‫غذا چیست؟‬

‫‪:‬اثر حفظ الصحه خراب باالی مردم‬

‫صحت‬
‫مرگ ومير اطفال کمتر از‪ 5‬سال ‪ 55/1000‬که ‪ %20‬علت این مرگ میر عبارت از امراض مربوطه به آب‬
‫‪.‬ناپاک حفظ الصحه ناکافی و مراعات نکردن نظافت میباشد‬

‫‪.‬بیشتراین امراض اسهاالت بوده و علت آن آب ناپاك ميباشد‬

‫آه‬
‫‪:‬اثرات ناگواررفع حاجت در فضاء باز‬
‫محيط کثیف‬
‫امراض‬
‫عزت‬

‫‪:‬اثر منفی باالی خانمها‬

‫‪.‬خانمها بيشتر به مشكالت رو برو ميشوند‬
‫‪.‬اثرات منفی ذهنی روانی و جسمانی باالی طبقه اناث‬
‫‪ .‬چرا كه اينها بيشتر متوجه كلتور وحجاب هستند‬
‫بنآ اين طبقۀ از فاميل ها تا به شب انتظار ميكنند تا در هواي آزاد رفع حاجت كنند‪،‬اين عمل باالي صحت و روحیه آنها اثر‬
‫‪.‬بد دارد‬
‫‪.‬طبقْه اناث دهاتی نشین جهت آب اشامیدنی به مشکالت بزرگ روبرو هستند‬

‫برای بهبود حفظ الصحه چی باید کرد؟‬

‫‪.‬این احساس را در خود پیدا کنیم که مشکل حفظ الصحه مشکل ما است نه مشکل دولت و جامعه جهانی‬
‫‪ (SDG).‬بدست آوردن اهداف انکشاف دوامدار افغانستان‬
‫‪.‬زمینه را برای نوشیدن آب صحی برابر نماییم‬
‫‪.‬ساختن کنارابها و استفاده از آن‬
‫‪ .‬جلوگیری نمودن از امراض مولد آب‬
‫‪.‬عادتهایکه در بخش نظافت هست را تغیر مثبت داده و اصول صحی را در خود‪،‬فامیل وجامعه عملی نماییم‬
‫‪.‬پاکی دوامدار واستوار بر جامعه را به میان بیاوریم‬
‫‪.‬عادات وسلوک جامعه را در مورد نظافت تغیر بدهیم‬
‫کوشش نماییم تا خود خانه ومحیط را پاک نگهداریم‬

‫چی ضرورت است تا این مشکالت حل گردد؟‬

‫تهیه آب اشامیدنی‬
‫تسهیالت کافی حفظ الصحه‬
‫تطبیق دوامدار و استوار برجامعه‬
‫تغیر سلوک جامعه جهت صحت و نظافت‬
‫‪:‬حالت آب و حفظ الصحه در افغانستان‬
‫‪:‬اکمال آب پاک‬
‫‪. (ALCS 2014) (Afghan Living Condition‬در ساحات دهاتي (‪ )65 ٪‬مردم به آب پاک دسترسی دارد‬
‫)‪Survey‬‬
‫‪.‬تا ‪ )100 ٪( 2030‬است ‪ SDG‬اهداف انکشافی دوامدار‬
‫‪.‬منا بع آب پاک ‪:‬چاه‪،‬بمبه دستی‪ ،‬چشمه‪ ،‬کاریز‬
‫اهداف پیشرفت دوامدار‪(SDG: sustainable Development Goal‬کیفیت اب زير سوال است‬ ‫‪MDG‬‬
‫)‪(Millennium Development Goals‬‬
‫ختم غربت در جهان‪1.‬‬
‫‪.‬گشنگی را ختم میکنیم وغذای صحی را ذخیره میکنیم تا در وقت قحطی آنرا به مردم توزیع نماییم ‪2.‬‬
‫‪.‬به هر انسان زندگی صحتمند میخواهیم ‪3.‬‬
‫‪.‬فراهم نمودن تعلیم معیاری وخوب برای مردم ‪4.‬‬
‫‪.‬مساوات حقوق زن و مرد یا جندر یا حقوق هرکدامشان را برایشان میدهیم ‪5.‬‬
‫‪.‬یقینی کردن نظم ورساندن آب صحی به طریقه دوامدار ‪6.‬‬
‫‪...‬فراهم نمودن توانایی جدید مثل انرزی برق سولر ‪7.‬‬
‫‪.‬ترقی زندگی ویا فراهم نمودن زمینه کار برای مردم ‪8.‬‬
‫‪.‬ساخت تعمیر های معیاری که در مقابل زلزله ودیگر عوامل وحادثات برداشت بتواند ‪9.‬‬
‫در ممالکی که مساوات وجود ندارد مساوات را اوردن(حقوق مساوی بین الدول) پایین وباال ندیدن یک مملکت بر ‪10.‬‬
‫‪.‬دیگر جهان اول و دوم وسوم‬
‫‪.‬ساخت شهر های معیاری که در مقابل عوامل وحادثات محفوظ باشد ‪11.‬‬
‫‪.‬تولید ضرورتهای انسانها بشکل دوامدار ‪12.‬‬
‫در ساحاتیکه تغیرات اقلیمی رخ داده است برای مصون نکهداشتن مردمانشان از اثرات آن کار کنند؟ ‪13.‬‬
‫‪.‬حفاظت منابع آب برای ترقی دوامدار‪14.‬‬
‫‪.‬محافظت جنگالت به طریقه دوامدار ‪15.‬‬
‫‪.‬ساختن یک جامعه با امن ورسیدن هر فرد به انصاف به طریقه دوامدار ‪16.‬‬
‫‪).‬برای ترقی دوامدار ایجاد ونگهداشتن روابط بین الدول‪17.‬‬

‫‪:‬دسترسی به کنارابهای مصئون‬

‫حفظ الصحه‪ ٪39( :‬مردم از کنارابهای بهبود یافته استفاده ميکنند‪).‬‬
‫‪.‬قرار حكايت مردم در افغانستان‪70 ٪ ،‬مردم قريه نشين از کنارابهای مروج استفاده میکند‬
‫بک سروی اساسی افغانستان است که توسط ‪.(ALCS‬ميليونها نفر كناراب ندارند بنآ جهت رفع حاجت به صحرا ميروند‬
‫صورت میگیرد و تقریبا مدت ‪ 10‬سال از ایجاد آن )‪ CSO (Central Statistical Organization‬احصائیه مرکزی یا‬
‫ایجاد شده بود و بعدا تغییر نام کردن )‪ NRVA (National Risk Vulnerability Assessment‬میشود‪ .‬که قبال بنام‬
‫‪ ALCS).‬بنام‬
‫‪Hygiene & Sanitation‬‬
‫نظافت و حفظ الصحه‬
‫نظافت و حفظ الصحه چیست؟‬
‫‪.‬نظافت‪ :‬نظافت و حفظ الصحه هردو ارتباط میگیرد به حفظ و نگهداشت صحت‬
‫نظافت عبارت است از یک سلسله فعالیت های که باعث حفظ و نگهداشت صحت خوب میشود و معموال مرتبط است با‬
‫بدن انسان مانند دست شستن‪ ،‬پاکی لباس‪ ،‬برس کردن دندانها‪ ،‬حمام کردن و غیره‬

‫‪:‬حفظ الصحه‬
‫حفظ الصحه عبارت است از بین بردن فضله جات انسانی به شکل مصؤن مثال از بین بردن مصؤن مواد غایطه‪ ،‬آب های‬
‫‪.‬فضله و غیره‬

‫‪:‬تعریف دوم حفظ الصحه‬

 ‫عبارت از پروسۀ است که مردم خواهان محیط سالم میباشند و از آن توسط ایجاد موانع در مقابل امراض مؤلد آب و حفظ‬
‫‪.‬الصحه محافظت میکنند‬
‫)تعریف یونیسیف(‬
‫تعريف تخنیکی حفظ الصحه‪ :‬از بین بردن مواد غایطه‪ ,‬کثافات جامد و مایع به شکل مصؤن و مراعات کردن نظافت‬
‫‪.‬عبارت از تعریف تخنیکی حفظ الصحه میباشد‬

‫‪ :‬اجزای حفظ الصحه‬

‫ازبین بردن کثافات مايع‬
‫ازبین بردن کثافات جامد‬
‫مدیریت مصئون مواد غایطه‬
‫مراعات نمودن نظافت‬

‫نظافت‬
‫نظافت شخصی ‪Personal hygiene‬‬
‫نظافت فامیلی ‪Domestic hygiene‬‬
‫‪Food hygiene‬‬ ‫نظافت غذا‬
‫نظافت محیطی ‪Environmental hygiene‬‬

‫‪:‬اجزای هاردویر‬
‫بمبۀ دستی‬
‫نل‬
‫تانک ذخیرۀ آب‬
‫اعمار کناراب‬
‫موجودیت تسهیالت و وسایل دست شستن در پهلوی کناراب‬
‫سیستم کانالیزیسیون‬

‫‪:‬اجزأ سافت ویر‬

‫تغیر سلوک نظافت‪ ،‬و رشد ظرفیت در مورد عادات خوب نظافت‬
 ‫هدف ‪ : 6.2‬رسیدن به هدف حفظ الصحه و نظافت کافی و عادالنه برای همه و پایان دادن رفع حاجت در فضای آزاد‬
‫‪.‬بادرنظرداشت توجه ویژه به زنان و دختران و افرادی که در شرایط آسیبپذیر قرار دارند‬
‫‪.‬شاخصها‪ :‬یک فیصدی جمعیت از خدمات مصئون حفظ الصحه و امکانات شستن دست ها با آب و صابون استفاده میکنند‬
‫تعریفات‪ :‬جمعیت که از امکانات اصالح شده حفظ الصحه استفاده میکنند (از جمله امکانات شستن دست ها با آب و‬
‫صابون) که البته با سایر خانواده مشترک نیست و مواد فاضله در خود محل بطور مصؤن دفع شده و یا هم خارج از محل‬
‫‪.‬انتقال گردیده و دفع می شوند‬
‫اهداف انکشاف پایدار‬
‫اهداف انکشاف پایدار عبارت است از مجموعهای از ‪ 17‬اهداف جهانی که توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال‬
‫‪ 2015‬الی سال ‪ 2030‬تعیین شده است‪ .‬اهداف انکشاف پایدار بخشی از قطعنامه ‪ 70/1‬مجمع عمومی سازمان ملل و‬
‫‪.‬مشمول آجندای سال ‪ 2030‬است‬
‫‪:‬اهداف انکشاف پایدار عبارت اند از‬
‫محو فقر ‪1.‬‬
‫از بین بردن گرسنه‌گی ‪2.‬‬
‫صحت و زندگی ‪3.‬‬
‫آموزش با کیفیت ‪4.‬‬
‫تساوی جنسیتی ‪5.‬‬
‫آب پاک مصؤون و حفظ الصحه ‪6.‬‬
‫انرژی پاک و ارزان ‪7.‬‬
‫کار مناسب و رشد اقتصادی ‪8.‬‬
‫صنعت‪ ،‬نو آوری و زیرساخت ها ‪9.‬‬
‫کاهش نابرابری ‪10.‬‬
‫شهرها و جوامع پایدار ‪11.‬‬
‫تولید و مصرف مسؤوالنه ‪12.‬‬
‫اقدامات برای اقلیم ‪13.‬‬
‫زندگی زیر‌آب ‪14.‬‬
‫زندگی روی زمین ‪15.‬‬
‫صلح‪ /‬عدالت و نهادهای نیرومند ‪16.‬‬
‫مشارکت برای اهداف ‪17.‬‬
‫اثرات کمبود امکانات آب‪ ،‬حفظ الصحه و نظافت بر صحت و تغذیه‬
‫دسترسی نامطلوب به آب‪ ،‬حفظ الصحه و نظافت در مراکز صحت و تغذیه •‬
‫نظافت دست و مواد غذایی •‬
‫تغذیه نوزادان و اطفال •‬
‫شستشوی اطفال •‬
‫گرفتن آب و روشهای مراقبتی •‬
‫مزایای خدمات اصالح شده حفظ الصحه‬
‫مزایای خدمات اصالح شده حفظ الصحه فراتر از کاهش خطر مبتال شدن به بیماری اسهال است‪ .‬این امر مشمول موارد‬
‫‪:‬آتی میشود‬
‫کاهش شیوع کرمهای روده‪ ،‬شیستوزومیازیس و تراکوما‪ ،‬که از جمله بیماریهای گرمسیری غافل شده است که باعث رنج •‬
‫میلیونها نفر میشوند؛‬
‫کاهش شدت و تأثیر سوء تغذی؛ •‬
‫ترویج وقار انسانی و بهبود مصئونیت‪ ،‬به ویژه در خصوص زنان و دختران؛ •‬
‫افزایش سطح حاضری اطفال در مکتب‪ :‬بخصوص ترغیب دختران به رفتن به مکتب و بلند رفتن سطح حاضری با •‬
‫فراهمسازی امکانات جداگانه صحی برای آنان؛ و‬
‫‪.‬بازیابی بالقوه آب‪ ،‬انرژی قابل تجدید و مواد مغذی از ضایعات مواد غایطه •‬
‫امراض ناشی از کمبود امکانات آب‪ ،‬حفظ الصحه و نظافت‬
‫‪:‬عدم دسترسی به آب آشامیدنی صحی و امکانات حفظ الصحه و نظافت نامطلوب منجر به بیماری های ذیل میشود‬

‫بیماریهای جلدی (گرگ) –‬

‫)‪ (ARIs‬انتانات حاد طرق تنفسی –‬
‫بیماریهای اسهال (کولرا‪ ،‬جارديازيس‪ ،‬آمیب) –‬
‫زردی –‬
‫اسهال خونی –‬
‫محرقه –‬
‫پولیو (فلج اطفال) –‬
‫آلودگی کرم آسکاریس که در اطفال به تغذیه ناکافی میانجامد –‬

‫‪WASH‬‬
‫‪.‬به معنی آب‪ ،‬حفظ الصحه و نظافت است ‪ WASH‬اختصار‬
‫بهبود کیفیت زندگی افراد از طریق افزایش دسترسی بهتر به آب صحی‪ ،‬مناسب‪ ،‬پایدار و ‪ WASH‬هدف کلی برنامه‬
‫‪:‬فراهم سازی تعلیمات صحی و افزایش رعایت حفظ الصحه محیطی در سطح فردی‪ ،‬خانواده و اجتماع است که در نتیجه‬
‫‪،‬میزان شیوع امراض و مرگ و میر (به خصوص مرگ و میر اطفال زیر سن ‪ 5‬سال) کاهش یابد •‬
‫‪.‬بهبود مثمریت افراد جامعه و زندگی بهتر •‬

‫‪:‬اجزای پروگرام آب‪ ،‬حفظ الصحه و نظافت به دو بخش فعالیتهای مجزا از هم قرار شرح ذیل تقسیم گردیده است‬
‫فعالیتهای نرمافزاری )‪(a‬‬
‫فعالیتهای سختافزاری )‪(b‬‬
‫‪:‬در افغانستان ‪ CLTS‬اهداف فعالیتهای‬

‫‪.‬آغاز روند حفظ الصحه کامل به رهبری جامعه در سراسر کشور•‬

‫مطمئن ساختن اینکه همکاران تطبیق کننده در مسیر درست قرار دارند و بر اساس کتاب رهنما‪/‬پروتوکول حفظ الصحه •‬
‫‪.‬کامل به رهبری جامعه فعالیت می نمایند‬
‫داشتن یک پالن مؤثر در راستای رسیدن به هدف داشتن یک کشور خالی از رفع حاجت در فضای آزاد و جلوگیری از •‬
‫‪.‬تطبیق تکراری این برنامه‬
‫‪.‬تبادل تجارب‪ ،‬آموختههای درسی و کار با یکدیگر جهت یافتن راه حل برای چالشها و پیشرفت در این عرصه•‬
‫بمنظور پیروی از پالیسی دولت‪ ،‬گزارشدهی به دولت و تحقق استراتیژی حفظ الصحه دولت‪ ،‬رهبری این برنامه باید •‬
‫‪.‬توسط دولت صورت گیرد‬
‫در افغانستان )‪ (WASH‬وضعیت آب‪ ،‬حفظ الصحه و نظافت‬
‫براساس جمعیت تخمینی در افغانستان‪ ،‬از هر‪ 35,715,106‬نفر‪ 13,214,589،‬نفر آن به آب آشامیدنی پاک دسترسی•‬
‫‪.‬ندارند‬
‫پوشش ملی خدمات اصالح شده حفظ الصحه فقط ‪ %25‬و پوشش خدمات اصالح نشده حفظ الصحه ‪ %64‬است•‬
‫براساس گزارش پروگرام نظارت مشترک ‪ ،2017‬هنوز هم ‪ 5‬میلیون نفر (‪ 14%‬جمعیت) در فضای آزاد رفع حاجت •‬
‫‪.‬میکنند‬
‫‪.‬خانوادهها به امکانات شستن دست ها (آب و صابون) دسترسی دارند ‪•%36‬‬
‫‪.‬از خانوادهها در قسمت تصفیه آب آشامیدنی از روشهای مناسب استفاده میکنند ‪•%6‬‬

‫‪WASH‬‬
‫‪.‬به معنی آب‪ ،‬حفظ الصحه و نظافت است ‪ WASH‬اختصار‬
‫بهبود کیفیت زندگی افراد از طریق افزایش دسترسی بهتر به آب صحی‪ ،‬مناسب‪ ،‬پایدار و ‪ WASH‬هدف کلی برنامه‬
‫‪:‬فراهم سازی تعلیمات صحی و افزایش رعایت حفظ الصحه محیطی در سطح فردی‪ ،‬خانواده و اجتماع است که در نتیجه‬
‫‪،‬میزان شیوع امراض و مرگ و میر (به خصوص مرگ و میر اطفال زیر سن ‪ 5‬سال) کاهش یابد•‬
‫‪.‬بهبود مثمریت افراد جامعه و زندگی بهتر •‬

‫‪:‬اجزای پروگرام آب‪ ،‬حفظ الصحه و نظافت به دو بخش فعالیتهای مجزا از هم قرار شرح ذیل تقسیم گردیده است‬
‫فعالیتهای نرم افزاری‪1-‬‬
‫فعلیتهای سخت افزاری‪2-‬‬
‫فعالیتهای سخت افزاری مربوط به ساخت سیستم آبرسانی میشود‪ .‬فعالیتهای دیگر به عنوان فعالیتهای نرمافزاری یاد‬
‫میشوند‪.‬فرق بین حفظ الصحه کامل به رهبری جامعه وحفظ الصحه عام‬
‫‪.‬حفظ الصحه کامل به رهبری جامعه حفظ الصحه عمومی را به ميان مياورد •‬
‫‪.‬حفظ الصحه عام به بسيارآهستگی پيش ميرود‪ ،‬اما حفظ الصحه کامل به بسيارسرعت •‬
‫‪.‬حفظ الصحه عام به كسانیكه کناراب ميسازند فشار مياورد •‬
‫در حفظ الصحه کامل باالی کسی فشار آورده نمیشود بلکه با انگیزه دادن مردم خودشان داوطلبانه اقدام به ساختن کناراب •‬
‫‪.‬میکنند‬
‫‪ .‬حفظ الصحه عام به ديزاين يك نوع کناراب فشار مياورد •‬
‫‪.‬در حفظ الصحه کامل برای کسی دیزان نمیدهد •‬
‫‪ .‬حفظ الصحه عام به ساختن کناراب كمك ميكنند كه دوامدار نميباشد •‬
‫‪.‬در حفظ الصحه کامل هیچ نوع کمک به مردم داده نمیشود •‬
‫‪ .‬در حفظ الصحه عام مردم كم مسؤليت احساس ميكنند •‬
‫‪.‬در حفظ الصحه کامل همه مردم احساس مسئولیت میکنند •‬
‫‪ .‬درحفظ الصحه عام باالي پوره كردن تعداد کناراب ها وتهيه نمودن مواد خام آن فشار وارد ميكنند •‬
‫‪.‬در حفظ الصحه کامل هیچ نوع فشار باالی مردم وارد نمیشود •‬
‫اهمیت آب‪ ،‬حفظ الصحه و نظافت‬
‫)‪( WASH‬آب‪ ،‬حفظ الصحه و نظافت‬
‫با صحت رابطه نزدیک و تنگاتنگ دارد‪ .‬مقدار ناکافی آب آشامیدنی از نظر کمی و کیفی‪ ،‬کمبود امکانات حفظ الصحه و‬
‫نظافت ضعیف‪ ،‬ساالنه باعث مرگ بیشتر از ‪ 3.4‬ملیون نفر می شود که تقریبًا ‪ 99‬فیصد تمام این واقعات در کشورهای‬
‫در حال انکشاف واقع میشود‬
 ‫به سطح جهان‪ ،‬بیشتر از ‪ 780‬ملیون نفر (در هر ‪ 9‬نفر ‪ 1‬نفر) به آب پاک و محفوظ آشامیدنی دسترسی ندارند‪ .‬این‬
‫اشخاص آب برای نوشیدن‪ ،‬پخت و پز‪ ،‬تهیه غذا و دیگر ضروریات روزمرۀ شان را از منابع آب های غیر مصون یعنی‬
‫دریا ها‪ ،‬جهیل ها و دیگر منابع غیرصحی برآورده می سازند‪ .‬همچنان بیشتر از ‪ 2.5‬ملیون نفر (هر ‪ 2‬نفر در ‪ 5‬نفر) به‬
‫تشناب و دیگر اشکال پیشرفته بیت الخال دسترسی ندارند که تاثیرات عمده باالی صحت ایشان دارد‬
‫اسهال‪ ،‬انتانات حاد طرق تنفسی‪ ،‬کرم های معایی‪ ،‬پولیو‪ ،‬کولرا و یک تعداد زیاد امراض معمول در افغانستان از سبب‬
‫میباشد‪ .‬ترویج نظافت میتواند باعث کاهش چشمگیر (حدود بیشتر از یک بر سوم) )‪ (WASH‬دسترسی ضعیف به خدمات‬
‫‪.‬امراض اسهالی گردد‬
‫محیط پاک ونظیف که از نظر حفظ الصحه و دسترسی به آب صحی که مطمئن باشد‪ ،‬رول مستقیم در کاهش سویۀ انتانات‬
‫‪.‬در سطح جامعه وبخصوص مادران و اطفال نوزاد دارد‬
‫دسترسی به نظافت‪ ،‬روش های خوب حفظ الصحه و تامین آب محفوظ میتواند ساالنه زندگی ‪ 1.5‬ملیون طفل را حفظ‬
‫‪.‬نماید‬
‫دست شستن عادی میتواند واقعات انتانات طرق تنفسی نزد اطفال (مثل سینه و بغل) را به کمتر از ‪ 24‬فیصد و امراض‬
‫‪.‬اسهالی را به ‪ 42‬تا ‪ 47‬فیصد کاهش دهد‬
‫‪.‬میشود ‪ ((Stunting‬اسهاالت مکررسبب اینتیروپیت محیطی که سبب سؤتغذی مزمن و قد پخشی‬
‫‪.‬ضرر های اقتصادی هم دارد‬
‫‪:‬در افغانستان ‪ CLTS‬تاریخچه‬
‫برای اولین باردر سال ‪ 2007‬این روش جدید را درافغانستان پیاده میکرد اما نظر به کم توجه جهانیان ‪ SSDA‬موسسه‬
‫‪.‬این روش پیشرفت زیاد نکرد‬
‫زیاد کوشش نمود تا بالخره در سال‪ 2009‬موفق شد‪ ،‬که با یک ‪ SSDA‬بخاطر پیشرفت این میتودلوژی جدید موسسه‬
‫‪.‬راپور وزارت انکشاف دهات رسمًا پیشنهاد گردید‬
‫بخاطرتطبیق اين ميتودلوژي را پياده ‪ARD –Inc/USAID‬در ماه های اخیر سال ‪ 2009‬با موسسه ‪ SSDA‬موسسه‬
‫‪.‬كردند‬
‫در تمام واليات افغانستان و وزارت هاي سكتوري مانند وزارت ‪UNICEF‬درسال ‪ 2010‬به كمك مالي‪ SSDA‬موسسه‬
‫وغيره )‪ (MAIL‬وزارت زراعت)‪ (MOE‬وزارت معارف )‪ (MOPH‬وزارت صحت عامه( ‪ (MRRD‬انكشاف دهات‬
‫‪.‬در همین بخش مصروف ظرفیت سازی میباشد ‪ SSDA‬را دایر نمودند ‪،‬كه تا به امروز موسسه ‪ CLTS‬تریننگهای‬

‫حفظ الصحه کامل به رهبری جامعه یا‬

‫)‪CLTS(Community Lead Total Sanitation‬‬
‫‪ CLTS:‬تاریخچه‬
‫حفظ الصحه کامل به رهبری جامعه یک دست آورد جدید است که برای اولین بار در سال ‪ ۱۹۹۹‬توسط عالم هندی بنام ‪۱-‬‬
‫داکتر کمال کار در بنگله دیش پیاده شد‪ ،‬وبسیار قریه های کشور نام برده از صحرا نیشینی در فضای باز پاک شد‪،‬‬
‫‪.‬وهمچنان از انتقال امراض توسط آب مردم آنجا را نجات دادند‬
‫‪.‬با سپری شدن چند وقت همین پروسه درسال ‪ ۲۰۰۴‬به کشور پاکستان پیاده شد که البته نتیجه بسیار مثبت داشت‪۲-‬‬
‫‪:‬غذا‬
‫غذا به مواد مایع یا جامدی گفته می‌شود که از راه دهن مصرف می‌شود و عالوه بر برطرف کردن حس گرسنگی نیاز‬
‫‪.‬های بدن را نیز تامین می‌کند‬
‫‪:‬حالت فعلی آب‪،‬حفظ الصحه و نظافت در افغانستان‬
‫‪.‬در افغانستان تقریبا ‪۴۰‬فیصد مردم به آب صحی دسترسی ندارند‪۱۳ .‬فیصد مردم دسترسی به حفظ الصحه مصون ندارد‬
‫‪.( ALCS2014‬فیصد مردم رفع حاجت درفضای آزاد دارد‪۱۹‬‬
‫!!!شستن دست ها در حفظ صحتمندی‬
‫شستن دست ها از مهمترین راه های جلو گیری از انتقال میکروب ها است که سبب امراض چون سرما خوردگی‬
‫‪.‬ریزش ‪،‬امراض بطنی ‪،‬اسهال و مریضی چشم میگردد‬
‫دست ها را چکونه باید شست؟‬
‫در حالی که شستن دست ها کار ساده بنظر میرسد‪،‬اما برای موثریت باید آن را بصورت درست شستشو کرد‪ .‬شیوه درست‬
‫آن شستن با آب پاک ‪،‬صابون می باشد ‪.‬شستن دست ها صرف با آب کافی نبوده زیرا ذریعه آن میکروب ها را از بین برده‬
‫‪.‬نمی تواند‬
‫شستن دست ها حد اقل باید ‪ 15‬ثانیه را دربر گیرد‪ .‬بویژه این مهم است تا اطفال را آموزش داد که چگونه دست ها را‬
‫‪.‬بصورت درست بشویند تا بتواند حفظ الصحه درست روزمره را حفظ نمایند‬
‫چه وقت باید دستان را شست؟‬
‫شما باید قبل از خوردن و یا گرفتن غذا ‪،‬بعد از رفع حاجت ‪،‬بعد از افشاندن بینی ‪،‬سرفه یا عطسه ‪ ،‬بعد از تماس با‬
‫حیوانات و یا مدفوع آنها ‪،‬بعد از تماس با کثافات‪،‬بعد از تبدیل نمودن داپر طفل ‪،‬قبل و بعداز تماس با شخص مجروح ‪،‬قبل‬
‫‪.‬و یا بعد از عیادت از شفاخانه‪،‬دستان تانرا بشوید‬
‫‪:‬شستن دستان‬
‫رهنمود نخست دست های تانرا به آب تر نماید بعدًا به قدری کافی صابون را عالوه نموده تا حد که تمام دستان تانرا‬
‫پوشانده و خوب کف نماید ‪ .‬شستن دستان شامل شستن کف دست‪ ،‬پشت دست‪ ،‬داخل انگشتان‪ ،‬انگشت کالن و زیر ناخن ها‬
‫می باشد ( میکروب ها میتواند خود را زیر ناخن های انگشتان مخفی نماید ‪ ،‬بنابرین بهتر خواهد بود تا ناخن ها را کوتاه‬
‫نگهداشت) دستان تان را دو باره با آب شسته و بعدًا ان را با دسمال خشک نماید برای شستن دو باره باید از آب پاک‬
‫استفاده کرد به خاطر داشته باشید ‪ :‬تر ساختن صابون ‪،‬شستن‪،‬آبکش کردن و خشک کردن فواید شستن دستاها استفاده‬
‫صابون برای شستن دست ها به خصوص بعد از تماس گرفتن با ادرار میتوانید مریضی اسهال را پیش از ‪ 40‬در صد و‬
‫‪.‬امراض تنفسی را بیش از ‪ 30‬درصد کاهش دهد‬
‫‪ .‬برای شستن دست در صورت که به صابون دسترسی نباشد خاکستر پاک و یا ریگ بدیل خوب آن میباشد‬
‫کدام اقدامات دیگر سبب حفاظت در برابر این موارید شده میتواند صرف آب پاک و صحی بنوشید در صورت که آب در‬
‫دسترس نباشد آب را جوش داده ویا توسط کلورین پاک سازید همچنان آب را میتوان توسط استفاده از شعاع آفتاب یا فلتر‬
‫‪ .‬کردن ‪،‬ضد عفونی کرد‬
‫‪:‬حالت فعلی آب‪،‬حفظ الصحه و نظافت در افغانستان‬
‫‪.‬در افغانستان تقریبا ‪۴۰‬فیصد مردم به آب صحی دسترسی ندارند‪۱۳ .‬فیصد مردم دسترسی به حفظ الصحه مصون ندارد‬
‫) ‪.( ALCS2014‬فیصد مردم رفع حاجت درفضای آزاد دارد‪۱۹‬‬
‫غذا چیست؟‬
‫‪:‬غذا‬
‫غذا به مواد مایع یا جامدی گفته می‌شود که از راه دهن مصرف می‌شود و عالوه بر برطرف کردن حس گرسنگی نیاز‬
‫‪.‬های بدن را نیز تامین می‌کند‬
‫حفظ الصحه کامل به رهبری جامعه یا‬
‫)‪CLTS(Community Lead Total Sanitation‬‬
‫‪ CLTS:‬تاریخچه‬
‫حفظ الصحه کامل به رهبری جامعه یک دست آورد جدید است که برای اولین بار در سال ‪ ۱۹۹۹‬توسط عالم هندی بنام ‪۱-‬‬
‫داکتر کمال کار در بنگله دیش پیاده شد‪ ،‬وبسیار قریه های کشور نام برده از صحرا نیشینی در فضای باز پاک شد‪،‬‬
‫‪.‬وهمچنان از انتقال امراض توسط آب مردم آنجا را نجات دادند‬
‫‪.‬با سپری شدن چند وقت همین پروسه درسال ‪ ۲۰۰۴‬به کشور پاکستان پیاده شد که البته نتیجه بسیار مثبت داشت‪۲-‬‬
‫‪:‬در افغانستان ‪ CLTS‬تاریخچه‬
‫برای اولین باردر سال ‪ 2007‬این روش جدید را درافغانستان پیاده میکرد اما نظر به کم توجه جهانیان ‪ SSDA‬موسسه‬
‫‪.‬این روش پیشرفت زیاد نکرد‬
‫زیاد کوشش نمود تا بالخره در سال‪ 2009‬موفق شد‪ ،‬که با یک ‪ SSDA‬بخاطر پیشرفت این میتودلوژی جدید موسسه‬
‫‪.‬راپور وزارت انکشاف دهات رسمًا پیشنهاد گردید‬
‫بخاطرتطبیق اين ميتودلوژي را پياده ‪ARD –Inc/USAID‬در ماه های اخیر سال ‪ 2009‬با موسسه ‪ SSDA‬موسسه‬
‫‪.‬كردند‬
‫در تمام واليات افغانستان و وزارت هاي سكتوري مانند وزارت ‪UNICEF‬درسال ‪ 2010‬به كمك مالي‪ SSDA‬موسسه‬
‫وغيره )‪ (MAIL‬وزارت زراعت)‪ (MOE‬وزارت معارف )‪ (MOPH‬وزارت صحت عامه( ‪ (MRRD‬انكشاف دهات‬
‫‪.‬در همین بخش مصروف ظرفیت سازی میباشد ‪ SSDA‬را دایر نمودند ‪،‬كه تا به امروز موسسه ‪ CLTS‬تریننگهای‬
‫اهمیت آب‪ ،‬حفظ الصحه و نظافت‬
‫)‪( WASH‬آب‪ ،‬حفظ الصحه و نظافت‬
‫با صحت رابطه نزدیک و تنگاتنگ دارد‪ .‬مقدار ناکافی آب آشامیدنی از نظر کمی و کیفی‪ ،‬کمبود امکانات حفظ الصحه و‬
‫نظافت ضعیف‪ ،‬ساالنه باعث مرگ بیشتر از ‪ 3.4‬ملیون نفر می شود که تقریبًا ‪ 99‬فیصد تمام این واقعات در کشورهای‬
‫در حال انکشاف واقع میشود‬
 ‫به سطح جهان‪ ،‬بیشتر از ‪ 780‬ملیون نفر (در هر ‪ 9‬نفر ‪ 1‬نفر) به آب پاک و محفوظ آشامیدنی دسترسی ندارند‪ .‬این‬
‫اشخاص آب برای نوشیدن‪ ،‬پخت و پز‪ ،‬تهیه غذا و دیگر ضروریات روزمرۀ شان را از منابع آب های غیر مصون یعنی‬
‫دریا ها‪ ،‬جهیل ها و دیگر منابع غیرصحی برآورده می سازند‪ .‬همچنان بیشتر از ‪ 2.5‬ملیون نفر (هر ‪ 2‬نفر در ‪ 5‬نفر) به‬
‫تشناب و دیگر اشکال پیشرفته بیت الخال دسترسی ندارند که تاثیرات عمده باالی صحت ایشان دارد‬
‫اسهال‪ ،‬انتانات حاد طرق تنفسی‪ ،‬کرم های معایی‪ ،‬پولیو‪ ،‬کولرا و یک تعداد زیاد امراض معمول در افغانستان از سبب‬
‫میباشد‪ .‬ترویج نظافت میتواند باعث کاهش چشمگیر (حدود بیشتر از یک بر سوم) )‪ (WASH‬دسترسی ضعیف به خدمات‬
‫‪.‬امراض اسهالی گردد‬
‫محیط پاک ونظیف که از نظر حفظ الصحه و دسترسی به آب صحی که مطمئن باشد‪ ،‬رول مستقیم در کاهش سویۀ انتانات‬
‫‪.‬در سطح جامعه وبخصوص مادران و اطفال نوزاد دارد‬
‫دسترسی به نظافت‪ ،‬روش های خوب حفظ الصحه و تامین آب محفوظ میتواند ساالنه زندگی ‪ 1.5‬ملیون طفل را حفظ‬
‫‪.‬نماید‬
‫دست شستن عادی میتواند واقعات انتانات طرق تنفسی نزد اطفال (مثل سینه و بغل) را به کمتر از ‪ 24‬فیصد و امراض‬
‫‪.‬اسهالی را به ‪ 42‬تا ‪ 47‬فیصد کاهش دهد‬
‫‪.‬میشود ‪ ((Stunting‬اسهاالت مکررسبب اینتیروپیت محیطی که سبب سؤتغذی مزمن و قد پخشی‬
‫‪.‬ضرر های اقتصادی هم دارد‬
‫فرق بین حفظ الصحه کامل به رهبری جامعه وحفظ الصحه عام‬
‫‪.‬حفظ الصحه کامل به رهبری جامعه حفظ الصحه عمومی را به ميان مياورد •‬
‫‪.‬حفظ الصحه عام به بسيارآهستگی پيش ميرود‪ ،‬اما حفظ الصحه کامل به بسيارسرعت •‬
‫‪.‬حفظ الصحه عام به كسانیكه کناراب ميسازند فشار مياورد •‬
‫در حفظ الصحه کامل باالی کسی فشار آورده نمیشود بلکه با انگیزه دادن مردم خودشان داوطلبانه اقدام به ساختن کناراب •‬
‫‪.‬میکنند‬
‫‪ .‬حفظ الصحه عام به ديزاين يك نوع کناراب فشار مياورد •‬
‫‪.‬در حفظ الصحه کامل برای کسی دیزان نمیدهد •‬
‫‪ .‬حفظ الصحه عام به ساختن کناراب كمك ميكنند كه دوامدار نميباشد •‬
‫‪.‬در حفظ الصحه کامل هیچ نوع کمک به مردم داده نمیشود •‬
‫‪ .‬در حفظ الصحه عام مردم كم مسؤليت احساس ميكنند •‬
‫‪.‬در حفظ الصحه کامل همه مردم احساس مسئولیت میکنند •‬
‫‪ .‬درحفظ الصحه عام باالي پوره كردن تعداد کناراب ها وتهيه نمودن مواد خام آن فشار وارد ميكنند •‬
‫‪.‬در حفظ الصحه کامل هیچ نوع فشار باالی مردم وارد نمیشود •‬
‫‪WASH‬‬
‫‪.‬به معنی آب‪ ،‬حفظ الصحه و نظافت است ‪ WASH‬اختصار‬
‫بهبود کیفیت زندگی افراد از طریق افزایش دسترسی بهتر به آب صحی‪ ،‬مناسب‪ ،‬پایدار و ‪ WASH‬هدف کلی برنامه‬
‫‪:‬فراهم سازی تعلیمات صحی و افزایش رعایت حفظ الصحه محیطی در سطح فردی‪ ،‬خانواده و اجتماع است که در نتیجه‬
‫‪،‬میزان شیوع امراض و مرگ و میر (به خصوص مرگ و میر اطفال زیر سن ‪ 5‬سال) کاهش یابد•‬
‫‪.‬بهبود مثمریت افراد جامعه و زندگی بهتر •‬

‫‪:‬اجزای پروگرام آب‪ ،‬حفظ الصحه و نظافت به دو بخش فعالیتهای مجزا از هم قرار شرح ذیل تقسیم گردیده است‬
‫فعالیتهای نرم افزاری‪1-‬‬
‫فعلیتهای سخت افزاری‪2-‬‬
‫فعالیتهای سخت افزاری مربوط به ساخت سیستم آبرسانی میشود‪ .‬فعالیتهای دیگر به عنوان فعالیتهای نرمافزاری یاد‬
‫‪.‬میشوند‬
‫در افغانستان )‪ (WASH‬وضعیت آب‪ ،‬حفظ الصحه و نظافت‬
‫براساس جمعیت تخمینی در افغانستان‪ ،‬از هر‪ 35,715,106‬نفر‪ 13,214,589،‬نفر آن به آب آشامیدنی پاک دسترسی•‬
‫‪.‬ندارند‬
‫پوشش ملی خدمات اصالح شده حفظ الصحه فقط ‪ %25‬و پوشش خدمات اصالح نشده حفظ الصحه ‪ %64‬است•‬
‫براساس گزارش پروگرام نظارت مشترک ‪ ،2017‬هنوز هم ‪ 5‬میلیون نفر (‪ 14%‬جمعیت) در فضای آزاد رفع حاجت •‬
‫‪.‬میکنند‬
‫‪.‬خانوادهها به امکانات شستن دست ها (آب و صابون) دسترسی دارند ‪•%36‬‬
‫‪.‬از خانوادهها در قسمت تصفیه آب آشامیدنی از روشهای مناسب استفاده میکنند ‪•%6‬‬
‫‪:‬در افغانستان ‪ CLTS‬اهداف فعالیتهای‬

‫‪.‬آغاز روند حفظ الصحه کامل به رهبری جامعه در سراسر کشور•‬

‫مطمئن ساختن اینکه همکاران تطبیق کننده در مسیر درست قرار دارند و بر اساس کتاب رهنما‪/‬پروتوکول حفظ الصحه •‬
‫‪.‬کامل به رهبری جامعه فعالیت می نمایند‬
‫داشتن یک پالن مؤثر در راستای رسیدن به هدف داشتن یک کشور خالی از رفع حاجت در فضای آزاد و جلوگیری از •‬
‫‪.‬تطبیق تکراری این برنامه‬
‫‪.‬تبادل تجارب‪ ،‬آموختههای درسی و کار با یکدیگر جهت یافتن راه حل برای چالشها و پیشرفت در این عرصه•‬
‫بمنظور پیروی از پالیسی دولت‪ ،‬گزارشدهی به دولت و تحقق استراتیژی حفظ الصحه دولت‪ ،‬رهبری این برنامه باید •‬
‫‪.‬توسط دولت صورت گیرد‬
‫‪WASH‬‬
‫‪.‬به معنی آب‪ ،‬حفظ الصحه و نظافت است ‪ WASH‬اختصار‬
‫بهبود کیفیت زندگی افراد از طریق افزایش دسترسی بهتر به آب صحی‪ ،‬مناسب‪ ،‬پایدار و ‪ WASH‬هدف کلی برنامه‬
‫‪:‬فراهم سازی تعلیمات صحی و افزایش رعایت حفظ الصحه محیطی در سطح فردی‪ ،‬خانواده و اجتماع است که در نتیجه‬
‫‪،‬میزان شیوع امراض و مرگ و میر (به خصوص مرگ و میر اطفال زیر سن ‪ 5‬سال) کاهش یابد •‬
‫‪.‬بهبود مثمریت افراد جامعه و زندگی بهتر •‬

‫‪:‬اجزای پروگرام آب‪ ،‬حفظ الصحه و نظافت به دو بخش فعالیتهای مجزا از هم قرار شرح ذیل تقسیم گردیده است‬
‫فعالیتهای نرمافزاری )‪(a‬‬
‫فعالیتهای سختافزاری )‪(b‬‬
‫امراض ناشی از کمبود امکانات آب‪ ،‬حفظ الصحه و نظافت‬
‫‪:‬عدم دسترسی به آب آشامیدنی صحی و امکانات حفظ الصحه و نظافت نامطلوب منجر به بیماری های ذیل میشود‬

‫بیماریهای جلدی (گرگ) –‬

‫)‪ (ARIs‬انتانات حاد طرق تنفسی –‬
‫بیماریهای اسهال (کولرا‪ ،‬جارديازيس‪ ،‬آمیب) –‬
‫زردی –‬
‫اسهال خونی –‬
‫محرقه –‬
‫پولیو (فلج اطفال) –‬
‫آلودگی کرم آسکاریس که در اطفال به تغذیه ناکافی میانجامد –‬