MATPEL : BAHASA JAWA (BU ISNI)

KELAS : XI - TKJ
Multiple Choice
1. Ing ngisor iki ora klebu perangan struktur batin, yaiku ....
A. Amanat
B. Swasana
C. Isi
D. Nada
E. Tema
ANS: D

2. Saka geguritan ing ngisor iki kang ora klebu titikane geguritan modheren, yaiku ....
Gatekna geguritan ing ngisor kanggo mangsuli pitakon nomer 2 - 5!

Kawruh
Saliring kodrat kang tinon mripat,
apa dene kang tan kasat mata,
kabeh tumindak miturut sipat,
garis angger-anggering jagad raya.

Wit tumrahing janma neng jagad,

tan sepi anane para sarjana,
rina lan wengi tan kendhat-kendhat,
marsudi angering tribawana.

Sarana pakarti lawan samadi,

sanityasa ngetog mangulir budi,
wohing pamardi tinatata titi.

Ginelar ing kandha sarwa teteh,

murih gampang katampa akeh,
murakabi uripe janma kabeh.
(Int…

A. Migunakake basa jawa anyar sinisipan basa rinengga

B. Cacahing gatra ora tarntu, nanging paling sithik patang gatra
C. Ora migunakake purwaka “sun gegurit”
D. Cacahing wanda ora katemtokake
E. Luwih nengenake isine geguritan kang mentes, endah, ian becik
ANS: B
3. Tembung janma minangka dasanama saka. ....
Gatekna geguritan ing ngisor kanggo mangsuli pitakon nomer 2 - 5!

Kawruh
Saliring kodrat kang tinon mripat,
 apa dene kang tan kasat mata,
kabeh tumindak miturut sipat,
garis angger-anggering jagad raya.

Wit tumrahing janma neng jagad,

tan sepi anane para sarjana,
rina lan wengi tan kendhat-kendhat,
marsudi angering tribawana.

Sarana pakarti lawan samadi,

sanityasa ngetog mangulir budi,
wohing pamardi tinatata titi.

Ginelar ing kandha sarwa teteh,

murih gampang katampa akeh,
murakabi uripe janma kabeh.
(Int…

A. BUMI
B. MANUNGSA
C. JAGAD
D. PINTER
E. PUTUS
ANS: B

4. Katrangan kang ora trep karo surasa geguritan ing ngisorr yaiku ....
Gatekna geguritan ing ngisor kanggo mangsuli pitakon nomer 2 - 5!

Kawruh
Saliring kodrat kang tinon mripat,
apa dene kang tan kasat mata,
kabeh tumindak miturut sipat,
garis angger-anggering jagad raya.

Wit tumrahing janma neng jagad,

tan sepi anane para sarjana,
rina lan wengi tan kendhat-kendhat,
marsudi angering tribawana.

Sarana pakarti lawan samadi,

sanityasa ngetog mangulir budi,
wohing pamardi tinatata titi.

Ginelar ing kandha sarwa teteh,

murih gampang katampa akeh,
murakabi uripe janma kabeh.
 (Int…

A. Tansah ngudi ngangsu kawruh

B. Manungsa urip kudu bsa ngudi kawruh lan budi kang becik
C. Ngangsu kawruh mujudake budi
D. Ngangsu kawruh supaya dialemdana
E. Kabeh tumindak kang kanton lan ora manut karo sipating manungsa
ANS: D

5. Sanityasa ngetog mangulir budi

Tegese tembung sing kacithak miring yaiku ....
A. Tansah
B. Kendhat
C. Tanpa
D. Lena
E. Ngirwakake
ANS: A

6. Wewujudan pada sajroning geguritan klebu ing struktur fisik kang diarani ....
A. Wirama
B. Diksi
C. Tipografi
D. Busananing basa
E. Tembung konkret
ANS: C

7. Salah siji cara kanggo mangerteni isining geguritan kanthi ngowahi wujud geguritan kang
awujud pada dadi wujud gancaran utawa paragrap diarani ....
A. Ngarang gancaran
B. Parafrase
C. Ngowahi gancaran
D. Prosa
E. Ekstemporan
ANS: B

8. Puisi Jawa kang ora kaiket dening wewaton utawa paugeran diarani puisi..
A. Jawa tradhisional -
B. Jawa gagrag lawas
C. Jawa modheren
D. Macapatan
E. Kuna
ANS: C

9. Ing ngisor iki kang ora klebu titikane geguritan modheren, yaiku ....
A. Migunakake basa jawa anyar sinisipan basa rinengga
B. Cacahing gatra ora tarntu, nanging paling sithik patang gatra
 C. Ora migunakake purwaka “sun gegurit”
D. Cacahing wanda ora katemtokake
E. Luwih nengenake isine geguritan kang mentes, endah, ian becik
ANS: B

Gatekna geguritan ing ngisor kanggo mangsuli pitakon nomer 10 lan 11!

10. Swasana sing dituwuhake geguritan ing ngisor yaiku ....

Sulingku

Cumengkling swara anganyut

Suwe tansaya anglangut –
Agawe karantaning ati
Mundhak nalangsa ing wengi sepi

Aja, aja kanca

Lagumu aywa katerusna
Ginantia lagu gembira
Aja nuruti ttenyuhing nala
Kang bakal angrusak raga
Satemah mungkasi nyawa
Kanca,
Wengi iku sansaya mamring,
Wis ........
Wis punggelen nggonmu nyuling
Tan kuwat rasaning tyasku
Tumetes luhku angrungu.
(Kapethik saka : Wulang Basa ID Racikane : Siswadi Hisam Budya Mardawa, BA
A. Sedhih
B. Seneng
C. Ngalembana
D. Bagya
E. Bungah
ANS: A
11. Wengi iku sansaya mamring. Tembung mamring tegese ....
Sulingku

Cumengkling swara anganyut

Suwe tansaya anglangut –
Agawe karantaning ati
Mundhak nalangsa ing wengi sepi

Aja, aja kanca

Lagumu aywa katerusna
Ginantia lagu gembira
Aja nuruti ttenyuhing nala
Kang bakal angrusak raga
Satemah mungkasi nyawa
Kanca,
Wengi iku sansaya mamring,
Wis ........
Wis punggelen nggonmu nyuling
Tan kuwat rasaning tyasku
Tumetes luhku angrungu.
(Kapethik saka : Wulang Basa ID Racikane : Siswadi Hisam Budya Mardawa, BA
A. Peteng dhedhet
B. Swasana kang peteng
C. Sepi banget
D. Mendhung
E. Kekes
ANS: C

12. Pimpinan anyar ing kantore Bapak sing saiki yaiku kancane biyen nalika Bapak isih
kuliyah. Basa kang trep digunakake Bapak marang kancane sing wis dadi pimpinane,
yaiku ....
A. Krama alus
B. Ngoko alus
C. Krama lugu
D. Ngoko lugu
E. Ngoko andhap
ANS: A

Gatekna wacan ing ngisor kanggo mangsuli pitakon nomer 13—161

13. Tradhisi brokohan dianakake nalika…
Brokohan minangka salah sawiji upacara adat Jawa kanggo nyambut kalairan bayi.
Brokohan dilaksanakake gage sawise bayi lair kang ditekani dening ibune bayi, bapak
bayi, kulawarga, sesepuh, lan sadulur. Brokohan iku asale saka basa Arab barokah kang
tegese ngarep berkah. Mula, brokohan ing tradhisi Jawa yaiku tradhisi kang ginetar
nalika ibu nglairake putra. Brokohan dadi wujud rasa sokur marang Gusti nalika anak
iair kanthi siamet. Brokohan duweni teges kanggo rasa sokur lan seneng proses babaran
 lumaku kanthi lancar. Kanthi brokohan iki ana pangajap kang sinimpen yaiku pangarep-
arep anak besuk bisa duweni tumindak kang becik. Rerangkening upacara iki awujud
mendhem ari-ari, banjur ditutugake kanthi mbagi sesajen brokohan marang sadulur lan
para tangga teparo.

Ubarampe upacara kang dibutuhake kaya mangkene.

a. Golongan bangsawan: dhawet, endhog mentah, jangan menir, sega ambeng, sega
lawuh, jeroan kebo, pecel kanthi lawuh iwak pitik, kembang setaman, klapa, lan wos
(beras).

b. Golongan rakyat biasa: sega ambengan kang awujud sega jangan, lawuh peyek,
sambel goreng, tempe, mihun, jangan menir, lan pecel ayam. Upacara iki dilaksanakake
kanthi
pangajap supaya besuk dadi bocah sing becik kawiwitan kanthi mendhem ari-ari lan
nyawisake sesajen brokohan kang banjur dibagekake marang tangga teparo. Brokohan
iki awujud erdhog pitik mentah, gula jawa setengah tangkep, klapa setengah iji,
dhawet, lan kembang mawar, miathi, kanthil.
A. Bayi umur limang dina
B. Bayi umur pitung dina
C. Bayi umur selapan
D. Bayi bayi sing lagi wae lair
E. Bayi umur sesasi
ANS: D

14. Ora kalebu ubarampe digunakake dening golongan bangsawan yaiku…

Brokohan minangka salah sawiji upacara adat Jawa kanggo nyambut kalairan bayi.
Brokohan dilaksanakake gage sawise bayi lair kang ditekani dening ibune bayi, bapak
bayi, kulawarga, sesepuh, lan sadulur. Brokohan iku asale saka basa Arab barokah kang
tegese ngarep berkah. Mula, brokohan ing tradhisi Jawa yaiku tradhisi kang ginetar
nalika ibu nglairake putra. Brokohan dadi wujud rasa sokur marang Gusti nalika anak
iair kanthi siamet. Brokohan duweni teges kanggo rasa sokur lan seneng proses babaran
lumaku kanthi lancar. Kanthi brokohan iki ana pangajap kang sinimpen yaiku pangarep-
arep anak besuk bisa duweni tumindak kang becik. Rerangkening upacara iki awujud
mendhem ari-ari, banjur ditutugake kanthi mbagi sesajen brokohan marang sadulur lan
para tangga teparo.

Ubarampe upacara kang dibutuhake kaya mangkene.

a. Golongan bangsawan: dhawet, endhog mentah, jangan menir, sega ambeng, sega
lawuh, jeroan kebo, pecel kanthi lawuh iwak pitik, kembang setaman, klapa, lan wos
(beras).
 b. Golongan rakyat biasa: sega ambengan kang awujud sega jangan, lawuh peyek,
sambel goreng, tempe, mihun, jangan menir, lan pecel ayam. Upacara iki dilaksanakake
kanthi

pangajap supaya besuk dadi bocah sing becik kawiwitan kanthi mendhem ari-ari lan
nyawisake sesajen brokohan kang banjur dibagekake marang tangga teparo. Brokohan
iki awujud erdhog pitik mentah, gula jawa setengah tangkep, klapa setengah iji,
dhawet, lan kembang mawar, miathi, kanthil.
A. Dhawet
B. Sambel goring
C. Kembang setaman
D. Wos
E. Endhog mentah
ANS: D

15. Brokohan asale saka basa ....

Brokohan minangka salah sawiji upacara adat Jawa kanggo nyambut kalairan bayi.
Brokohan dilaksanakake gage sawise bayi lair kang ditekani dening ibune bayi, bapak
bayi, kulawarga, sesepuh, lan sadulur. Brokohan iku asale saka basa Arab barokah kang
tegese ngarep berkah. Mula, brokohan ing tradhisi Jawa yaiku tradhisi kang ginetar
nalika ibu nglairake putra. Brokohan dadi wujud rasa sokur marang Gusti nalika anak
iair kanthi siamet. Brokohan duweni teges kanggo rasa sokur lan seneng proses babaran
lumaku kanthi lancar. Kanthi brokohan iki ana pangajap kang sinimpen yaiku pangarep-
arep anak besuk bisa duweni tumindak kang becik. Rerangkening upacara iki awujud
mendhem ari-ari, banjur ditutugake kanthi mbagi sesajen brokohan marang sadulur lan
para tangga teparo.

Ubarampe upacara kang dibutuhake kaya mangkene.

a. Golongan bangsawan: dhawet, endhog mentah, jangan menir, sega ambeng, sega
lawuh, jeroan kebo, pecel kanthi lawuh iwak pitik, kembang setaman, klapa, lan wos
(beras).

b. Golongan rakyat biasa: sega ambengan kang awujud sega jangan, lawuh peyek,
sambel goreng, tempe, mihun, jangan menir, lan pecel ayam. Upacara iki dilaksanakake
kanthi pangajap supaya besuk dadi bocah sing becik kawiwitan kanthi mendhem ari-ari
lan nyawisake sesajen brokohan kang banjur dibagekake marang tangga teparo.
Brokohan iki awujud erdhog pitik mentah, gula jawa setengah tangkep, klapa setengah
iji, dhawet, lan kembang mawar, miathi, kanthil.
A. Jawa kuna
B. India
C. Sansekerta
D. Yunani
E. Arab
ANS: E
16. Brokohan minangka salah siji tuladha tradhisi. sing isih ditindakake nganti saiki. Saben
siametan tumrape masarakat Jawa ngandhut werdi lan ancas. Ancas saka tradhisi iki,
yaiku….

Brokohan minangka salah sawiji upacara adat Jawa kanggo nyambut kalairan bayi.
Brokohan dilaksanakake gage sawise bayi lair kang ditekani dening ibune bayi, bapak
bayi, kulawarga, sesepuh, lan sadulur. Brokohan iku asale saka basa Arab barokah kang
tegese ngarep berkah. Mula, brokohan ing tradhisi Jawa yaiku tradhisi kang ginetar
nalika ibu nglairake putra. Brokohan dadi wujud rasa sokur marang Gusti nalika anak
iair kanthi siamet. Brokohan duweni teges kanggo rasa sokur lan seneng proses babaran
lumaku kanthi lancar. Kanthi brokohan iki ana pangajap kang sinimpen yaiku pangarep-
arep anak besuk bisa duweni tumindak kang becik. Rerangkening upacara iki awujud
mendhem ari-ari, banjur ditutugake kanthi mbagi sesajen brokohan marang sadulur lan
para tangga teparo.

Ubarampe upacara kang dibutuhake kaya mangkene.

a. Golongan bangsawan: dhawet, endhog mentah, jangan menir, sega ambeng, sega
lawuh, jeroan kebo, pecel kanthi lawuh iwak pitik, kembang setaman, klapa, lan wos
(beras).

b. Golongan rakyat biasa: sega ambengan kang awujud sega jangan, lawuh peyek,
sambel goreng, tempe, mihun, jangan menir, lan pecel ayam. Upacara iki dilaksanakake
kanthi pangajap supaya besuk dadi bocah sing becik kawiwitan kanthi mendhem ari-ari
lan nyawisake sesajen brokohan kang banjur dibagekake marang tangga teparo.
Brokohan iki awujud erdhog pitik mentah, gula jawa setengah tangkep, klapa setengah
iji, dhawet, lan kembang mawar, miathi, kanthil.
A. Kanggo nyuwun pangapura marang wong tuwo
B. Kanggongumumake jeneng anak marang tangga teparo
C. Wujud rasa sokur amarga proses babaran lumaku kanthi lancer
D. Kanggo ngresiki sukmane ibu lan bayi
E. Supaya bayi bisa dadi bocah sing seneng tetulung
ANS: C

17. Menawa guneman karo wong sing luwih tuwo tinimbang awake dhewe kudu nggunaake
basa…
A. Karma alus
B. Ngoko alus
C. Karma lugu
D. Ngoko lugu
E. Karma andhap
ANS: C
18. Dimas, Bu Ida mau dhawuh garap tugas halaman pira? Ukara ing dhuwur nggunakake
basa…
A. Karma alus
B. Ngoko alus
C. Karma lugu
D. Ngoko lugu
E. Karma andhap
ANS: D

19. Geguritan duweni unsur-unsur (bab) kang kudu digatekake lan kamot ing sajerone
geguritan iku. Geguritan ngemu piwulang utawa amanat kang bisa dipethik lan kanggo
piwulang tumrap wong kang maca. Nyakup prakara tembung-tembung ana ing tatanane
ing geguritan diarani ....
A. Sarana retorika
B. Citraan
C. Frasaologi
D. Diksi
E. Underaning gagasan
ANS: C

20. Unsur-unsur geguritan ing basa Jawa. Unsur kang kakandhut ing geguritan yaiku unsur
intrinsik. Alat kanggo medharake kang arep diandharake ana Ing geguritan iku
diarani ....
A. Tema
B. Citraan
C. Diksi
D. Frasaologi
E. Underaning gagasan
ANS:D

21. Geguritan kang saben padane kasusun saka limang gatra diarani ....
A. Gita dwigatra sapada
B. Gita trisapta sapada
C. Gita catursapada
D. Gita pancasapada
E. Gita sadgatra sapada
ANS: D

22. Kang ora perlu digatekake nalika nyulih wedharing geguritan yaiku ....
A. Maca tulisan kanthi setiti
B. Ngira-ira tetembungan kang diilangi, nuli mbalekake
C. Njingglengi yen ana pasemon utawa pralambang sing dianggo
D. Ngupakara ukara-ukara saka panaliten dadi sawijining gancaran
E. Ora perlu njarwani pasemon utawa pralambange
ANS: E
23. Gatekna pratelan ing ngisor iki!
(1) Madhep marang pamiarsa nanging surasane sesorah ora runtut.
(2) Sesorah sing ora kanyana-nyana sadurunge.
(3) Ngasta cathetan cilik minangka b…
(4) Kudu pawongan sing wis trampil ing parnicara lan sugih pengalaman uga kawruhe.
(5) Nalika sesorah ngrembakakake gagasan pokok sesorah nganggo basane dhewe.
Katrangan sing trep kang nuduhake sesorah kanthi metode ekstemporan yaiku ....
A. (1) LAN (2)
B. (2) LAN (4)
C. (3) LAN (4)
D. (3) LAN (5)
E. (4) LAN (5)
ANS: D

24. Ora klebu upacara tradhisi sing gegayutan karo kadang tani yaiku ....
A. Upacara wiwit
B. Ngurit
C. Labuh sesaji
D. Labuh tandur
E. Nylameti pari
ANS: C

25. Sesorah kanggo mapag rawuhe tamu kaaran ....

A. Sabdatama
B. Pambagyaharja
C. Atur panglipur
D. Pangajak
E. Tanggap wacana
ANS: B

26. Nalika kadhapuk dadi pranatacara kudu trampil malah kepara bisatrengginas, cag-ceg,
lan sembada Ing karya. Babagan kasebut klebu saptama sing diarani ....
A. Malaghawa
B. Maraga
C. Mawastha
D. Malaksana
E. Mawwat
ANS: A
,
27. Arya diceluk Ibu supaya menehake sega bancakan kanggo Simbah. Tembung kang
kacithak kandel Ing ukara kasebut ora bener, dene tembung kang bener, yaiku ....
A. Ditimbali, maringake, kangge
B. Diundang, nyaosi, kagem
E. Ditimbali, maringi, kangge
D. Diundang, nyaosi, kangge
E. Ditimbali, nyaosake, kagem
 ANS: E

28. Ing perangan sesorah kang isine muji sokur marang Gusti Kang Mahawikan kang wis
paring sih kanugrahan klebu ing ....
A. Salam pambuka
B. Wigatinining sesorah
C. Pangajap
D. Purwaka
E. Salam panutup
ANS: D

29. Nalika ana kanca sing ngundang ing acara ambal warsa Ian kajaluk menehi sesorah
klebu jinis sesorah ....
A. Resmi
B. Setengah resmi
C. Ora resmi
D. Formal
E. Dinas
ANS: C

30. Bapak-Bapak dalah Ibu-ibu kawontenan sampah plastik punika sampun damel prakara
ingkang boten prayoga. Pramila,sumangga kasuwun sami milah lan milih sampah
wonten dalemipun piyambak-piyambak. Ingkang klebet sampah anorganik samangke
dipunklempakaken dados setunggal dhateng RT-ipun piyambak-piyambak. Punggelan
sesorah ing dhuwur duwe ancas…
A..Meneehi kawruh
B. Ajak-ajak
C. Menehi pitutur
D. Ngelikake
E. Menehi penglipur
ANS: B

31. Salah siji upacara tradhisi yaiku tedhak siten mratandakake cedhake manungsa karo…
A. Manungaa
B. Siti
C. Penguwasa
D. Kaluwargo
E. Bumi
ANS: E

32. Aturan adat ngenani masarakat Jawa sopan santun, tata kraima, tata susila
nggunakake basa Jawa diarani..
A. Unggah-ungguh basa
B. Tepa salira
C. Andhap asor
D. Tata krama
 E. Undah-usuk
ANS: A
33. Ing ngisor iki nuduhake panganggone basa krama alus kang sing trep yaiku…..
A. Ibu kaliyan kula sami dhc. Ahar wonten meja.
B. Bapak wangsul saking kantor sampun dalu.
C. Ibu sampun kondur saking dalemipun simbah nitih kreta.
D. Kula maringaken layang saking sekolah kagem ibu
E. Bapak ngunjuk kopi dene kula dhahar sekul
ANS: C
34. Kebo-keboan minangka salah siji tradhisi sing isih lestari ing….
A. Madura
B. Banyuwangi
C. Nganjuk
D. Malang
E. Tengger
ANS: B
35. Upacara tradhisi ing masarakat Jawa maneka warna. Salah sijine yaiku ing babagan
pertanian kang ditindakake ing Desa Kemiren. Ing acara iki ana tokoh sing maragani
dadi Dewi Sri duwe jejibahan menehake winih pari marang ketua adat sing sabanjure
diwenehake marang masarakat supaya ditandur. Kagiyatan kasebut …
A. Ngampung
B. Labuh tandur
C. Adeg-adeg
D. Malang
E. Tengger
ANS: D

36. Ing acara tedhak siten, umure bocah yaiku pitung lapan. Selapan iku ana….
A. 28 dina
B. 30 dina
C. 38 dina
D. 40 dina .
E. 48 dina
ANS: C

37. Ing upacara wiwit, sawise pari diundhuh sing ditindakake sabanjure yaiku….
A. Dilebokake ing jero omah
B. Dilebokake ing jero lumbung
C. Disinggahake
D. Dianggo winih nandur pari ing wanci sabanjure
E. Diemban nganggo jarik anyar
ANS: E

38. Ing larungan sesaji Tlaga Sarangan ana perangan sesaji sing ora melu dilarung nanging
diselehake ing ngisor wit ringin. Ing ngisor Iki kang ora klebu sesaji sing dikarepake
yaiku ..............
 A. Cok bakal
B. Tumpeng gonobahu
C. Sega tumpeng ukuran cilik
D. Setakir kembang telon
E. Iwak pitik panggang
ANS: B
39. Kang klebu upacara adat yaiku ....
A. Wayang kulit
B. Ludruk
C. Kethoprak
D. Sekaten
E. Tedhak siten
ANS: E

40. Jadah pitung werna ing upacara adat tedhak siten tujuane kanggo ....
A. Gambarake uripe bisa kacukupa
B. Gambarake bocah kareben bi nyukupi kaperluane |
C. Ngemutake anak kareben b waspada
D. Bocah bisa dadi wong kang mmawan lan seneng tetulung
E. Gambarake kamulyan
ANS: C