T¨<Ý

¡õM ›”É Ñî
1.1. የሴቶች መብት
1.1.1 የሴቶች ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ ............................................................................3-5
1.1.2 የሴቶች የEኩልነት መብት በAለU Aቀፍ የስምምነት ሰነዶች Aንፃር….….5-7
1.1.3 ¾c?„‹ ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ Ÿ›=òÅ] IÑ S”Óeƒ ›£Á ............................7-8
1.1.4 የሴቶች ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ ›eðLÑ>’~ ........................................................8-9
1.1.5 ¾c?„‹ Ÿ<M’ƒ Swƒ ŸT[ÒÑØ ›Ÿ=Á ¾S”ÓYƒ Óȁ ………..9-10
1 5 1.1 ¾c?„‹” ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ KT[ÒÑØ u›=ƒÄâ=Á S”ÓYƒ
¾}¨cÆ `UÍ−‹ .....................................................................11-12

¡õM G<Kƒ
2. የሴቶች የEኩልነት መብት በቀጥታ የሚያሳ¿ መብቶች …………….13
2.1 ጋብቻና የቤተሰብ ኑሮ…………………………..13
2.1.1 Eድሜ …………………………..14
2.1.2 ፍቃድ……………………………15
2.1.3 በጋብቻ ላይ ጋብቻን መፈጸም…...16
2.1.4 በጋብቻ ጊዜ ተጋቢዎች ያለቸው
መብትና ግዴታዎች…………17-18
2.1.5 የጋብቻ መõረስ………………18-20
2.1.6 ከጋብቻ ውጭ Aብሮ መኖር…… 20
2.2 በፖለቲካ ተdታò ¾መሆን Swƒ .................. 20
2.3 የመቀጠር መብት…………………..……….. 21
2.4 ጡረታ የማግኘት መብት …………………… 22
2.5 መሬት የማግኘት መብት…………………… 22
2.6 ¾¨<`e Swƒ ................................................. 23
2.7 የመማር መብት …………………...……. 23-24
2.8 የጤ“ ›ÑMÓKAƒ ¾SÓ–ƒ መብት .…. 25-26

1
ክፍል Zeƒ

3. በሴቶች ላይ የሚፈፀሙ ¾ÃM ጥቃቶች …………………..26-29

በሴቶች ላይ የሚፈፀሙ ጥቃቶች ከAለም Aቀፍ ሰነድ Aንፃር ……………. 29
በሴቶች ላይ የሚፈፀሙ የኃይል ጥቃትን ለመከላከል
ከIፈዲሪ ህገመንግሥት Aኳያ ……………………………………….. 29-30
በሴቶች ላይ የሚፈፀሙ ¾ÃM ጥቃቶች በ1997 Ÿወר<
የወንËM ህግ Aኳያ…………………………………………………..…. 30-32
3.4 በሴቶች ላይ የሚፈፀሙትን ጥቃቶች በመከላከል ረገÉ የፊትህ Aካላ~ T>“...32
3.4.1 የፖሊስ T>ና ………………………………..….. 33
3.4.2 የAቃቢ ህግ ሚና …………………………..…... 34
3.4.3 የፍርድ ቤቶች ሚና‚........................................ 34-35

2
SÓu=Á
‚ c?„‹ u¾ƒ—¨<U TIu[cw ¡õM ¨<eØ K›ÉM* ¾}ÒKÖ< “†¨<::
K²=IU U¡”Áƒ ¾J’<ƒ ÑAÏ MTÊ‹'L k` ›SKካካ„‹'uu?}cw'
uIw[}cu<'uY^ x ¾T>Ÿc~ }Óva‹ K=Ökc< ËLK<:: Ÿ<M’†¨<”
KT[ÒÑØ“ ÃÅ`ev†¨< ¾’u[¨<” }ꝕ KSp[ò ¾c?„‹” Ÿ<M’ƒ u}KÁ¿ƒ
IÑA‹ ¨<p“ TeÖƒ ¨c˜ ’¨<:: ’²=IU IÑA‹ u›KU ›kõ Å[Í ÁK<“
uwN?^© Å[Í ÁK<ƒ” ¾T>Áካƒƒ ’¨<::
uGÑ^‹” ¾c?„‹” Ÿ<M’} KT[ÒÑØ c=vM uc?„‹ Là ¾T>ðçS<ƒ”
T”—¨<”U ›ÉKA KTe¨ÑÉ ¾¨×¨< eUU’ƒ“ IÑ S”ÓY~ K›w’ƒ ÁIM
¾T>Ökc< IÑA‹ “†¨<::
ÃI èOõ Zeƒ ¡õKA‹ ÁK<ƒ c=J” u›”Å—¨< ¡õM ¾c?„‹ Sw„‹'¾c?„‹
¾Ÿ<M’ƒ Swƒ u›KU ›kõ IÓ ›”í` Ÿ›=ôÇ=] IÑ S”ÓYƒ ›”í` '
¾c?„‹ Ÿ<M’ƒ Swƒ ›eðLÑ>“ ¾}ካ}~ c=J’<
¡õM G<Kƒ ¨<eØ ¾c?„‹” ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ uk؁ ¾T>Ád¿ Sw„‹”
¾T>SKŸƒ ’¨<::
¾SÚ[h¨< ¡õM Zeƒ uc?„‹ Là ¾T>ðçS< Øn„‹” Ÿ}KÁ¿ IÑA‹ ›”í`
“ ’²=I” Øn„‹ uSŸLŸM [ÑÉ ¾õƒI ›ካL~” T>“ ¾T>SKŸƒ ’¨<::

1.1 የሴቶች መብት

¾c¨< MÏ c¨< uSJ’< w‰ u}ðØa ¾}c׆¨< SW[© Sw„‹
›K<ƒ:: ’²=IU Sw„‹ uQèƒ ¾S•` Swƒ '¾Tcw'Hdu<” ¾SÓKê
¾S²ª¨` Sw„‹ K›w’ƒ ÁIM ¾T>Ökc< “†¨<:: ’²=IU Sw„‹
u}ðØa ¾T>S’Û uSJ“†¨< S”ÓYƒ ¾T>c׆¨< ›ÃÅK<U::
c?„‹U c¨< uSJ“†¨< ¾’²=I Swƒ }ÖnT>−‹ “†¨<:: ”Ç=G<U eK
c−‹ Swƒ ¾T>¨Ö< ¾cw›© Sw„‹ É”ÒÑ@−‹'QÔ‹'þK=c=−‹
ÃSKŸ†ªM::
¾c?„‹ Sw„‹ ¾T>vK<ƒ uc?ƒ“ u¨”É SŸŸM vK¨< ¾}ðØa M¿’ƒ
U¡”Áƒ c?„‹ ŸT>•^†¨< ¾}K¾ T>“ Ò` }Áò¨< ¾T>SÖ< Sw„‹
¨ÃU M¿’ƒ” SW[ƒ ÁÅ[Ñ Ønƒ ¾SÖup” Sw„‹ ¾T>SKŸƒ ’¨<::
uw³ƒ c?„‹ ŸIw[}cu< ŸÓTi uLà c=J’< ’²=G<U “„‹'I„‹“ c?ƒ
MЋ “†¨<:: eKJ’U ”Å ÓTi ¾Iw[}cw ¡õM’†¨<U J’ ”Å ›”É

3
c¨< Sw†¨< K=Öup ÃÑvM:: ’Ñ` Ó” ¾}KÁ¿ Iw[}cx‹ ¾T>Ñ–<uƒ”
¾°Éу“ ¾Ó”³u? Å[Í ¾}KÁ¾“ ´p}— uSJ’< ¾c?„‹ Swƒ ÁM}Öuk“
uMTƒ H>Ń ¨<eØ' u¨<d’@ ›c×ØU J’ u}ÖnT>’ƒ ÁK†¨< }dƒö
u´p}— Å[Í Là ¾T>ј ’¨<::
eK c?„‹ Sw„‹ c=“’X uï (Sex) “ uW`¯} ï (Gender) ŸõK”
SSMŸƒ ÁeðMÒM::
ï c=”M }ðØa›© ¾¨”É’ƒ“ ¾c?ƒ’ƒ SKÁ c=J” ÃI uvI`Ã
¾TÃK¨Ø ’¨<::
Y`¯} í Qw[}cu< u}KUÊ ¾¨c’¨< ¨”É ¨ÃU c?ƒ uSJ“†¨< ÃI”
SY^ƒ'SJ” 'SðçU ¨ÃU Tcw ›Kv†¨< ¾T>M ›e}dcw ’¨<:: ÃI
u¾Ñ>²?¨< ŸIw[}cu< ¾°Éу Å[Í'Ÿx“ Ñ>²? Ò` ¾T>Kª¨Ø ’¨<::

1.1.1 የሴቶች ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ

¾c?„‹ Sw„‹ e”M uª’—’ƒ ¾c?„‹ ØÁo uJ’¨< ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ LÃ
Á}¢[ ’¨<:: ÃIU c=vM QÑA‹ ' þK=c=−‹“ }Óva‹  SW[ƒ
uTÉ[Ó }ꝕ“ ›ÉM* TÉ[Ó ”ÅK?Kv†¨<“ c?„‹ Ÿ¨”Ê‹ Ÿ<M
¾G<K<U Sw„‹ ' ’é’„‹“ ØpV‹ }ÖnT> SJ” ÃÑu†ªM ¾T>M ’¨<::
Ÿ’²=I Sw„‹ SŸŸM KŸ<M Y^ Ÿ<M ¡õÁ ¾TÓ–ƒ Swƒ ' Ÿ¨”Ê‹
Ÿ<M ¾SU[Ø“ ¾SS[Ø Swƒ K›w’ƒ ÁIM ¾T>Ökc< “†¨<::
K[ÏU Ñ>²? kØ}— “ kØ}— vMJ’< ”pó„‹“ Y` ¾cÅÅ ›ÉM±
U¡”Áƒ Ÿ<M ‹KA ”ÅÕ^†¨< ¾}Å[Ñ< c−‹” ÁK›”Ç‹ ›ÉM±
SS²” õƒG©’ƒ Õ[ªM:: K²S“ƒ c=c^v†¨< u’u\ QÑA‹ “ MTÇ©
›W^a‹ uï' uÑAd '¨²} S ካŸM ¾}ðÖ\ ›=õƒN© ¾J’< cò
M¿’„‹” KTe}ŸŸM K}ÑAÆ ¾Iw[}cw ¡õKA‹ ¾ÉÒõ `UÍ (Affirmative
measures) TKƒ Ÿ<M’ƒ” u}Óv` KT[ÒÑØ kÅU c=M }uÉLDM K}vK¨<
¾Iw[}cw ¡õM ¾uKÖ °ÉM uSeÖƒ ¾Te}ŸŸÁ `UÍ−‹” S¨<cÉ
TKƒ ’¨<::
¾Te}ŸŸÁ `UÍ uS¨<cÉ Ÿ<M’ƒ u}Óv` Á[ÒÓ×M }wKA ¾T>ÑS}¨<
K=ðÖ` ¾‰K¨< ¾Éу ¡õ}ƒ ¨ÅL Ÿk[¨< ¾Iw[}cw ¡õM ¨<eש
‹Ó` dÃJ” K²S“ƒ c=Å[Óuƒ uq¾¨< ßq“ U¡”Áƒ ’¨< }wKA
eKT>S” ’¨<::

4
 ¾ÉÒõ `UÍ c?„‹”“ ¨”Ê‹” ¨Å Ÿ<M Å[Í KTU׃ w‰ dÃJ”
u›ÖnLà uQw[}cu< ¨<eØ u]¡ }ꝕ“ SÉM− }Å`ÑAv†¨< ŸK?L¨<
¾Qw[}cw ›ካM Ÿ<M Sc}õ LM‰K< ¡õKA‹ G<K< }ðíT> ¾T>J” ’¨<::
¾ÉÒõ `UÍ ŸŸ<M’ƒ S`I u}n^’> SMŸ< uÓKcx‹“ uQw[}cu<
SŸŸM TuLKØ ”Ç=Å[Ó u}¨c’ Å[Í ¾T>ðpÉ uSJ’< ŸŸ<M’ƒ Swƒ
›^TЋ n¨<V c=k`wuƒ qÃ…M:: uÉÒõ `UÍ Là u}nªT>−‹
¾T>k`u¨< ª”— ¡`¡` kÅU c=M ¾’u\ƒ ƒ¨<MÊ‹ KóÖ\ƒ ›=õƒN©
M¿’ƒ ›G<” ÁK¨< ƒ¨<MÉ °Ç ¾S¡ðM Óȁ eKKuƒ c−‹ uï 'u²`
'ukKU ¨²} M¿’ƒ dÃÅ[Óv†¨< uIÓ òƒ Ÿ<M SJ“†¨<“ Ÿ<M °ÉM
¾TÓ–ƒ Sw†¨< uÉÒõ `UÍ eU K=’" ›ÃÑvU ¾T>M ’¨<::
Ÿ²=I uòƒ ¾’u\ ›=õƒN© QÑA‹ “ MTÊ‹ uc−‹ SካŸM ¾ðÖ\ƒ
›LeðLÑ> M¿’ƒ dÃe}ŸŸM ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ uG<K<U G<’@ Ã[ÒÑØ u=vM
¾}ðÖ[¨<” M¿’ƒ ”Ç=kØM ¾T>ÁÅ`Ѩ< uSJ’< ÃI”” G<’@ KSk¾`
¾}KÁ¿ ›Ña‹ /›T@]ካ' Q”É ¨²}/ uÉÒõ `UÍ ›eðLÑ>’ƒ uTS”
¾}Ñu\ƒ ÃÑ—K<:: u›Ñ^‹”U c?„‹ K²S“ƒ c=Å`ev†¨< u’u[ ßq“
”Å}k[¨< %w[}cw G<K< ^d†¨<U Ÿ¨”Ê‹ Ÿ<M ‹KA ¾K”U wK¨<
”Ç=ÁU’< Ÿ}Å[Ñ uL uG<K< ’Ñ` Ÿ<M J“‹M“ Ÿ¨”Ê‹ Ÿ<M }¨ÇÅ\
TK~ ›=õƒN© eKT>J” uIÑ S”ÓYƒ Å[Í ¾ÉÒõ `UÍ ›eðLÑ>’ƒ
}U•uƒ }ካ…M::
¾ÉÒõ ›`UÍ uIÓ uÓMê K=Å’ÑÓ ¾T>Ñv c=J” u}Óv^©’~U KÃ
}Ñu=¨<” Ø”no TÉ[Ó ÁeðMÒM:: ÃI `UÍ u²Lm’ƒ ¾T>kØM dÃJ”
Ñ>²?Á© “ ¾}ðÖ[¨< ›=õƒN© M¿’ƒ eŸ=e}ŸŸM w‰ ¾T>qà ’¨<::
¾ÉÒõ `UÍ }Óv^© ŸT>Å[Óv†¨< S”ÑÊ‹ SŸŸM uƒUI`ƒ'uY^
pØ`' uþK+Ÿ }dƒö uSdcK<ƒ ¾}hK °ÉM uSeÖƒ ’¨::

1.1.2 የሴቶች የEኩልነት መብት በAለU Aቀፍ የስምምነት ሰነዶች Aንፃር

የሴቶች መብት በAለም Aቀፍ የስምምነት ሰነዶች Aንፃር Uን ይመስላል

የሚለውን ስለ ሰብAዊ መብቶች በተሰጠው ገለፃ ህገ መንግስƒ /ለ/ ውስጥ የወሰዳችሁ
መሆኑ ይታወሳል::ሆኖም የሴቶች የEኩልነት መብት ከAለም Aቀፍ የስምምነት ሰነዶች
Aኳያ ምን ይመስላል የሚለው ለዚህ ክፍል ትUህርት ወሳኝ ስለሆነ በዚህ AርEስት
ውስጥ የተካተተ መሆኑን ለመግለጽ Eወዳለሁ፡፡

5
 የሴቶች የEኩልነት መብት በተለያዩ የAለም Aቀፍ ስምምነቶች Eውቅና
ተሰጥቶል፡፡ ከነዚህም ሰነዶች ውስጥ Aንዱ ማናቸውም Aይነት ልዩነት ወይም
Aድልዎ ለማስወገድ የወጣው ስምUነት /convention on the elimination of all
forms of discrimination against women (CEDAW)/ ’¨<:: ÃI c’É ¾c?„‹”
Sw„‹ uð^T> ›Ña‹ ¨<eØ ›eÑÇÏ vI]à ”Ç=•[¨< }Å`ÑA ¾}²ÒË
¾SËS]Á ¯KU ›kõ eUU’ƒ ’¨:: ”Ç=G<U eK c−‹“ Q´x‹ Sw„‹
¾¨× ¾›õ]Ÿ ‰`}` u›”kê 2 LÃ ë ›ÉKA›© ›W^` ŸT>ðçUv†¨<
G<’@−‹ ›”Æ SJ’<” ŸSÓKèU uLà ›vM GÑa‹ ÁKU”U M¿’ƒ ¾c?„‹”
Sw„‹ ”Ç=ÁŸw\ Óȁ ÃØLM:: u1945 ¾¨×¨< የተባበሩት ዓለም መንግሥታት
ቻርተር (the charter of UN/ uመግቢያው ሴቶች ከወንዶች ጋር Eኩል መሆናቸው
Eንደ መWረታዊ መርሆ Aስቀምጧል፡፡ ቻርተሩ ከዚህ በተጨማሪ Eንደ ዋናው ዓላማ
Eንዲህ በማለት ÃÑMíM::
UN is promoting and encouraging respect for
Human rights and fundamental freedom
Without discrimination on the ground of
Race, sex, language, and religion the
Duty of UN ia to promotr universal
Respect for all without distinction on
the grounf of sex among others.
በቀዝቃዛ¨< ጦርነት ጊዜ 1966 ሁለት ስምምነቶች ሴቶች” ከወንዶች ጋር Eኩል መብት
የሚያሰጣቸው Aንቀጸች በውስጡ የያዘ ሰነድ ወØ…ል፡፡ ነዚህU ሰነዶች ዓለም Aቀፍ
የሲy=ል Eና የፖላቲካ መብቶች ስምምነት /International covenant on civil and
political rights/ ICCPR/ ና ዓለም Aቀፍ የIኮኖሚ፡ ማህበራዊ ና በህላዊ መብቶች
ስምUነት(International covenant on economic, social and cultural
right/ICESCR/ uAንቀጽ 2 Eና 3 SW[ƒ በ²=ህ ስምምነƒ የተቀመጡትን መብቶች
በፆታ ምንም Aይነት AድልO ሳይደረግባቸው c?„‹ የመብቶˆ ተጠቃሚ EንÇ=ሆኑ
መንግስት ”Ç=Á[ÒÓØ ግዴታ ይጥልበታል፡፡
ÃI c’É ICCPR u›”kê 2:-ÅÓV
¾eUU’~ }ªªÃ GÑa‹ u²=I ¾eUU’ƒ c’É Là ¾}ÑK胔 Sw„‹ uc−‹
SካŸM u²` 'ukKU'uë 'us”s 'uGÃT•ƒ' uþL+Ÿ ¨ÃU K?L

6
T“†¨<”U ›SKŸŸƒ wN?^© ¨ÃU TIu^© T”’ƒ 'Gwƒ'ƒ¨<MÉ“
T“†¨<U ›sU (status) M¿’ƒ ¨ÃU ›ÉM− dÁÅ`Ñ< Y^ Là Á¨<LK<::
¾ƒ—¨< eUU’ƒ SW[ƒ ›”kê 1
uc?„‹ Là ¾T>ðçU ›ÉM* TKƒ ÁÑu<U J’ ÁKÑu< c?„‹ Ÿ¨”Ê‹ Ò` ÁL†¨<”
Ÿ<M’ƒ SW[ƒ uTÉ[Ó uþK+Ÿ 'u›=¢•T>' uT%u^©'uvIL©“ uc=y=M ¨ÃU
uK?L Se¡ ÁL†¨<” Swƒ “ SW[© ’í’ƒ SÖkU ”ÅËK< ¨ÃU
”ÇÃÖkS< ¨ÃU ”ÇÃÑ’²u< }wKA ¾T>Å[Ó T”—¨<U ¯Ã’ƒ Là ¾}SW[}
M¿’ƒ ’¨<::
ይህ ሰነድ /ICCPR/ በAንቀጽ 26 ማንኛውም ሰው በጸታ ምንም Aድሎ ሳይደረግበት
የህግ ጥበቃ Eንዳለው ይገልጻል፡፡ ሴቶች ከወንዶች ጋር በጋብቻ ጊዜ Eኩል መብት
Eንዳላቸው በAንቀጽ 23/ ICCPR/ ÁekSÖ¨< c=J” uK?L uŸ<M ¾ICESCR ›”kê 7
“ 1® Kc?„‹ U‡ ¾Y^ G<’@ ”Ç=ÁÑ–<“ u¨K=É Ñ>²? Øun ”Ç=Å[ÓL†¨<
u}ÚT] Å”ÓÕM::
Ÿ²=IU Ò` ¾T>’c< ¾Sw„‹ ´`´` SÓLÝ Ÿ}ÑKèƒ c’Ê‹ ¨<eØ uë
SŸŸM Ÿ<M’ƒ S•\” K?L ¾¨× c’É ’¨<:: ¾c?„‹ ¾þL+Ÿ Sw„‹
eUU’ƒ /1952/ convention on the political right of woman, ÁÒu< c?„‹ ²?Ó’ƒ
convention on the nationality of married women (1957), ILO convention No 100 c?„‹
Ÿ¨”Ê‹ Ò` Ÿ<M Kc\ƒ Ÿ<M ¡õÁ ”Ç=ÁÑ–< /1951/ uƒUI`ƒ ›ÉKA
SÅ[Ó ”ÇKKuƒ (covention against discrimination on education UNESCO (1960)
’²=I eUU’„‹ ¨Ø…M::
ŸLà KSÓKê ”Å}VŸ[¨< ¾c?„‹” ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ u}KÁ¿ƒ ¾¯KU
›kõ c’Ê‹ ¨<p“ ¾}cÖ SJ’<” ”[ÇK”::
eUU’„‡ u²=I ²<]Á ¾¨Ö< u=J’<U Ÿ¨Ö<ƒ eUU’„‹ ¾c?„‹” Swƒ
uT>SKŸ~ Ñ<ÇÄ‹” G<K< SMe cØ…M TKƒ ›Ã‰MU:: K›w’ƒ ÁIM ¾ICCPR
“ ICESCR ¾T>Ökc< c’Ê‹ “†¨<:: u›”é\ c?„‹ ŸT“†¨<U ¯Ã’ƒ M¿’ƒ
¨ÃU ›ÉM− KTe¨ÑÉ ¾¨×¨< eUU’ƒ (CEDAW) u}KÁ¿ƒ ›”kë‡
¾c?„‹” ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ Ÿ}Ökc<ƒ eUU’„‹ ›”é` c=Ã G<K<”U ¾Ÿ<M’ƒ
Sw†¨<” ÁÑ’²u c’É ’¨< TKƒ ÉLM::

1.1.3 ¾c?„‹ ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ Ÿ›=òÅ] IÑ S”Óeƒ ›£Á

¾c?„‹ ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ u}KÁ¿ƒ ›KU ›kõ c’Ê‹ ¨<p“ ¾}c׆¨<

c=J” ¾}vu\ƒ S”Óeƒ ÖpLL Ñ<v›? ÁìÅlƒ” ›KU ›kõ cw›© Swƒ

7
É”ÒÑ@−‹ ’²=IU ¯KU ›kõ ¾c={M “ ¾þL+Ÿ Sw„‹ eUU’ƒ ›KU
›kõ ¾›=¢•T> TIu^© ›“ vIL© Sw„‹ eUU’ƒ ”Ç=G<U c?„‹
ŸT“†¨<U ¯Ã’ƒ M¿’ƒ ¨ÃU ›ÉM− KTe¨ÑÉ ¾¨×¨< eUU’ƒ /CEDAW)
SJ“†¨< ŸLà KSÇWe }V¡bM:: ›=ƒÄãÁU ¾}vu\ƒ S”Óeƒ ›vM
›Ñ` eKJ’‹ ’²=I” eUU’„‹ ›êÉnK‹:: ›=ƒÄâ=Á ÁìÅk‰¨< ›KU ›kõ
eUU’„‹“ Å[͆¨< U” ”ÅJ’ ¾IÑ S”Óe~ ›”kê 9/4/ ”Ç=I uTKƒ
ÃÑMéM::
#›=ƒÄãÁ ÁéÅk‰†¨< ¯KU ›kõ eUU’„‹ ¾GÑ]~ IÓ ›"M “†¨<$
uTKƒ uÓMê Å”ÓÕM:: ¾›=òÅ]. QÑ S”Óeƒ ›”kê 25 G<K<U c−‹ uQÓ
òƒ Ÿ<M SJ“†¨<” uS"ŸL†¨<U T”—¨<U ¯Ã’ƒ M¿’ƒ dÃÅ[Ó uIÓ
Ÿ<M Øun ”Ç=Å[ÓL†¨< ÃÑMéM:: ÃIU u²`' uwH@`' ukKU' uë'
us”s' uHÃT•ƒ' uþL+Ÿ' uTIu^© ›S×Ø' uGwƒ' uƒ¨<MÉ ¨ÃU
uK?L ›sU U¡”Áƒ M¿’ƒ dÃÅ[Ó c−‹ G<K< Ÿ<M“ }Úvß ¾QÓ ªeƒ“
¾TÓ–ƒ Sw†¨<” ›[ÒÓ×DM:: QÑ S”ÓY~ u›”kê 35 /1/e` Ÿ²=I
¾T>Ÿ}K¨<” ÃÅ’ÓÒM:: c?„‹ ÃI QÑ S”Óeƒ u›[ÒÑ׆¨< Sw„‹“
Øun−‹ uSÖkU [ÑÉ Ÿ¨”Ê‹ Ò` Ÿ<M Swƒ ”ÇL†¨< uIw[}cu<
”Ç=G<U uIÓ uŸ<M }ê• c=Å[Óv†¨< ¾’u[¨<” KSp[õ uÒw‰ Ÿ¨”Ê‹ Ò`
Ÿ<M Swƒ ”ÇL†¨< uIÓ S”Óe~ ›”kê 35 /2/ Y` }Å”ÓÕM::’풁†¨<”
K=ÖkS< ¾T>‹K<v†¨< G<’@−‹ u´`´` }ÖpcªM:: Ÿ²=IU ¨<eØ ¾c?„‹
¾ÉÒõ `UÍ ¾TÓ–ƒ Swƒ “ S_ƒ uTe}ÇÅ` uSÖkU “ uTe}LKõ
[ÑÉ Ÿ¨”Ê‹ Ÿ<M Swƒ ÁL†¨< KSJ’< uª“—’ƒ K=Ökc< ËLK<::

1.1.4 ሴቶች ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ“ ›eðLÑ>’~

¾c?„‹ ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ uwN?^© QÓÒƒ “ u›KU ›kõ c’Ê‹ ¨<p“
¾}c׆¨< SJ’<” }SM¡}“M::
uw²< GÑa‹ c?„‹ ŸMÏ’†¨< ËUa (chilhood) eŸ ›ªp’ƒ
(Adulthood) K›ÉKA ¾}ÒKÖ< “†¨<:: K²=IU U¡”Áƒ }wK¨< ¾T>Ökc<ƒ“
w²< S<G<^” ¾T>eTS<v†¨< ¾T>Ÿ}K<ƒ “†¨<&
1 ÑAÏ ›SKŸŸ„‹ (harmful Attitudes)
2 vIL© }KUÊ “†¨<::
Ÿ’²=IU S"ŸM ¾c?ƒ MÏ Ó`³ƒ' ¨LЋ ¨”É MÏ Ÿc?ƒ MÏ uLÃ
¾T>ðMÑ< SJ’<' ÁK°ÉT@ Òw‰'  SW[ƒ ÁÅ[Ñ w´u³ (sexual
exploitation)' ŸÖ?“ “ UÓw ›c×Ø Ñ>²? Kc?ƒ MË‹ ÁL†¨< ›SK"Ÿƒ

8
›’e}— SJ” K›w’ƒ ÁIM KU¡”Á„‹ ¾T>Ökc< “†¨<:: ”Ç=I uSJ’<
Ømƒ c?„‹ ካMJ’< ue}k` “†¨< Ÿ¨”Ê‹ Ò` ›’íî[” e”SKŸƒ K°Éу
¾T>Å`c<ƒ:: u²=I uLà u}²[²\ƒ G<’@−‹ w‰ dÃJ” ¾ƒUI`ƒ °ÉM
”Ç=G<U eMד−‹”U uSX}ò [ÑÉU c?„‹ K›ÉM* ¾}ÒKÖ< “†¨<::
›ÉM* TKƒ uc?„‹ Là ¾T>ðçS¨<” T”—¨<”U ›ÉKA›© ›W^`
KTe¨ÑÉ ¾}Å[Ñ eUU’ƒ ›”kê 1 ”Ç=I Ã}[Ñ<TªM'
“uc?„‹ Là T>ðçU ›ÉM*” TKƒ ÁÑu<U J’ ÁLÑu< c?„‹ Ÿ¨”Ê‹ Ò`
ÁL†¨<” Ÿ<M’ƒ SW[ƒ uTÉ[Ó uþK+Ÿ' u›=¢•T>' uT%u^©'
uvIL©“ uc=y=M ¨ÃU uK?L Se¡ ÁL†¨<” Swƒ “ SW[© ’é’ƒ
SÖkU ”ÇËK< ¨ÃU ”ÇÃÖkS< ¨ÃU ”ÇÃÑ’²u< }wKA ¾T>Å[Ó
T”—¬U ¯Ã’ƒ uï Là ¾}SW[} M¿’ƒ ’¨<::
uc?„‹ Là uþK+Ÿ Sw†¨< 'uÒw‰' uu?}cv†¨<' uY^
x†¨<'uÑAÏ MTÉ ›SKŸŸ„‹ “ uvIL© }KUÊ ›ÉKA›© ›c^`
¾T>ðçUv†¨< ŸJ’ u›=¢•T>Á© Éу“ wMêÓ“” ”ÅT>с ÁeÑ’´u“M::
eK²=I ¾c?„‹” ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ T[ÒÑØ /SÖup/ ¾›=¢•T>Á© Éу“
wMêÓ“” Áu[M::
¾c?„‹” ]¡ e“à c?„‹ ”Å ²?Ò cw›©“ Ç=V¡^c=Á© Sw„‰†¨<
uQÓ ¾}[ÒÑÖL†¨< ›M’u\U:: K²=IU ª“ S’h /U¡”Áƒ/ ¾J’¨<
¨<” SW[ƒ ÁÅ[Ñ ¾q¾ ›e}dcw“ vIM U¡”Áƒ c?„‹ uu‹’ƒ“
uM¿’ƒ ”Ç=¿ eK}Å[Ñ ’¨<:: ÃI ”Ç=[UL†¨< /”Ç=eŸŸML†¨<
¾Ÿ<M’ƒ Sw†¨<” T[ÒÑØ ›eðLÑ> ’¨<:: u}ÚT]U uþL+ካ©
'uTIu^©“ u›=¢•T>Á© Se¢‹ uS”Óeƒ“ uÓM }sV‹ ÁK<ƒ ¾c?„‹
lØ` kÅU c=M uÑK꓆¨< U¡”Á„‹ ›“d uSJ“†¨< }dƒö›†¨<”
”Ç=G<U lØ^†¨<” Ÿõ TÉ[Ó u²=I [ÑÉU ›eðLÑ> ’¨<:: ¨<”
SW[ƒ uTÉ[Ó K[ÏU Ñ>²? uc?„‹ Là ¾T>Å`c¨<”“ ¾Å[c¨<” uÅM
KTe}ŸŸM ¾c?„‹” ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ T[ÒÑØ ›eðLÑ> ’¨<::
c?„‹ uTIu^©“ ›=¢•T>Á© ›e}ªê*†¨< uIw[}cu< ¨<eØ ƒ”i ’¨<
¾TÃvM É`h ›L†¨<:: c?„‹ Ÿ}ðØa uQ]Á†¨< ¾T>S’Û ¾}K¾
Lò’ƒ ›L†¨< ÃIU ¾“ƒ’ƒ TKƒU ƒ¨<MÉ” uS}ካƒ“ uƒ¨<MÉ
} uTÉ[Ó' ¾Qw[}cu<” ¾q¾¨<” vIMU J’ U’ƒ uTq¾ƒ“
uTe}LLõ [ÑÉ ƒMp T>“ eK eLL†¨< ’<a›†¨<” uSk¾` ›£ÁU
¾c?„‹” Ÿ<M’ƒ SÖup ›eðLÑ> ’¨<::

9
1.1.5 ¾c?„‹ ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ ŸT[ÒÑØ ›£Á ¾S”ÓYƒ Óȁ

¾c?„‹” Swƒ ŸTeÖup ›£Á ¾S”ÓYƒ” Óȁ e“’d T”—¨<”U

›ÉM* KTe¨ÑÉ ¾¨×¨<” ›KU ›kõ c’É T°ŸM uTÉ[Ó uGÑa‹ LÃ
¾}×K¨<” Óȁ Te}ªM ¾ÓÉ ÃLM::
¾cw›© Swƒ c’Ê‹ uS”ÓYƒ K=Ÿu\ uT>Ñu<ƒ Sw„‹“ Sk[õ
ÁKv†¨< ‹Óa‹ SW[ƒ uTÉ[Ó S”ÓYƒ K=¨× ¾T>Ñv¨<” Óȁ
ÃÅ’ÓÒK<:: ’²=IU Óȁ−‹ ¾T¡u`'¾SŸLŸM' ¾TTELƒ “ ¾Tu[ƒ”
(Promote) ÁካƒM::
G ¾T¡u` Óȁ:- ¾Sw„‡ }ÖnT>−‹ ”Ç=ÖkS< c=J”
S”ÓYƒ ¾T¡u` ”Ë ×Mn (interferrace) SÓvƒ
›Ã‹MU::
K ¾SŸLŸM Óȁ:- Sw„‡ ”Çßu\ ”póƒ ¾T>J”
uSw„‡ ×Mn ¾T>Ñu<ƒ” ›ŸLƒ SŸLŸM ’¨<::
N ¾TTELƒ Óȁ:- S”ÓYƒ ›eðLÑ>¨<” `UÍ ”Ç=¨cÉ
Óȁ ¾T>ØM ’¨<: ’²=IU QÓ uT¨<׃ ' uTe}ÇÅ` ' v˃ uSSÅw
' “ Sw„‡” uTeŸu` ›£Á ¾T>¨edž¨< `UÍ−‹” ¾T>Áካƒƒ ’¨<::
S u}Óv` ¾TªM Óȁ:- c−‹ Sw„‰†¨<” ›¨<k¨< ”Ç=ÁŸw\
Ó”²u?” uTeÚuØ ›£Á ¾T>Å[Ñ<ƒ” ”penc?−‹” /}Óva‹”/ ¾T>SKŸƒ
’¨<::
ŸLà ¾}²[²\ƒ Óȁ−‹ SW[ƒ uTÉ[Ó uGÑ^ƒ Là T”—¨<”U ›ÉKA
KTe¨ÑÉ ¾¨×¨< c’É ¾×Kv†¨<” Óȁ−‹” ”SKŸK”::
GÑa‹ K=¨Ö< ¾T>Ñu<ƒ Óȁ−‹ ›ÖnLà “ k؁ Óȁ−‹” ’¨<:: ›”kê
2,3,4 “ 5 ÖpLL Óȁ−‹” c=J” ›”kê 6-16 ÅÓV uK?L SMŸ< k؁
Óȁ−‹” ÃSKŸM::
¾eUU’~ ª“¨< ¯KT< uc?„‹ Là ¾T>ðìS<ƒ” T”—¨<”U ›ÉKA
KTe¨ÑÉ“ c?„‹ Ÿ<M ¾cw›© Swƒ }ÖnT> ”Ç=J’< “ uT”—¨<U ¾’<a
›p×Ý−‹ Ÿ<M }dƒö ”ÇL†¨< KT[ÒÑØ ’¨<:: ÃI” ¯LT KT[ÒÑØ
ÅÓV GÑa‹ uc?„‹ Là ¾T>ðçS<ƒ” T”—¨<”U ¾›ÉM* }Óv^ƒ” T¨<Ñ´
“ TØóƒ ”ÇKv†¨< u›”kê 2 Y` }kU×DM:: ›”kè S”ÓYƒ K=¨eÉ
¾T>Ñv¨<” k؁ (specific) Óȁ−‹” ò^´^M:: ’²=IU

10
1 GÑa‹ ¾Ÿ<M’ƒ” S`J uwN?^© QÑ S”ÓY„‰†¨< ¨ÃU K?KA‹
›Óvw vL†¨< QÔ‰†¨< ¨ÃU ”Ç=G<U ÃI” S`Q uQÓ“ K?L ²?È
S}Óv` Là ¾T>ðçS<ƒ” T”—¨<”U ¾IÓ ŸLL”' /›”kê 2/
2 uc?„‹ Là ¾T>Å[Ó ›ÉKA›© M¿’ƒ }Ñu=¨<” QÓ uT¨<׃“
¾ScK¨<” `UÍ ßU` uS¨<cÉ TÑÉ'
3 uc?„‹ Là ›ÉKA›© M¿’ƒ” ¾T>ðØ\ QÔ‹”“ Å”x‹” ThhM ¨ÃU
Sh` MTÊ‹”“ ›W^a‹” KT[U ¨ÃU KTe}ŸŸM }Ñu=¨< Ø[ƒ
TÉ[Ó'
4 ›”Æ ï ŸK?L¨< Á”dM ¨ÃU ÃuM×M uT>M Gdw ¨ÃU uMTÇ©
¾¨”Ê‹“ ¾c?„‹ T>“−‹ Là ¾}Sc[~ƒ” vQL©“ ƒ¡¡K— ÁMJ’<
›SKŸŸ„‹“ ›W^a‹” KTØóƒ ¾¨”Ê‹“ ¾c?„‹” vQL©“
TIu^© vQ`Áƒ” ThhM /›”kê 5/
5 ¾c?„‹” ew°“ ¾T>ÁuKêÑ<“ Éс†¨<” ¾T>ÁóØ’< T“†¨<”U }Ñu=
`UÍ−‹ u}KÃU c?„‹ uSw„‰†¨< Ÿ¨”Ê‹ Ò` uŸ<M’ƒ
SÖkU ËK< ²”É QÓ T¨<׃ ÚUa ›Óvw ¾J’< þK+Ÿ© '
T%u^© ' ›=¢•T>Á©“ vIL© ›`UÍ−‹” ¾S¨<cÉ Óȁ /›”kê 3/
¾eUU’~ ›”kê 3 u›”kê 1 Y` ÁM}gð’<ƒ” ›ÉKA›©
}KUÊ−‹” ¾T>gõ” c=J” GÑa‹” uc?„‹ Là ›ÉKA›© M¿’ƒ” ¾T>ðØ\
QÔ‹” Å”x‹” MTÊ‹” ThhM ¨ÃU Sh` w‰ dÃJ” GÑa‹ ¾c?„‹”
ew°“ ¾T>ÁuKêÑ<“ Éс†¨<” K=ÁóØ’< ¾T>‹K<ƒ” `UÍ−‹ LÃ
Tƒ¢` ”ÇKv†¬ ßU` ÃÑMéM::
¾c?„‹” ew°“ ¾T>ÁuKêÑ<ƒ“ Éс†¨< ¾T>ÁóØ’<uƒ” ›”Æ
}Úvß S”ÑÉ u¨”Ê‹“ uc?„‹ SካŸM Ÿ<M’ƒ” uõØ’ƒ KTeó”
¾T>¨eÇD†¨< M¿ Ñ>²?Á© `UÍ−‹ ’¨<::
eK²=I GÑa‹ c?„‹” u›Ñ]~ ¾þK+ካ“ TIu^© Qèƒ “
S”ÓY„‰†¨<” u¯KU ›kõ Å[Í uS¨ŸM uƒUI`ƒ ' uÖ?“ ›ÑMÓKAƒ
”ÇÃÅ[Óv†¨< ›eðLÑ>¨<” `UÍ−‹ G<K< S¨<cÉ ›Kv†¨<::

1.1.5.1 ¾c?„‹ ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ KT[ÒÑØ u›=ƒÄâ=Á S”Óeƒ ¾}¨cÆ

`UÍ−‹
¾›=ƒÄâ=Á S”ÓYƒ uc?„‹ Là ¾T>ðìS<ƒ” T”—¨<”U ›ÉKA KTe¨ÑÉ
u¨×¨< eUU’ƒ Là ¾}kSÖ<ƒ” Óȁ−‹ KS¨×ƒ ¾}KÁ¿
`UÍ−‹” ¨eÊ›M:: ’²=IU `UÍ−‹

11
1 QÓ T¨<׃
2 ¾}KÁ¿ þK=e−‹” T¨<׃” ¾T>ÁÖnMM ’¨<::
QÓ T¨<׃:- uòÅ^M“ u¡MM S”ÓYƒ ¾T>¨Ö<ƒ” T”—¨<”U QÓ
QÑ S”ÓY~”U ÚUa ¾T>ÁÖnMM ’¨<:: KUXK? u1997
¯.U ¾}hhK¨< ¾›=ôÉ] ¾¨”ËM QÓ“ uôÅ^M“ u¡MKA‹ Å[Í
¾}hhK ÁK¨<” ¾1952~” ¾u?}cw QÓ K›w’ƒ SØke ÉLM::
þK=c= :- u}KÁ¿ƒ ¾S”ÓYƒ u=a−‹ ¾T>¨Ö<ƒ” þK=c=−‹”
¾T>SKŸƒ ’¨<::

G. ¾þK=c= `UÍ−‹

¾iÓÓ` S”ÓYƒ“ ¾òÈ^K< S”ÓYƒ u}KÁ¿ Ñ<Ç‹ Là þK=c=−‹”

›¨<Ø}ªM::’²=IU þK=e−‹ ¾ƒUI`ƒ ' ¾eMÖ“' ¾Ö?“ “ ¾›=ƒÄâ=Á
c?„‹ wN?^© þK=e ( National Policy on Ethiopian women) ¾T>Ökc< “†¨<::
wN?^© þK=c=¨< ¾cw›© Sw„‹ S`I ÁKU”U ›ÉKA SŸu` uG<K< ›kõ
¾cw›© Sw„‹ SÑLÝ ¨<eØ ¾}Ökc¨<” ÁSK¡M:: ¾›=ƒÄâ=Á c?„‹
¾T>ÁÒØT†¨<” ‹Óa‹ ÓUƒ ¨<eØ uTeÑvƒ“ ¾Ÿ<M’ƒ S`I” SW[ƒ
uTÉ[Ó ¾}KÁ¿ ¯LT−‹” ÖpdDM:: Ÿ’²=I ¯LT−‹ c?„‹ uþK+Ÿ'
uIw[}cv©“ u›=¢•T> Ÿ¨”Ê‹ Ò` Ÿ<M ”Ç=d}ñ G<’@−‹” TS‰†ƒ
¨”Ê‹” ¾uLà ¾T>ÁÅ`Õ†¨<” L k` ›e}dcx‹” vIKA‹”“ }KUÊ−‹”
uT¨<Ñ´ c?„‹ u¨<d’@ cß’ƒ ”Ç=d}ñ TÉ[Ó ¾T>Ökc< ¾þK=c=¨<
¯LT−‹ “†¨<::
þK=c=¨< Ÿ²=I vhÑ` u}Óv` ¾T>¨<Muƒ”“ u}Óv` ¾T>Á¨<K<ƒ” ›ካLƒ
¾c?„‹ Ñ<Çà u=a SJ“†¨<”U LÄ ›ekU×DM:: ”Ų=G<U Ÿ1998 ¯.U
ËUa uôÅ^M Å[Í ¾c?„‹” Ñ<Çà u›Ñ` Å[Í ¾T>Ÿ}M ¾c?„‹ T>’>e}`
”Ç=ssU c=Å[Ó u¡MM Å[Í ÅÓV ^d†¨<” ¾‰K< ¾c?„‹ Ñ<Çà u=a
”Ç=ssS<“ u¡ML†¨< ካw’@ ¨<eØ ›vM ”Ç=J’< }Å`ÕM ”Ų=G<U
uS”ÓYƒ S/u?„‹ ¨<eØ ¾c?„‹” Ñ<Çà ¾T>Ÿ}K< SU]Á−‹“ ¡MKA‹
”Ç=•\“ ”Ç=Ö“Ÿ\ uS”ÓYƒ uŸ<M `UÍ }¨eÊM::

S¨ÁÁ ØÁo

1 cw›© Sw„‹ KG<K<U ¾c¨< MÏ c¨< uSJ’< w‰ ¾T>ÁÑ—†¨< Sw„‹

“†¨<:: ÃI ŸJ’ KU” ¾c?„‹ Swƒ }wKA }kSÖ ; ”Ç=G<U Kc?„‹

12
 }wKA ¾}K¾ eUU’ƒ u¯KU ›kõ Å[Í T¨<×~ KU” ›eðKÑ;

2 ¾c?„‹” ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ u›=ôÇ=] QÑ S”ÓYƒ ¨<p“ }c…M:: ÃI

SJ’< Kc?„‹ ÁK¨< óÃÇ U”É’¨<;
3. ¾c?„‹” ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ SÖul ›eðLÑ>’~” Ÿ}Úvß G<’@−‹ Ò`
uTÑ“²w }¨Á¿uƒ::

¡õM G<Kƒ

¾eMד¨< ¯LT
• WM×™‹ Ÿ²=I YMÖ“ uL
• ¾c?„‹ ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ uk؁ ¾T>Ád¿ Sw„‹” Á¨<nK<
• c?„‹ uÒw‰“ uu?}cw ’<a Ÿ¨”Ê‹ Ò` Ÿ<M Swƒ ”ÇL†¨<
Ã[ÇK<::
• ¾c?„‹ ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ ÃÑMéK<
• ¾c?„‹ uþK+Ÿ KSdõ Swƒ ”ÇL†¨< Á¨<nK<
• c?„‹ ¾SkÖ` Swƒ ”ÇL†¨< Ã[ÇK<
• c?„‹ S_ƒ ¾TÓ–ƒ Swƒ ”ÇL†¨< Ã[ÇK<
• c?„‹ ¾ST` Swƒ ”ÇL†¨< Ã[ÇK<

13
 • c?„‹ ¾Q¡U“ ›ÑMÓKKAƒ ¾TÓ–ƒ Swƒ ”ÇL†¨< ÃÑ’²vK<

2. ¾c?„‹” ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ uk؁ ¾T>Ád¿ Sw„‹

›=ƒÄâ=Á uc?„‹ Là ¾T>ðìS<ƒ” ›ÉKA KTe¨ÑÉ u¨×¨< eUU’ƒ

Là ¾}kSÖ<ƒ” Sw„‹ KTeŸu` ¾}KÁ¿ `UÍ−‹ ¾¨cÅ‹ SJ’<” Ÿ²=I
uòƒ u}Å[Ѩ< ÑKé KS[ǃ }V¡bM:: u²=I ›`°eƒ ÅÓV Sw„‹
”SKŸK”::
2.1 Òw‰“ ¾u?}cw ’<a

Òw‰“ ¾u?}cw ’<a (marriage and family life) ¾›=.ò.É.] IÑ S”Óeƒ eK

Òw‰ ¾ÓM“ ¾u?}cw Sw„‹” u›”kê 34 Y` ›ekU×DM:: u²=I ›”kê
SW[ƒ uÒw‰ ›ðéçU uÒw‰ ²S”“ uõˆ Ñ>²? ¨”Ê‹“ c?„‹ Ÿ<M
Swƒ ÁL†¨< SJ’<” Á¨<ÍM:: ¾ðÅ^K<“ ¾¡MKA‹ ¾u?}cw IÓ ŸS¨<×~
uòƒ ¾Òw‰“ ¾u?}cw ’<a c=S^uƒ ¾’u[¨< u1952 ²S” ¾¨×¨<
¾õNwN?` IÓ ’¨<:: Kw²< Ñ>²? ¾Òw‰ G<’@“ ¾u?}cw ’<a u1952 ¯.U
u¨×¨< uõ/wN?` IÓ c=ÇÅ` qÃ…M:: ¾ôÅ^K<“ ¾¡MM S”Óeƒ
¾u?}cw IÓ ŸQw[}cu<“ Ÿ›=¢•T> °Éу ÑA” KÑA” ”Ç=H@Æ ¾›=ðÉ] IÑ
S”Óeƒ ¾}hhK¨<” ¾u?}cw IÓ ›ªÏ Å”ÓÕM:: ÃIU ÁeðKÑuƒ U¡”Áƒ
u}hhK¨< ¾u?}cw IÓ SÓu=Á¨< Là uY^ Là ÁK¨< ¾›=ƒÄãÁ ¾u?}cw
IÓ ›G<” ካKuƒ ¾Iw[}cw ¾°Éу Å[Í uª’—’ƒ ŸIÑ S”Óe~ Ò`
”Ç=××U TÉ[Ó uTeðKÑ<“ u}LÃU Òw‰ u}Òu=−‹ ’é“ S<K< ònÉ
Là w‰ SSY[ƒ ÁKuƒ SJ’<” uÒw‰ ›ðééU' uÒw‰ ²S”“ uõˆ
Ñ>²? ¾}Òw−‹” ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ ¾T>ÁeÖwp QÓ T¨<׃ ›eðLÑ> SJ’<”
uSÑ”²w SJ’<” u}hhK¨< ¾u?}cw IÓ SÓu=Á Là }ÑMéD›M::
¾1952 ¾õ/wN?` IÓ ¾c?„‹” Ÿ<M’ƒ ¾T>Á[ÒÓØ ›”kë‹ ÁM’u[¨<
uSJ’< c?„‹” uw²< SMŸ< KÑ<ǃ Å`Õ†ªM TKƒ ÉLM:: (has caused
many sufferring)

QÑA‡U Kfeƒ ¯Ã’ƒ ¾Òw‰ ›ðééU Y`¯„‹ ¨<p“ cØ}ªM:

’²=IU u¡w` S´Ñw g<U òƒ ¾T>ðìU Òw‰' uHÃT•ƒ e`¯ƒ
SW[ƒ ¾T>ðìU Òw‰ uvIM Y`¯ƒ SW[ƒ ¾T>ðìU Òw‰ “†¨<::
uG<K~U IÑA‹ ¾Òw‰ ›ðíìU Y`¯„‹ }Sddà ¬Ö?ƒ ÁL†¨<“ Òw‰¨<

14
KSðìU TTELƒ ÁKv†¨< G<’@−‹ TTELƒ ”ÇKv†¨<U uG<K~U IÑA‹
/u¡MKA‹U uðÅ^K<U ¾u?}cw QÓ/ }ÑMéD›M:: ’²=IU G<’@−‹ ðnÉ'
°ÉT@' ¨²} “†¨<::
2.1.1 °ÉT@
¾ðÅ^K< ¾}hhK¨< ¾u?}cw IÓ Òu=−‹ Òw‰” KSðìU ›Y^
eU”ƒ ¯Sƒ SS<Lƒ ”ÇKv†¨< u›”kê 7/1/ ÃÑMéM:: u²=I ›”kê
”®<e ›”kê /1/ ¾}Å’ÑѨ< u=•`U ŸvÉ U¡”Áƒ c=ÁÒØU }Òu=−‹ ¨ÃU
Ÿ}Òu=−‹ ¾›”dž¨< ¨LЋ ¨ÃU ›dÇ] uT>Ák`u<ƒ ØÁo SW[ƒ
¾õƒQ T>’>eƒ\ ŸSÅu—¨< ¾Òw‰ °ÉT@ ŸG<Kƒ ¯Sƒ ÁMuKÖ Ñ>²?
uSk’e ”Ç=Òu< K=ðpÉ Ã‹LM::¾1952 õ/wN?` IÓ uK?L SM¡ u›”kê 58
S’h¨< ¾}Òu=−‹ °ÉT@ 15 KT>eƒ“ 18 ¯Sƒ K¨”É wKA ÁekU×M::
ÃI IÓ u°ÉT@ ›£Á M¿’ƒ ¾T>ÁÅ`Ó ’¨<:: ÃI M¿’ƒ ÅÓV ŸT“†¨<U
›Ã’ƒ M¿’ƒ ¨ÃU ›ÉM− KTe¨ÑÉ ¾¨×¨< eUU’ƒ (CEDAW/
”Ç=G<U ŸIÑ S”Óe~ ›”é` c=Ã ¾T>Òß ’¨<:: u›=ƒÄâÁ L k`
›SKŸŸ„‹” w“à c?„‹” ¾MЋ ›dÇÑ> (child bearer) “ ¨”Ê‹” ÅÓV
”Ç (bread winner) ¾T>¨edž¨< eKJ’ °ÉT@Á†¨< KÒw‰ dÃÅ`e ¾T>ÁÑu<
c?„‹ uvKA‰†¨< Là ØÑ— ”Ç=J’< ÁÅ`ÒM:: ”Ų=G<U K}KÁ¿ ¾Ö?“
k¨<e ÁÒM׆ªM::
¾›KU ›kõ c’ÉU ’²=I ¾›ÉKA G<’@−‹” ÓUƒ ¨<eØ uTeÑvƒ
KG<K~U }Òu=−‹ S’h ¾J’ °ÉT@” ÁekSÖ¨< K?L¨< ¾Òu=−‹” ¾S’h
°ÉT@ ›eðLÑ> ¾J’uƒ U¡”Áƒ c?„‹ ÁK °ÉT@ Òw‰ ”Ç=ðîS< ¾’u\
MTÊ‹ vIKA‹U eLK< ’¨<:: u›”Ç”É ›ካvu= ¾T>•\ c?„‹ uIÑ<
¾}kSÖ¨<” °ÉT@ dÃVL†¨< Òw‰” ÃðêTK<:: ÁK °ÉT@ Òw‰ ÅÓV
Kw²< Ñ<Ç„‹ c?„‹” ÁÅ`Ñ<›†ªM:: ’²=IU Ñ<Ç„‹ u¨K=É Ñ>²?
¾T>ÁÒØT†¨< ‹Óa‹ c=J” ÃI ÅÓV KVƒ ¾T>Å[Ñ<ƒ” ¾c?„‹” qØ`
ÚUbM:: ÃI w‰U dÃJ” K›Ua ‹Ó`U ÃÒK×K< (psychological and
emotional problem) ŸvKA‰†¨< uS¨<׃ ¨Å Ÿ}T ”Ç=H@Æ ÃÑÇÅK< Ÿ²=I
¾}’X c?„‹ Kc?}— ›Å]’ƒ ÃÑK×K<:: u›Ç=e ›uv ¨<eØ ›”É Ñ>²?
u}Å[Ѩ< Ø“ƒ uSÖØ u?„‹ ካK<ƒ 7®% ¾T>J’< ÁK°ÉT@Á†¨< Òw‰
¾ðìS< “†¨<::

2.1.2 õnÉ

15
 Òw‰ KSðìU STELƒ ካKv†¨< G<’@−‹ ›”Æ õnÉ ’¬:: ¾}hhK¨<
¾ðÅ^M ¾u?}cw QÓ ”Ç=G<U ¾õ/wN?` IÓ Òu=−‹ ’í“ S<K<
õndž¨<” SeÖƒ ›”ÇKv†¨< ÃÑMéM:: u}Óv` uIw[}cu< ²”É ÃÅ[Ó
¾’u[¨< ¾}²ÒË Òw‰ (arranged marriage) ’¨<:: ÃI ÅÓV ¨<Ö?~ KG<K~U
Òu=−‹ ¾T>ÑAÇ ’¨< U¡”Á~U u²=I ¯Ã’ƒ Òw‰ c?„‹ Ÿ¨<kƒ T’e“
°ÉT@Á†¨<U KÒw‰ ¾Å[c< eLMJ’< ’í“ S<K< õndž¨<” ”Ç=cÖ<
›ÃÖ¾lU K²=IU ’¨< uIÑ< ’í“ S<K< õndž¨<” dÃcÖ< Òw‰ ¾ðçS<ƒ”
›eðLÑ> `UÍ ”Ç=¨cÉ ÁÅ[Ѩ<::
c?„‹ ÁKõndž¨< uÒw‰ ”Ç=c\ ¾T>ÁÅ`Ó uIw[}cu< ¾}KSÅ ÑAÏ
KTÉ ¨<eØ ›”Æ ÖLó ’¨<:: ÃI MTÉ u}KÁ¿ ¾GÑ]~ ¡õKA‹ ¾}KSÅ
c=J” ¾}h[¨< ¾1949 ¾›=ƒÄâÁ ¾¨”ËM IÓ ÖKó eŸ Zeƒ ¯Sƒ e^ƒ
¯Sƒ ¾T>Áek× ¨”ËM ’¨<:: u}ÚT]U IÑ< ¾}ÖKð‹¨< c?ƒ Ÿ×Ló¨<
uL ’í ðnɪ” ŸcÖ‹ ¾¡e TSMŸ‰ ›ÃkØMU (No proceeding shall be
instituted) uIw[}cu< u}ÖKð‹¨< c?ƒ u?}cw“ uÖKò¨< SŸŸM ¾}¨c’
¾ŸX ¡õÁ É`É` Ÿ}Å[ÑU ¾¡c< H>Ń Ãs[×M:: ÃI SJ’< ÖLò¨<
Ÿ¨”ËM ¡e H>Ń ”Ç=Öó ÁÅ`ѪM::
¾}ÖKð‹¨<U c?ƒ uIw[}cu< “ uu?}cw uT>Å`evƒ Ý“
(influence) ŸÖKò¨< Ò` Òw‰ ”Ç=ƒðêU ƒÅ[ÒK‹ u}ÚT]U c?ƒ¾ª”
Ÿ×Lò¨< Ò` Ó”–<’ƒ eKT>ÁÅ`Ñ< ¨ÃU eKT>•^†¨< ÃI ÅÓV ¾V^M
Ñ<ǃ” eKT>ÁdÉ`vƒ Òw‰¨<” ŸSðçU K?L ›T^ß eKTÕ^ƒ ÁLƒU
°ÉM Òw‰¨<” SðçU w‰ ’¨<:: ”Ų=I ¯Ã’~ MUÉ ŸIÑ S”Óe~“
uc?„‹ Là ¾T>ðçS¨<” T”—¨<U ›ÉKA KTe¨ÑÉ ¾¨×¨< eUU’ƒ
(CEDAW) ›”é` c=Ã ÃI eUU’ƒ uÒw‰ ¨pƒ ’í“ S<K< ¾J’
õndž¨<” ”Ç=cÖ< Swƒ ¾T>c׆¨< eKJ’ ŸÖLó¨< uL ¾T>cÖ¨<
õnÉ ’í ’¨< TKƒ ›Ã‰MU::
u²=I ²<]Á u1997 ¾¨×¨< ¾¨”ËM IÓ ›”kê 567
›”kê 567 c?ƒ” SØKõ
1. T”U c¨< ›”Ç=ƒ c?ƒ” ›ÑvKG< uT>M ›dw
uÃM ¾ÖLñƒ ”ÇJ’ ¨ÃU ÃI”’< É`Ñ>ƒ
¾ðìS¨< uTeð^^ƒ' u³‰' u}”¢M ¨ÃU
uTKM õnÅ— ”ɃJ” ካÅ[Ñ uL ”ÅJ’
Ÿfeƒ ¯Sƒ eŸ ›Y` ¯Sƒ K=Å`e uT>‹M ê’<
Y^ƒ Ãk×M::

16
2. ¾ÖKñ É`Ñ>~” }ŸƒKA ›É^Ñ>¨< c?ƒ¾ª” ›eÑÉÊ ¾Åð[ ”ÅJ’
u²=I QÓ eK›eÑÉÊ SÉð` u}SKŸ}¨< É”ÒÑ@ SW[ƒ u}ÚT]
Ãk×M::
3. ¾ÖLò¨<” É`Ñ>ƒ }ŸƒKA uÖLò¨<“ u}ÖLòª SGŸM Òw‰
SðçS< ¾¨”ËM }ÖÁm’ƒ” ›Áek`U::
4. }uÅê uÖLò¨< É`Ñ>ƒ KÅ[cvƒ ¾QK=““ ¾T}]ÁM Ñ<ǃ ›Óvw
vL†¨< ¾õ/wN?` QÓ É”ÒÑ@−‹ SW[ƒ ካX ¾SÖ¾p Sw…
¾}Öuk ’¨<::
¾¨”ËM IÑ< uc?„‹ Là ¾T>ðìS<ƒ” ¾ÖKó }Óva‹ KSӁƒ
¾¨cŨ< `UÍ Ÿ}h[¨< Ÿ¨”ËK— SpÝ IÓ ›”í` c=Ã M¿ ƒŸ<[ƒ
¾cÖ SJ’<” ”[ÇK”::

2.1. 3 uÒw‰ LÃ Òw‰ SðçU

K?L¨< Òw‰” KSðçU STELƒ ካKv†¨< G<’@−‹ ›”Æ T”—¨<U c¨<

›ekÉV uÒw‰ ¾}dc[ ŸJ’ ä¨< Òw‰¨< 씄 vKuƒ Ñ>²? K?L Òw‰
SðìU ›Ã‰MU uTKƒ uõ/wN?` IÑ< ›”kê 613 “ u}hhK¨< ¾u?}cw
IÓ ›”kê 11 Y` }Å”ÓÕM:: ÃI” É`Ñ>ƒ ðêV ¾}Ñ–¨< c¨< ካK
u¨”ËM IÑ< ›”kê 65® ¾T>Áek× SJ’<”U ¾¨”ËM IÑ< uu?}cw IÑ<
¾}Ökc¨<” Ndw uTÖ“Ÿ` Å”ÓÑAM:: IÑ< uÒw‰ Là Òw‰” SðçU”
¾ŸKŸK u=J”U u›”Ç”É G<’@−‹ u›=ƒÄâÁ Òw‰ Là Òw‰” ¾ðçS<
ÃÑ—K<:: ÃIU ¾}ðkŨ<U K¨”Ê‹ w‰ ’¨<:: u²=I ²<]Á uIw[}cu<
²”É ¾}KSŨ< u›”Ç”É NÃT•ƒ ²”É SJ’<” Ÿ›Ÿvu=Á‹” ካK¨<
}KUÊ S[ǃ ÉLM::

¾S¨ÁÁ ’Øx‹

/1/ GÑ^‹” uc?„‹ Là ¾T>ðìS<ƒ” T”—¨<”U ›ÉM− KTe¨ÑÉ

¾¨×¨<” eUU’ƒ /CEDAW) ካìÇlƒ GÑa‹ ›”ÇD “ƒ:: ÃI c’É ÅÓV
uÒw‰ Là Òw‰” SðçU” ¾T>ŸLŸM c=J” ÃI É`Ñ>ƒ u}LÃU
uIw[}cu< ¨<eØ ÁK }KUÊ ’¨<:: u²=I ²<]Á GÑ^‹” ¾c?„‹” Ÿ<M’ƒ
uT[ÒÑØ ›£Á U” ›Ã’ƒ `UÍ Mƒ¨eÉ ÃÑvM wL‹G< evL‹G<:
/2/ Òw‰” KSðçU STELƒ ካKv†¨< G<’@−‹ KZe~U ¾Òw‰ ›ðíìU
Y`¯„‹ uŸ<M STELƒ ›Kv†¨<:: ’²=I G<’@−‹ STEL†¨<”“

17
›KTTEL†¨<” ¾T>Á[ÒÓØ ›ካM ›K; ŸK?K ÃI c?„‹” K›ÉKA ÁÒM×M
wL‹G< U“L‹G<;

2.1.4 uÒw‰ Ñ>²? Òu=−‹ ÁL†¨< Swƒ“ Óȁ−‹

Òu=−‹ uÒw‰ Ñ>²? Ÿ<M Swƒ ”ÇL†¨< u›=ðÉ] IÑ S”Óeƒ“

uc?„‹ Là ¾T>ðìS¨<” T”—¨<”U ›ÉKA KTe¨ÑÉ u¨×¨< eUU’ƒ LÃ
}ÑMë›M:: ¾}h[¨< ¾õ/wN?` IÓ uG<K~ IÑA‹ Ÿ}Å’ÑѨ< un^’>¨<
ÃÅ’ÓÒM:: ’²=IU
1- vM ¾u?}cw ^e /¾u?} ²SÉ g<U/ SJ’<”“ T>eƒU vM
KT>Á³ƒ QÒ¨<Á” KJ’< ’Ña‹ S²´ ”ÇKvƒ /›”kê
635/ K`c< S²´ ”ÇKvƒ ÃÑMéM::
2- uvM¾¨< S]’ƒ Ku?} ²Sʉ†¨< ØpU c=K< vM“ T>e+~
¾MЉ†¨<” ¾Ów` Ñw’ƒ“ ¾}ðØa Éу T[ÒÑØ“
”Ç=G<U ¨Åòƒ MЉ†¨<” uSMካU G<’@ KTdÅÓ“
¾’<aª†¨<” É`˃ KT[ÒÑØ S[Çǃ ›Kv†¨<:: /›”kê 637/
3- vM¾¨< ¾Ò^ Gw†¨<” Te}ÇÅ` /›”kê 656/
4- ›w[¨< ¾T>•\uƒ” Yõ^ ¾T>¨e’¨< vM¿¨< SJ’<”
/›”kê 641/
5- vM¿¨< T>e~” SÖup T>e~ ¾UÅ`Ò†¨<” Ó”–<’„‹”
Sq×Ö`“ ¾Övê”U ›S^` SÖup ”ÇT>‹M /›”kê
644/
6- vM ›iŸ` KSpÖ` ‹KA ¾K?K¨< ”ÇJ’ T>c=+~ ¾u?ƒ
›ÁÁ´” Y^ ”ɁŸ“¨<” Óȁ ›Kvƒ /›”kê 646/
ŸLà ¾}ÑKèƒ G<’@−‹ ŸIÑ S”ÓY~“ Ÿ›KU ›kõ c’É ›”é`
e”SKŸ}¨< ÑA” KÑ<” ¾T>H@Æ ›ÃÅK<U:: ¾}hhK¨< ¾u?}cw IÓ”
e”SKŸ}¨< ¾›ÉKA›© vI`à ŸL†¨< ’Ña‹ ’í SJ’<” Áe[Ç“M:: u²=I
QÓ SW[ƒ Òw‰ uG<K~U }Ÿvwa }ÒÓ²¨< “ }[ÇÉ}¨< SJ”
”ÇKuƒ uÓMê ›ekUÙ›M:: ”Ç=G<U ¾Ò^ ”w[†¨<” Te}ÇÅ]“
u?}cw” SU^ƒ MЉ†¨<” TcÅÓ” ÚUa G<K~U Òu=−‹ SY^ƒ
”ÅT>‹K< IÑ< ÁekSÖ c=J” ¾T>•\uƒ” Yõ^ ¾S¨c’<” Ñ<Çà KG<K~U
’¨< ¾}}¨¨<:: n^’> ¾J’ eUU’ƒ ŸK?L†¨< ue}k` ¾Ò^
”w[†¨<”U uÒ^ ’¨< ¾T>Áe}ÇÉ\ƒ::

18
 2.1.5 ¾Òw‰ Sõ[e

KZe~U ¾Òw‰ ›ðééU Y`¯ƒ ¯Ã’„‹ KÒw‰¨< Sõ[e U¡”Áƒ“

¨<Ö?†¨< Ÿ<M “†¨<:: ¾}h[¨< ¾õ}NwN?` IÑ<U J’ ¾}hhK¨<
¾ôÅ^K< ¾u?}cw IÓ Òw‰ ¾T>ó`ev†¨< U¡”Á„‹ ¾T>Ÿ}K<ƒ
SJ“†¨<” ÃÅ’ÓÒM&
1 Ÿ}Òu=−‹ ›”Æ c=Vƒ ¨ÃU uõ`É u?ƒ ¾TØóƒ ¨<d’@ c=cØ ¨ÃU
2 Òw‰ KSðìU STELƒ ካKv†¨< G<’@−‹ ›”Æ uS×c< U¡”Áƒ uIÓ
SW[ƒ Òw‰¨< ”Ç=ð`e c=¨c” ¨ÃU
3 ¾õˆ ¨<d’@ c=cØ ’¨<:
uõ/wN?` IÑ< SW[ƒ ŸvÉ“ ŸvÉ ÁMJ’< U¡”Á„‹ KÒw‰ Sõ^e
SW[ƒ ÃJ“K<:: vM ¨ÃU T>eƒ ¾´S<ƒ }Óv` ¾ðçS< ”ÅJ’ ŸG<K~
›”Ç—¨< ŸT>•\uƒ u?ƒ Öõ„ uSH@Æ ÏÓ u=Á”e ŸG<Kƒ ¯Sƒ Ñ>²? ËUa
ÁKuƒ” eõ^ ›”Å—¨< dÁ¨<p ¾q¾ ”ÅJ’' ›Ua¨< ¾¨Ÿ“ ¾wÉ
SÖ¾mÁ uJ’ eõ^ }²Ó„uƒ ¾q¾ ”ÅJ’' Ÿ›Ñ` SØõƒ uõ`É ¨<d’@
}ÑMë ”ÅJ’ ŸvÉ U¡”Á„‹ “†¨<::
u1952 ¾õ/QÓ ¨<eØ uu?ƒ ¨<eØ ¾T>Å[Ѩ< ¾ÃM Ønƒ KÒw‰ Sõ^e
”Å ŸvÉ U¡”Áƒ ›M}ÖkcU:: ŸvÉ uJ’< U¡”Á„‹ Òw‰¨< Ÿð[c ÃI””
É`Ñ>ƒ ðêV ¾}Ñ– c¨< ŸT>ÁÑ–<ƒ ¾”w[ƒ É`h ”ÅT>k× u}SddÃ
SMŸ<U ŸvÉ U¡”Á„‹ dÕ^†¨< Ÿ}Òu=−‹ Òw‰†¨< ”Ç=ð`e
ÁSKŸ}¨< Ãk×M:: ÉwÇv KÒw‰ Sõ[e ŸvÉ U¡”Á„‹ ›”Æ vKSJ’<
ÃI” É`Ñ>ƒ SW[ƒ uTÉ[Ó KÒw‰ Sõ[e TSM¡‰ u=k`w ŸÓM ”w[ƒ
›”É fe}—¨<” “ ŸÒ^ ”w[ƒ ŸT>Ñ–¨< ƒk×K‹:
¾}hhK¨< ¾u?}cw IÓ Ó” KÒw‰ Sõ[e ŸvÉ “ ŸvÉ ÁMJ’ U¡”Áƒ”
ÓUƒ ¨<eØ eKTÁeÑv Ueƒ uu?ƒ ¨<eØ ¾T>Å`evƒ” Ønƒ U¡”Áƒ
uTÉ[Ó Òw‰ ”Éð`e ŸÖ¾k‹ Ÿp׃ ’í SJ’<ª” ÃÑMéM:: ¾}hhK¨<
IÓ u›”kê 84 ŸvM“ ŸT>eƒ ›”Æ Kõˆ¨< U¡”Áƒ ¾J’¨<” uÅM ðêV
¾}Ñ– ”ÅJ’“ õ`É u?~ KõƒI ›eðLÑ> J• c=ÁÑ–¨< uK?L¨< }Òu= LÃ
KÅ[c¨< Ñ<ǃ uÇ¿ }S×ט ¾J’ ŸX ”Ç=ŸõM K=¨c” ”ÅT>‹M ’¨<
¾T>Å’ÓѨ<::
K?L¨< õ‹ Ñ<ÇÃ Ò` K=’d ¾T>Ñv¨< Ñ<ÇÃ eK u?}cw iTÓK?−‹ ’¨<::
¾u?}cw iTÓK?−‹ Ÿ}Òu=−‹ u›”Æ ¨ÃU uõ/u?ƒ K=S[Ö<
ËLK<::uõ}NwN?` IÑ< ¾õ‹ TSMŸ‰” }kwK¨< }Òu=−‹” KTeTTƒ

19
SVŸ` ’¨<:: TeTTƒ ካM‰K< Òw‰¨< ”Éð`e S¨c” ”ÅT>‹K<“
u”w[ƒ ¡õõM“ MЋ T” K=Öwn†¨< ”ÅT>‹M eŸ S¨c” É[e eM×”
Ãc׆ªM:: ÃI ›"M uc?„‹ uŸ<M u×U c=}‹ ¾’u[ ’¨<:: c?„‡U
¾T>Á’c<ƒ U¡”Áƒ iTÓK?−‹ KÉካT†¨< Ÿõ ÁK ªÒ KTÓ–ƒ c=K< ÑKM}—
J’¨< ›Ãc\U ”Ç=G<U ÅÓV }Òu=−‹” KTeTTƒ wnƒ ¾L†¨<U ¾T>K<
“†¨<:: Ñ<Ç¿” uT>Á¿uƒ Ñ>²? ¾õ‹ H>Å~” KT¾ƒ w²< Ñ>²? eKT>¨eÉv†¨<
c?„‹ ¾Ñu= U”ß eLK?L†¨< KŸõ}— SÑ<LLƒ ÃÇ[Ñ<“ Ÿu?†¨<U ”Ç=¨Ö<
ÃÑÇÅK<:: u›”É ¨pƒ u}Å[Ñ Ø“ƒ (Hadere Tasfayee, country gender profile
Ethiopia) Ø“ƒ ¾T>Ád¾¨< vK=¾¨< Ku?}cw iTÓK?−‹ Ñ<x ¾SeÖƒ °ÉM
Ÿõ}— uSJ’< ¾T>cÖ¨< ¨<d’@ T>eƒ¾ª” ¾T>ÑAÇ ’¨< ¾T>J’¨<::
¾}hhK¨< ¾u?}cw IÓ u?}cw iTÓK?−‹ eMד†¨<” uSÑÅw“ ¾õ‹”
Ñ<Çà ¾T>Á¿uƒ” Ñ>²? ¨e• uIÑ< Å”ÓÕM:: u²=G<U SW[ƒ ¨Å’c< ¾T>¨eŨ<
¾õ‹ Ñ<ÇÃ u}Òu=−‡ U`Ý J• ¾õ‹” Ñ<ÇÃ Kõ/u?ƒ w‰ ’¨< ¾}cÖ¨<
uc?„‹ Là ¾T>Å`c<ƒ” ¨<× ¨<[Ê‹”U KSŸLŸM õ/u?~ ¾õ‹” Ñ<ÇÃ
uT>ÁÃuƒ Ñ>²? ¾õˆ ›u?~¨< ”Åk[u õ`É u?~ ¨Ç=Á¨<’< vM“ T>e~
eKT>}ÇÅ\uƒ“ eKT>•\uƒ G<’@ eK MЉ†¨< ›Övup eKT>•\uƒ eõ^“
eK›“•^†¨< ”Ç=G<U eK”w[†¨< ›e}ÇÅ` }Ñu= SeKA ¾¾¨<” ƒ°³´
SeÖƒ ”ÅT>‹M u›”kê 82 /5/ Y` }ÑMë›M::
¾}hhK¨< ¾u?}cw IÓ uõˆ H>Ń“ ¨<Ö?ƒ Kc?„‹ ¾}hK Øun” ¾T>ÁÅ`Ó
IÓ ’¨<:: J•U Ó” IÑ<” uS}Óu` ›£Á Ÿõ}— ¾J’ ƒŸ<[ƒ K=cÖ¨< ¾T>Ñv
’¨<::

2.1.6 Òw‰ dÃðìU ”Å vM“ T>eƒ ›wa S•` (Irregular Union)
K?L¨< uc?ƒ“ ¨”É SHŸM ¾u?}cw ’<a ¾T>•\ƒ ”Ç=G<U uIÑ< ¨<p“
¾}cÖ¨< Òw‰” dÃòîS< ”Å vM“ T>eƒ ›wa S•`” ’¨<:: uõ}NwN?`
IÓ SW[ƒ Òw‰” dÃòîS< ›wa S•` uqÁ†¨< Ñ>²? KÒ^ ”w[ƒ U”U
¨<Ö?ƒ ›ÃcØU Ó”–<’~ ¾}s[Ö¨< uvM¨< uŸ<M ŸJ’ w‰ eŸ 6 ¨` Ñ>²?
É[e vK KT>eƒ kKw ”Ç=ŸòM ካMJ’ ue}k` ¾Ó”–<’†¨< Ss[Ø Ÿ”w[ƒ
¡õõM ›£Á ¨<Ö?ƒU ¾K¨<U:: ¾›=ƒÄåÁ c?„‹ ›w³—−‡ u›=¢•T>
uvKA‰†¨< Là ØÑ— J’¨< eKT>•\ u²=I IÓ S¡”Áƒ Kw²< ‹Ó` ¾}ÑLÖ<
’u\:: u²=I IÓ SW[ƒ c?„‹ ¾T>ÁÑ–<ƒ” ¾eÉeƒ ¨` kKw w‰ ’¨<:: ÃI
G<’@ Ó” u}hhK¨< ¾u?}cw IÓ }hiKA ¾”w[ƒ ›e}ÇÅ^†¨<” ›eSM¡„
¾T>ÁÅ`Ñ<ƒ ¨<M ”Å}Öuk J• Òw‰ dÃðêS< ”Å vM“ T>eƒ ›w[¨<

20
¾T>•\ c−‹ Ÿfeƒ ¯Sƒ LL’c Ñ>²? ›w[¨< Ÿ•\ uÓ”–<’~ ¨<eØ ÁK<
Áð\ª†¨< ”w[„‹ ¾Ò^ Gw†¨< ÃJ“M uTKƒ IÑ< u›”kê 1®2/1/
ÁekU×M:: Ó”–<’ƒ uT>q[Øuƒ Ñ>²? ¾”w[ƒ ¡õõM ”ÅT>Å[Ó ÃÅ’ÓÒM::
2.2 uþK+ካ }dò ¾SJ” Swƒ (participation in public and political
life)

uc?„‹ Là ¾T>ðçS¨<” T”—¨<”U ›ÉKA KTe¨ÑÉ ¾¨×¨< eUU’ƒ ›”kê

7 “ 8 ¾c?„‹ uQ´w“ uþL+Ÿ dò ”Ç=J’< ›eðLÑ>¨<” ›`UÍ S¨<cÉ
”ÇKv†¨< ›vLƒ GÑa‹” ÁeÑÉdžªM:: uiÓÓ` S”ÓYƒ ¾¨Ë¨< ¾1983~
¾U`Ý IÓ T”—¨<”U ›=ƒÄåÁ© °ÉT@¨< Ÿ18 ¯Sƒ uLà ¾J’¨<“ ³ x
K}ŸÃ ›Sƒ ¾•[ KSS[ØU KSU[ØU ¾T>‹M SJ’<” u²=I QÓ
¨<ЛM: ”Ç=G<U ÃI”” Gdw uTÖ“¡` u›=òÉ] IÑ S”ÓYƒ ›”kê 38
Y`U }Å”ÓÕM
IÑ S”ÓY~ ¾U`Ý IÓ Kc?„‹ Swƒ ¾c׆¨< u=J”U ¾c?„‹
uQ´w“ uþL+Ÿ Ñ<Çà }dƒö›†¨< up`w Ñ>²? ¾}hhK u=J”U um ’¨< TKƒ
›Ã‰MU::
uc?„‹ Kà ¾T>ðçS¨<” T”—¨<”U ›ÉKA KTe¨ÑÉ ¾¨×¨< c’É
¢T>}−‡ u›e}Á¾†¨< ¾c?„‹” lØ` u¨<d’@ cÜ’ƒ Ÿõ KTÉ[Ó ’c<”
KTu[ƒ ÃI” ¯LT SW[ƒ ÁÅ[Ñ –aÓ^U T²Ò˃ ”ÇKuƒ ÑMéDªM::

Y^ ¾SkÖ` Swƒ

upØ` ²<]Á uc?„‹ Là ¾T>ðìS¨<” T”—¨<”U ›ÉKA KTe¨ÑÉ ¾¨×¨<

eUU’ƒ ›”kê 11 Kc?„‹ ¾Ÿ<M’ƒ Swƒ ¨<p“ cØ…M:: ÃI Swƒ uIÑ
S”Óe~ ›”kê 35 /8/Y` ¾}ÑKì c=J” ÃIU Swƒ c?„‹ upØ`'uÉу“
u¡õÁ Ÿ<M Swƒ ÁL†¨< SJ’<” ’¨<:: c?„‹ ¾¨MÉ õnÉ ŸS<K< ¾ÅV´
¡õÁ Ò` ¾TÓ–ƒ Sw†¨<” uIÑ S”ÓY~ }ÑMéDªM::
u›=ƒÄâ=Á ¾pØ` G<’@' ¾Y^¨<” x“ ¾W^}—¨<” Å[Í (postion of the
employee) SW[ƒ uTÉ[Ó u›^ƒ ¾IÓ ¯Ã’„‹ ¾T>}ÇÅ` ’¨<:: ¾1996~
¾›W]“ W^}— IÓ' u›=”Æeƒ]' uQ´w É`σ“ u”ÓÉ“ K?KA‹ QÒ© ¾J’<
Y^−‹” ¾T>W\ ¾Y^ G<’@” ¾T>Ѳ< QÓ ’¨<:: ¾ôÅ^K< S”ÓYƒ
W^}™‹ uK?L SMŸ< uey=M c`y=e ›ªÏ Ã}ÇÅ^K<:: uT”Ë]ÁM Å[Í LÃ
ÁK<ƒ” ÅÓV u196® õ/wN?` IÓ Ã}ÇÅ^K<::

21
 ¾1996~ ¾›W]“ W^}— IÓ u›KU ›kõ c’É “ ÅIÑ S”ÓY~
¾}kSÖ<ƒ” ¾Ÿ<M’ƒ Sw„‹” u¨<eÖ< ¾Á² IÓ ’¨<:: uë Là ¾}SW[}
¾pØ` G<’@“ ¡õÁ IÑ< uÓMê ŸM¡KAM:: ¾c?„‹” Ö?“ KSÖup }wK<U
uc?„‹ Kà K=Å`c< ¾T>‹K<ƒ” ¾Y^ G<’@−‹” ŸSŸLŸMU ›”é` u`Ó´“
¨pƒ KG<’@†¨< ŸvÉ /›ÅÒ/ K=ðØ`v†¨< ¾T>‹M Y^ Là ”ÇÃWT\
u²=IU ¨pƒ Ÿ¨KÆ uL ›^ƒ ¨` e¡VL†¨< É[e ŸY^ Sv^`
”ÅK?Kv†¨< ŸLL cØ…ªM:: ¾Y^ p’d u=Å[ÓU ¾’c< uSÚ[h¨< SJ”
”ÇKuƒ ’¨< IÑ< ¾T>ÑMç¨<:: Ÿ²=IU u}ÚT] Á[Ѳ‹ c?ƒ Ÿ`Ó´“ªÒ`
¾}ÁÁ² U`S^ KTÉ[Ó Ÿ¡õÁ Ò` [õƒ uvKS<Á Ÿ}²²Lƒ MÑ˜
”ÅUƒ‹M ÃÑMéM:: ¾c=y=M c`ye ›ªÏU u›W]“ W^}— ¾}Ökc¨<”
}SXXà ¾J’ ŸLL ¾T>c׆¨< c=J” Kc?„‹ upØ` Ñ>²? ›”É ¯Ã’ƒ S<Á
ÁL†¨< u=J”U Kc?„‹ pÉT>Á SeÖƒ ”ÇKuƒ Á¨<ÍM:: eK²=I ¾pØ`
G<’@” ¾T>Ѳ< IÑA‹ uc?„‹ Là ¾T>ðìS<ƒ” T“†¨<”U ›ÉKA KTe¨ÑÉ
Ÿ¨×¨< c’É ›”é` c=Ã ¾T>××S< “†¨<::

2.4 ¾Ö<[ Swƒ

¾c?„‹ Ö<[ ¾TÓ–ƒ Swƒ ”ÇL†¨< u›=ðÉ] QÑ S”Óeƒ ›”kê 35/8/

Ö<[” ¾Te}LKò Ÿ<M Swƒ ”ÇL†¨< ÃÅ’ÓÒM::

2.5 S_ƒ ¾SÓ–ƒ Swƒ

c?„‹ ¾Gwƒ U”ß (Resourse) ¾J’<ƒ” ’Ña‹ ŸTÓ–ƒ ›£Á Ý“

(Multifarious coustrains) ”Å’u[v†¨< Ø“„‹ ÁdÁK<:: ’²=IU ¾Gwƒ U”à‹
›”Æ S_ƒ ’¨<:: ›w³—¨< ¾Iw[}cw ¡õM u`h ŸT>}ÅÅ\ƒ GÑa‹ ”Å
›=ƒ¿åÁ ÁK<ƒ S_ƒ” Te}ÇÅ` ”Å ª“— ¾Ñu= U”ß ¾T>Ã ’¨<:: u²=I
Ndw ²<]Á Agarwal ¾}vK¨< ”Ç=I uTKƒ ß^Ÿ^M:: “Arable land is the most
valued form of property for its, Economic, Political And symbolic significane “. It is a
productive creating and livelyhood Sustaining asset”
K?KA‹ ÅÓV ucw®© c’Ê‹“ IÓÒƒ uÓMê vÃkSØU /vÃÑKêU/ S_ƒ
TÓ–ƒ (access to land) uÑÖ\ TIu[cw ”Å SW[© Swƒ ’¨< uTKƒ
ß^Ÿ^K<::

22
 S_ƒ ¾TÓ–ƒ Swƒ u¨<eÖ< w²< SW[© Sw„‹” ”Å um
SÖKÁ” ¾SÓ–ƒ Swƒ”' UÓw ¾TÓ–ƒ Swƒ' KSkÖ` Swƒ °ÉM
Ãc×M::
u¯KU ²<]Á uèOõ ¾¨Ö< ÁK< èOö‹ c?„‹ u›w³™‹ GÑa‹ ¾’²=I”
Swƒ }ÖnT> ”ÅM’u\ ÃÖlTK<:: ª“−‡ uÑÖ\U J’ uŸ}T ¾T>•\
c?„‹ õ‹” }ŸƒKA uS•]Á x Ÿõ}— ¾J’ ‹Ó` ÁÑØT†ªM::
eK²=I c?„‹ S_ƒ ”Ç=ÁÑ–< ”Ç=G<U U”U ›ÉM− dÃÅ[Óv†¨<
}ÖnT> ”Ç=J’< S”Óeƒ ”ÉÁ[ÒÓØ' T“†¨<U ¯Ã’ƒ MÂ’ƒ ¨ÃU
›ÉM− KTe¨ÑÉ ¾¨×¨< eUU’ƒ uS”ÓYƒ Là Óȁ ÃØLM:: ¾›=ôÉ]
QÑ S”ÓYƒ ›”kê 4®/3/ S_ƒ“ ¾}ðØa Gw} ¾vKu?ƒ’ƒ Swƒ
¾S”ÓYƒ“ ¾Q´w w‰ ”ÅJ’ ÃÅ’ÓÒM:: ”Ç=G<U T”—¨<U ›=ƒ¿ãÁ©
’<a¨<” uÓw`“ Se}ÇÅ` ¾T>ðKÓ u’í S_ƒ ¾TÓ–ƒ Swƒ ”ÇK¨<
u›”kê 4®/4/ Y` }ÑMë›M:: ¾c?„‹” Swƒ ¾T>ÑMç¨< ›”kê 35 /7/ c?„‹
”w[ƒ” ¾Tõ^ƒ' ¾Te}ÇÅ` ¾Sq×Ö`' ¾SÖkU“ ¾Te}LKõ Swƒ
”ÇL†¨< u}Kà S_ƒ” uSÖkU uTe}LKõ uTe}ÇÅ`“ uSq×Ö` [ÑÉ
Ÿ¨”Ê‹ Ò` Ÿ<M Swƒ ”ÇL†¨< IÑ S”ÓY~ ›[ÒÓÙL†ªM:: ¾S_ƒ
¾}ðØa Gwƒ“ ¾]¡ p`f‹ ›ÖnkU“ Øun” u}SKŸ} ¾ôÅ^K<
S”ÓYƒ IÓ ¾T¨<׃ YM×” ”ÇK¨< ›”kê 51/5/ Y` }kUÙ›M::
u²=G<U SW[ƒ ¾ÑÖ` S_ƒ ›e}ÇÅ` ›ªÏ 1997 ¾¨Ë c=J” ÃI ›ªÏ
ÅÓV ¾¡MK< U¡` u?ƒ ¾S_ƒ ›e}ÇÅ`” u}SKŸ} IÓ ¾T¨<׃ eM×””
”ÅT>c׆¨< IÑ<” uT>Á¨×uƒ Ñ>²?U ¾S_ƒ ›ŸóòK<U uë Là }SY`„
M¿’ƒ SÅ[Ó ”ÇK?KuƒU T[ÒÑØ ”ÇKuƒ ›ªÌ ÃÑMéM::
IÑ S”ÓY~“ ›ªÌ ¾c?„‹ S_ƒ uTÓ–ƒ ²<]Á Ÿ<M Swƒ ”ÇL†¨<
¾T>ÑMê eKJ’ T“†¨<U ¯Ã’ƒ M¿’ƒ ¨ÃU ›ÉM− KTe¨ÑÉ Ÿ¨×¨< c’É
Ò` ÑA” KÑA” ¾T>H@É SJ’<” Áe[Ç“M::
2.6 ¾¨<`e Swƒ
u¨<`e ²<]Á ¾õ}NwN?` IÓ K¨”ÉU Kc?ƒU Ÿ<M Swƒ Ãc׆ªM::
¾1952 ¾õ/wN?` IÓ ›”kê 837 Y` ï uT”—¨<U G<’@ ¨<`e ¾TÓ–ƒ
Swƒ” KT×^ƒ SW[ƒ ”ÇMJ’ ’¨< ¾›=òÅ] IÑ S”ÓYƒ u›”kê 35 /7/
c?„‹ ¨<`e” uT>SKŸƒ uŸ<M’ƒ ¾S¾ƒ Swƒ ”ÇL†¨< ÃÅ’ÓÒM::
2.7 ƒUI`ƒ ¾TÓ–ƒ Swƒ
ƒUI`ƒ ¾c?„‹” ¾cw›© Swƒ ×nT>’ƒ T[ÒÑÝ lMõ SX]Á ’¨<::
¾ƒUI`ƒ” ÖnT> T>“ uSÑ”²w “CEDAW” u›”kê ›Y` Y` uƒUI`ƒ

23
²`õ c?„‹ Ÿ<M Swƒ ÁL†¨< eKSJ’< }Å”ÓÕM:: u}SXXà ¾›=ôÅ] IÑ
S”ÓYƒ ›”kê 41 “ 35 ›”É Là c=’uu< Ÿ<M ¾ƒUI`ƒ °ÉM (access)
¾TÓ–ƒ Swƒ ”ÇL†¨< ÁXÁM::
uIÑ S”ÓY~ ›”kê 35 Y` Ñ>²?Á© M¿ `UÍ−‹ ŸT>Å’ÓѨ<U
u}ÚT] ¾T>ÁX¾¨< M¿ Ñ³ K=Å[ÓL†¨< ”ÅT>Ñv ¨ÃU uc?„‹ Là ÃÅ`e
¾’u[¨<” ]ካ©“ vIL© Ñ<Ç„‹ KSp[õ ex SJ’<” ÁXÁM::
u2®15 ƒUI`ƒ” KG<K<U TÉ[e Óu< ÁÅ[Ѩ< ¾1994 ¾ƒUI`ƒ“ YMד
þK=c=U Kc?„‹ ƒUI`ƒ Ÿõ}— ƒŸ<[ƒ ¾cÖ ’¨<:: Ÿ²=I Ów KSÉ[eU w²<
c?ƒ SUI^”” SSMSM' Kc?ƒ }T]−‹ pÉT>Á ¾ƒUI`ƒ °ÉM
uSeÖƒ“ ¾Ñ”²w °Ñ³ uTÉ[Ó ¾c?„‹” ¾ƒUI`ƒ }Xƒö TXÅÓ ¾þK=e¨<
¯LT ’¨<:: ÃI”” þK=c= }Óv^© KTÉ[Ó ¾ƒ/T>/` “ ¾¡MM ƒUI`ƒ
u=a−‹ u1997 ¾ƒUI`ƒ c?¡}` ¾MTƒ –aÓ^U ›¨Ö<::
K²=I –aÓ^U SW[ƒU ’²=I }sTƒ ƒUI`ƒ” KI퓃 u}KÃU KÑÖ`
c?ƒ MЋ KTÅ[e T”—¨<”U Ø[ƒ TÉ[Ó ”ÇKv†¨< ÁekU×M::
uƒ/T>/` ¨<eØ ÁK¨< ¾c?„‹ Ñ<Çà Ç=þ`ƒT@”ƒU ¨Å ƒUI`ƒ u?ƒ
¾T>LŸ<uƒ“ u×U ›’e}— ¨<Ö?ƒ ÁL†¨<” c?„‹ ŸÑu<ƒU ¨<eØ ¾c?ƒ
}T]−‹ uw³ƒ Ás[Ö<v†¨<” ›Ueƒ ¡MKA‹ uTƒ¢` –aÓ^U ›¨<Ø„
ÃW^M:: ÃI””U ¾T>ÁŸ“¨<’¨< u¡MM ƒU/u=a−‹ Y` uT>Ñ–¨< ¾c?„‹
Ñ<ÇÃ SU]Á ›TካÃ’ƒ ’¨<::
eK²=I ¾c?ƒ SUI^”” ›pU uTÑAMuƒ /uSÑ”vƒ/ Kc?ƒ }T]−‹
¾ÒÃÅ”e“ ካ¨<”eM ›ÑMÓKAƒ “ ¾Iw[}cw” Ó”³u? Ÿõ ¾TÉ[Ó Y^−‹
¾}ካH@Æ “†¨<:: Ÿ²=IU u}ÚT] c?ƒ MЋ ¾ƒUI`ƒ }sTƒ /¿’>y=`c=+/
M¿ SÓu=Á SYó`ƒ uT¨<׃ Ñ>²?Á© M¿ `UÍ ¾}¨cÅ ÃÑ—M::
”Ç=G<U ¾c?ƒ }T]−‹” ¾¿’>y`c=+ SÓu=Á SYó`ƒ Ÿ¨”Ê‹ ›d”f
uT¨<׃ uS”Óeƒ Ñ>²?Á© M¿ `UÍ }¨eÊ ¾}W^uƒ ÃÑ—M:: Ÿ²=IU
u}ÚT] ¾¿’>y`c=+ SÓu=Á Seð`ƒ” Kc?ƒ }T]−‹ uT¨<׃U M¿
Ñ>²?Á© `UÍ uS”Óeƒ KƒUI`ƒ M¿ ƒŸ<[ƒ cØ„›M::
ŸLÃ ¾}²[²\ }eó cß ÏUa‹ uS”Óeƒ uŸ<M u=•\U u2®®® G.C
¾}Å[Ñ Ø“ƒ ¬Ö?ƒ ¾TÁSK¡}¨< Ñ“ w²< SW^ƒ ÁKv†¨< ’Ña‹ ”ÇK<
’¨<:: u²=I Ø“ƒ SW[ƒ ÁM}T\ c?„‹ 74% c=J’< ¾¨”Ê‹ ÅÓV 54%
’¨<:: u1999/2®®® ¾ƒUI`ƒ ²S” °ÉT@›†¨< KƒUI`ƒ ŸÅ[c< MЋ ¨<eØ
ƒ/u?ƒ ¾Ñu<ƒ” c?„‹ 47% c=J” ¾¨”Ê‹ ÅÓV 67.3% ”Å’u` ÃH@¨< Ø“ƒ
ÁSL¡M:: ”ÅÑ“ ÃH@¨< Ø“ƒ ”ÅT>ÁSK¡}¨< u²=G< u1999/2®®® ¨Å 2—

24
Å[Í ƒu?ƒ “ ¨Å Ÿõ}— ¾ƒUI`ƒ }sTƒ ŸÑu<ƒ ÖpLL }T]−‹ ¨<eØ
¾c?ƒ }T]−‹ K2— Å[Í 41.5% K¢K?Ï uÇ=–KAT 24.4% “ KŸõ}— ¾ƒUI`ƒ
}sTƒ uÉÓ] 13.2% w‰ ”Å’u` ÃH@¨< Ø“ƒ ÁXÁM::
¾ƒUI`ƒ” ÖnT> T>“ uSÑ”²w “CEDAW” ¾}vK¨< ¢T>} ÁM}T\
c?„‹ u×U w²< SJ“†¨<”“ ƒ/u?ƒ ŸÑu<ƒU ¨<eØ ¾T>Ás`Ö<ƒ Ÿõ}—
lØ` ”ÇL†¨< ÃÑMíM:: uSJ’<U ŸT>}¨< ÃH@” ‹Ó` KSp[õ Ñ>²?Á© M¿
`UÍ uS¨<cÉ c?ƒ MЋ Ÿ<M ¾ƒUI`ƒ Swƒ ”Ç=ÁÑ–< TÉ[Ó ›Kuƒ
ÃLM:: eK²=I ¢T>}¨< vekSÖ¨< ¾SõƒH@ ›p×Ý SW[ƒ ¾c?„‹” Ÿ<M
¾ST` Swƒ KT[ÒÑØ Ø[ƒ SkÖM ›Kuƒ::
uƒUI`ƒ T>/] “ u¡MM ƒ/u=a−‹ ¨<eØ KT>Ñ–<ƒ ¾c?„‹ Ñ<ÇÃ
c?¡}a‹U M¿ Ñ³ uSeÖƒ ¾–aÓ^S<” eŸ?T’ƒ T[ÒÑØ Ã‰LM::

2.8 ¾Ö?“ ›ÑMÓKAƒ ¾TÓ–ƒ Swƒ

uc?„‹ Là ¾T>ðìS¨<” T“†¨<”U ›ÉKA KTe¨ÑÉ ¾¨×¨< eUU’ƒ

ŸT>}−‹ Ÿ¨Ö<ƒ Gdw ›”Æ c?„‹ Ÿ<M Ö?“†¨<” ¾T>ÁeÖwpL†¨<”
›ÑMÓKAƒ ¾TÓ–ƒ °ÉL†¨<” ’¨<:: u²=G<U SW[ƒ eUU’~” ¾}kuK< ›Ña‹
uÖ?“ ›Övup Se¡ u}KÃU ¾u?}cw U×’@” ÚUa uÖ?“ ›ÑMÓKA„‹ Ÿ<M
}ÖnT>’ƒ” T[ÒÑØ ”ÇKv†¨< u›”kê 12 Y` }Å”ÓÕM::
S”ÓYƒ ¾Ö?“' ¾ƒUI`ƒ“ K?KA‹ ¾T%u^© ›ÑMÓKA„‹” KQ´w
KTp[w u¾Ñ>²?¨< ¾ÚS[ ¾T>H@É Gwƒ ”ÅT>SÅw ¾›=ôÅ] IÑ S”ÓYƒ
›¨<˪M:: u}ÚT]U c?„‹ u`Ó´““ u¨K=É U¡”Áƒ ¾T>Å`ev†¨<” Ñ<ǃ
KSŸLŸM“ Ö?”’†¨<” KTeÖup ¾T>Áe‹M ¾u?}cw U×’@ ƒUI`ƒ ¾TÓ–
ƒ Sw†¨<”U ÖwqL†ªM:: /u›”kê 35/9/ ”Ç=G<U wN?^© ¾Ö?“ þK=c=
ŸK?KA‹ u<É•‹ Kc?„‹ Ö?“ ¾}K¾ ƒŸ<[ƒ ¾cÖ þK=c= ’¨<:: ÃI”” þK=c=
KS}Óu` ¾Ö?“ Øun T>’>e}` ¾}KÁ¿ –aÓ^V‹” ’Éö›M:: Ÿ’²=IU –
aÓ^V‹ uc?„‹“ uQ퓃 Là Á}¢[ K›w’ƒ ¾T>Ökc< “†¨<:: ÃI –aÓ^U
¾c?„‹ ¾Ö?“ ‹Ó` uIw[}cu< ¾›=¢•T> G<’@“ ŸvIM Ò` ¾}ÁÁ² SJ’<”
¾T>ÁSK¡ƒ c=J” u²=IU ¨<eØ ÁK°ÉT@ Òw‰“ ¾u?}cw U×’@ ካKSÖkU

25
¾}’d w²< MЋ” cKT>¨MÆ Ÿõ}— KJ’ KÖ?“ ‹Ó` ¾T>ÒKÖ< SJ“†¨<”
¾T>Ádà ’¨<:: K?L¨< þK=c= Kc?„‹ Ö?“ G<’@ ›eðLÑ> ¾J’¨< ›?Ée”
KSŸLŸM“ KSq×Ö` u1998 ¾¨×¨< wN?^© þK=c= ’¨<:: ¾²=I þK=c= ¯LT
c?„‹” KVƒ K=Ç`Õ†¨< ŸT>‹K<ƒ ui−‹ ^d†¨<” KSŸLŸM ”Ç=‹K<
’¨<::

¡õM Zeƒ
• WM×™‹ Ÿ²=I YMד uL
• uc?„‹ Là ¾T>ðìS< Øn„‹” Á¨<nK<
• uc?„‹ Là ¾T>ðìS<ƒ” ¾Ønƒ ¯Ã’„‹ LÃ}¨< Á¨<nK<
• uc?„‹ Là ¾T>ðìS<ƒ” ¾Ønƒ ¯Ã’„‹ ò[´^K<
• uc?„‹ Là ¾T>ðìS<ƒ” Øn„‹ Ÿ›KU ›kõ c’É ›”í` U”
”ÅT>SeM Á¨<nK<
• uc?„‹ Là ¾T>ðìS<ƒ” Øn„‹ u¨”ËM IÓ ›£Á U” ”ÅT>SeM
Á¨<nK<
• uc?„‹ Là ¾T>ðìS< ¾ÃM Ønƒ” u}SKŸ} Ÿ›=ðÇ=] IÑ S”ÓYƒ
›£Á Á¨<nK<
• uc?„‹ Là ¾T>ðìS<ƒ” Øn„‹ uSŸLŸM [ÑÉ ¾òƒI ›ŸL~” U“
ÃÑ’²vK<

3. uc?„‹ Là ¾T>ðìS< ¾ÃM Øn„‹

¾}vu\ƒ S”ÓYƒ T“†¨<”U ¯Ã’ƒ uc?„‹ Là ¾T>Å`c< ¾Ønƒ

/ÃM/ }Óv^ƒ” KTe¨ÑÉ ¾¨×¨< SÓKÝ /›.›?.›.1993/ ¾ÃM Ønƒ” cò
ƒ`Ñ<U cØ„M::
uí Là ¾}SW[} T“†¨<U ¾ÃM }Óv` ¨<Ö?~ ¨ÃU K=ÁS× Ã‹LM
}wKA ¾T>ÑS}¨< ¨<Ö?~ uc?„‹ Là ›ካL©' ¨c=v© ¨ÃU Y’ Mx“© Ñ<Ń
¨ÃU enà ¾TÁ>Å`e ¾Ønƒ }Óv` ’¨<:: Øn~ vÃÅ`eU Ønƒ KTÉ[e
¨²} Teó^^} ¨ÃU TeÑÇÉ ¨ÃU ›Óvw vMJ’ S”ÑÉ /u²ðkÅ/ ’í’ƒ”
Td׃ Ønƒ J• ÃqÖ^M' ¾ÃM }Óv\ uÓMU /uu?ƒ ¨<eØ/ J’ u›ÅvvÃ
u=óìU Á¨< Ønƒ ’¨<::

26
 ÃI SÓLÝ uc?„‹ Là ¾T>Å`c< Ønƒ” ƒ`Ñ<U c=cØ ¾Øn„‹” ¯Ã’ƒ
u¨<eÖ< ¾Á² ƒ`Ñ<U ’¨<:: ¾T>²[´[¨< ’²=IU ¾Ønƒ ¯Ã’„‹ ¾T>Ÿ}K<
“†¨<::

1. uu?}cw ¨<eØ ¾T>ðìS<:- ÉwÅv' uu?ƒ ¨<eØ c?ƒ Q퓃 Là ¾¨c=w

Ønƒ TÉ[e' ¾c?ƒ MÏ Ó`³ƒ' Kc?„‹ Ö”p ¾J’< ÔÏ MTÇ©
É`Ñ>„‹ 'ŸvM“ T>eƒ ¨<Ü ÁK< ¾ÃM ƒÓv^ƒ '/¨”É ¾u?}cu<
›vLƒ c?ƒ ›vLƒ” c=ÁÖl KUdK? ¾vM ¨”ÉU ¾T>eƒ” Iƒ ¨ÃU
¨”ÉU I~” c=ÁÖn w´u³” SW[ƒ ÁÅ[Ñ< ¾ÃM ƒÓv^ƒ”
¾T>Áካƒƒ ’¨<::

2. uIw[}cu< ¨<eØ ¾T>ðìS<:- ›eÑÉÊ SÉð` ' ¾¨c=w Ønƒ'

¾¨c=w ƒ”ŸL' uƒSI`ƒ“ uY^ x−‹ ¾T>Å[Ñ< Teó^^ƒ'³‰−‹
'uc?„‹ S’ÑÉ ¾ÓÇÏ ´S<ƒ ›Å]’ƒ
3. u¾ƒU x:- uS”ÓYƒ ¾T>Å`e Ønƒ /uS”ÓYƒ ¾}KÁ¿ ›ŸLƒ/
¾T>ðìS ¨ÃU SðìS< ¾¨k `UÍ dècÉuƒ u´U
¾T>Kõ T“†¨<U ¯Ã’ƒ ¾ÃM }Óv` ’¨<::
(this category of violence is usually understood to encompas all violence at the hands
of public officials or other agents of the state including the police, prison officials,
and security forces, taking place in the course of the performance of their duty) uK?L
›ÑKLê ¾S”ÓYƒ ›ŸLƒ ¾J’< þK=e ›“ ®nu= IÓ uc?„‹ Là ¾Ønƒ”
É`Ñ>ƒ ¾T>ðêS< c−‹” Ñ<ÇÁ†¨<” dÃS[U\ c=k\U uS”ÓYƒ
¾TÅ[Ó Ønƒ ’¨<::
¾Åu<w ›õ]ካ¨< uu?}cw uc?„‹ Là ¾T>ðìS¨<” ¾ÃM }Óv`
KTe¨ÑÉ ¾¨×¨< (A guide line to the prevention of family violence act of south
Africa) ›^ƒ ¯Ã’ƒ Øn„‹” (abuse) ¾²[´^M: ›’²=IU
G ›ŸM Ønƒ“ uØò STƒ '›ŸL†¨<” Tn×M' c?„‹” TW` ›ÅÒ—
uJ’< x−‹ ”Ç=q¿ TÉ[Ó'Ñ<ǃ c=Å`ev†¨< TLM'UÓw SŸKŸM“
[õƒ ”ÇÁÑ–< TÉ[Ó::
K ›Ua›© Ønƒ (emotional abuse)
- G<MÑ>²? ThTkp'u^e S}TT” TX׃' eÉw' Teó^^ƒ'
ŸÕÇ™‰†¨< Ÿu?}cw ”Ç=K¿ TÉ[Ó“ MЉ†¨<” ”ÇÁ¿ TÉ[Ó
N ¾í Ønƒ ›eÑÉÊ SÉó`'c?„‹” ”Å ¨ew °n SlÖ` (Indecent

27
 Assault)
S ›=¢•T>Á© Ønƒ:- c?„‹” Ñu= K=ÁeÑ—†¨< ŸT>‹M Y^ SŸMŸM'uu?ƒ
Y^ Là w‰ ”ÇWT\ TÉ[Ó:: c?„‹ U” Ñ>²?U u=J” KØnƒ ¾}ÒLÖ<
“†¨<:: ¾ÃM }Óv` ¾Å[cv†¨< ¨ÃU KØn~ ¾}ÒKÖ< c?„‹ ¾T>Ÿ}K<ƒ
G<’@−‹ Á¿v†ªM::
G<M Ñ>²?U ÃgTnnK<'Ãð^K<'u^e S}TT”“ ¾›ŸM ÅI”’ƒ
›Ã•^†¨<U'”ÅðKÑ< ካM}”kdkc< ›ÑMÓKAƒ KTÓ–ƒ'¾}KÁ¿ Y^−‹
KSY^ƒ ¾Hwƒ U”ß ¨ÅJ’< x−‹“ Ñ<ÇÄ‹ SÉ[e ›Ã‰L†¨<U::
ÃI” ’í’ƒ T׃ ¾ƒUI`ƒ“ ¾Y^ pØ` °ÉKA‹” ÁÚ“ÓóM::
Ønƒ” ]þ`ƒ KTÉ[Ó Áõ^K< }Öm J’¨< Øun K=Å[ÓL†¨< c=Ñv
uÉÒT> Øn~ eKT>Å`ev†¨< ÃcknK<::
uc?„‹ Là ¾T>ðçS< ¾ÃM Ønƒ ŸLà ”Å}ÑKç¨< c=J” u²=I ²<]Á
S”ÓYƒ U” U” SY^ƒ ”ÇKuƒ ¾u?Ï”Ó S`H Ów` ¾T>Ÿ}K<ƒ”
’Ña‹ ›ekUÙ›M::
- uc?„‹ Là ¾T>Å`c< ¾ÃM }Óv^ƒ” T¨<Ñ´
- uc?„‹“ uMÍÑ[Ê‹ Là uu?ƒ ¨<eØ ' uY^ x ' u›Ÿvu=¨<“
uIw[}cu< ¨<eØ ¾T>Å`c< T“†¨<”U ¯Ã’ƒ Ønƒ ¾T>ðîS<ƒ”
Sp׃ ´ÓÌ SJ”“ ¾Å[c¨” Ñ<Ń KTe}ŸŸM
u¨”ËM'uc=yM'uW^}— Ñ<Çà QÔ‹ “ u›e}ÇÅ^© Å”w K=•\
¾T>Ñv†¨<” pׄ‹ SÅ”ÑÓ “ TÖ“Ÿ`'
- uc?„‹ Là ¾T>Å`c< Øn„‹” KTe¨ÑÉ ¾T>[Ç –L”“ ¾}Óv` ´`´`
uG<K<U Å[Í T¨<׃“ }Óv^© TÉ[Ó'
- uvLÃ’ƒ“ uv‹’ƒ Là ¾}Sc[} MTÉ'ÔÏ vIM' ›SKካŸƒ”
KTe¨ÑÉ }Ñu=¨<” `UÍ S¨<cÉ“ ¾TIu^©“ ¾vIL© Övà Y`¯ƒ”
Te}ŸŸM
- c?„‹“ MÍÑ[Ê‹ ¾ÃM Ønƒ c=Å`ev†¨< uS}TS”“ Ÿõ`Hƒ ’í
J’¨< ]þ`ƒ TÉ[Ó ”Ç=‹K< K²=I ¾T>[Ç }sT© Y`¯ƒ S²`Òƒ
ካKU TÖ“Ÿ`
- uc?„‹ Là ¾T>Å`c< ¾ÃM }Óv^ƒ” KSŸLŸM S”ÓYƒ um u˃
SSÅw“ ŸQ´u< ›eðLÑ>¨<” ›p`xƒ KTcvcw ›`UÍ S¨<cÉ
T“†¨<”U uc?„‹ Là ¾T>ðìS< SÉKA−‹ KTe¨ÑÉ ¾¨×¨< c’É
(CEDAW) uk؁ eK ÃM }Óv^ƒ v=Á’dU' ’Ñ` Ó” ›ÉKA” u›”kê 1

28
}`Ñ<VM: ”Ç=G<U ¾ÃM Ønƒ”U ”Ç=Ÿƒ ›É`ÕM u²=I eUU’ƒ
SW[ƒ ¾T>Ÿ}K<ƒ” ›ÅÒ Là ¾×K G<K< ›ÉM› “ Ønƒ SJ’<”
ÓMéDM:: ’²=IU

. uQèƒ ¾S•` Swƒ

. enà ¨ÃU ߟ’@ ¾}VLuƒ'›=cw›© ŸJ’ ¨ÃU ¡w`”
ŸT>Áª`É ›ÁÁ´ ¨ÃU p׃ ¾SÖup Swƒ
. GÑ` ¨<eØ Ó߃ uT>’d Ñ>²? ¾Ÿ<M’ƒ Øun Swƒ ¾TÓ–ƒ
cw¯© SW[ƒ” ÁÅ[Ñ ›ÁÁ´ ¾TÓ–ƒ Swƒ
. ¾’í’ƒ“ ¾›ካM ÅI”’ƒ Swƒ
. uIÓ òƒ Ÿ<M Øun ¾TÓ–ƒ Swƒ
. uu?}cw ¨<eØ uŸ<M ¾S¾ƒ Swƒ
. Ÿõ}— ¾J’ ¾›ŸL© ¾›Ua›© Ö?”’ƒ ¾TÓ–ƒ Swƒ
. õ}N©“ }eTT> ¾e^ G<’@ ¾TÓ–ƒ Swƒ

S¨ÁÁ ’Øw

1. ŸLà ”Å}ÑKç¨< uc?„‹ Là ¾T>Å`e ¾Ønƒ ¯Ã’„‹

}SK¡}“M:: ’²=I Øn„‹ Ÿcw¯© Sw„‹ ›”é` ›”ȃ ÁÁM
¾T>K¨<” Hdw WM×™‹ }¨Á¿uƒ::

uc?„‹ Là ¾T>ðìS< ¾ÃM }Óv^ƒ ŸLà ”Å}ÑKç¨< c=J” Ÿ²=I kØKA

uIÑ< U” ¯Ã’ƒ Øun ÁeðMÒ†ªM ¾T>K¨<” ’Øw uZeƒ ŸõK” “ÁK”::
1 Ÿ›KU ›kõ eUU’„‹ ›”í`
2 Ÿ›=ôÉ]I IÑ S”ÓYƒ ›”í`
3 ŸGÑ^‹” ¾¨”ËM IÓ ›”í`

uc?„‹ Là ¾T>ðìS< ¾ÃM Øn„‹ Ÿ›KU ›kõ c’É

›”í`

¾›KU GÑa‹ ¾cw›©“ ÅV¡^c=Á© Sw„‹ ”Ç=Ÿu\ uÒ^ ¾}KÁ¿

`UË−‹” c=¨cÆ ”Å’u` ucw›© Swƒ Là u}cÖ¨< ÑKé ucò¨<
}SM¡‹M:: uc?„‹ Là ¾T>ðìS¨<” ¾ÃM Ønƒ KSŸLŸM c=vM

29
¾}KÁ¿ eUU’„‹ ¾}ð[S< c=J” uc?ƒ Là ¾T>Å`c¨<” ¾ÃM Ønƒ
KSŸLŸM u`ካ eUU’„‹ u›KU ›kõ Å[Í ¾}Å’ÑÑ< c=J” u}KÃU
uc?„‹ Là ¾T>ðìS¨< ¾ÃM Ønƒ KSŸLŸM u1993 ¾}Å[c¨< eUUƒ
(elimination of the crimination of violence against women) “ K?KA‹U c=J’<
S”ÓYƒ uc?„‹ Là ¾T>ðìS<ƒ” ¾ÃM Øn„‹” ”Ç=Á¨Ó²<“
uGÑ^†¨< IÑA‹ ¨<eØ uSካ}ƒ uc?„‹ Là KT>Å`ev†¨< ¾ÃM Øn„‹
}Ñu= Øun ”Ç=Å[Ó Óȁ ¾T>ØK< eUU’„‹ “†¨<::

3.2 uc?„‹ Là ¾T>ðìS¨<” ¾ÃM Ønƒ KSŸLŸM Ÿ›=ôÅ] IÑ S”ÓYƒ

›”í`
uc?„‹ Là uIw[}cu<' uvIM 'uIÓ' ¾TÅ`ev†¨< ¾Swƒ [Ñ×
ŸÓ”³u? uTeÑvƒ G<K”}“© Sw†¨<” KTeŸu` c=M ¾›=ƒÄâ=Á ôÈ^L©
Ç=V¡^c=Á© ]ùwK=¡ IÑ S”ÓYƒ u›”kë‡ Å”ÓÕM:: Ÿ’²=IU ›”kë‹
¨<eØ ›”kî 35 c=J” ¾²=I ›”kî ”®<X” ›”kë‹ Y` c?„‹ u²=I IÑ
S”ÓYƒ ¨<eØ ¾}Å’ÑÑ<ƒ” cw›© ' þL+Ÿ©'TIu^©“ ›=¢•T>Á©
Sw„‹ ÁK›”Å‹ ÑÅw }ÖnT> SJ“†¨<” u´`´` ›ekU×DM::
c?„‹ uÑAÏ vIM“ } ¾T>Knluƒ” Swƒ S”ÓYƒ TeŸu`
”ÇKuƒ uIÑ S”ÓY~ ›”kî 35 /4/ }ÖpdDM:: Ÿ²=I ›”kê ¾T>”[Ǩ<
c?„‹” ¾T>Úl’< ¨ÃU u›ŸL†¨< ¨ÃU u›Ua›†¨< Là Ñ<ǃ
¾T>ÁeŸƒK< IÑA‹ ¨ÑA‹“ MTÊ‹ ¾}ŸKŸK< SJ“†¨< uSÓKê uc?„‹ LÃ
¾T>ðìS<ƒ” ¾ÃM Øn„‹“ ÑAÍ= ¾J’< MTÇ© É`Ñ>„‹ uTeqU“ IÒ©
Øun TÉ[Ó ¾S”ÓYƒ Lò’ƒ SJ’<” ’¨<:: u}ÚT]U T”—¨<U IÓ
MTÇ© ›W^` ”Ç=G<U ¾S”ÓYƒ ›ካM ¨ÃU vKYM×” ¨<d’@ ŸIÓ
S”ÓY~ ¾T>n[” ŸJ’ }óíT>’ƒ ”ÅTÕ[¨<U uIÑ S”ÓY~ ›”kê
9/1/ Y` }Å”ÓÕM::

S¨ÁÁ ØÁo
- uIÑ S”ÓY~ ¾}kSÖ<ƒ” Sw„‹ KTeŸu` ÃI” Sw„‹ TeðìU
¾T>Áe‹K<ƒ” IÑA‹” uT¨<׃ Å[Í uS”ÓYƒ ¾}¨cÆ `UÍ−‹
U”É” “†¨<;

uc?„‹ Là ¾T>ðìS¨< ¾ÃM }Óv^ƒ 1997 Ÿ¨×¨< ¾¨”ËM IÓ

›”í`

30
 u1949 ¾¨×¨< ¾¨”ËK— SpÝ QÓ u›ªÏ l 414/96 SW[ƒ }hiKA
ŸÓ”xƒ 1/1997 ËUa ¾¨”ËM IÓ }wKA uY^ Là ¨<LDM: u²=I IÓ
¨<eØ ›Ç=e ¾¨”ËM ›Ã’„‹ }Ÿ}ªM ¾’u\ƒ” ÅÓV p׃
uSÚS`“ u›ÑLKê uTe}ŸŸM KTe}’ÑÉ }V¡bM:: ¾1997 ¾¨”ËM
IÓ u}K¾ ›`eƒ Y` uÑAÏ MTÇ© É`Ñ>„‹ ›TካÃ’ƒ uQèƒ
u›ካM “ uÖ?“ Là Ñ<ǃ uTÉ[e ¾T>ðêS< ¨”ËKA‹ wKA Ÿ›”kê
561-57® Y` }Å”ÓÕM:: Ÿ²=I uSkÖM u›Ç=c< ¾¨”ËM IÓ ¾}Ÿ}~ƒ”
›Ç=e ¨”ËKA‹“ pׁ†¨< ¾ÚS[¨<” ”SKŸK”:

1. ¾c?ƒ MÏ Ó`³ƒ:- u}hhK¨< ¾¨”ËK— SpÝ IÓ 1949 ¨<eØ

ÁM’u[ ¾¨”ËM ¯Ã’ƒ c=J” ›G<” u›Ç=c< ¾¨”ËM IÓ ¾¨”ËM
¯Ã’ƒ c=J” K?KA‹ ÔÏ MTÇ© É`Ñ>„‹U u²=I QÓ ¨”ËM J’¨<
uSð[Ï Ø\ UdK? J’ªM:: ”Ç=G<U ¾u?ƒ ¨<eØ Ønƒ KSËS]Á
Ñ>²? }ÖpdDM /›”kê 565/
¾¨”Ê‹ I퓃 ¾¨c=w Ønƒ ŸŸvÉ p׃ Ò` }KÄ u›Ç=e SM¡
}Ÿ…M: ›”Ń c?ƒ ¨”É” wƒÇõ` ƒk×K‹ ¾T>K¨< É”ÒÑ@U ›Ç=e
’¨<::
2. uc¨< S’ÑÉ (trafficking):- 1949 IÓ ¨<eØ K´S<ƒ ›Å]’ƒ c=J” w‰
’u` ¾T>Áekר<:: u›Åc< IÓ uc¨< S’ÑÉ uT“†¨<U SMŸ< u=ðìU
u¨”ËM Áek×M::

3. ×Ló“ ›eÑÉÊ SÉð` pׁ‰¨< ÚUbM ¾p×~ S’hU }Å”ÓÕM

¾}ÖKð‹ ¨ÃU ¾}Åð[‹ c?ƒ ×Lòª” /Åó]ª” ŸÑv‹ ¾¨”ÍM ¡c<

Ãk^M ¾T>K¨< ¾1949 ¾¨”ËM SpÝ IÑ< }W`³DM:
uÁ”ÇÆ ×Kó ¨<eØ ›eÑÉÊ SÉð` S•\” NÑ< Ó”³u? ¨eÊ uÓMî
›ekU×DM:: u›ŸM“ u›°Ua ui ¨ÃU u°ÉT@ SÓóƒ ^dD” SŸKŸM
¾Tƒ‹M c?ƒ wƒÇó p×~ ÚUbM:: u›ÖnLà ¨c=w ’¡ ¨”ËKA‹
u›ÑLKî Ø^ƒ u}Öm−‹ °ÉT@ “ p׃ SÖ” Là ÓMî É”ÒÑ@−‹
}kUתM::
4. ¾¨c=w ƒ”¢d (Sexual harassment)

31
5. î”e Ts[Ø:- u1949 ¾¨×¨< IÓ u¡MŸL ËUa u¡MŸL ÃÝ`dM::
uT“†¨<U Ñ>²? uT“†¨<U ²È ¨ÃU uT”U ›TŸÃ’ƒ î”e Ts[Ø
¾}ŸKŸK ’¨<:: ^dDU c?ƒ¾ªU wÅ`Ó K?LU u=[Ń d[Ó´U
ueI}ƒ wƒV¡` ¨ÃU ¾}ÖkS‹uƒ ²È î”e Te¨[É ¾TÁe‹M
u=J” ”Ÿ=D” ÁekׁM: K?LU u=ÁÅ`Ѩ< ÁekתM p×~ uHŸ=V‹“
uvKS<Á−‹ Là ÃÖ’¡^M:: ›”Ç=ƒ c?ƒ }×Mó ¨ÃU }Åõ^ ¨ÃU
Ÿu?}²SÉ Ò` u}Å[Ñ Ó”–<’ƒ w[Ó´“ î”e ws`Ø ¨ÃU uŸó“
uŸvÉ ÉI”’ƒ ¾}’d î”e ws`Ø p×~” õ/u?ƒ ”Ç=ÁnM eM×”
}cØ„M:: p×~ Ó” ¾TÃk` ’¨< ì”f Ts[Ø ¾T>Áek× u=J”U
¾“+~” Ö?”’ƒ ¨ÃU Qèƒ KTƒ[õ c=vM w‰ î”e Ts[Ø
ÃðkÇM:: î”c<U ¾T>s[Ö¨< GŸ=V‹ î”c<” Ts[Ø ÁeðMÒM wK¨<
¾}eTS< c=J” w‰ ’¨<:: ÃI ¾J’uƒ U¡”ÁƒU u²=I U¡”Áƒ ›ÁK
“„‹ uIÑ¨Ø ¨<`Í I聆¨< ÁMóM KSካ”’ƒ“ K›ካM Ñ<ǃ
ÃÇ[ÒK<:
u²=I uî”e Ts[Ø ²<]Á ›Ç=c< ¾¨”ËM IÓ u¡MŸK u=ËU`U u}¨c’<
G<’@−‹ î”e Ts[Ø” u›”kê 55 SW[ƒ ðpÇDM: ¾T>ðkÉuƒU
G<’@
. uSÅó` ¨ÃU u²SÉ SŸŸM u}Å[Ñ ¾Ów[ YÒ Ó”–<’ƒ
U¡”Áƒ î”c< ¾}Ñ– c=J”
. ¾`Ó´“¨< SkÖM u“+~U Ö?”’ƒ Là ›ÅÒ ¾T>ÁeŸƒM
c=J” ¨ÃU ¾MÏ S¨<KÉ u“+~ Ö?”’ƒ ¨ÃU Qèƒ LÃ
›ÅÒ ¾T>ÁS× c=J”
. î”c< KÉ” ¾TËM ŸvÉ ¾›ŸM Ñ<ÉLƒ ÁK¨< /Ç=ö`UÉ/ c=J”
¨ÃU
. ›”Ç=ƒ `Ñ<´ c?ƒ ¾›ŸM ¨ÃU ¾›°Ua Ñ<ÉLƒ ÁKuƒ uSJ’<ª
¾T>¨KŨ<” Qí” KTdÅÓ ¾IK=“U J’ ¾›ŸM ´Óσ ¾K?Lƒ c=J”:-
uI¡U“ S<Á u}ðkÅ ¾Ñ>²? ÑÅw ¨<eØ uI¡U“ }sU î”e K=s[Ø
ËLM:: ›”Ç=ƒ c?ƒ SÅób” ¨ÃU Ÿu?} ²SÉ Sì’dD” SÓKéD w‰
um ’¨<: }ÚT] Te[Í ›k`wU ¾Ö?“ Øun T>’>e}` ¾î”e Ts[Ø
IÑ<” u}SKŸ} ´`´` SS]Á ”Ç=Á¨× u›”kî 522 SW[ƒ YM×”
}cØ„M::

S¨ÁÁ ØÁo−‹

32
 1. c?„‹ Là ¾T>Å`c<ƒ ¾ÃM Ønƒ” KSŸLŸM u›KU ›kõ
Å[ÍU uGÑ]U ¨<eØU w²< ›`UÍ−‹ }¨eÇDM:: J•U Ó”
uc?„‹ Là ¾T>ðçS< ¾ÃM }Óv^ƒU J’ ¾ÑAÏ MTÉ
É`Ñ>„‹ ›G<”U ›K<:: ¾I K=J” ¾‰Kuƒ U¡”Áƒ KU”É” ’¨<;
2. u1997 ¾¨×¨< ¾¨”ËM IÓ ¾¨c=u= ƒ”¢d” ”Å ¨”ËM }qØa
u¨”ËM IÑ< ›M}ካ}}U:: ÃI É`Ñ>ƒ ”Å ¨”ËM }qØa uIÑ< u=ካ}ƒ
¾}hK ’¨<; ¨Ãe ›ÃÅKU; u=ካ}ƒ ¾}hK ’¨< ¾T>ƒK< ŸJ’
Ÿ’U¡”Á„‡ }¨Á¿uƒ::

3.4 uc?„‹ Là ¾T>ðìS<ƒ” Øn„‹ uSካLŸM [ÑÉ ¾õƒI ›ካL~ T>“

uIÑ S”ÓY~ ¾}kSÖ<ƒ” cw›© Sw„‹” uTeŸu` ›£Á ¾õƒI

›ŸL~” T>“ ucò¨< Ÿ²=I èOò uòƒ u}c׋G< ÑKé ¾¨cÇ‹G< SJ’<
Á¨dM: u²=I ÑKé ¾õƒI ›ŸL~ T>“ ’c<U /®nu= IÓ'þK=e'õ/u?ƒ /
uQÑ S”ÓY~ Kc?„‹ ¾}ÖukL†¨<” Swƒ ŸTeŸu` ›£Á ƒMp T>“
ÁL†¨< c=J” uc?„‹ Là ¾T>Å`c<ƒ” Øn„‹ ¨ÃU u’c< Là ¾T>ðìS<ƒ”
¾ÃM Ønƒ KSk’eU J’ KSŸLŸM ¾’²=I ›ካLƒ ÑAL ÁK ÖkT@ ›K¨<::
u}KÁ¿ IÑA‹ u’²=I ›ŸLƒ u¾°Kƒ °Kƒ }Óv^†¨< ¾T>óçS<ƒ ’Ñ`
uØnƒ ›É^i u}ðìS¨< Ønƒ IÑ<” SW[ƒ vÅ[Ñ SM¡ ¾T>W\ƒ”
Y^ Iw[}cu<” KTe}T` ”Ç=G<U u²=I ²<]Á ƒŸ<[ƒ ”Ç=cÖ<
¾T>ÁÑóó†¨< eKJ’ ’²=I ›ŸLƒ uc?„‹ Là uT>ðìS¨< Ønƒ LÃ
uŸõ}— G<’@ up”σ SY^ƒ ÃÖvpv†ªM::

3.4.1 ¾þK=e T>“

¨”ËM” T×^ƒ ¾T>ËU[¨< þK=e ’¨<:: ”Ū“†¨< Y^ ¾T>W^¨<
u¨”ËM SŸLŸM ²<]Á c=J” ¨”ËM }óêV Ÿ}Ñ– ›×`„ K®nu= IÓ
¾T>Ák`u¨<U ÃI ›ŸM ’¨<:: ª“—¨< ¾þK=e T>“ ÃI c=J” uc?„‹ LÃ
¾T>ðìS<ƒ” ¨”ËKA‹U ”žK?KA‹ ¾¨”ËM ¯Ã’„‹ uSŸLŸK< ²<]Á
ƒMp É`h ÁK¨< ›ŸM ’¨<::

33
 uc?„‹ Là ¾T>ðìS< ¾¨”ËM É`Ñ>„‹” ›ðíìU uvI]Á†¨<
¾}KÁ¾ u=J”U G<K<U uc?… ›ŸM ›°Ua Là ¾T>ðìS< “†¨<: ¾¨”ËK<U
É`Ñ>ƒ uÉwp ¾T>ðìS< eKJ’ Te[Í” ŸTÓ–ƒ ›£Á ›e†Ò] “†¨<::
uc?„‹ Là ¾T>ðìS<ƒ É`Ñ>„‹ ›”Æ uÑAÏ MTÇ© É`Ñ>ƒ
›TŸÃ’ƒ c=J” ’²=I MTÊ‹ Iw[}cu< É`Ñ>~” ÑAÏ ’¨< wKA ÁKSkuM
”Ç=G<U ¨”ËK<” KTÒKØ ÁK¨< ðLÑAƒU Á’c ’¨<:: ÃI ÑAÏ MTÇ©
É`Ñ>ƒ u^c< ŸIw[}cu< ¨<eØ ¾}Ñ– ”ÅSJ’< SÖ” u}¨c’ Å[Í
¨”ËK<” ›×`„ KIÓ KTp[w ÁK¨< ƒ’Xi’ƒ uIw[}cu< vIM } W`
S¨<Åp“ Ñ<Ç¿” K=ÁeÅwk¨< ËLM:: K?L¨< u²=I ²<]Á ¾T>¿ ‹Óa‹
}vÇ¿ª ’í J“ ¾Å[cvƒ” uÅM uS“Ñ` S`S^¨< u¨”É þK=e
¾T>Å[Ѩ< ŸJ’ ¨”ËK< eK SðìS< Te[Í TÓ–ƒ ›e†Ò] ÃJ“M: ŸLÃ
u}ÑKì¨< u}ÚT] ¨”ËM c=ðìU Se¡` ¾T>Áek`u¨< uU`S^ ¨pƒ
}vÇ¿ ’¨< u}KUÊ ¾T>²²¨<
ŸLà ¾}ÑKì<ƒ ‹Óa‹ uc?„‹ Là ¾ÃM Ønƒ ¨”ËM” ¾T>ðîS<
}Ö]×]−‹ u¨”ËK< ²<]Á S`S^ }Å`ÑA ¨Å USKŸ}¨< ›ŸM ŸTp[w
Ñ<Å¿ }”ÖMØK< ”Ç=k` ÁÅ`ÒM::

S¨ÁÁ ØÁo
- uc?„‹ Là ¾T>ðìS<ƒ ¾ÃM Ønƒ ›w²—¨<” Ñ>²? ¾T>ðìS<ƒ uÉwp
c=J” KS]T]¨< þK=e Ue¡a‹” ukLK< ›ÃÑ–<U eK²=I ŸþK=e u²=I
²<]Á ¾T>ðìS<ƒ” ¨”ËKA‹ S`S^¨<” ¨<Ö?T KTÉ[Ó U”
TÉ[Ó ›Kuƒ wL‹G< evL‹G<;

¾®nu= IÓ T>“

þK=e ¾}ðìS¨<” ›×`„ S`Ua ŸÚ[c uL ¾U`S^¨<” S´Ñw

K®nu= IÓ Áe}LMóM:: u1996 ¾¨”ËM IÓ uc?„‹ Là ¾T>ðìS<ƒ”
¾ÃM Ønƒ” Ÿ}h[¨< ¾¨”ËK— SpÝ ›Ç=e ¨”ËKA‹”“ pׄ‹U
}ÚUa ¾}Ÿ} SJ’<” Ÿ²=I uòƒ u’u[” ¨<Ãà }SM¡}“M:: u²=I
²<]Á ¾®nu= IÓ T>“ ’²=I” IÑA‹ uY^ Là TªM ›Kuƒ:: ÃIU
uT>J”uƒ S”ÑÉ ŸþK=e ¾U`S^¨< S´Ñw ”Åe}LKðKƒ Te[Í−‡
STEL†¨<” ¾T[ÒÑØ Óȁ ›Kuƒ: ”Ç=G<U ¡c< Ÿk[u uL uõ/u?ƒ
¡`¡` ¨pƒ ¡c<” K=Áe[ÇLƒ ¾T>Ñu< Ue¡a‡” T¨p ›Kuƒ:: T¨p w‰U

34
dÃJ” Ue¡ea‹ ”ÇÃ×ñ eK¨”ËK< SðçS<” ”Çò’Ñ< ŸÑ>²? Sw³ƒ
/SH@É/ Ò` ¡c<” u›ß` Ñ>²? ¨<eØ Tp[w ›Kuƒ::

3.4.3 ¾õ`É u?„‹ T>“

w‰— ¾õ/u?ƒ eM×” ÁK¨< u›=ôÉ] IÑ S”ÓYƒ ”Å}ÑKç¨< ¾õ/u?ƒ
w‰ ’¨<: ÃI }sU K¾c¨< MÏ cw›© Sw„‹ ŸT>Ÿu\uƒ }sU ¨<eØ
ª“—¨< ’¨<:: uþK=e“ u®nw IÓ ¾}W^¨< W^ ¨<Ö?ƒ KTeÑ–ƒ
¾T>‹K¨< õ/u?ƒ w‰ ’¨<:: ÃI uSJ’< uG<K~U }sTƒ /TKƒU uþK=e“
u®nw IÓ/ ¾}W\ Y^−‹ ¨<Ö?T“ƒ” KT[ÒÑØ õ/u?ƒ uØ”ካ_
SY^ƒ ¾ÖupuM:: ¾²=I }sT> Y^ uIw[}cu< ¨<eØ u큆¨< w‰
KØnƒ }ÒLß ¾J’<ƒ” c?„‹ Là ¾T>óìS¨< ¾GÃM Ønƒ” uSŸLŸM
›”í` Iw[}cu u²=I }sT> Là uT>cÖ<ƒ ›ÑKÓKAƒ ›”í` eÃ }sT©
ÁKuƒ ’¨<:: K²=I sT© SW[ƒ ¾T>J’¨< ›e}T] ¾J’ p׃ ›ÃcÖ<U
uT>M ’¨<::

õ/u?„‹ ŸIw[}cu< ¾}Ñ–< uSJ“†¨<“ ª“—¨< Y^†¨<U ÃI”

Iw[}cw KTÑMÑM eŸ J’ É[e uc?„‹ Là ¾T>Å`c¨<” Ønƒ
›eSM¡„ ¾T>k`u<ƒ” Ñ<ÇÄ‹ ƒŸ<[ƒ cØ}¨< T¾ƒ ÁeðMÒ†ªM:: ÃI
"MJ’ ¾²=I Ønƒ cKv ¾J’<ƒ” c?„‹ ¾Å[cv†¨<” Ñ<Ń ŸS“Ñ` ¨ÃU
°ó ŸT¨<׃ ÃqÖvK<:: ÃI ŸJ’ ÅÓV Ønƒ ›É^j‹ ¨Å IÓ k`u¨<
›¾Ö¾lU Iw[}cu<U Ÿ’c< }Ua ’²=I” Øn„‹ ŸSðìU ^c<”
›ÃqØwU:: uK?L SMŸ<U ¾¨”ËM IÓ ª“¨< ¯KU KIw[}cu< dKU”
Teð” k`„ ¨Å wØwØ ¾T>S^ Ñ<Çà ÃJ“M:: ÃI ”ÇÃJ” õ/u?„‹
u¨”ËM IÓ eK ÑAÏ MTÇ© É`Ñ>„‹ ¨”ËM SJ“†¨< eKÅ’ÑÑ }Ñu=¨<”
p׃ IÑ<” SW[ƒ vÅ[Ñ SeÖƒ“ ¾c?„‹< Ñ<Çà u}‰K uòØ’ƒ ”Ç=Ã
u}L¾ ‹KAƒ ”Ç=Ã“ Ndv†¨<” uÅ”w SÓKê ”Ç=‹K<' Ñ<ÇÁ†¨< uc?ƒ
Ç™‹ wÃ ¾}hK ÃJ“M:: ÃIU ¾}vKuƒ U¡”Áƒ }uÇê ÁKU”U
õ`Hƒ“ Gõ[ƒ ¾Å[cvƒ” Ñ<ǃ ”Ç=e[Ç ÁÅ`ҁM:: ¾c?ƒ Ç™‹
uõ/u?ƒ Å[Í ›’d eKJ’< uc?„‹ Ç™‹ T¾ƒ ŸM‰K ¨”É Ç—U u=J”
uƒIƒ“ Te}“ÑÉ }Ñu= ÃJ“M::
KTÖnLM ÁIM uc?„‹ LÃ ¾T>Å`c< Ønƒ KG<K<U Iw[}cw ¨<Ö?~
›eŸò uSJ’< ”ÅG<U ŸLà uK?L ›`°eƒ Y` ”Ç}ÑKç¨< uÉwp
¾T>W\ ¨”ËKA‹ uSJ“†¨< ¾õƒI ›ŸL~ uÒ^ SY^ƒ ÃÖupv†ªM::

35
Ÿ²=IU ÑA” KÑA” Iw[}cu<U Ÿ’²=I òƒI ›ŸLƒ ÑA” uSJ” SY^ƒ
ÃÖupv†ªM::

ªu= SçNö‹

1 uc?„‹ Là ¾T>Å[Ó T”—¨<U ›ÉLD© M¿’ƒ KTe¨ÑÉ ¾}Å[Ñ eUU’ƒ

(Conevention on the elimination of any discrimination against women,1979)
2. G<K< ›kõ ¾cw›© Sw„‹ SÓKÝ /universal declaration of Human Rights,
(UDHR) 1948
3. ¯KU ›kõ ¾c=y=M “ ¾þK+Ÿ Sw„‹ eUU’ƒ (International covenant
on civil & political Rights (ICCPR) 1966.
4. ¯KU ›kõ ¾›=¢•T> TIu^© “ vIL© Sw„‹ eUU’ƒ (Inter
covrenant on Economic, social and cultural Rights) /ICESCR/ 1966/

36
5. uc?„‹ Là ¾T>ðìS< ¾ÃM }Óv^ƒ” KTe¨ÑÉ ¾¨× ¾}vu\ƒ
S”ÓYƒ SÓLÝ (1993) (Un Declaration on the Elimination of violence
Against woman)
6. ¾›=ƒÄâ=Á ôÈ^L© Ç=V¡^c=Á© ]ùwK=¡ QÑ S”ÓYƒ
7. ¾õƒNwN?` QÓ /1952 ¯.U/
8. ¾}hhK¨< ¾u?}cw QÓ 1992 /¾ôÈ^M ’Ò]ƒ Ò²?× lØ` 1/1992.
9. u1997 ¾¨×¨< ¾¨”ËM QÓ
10. ¾›W]“ W^}— QÓ ›ªÏ 377/96
11. BERCH:The Journal of Ethiopian Women Lawyers Association Vol.1 No.1

37