριστικά.
Η βασική αρχή των P2P δικτύων είναι η ισότητα μεταξύ των
κόμβων του. Η πληροφορία διαδίδεται μέσα σε αυτό το δίκτυο.
Η νέα γενιά λογισμικού δεν προαπαιτεί την ύπαρξη ενός κεντρικού
διακομιστή ή την ύπαρξη ενός τέτοιου κεντρικού καταλόγου

77
 Ομότιμα δίκτυα/2
Η χωρίς άδεια θέση ενός έργου στη διάθεση άλλων χρηστών
μέσω ενός δικτύου peer-to-peer συνιστά προσβολή του
αποκλειστικού δικαιώματος του δημιουργού να επιτρέπει ή να
απαγορεύει την ψηφιακή διάχυση του έργου
Διάθεση διάσπαρτων «πακέτων δεδομένων» σε πολλούς
χρήστες ή προσβολή πνευματικής ιδιοκτησίας εξαιτίας της χωρίς
άδειας διάθεσης ενός έργου στο κοινό κάθε φορά που το έργο
προσφέρεται στο κοινό, άσχετα εάν αυτή έχει αυτή έχει επιλεγεί
από τον χρήστη ή εάν αποτελεί τεχνική συνέπεια της χρήσης του
λογισμικού peer-to-peer την οποία δεν μπορεί να ελέγξει ο
χρήστης

78
 Παραβιάσεις
πνευματικής ιδιοκτησίας
Η ανταλλαγή αναλύεται σε τρεις πράξεις
– αναπαραγωγή (upload) του αρχείου που περιέχει τα προστατευόμενα
έργα στον υπολογιστή του χρήστη,
– διάθεση του έργου σε άλλους χρήστες
– και «κατέβασμα» (download) του έργου από έναν άλλο χρήστη στον
υπολογιστή του στο πλαίσιο ανταλλαγής αρχείων.
Η ανταλλαγή προστατευομένων έργων μέσω των ομοτίμων
δικτύων προσβάλλει το δικαίωμα παρουσίασης/διάθεσης στο
κοινό και το δικαίωμα αναπαραγωγής.
Η νομιμότητά της προϋποθέτει άδεια του δημιουργού και των
δικαιούχων συγγενικών δικαιωμάτων.

79
 Peer to Peer
Ζητήματα αναφορικά με την άνευ αδείας διάθεση :
-παρουσίαση & διανομή στο κοινό
-αναπαραγωγήστους σκληρούς δίσκους ή άλλα
μέσα αποθήκευσης των χρηστών
Διώκονται κυρίως:
-ο χρήστης που κάνει upload
-η εταιρεία μέσω του κεντρικού συστήματος της
οποίας γίνεται ανταλλαγή του περιεχομένου
80
 Περιπτώσεις διώξεων κατά παρόχων
Napster: δίωξη γιατί εν γνώσει της διευκόλυνε την παράνομη
ανταλλαγή επειδή διέθετε μέσω της ιστοσελίδας δωρεάν το λογισμικό
για την ανταλλαγή και προσέφερε τεχνική υποστήριξη
Kazaa: οι παραγωγοί του λογισμικού δεν έχουν την τεχνική
δυνατότητα ελέγχου αναφορικά με την ανταλλαγή ενώ δεν μπορούν
να διακρίνουν αν τα ανταλλασσόμενα έργα είναι προστατευόμενα ή
όχι.
Grokster/Morpheus: με πρόθεση διανομή προιόντος με σκοπό τη
χρήση του για προσβολή της πνευματικής ιδιοκτησίας (κριτήριο
ενθάρρυνσης/παρακίνησης)
Pirate Bay:δίωξη και καταδίκη για διευκόλυνση παραβίασης
πνευματικής ιδιοκτησίας Το Εφετείο μείωσε μεν τις ποινές φυλάκισης
των κατηγορουμένων, αλλά αύξησε το πρόστιμο που καλούνται να
καταβάλλουν.
81
 Gamato.info
Έρευνες μετά από καταγγελία της Εταιρίας Προστασίας Οπτικοακουστικών
Έργων
Η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος πραγματοποίησε ταυτόχρονα κατ’ οίκον
έρευνες παρουσία εισαγγελέα σε διάφορες πόλεις της χώρας, όπου
διαπιστώθηκε ότι οι συλληφθέντες συνδέονταν με τη συγκεκριμένη
ιστοσελίδα.
Συλλήψεις στην Αθήνα, τη Λάρισα, την Πέλλα και τη Θεσσαλονίκη, με την
κατηγορία της παράβασης του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Κατηγορούνται συνολικά έντεκα, όλοι τους Έλληνες υπήκοοι, δύο εκ των
οποίων μένουν μόνιμα στην Ολλανδία (ο server ήταν εγκατεστημένος στην
Ολλανδία).
Εκτός από τα διαφυγόντα κέρδη της εταιρίας (υπολογίζεται σε 15 εκ, ευρώ),
πολύ μεγάλο είναι και το ποσό των φόρων που χάνει το Ελληνικό Δημόσιο.

82
 Επιτροπή για τη Διαδικτυακή Προσβολή
Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΕΔΠΠΙ)

Νόμος 4481/2017 άρθρο 52 παρ. 1
με στόχο έχει να διευκολύνει την εξωδικαστική αντιμετώπιση
περιπτώσεων διαδικτυακής προσβολής των δικαιωμάτων
πνευματικής ιδιοκτησίας ή συγγενικών δικαιωμάτων.
Τριμελής: Πρόεδρος Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας
(ΟΠΙ), εκπρόσωπος Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών
και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ), εκπρόσωπος Αρχής Προστασίας
Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ)

83
 Διαδικασία για αντιμετώπιση περιπτώσεων
διαδικτυακής προσβολής των δικαιωμάτων

Εισαγωγή στην Ελλάδα ενός συστήματος ειδοποίησης και απόσυρσης

περιεχομένου
μέσα σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα το οποίο δεν ξεπερνά τις 60 ημέρες, κάθε
δικαιούχος που προσφεύγει ενώπιόν της σε σχέση με την παράνομη διάθεση
έργων του στο διαδίκτυο μπορεί να επιτύχει (εάν φυσικά η προσφυγή του
ευσταθεί) την άμεση απομάκρυνση ή τη διακοπή πρόσβασης στο έργο του
ανάλογα με τις περιστάσεις.
Σε περίπτωση που γίνει δεκτή η αίτηση οι αποδέκτες της γνωστοποίησης
καλούνται να απομακρύνουν το περιεχόμενο που προσβάλλει το δικαίωμα από την
ιστοσελίδα στην οποία αυτό έχει αναρτηθεί παράνομα ή να διακόψουν την
πρόσβαση σε αυτό
Σε περίπτωση προσβολών μεγάλης κλίμακας, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει
αντί για την απομάκρυνση του περιεχομένου διακοπή της πρόσβασης σε αυτό
84
 Ανίχνευση παραβίασης
πνευματικής ιδιοκτησίας
– Ο εντοπισμός και η συλλογή των διευθύνσεων IP των
χρηστών, καθώς και η αναγνώριση της ταυτότητας του
χρήστη μέσω των στοιχείων που τηρούνται από τον πάροχο
υπηρεσιών διαδικτύου, εγείρουν ζητήματα αναφορικά με
συνταγματικά προστατευόμενα δικαιώματα όπως το
δικαίωμα προστασίας προσωπικών δεδομένων και την
ελευθερία της επικοινωνίας (απόρρητο)
– Διεύθυνση ΙP
• Δεδομένο κίνησης
• Δεδομένο προσωπικού χαρακτήρα στο βαθμό που είναι δυνατή η
σύνδεση με ένα φυσικό πρόσωπο

85
 Το όριο της ιδιωτικότητας
Promusicae v. Telefonica de Espana (ΔΕΚ/2008) : το κοινοτικό
κεκτημένο δεν επιβάλλει στα κράτη μέλη να προβλέψουν την
υποχρέωση γνωστοποίησης των δεδομένων προσωπικού
χαρακτήρα προκειμένου να διασφαλίσουν την αποτελεσματική
προστασία του δικαιώματος του δημιουργού στο πλαίσιο
αστικής δίκης.
LSG-Gesellschaft von Leistungsschutzrechten v. Tele2
(ΔΕΚ/2009): δεν απαγορεύεται στα κράτη μέλη να προβλέπουν
υποχρέωση γνωστοποίησης σε τρίτους ιδιώτες προσωπικών
δεδομένων κίνησης προκειμένου αυτοί να ασκήσουν ενώπιον
αστικών δικαστηρίων αγωγές κατά προσβολών της πνευματικής
ιδιοκτησίας

86
 Το θεσμικό πλαίσιο
στην Ελλάδα
Δυνατή η λήψη ασφαλιστικών μέτρων κατά των διαμεσολαβητών, οι
υπηρεσίες των οποίων χρησιμοποιούνται από τρίτο για την προσβολή
του δικαιώματος του δημιουργού και των συγγενικών δικαιωμάτων
Το Δικαστήριο μπορεί να διατάξει τον φορέα παροχής υπηρεσιών
διαδικτύου να περιορίσει την πρόσβαση στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα
με παράνομο περιεχόμενο.
Το δικαστήριο μπορεί να διατάξει την παροχή από τον αντίδικο
πληροφοριών για την προέλευση και για τα δίκτυα διανομής των
εμπορευμάτων ή παροχής των υπηρεσιών που πρσβάλλουν το
δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας, τα συγγενικά δικαιώματα
Περιορισμοί
– Προστασία της εμπιστευτικότητας των πηγών πληροφοριών
– Προστασία προσωπικών δεδομένων

87
 Ο νόμος HADOPI 1/2 (Γαλλία)
Μία Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή (Haute Autorité pour la Diffusion des Œuvres et la
Protection des droits sur Internet) παρεμβάλλεται μεταξύ δικαιούχων και παρόχων.
Αποστολή (δύο) προειδοποιητικών μηνυμάτων σε όσους ανταλλάσουν παράνομα
αρχεία
Σε περίπτωση άρνησης του παραβάτη να συμμορφωθεί, η Αρχή  έχει τη δυνατότητα να
διατάσσει τη διακοπή της σύνδεσης στο διαδίκτυο. Ο νόμος ΗADOPI 2 προβλέπει την
κύρωση της διακοπής της σύνδεσης στο διαδίκτυο μέχρι ένα έτος  μέσω
απλουστευμένης  δικαστικής διαδικασίας (προσωρινής ποινικής διάταξης).
Το Συνταγματικό Συμβούλιο με απόφαση της 10ης Ιουνίου 2009 έκρινε αντισυνταγματική
τη διάταξη του νόμου HADOPI 1 για την διακοπή της σύνδεσης με το σκεπτικό ότι «το
δικαίωμα ελεύθερης πρόσβασης στις online υπηρεσίες επικοινωνιών αποτελεί ανθρώπινο
δικαίωμα, το οποίο δεν μπορεί να περιοριστεί  χωρίς την παρέμβαση του δικαστή»
Ο Νόμος Hadopi 2 εξουσιοδοτεί την Αρχή να διαπιστώνει τις παραβάσεις της
νομοθεσίας για την πνευματική ιδιοκτησία στο διαδίκτυο και τροποποιεί την ποινική
νομοθεσία και  επιτρέπει στα δικαστήρια να ακολουθούν απλοποιημένες διαδικασίες
προκειμένου να απαγγέλλονται κατηγορίες ενάντια σε όσους προβαίνουν σε παράνομες
ανταλλαγές αρχείων και έργων

88
 Έννομη προστασία /1

 Ασφαλιστικά μέτρα: όταν πιθανολογείται κίνδυνος

προσβολής χωρίς να χρειάζεται να
προσδιορισθούν τα έργα
 Συνδρομή διωκτικών αρχών: όταν επίκειται τέλεση
πράξης προσβολής & ιδίως στην περίπτωση
δημόσιας εκτέλεσης κατόπιν αιτήσεως του
δικαιούχου ή δημιουργού οφείλει να απαγορεύσει
την τέλεσή της
89
 Έννομη προστασία/ 2
• Αγωγή αναγνωριστική του δικαιώματος
• Αγωγή για την άρση της προσβολής
• Αγωγή για την παράλειψη της προσβολής στο μέλλον εφόσον απειλείται
προσβολή ή συνέχιση ή επανάληψη προσβολής
• Αγωγή για αποζημίωση και ικανοποίηση της ηθικής βλάβης εφόσον
υπάρχει υπαιτιότητα του προσβολέα
• Αγωγή για απόδοση αδικαιολόγητου πλουτισμού του προσβολέα
• Αγωγή για καταβολή του κέρδους που αποκόμισε από τη διαχείριση της
ξένης περιουσίας ο προσβολέας

Αποζημίωση= διπλάσια της αμοιβής που συνήθως ή κατά νόμο καταβάλλεται

για το είδος της εκμετάλλευσης που έκανε χωρίς την άδεια ο υπόχρεος .

90
 Αδικήματα σχετικά με παραβιάσεις
πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων
Κάθε κράτος - μέλος θα πρέπει να θεσπίσει νομοθετικά και άλλα μέτρα που είναι
αναγκαία για να θεμελιώσει ως ποινικά αδικήματα, σύμφωνα με την εθνική του
νομοθεσία, την παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων, όπως αυτά
προσδιορίζονται σύμφωνα με το νόμο και ανάλογα με υποχρεώσεις που έχουν
αναληφθεί
– με την πράξη των Παρισίων της 24ης Ιουλίου 1971,
– τη σύμβαση της Βέρνης για την προστασία των λογοτεχνικών και καλλιτεχνικών
δημιουργημάτων,
– τη συμφωνία Εμπορίου, σχετική με τα δικαιώματα WIPO για τα πνευματικά δικαιώματα με
την εξαίρεση κάθε ηθικού δικαιώματος, που προκύπτει από τέτοιες συμβάσεις, όταν αυτές
οι πράξεις διαπράττονται εκ προθέσεως για εμπορικούς σκοπούς μέσω ενός συστήματος
υπολογιστών,
– διεθνή σύμβαση για την προστασία των παραγωγών, εκτελεστών Φωνογραφιών
Ραδιοφωνικών Οργανισμών που καταρτίσθηκε στη Ρώμη.
Για τις σχετικές με το θέμα παραβάσεις ισχύει στην ελληνική έννομη τάξη ο ν.
2121/93.
 Ποινική προστασία πνευματικής
ιδιοκτησίας(370Γ §1)/ 1
Χωρίς δικαίωμα
Αντιγραφή ή χρήση προγραμμάτων
ηλεκτρονικών υπολογιστών
Με χρηματική ποινή ή παροχή κοινωφελούς
εργασίας.
Προστασία δημιουργού αλλά και χρήστη
 Ποινικές κυρώσεις (άρθρο 66)
• Φυλάκιση 1-5 έτη και χρηματική ποινή από 2.900 έως
15.000€
• Φυλάκιση 2-5 έτη και χρηματική ποινή 6000 έως
30.000 € αν το όφελος που επιδιώχθηκε ή η ζημία που
απειλήθηκε είναι ιδιαίτερα μεγάλα
• κάθειρξη μέχρι 10 έτη και χρηματική ποινή 15.000 έως
59.000 € αν ο υπαίτιος είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος για
την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας ή των
συγγενικών δικαιωμάτων

93
 Η νέα Οδηγία
Οδηγία 2019/970 για τα δικαιώματα πνευματικής
ιδιοκτησίας και τα συγγενικά δικαιώματα στην ψηφιακή
ενιαία αγορά και την τροποποίηση των οδηγιών 96/9/ΕΚ και
2001/29/ΕΚ
Σκοπός η ενίσχυση της δυνατότητας των κατόχων
πνευματικών δικαιωμάτων, κυρίως των δημιουργών όπως οι
μουσικοί, οι ερμηνευτές και οι σεναριογράφοι, καθώς και
των εκδοτών ειδήσεων και των δημοσιογράφων, να
διαπραγματευτούν καλύτερες συμβάσεις για τη χρήση των
έργων τους που εμφανίζονται σε διαδικτυακές πλατφόρμες
94
 Οι βασικές επιλογές/1
Οι διαδικτυακές πλατφόρμες πλέον υπεύθυνες για το
περιεχόμενο που αναρτούν οι χρήστες
– Καμία υποχρέωση γενικής παρακολούθησης
Οι σύνδεσμοι προς ειδησεογραφικά άρθρα, οι οποίοι
συνοδεύονται από «μεμονωμένες λέξεις ή πολύ
σύντομα αποσπάσματα» μπορούν να διαμοιράζονται
ελεύθερα
Οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να λαμβάνουν μερίδιο
των εσόδων που αποκομίζουν οι εκδότες για τη χρήση
δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας
95
 Οι βασικές επιλογές/2
Οι νεοφυείς επιχειρήσεις θα υπόκεινται σε ελαφρύτερες
υποχρεώσεις
Η ανάρτηση προστατευόμενων έργων για λόγους
παράθεσης, κριτικής, εξέτασης, διακωμώδησης, παρωδίας
ή σάτιρας προστατεύεται, διασφαλίζοντας ότι τα «memes»
και τα αρχεία GIF θα συνεχίσουν να είναι διαθέσιμα και
διαμοιράσιμα σε διαδικτυακές πλατφόρμες
Εξαιρέσεις για ερευνητικούς και διδακτικούς σκοπούς ή
σκοπούς προστασίας πολιτιστικής κληρονομιάς
Υποχρεώσεις διαφάνειας
96
 ‘Οφελος για καλλιτέχνες
και δημοσιογράφους
ενίσχυση της δυνατότητας των κατόχων πνευματικών
δικαιωμάτων, κυρίως των δημιουργών όπως οι
μουσικοί, οι ερμηνευτές και οι σεναριογράφοι, καθώς
και των εκδοτών ειδήσεων και των δημοσιογράφων, να
διαπραγματευτούν καλύτερες συμβάσεις για τη χρήση
των έργων τους
διαδικτυακές πλατφόρμες απευθείας υπόλογες για το
περιεχόμενο που αναρτάται σε αυτές

97
 Εξασφάλιση της ελευθερίας
της έκφρασης/πληροφόρησης;
η διαμοίραση αποκομμάτων ειδησεογραφικών άρθρων εξαιρείται
ρητώς από την εφαρμογή της οδηγίας
μέτρα εναντίον των κόμβων αναμετάδοσης ειδήσεων που κάνουν
κατάχρηση αυτού του δικαιώματος
Τα αποκόμματα θα μπορούν λοιπόν να συνεχίσουν να
εμφανίζονται στις σελίδες του Google News, για παράδειγμα, ή
όταν ένα άρθρο μοιράζεται στο Facebook, με την προϋπόθεση
ότι αυτά θα είναι «πολύ σύντομα».
Η ανάρτηση προστατευόμενων έργων για λόγους παράθεσης,
κριτικής, εξέτασης, διακωμώδησης, παρωδίας ή σάτιρας
προστατεύεται
98
 Ποιοι επηρεάζονται

Το YouTube, το Facebook και το Google News είναι

μεταξύ των πιο γνωστών υπηρεσιών που θα
επηρεαστούν άμεσα από τη νέα νομοθεσία.
Η ανάρτηση έργων σε διαδικτυακές εγκυκλοπαίδειες
με μη εμπορικό τρόπο, όπως για παράδειγμα στη
Wikipedia, ή πλατφόρμες ανοιχτού («open source»)
λογισμικού, όπως το GitHub, θα εξαιρούνται αυτόματα
.

99
 Ο «δημόσιος τομέας»

Εργα που εμπίπτουν στον δημόσιο τομέα είναι

ελεύθερα διαθέσιμα
Ο καθένας μπορεί να τα αναρτά και να τα
διαδίδει, ακόμη και για εμπορικούς σκοπούς
“fall back exception” –για έργα εκτός εμπορίου
που δεν υποστηρίζονται από συλλογικό φορέα
αλλά μόνο για μη εμπορική χρήση

100
 Οι βασικές επιφυλάξεις

Κι αν οι δικαιούχοι δεν θέλουν να δώσουν

άδειες για την ανάρτηση / διάδοση;
Κίνδυνος κατάχρησης πρακτικών blocking/
filtering
Κίνδυνος overblocking που μπορεί να
περιορίσει την ελευθερία της έκφρασης
Υψηλά κόστη
101