Aantekeningen HC week 6

Schadevergoeding en verjaring

Programma
• Vaststellen omvang schade
• Vermogensschade patiënt
• Ander nadeel patiënt
• Inventarisatie schadelijdende derden
• Vermogensschade derden
• Ander nadeel derden
• Verjaring

Vaststellen omvang schade

• Uitgangspunten
• Boek 6, titel 1, afdeling 10, BW: schadevergoedingsrecht, ongeacht welke
grondslag je kiest.
• Volledig herstel: is niet altijd mogelijk. Doel om:
• Zo veel mogelijk terug in oude toestand als het gaat om gezondheid en
financiële toestand. Daar waar dat mogelijk is, wordt je op een andere manier
gecompenseerd.
• HR 5 december 2008, NJ 2009, 387 (Rijnstate/R.)

Volledig herstel
 Art. 6:95 lid 1 BW
- Vergoeding vermogensschade, art. 6:96 BW
- Vergoeding ander nadeel, art. 6:106 BW (immateriele schade, ook wel smartengeld)
o (nb. niet vatbaar voor beslag en vereiste voor overgang onder algemene titel,
zie art. 6:95 lid 2 BW)
- De leden verschillen met vroeger/oude literatuur

Andere uitgangspunten
- Schade vergoeden gebeurt in geld: vaak bij lichamelijke schade etc.
- Maar minder logisch om geld te geven voor posten die ‘gegeven’ kunnen worden =
ontwikkeling.
o Of hulp bieden: huishouder inschakelen, huis aan laten passen
- Te laat, dan wettelijke rente, art. 6:119 BW; vanaf moment dat je het nodig hebt.
Wordt rekening gehouden met rendement, maar ook met verliezen.
- Persoon moet schade stellen, dit lijdt tot diverse andere schadekosten vaak (verlies
arbeidskosten/kosten fysio/schilder etc.) en daar krijg je geld voor.
- Patiënt moet bestaan en omvang schade stellen en bewijzen
o HR 13 december 2002, NJ 2003, 212 (B./Olifiers)

 Rechter begroot de omvang van de schade

o Vermogensschade
 Nauwkeurige bepaling staat voorop en anders schatten (art. 6:97 BW)
 o Ander nadeel
 Nauwkeurige bepaling staat voorop maar rekening houden met aantal
factoren
o Toekomstschade, art. 6:105 BW

Vermogensschade
 Geleden verlies (art. 6:96 lid 1 BW): verliezen die een ondernemer heeft
 Gederfde winst (art. 6:96 lid 1 BW): evenzeer, maar daaronder vallen ook dingen die
niks met winst en verlies te maken hebben, zoals:
o Verlies arbeidsvermogen
o Kosten huishoudelijke hulp
o Aanpassing woning
o Ziektekosten
o Enzovoort

Vraag:
Vermogensschade wrongful birth en wrongful life: dan is de schade de geboorte van het
kind. De moeder is als patient zijnde aangetast in persoon, en daaruit volgt de schadepost:
het kind. Niet perse vermogensschade.
- Gezin wordt uitgebreid met een ongepland kind
- Wat is de schade?
o De verzorging en de opvoeding van het kind.

Vermogensschade
 Kosten van verzorging en opvoeding: is wel inkomensschade.
 Moeder mankeert niks: capaciteit om geld te verdienen, maar dit moet zij
aanwenden voor de zorg van haar kind en daardoor lijdt ze inkomensschade.
 Is aan inkomstenbelasting onderheven.
o Vergoeding tot 21ste levensjaar
o HR 21 februari 1997, NJ 1999, 145 (wrongful birth I) en HR 18 maart 2005, NJ
2006, 606 (Baby Kelly)

Bij wrongful life zal het tot 21e oplopen, en daarna de schade van het kind zelf zijn. Dan krijgt
het kind zelf eventueel geld om zorg van ouders in te kopen:

 Inkomensschade patiënte
o vergoeding voor zover zij er in redelijkheid voor heeft kunnen kiezen de
verzorging op zich te nemen: mag bijvoorbeeld niet als de moeder teveel zou
verdienen. Als zij thuis zou werken is te duur, ze moet dan het kind naar de
BSO doen.

 Ook kosten om schadevergoeding vast te stellen/te krijgen

dus beiden partijen leiden ook financiele schade door de buitengerechtelijke kosten.
o Art. 6:96 lid 2 BW
 o Vergoed worden redelijke kosten ter vaststelling van schade en
aansprakelijkheid en redelijke kosten ter verkrijging van voldoening buiten
rechte
 Wat is redelijk…? Moet in verhouding met de SV zijn.
o Nu wordt discussie gevoerd over de ‘gewone’ kosten, en daarnaast ook nog
discussie over de kosten van de advocaat: vaststelling in rechte.
 Naast het gewone schadetraject een discussie over de declaraties van
de advocaat

Ander nadeel
Naar billijkheid vast te stellen: rekening houden met een aantal factoren.
Vermogensschade heeft geen limiet, vergoeding van ander nadeel is beperkt tot de volgende
gevallen:
- Art. 6:106 BW
o Oogmerk nadeel (a)
o Lichamelijk letsel, geschade in eer/goede naam, aantasting in de persoon
anderszins (b)  in medische zaken speelt eigenlijk alleen dit.
o Aantasting nagedachtenis (c)

Vraag
Wat is …
- Lichamelijk letsel? = al het letsel aan het lichaam. Beschadigingen/littekens etc.
- Aantasting in de persoon anderszins? = inbreuk op het zelfbeschikkingsrecht

Ander nadeel
Lichamelijk letsel, geestelijk letsel; en aantasting in je zelfbeschikkingsrecht. Daaruit vloeit
vermogensschade uit voort, en je krijgt een ander bedrag. Omdat je ernstig bent
aangetast in de persoon

‘ander nadeel’ is een overkoepelende term voor alles wat geen vermogensschade is. Ander
nadeel = bedrag. Dat krijg je bij of: lichamelijk letsel, geestelijk letsel of je bent aangetast
in je zelfbeschikkingsrecht. Wet: letsel / aantasting in persoon anderszins = geestelijk letsel
of aantasting zelfbeschikkingsrecht.

Lichamelijk letsel
 Verwonding
 Beschadiging
 Lichamelijke achteruitgang
 Ongewenste zwangerschap (in het kader van mislukte sterilisatie)
 Beschadiging of dood ongeboren vrucht
 Beschadiging opgeslagen zaad- of eicellen: moet je beargumenteren
 Te transplanteren orgaan? De persoon lijdt schade in het geval van aantasting.

Aantasting in de persoon anderszins

 Geestelijk letsel: staat niet met zoveel woorden in de wet, maar wordt geschaard
onder de ‘aantasting in de persoon’.
 o Niet min of meer psychisch onbehagen
o Komt voor vergoeding in aanmerking, mits vastgesteld naar objectieve
maatstaven (vroeger: briefje van psycholoog/psychiater etc) maar kan ook
anders, volgens de HR nu. Kan ook op een andere manier objectief worden
vastgesteld buiten psychiatrische methoden.
 Niet door elkaar halen met taxibusje arrest (daar verplichte
vaststelling) Dit heeft niks te maken met shockschade.

 Aantasting fundamenteel persoonlijkheidsrecht

bijv. doordat persoon niet geinformeerd was en daardoor geen keuze heeft kunnen
maken. Dit maakt een aantasting in:
o Zelfbeschikkingsrecht
o Elke inbreuk: nee niet elke inbreuk
o Mate van ernst: alleen hele ernstige die; (EBI-arrest)
o (Evidente) Relevante nadelige gevolgen heeft
 HR 15 maart 2019, ECLI:NL:HR:2019:376

Maar volgens de wet: alleen vergoeding als de aantasting heel ernstig was. Ookal voel je als
persoon dat je heel erg bent aangetast in je zelfbeschikkingsrecht, levert dit niet per se een
vergoeding op van ander nadeel.

= alle schade die de patient kan lijden.

Maar er zijn ook anderen die hieruit schade kunnen leiden:

Inventarisatie schadelijdende derden

Er valt bijv. inkomen weg, men moet thuisblijven, hogere kosten.
• Gezinsleden, vrienden, buren, nabestaanden

• Partner en kind bij wrongful birth en wrongful life

ook aangetast in zelfbeschikkingsrecht

• Regresnemers zoals werkgever en UWV

lijden ‘schade’ omdat ze moeten betalen omdat iemand anders een fout heeft
gemaakt t.a.v. zijn verzekerde of werknemer.

Vermogensschade
Vermogensschade gezinsleden, vrienden, buren en nabestaanden, wettelijk
vertegenwoordigers = klassieke derden die afgeleide schade krijgen. Patient krijgt schade, en
de omgeving kan voor hun persoonlijke schade verhaal halen (omdat die patient dus schade
heeft opgelopen) o.g.v. artikel 6:107 en 6:108 BW.
- Onderscheid vermogensschade bij letsel van de patiënt en bij overlijden van de
patiënt
- Geen volledige vergoeding
- Regels arts. 6:107 BW en art. 6:108 BW
Waarom was het zo relevant dat de ouders van baby joost als contractspartij wilden worden
gezien: dan zouden ze recht hebben op een volledige vergoeding. En dat kan niet via de
afgeleide schade als in 107 en 108. Omdat deze als derden kosten hebben gemaakt; kosten
van patient die zijn gemaakt door deze derden omdat deze ziek/gewond is etc.
- Tafeltje dekje
- Boodschappen doen
- Ouder werkt als verpleegkundige/thuiszorg (had persoon anders zelf moeten betalen)
maar ouders leveren nu deze hulp zelf. Je bespaart de kosten van anders extern
ingehuurde professional: doen ouders zijn. Maar ouders krijgen het bedrag hiervoor
in de plaats wat anders aan de professional was betaald. Maar de gederfde
inkomsten van deze ouders krijgen ze niet vergoed. Dus enkel de uitgespaarde kosten.
o Maar dat je dat gaat doen moet ook kloppen met dat je dat anders door een
prof. Zou laten doen.
o Het moeten normaal en gebruikelijk zijn dat hiervoor normaal een prof zou
worden ingehuurd, moet niet oudergedrag zijn.

6:108 kent nog een strengere grens: voor de wet behoeftige personen, en daar zitten
grenzen aan. Moet wel daadwerkelijk schade worden geleden.

Vraag
Wat betekent …
Het gesloten systeem van artikel 6:107 en artikel 6:108 BW
Dit is niet te omzeilen, door je bijv. als contractspartij ‘voor te doen’.

Vermogensschade
Vermogensschade gezinsleden, vrienden, buren
Art. 6:107 lid 1 onder a BW
 Verplichting tot vergoeding van kosten die een derde (anders dan krachtens
verzekering) ten behoeve van de patiënt heeft gemaakt
o Stel dat patiënt kosten zelf had gemaakt dan waren kosten vergoed
 Daadwerkelijk gemaakte kosten
 Werkzaamheden die normaal gesproken en in gebruikelijke gevallen door een
professionele kracht zouden zijn verricht… lastig en maximum

Vermogensschade nabestaanden
Art. 6:108 lid 1 en 2 BW (gaat dus al niet op als het verzekerd is)
 Met name genoemde personen
 Alleen als nabestaande levensonderhoud derft (behoeftigheidscriterium) en/of
kosten lijkbezorging heeft betaald
 Kosten lijkbezorging

Vermogensschade partner en kind bij wrongful birth en/of wrongful life (groep 2)
Lijden ook schade. Kind alleen in wrongful life situaties: die hebben ook een eigen grondslag:
onrechtmatige daad. En de partner even goed als de moeder vermogensschade.
 Let op: eigen schade dus niet volgens het gesloten systeem
o Grondslag?
  Vermogensschade partner = zelfde als moeder. Maar of 1 van de 2 of samen
o Kosten verzorging en opvoeding
o Inkomensschade
 Vermogensschade kind (alleen wrongful life)
o Eigen schade eigen grondslag: OD
o Alle kosten voor verzorging en opvoeding
 HR 18 maart 2005, NJ 2006, 606 (Baby Kelly)

Vermogensschade regresnemers (groep 3)

Art. 6:107a BW voor de werkgever
- Civiel plafond, netto kosten: alleen dat wat de patient zelf ook had gevoeld in
portemonnee, ookal moet hij het bruto loon betalen. Ook de kosten voor een
vervanger.

- Uitvoeringsinstanties kennen convenanten

Vraag
Hoe kijken jullie aan tegen het verschil tussen verschillende derden?
Partner en kind kennen andere positie dan wettelijke vertegenwoordigers. Terwijl feitelijke
situatie niet heel anders is. Wrongful life: thuis met gehandicapt kind. Geboorteschade: je
zit thuis met een gehandicapt kind. Maar een beperkt vorderingsrecht, en de ander volledig
vvvorderingsrecht. Wat vinden we daarvan?

Ander nadeel
Ander nadeel gezinsleden, vrienden, buren, nabestaanden (affectieschade)
Bij overlijden of ernstig letsel.
 Art. 6:107 lid 1 onder b BW en art. 6:108 lid 3 BW
o Wetsvoorstel n.a.v. Baby Joost-arrest op 23 maart 2010 verworpen
o Nieuw wetsvoorstel, Kst. 34257, aangenomen
o Vanaf 1 januari 2019 geldend recht
 Vaste bedragen
 Besluit vergoeding affectieschade = verdriet om een ander.

Voor 2019 niet mogelijk: op andere manier toch aan geld komen: taxibus-arrest

Recht op vergoeding van shockschade

- Overtreding verkeers- of veiligheidsnorm: die ook die persoon beoogt te beschermen
bij medisch handelen vrijwel onmogelijk om een ander ook onder die norm te laten
vallen.
- Hevige shock door directe confrontatie ongeval of gevolgen
- Geestelijk letsel bij 3e, geobjectiveerd (in psychiatrie vastgesteld beeld)
- Causaal verband overtreding en geestelijk letsel
- Kan tot vermogensschade en ander nadeel leiden
 o HR 22 februari 2002, NJ 2002, 240, met nt. J.B.M. Vranken, rov. 4.3 (Taxibus)
en HR 9 oktober 2009, NJ 2010, 387 (Vilt)

 In medische zaken nog niet voorgekomen!

Ander nadeel partner en kind bij wrongful birth en/of wrongful life
Let op: eigen schade dus niet gebonden aan gesloten systeem. Er is een eigen
vorderingrecht. Ze zijn zelf aangetast in het persoon.
- Art. 6:106 aanhef en onder b BW
o Aantasting in de persoon anderszins

 Ander nadeel partner (wrongful birth/life)

o Door aantasting zelfbeschikkingsrecht vrouw heeft partner niet kunnen kiezen
voor voorkomen geboorte kind = aantasting ook in zijn persoon

 Ander nadeel kind (wrongful life)

o Door aantasting zelfbeschikkingsrecht moeder is kind met aanzienlijke
handicaps ter wereld gekomen = aantasting in zijn/haar persoon

Verjaring
Verjaring, art. 3:310 lid 5 BW. De termijn begint te lopen vanaf het moment dat de patient:
- Bekendheid schade door letsel of overlijden
- Bekendheid aansprakelijke persoon

 Vijf jaar
o Rechtszekerheid
o Billijkheid

Jurisprudentie verjaring
Opvallend veel medische zaken
Heeft te maken met het feit dat, anders dan bij een ongeval, bij een medische fout niet altijd
weet wie het heeft gedaan, of dat er een medische fout is gemaakt en dat je daardoor last
hebt.
 zolang patiënt in onvoldoende mate zekerheid heeft over de vraag of hij
gezondheidsschade heeft geleden en over de oorzaak van gezondheidsschade en
aldus onduidelijk is dat daaraan mogelijk een medische fout van een hulpverlener ten
grondslag ligt, gaat de verjaringstermijn niet lopen
o HR 31 oktober 2003, NJ 2006, 112 (Saelman-arrest) en later

Stuiting van de verjaringstermijn

Art. 3:316 BW
 Instellen eis
 Daad van rechtsvervolging
 Onder omstandigheden stuitende werking tuchtklacht, Hof Arnhem 11 september
2012, ECLI:NL:GHARN:2012:BX6567
Art. 3:317 BW
 Schriftelijke aanmaning of mededeling (recht voorbehouden)
Art. 3:318 BW
 Erkenning hulpverlener

Bij verzekeraar korte termijn van 3jaar. Deze loopt al tijdens de onderhandelingen (en kan
ook hierdoor worden gestuit) maar niet als er is uit onderhandeld.

De casus

De schade

Het kind is met problemen in ziekenhuis De Goede Zorg ter wereld gekomen en heeft enige
tijd in ziekenhuis Het Gasthuis gelegen. Inmiddels is het vier jaar later en blijkt het kind zich
niet goed te hebben ontwikkeld. Er zijn meerdere artsen geraadpleegd, die zich een mening
hebben gevormd over de ontwikkelingsachterstand. Het is aannemelijk dat het kind niet in
staat zal zijn om regulier onderwijs te volgen.

De ouders hebben veel verdriet van het feit dat hun kind zich niet goed zal ontwikkelen. Hun
twee zoons presteren goed. Zij doen er alles aan om hun dochter eenzelfde kans te bieden.
Moeder geeft haar betaalde baan op en geeft het extra aandacht. Vader blijft fulltime
werken. Hij vindt het moeilijk te accepteren en heeft veel verdriet van de situatie. Af en toe
kan hij het leven niet aan en meldt hij zich ziek.

Vragen bijeenkomst 6

Vraag 1
a. Welke schade lijdt het kind?
Lijdt gewoon schade vanaf het moment dat het geboren wordt. Het heeft lichamelijk letsel:
hersenen zijn beschadigd. Alle posten: lichamelijk, geestelijk etc. het functioneert nauwelijks:
zal de rest van z’n leven extra schade hebben. Zal van 0 tot dood vermogensschade en ander
nadeel leiden.
b. Welke schade kan het vorderen en op welke grondslag?
Geen behandelingsovereenkomst. Op welke grond kan het kind schade vorderen? OD. Kind
kan alle schade vorderen.

= geen wrongful birth of wrongful life. Want dat zijn zaken waarin het de bedoeling was om
de zwangerschap af te breken: kind had niet geboren moeten worden. Is compleet anders.
Dit gaat om feit dat het kind ‘gewoon’ geboren moeten worden, maar is fout gemaakt kort
voor de geboorte. = fout medisch handelen op andere manier.

Vraag 2
a. Welke schade lijdt de moeder?
Moeder geeft betaalde baan op en geeft het kind extra aandacht. = afgeleide schade van het
kind. Ze lijdt enerzijds zelf schade door de bevalling mocht er iets mis zijn gegaan. Wellicht
geestelijk letsel, dat is haar eigen schade. Maar ook wettelijk vertegenwoordiger kind =
afgeleide schade. Artikel 6:107 BW. Opzeggen baan en extra aandacht geven. Is dit
verplaatste schade of normaal en gebruikelijk? Extra aandacht? Is gewoon wat een moeder
doet, dat krijg je niet vergoed. Als je daarnaast het kind gaat verzorgen zoals een prof. Zou
doen zou dit vergoed worden, maar het feit dat ze haar baan opzegt om het kind extra
aandacht te geven: zo komt het niet voor vergoeding in aanmerking. Mocht het gaan om
werk prof. Dan nog de vraag of ze haar goed betaalde baan op had moeten zeggen. Want
haar vergoeding wordt hiervan niet hoger dan wat een professional zou krijgen. Moet gaan
om een redelijke vergoeding.
b. Welke schade kan de moeder vorderen en op welke grondslag?
Zie hierboven.

Zou de moeder een affectieschade vergoeding krijgen? Nee.

Vraag 3
a. Welke schade lijdt de vader?
hij heeft verdriet, kan het leven niet meer aan en meldt zich ziek. Geen inkomen meer. Hij is
derde: recht op vergoeding van verplaatste schade. Dus recht op vergoeding van kosten die
hij maakt ten goede van het kind of die anders een professional had gedaan. Verdriet komt
in aanmerking voor de affectieschade. Maar het ziekmelden en geen inkomen meer = pech.
Geen vergoeding. Gesloten stelsel van artikel 6:107 BW
b. Welke schade kan de vader vorderen en op welke grondslag?