Professional Documents
Culture Documents
არტურ კონან დოილი-მოცეკვავე კაცუნები
არტურ კონან დოილი-მოცეკვავე კაცუნები
შერლოკ ჰოლმსი რამდენიმე საათს ისე იყო გაყურსული, სიტყვა არ დასცდენია. იგი
გამოკრთა.
- იმისათვის, რომ ხუთი წუთის შემდეგ იტყვით, ყოველივე ეს ძალზე უბრალო საქმე
რაც თქვენი მარცხენა ხელის ცერსა და საჩვენებელ თითს შორის არსებულ ჩაღრმავებას
კავშირი არსებობს. აი, ამ უბრალო ჯაჭვის რგოლები: ჯერ ერთი, როცა გუშინ საღამოს
მეხუთე, თქვენი ჩეკის წიგნაკი ჩაკეტილია ჩემი საწერი მაგიდის უჯრაში, და თქვენ არ
- ცხადია, - მიპასუხა მან და წყენა ოდნავ დაეტყო, - ყოველი ამოხსნილი ამოცანა იოლი
გვეჩვენება. მაგრამ აი კიდევ ერთი თავსატეხი, იგი ჯერ არაა გადაწყვეტილი. ვნახოთ,
ანალიზს დაუბრუნდა.
იყო. ისე მომეჩვენა, თითქოს ჩვენს სტუმარს თან მოჰყვა აღმოსავლეთის სანაპიროს
- ჩემი ცოლი რომ არა, ასეთ უცნაურ ნახატს მართლაც არავითარი ყურადღების ღირსად
მაგრამ ვხედავ, მის თვალებში ელდამ დაისადგურა. აი, რატომ მივიტანე ეს საქმე ასე
ახლოს გულთან.
ჰოლმსმა ქაღალდი სარკმელთან მიიტანა. ეს იყო უბის წიგნიდან ამოხეული ფურცელი.
- ეს საქმე ბევრს საინტერესოსა და უჩვეულოს გვპირდება, - თქვა მან. - ზოგი რამ უკვე
იქიდან, რომ შარშან ცოლი შევირთე. წინასწარ უნდა გითხრათ, რომ თუმცა მდიდარი
არა ვარ, მაგრამ ჩვენი გვარი რიდლინგ-ტორპში უკვე ხუთი საუკუნეა ცხოვრობს და
გადავედით.
ილსი ჩემთან ძალიან გულახდილი გახლდათ. მან სრული უფლება მომცა უარი მეთქვა
არაფერი ჩაუდენია, მაგრამ ჩემს სიტყვას უნდა ერწმუნო და ნება მომცე გავჩუმდე
ვიცხოვრო".
დავმორჩილებოდი მის ნებას და ჩემი სიტყვა არც გამიტეხია. უკვე ერთი წლის ცოლ-
ახლა გადავალ ჩემი ამბის ყველაზე უცნაურ ნაწილზე. ამ ერთი კვირის წინ, მგონი
შემომფიცა კიდეც, მაგ ამბისა არაფერი ვიციო. ნახატი ღამით გაჩნდა. რაფა გავრეცხე და
კაცუნებს კიდევ ნახავ, მაჩვენეო. მთელი კვირა ისე გავიდა, მსგავსი არაფერი
შემიმჩნევია. გუშინ დილით კი ბაღში მზის საათზე აი, ეს ფურცელი დავინახე. ილსის
თვალებში გამუდმებით შიში აქვს ჩამდგარი. აი, რატომ მოგწერეთ, მისტერ ჰოლმს, და
კაცი არა ვარ, მაგრამ თუ ჩემს ცოლს საფრთხე ემუქრება, მზად ვარ უკანასკნელი
- ხომ არ გგონიათ, მისტერ კუბიტ, - თქვა ბოლოს მან, - რომ ყველაზე სწორი იქნებოდა
გაემჟღავნებინა?
- არა.
თქვენ რომ მაუწყეთ, ისე გაურკვეველია, რომ მათგან რაიმე დასკვნის გამოტანა ძალზე
საძნელო საქმეა. ჩემი აზრით, ისევ ნორფოლკს უნდა მიაშუროთ და ყველაფერს, რაც
მისტერ ჰილტონ კუბიტთან შეხვედრის შემდეგ შერლოკ ჰოლმსი ხშირად იყო ღრმად
მაგრამ ჩემთან ამ საგანზე მხოლოდ ორი კვირის შემდეგ ჩამოაგდო სიტყვა. ერთხელ
- რატომ?
- იმიტომ, რომ დღეს დილით ჰილტონ კუბიტისაგან დეპეშა მივიღე. გახსოვთ ჰილტონ
იქნება. ყოველ წამს შეიძლება კარზე მოგვიკაკუნოს. მისი დეპეშიდან შევიტყვე, რომ
აკვირდებოდა.
- არა, მისტერ ჰოლმს, არაფერი უთქვამს. არის წუთები, როცა იმ საცოდავს ძალიან
წყვეტს და დუმდება.
ზედ გამოხატული:
ჩინებულია! - თქვა ჰოლმსმა. - ჩინებულია! განაგრძეთ, გეთაყვა.
ეპისტოლე, რომელსაც ზედ ქვა ედო. აი, ეს ქვაც. როგორც ხედავთ, ამაზე დახატულია
იგივე ფიგურები, რაც წინა წერილში იყო. მაშინ გადავწყვიტე, ამ უცნობ მხატვარს
შუქით განათებულ ბაღს გავცქეროდი, ჩემს ზურგს უკან ნაბიჯის ხმა გაისმა,
"როგორ! ნება მივცე ვიღაც მასხარას საკუთარი ბინიდან გაგვაგდოს? ასე ხომ მთელი
კუთხიდან შავი, მოხრილი ფიგურა და კარის წინ ჩაჯდა. რევოლვერზე ხელი ვიტაცე და
ჩამაფრინდა მკლავში. ბოლოს, როგორც იქნა, მოვახერხე თავის დაღწევა, მაგრამ ვიდრე
კარი გავაღე და ფარდულამდე მივირბინე, ის კაცი უკვე გაქრა, თუმცა კვალი მაინც
მაგრამ მისი ასავალ-დასავალი ვეღარსად ვიპოვნე, თუმცა, ღრმად მწამდა, რომ იქვე
- გადაიხატეთ?
დახატეს?
- ისინი დახატულები იყვნენ კარის ქვედა ნაწილზე.
- დასამატებელი არაფერი მაქვს, მისტერ ჰოლმს, გარდა იმისა, რომ ძალიან გავბრაზდი
შენზე ვწუხდიო. ჯერ ვშიშობდი, ჩემზე კი არა, იმ უცნობზე წუხს-მეთქი, რადგან ეჭვი
აღარ მეპარება იმაში, რომ ჩემმა ცოლმა იცის, ვინც არის უცნობი მხატვარი და რას
დარწმუნებული ვარ, რომ მართლა ჩემზე სწუხდა... აი ყველაფერი, რაც მოხდა. ახლა კი
ველი თქვენს რჩევას, თუ როგორ მოვიქცე მომავალში. გული არ მაძლევს ნებას, თორემ
- ჩემი აზრით, ამნაირ რთულ საქმეს ასეთი უბრალო წამლით ვერ განკურნავთ, - თქვა
- ჰო, თქვენ მართალი ხართ. მაგრამ დარჩენა რომ შეგძლებოდათ, ერთი ან ორი დღის
მოვფენ.
შერლოკ ჰოლმსს ჩვეული პროფესიული სიმშვიდით ეჭირა თავი, მაგრამ მე, ვინც ასე
ჰილტონ კუბიტის ფართო ზურგი კარს მიეფარა, ჩემი მეგობარი მაგიდას მივარდა,
გააგზავნა.
განმარტების მიცემა მხოლოდ მაშინ უყვარდა, როცა ამას თვითონ ჩათვლიდა საჭიროდ
ყურს ზარის ხმას. მეორე დღეს საღამოს მოვიდა ჰილტონ კუბიტის წერილი.
უელშემისაკენ საღამოობით?
წუთით მომითმინეთ, მისის ჰადსონ, იქნებ საჭირო გახდეს პასუხის გაგზავნა. არა,
მომწყვდეული.
- რატომ გგონიათ?
- იმიტომ, რომ ნორვიჩის ინსპექტორი ეს-ეს არის წავიდა, ან, იქნება, ექიმები ხართ?
მისი ცოლიც ტყვიის წერა შეიქნენ. ქალმა ჯერ ქმარს ესროლა, მერე თვითონ დაიხალა
შვიდიოდე მილი ისე გავიარეთ, ჰოლმსს კრინტიც არ დაუძრავს. ასე ცუდ გუნებაზე
ჩანთქმულიყო.
- აი, რიდლინგ-ტორპ-მენორი.
- მომიტევეთ, მისტერ ჰოლმს, დანაშაული ხომ დილის სამ საათზე მოხდა! რანაირად
ამეცილებინა.
- მაშასადამე თქვენ გაქვთ ცნობები, რომელთა შესახებ ჩვენ არაფერი ვიცით, რადგანაც
ადგილი.
ინსპექტორი მარტინი იმდენად ჭკვიანი აღმოჩნდა, რომ ჩემს მეგობარს ნება დართო
უიმედო არააო. გონს კი ალბათ მალე ვერ მოვა, რადგან ტყვია ტვინს შეხებიაო.
თავისუფლად შეიძლება იმის დაშვება, რომ მან ჯერ ცოლს ესროლა, მერე კი თვითონ
იკრა ტყვია. ასევე სავარაუდოა, რომ დამნაშავე ცოლია, რადგანაც რევოლვერი იატაკზე
- არა. ჩვენ მხოლოდ ლედი გადავიყვანეთ საწოლში. დაჭრილს იატაკზე ხომ ვერ
დავტოვებდით?
- დიახ, კონსტებლი.
- აქ რაიმეს გადაუნაცვლეს ადგილი?
- არაფერს.
- მოახლე სონდერსმა.
- ალბათ სამზარეულოში.
ჩლუნგი პოლისმენი.
ქალებმა ერთნაირი ჩვენება მოგვცეს: ორივე სროლის ხმამ გააღვიძა. წუთის შემდეგ
დახვდათ, მაგიდაზე სანთელი ენთო. მათი ბატონი შუაგულ ოთახში პირქვე ეგდო. იგი
დენთის სუნი იდგა. ფანჯარა ურდულით შიგნიდან იყო დაკეტილი, ამას ორივე ქალი
თავის ოთახში გადაიყვანეს. ქალი კაბის ამარა იყო, ქმარს კი ღამის პერანგზე ხალათი
თაროებს ეჭირა. ფანჯარასთან, ბაღს რომ გადაჰყურებდა, საწერი მაგიდა იდგა. ჩვენი
დარჩა ოთხი ვაზნა. სულ ორჯერ ისროლეს, ჭრილობაც ორია, მაშასადამე, ორივე ტყვიის
გამოდის, რომ სამჯერ უსვრიათ და, მაშასადამე, აქ ვიღაც მესამეც ყოფილა. მაგრამ ვინ
სხვა შემთხვევაში დენთის სუნი მთელ სახლში ასე სწრაფად ვერ გავრცელდებოდა.
მხოლოდ გამჭოლ ქარს შეეძლო სუნის ასე შორს გატანა. ამ ოთახში ძალიან ცოტა ხნით,
მივედი, რომ საქმეში გარეულია მესამე პირი, რომელიც გარეთ მდგარა და იქიდან
აღმოჩნდა.
ისევ მზარეულ ქალს მისის კენგს გამოველაპარაკო... თქვენ თქვით, მისის კენგ,
- მე მეძინა, სერ, და ამიტომ მიჭირს ამისი განსჯა. მეჩვენა, რომ ძალიან მაგრად იჭექა,
სერ.
- დარწმუნებული ვარ, რომ ასეც იყო. მე მგონია, მისტერ მარტინ, ამ ოთახში მეტს
აიღო.
- ასედაც ვფიქრობდი! - თქვა მან. - აი, მესამე მასრა: მე მგონია, ინსპექტორო მარტინ,
როცა ბავშვმა ბარათი გააქროლა, შერლოკ ჰოლმსმა მსახურებს უხმო და უბრძანა, ვინც
დავრჩით.
სადაც ას სამოცი შიფრის ანალიზია მოცემული, მაგრამ უნდა ვაღიარო, რომ ეს შიფრი
მხოლოდ ერთი ისეთი ვარაუდის დაშვების საშუალება მომცა, რაც, ჩემი აზრით,
მხოლოდ ერთ სიტყვას, რადგან მასში დროშები აღარ იყო. ორი სხვა ბარათი უეჭველად
სიტყვა.
ეძახდეს. მისი სახელი კი სწორედ ოთხი ასოსაგან შედგება და თავდება იმავე ასოთი,
მფლობელი: ი, ლ და ს.
ითხოვს მისგან. რა უნდა მოსთხოვოს? ხომ არ უნდა, რომ ქალი მივიდეს სადმე ისეთ
აქ რვა ასოა: მეოთხე და უკანასკნელი ასოებია "ი". მე ვივარაუდე, რომ აქ წერია, "მოდი,
კუბიტმა:
"არაოდეს"
რა უნდა ეპასუხა მისის კუბიტს მის თხოვნაზე, მოდი, გელიო? ქალმა უპასუხა:
"არაოდეს".
ახლა უკვე ვიცოდი იმდენი ასო, რომ შემეძლო დამეხედა პირველი ბარათისათვის.
ლენი".
დავუშვათ, რომ მეორე სიტყვაა "აქ". მაშინ ბოლო სიტყვაა "ლენი". ეს გვარი ძალიან
გავრცელებულია ამერიკაში. ორი ასოსაგან შემდგარი სიტყვა, რაც გვარის წინ ეწერა,
ალბათ სახელი იქნებოდა. რომელი სახელი შედგება ორი ასოსაგან? ამერიკაში ძალიან
სიტყვა. იგი მხოლოდ ორი ასოსაგან შედგება. ესაა ნაცვალსახელი "მე". ამრიგად,
პირველ წერილში წერია: "მე აქ ვარ. აბ ლენი". აი, ახლა კი საკმაოდ ბევრ ასოს ვიცნობ,
- რაკი სახელი "აბ" იხმარება მხოლოდ ამერიკაში და მთელი საქმეც იქიდან დაიწყო,
რომ წერილი ამერიკიდან მოვიდა, სრული საფუძველი მქონდა მეფიქრა, რომ აბ ლენი
ამერიკელია. ამას გარდა, ეჭვი მქონდა, რომ ყოველივე ამის უკან რაღაც დანაშაული
იფარება. ჩემი ეჭვი გამოწვეული იყო იმით, რომ მისის კუბიტი ასე ჯიუტად უმალავდა
რომ მე კარგად ვიცნობ ლონდონის დამნაშავეთა სამყაროს. ვკითხე, ვინ არის აბ ლენი-
მეთქი. ასეთი პასუხი მომცა: "ყველაზე უფრო საშიში ბანდიტი ჩიკაგოში". იმ საღამოს,
ჩემთვის უკვე ცნობილი ასოები მივუყენე და გამოვიდა ფრაზა, რამაც ორი, ჯერ კიდევ
"იცოდე, მოკვდები"
იყო.
მომელის.
- ეს საიდან იცით?
მოვა, რომ თქვენ სთხოვეთ? განა უფრო იოლი არ არის ვივარაუდოთ, რომ თქვენი
ქუდი ეხურა. შავი, უხეში წვერი და დიდი, არწივისებური ცხვირი ჰქონდა. გზად
საუბარი კი მე მომანდეთ.
დაივიწყებ.
ხელბორკილი დაადო.
ყველაფერი ეს ისე სწრაფად მოხდა, რომ ჩვენი ტყვე შებოჭილი აღმოჩნდა უმალ,
ქალი! განა ვინმეს გამბედაობა ეყოფოდა, რომ დაეჭრა პატარა ილსი? მე ვემუქრებოდი,
კაცს გულის სიღრმიდან კვნესა აღმოხდა. დივანზე დაეშვა და სახე ხელებით დაიფარა.
სიმშვიდით თქვა:
ფიქრობთ, რომ მე შემეძლო დამეჭრა ის ქალი, მაშასადამე, არც მას იცნობთ და არც მე.
არასოდეს არც ერთ მამაკაცს არ ჰყვარებია ქალი ისე ძლიერ, როგორც მე, და ყველა
უფლებაც მქონდა ამ ქალზე. იგი უკვე დიდი ხნის წინათ იყო ჩემთვის განკუთვნილი.
ხომ არ ფიქრობთ, შემაშინოთ? თუ ლედი ასე მძიმედაა დაჭრილი, მაშ, ეს წერილი ვინ
დაწერა?
დაწერა?
- ის, რაც გამოიგონა ერთმა ადამიანმა, შეიძლება გაიგოს მეორემ, - მიუგო ჰოლმსმა.- აი,
არის.
გავიცანი მაშინ, როცა ის ჯერ კიდევ ბავშვი იყო. ჩვენი ჩიკაგოს ბანდა შვიდი კაცისაგან
შედგებოდა. ილსის მამა ჩვენი მეთაური იყო. ჭკვიანი მოხუცი გახლდათ. სწორედ მან
ჩემი ხელობის ხალხთან კი ილსის არ სურდა რაიმე საერთო ჰქონოდა. მის კვალს
მივაგენი მხოლოდ მას შემდეგ, რაც ამ ინგლისელს გაჰყვა. წერილი მოვწერე, მაგრამ
პასუხი არ მიმიღია. მაშინ აქ ჩამოვედი და რადგან ვშიშობდი, შესაძლოა, მან ჩემი
კარზე.
უკვე მთელი თვეა, რაც აქ ვცხოვრობ. ფერმაში დავსახლდი. ჩემი ოთახი იმით იყო
კარგი, რომ ქვედა სართულზე გახლდათ, ღამღამობით ისე შემეძლო გამოსვლა, რომ
საქმეში რომ გაერიოსო. აღმითქვა, ღამის სამ საათზე, როცა ქმარი დაიძინებს,
მომასვენებო.
მოლაპარაკების დროს ფული შემომთავაზა, რომ ჩემგან თავი დაეხსნა. ამან გამაშმაგა,
- დროა წავიდეთ!
- არა, ჯერ კიდევ გრძნობაზე არ მოსულა... მისტერ შერლოკ ჰოლმს, მე ისღა დამრჩენია,
იმედი ვიქონიო, რომ როცა ისევ გამაგზავნიან რაიმე დიდი საქმის გამოსარკვევად,
დარწმუნებული იყო, რომ მისის კუბიტის გარდა ასე წერა არავის შეეძლო. ერთი
სიტყვით, ჩემო ძვირფასო, უოტსონ, ეს კაცუნები, რომლებიც ასე დიდხანს
სადილობისას ვიქნებით.
რომ იგი სრულიად განიკურნა, ჯერ კიდევ ქვრივია და თავის სიცოცხლეს ღარიბებზე
ზრუნვას ახმარს.