TEST ZE ZNAJOMOŚCI LEKTURY „LUDZIE BEZDOMNI”

1.Jaką specjalność medyczną wykonywał T. Judym? /CHIRURG/

2.Kto zaproponował T. Judymowi pracę w Cisach? /DR CHMIELNICKI/
3.Jak nazywała się kopalnia, do której wyjechał pracować T. Judym? /SYKSTUS/
4.Ile lat mieszkał T. Judym w Paryżu? /2 (15 MIESIĘCY)/
5.W wieku ilu lat J. Podborska opuściła dom rodzinny? /17/
6.Ile rodzeństwa miała Joanna Podborska? /2 BRACI/
7.Jak na imię miała żona Wiktora Judyma? /TEOSIA/
8.Do kogo należał majątek w Cisach? /DO NIEWADZKICH/
9.Jaki tytuł nosił referat Judyma o higienie? /SŁOWKO O HIGIENIE lub KILKA UWAG O HIGIENIE/
10.Do jakiego kraju wyjechał Wiktor Judym? /SZWAJCARIA/
11.Jakiego dzieła szukały kobiety napotkane przez T. Judyma w Luwrze? /AMOR I PSYCHE/
12.Gdzie pracowała bratowa T. Judyma i jaką pracę wykonywała? /W FABRYCE CYGAR - KLEIŁA
ETYKIETY DO OPAKOWAŃ/
13.Kim był ojciec Dyzia? /KSIĘGOWYM W CISACH/
14.Kto był dyrektorem szpitala w Cisach? /WĘGLICHOWSKI/
15.Przyczyną jakiej choroby stały się stawy w Cisach? /MALARIA/
16.Jak na imię miał bratanek i bratanica T. Judyma? /KAROLA I FRANEK/
17.Jak na imię miała żona Węglichowskiego? /LAURA/
18.W jaki sposób odbył podróż T. Judym z Warszawy do Cisów? /POCIĄGIEM, POWOZEM I
PIESZO/
19.W kim była zakochana panna Natalia? /W KARBOWSKIM/
20.Kto nauczył Joannę pisać pamiętnik? /STASIA BOZOWSKA/

Dodatkowe pytania:
1.Co robił Judym w Paryżu? /odbywał praktykę lekarską/
2.Jaki okres czasu pracował T. Judym w Zakładzie Uzdrowiskowym w Cisach? /ponad rok/
3.Gdzie po wyjeździe z Paryża spotkał T. Judym panny Orszańskie? /w Alejach Ujazdowskich/
4.Z jakiego miasta J. Podborska przyjechała do Warszawy? /z Kielc/
5.Przez kogo/co został zaatakowany Krzywosąd? /sokoła/
6.Jaką posadę przyjął T. Judym w Cisach? /asystent w szpitalu/
7.Kogo spotkał T. Judym w Paryżu? /p. Niewadzką z wnuczkami Wandą i Natalią Orszańskimi
oraz Joannę Podborską/
8.Jak nazwał Les Krzywosąda? /zieloną małpą/
9.Jak nazywała się córka pani Walentowej i jaką rolę odgrywała w powieści? /Zośka – wraz z
matką opiekowały się gabinetem Judyma/
10.Kim była pani Wajsmanowicz i jaką pensję otrzymywała? /dozorczyni szpitala – 400 rubli
Stefan Żeromski Ludzie bezdomni GRUPA I

1.Przeanalizuj poniższe fragmenty i odpowiedz na pytania.

FRAGMENT I

Włosy tego chłopięcia były szare, a rosły jakoś naprzód, w kierunku widza. […] Pończochy wypchnięte na
kolanach i przedziurawione odsłaniały nogi okryte krwią i mnóstwem siniaków. […] Z żywą ciekawością
pochylił się ku oficerowi siedzącemu w kącie przedziału i zaczął szczegółowo oglądać guziki munduru biorąc
każdy z nich w palce zawalane rozmaitymi substancjami.

a)Kim jest opisywany chłopiec? Dyzio, pasierb Listwy (kasjera w Cisach)

b)W jakich okolicznościach spotkał go Judym? podczas podróży pociągiem do Cisów

c)Co wydarzyło się podczas ich wspólnej przejażdżki powozem? Dyzio zachowywał się bardzo
niegrzecznie; Judym wpadł w furię i sprawił mu lanie
FRAGMENT II

Niebawem Korzecki wrócił i z ostentacją pokazał bilet, który zresztą co prędzej schował do kieszeni. Zaszedł
pociąg i Judym udał się machinalnie za swym nowym przewodnikiem do wagonu klasy pierwszej.

a)Kim był Korzecki?)inżynierem, poznanym przez Judyma w Paryżu

b)W jakich okolicznościach spotkał Judyma? spotkali się na dworcu, po opuszczeniu przez Judyma Cisów,
spowodowanym wrzuceniem Krzywosąda do stawu
c)Gdzie razem pojechali? do Zagłębia Dąbrowskiego

FRAGMENT III

Judymowa pokazała im bilet i to ich ostatecznie upewniło, że nie mają przed sobą żebraczki ani oszustki. Na
rozkaz tej pani tragarz wziął rzeczy z rąk Judymowej i odniósł je na salę razem z walizami. Dzieci dostały po
kubku mleka. Wtedy dopiero Judymowa mogła zapłakać. Pani anielska sama przez chwilę miała łzy w
oczach.

a)Kogo spotkała Judymowa? Natalię Orszeńską

b)W jakich okolicznościach nastąpiło to spotkanie? jadąc do męża, Judymowa nie przesiadła się na
właściwej stacji, usłyszała Natalię i Karbowskiego rozmawiających po polsku i poprosiła ich o pomoc
2. W jaki sposób Judymowi udało się zostać lekarzem? Wzięła go na wychowanie ciotka (wybrała
Tomasza, ponieważ był ładniejszy od brata).
3.Co sprawiło, że Judym został odrzucony przez środowisko warszawskich lekarzy? Odczyt, który Judym
wygłosił na spotkaniu u doktora Czernisza (zarzucał lekarzom, że są egoistami w służbie bogaczy).

4.Jakie relacje łączyły:

a)Wandę Orszeńską i panią Niewadzką, pani Niewadzka była babcią Wandy

b)Joasię i Wacława? byli rodzeństwem

5.Uporządkuj w kolejności chronologicznej wydarzenia z biografii Judyma:

poznanie Karbowskiego 3

kłótnia z Krzywosądem 1

praktyka lekarska w Warszawie 2

 GRUPA II

1.Przeanalizuj poniższe fragmenty i odpowiedz na pytania.

FRAGMENT I

Był to człowiek bogaty. Burza wyrzuciła go na brzeg Bosforu w jednym obdartym surducie i w
krypciach bez podeszew. Bywał tragarzem okrętowym, zamiataczem ulic, roznosicielem dzienników
europejskich, ajentem w pewnym sklepie francuskim, subiektem, komiwojażerem, a wreszcie
właścicielem ogromnych magazynów, handlarzem dywanów, przemysłowcem itd. W trakcie tych
zajęć z jego pięknego nazwiska zostały tylko pierwsze trzy litery, możliwe dla wymówienia w handlu
persko-turecko-angielsko-francuskim.

a)Kim jest opisywany mężczyzna? Leszczykowski (Les)

b)W jakich okolicznościach znalazł się na obczyźnie? musiał opuścić Polskę z powodu represji po powstaniu
styczniowym
c)Jaki charakter miała jego znajomość z Judymem? znali się wyłącznie listownie (Leszczykowski wspierał –
również finansowo – plany Judyma dotyczące zmian w Cisach)
FRAGMENT II
Krzywosąd przez chwilę patrzał w niego wlepionymi oczyma. Wtem zbladł i, wznosząc pięść, o krok
się posunął. Judym dostrzegł ten ruch i stracił świat z oczu. Jednym susem przypadł do Krzywosąda,
chwycił go za gardziel, targnął nim z dziesięć razy, a potem pchnął go od siebie. […] Rzucony przez
Judyma, zleciał z grobli, runął w szlam i zanurzył się w rzadkie bagno, tak że ledwo go było widać.

a)Kim był Krzywosąd? administratorem Cisów

b)O co pokłócił się z Judymem? Judym żądał osuszenia stawów; wilgoć wywoływała choroby u okolicznej
ludności
c)Jakie konsekwencje miała ta kłótnia? Judym dostał wypowiedzenie i został zmuszony do opuszczenia
Cisów
FRAGMENT III
W drugim pokoju, na sofie, która służyła za łoże gościnne, leżał […] w ubraniu, okropną masą krwi do
szczętu zwalanym. Głowa jego była roztrzaskana. Na miejscu lewej części czoła i na całym lewym
policzku stała kupa krwi stygnącej. Judym rzucił się do tego ciała, ale natychmiast wyczuł, że ma przed
sobą zwłoki. Serce nie biło. Rozstawione palce jednej ręki były twarde i czarne jakby z żelaza.
a)Jakie zdarzenie zostało opisane w cytowanym fragmencie? samobójstwo Korzeckiego

b)Gdzie miało ono miejsce? w Zagłębiu Dąbrowskim

2.Kim był ojciec Judyma? Ojciec Judyma był szewcem.

3.W jakich okolicznościach Judym poznał Natalię Orszeńską? Poznał ją podczas praktyk lekarskich w
Paryżu; po raz pierwszy zobaczył ją w Luwrze, kiedy podziwiała posąg Wenus z Milo.
4.Jakie relacje łączyły:

a)Wandę Orszeńską i Joasię Podborską; Joasia była guwernantką Wandy

b)Tomasza i Wiktora? byli braćmi

5.Uporządkuj w kolejności chronologicznej wydarzenia z biografii Judyma:

spotkanie Korzeckiego 3

odczyt na zebraniu u doktora Czernisza 1

poznanie Dyzia 2
Temat: Ludzie bezdomni – Tomasz Judym spłaca „dług przeklęty”

1. Uzupełnij tabelę dotyczącą najważniejszych etapów życia Tomasza Judyma.

Etap życia Miejsce Najważniejsze informacje, osoby, działania

2. W jakim stopniu dzieciństwo i młodość ukształtowały charakter oraz postępowanie Judyma?

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
3. Określ sposób, w jaki doktor Tomasz postrzega rzeczywistość. Oceń podejście bohatera do otoczenia.

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

2.Postawa życiowa doktora Judyma - interpretacja fragmentu dotyczącego odczytu u dr Czernisza,

gromadzenie informacji na temat poglądów Judyma zaprezentowanych w trakcie odczytu, zarzuty stawiane
bohaterowi przez środowisko warszawskich medyków

Prośbę o referat o stanie higieny we Francji Judym wykorzystuje, by w środowisku elity medycznej
Warszawy przedstawić stan rzeczy w kraju i zarazem proponuje program przezwyciężenia tej katastrofalnej
już sytuacji. Autor odczytu korzysta przy tym z własnych obserwacji poczynionych w Paryżu i w
Warszawie. Tomasz rzetelnie i konsekwentnie ukazuje warunki życia biedoty w mieście i na wsi (ciasne
wilgotne mieszkania, brak środków do utrzymania higieny, brud, choroby, złe odżywianie, brak oświaty
medycznej i profilaktyki). Chociaż takie „nieestetyczne treści” rażą zebrane towarzystwo, młody lekarz
kontynuuje wypowiedź, wskazując kto i w jaki sposób może, a nawet ma obowiązek, pomóc biedakom,
często cierpiącym i schorowanym.
 Judym uważa, że to lekarze powinni kształtować nawyki higieniczne, bezpłatnie leczyć tych, których
na pomoc medyczną nie stać, docierać do potrzebujących, zwalczać przyczyny chorób poprzez szeroko
pojętą profilaktykę. Oskarżycielskie słowa, że pomoc medyczna adresowana jest tylko do ludzi bogatych,
uderzają wprost w licznie zgromadzonych dobrze prosperujących lekarzy. Entuzjasta pracy na rzecz
najbardziej potrzebujących stara się zachęcić do zjednoczenia sił i podjęcia właściwych kroków, by zmienić
skandaliczną sytuację.
Chociaż poglądy Judyma zostały wsparte konkretnymi drastycznym, przykładami, lekarze zebrani w
wytwornym domu doktora Czernisza nie tylko nie popierają proponowanego programu, ale uznają go za
idealistyczne pomysły marzyciela, który – nie wiadomo dlaczego – chce poprawiać byt i leczyć
bezdomnych. Zbulwersowany znieczulicą ludzi, powołanych z racji zawodu do ochrony zdrowia i życia
każdego człowieka, trzecią część referatu Tomasz zachowuje dla siebie. Wobec tak jawnego oporu i
lekceważenia nie ma odwagi jej wygłosić.
Pogram pomocy ubogim zakorzeniony w ideologii pozytywizmu nie był niemożliwy do realizacji w
tamtych warunkach, wymagał jednak systemowego współdziałania lekarzy i rezygnacji z własnych
dochodów. W tym sensie okazał się jakimś naiwnym romantycznym przejawem idealizmu. Znamienne, że
zdruzgotany bohater nie odstępuje od swoich racji. Nie mając pacjentów, wyjeżdża ostatecznie z Warszawy,
ale nie rezygnuje z realizacji własnych ideałów w nowym miejscu pracy.