TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂN TẠO

MÔN: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

NHÓM 14: NHỮNG TIỀN ĐỀ CƠ BẢN HÌNH THÀNH TƯ

TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VÀ TIỀN ĐỀ TẠO NÊN SỰ
CHUYỂN BIẾN VỀ CHẤT CHO VIỆC HÌNH THÀNH TƯ
TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

Thành viên nhóm:

Nguyễn Quốc Bảo – 2204123
Trần Thiên Kim – 2204102
Đỗ Hữu Trí – 2204126
Nguyễn Anh Nhật – 2204116
Nguyễn Trương Lê Thư – 2204106
Hà Minh Thư – 2204124
Nguyễn Thị Ngọc Ánh – 2204118
Nguyễn Thị Mai Trang – 2204142
Hồ Quý Nam – 2204140
I. Những tiền đề cơ bản hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh
1. Cơ sở thực tiễn:
a. Thực tiễn Việt Nam cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX
- Tiền đề thực tiễn Việt Nam (VN) cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 có ảnh hưởng mạnh
mẽ đến hình thành tư tưởng của Hồ Chí Minh. Trong thời kỳ này, Việt Nam đang
chịu sự cai trị của thực dân Pháp. Sự bất công và áp bức dân địa phương đã tạo ra
một môi trường xã hội không ổn định và đòi hỏi sự nổi lên của các phong trào
quốc gia và cách mạng, có những phong trào tiêu biểu: phong trào Đông Du do
Phan Bội Châu khởi xướng, phong trào Duy Tân do Phan Châu Trinh phát động,
phong trào Đông Kinh Nghĩa Thục do Lưu Văn Can, Nguyễn Quyền và một số
nhân sĩ khác phát động,...
- Hồ Chí Minh đã trải nghiệm cuộc sống đau khổ của người dân Việt Nam trong
thời kỳ này. Người hiểu được nhu cầu của nhân dân và trở thành người lãnh đạo
trong cuộc chiến đấu cho độc lập và tự do của quốc gia.
- Hồ Chí Minh đã học hỏi từ các phong trào cách mạng toàn cầu như chủ nghĩa xã
hội, cách mạng Nga và tư tưởng phát triển từ đó. Người đã thấm nhuần lý thuyết
Mác-Lênin và áp dụng chúng vào hoàn cảnh địa phương.
- Hồ Chí Minh cũng không chỉ tìm kiếm giải pháp từ chủ nghĩa xã hội, mà còn
khám phá và khuyến khích các giá trị văn hóa truyền thống của Việt Nam và tình
yêu quê hương. Người đã nhận ra sức mạnh của sự đoàn kết và đoàn kết của dân
tộc.
- Từ các trải nghiệm và tư tưởng này, Hồ Chí Minh đã phát triển tư tưởng của mình,
với sự nhất quán giữa chủ nghĩa xã hội và quốc gia. Người đã lãnh đạo Đảng Cộng
sản Việt Nam và dẫn dắt cuộc chiến đấu giành độc lập cho Việt Nam.
- Tuy tư tưởng của Hồ Chí Minh được hình thành trong bối cảnh việc áp đặt đế
quốc Pháp và cuộc chiến tranh chống Mỹ, nhưng nó còn mang tính phản ánh và
thích ứng với các vấn đề xã hội và quốc gia của thời đại.

b. Thực tiễn thế giới cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX

- Tiền đề thực tiễn thế giới cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX có ảnh hưởng đáng
kể đến tư tưởng của Hồ Chí Minh. Đặc biệt là vào 1920, đánh dấu sự hình thành
của tư tưởng Hồ Chí Minh khi Người đọc được “Luận Cương vắn tắt về vấn đề

2
 dân tộc và thuộc địa” của Lênin, có một số yếu tố chính đã hình thành và tác động
đến tư tưởng của Người.
- Sự thống trị của thực dân: Trước Chiến tranh thế giới thứ nhất, Việt Nam đang
chịu sự áp bức và thống trị từ các nước thực dân, chủ yếu là Pháp. Sự chứng kiến
những thực trạng xấu xa và sự bất công trong hệ thống thực dân đã góp phần tạo
nên tư tưởng cách mạng của Hồ Chí Minh.
- Chủ nghĩa xã hội và cách mạng Nga: Chiến tranh thế giới thứ nhất đã làm cho chủ
nghĩa Tư Bản thế giới suy yếu, tạo điều kiện cho cách mạng tháng 10 Nga thành
công và sự khởi xướng chủ nghĩa xã hội đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến tư tưởng cách
mạng của Hồ Chí Minh. Người tin rằng chủ nghĩa xã hội và cách mạng có thể giải
phóng quốc gia và nhân dân.
- Tư tưởng quốc tế và hòa bình: Trong thời kỳ này, sự chấn hưng của tư tưởng quốc
tế và hòa bình đã có ảnh hưởng lớn đến Hồ Chí Minh. Người tin rằng hòa bình và
tình hữu nghị giữa các quốc gia là chìa khóa để ngăn chặn chiến tranh và bảo vệ
quyền tự do của các dân tộc.
- Tinh thần yêu nước và đấu tranh dân tộc: Từ nhỏ, Hồ Chí Minh đã có tình yêu
nồng nàn đối với quê hương đất nước. Sự nhìn nhận công lý và quyền tự do cho
dân tộc Việt Nam đã được củng cố trong tư tưởng của Người trong quá trình đấu
tranh dân tộc.

2. Cơ sở lý luận:
a. Giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam
Trong hàng ngàn năm lịch sử dựng nước và giữ nước, dân tộc Việt Nam đã tạo dựng
được một nền văn hóa riêng, phong phú và bền vững với những truyền thống tốt đẹp, cao
quý. Trong đó, những truyền thống văn hóa tiêu biểu nhất tác động đến Hồ Chí Minh
gồm:
- Chủ nghĩa yêu nước và ý chí bất khuất đấu tranh để dựng nước và giữ nước.
- Truyền thống đoàn kết, nhân nghĩa, tương thân tương ái, "lá lành đùm lá rách"
trong hoạn nạn, khó khăn.
- Truyền thống lạc quan, yêu đời.
- Truyền thống dũng cảm, sẵn sàng hi sinh vì Tổ Quốc.

3
 - Truyền thống cần cù, thông minh, sáng tạo, ham học hỏi và không ngừng mở rộng
cửa tiếp nhận tinh hoa văn hóa của nhân loại...
 Tư tưởng và văn hóa truyền thống Việt Nam, nổi bật là những truyền thống nêu trên
đã tác động sâu sắc đến tư tưởng, tình cảm của Hồ Chí Minh, chi phối mọi suy nghĩ
và hành động của Người. Đây là nguồn tư tưởng, lý luận đầu tiên, là cội rễ sâu xa,
bền chặt nhất hình thành nên tư tưởng Hồ Chí Minh

b. Tinh hoa văn hóa nhân loại

Những bộ phận tư tưởng và văn hóa nhân loại tác động lớn đến sự hình thành tư tưởng
Hồ Chí Minh là: tư tưởng và văn hóa phương Đông; tư tưởng và văn hóa phương Tây.
Người đã kế thừa những nguồn tư tưởng và văn hóa đó theo tinh thần phê phán, tức là kế
thừa những cái hay, cái tốt, có ích cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân; phê phán và
loại bỏ những cái giở, cái xấu, có hại cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân
- Tư tưởng và văn hóa phương Đông: Các nguồn tư tưởng và văn hóa phương Đông
cơ bản tác động đến sự hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh:
 Thứ nhất là Nho giáo: Hồ Chí Minh đã tiếp thu những yếu tố tích cực của Nho
giáo. Đó là tinh thần nhân nghĩa, đạo tu thân, sự ham học hỏi, đức tính khiêm
tốn, ôn hòa... Đồng thời, Người cũng phê phán, lọc bỏ những yếu tố tiêu cực
của học thuyết này. Đó là tư tưởng phân biệt đẳng cấp, những giáo điều cực
đoan về "tam cương", "ngũ thường"...
 Thứ hai là phật giáo: Hồ Chí Minh chủ yếu khai thác ở nhà Phật tư tưởng vị
tha, từ bi, bác ái, cứu khổ, cứu nạn; tinh thần bình đẳng, tinh thần dân chủ chất
phác; nếp sống giản dị, thanh bạch, chăm lo làm điều thiện... Bên cạnh đó,
Người cũng phê phán tính chất duy tâm về mặt xã hội của Phật giáo...
 Ngoài Nho giáo và Phật giáo, Hồ Chí Minh còn tiếp thu theo tinh thần phê
phán nhiều tư tưởng văn hóa phương Đông khác.
- Tư tưởng văn hóa phương Tây:
 Nguồn tư tưởng văn hóa phương Tây đầu tiên ảnh hưởng tới Hồ Chí Minh là tư
tưởng tự do, bình đẳng, bác ái của Đại cách mạng Tư sản Pháp. Từ năm 13 tuổi
Người đã biết đến và háo hức muốn tìm hiểu kỹ lưỡng về tư tưởng tiến bộ này.
Tư tưởng này đã được Người kế thừa và phát triển thành tư tưởng đấu tranh
tưởng đấu tranh đòi quyền tự do, bình đẳng cho các dân tộc thuộc địa.
4
  Trong quá trình tìm đường cứu nước, Hồ Chí Minh còn tiếp thu nhiều tư tưởng
văn hóa phương Tây khác cần thiết cho sự nghiệp cách mạng của mình, như: tư
tưởng dân chủ; phong cách dân chủ; cách làm việc dân chủ; tinh thần dám
nghĩ, dám làm,...
 Tư tưởng và văn hóa nhân loại là nguồn gốc quan trọng góp phần hình thành nên tư
tưởng Hồ Chí Minh.

c. Chủ nghĩa Mác-Lênin

- Cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của tư tưởng Hồ Chí Minh
- Chủ nghĩa Mác - Lênin là một bộ phận của văn hóa nhân loại, nhưng là bộ phận
tinh túy nhất, mang tính cách mạng triệt để, tính khoa học sâu sắc nhất trong văn
hóa nhân loại. Đây cũng là nguồn tư tưởng, lý luận quyết định bước phát triển về
chất của tư tưởng Hồ Chí Minh.
- Chủ nghĩa Mác - Lênin là nguồn tư tưởng lý luận quyết định bước phát triển về
chất của tư tưởng Hồ Chí Minh vì:
 Chỉ khi đến với chủ nghĩa Mác-Lênin, Hồ Chí Minh mới tìm thấy con đường
cứu nước đúng đắn: con đường giải phóng dân tộc theo cách mạng vô sản.
 Trên cơ sở lý luận và phương pháp luận Mác - Lênin, Hồ Chí Minh đã từng
bước xây dựng nên hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc của mình về
những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam.
 Thế giới quan và phương pháp luận Mác - Lênin đã giúp Hồ Chí Minh hấp thụ
và chuyển hóa được những nhân tố tiến bộ và tích cực của truyền thống văn
hóa dân tộc, tinh hoa văn hóa của nhân loại thành trí tuệ của bản thân; giúp
Người phân tích và tổng kết đúng đắn thực tiễn trong nước và thế giới. Đây là
những cơ sở quan trọng giúp Người đề ra những chiến lược và sách lược đúng
đắn cho cách mạng Việt Nam.
 Tư tưởng Hồ Chí Minh nằm trong hệ tư tưởng Mác - Lênin và chủ nghĩa Mác-Lênin
là nguồn gốc chủ yếu nhất của tư tưởng Hồ Chí Minh.

3. Nhân tố chủ quan Hồ Chí Minh

a. Phẩm chất của Hồ Chí Minh.

5
- Nghĩa trung hữu thiện: Hồ Chí Minh luôn coi trọng tình đồng đội, tình đồng bào
và tình yêu quê hương. Người luôn đặt lợi ích của dân tộc lên hàng đầu và cam kết
để giải phóng dân tộc khỏi sự chiếm đóng của Pháp.
- Quyết tâm và kiên nhẫn: Hồ Chí Minh đã hy sinh rất nhiều trong cuộc đấu tranh
giành độc lập và tự do cho Việt Nam. Người không bao giờ từ bỏ mục tiêu của
mình và đã kiên nhẫn xây dựng và thực hiện chiến lược giành thắng lợi trong điều
kiện khó khăn.
- Tôn trọng công bằng và tự do: Hồ Chí Minh luôn tin rằng mọi người đều có quyền
sống trong sự công bằng và tự do. Người không chỉ tôn trọng quyền con người mà
còn khát khao mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho những người khó khăn.
- Tự học và sáng tạo: Hồ Chí Minh đã dành nhiều thời gian để tự học và rèn luyện
bản thân. Người không chỉ là một người lãnh đạo xuất sắc, mà còn là một nhà văn,
nhà lý luận và nhà cách mạng kiệt xuất.

b. Tài năng hoạt động, tổng kết thực tiễn phát triển lý luận.
- Tư tưởng Hồ Chí Minh là kết quả của sự hoạt động và trải nghiệm thực tiễn suốt
cuộc đời. Hồ Chí Minh đã trải qua nhiều giai đoạn trong cuộc sống từ công nhân,
cán bộ hành chính đến làm việc trong cách mạng, và đóng góp quan trọng vào việc
xây dựng và phát triển lý luận của mình.
- Từ kinh nghiệm của mình, Hồ Chí Minh đã hình thành tư tưởng xã hội chủ nghĩa
con người, tập trung vào con người và quan tâm đến đời sống của người dân.
Người tin rằng sự công bằng xã hội và sự tiến bộ của đất nước chỉ có thể đạt được
thông qua cách mạng và xây dựng một xã hội xã hội chủ nghĩa.
- Hồ Chí Minh cũng nhấn mạnh về vai trò của giáo dục và sự phát triển lý luận.
Người coi sự nắm vững lý luận là một điều kiện tiên quyết để xây dựng một xã hội
tiến bộ. Người cũng khuyến khích tư duy sáng tạo, tư duy phản biện và thái độ tự
học trong giáo dục nhằm nâng cao nhận thức và hiểu biết của mọi người.
- Tư tưởng Hồ Chí Minh cũng tổng kết những nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa
Mác-Lênin và áp dụng chúng vào hoàn cảnh đặc thù của Việt Nam. Người đã xác
định các vấn đề quan trọng như cuộc cách mạng giai đoạn, chiến tranh giải phóng
dân tộc, xây dựng đất nước thống nhất và phát triển kinh tế xã hội.

6
  Tư tưởng Hồ Chí Minh hình thành từ sự hoạt động và trải nghiệm thực tiễn, kết hợp
với sự phát triển lý luận. Nó bao gồm các nguyên tắc cơ bản của chủ nghĩa Mác-
Lênin và áp dụng chúng vào hoàn cảnh Việt Nam, với tập trung vào xã hội chủ
nghĩa con người và vai trò quan trọng của giáo dục và sự phát triển lý luận.

II. Tiền đề tạo nên sự chuyển biến về chất cho sự hình thành tư tưởng Hồ Chí
Minh
Ngày 16 và 17/7/1920, báo Nhân đạo (L’Humanite) của Đảng Xã hội Pháp đăng toàn văn
“Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa” của
Lênin. Hồ Chí Minh đọc, nghiên cứu bản Luận cương và Người đã tìm thấy ở đó con
đường giải phóng dân tộc. Người đã thốt lên: “Hỡi đồng bào bị đọa đày đau khổ! Đây là
cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng chúng ta!”
Tư tưởng Hồ Chí Minh là sự vận dụng và phát triển sáng tạo của chủ nghĩa Mác-Lênin
vào điều kiện cụ thể của Việt Nam ta. Từ chủ nghĩa yêu nước, Hồ Chí Minh đến với chủ
nghĩa Mác - Lênin, tiếp thu bản chất khoa học và cách mạng của học thuyết này. Trong
quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Người đã vận dụng và phát triển sáng tạo những
nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin để giải quyết thành công những vấn đề cơ
bản của cách mạng Việt Nam, đưa cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này đến thắng lợi
khác. Vậy Hồ Chí Min đến với luận cương của Lênin và chủ nghĩa Mác-Lênin chính là
bước ngoặt của cách mạng Việt Nam, hay đó là tiền đề tạo nên sự chuyển biến về chất
cho sự hình thành Tư Tưởng Hồ Chí Minh. Chủ nghĩa Mác-Lênin là nền tảng tư tưởng,
cơ sở lý luận của tư tưởng Hồ Chí Minh:
- Chủ nghĩa Mác-Lênin đã mang lại cho Người phương pháp đúng đắn để tiếp cận
văn hóa dân tộc và văn hóa, trí tuệ nhân loại. Hồ Chí Minh đã chuyển hóa, nâng
cao và phát triển vượt bậc được những yếu tố tích cực, tiến bộ của truyền thống
dân tộc, cũng như là tinh hoa văn hóa nhân loại để có thể tạo ra được tư tưởng của
chính mình.
- Việc nhận thấy và tìm ra quy luật phát triển tất yếu của nhân loại là sớm hay muộn
thì dân tộc sẽ đi đến Chủ Nghĩa Xã Hội.
- Hồ Chí Minh đã có thể tổng kết được từ kinh nghiệm cách mạng thế giới và thực
tiễn đấu tranh giải phóng dân tộc, để rồi mục đích là để nhận ra con đường cứu
nước đúng đắn và chính xác bậc nhất.
7
 - Đây là đỉnh cao của chủ nghĩa nhân đạo, có giá trị với nhân loại.
 Chính vì lẽ đó, một lần nữa khẳng định chắc chắn rằng Tư tưởng Hồ Chí Minh thuộc
hệ tư tưởng của giai cấp vô sản, có tính cách mạng, khoa học rất sâu sắc và triệt để.