You are on page 1of 164

НАЦІОНАЛЬНА АКАДЕМІЯ ДЕРЖАВНОЇ ПРИКОРДОННОЇ

СЛУЖБИ УКРАЇНИ ІМЕНІ Б. ХМЕЛЬНИЦЬКОГО


Кафедра німецької та другої іноземної мови

Мичковська Ванда Ростиславівна,


кандидат педагогічних наук, доцент

ЗБІРНИК ВПРАВ З ПОЛЬСЬКОЇ МОВИ


(числівник)
Затверджено ректором академії як практикум

2018
ББК 81.415.3
М94

Рецензенти:
А. М. Мандзій, кандидат філологічних наук, доцент;
А. В. Яковець, кандидат педагогічних наук, доцент

Мичковська В. Р.
М94 Збірник вправ з польської мови (числівник) : практикум / В. Р. Мич-
ковська. – Хмельницький : Видавництво НАДПСУ, 2018. – 164 с.

Практикум підготовлено відповідно до навчальної програми з дисципліни


“Практичний курс другої іноземної мови (польської)” для курсантів, які навчаються
за спеціальністю “Філологія”.
Граматичні вправи, підібрані із сучасних автентичний джерел розроблені
за принципом від простої до складної та охоплюють основні аспекти граматики
польсь­кої мови. Залежно від рівня підготовки і цілей нав­чання, можуть відпрацьо-
вуватись повністю або вибірково, самостійно або під керівницт­вом викладача.

ББК 81.415.3
© Видавництво НАДПСУ, 2018
ĆWICZENIA WDRAŻAJĄCE W SEKRETY
ODMIANY LICZEBNIKÓW

JEDEN – JEDNA – JEDNO – JEDNI – JEDNE

Ćwiczenie 1
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu jeden.
WZÓR
Mam tylko jednego (1) brata
1. Na przesłuchanie stawił się tylko ........ (1) kandydat.
2. W portfelu został mi tylko ........ (1) grosz.
3. W mojej firmie pracuje tylko ........ (1) Amerykanka.
4. Wczoraj nasza drużyna wygrała mecz piłki nożnej ............... (1) do zera.
5. Tylko ........ (1) dziecko spóźniło się dzisiaj na zbiórkę.
6. Pięć dodać ......... (1) równa się sześć.
7. Dziesięć odjąć ......... (1) równa się dziewięć.
8. Dwa plus ......... (1) równa się trzy.
9. Osiem minus ......... (1) równa się siedem.
10. Rozmawiałem już z ........ (1) panią o tobie.
Ćwiczenie 2
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu jeden.
WZÓR
Mam tylko jedną (1) siostrę.
1. Przegraliśmy mecz dwa do ........ (1).
2. Przez cały rok przeczytał tylko ......... (1) książkę.
3. Gdzie jest ta rękawiczka z ........ (1) palcem?
4. W tej chwili używam tylko ........ (1) komputera.
5. Znam tylko ......... (1) człowieka w tym mieście.

3
6. Nie mam ani ......... (1) grosza w kieszeni.
7. Kupiliśmy dzisiaj tylko ........ (1) prezent.
8. ......... (1) okno zostało wybite przez jakiegoś chuligana.
9. Szła z ......... (1) dzieckiem na ręku, podczas gdy drugie biegło za nią i
płakało.
10. Przez całe życie kochała tylko ........ (1) mężczyznę.
Ćwiczenie 3
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu jeden.
WZÓR
Mój brat ma tylko jedno (1) dziecko.
1. ........ (1) choroba się skończyła, a druga już się zaczęła.
2. ........ (1) klient wychodzi, a drugi przychodzi.
3. ........ (11) z was (wszystkich mężczyzn) musi to zrobić.
4. ........ (l) z was (wszystkich kobiet) musi to zrobić.
5. ........ (1) z was (z grupy mężczyzn i kobiet) powinno to zrobić.
6. Kupiłem ten piękny obraz za ........ (1) trzydzieści euro.
7. Tylko ten ......... (1) człowiek może mi pomóc.
8. W swoim życiu miałem tylko ......... (1) marzenie.
9. Poczekaj na mnie ......... (1) chwilkę.
10. ........ (1) człowiek niewiele może.
Ćwiczenie 4
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu jeden.
WZÓR
Ile kosztuje ......... jeden (1) bilet autobusowy?
1. Ile kosztuje ........ (1) kilogram mięsa?
2. Ile trzeba zapłacić za tę ........ (1) czekoladę?
3. Co dwie głowy, to nie ......... (1).
4. ........ (1) jaskółka nie czyni wiosny.
5. Czy pani ma jeszcze ......... (1) wolny pokój?
6. Zjadłam na śniadanie tylko ........ (1) jabłko.
7. Na obiad jem zwykle ......... (1) danie.
8. Od kilku dni palę ......... (1) papierosa dziennie.
9. Kupiliśmy dziecku ......... (1) małego pieska.
10. Na spotkaniu z załogą był tylko ........ (1) przedstawiciel dyrekcji.

4
Ćwiczenie 5
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu jeden.
WZÓR
W tej willi mieszka tylko jedna (1) samotna kobieta?
1. …….. (1) pacjentowi lekarz zdejmował gips z nogi.
2. Byłem na wakacjach z ......... (1) starą znajomą.
3. Oddali całe miasto bez ......... (1) wystrzału.
4. Przyglądał się długo ......... (1) obrazowi.
5. Na ścianie wisiała tylko ......... (1) reprodukcja.
6. Codziennie obserwował ........ (1) i tę samą kobietę opalającą się na
plaży.
7. Ona chodzi ciągle w ......... (1) sukience.
8. Pożyczyłem ......... (1) koledze trochę pieniędzy.
9. Przejechał tysiące kilometrów ......... (1) samochodem.
10. Nawet na wietrze potrafił rozpalić ognisko ......... (1) zapałką.
Ćwiczenie 6
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu jeden.
WZÓR
Skończyła się jedna (1) burza i już zaczyna się druga.
1. ......... (1) kobieta weszła, druga wyszła.
2. ......... (1) dziecko płakało, drugie grzecznie jadło śniadanie.
3. ......... (1) pies szczekał, drugi wył.
4. ......... (1) chłopiec wskakiwał na drzewo, drugi zeskakiwał z drzewa.
5. ......... (1) zadanie mi wyszło, a drugiego nie mogę rozwiązać.
6. ......... (1) człowiek jadł, a drugi czekał na swoje danie.
7. ......... (1) silnik działa bez zarzutów, drugi ciągle się psuje.
8. ......... (1) książka jest interesująca, inna jest nudna.
9. ......... (1) noc jest ciemna, druga jest gwieździsta.
10. ......... (1) mówca kończył mówić, drugi już zaczynał.
Ćwiczenie 7
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu jeden.
WZÓR
Jedne (1) kwiaty pięknie kwitną, inne usychają.
1. Musisz coś zrobić z tymi ......... (1) drzwiami, które ciągle skrzypią.

5
2. Przez cały rok chodzę w ......... (1) butach.
3. Ile owiec można ostrzyc ......... (1) nożycami?
4. Do tej komnaty można wejść wyłącznie przez ........ (1) drzwi.
5. Przyszli dopiero ......... (1) rodzice.
6. ......... (1) państwo rozmawiali bardzo długo z ambasadorem.
7. Widziałem tylko ......... (1) rodziców.
8. Nie mogę chodzić w ......... (1) spodniach przez cały miesiąc.
9. Wiem, że połamałeś już ......... (1) okulary.
10. ......... (1) kolegów lubię, innych nie lubię.
Ćwiczenie 8
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu jeden.
WZÓR
Kiedy jedni (1) pracują, inni odpoczywają.
1. Zgubiłeś już ......... (1) okulary, a teraz stłukłeś drugie.
2. Połamałeś ......... (1) sanki, a teraz chcesz, żeby ci kupić drugie.
3. ......... (1) rodzice wychodzili z zebrania, inni na nie przychodzili.
4. ........ (1) (mężczyźni i kobiety) ze mną rozmawiają, inni mnie unikają.
5. ......... (1) maszyny pracowały, drugie przygotowywano do konserwacji.
6. Nie możemy dyskutować z ......... (1) rodzicami o kłopotach wycho­
wawczych wszystkich uczniów.
7. ......... (1) widzowie klaskali, drudzy gwizdali.
8. ......... (1) dziewczyny płakały, drugie się śmiały.
9. Przemierzył setki kilometrów w ......... (1) adidasach.
10. ......... (1) mężczyźni wychodzili z baru, inni do niego wchodzili.
Ćwiczenie 9
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu jeden.
WZÓR
Ciastko to jedno (1) z najlepszych deserów.
1. Ten reżyser to ......... (1) z najlepszych reżyserów na świecie.
2. ....... (1) z najlepszych studentek otrzymała stypendium zagraniczne.
3. Ta powieść jest ......... (1) z najlepszych powieści europejskich.
4. Mercedes to ......... (1) z najlepszych samochodów.
5. Piotr to ......... (1) z najwierniejszych przyjaciół.
6. Ten samochód jest ......... (1) z najszybszych samochodów świata.
7. Ta rzeka jest ......... (1) z najdłuższych rzek w Europie.

6
8. Ten kraj jest ......... (1) z najbardziej zadłużonych krajów w Afryce.
9. Ten dzień był ......... (1) z najdłuższych dni w moim życiu.
10. Pies jest ......... (1) z najwierniejszych przyjaciół człowieka.
Ćwiczenie 10
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu jeden.
WZÓR
W pokoju jest tylko jeden (1) stół.
1. W kuchni jest tylko …......... (1) szafka.
2. W łazience było tylko ......... (1) okno.
3. Na tym spotkaniu będzie tylko ......... (1) obcokrajowiec.
4. W tej grupie była tylko ......... (1) Amerykanka.
5. Wśród kandydatek jest tylko ......... (1) kobieta zamężna.
6. Tylko ......... (1) dziecko będzie miało dodatkowe lekcje z fizyki.
7. Tylko ......... (1) dziecko było chore.
8. W tej sali są tylko ........ (1) rodzice.
9. Na przyjęciu byli tylko ........ (1) państwo z zagranicy.
10. Od kilku miesięcy odbyła się tylko ........ (1) narada.
Ćwiczenie 11
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu jeden.
WZÓR
Wysłaliśmy zaproszenia dwudziestu jeden (1) osobom.
1. Nie możesz w tym samym czasie zastanawiać się nad dwudziestu ........
(1) sprawami.
2. W tym tekście znalazłem czterdzieści ........ (1) błędów.
3. Zgromadziłem już trzydzieści ........ (1) mongolskich znaczków.
4. Na wystawie leżało sto ........ (1) książek.
5. Wczoraj rozbił się samolot ze stu dwudziestoma ........ (1) pasażerami.
6. W naszym instytucie pracuje trzydziestu ......... (1) profesorów.
7. W ciągu tygodnia w fabryce brak było czterdzieści ........ (1) tkaczek.
8. Minęła godzina piąta czterdzieści ......... (1).
9. Lubię chodzić do sklepów z tysiącem ........ (1) drobiazgów.
10. Uwielbiam czytać zbiór bajek zatytułowany Tysiąc i ........ (1) noc.

7
DWA – DWIE – DWAJ – DWÓCH – DWU

Ćwiczenie 12
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika dwa.
WZÓR
Mam tylko dwa (2) problemy do rozwiązania.
1. Wciąż myślała o tych ......... (2) tygodniach, które całkowicie zmieniły
jej życie.
2. Ekspert długo przyglądał się ......... (2) identycznym obrazom.
3. Czy wszystkie te drobiazgi są w cenie ......... (2) złotych?
4. Mam jeden duży pokój z ......... (2) oknami.
5. W następnych ......... (2) latach będę mniej pracował, a więcej zara-
biał.
6. Od ......... (2) lat jestem bez pracy.
7. Chłopczyk szedł miarowo licząc swe kroki: raz, ........ (2), trzy,
cztery...
8. Musisz przesunąć tę szafę o ......... (2) kroki.
9. Dwa razy ......... (2) równa się cztery.
10. Dziesięć odjąć ......... (2) równa się osiem.
Ćwiczenie 13
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika dwa.
WZÓR
Trzy pomnożyć przez dwa (2) równa się sześć.
1. Osiem dodać ......... (2) równa się dziesięć.
2. Spotykam się z nim co ......... (2) tygodnie.
3. Za granicę wyjeżdżam za ......... (2) lata.
4. Przyjechał do nas na ......... (2) miesiące.
5. ……… (2) jest pierwszą liczbą parzystą.
6. Musisz tutaj dopisać jeszcze ......... (2) zera.
7. Powiedz to krótko, w ......... (2) słowach.
8. Głupi ......... (2) razy traci.
9. Kij zawsze ma ......... (2) końce.
10. ......... (2) dojrzałe jabłka wisiały na drzewie.

8
Ćwiczenie 14
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu dwa.
WZÓR
Dwa (2) bociany stały na łące.
1. Był tak słaby, że nie mógł zrobić ......... (2) kroków.
2. ......... (2) sportowe samochody pędziły z zastraszającą szybkością.
3. ........ (2) czołgi nieprzyjaciela zbliżały się do rogatek miasta.
4. Nie denerwuj się. To sprawa ......... (2) albo trzech dni.
5. Lubiła siedzieć w kuchni ze swoimi ......... (2) kotami.
6. Tutaj są jeszcze ......... (2) wolne miejsca.
7. Cztery osoby siedzą na ......... (2) wielkich fotelach.
8. ......... (2) koty spały na łóżku.
9. Mój synek ma dopiero ......... (2) latka.
10. Moja córka chodzi do przedszkola od ......... (2) lat.
Ćwiczenie 15
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika dwa.
WZÓR
Przez dwa (2) dni wolne od pracy znakomicie wypocząłem.
1. Czułem się źle przez ......... (2) tygodnie.
2. Ten bilet kosztuje tylko ......... .........(2) złote.
3. Mam ......... (2) nowe samochody.
4. Zwiedziliśmy ......... (2) wspaniałe muzea.
5. Pożyczę ci ......... (2) najnowsze dramaty tego autora.
6. Od ......... (2) tygodni nie mogę spać.
7. Z ......... (2) jabłek nie zrobisz szarlotki.
8. Czekaliśmy na przejazd przez granicę około ......... (2) dni.
9. Musi pan przejechać przez ......... (2) mosty.
10. Kupiliśmy około ......... (2) kilogramów świeżych ryb.
Ćwiczenie 16
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika dwa.
WZÓR
Co dwie (2) głowy, to nie jedna.
1. Rozmawiał ciągle z tymi samymi ......... (2) kobietami.
2. Lubił w swej działalności politycznej łapać ......... (2) sroki za ogon.

9
3. Przyglądał się ......... (2) kobietom, siedzącym na ławce.
4. Bardzo lubiłem te ......... (2) stare kobiety.
5. Policja interesuje się ......... (2) sprawami kryminalnymi.
6. Stał mocno na ......... (2) nogach.
7. Szedł, pomagając sobie ......... (2) laskami.
8. ......... (2) artystki kłaniają się publiczności.
9. Jest za ......... (2) minuty dwunasta.
10. Na śniadanie jem tylko ......... (2) bułki z masłem.
Ćwiczenie 17
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika dwa.
WZÓR
Codziennie kupuję dwie (2) różne gazety.
1. Siedziałem sam przez ......... (2) godziny.
2. Wyszła z pracy tylko na ......... (2) minuty.
3. Za ......... (2) godziny będzie pełnia księżyca.
4. Przyszedł do nas z ......... (2) pięknymi różami.
5. Niczego dobrego nie słyszałem o tych ......... (2) kobietach.
6. Pracuję już od ......... (2) godzin.
7. Na naukę poświęcał tylko ......... (2) godziny dziennie.
8. Nie możemy sobie poradzić z ......... (2) najmłodszymi córkami.
9. Powiedział to tylko ......... (2) osobom.
10. Rozmawialiśmy już o tych ......... (2) ważnych aferach.
Ćwiczenie 18
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika dwa.
WZÓR
W tym pokoju mieszkają dwie (2) Włoszki.
1. Od lat uczę w ......... (2) różnych szkołach.
2. Od ......... (2) godzin czekam na ciebie.
3. ......... (2) dziewczynki biegały po boisku.
4. ......... (2) maszyny przestały pracować.
5. ......... (2) kobiety idą spacerkiem w kierunku lasu.
6. Dał drogie prezenty ......... (2) dziewczynkom.
7. Przeczytałem w ciągu tygodnia ......... (2) książki.
8. Nie oddałem do biblioteki ......... (2) pożyczonych gazet.

10
9. ......... (2) zawodniczki długo czekały na trenera.
10. Czekam na ciebie około ......... (2) godzin.
Ćwiczenie 19
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika dwa.
WZÓR
Do naprawy urządzeń chłodniczych przyszli dwaj (2) fachowcy.
1. Aż ......... (2) pracownicy są podejrzani o branie łapówek.
2. Zrobiło mi się żal tych ......... (2) biednych ludzi.
3. Rozmawiał długo z jakimś ......... (2) mężczyznami.
4. Przed zamknięciem biura przyszli jeszcze jacyś ......... (2) petenci.
5. Dlaczego przyglądasz się tym ......... (2) chłopcom?
6. ......... (2) klienci czekali na załatwienie sprawy.
7. ......... (2) (mężczyzna i mężczyzna) ludzie rozmawiali ze sobą na
ulicy.
8. ......... (2) (jeden ojciec i drugi ojciec) rodzice dyskutowali ze sobą.
9. ......... (2) aktorzy (jeden aktor i drugi aktor) grali znakomicie w tej sztu-
ce role głównych bohaterów.
10. Do naszej szkoły przyszli ......... (2) nowi uczniowie.
Ćwiczenie 20
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika dwa.
WZÓR
Dwom/Dwu/Dwóm (2) pacjentom amputowano nogi.
1. Razem z ......... (2) kolegami wybieramy się na wycieczkę w góry.
2. Widzę tutaj tylko ......... (2) panów, którzy wciąż czekają na mnie.
3. Dostałem prezenty od ......... (2) przyjaciół.
4. Pożyczyłem pieniądze od ......... (2) znajomych.
5. Daliśmy nagrody ......... (2) najlepszym uczniom w szkole.
6. Po ulicy chodzą od kilku godzin ......... (2) policjanci.
7. ......... (2) uczniowie nie chcieli pisać sprawdzianu.
8. Oglądałem ten film z moimi ......... (2) kolegami.
9. ......... (2) panowie stali przed bramą.
10. ......... (2) śmieszni chłopcy grali w tym filmie role komików.

11
Ćwiczenie 21
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika dwa.
WZÓR
Dwóch/Dwu (2) staruszków idzie powoli.
1. Dopiero po przerwie ......... (2) wspaniałych piłkarzy pojawiło się na
stadionie.
2. W naszej ekipie było ......... (2) zdolnych obcokrajowców.
3. Gdzie ......... (2) się bije, tam trzeci korzysta.
4. ......... (2) policjantów zapukało do drzwi wczesnym rankiem.
5. ......... (2) księży prowadziło kondukt żałobny.
6. Przed zamknięciem biura przyszło jeszcze ......... (2) zdenerwowanych
petentów.
7. ......... (2) akrobatów przygotowywało się do nowego numeru popiso-
wego.
8. ......... (2) ludzi (mężczyzna i mężczyzna) rozmawiają na ulicy.
9. ......... (2) rodziców (jeden ojciec i drugi ojciec) rozmawiało ze sobą.
10. Tylko ......... (2) aktorów (jeden aktor i drugi aktor) świetnie grało w
tej sztuce.
Ćwiczenie 22
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika dwa.
WZÓR
Do naszej szkoły przyszło dwóch/dwu (2) nowych uczniów.
1. Tylko nas ......... (2) odwiedziło chorą koleżankę.
2. Tylko nas ......... (2) zrozumiało, co mówił nauczyciel.
3. W tym pokoju mieszka ......... (2) Kurdów.
4. ......... (2) staruszków spacerowało po parku.
5. ......... (2) profesorów naszego uniwersytetu otrzymało nagrody
Nobla.
6. Przed południem odwiedziło wystawę tylko ......... (2) klientów.
7. ......... (2) szefów przedsiębiorstw nie przybyło na spotkanie.
8. Od roku usunięto z eksponowanych stanowisk ......... (2) ministrów.
9. ......... (2) premierów wymieniło uciski dłoni.
10. Ten kurs prowadzi ......... (2) instruktorów.

12
DWOJE – TROJE – CZWORO – PIĘCIORO

Ćwiczenie 23
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika dwoje/
troje/czworo, pięcioro itd.
WZÓR
Kobieta i mężczyzna rozmawiali na ulicy.
Dwoje (2) ludzi rozmawiało na ulicy.
1. Matka jednego z uczniów dyskutowała przed wywiadówką z ojcem
innego ucznia
......... (2) rodziców dyskutowało ze sobą na korytarzu przed wywiadówką.
2. Znana aktorka grała rolę Julii u boku bardzo popularnego aktora.
......... (2) znanych aktorów grało główne role w dramacie Szekspira.
3. Dyrektor szkoły wezwał rodziców wszystkich uczniów klas matural-
nych.
Na wezwanie dyrektora przyszło tylko ......... (3) rodziców.
4. Jedno niemowlę zaczęło płakać. Po chwili zaczęło płakać drugie nie-
mowlę.
......... (2) niemowląt płakało bardzo głośno.
5. Najpierw weszły dwie studentki. Po chwili pojawiło się dwóch stu-
dentów.
......... (4) studentów oczekiwało na rozpoczęcie egzaminu pisemnego.
6. W tej redakcji pracują młoda Amerykanka i młody Amerykanin.
W tej redakcji pracuje ......... (2) Amerykanów.
7. Miał trzy siostry i dwóch braci.
Dał drogie prezenty ......... (5) rodzeństwa.
8. Z prawej strony szła jedna para ambasadorostwa, z lewej druga.
Premier szedł przy ......... (4) ambasadorostwa.
9. Państwo młodzi wyszli z kościoła po zakończeniu ceremonii ślubu ko-
ścielnego.
Drużbowie szli przy ......... (2) państwa młodych.
10. Jedna para nowożeńców nosi nazwisko Nowak. Druga para nosi takie
samo nazwisko.
Zaproszeni goście szli przy ......... (4) państwu Nowakach.

13
Ćwiczenie 24
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika dwoje/tro-
je/czworo, pięcioro itd.
WZÓR
Czworo (4) bliźniąt przewieziono do innego szpitala dziecięcego.
......... (5) niemowląt miało objawy tej samej choroby zakaźnej.
......... (3) wnucząt przyjechało do chorej babci leżącej w szpitalu.
......... (2) kociąt piło mleko z jednej miski.
......... (3) małych szczeniąt leżało bez ruchu w koszyku.
......... (6) małych jagniąt biegło za stadem owiec.
......... (2) dzieci bawi się na podwórku.
Do tej szkoły chodzi ......... (3) dzieci mojego sąsiada.
......... (4) źrebiąt biegało po łące.
......... (3) kurcząt było już w kurniku.
Przygotowaliśmy już specjalne miejsce dla ......... (3) szczeniąt.
Ćwiczenie 25
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika dwoje/tro-
je/czworo, pięcioro itd.
WZÓR
Tej farby wystarczy jeszcze na ......... dwoje (2) drzwi.
1. W tym tygodniu mamy ......... (2) imienin naszych współpracowni-
ków.
2. ......... (4) skrzypiec połączyło swe dźwięki w ciągu jednej sekundy.
3. Cieśla przyglądał się z uwagą ......... (2) drzwiom, które wykonał na
zamówienie jednego z klientów.
4. W całym domu nie domyka się ......... (3) drzwi.
5. Musi mi pan naostrzyć ......... (3) nożyc.
6. Jest tak zimno, że powinieneś wciągnąć na siebie ......... (2) kaleso-
nów.
7. Policjanci dokonali w ciągu dnia ......... (2) oględzin.
8. Czy mógłbyś podrzucić ......... (2) drzew do pieca?
9. W tym samym dniu obchodzimy ......... (2) urodzin naszych znajo-
mych.
10. Włamywacze rozbili ......... (2) drzwi i weszli do skarbca.

14
Ćwiczenie 26
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika zbiorowego
dwoje/troje/ czworo, pięcioro itd.
WZÓR
Byłem tam z moją siostrą i jej koleżanką.
Było nas tam troje (3).
1. Na pogrzebie babci był tylko dziadek, ja i moja żona oraz jedna z ciotek.
Było nas ......... (4) na pogrzebie babci.
2. Miałem dwie siostry, z którymi spędziłem dzieciństwo w sierocińcu.
W tym samym sierocińcu było nas ......... (3).
3. Oprócz mnie, w naszej rodzinie jest jeszcze pięciu braci i jedna siostra.
Jest nas ......... (7).
4. Na pomoc natychmiast pospieszyłem ja, mój brat i nasza mama.
My ......... (3) jako pierwsi pospieszyliśmy na pomoc.
5. Ostatni do mety przybiegli Janek i Piotr. Za nimi była jeszcze Maria.
Ci ......... (3) przybiegli do mety ostatni.
6. To zadanie może rozwiązać tylko profesor albo jego asystentka. Tylko
ich ......... (2) może rozwiązać to zadanie.
7. Tylko dwie dziewczyny i jeden chłopiec zdecydowali się na studia eko-
nomiczne.
......... (3) z nas wybrało studia ekonomiczne.
8. To, co mówił nauczyciel, zrozumiał tylko jeden chłopiec i cztery dziew-
czynki.
Tylko ich ......... (5) zrozumiało to, co mówił nauczyciel.
9. To ćwiczenie mógł zrobić tylko ja albo moja koleżanka.
Tylko nas ......... (2) potrafi zrobić to ćwiczenie.
10. On to zrozumiał. Ona też to zrozumiała bardzo szybko.
Ci ......... (2) potrafić zrozumieć wszystko w mig.
Ćwiczenie 27
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika zbiorowego
dwoje/troje/czworo, pięcioro itd.
WZÓR
Uhonorowano wysokimi nagrodami dwudziestu dwoje (2) wynalazców.
1. Na liście ubiegających się o refundowane wakacje było już sto .........
(5) dzieci.

15
2. Na przydział mieszkań socjalnych oczekuje sto trzydzieści ......... (3)
kandydatów.
3. Na spotkanie ze znanym pisarzem przyszło sto trzydzieścioro ......... (3)
jego wielbicieli.
4. Do tego przedszkola uczęszcza sto ......... (3) dzieci.
5. Do egzaminów końcowych przygotowywało się dziewięćdziesięcioro
......... (5) studentów.
6. Na zajęciach było ......... (4) studentów.
7. Grupa dwadzieściorga ......... (3) uczestników przyjechała na kolejny
obóz szkoleniowy.
8. Grupa trzydziestu ......... (6) harcerzy i harcerek opuściła już miejsce
zgrupowania.
9. Rozmawiałem już z ......... (4) kandydatów i kandydatek.
10. Grupa ......... (11) dzieci wyjechała już na kolonię.
Ćwiczenie 28
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika zbiorowego
dwoje/troje/czworo, pięcioro itd.
WZÓR
Spędziłem wieczór sylwestrowy tylko z żoną.
Spędziliśmy wieczór sylwestrowy tylko we dwoje (2).
1. Na uroczystej kolacji była moja żona,byłem ja i mój kolega.
Spędziliśmy ten wieczór tylko we ......... ...(3).
2. Wczoraj dotarła do mnie wiadomość o chorobie brata i siostry.
Ta wiadomość o ......... (2) rodzeństwie dotarła do mnie wczoraj.
3. On wygrał rozrywki szachowe. Jego siostra też wygrała w tym samym
turnieju.
Długo mówiono o ......... (2) rodzeństwie – zwycięzcach turnieju.
4. On był rozbitkiem. Ona też była rozbitkiem.
......... (2) rozbitków dziękowało za uratowanie im życia.
5. W tę sprawę zaangażowani się pan adwokat i pani adwokat.
Zaangażowaliśmy do tej sprawy ......... (2) dobrych adwokatów.
6. Za kilka dni przyjedzie dwóch Amerykanów i jedna Amerykanka.
Niedługo będziemy mieli ......... (3) gości z USA.
7. Dyrektor długo rozmawia ze swoim współpracownikiem i swoją współ-
pracowniczką.
Dyrektor rozmawiał z ......... (2) współpracowników.

16
8. Artysta da swoje autografy czekającym na niego chłopcom i dziew-
czynom.
Artysta rozdał autografy ......... (5) wielbicielom.
9. Spędziłem cały wieczór z kolegą i trzema koleżankami.
Spędziliśmy ten wieczór w ……........ ………………(5).
10. Jeden chłopiec i dwie dziewczynki z tej samej rodziny stracili rodziców.
Władze miasta przyznały zapomogi ......... ( 3) rodzeństwa.
Ćwiczenie 29
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika zbiorowego
dwoje/troje/czworo, pięcioro itd.
WZÓR
Jesienią chodził na grzyby z dwojgiem (2) rodzeństwa.
1. Myślę ciągle o ......... (3) zaginionych dzieciach.
2. Każdy człowiek ma ......... (2) rąk, ......... (2) oczu i ......... (2) uszu.
3. Przyglądam się z dużym zainteresowaniem tym ......... (2) dzieciom.
4. Dyskutujemy często o ......... (3) najmłodszych dzieciach, chorych na
anemię.
5. Rozmyślam czasami o ......... (2) rodzeństwie.
6. Niania wreszcie podała obiad ......... (3) rodzeństwa.
7. Brakuje nam wciąż ......... (2) ludzi z grupy wycieczkowiczów, tj. pani
Kowalskiej i pana Nowaka.
8. Zaprzężono do ......... (3) sań konie i ruszyliśmy na kulig.
9. Nie było dzisiaj na lekcji tańca ......... (2) dziewcząt.
10. Opiekujemy się ......... (2) dziewcząt z sierocińca.
Ćwiczenie 30
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika zbiorowego
dwoje/troje/czworo, pięcioro itd.
WZÓR
Chodziła codziennie na jagody z dwojgiem (2) swoich dzieci.
1. W tej szkole jest tysiąc trzysta pięćdziesięcioro ......... .(2) uczniów.
2. ......... (2) przyjaciół odwiedziło nas dzisiaj.
3. Na wycieczce było z nami ......... (5) dzieci.
4. Jedno dziecko jadło, a ......... (3) innych nie chciało jeść.
5. Jedno dziecko płakało, a ......... (2) się śmiało.
6. Od kilku tygodni poszukujemy opiekunki do ......... (4) dzieci.

17
7. Po śmierci męża została sama z ......... (2) małych dzieci.
8. Jakaś pani z ......... (2) dzieci czeka na lekarza.
9. ......... (2) ludzi całowało się na ławce w parku.
10. To bardzo udane małżeństwo. Spacerują zawsze we ......... (2).
Ćwiczenie 31
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika zbiorowego
dwoje/troje/czworo, pięcioro itd.
WZÓR
Całe życie pracował za dwoje (2)?
1. Z dziesięciu jajek wylęgło się tylko ......... (3) kurcząt.
2. Do wypełnienia całego kartonu brakuje ......... (2) nożyc.
3. ......... (5) uczniów zachorowało na żółtaczkę.
4. Muszę opiekować się ......... (6) szczeniąt.
5. W seminarium naukowym uczestniczyło ......... (10) studentów.
6. Przygotowaliśmy wielki kulig, składający się z ........ (10) sań.
7. ......... (2) zakochanych siedziało na jednej huśtawce.
8. ......... (2) rodzeństwa przyjechało na święta wielkanocne.
9. ......... (2) studentów nie zdało tego egzaminu.
10. ......... (3) adwokatów ma tutaj swoje biura.

OBA/OBYDWA – OBAJ/OBYDWAJ – OBIE/OBYDWIE

Ćwiczenie 32
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika oba/obydwa.
WZÓR
Jedno mieszkanie było zniszczone. Drugie mieszkanie było też zniszczone.
Oba/Obydwa mieszkania nadawały się do remontu.
1. W tym podręczniku jest wiele nieścisłości. W drugim podręczniku jest
jeszcze więcej nieścisłości i błędów.
W ......... / ......... / ......... podręcznikach jest wiele nieścisłości.
2. Czarny kot siedział na kanapie. Potem dołączył do niego biały kot.
......... / ......... koty siedziały na kanapie.
3. I jedno i drugie okno w pokoju jest brudne.
......... / ......... okna w pokoju są brudne.
4. Biorę ten podręcznik i tamten też biorę.
Biorę ......... / ......... podręczniki.

18
5. Jeden pies już choruje, a drugi zaczyna chorować.
......... / ......... psy są chore.
6. To jabłko, które mi dałaś, jest bardzo kwaśne.
To drugie jest też kwaśne.
......... /……. ......... jabłka są kwaśne.
7. Jeden pies i drugi były dzikimi psami.
......... / ......... psy były dzikie.
8. Musisz jutro dać jeść i jednemu psu i drugiemu.
Musisz jutro dać jeść ......... / ......... / ......... psom.
9. Dziadek ucałował swoją wnuczkę w jeden, a potem w drugi policzek.
Dziadek ucałował wnuczkę w ......... / ......... policzki.
10. Chłopiec rzucił kamieniami w jedno i w drugie okno.
Chłopiec rzucił kamieniami w ......... / ......... okna.
Ćwiczenie 33
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika obaj/obydwaj
WZÓR
Jeden kandydat na ministra przedstawił swój program działania. Drugi też
przestawił swój program.
Obaj/Obydwaj kandydaci przedstawili swoje programy działania.
1. Jeden i drugi skoczek byli w świetnej formie fizycznej
......... / ......... skoczkowie byli w świetnej formie.
2. Najstarszy kuzyn opowiadał ciekawie. Młodszy też nie ustępował naj-
starszemu w swych opowieściach.
......... / ......... kuzynowie potrafili ciekawie opowiadać różne historie.
3. Czułam się znakomicie zarówno z jednym kolegą, jak i z drugim.
Z ......... / ......... / ......... / ......... kolegami czułam się znakomicie.
4. Jeden mężczyzna patrzył na kobietę, która siedziała przy sąsiednim sto-
liku. Jego sąsiad z lewej też na nią patrzył.
......... / ......... mężczyźni patrzyli na tę piękną kobietę.
5. Najpierw przewieziono do więzienia jednego skazanego, a potem dru-
giego.
......... / ......... / ......... skazanych przewieziono do więzienia.
6. Oskarżony opuścił sąd. Za nim podążyli dwaj adwokaci.
Skazany opuścił sąd razem z ......... / ......... / ......... / ......... adwokatami.
7. Jeden mężczyzna szedł miarowym krokiem. Drugi też.
......... / ......... mężczyźni szli miarowym krokiem.

19
8. Jeden zatrzymany odpowiadał na pytania zadawane przez policjanta.
Drugi podejrzany też musiał odpowiadać.
......... / ......... zatrzymani musieli odpowiadać na pytania policjanta.
9. Przed ministrem stał jeden i drugi zwycięzca w mistrzostwach świata.
Minister gratulował tak pięknego zwycięstwa / ......... / ......... / ......... zwy-
cięzcom.
10. Miał dwóch braci. Utrzymywał z nimi dobre stosunki.
Z ......... / ......... / ......... / ......... braćmi utrzymywał dobre stosunki.
Ćwiczenie 34
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika obie/oby-
dwie.
WZÓR
Z przyjemnością rozmawiałem z jedną i z drugą sąsiadką.
Lubiłem rozmawiać z oboma/obiema/obu/obydwoma/obydwiema sąsiad-
kami.
1. Najpierw zasłonił swoje oko lewą ręką. Potem zasłonił drugie oko pra-
wą ręką.
Zasłonił swoje oczy ......... / ......... / ......... / ......... rękami.
2. Najstarsza córka jest na trzecim roku, a najmłodsza na drugim roku
studiów.
moje ......... córki studiują.
3. Trzymał ciągle ręce w kieszeniach.
Lubił trzymać ......... / ......... ręce w kieszeniach.
4. Dwie kobiety kłóciły się głośno i głośno krzyczały.
......... / ......... kobiety krzyczały na całe gardło.
5. Miał dwie siostry. Utrzymywał z nimi zupełnie poprawne stosunki.
Z ......... / ......... / ......... / ......... / ......... siostrami utrzymywał zupełnie po-
prawne stosunki.
6. Jedna siostra pomagała mi od dawna. Druga też była zawsze chętna do
pomocy.
......... / ......... siostry zawsze chętnie mi pomagały.
7. Robię ciasto na pierogi i nie mogę podnieść teraz słuchawki telefonu.
Mam teraz zajęte ......... / ......... ręce.
8. Jedna dziewczynka już śpi. Druga poszła spać godzinę temu.
......... / ......... dziewczynki już śpią.

20
9. Mieliśmy tylko dwie Biblie w bibliotece.
......... / ......... Biblie zostały wypożyczone tydzień temu.

OBOJE – OBYDWOJE
Ćwiczenie 35
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika zbiorowego
oboje/obydwoje.
WZÓR
Kobieta i mężczyzna rozmawiali na ulicy.
Oboje/Obydwoje (każde z dwojga, on i ona) ludzi rozmawiało na ulicy.
1. Matka jednego z uczniów dyskutowała przed wywiadówką z ojcem in-
nego ucznia.
......... (każde z dwojga, on i ona) rodziców dyskutowało ze sobą na kory-
tarzu po zakończeniu wywiadówki.
2. Znana aktorka grała rolę Julii u boku bardzo popularnego aktora.
......... (każde z dwojga, on i ona) znanych aktorów grało główne role w
dramacie Szekspira.
3. Wychowawca wezwał zarówno matkę, jak i ojca jednego z uczniów.
Na wezwanie wychowawcy przyszło ......... (każde z dwojga, on i ona)
rodziców.
4. Jedno niemowlę zaczęło płakać. Po chwili zaczęło płakać drugie nie-
mowlę.
......... (każde z dwojga, to i to) niemowląt zaczęło bardzo głośno płakać.
5. Najpierw weszła jedna studentka. Po chwili pojawił się zdenerwowany
student.
......... (każde z dwojga, on i ona) studentów oczekiwało na rozpoczęcie
egzaminu pisemnego.
6. W tej redakcji pracują młoda Amerykanka i młody Amerykanin.
......... (każde z dwojga, on i ona) Amerykanów pracuje w tej samej redakcji.
7. Miał jedną siostrę i jednego brata.
Dał drogie prezenty ......... (każde z dwojga, on i ona) rodzeństwa.
8. Z prawej strony szła jedna para ambasadorostwa, z lewej druga.
Premier szedł przy ......... (każde z dwojga, on i ona) ambasadorstwa.
9. Państwo młodzi wyszli z kościoła po zakończeniu ceremonii ślubu ko-
ścielnego.
Drużbowie szli przy ......... (każde z dwojga, on i ona) państwa młodych.

21
10. Jedna para nowożeńców nosi nazwisko Nowak. Druga para też nosi
nazwisko Nowak.
Zaproszeni goście szli przy ......... (każde z dwojga, on i ona) państwu No-
wakach.
Ćwiczenie 36
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika zbiorowego
oboje/obydwoje.
WZÓR
Byłem tam tylko z moją siostrą.
Byliśmy tam oboje/obydwoje (każde z dwojga, on i ona).
1. Babcia i dziadek siedzieli pod piecem i nic nie mówili.
......... (każde z dwojga, on i ona) dziadkowie siedzieli pod piecem i nic nie
mówili.
2. Miałem jedną siostrę, z którą spędziłem dzieciństwo w sierocińcu.
......... (każde z dwojga, on i ona) spędziliśmy kilka lat w tym sierocińcu.
3. Na pomoc natychmiast pospieszył mój ojciec i nasza mama.
......... (każde z dwojga, on i ona) rodzice pospieszyli pierwsi.
4. Ostatni do mety przybiegł Piotr. Za nimi była jeszcze Maria.
......... (każde z dwojga, on i ona) przybiegli do mety ostatni.
5. To zadanie może rozwiązać tylko profesor albo jego asystentka.
Tylko ich ......... (każde z dwojga, on i ona) może rozwiązać to zadanie.
6. Zarówno syn, jak i córka wybrali studia ekonomiczne.
......... (każde z dwojga, on i ona) wybrali studia ekonomiczne.
7. Przygotowano salon dla pana Nowaka i jego żony.
Przygotowano już salon dla ......... (każde z dwojga, on i ona) gości.
8. Przed chwilą było dwie pary nożyczek. W tej chwili nie ma ani jednej
pary.
Przepadło gdzieś ......... (każde z dwojga, to i to) nożyczek.
9. On to zrozumiał. Ona też to zrozumiała.
......... (każde z dwojga, on i ona) zrozumieli wszystko w mgnieniu oka.
10. Przygotowano pokoje dla pana ambasadora i jego żony.
......... (każde z dwojga, on i ona) ambasadorostwo mieli już przygotowane
pokoje.

22
Ćwiczenie 37
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika zbiorowego
oboje/obydwoje.
WZÓR
Spędziłem wieczór sylwestrowy tylko z żoną.
Spędziliśmy oboje/obydwoje (każde z dwojga, on i ona) miły, spokojny
wieczór sylwestrowy.
1. Na kolacji byłem tylko ja i moja najlepsza znajoma.
......... (każde z dwojga, on i ona) spędziliśmy ten wieczór przy szampanie.
2.Wczoraj dotarła do mnie wiadomość o chorobie brata i siostry.
Ta wiadomość o ......... (każde z dwojga, on i ona) rodzeństwie dotarła do
mnie wczoraj.
3. On wygrał rozrywki szachowe. Jego siostra też wygrała w tym samym
turnieju.
Długo mówiono o ......... (każde z dwojga, on i ona) rodzeństwie – zwy-
cięzcach turnieju.
4. On był rozbitkiem. Ona też była rozbitkiem.
......... (2) rozbitków dziękowało za uratowanie im życia.
5. Do tej sprawy opłaciliśmy pana adwokata i panią adwokat.
Zaangażowaliśmy do tej sprawy ......... (każde z dwojga, on i ona) dobrych
adwokatów.
6. Dyrektor długo rozmawiał ze swoim współpracownikiem i swoją
współpracownicą.
Dyrektor rozmawiał z ......... (każde z dwojga, on i ona) współpracowni-
ków.
7. Artysta dał swoje autografy chłopcu i dziewczynce.
Artysta rozdał autograf ......... (każde z dwojga, on i ona) wielbicielom.
8. Uhonorowano wysokimi nagrodami jedną Polkę i jednego Polaka.
......... (każde z dwojga, on i ona) Polaków uhonorowano wysokimi nagro-
dami.
9. Jeden chłopiec i jego siostra stracili rodziców.
Władze miasta przyznały zapomogi ......... (każde z dwojga, on i ona) ro-
dzeństwa.
10. Ksiądz dał święte obrazki małej dziewczynce i małemu chłopcu.
Ksiądz dał obrazki ......... (każde z dwojga, on i ona) dzieciom.

23
Ćwiczenie 38
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika zbiorowego
oboje/obydwoje.
WZÓR
Jesienią chodził na grzyby z obojgiem/obydwojgiem (każde z dwojga, on
i ona) rodzeństwa.
1. Myślę ciągle o ......... (każde z dwojga, on i ona) rodzeństwie.
2. Przyglądam się z dużym zainteresowaniem tym ......... (2) dzieciom.
3. Niania wreszcie podała obiad ......... (każde z dwojga, on i ona) rodzeń-
stwa.
4. Zaprzężono do ......... (to i to) sań konie i ruszyliśmy na kulig.
5. Nie było dzisiaj na lekcji tańca ......... (każde z dwojga, on i ona) dziew-
cząt.
6. Opiekujemy się ......... (każde z dwojga, on i ona) dziewcząt z sierocińca.
7. Na zajęciach nie było ......... (każde z dwojga, on i ona) studentów.
8. Psycholog rozmawiał długo z ......... (każde z dwojga, on i ona) rodzeń-
stwa.
9. O ......... (każde z dwojga, on i ona) skrzypkach napisano wiele pochwal-
nych słów.
10. Na spotkanie ze znanym pisarzem przyszło ......... (każde z dwojga, on
i ona) jego wielbicieli.
11. Na spotkanie ze znanym pisarzem przyszło ......... (każde z dwojga, on
i ona) jego wielbicieli.
Ćwiczenie 39
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika zbiorowego
oboje/obydwoje.
WZÓR
Oboje/оbydwoje (każde z dwojga, on i ona) rodzeństwa pracowało w tej
samej firmie.
1. ......... (każde z dwojga, on i ona) uczniów zachorowało na żółtaczkę.
2. Muszę opiekować się ......... (każde z dwojga, on i ona) dzieci.
3. W seminarium naukowym uczestniczyło ......... (każde z dwojga, on i
ona) studentów.
4. ......... (każde z dwojga, on i ona) zakochanych siedziało na jednej huś-
tawce.

24
5. ......... (każde z dwojga, on i ona) rodzeństwa przyjechało na święta wiel-
kanocne.
6. ......... (każde z dwojga, on i ona) studentów nie zdało tego egzaminu.
7. ......... (każde z dwojga, on i ona) adwokatów ma tutaj swoje biura.
8. Rozmawiałem już z ......... (każde z dwojga, on i ona) kandydatów.
9. Do egzaminów wstępnych przygotowywało się..........(każde z dwojga,
oni ona) kandydatów na studia.
10. ......... (każde z dwojga, on i ona) przyjaciół odwiedziło nas dzisiaj.
Ćwiczenie 40
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika zbiorowego
oboje/obydwoje.
WZÓR
Do samochodu wsiadła najpierw panna młoda, a za nią pan młody.
Oboje/оbydwoje (każde z dwojga, on i ona) państwo młodzi wsiedli do
samochodu.
1. Na moich imieninach nie pojawiła się ani pani Nowak, ani jej mąż.
......... (każde z dwojga, on i ona) państwo Nowakowie nie pojawili się na
moich imieninach.
2. Zarówno nasz ojciec, jak i matka są w podeszłym wieku.
......... (każde z dwojga, on i ona) nasi rodzice są już w podeszłym wieku.
3. Wujek i wujenka mieszkają blisko nas.
......... (każde z dwojga, on i ona) wujostwo mieszkają w bliskim sąsiedztwie.
4. Kapłan rozmawiał zarówno z panną młodą, jak i panem młodym.
Kapłan rozmawiał z ......... (każde z dwojga, on i ona) państwem młodymi.
5. Policja przeprowadziła wywiad najpierw z panem Jabłońskim, a dopie-
ro później z jego żoną.
Policja przeprowadziła wywiad z ......... (każde z dwojga, on i ona) pań-
stwem Jabłońskimi.
6. Wychowawca rozmawiał na temat problemów wychowawczych ich
syna najpierw z panem Jabłońskim, a potem z panią Jabłońską.
Wychowawca rozmawiał z ......... (każde z dwojga, on i ona) Jabłońskich
na temat problemów wychowawczych ich syna.
7. Przed Urzędem Stanu Cywilnego byli już wszyscy goście. Brakowało
jedynie państwa młodych.
Wszyscy się stawili na uroczystość ślubu, oprócz ......... (każde z dwojga,
on i ona) państwa młodych.

25
8. Mężczyźni wręczali bukiety kwiatów pannie młodej, a kobiety panu
młodemu.
Wszyscy dawali bukiety kwiatów ......... (każde z dwojga, on i ona) pań-
stwu młodym.
9. Na zabawie tanecznej najpierw zauważyliśmy wujenkę, a potem wujka.
Widzieliśmy ......... (każde z dwojga, on i ona) wujostwa na zabawie ta-
necznej.
10. Opowiadano dziwne rzeczy o pannie młodej. Opowiadano też prze-
dziwne historie o panu młodym.
Opowiadano dziwne rzeczy o ......... (każde z dwojga, on i ona) państwu
młodych.
Ćwiczenie 41
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika zbiorowego
oboje/obydwoje.
WZÓR
Oboje/obydwoje (każde z dwojga, on i ona) rodziców nie zgodziło się na
jej ożenek.
1. ......... (każde z dwojga, on i ona) kuzynostwa wrócą z wycieczki w tym
tygodniu.
2. Przekazaliśmy kondolencje ......... (każde z dwojga, on i ona) rodzicom.
3. ......... (każde z dwojga, on i ona) państwo Kowalscy przychodzą do nas
z wizytą raz na tydzień.
4. Od dawna poszukuję informacji o ......... (każde z dwojga, on i ona) mo-
ich dziadkach ze strony matki.
5. ......... (każde z dwojga, on i ona) państwa Jabłońskich można codziennie
spotkać na targu.
6. ......... (każde z dwojga, on i ona) mecenasostwo często spotykają się z
nami.
7. Rozmawiałem już o niej z ......... (każde z dwojga, on i ona) Jabłoń-
skich.
8. Lubię wspominać o ......... (każde z dwojga, on i ona) moich dziad-
kach.
9. Daliśmy prezenty na gwiazdkę ......... (każde z dwojga, on i ona) rodzi-
com.
10. Gratulowaliśmy nagrody ......... (każde z dwojga, on i ona) kuzy-
nostwu.

26
Ćwiczenie 42
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika zbiorowego
oboje/obydwoje.
WZÓR
Rozmawialiśmy o wujence i wujku, którzy mają kłopoty finansowe.
Rozmawialiśmy o obojgu/obydwojgu (każde z dwojga, on i ona) wujo-
stwa, którzy mają kłopoty finansowe.
1. Najpierw rozmawiałem z jego małżonką, a potem z nim.
Rozmawiałem już z ......... (każde z dwojga, on i ona) małżonków.
2. Na rozprawę nie stawiła się ani podejrzana, ani podejrzany.
......... (każde z dwojga, on i ona) podejrzanych nie stawiło się na rozprawę.
3. Brakuje jednej uczennicy i jednego ucznia, na których czekamy.
Wciąż brakuje ......... (każde z dwojga, on i ona) uczniów, na których cze-
kamy.
4. Nasza zawodniczka zdobyła złoty medal, a jej kolega zdobył srebrny
medal.
Gratulowano ......... (każde z dwojga, on i ona) zwycięzcom zasłużonych
medali.
5. Dyrektor zobaczył jednego ucznia i jedną uczennicę na wagarach.
Dyrektor widział ......... (każde z dwojga, on i ona) uczniów na wagarach.
6. Wychowawca dyskutował z Jolą i Jackiem, którzy mieli oceny niedo-
stateczne z fizyki.
Wychowawca już kilka razy dyskutował z ......... (każde z dwojga, on i
ona) uczniów, którzy mają oceny niedostateczne z fizyki.
7. Do samochodu wsiadła najpierw panna młoda, a za nią pan młody.
......... (każde z dwojga, on i ona) państwo młodzi wsiedli do samochodu.
8. Jedna studentka i jeden student z naszej uczelni uczestniczyli w finale
olimpiady.
Koledzy opowiadali o ......... (każde z dwojga, on i ona) studentach, którzy
uczestniczyli w finale olimpiady.
9. Jeden podróżny wskakiwał do ruszającego pociągu. Po chwili wskoczy-
ła również jakaś młoda dziewczyna.
Widzieliśmy, jak ......... (każde z dwojga, on i ona) podróżnych wskakiwa-
ło do ruszającego pociągu.
10. Do samochodu wsiadła jakaś pani, a za nią jakiś pan.
......... (każde z dwojga, on i ona) państwo wsiedli do samochodu.

27
Ćwiczenie 43
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika zbiorowego
oboje/obydwoje.
WZÓR
Oboje/obydwoje (każde z dwojga, on i ona) śpiewaków oczarowało
wszystkich obecnych w sali koncertowej.
1. ......... (każde z dwojga, on i ona) rodziców wzruszyło nas swoją szczo-
drością.
2. ......... (każde z dwojga, on i ona) rodzice wzruszyli nas swoją szczodrością.
3. ......... (każde z dwojga, on i ona) dzieci miało kłopoty w szkole.
4. ......... (każde z dwojga, on i ona) adwokatów ma dobrą opinię w tym
mieście.
5. ......... (każde z dwojga, on i ona) dyrektorostwo zarządzają świetnie
zespołem szkół policealnych.
6. ......... (każde z dwojga, on i ona) artystów podbiło publiczność swoją
żywiołową grą.
7. ......... (każde z dwojga, on i ona) naczelników poczty należało do grupy
skorumpowanych urzędników.
8. ......... (każde z dwojga, on i ona) spikerów cieszyło się niezwykłą popu-
larnością wśród słuchaczy.
9. ......... (każde z dwojga, on i ona) prezenterów telewizyjnych zajmowało
czołowe miejsca na listach rankingowych.
10. ......... (każde z dwojga, on i ona) animatorów telewizyjnych występo-
wało w tym samym programie.
Ćwiczenie 44
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika zbiorowego
oboje/obydwoje.
WZÓR
Bano się tych obojga/obydwojga (każde z dwojga, on i ona) włóczęgów.
1. Przyglądałem się ......... (każde z dwojga, on i ona) ludziom, którzy za-
żarcie dyskutowali.
2. Rozmyślałem o ......... (każde z dwojga, on i ona) rodzicach, którzy wy-
jechali do Stanów Zjednoczonych.
3. ......... (każde z dwojga, on i ona) państwo Nowakowie weszli w tym
samym momencie do salonu.

28
4. Roztrząsaliśmy różne sprawy z ......... (każde z dwojga, on i ona) Jabłoń-
skich.
5. Przyjechali już ......... (każde z dwojga, on i ona) państwo Jabłońscy.
6. Wyjechali już ......... (każde z dwojga, on i ona) rodzice Jacka.
7. Odwiedziliśmy wczoraj ......... (każde z dwojga, on i ona) państwa Ja-
błońskich.
8. Straciłem ......... (każde z dwojga, on i ona) rodziców.
9. Na skutek tąpnięcia powypadały szyby w ......... (każde z dwojga, to i to)
niedawno oszklonych drzwiach.
10. ......... (każde z dwojga, on i ona) podróżnych dojechało szczęśliwie
do celu.
Ćwiczenie 45
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika zbiorowego
oboje/obydwoje.
WZÓR
Przyjdźcie tu oboje/obydwoje (każde z dwojga, on i ona).
1. Nie wystarczy jedzenia dla nas ......... (każde z dwojga, on i ona).
2. Trzeba dać wody ......... (każde z dwojga, to i to) szczeniętom.
3. Muszę napisać list do ......... (każde z dwojga, on i ona) przyjaciół.
4. ......... (każde z dwojga, to i to) drzwi się nie domyka.
5. ......... (każde z dwojga, to i to) drzwi było otwartych.
6. Wy ......... (każde z dwojga, on i ona) robicie zawsze, co chcecie.
7. Wy ......... (każde z dwojga, on i ona), wynoście się stąd!
8. Was ......... (każde z dwojga, on i ona) należałoby wyrzucić z pracy!
9. Ich ......... (każde z dwojga, on i ona) powinien pan wyrzucić stąd!
10. My ......... (każde z dwojga, on i ona) powinniśmy się usunąć z działal-
ności politycznej.
TRZY – TRZEJ – TRZECH
CZTERY – CZTEREJ – CZTERECH
Ćwiczenie 46
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzy/cztery.
WZÓR
Do końca roku mamy tylko trzy (3) spotkania.
1. Wciąż myślała o tych ......... (3) tygodniach, które całkowicie zmieniły
jej życie.

29
2. Ekspert długo przyglądał się ......... (3) banknotom, z których jeden był
fałszywym banknotem.
3. Czy wszystkie te drobiazgi są w cenie............... ......... (4) złotych?
4. Mam jeden duży pokój z ......... ......... (4) oknami.
5. W następnych ......... (3) latach będę mniej pracował, a więcej zarabiał.
6. Od ......... (4) lat jestem bez pracy.
7. Chłopczyk szedł miarowo licząc swe kroki: raz, dwa, ......... (3) cztery,
pięć.
8. Musisz przesunąć tę szafę o ......... (3) centymetry.
9. Dwa razy ......... (3) równa się sześć.
10. Dziesięć odjąć ......... (3) równa się siedem.
Ćwiczenie 47
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzy/cztery.
WZÓR
Trzy pomnożyć przez trzy (3) równa się dziewięć.
1. Osiem dodać ......... (3) równa się jedenaście.
2. Spotykam się z nim co ......... (3) tygodnie.
3. Za granicę wyjeżdżam za ......... .(4) tygodnie.
4. Przyjechał do nas na ......... (3) miesiące.
5. ......... (4) jest drugą liczbą parzystą.
6. Musisz tutaj dopisać jeszcze ......... (3) zera.
7. Opowiedz to krótko, w ......... (3) krótkich zdaniach.
8. Wyrwano mi już ......... (3) zęby.
9. Zepsułeś już ......... (4) parasole.
10. ......... (4) dojrzałe jabłka wisiały na drzewie.
Ćwiczenie 48
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzy/cztery.
WZÓR
Trzy (3) bociany stały na łące.
1. Był tak słaby, że nie mógł zrobić ......... (3) kroków.
2. ......... (4) samochody sportowe pędziły z zastraszającą szybkością.
3. ......... (3) czołgi wroga zbliżały się do wschodnich dzielnic miasta.
4. Nie denerwuj się. To sprawa ......... (3) albo czterech dni.
5. Lubiła siedzieć w kuchni ze swoimi ......... (3) kotami.
6. Tutaj są jeszcze ......... (4) wolne miejsca.

30
7. Sześć osób siedzi w ........ (3) wielkich fotelach.
8. ......... (3) koty spały na łóżku.
9. Mój synek ma dopiero ......... (4) latka.
10. Moja córka chodzi do przedszkola od ......... (3) lat.
Ćwiczenie 49
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzy/
cztery.
WZÓR
Trzy (3) kobiety stały na chodniku.
1. ......... (3) książki leżą na półce.
2. ......... (4) długopisy leżą na biurku.
3. Powiedziałem o tej sprawie tylko ......... (3) osobom.
4. Wyróżniono medalami ......... (4) znakomite sprinterki.
5. Kup ......... (3) ogórki do sałaty.
6. Muszę kupić ......... (4) różne słowniki.
7. Mieszkali w ......... (3) różnych miastach Polski.
8. W tej restauracji pracują ......... (4) kelnerki.
9. Zabrakło mi ......... (3) punktów do zwycięstwa.
10. ......... (3) osobom dano wypowiedzenia umowy o pracę.
Ćwiczenie 50
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzy/
cztery.
WZÓR
Ciągle brakuje trzech (3) osób do rozpoczęcia gry.
l. Za ......... (4) tygodnie będziemy w Paryżu.
2. Nie mogę uporać się z tymi ......... (3) zadaniami z matematyki.
3. Zaprosiliśmy na zabawę ......... (4) nasze najlepsze koleżanki.
4. Mam piękny dom z ......... (3) balkonami.
5. Tylko ......... (3) osoby siedziały spokojnie podczas mojego wykładu.
6. W poczekalni czekają ......... (4) osoby.
7. W tej sali pracują ......... (3) pielęgniarki.
8. W tym mieście są ......... (4) muzea.
9. Od ......... (3) pań otrzymaliśmy już potwierdzenia przyjazdu na konfe-
rencję.
10. Od ......... (4) osób otrzymaliśmy zaproszenia na święta.

31
Ćwiczenie 51
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzy/cztery.
WZÓR
Do trzech (3) osób wysłano już zaproszenia.
1. Wysłaliśmy już zaproszenia do .........(4) pań.
2. Przed domem siedziała babcia z ......... (3) dziewczynkami.
3. W czasie wakacji pracowałem na budowie ......... (3) godziny dziennie.
4. Wyjeżdżam na ......... (4) miesiące do USA.
5. Spędzę tutaj ......... (3) długie lata.
6. Zrobiliśmy projekt w ciągu ......... (3) godzin.
7. Zarobiłem dzisiaj tylko ......... (4) złote.
8 ......... (4) jest liczbą parzystą.
9. Spotykał się z ......... (3) różnymi klientkami w ciągu tygodnia.
10. Widzę tutaj tylko ......... (4) pracownice przy maszynach.
Ćwiczenie 52
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzy/cztery.
WZÓR
Przez cztery (4) dni wolne od pracy znakomicie wypocząłem.
1. Czułem się źle przez ......... .(3) tygodnie.
2. Ten bilet kosztuje tylko ......... (4) złote.
3. ......... (3) zwierzęta spokojnie stały w klatce.
4. Zwiedziliśmy w Krakowie ........ (3) wspaniałe muzea.
5. Pożyczę ci ......... (3) najnowsze książki tego autora.
6. Od ......... (4) tygodni nie mogę spać.
7. Z ......... (3) jabłek nie zrobisz dużej szarlotki.
8. Czekaliśmy na przejazd przez granicę około ......... (3) dni.
9. Musi pan przejechać przez ......... (3) skrzyżowania.
10. Kupiliśmy około ......... .(4) kilogramów znakomitych ryb.
Ćwiczenie 53
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzy/cztery.
WZÓR
Co cztery (4) ręce, to nie dwie.
1. Rozmawiał ciągle z tymi samymi ......... (3) kobietami.
2. Zajmował się jednocześnie ........ (3) sprawami.

32
3. Przyglądał się ......... (3) kobietom, siedzącym na ławce.
4. Bardzo lubiłem te ......... (4) stare kobiety.
5. Policja interesuje się ......... (4) sprawami kryminalnymi.
6. Lew stał mocno na ......... .(4) łapach.
7. Żonglował świetnie ......... .(4) płonącymi pochodniami.
8. ......... (3) artystki kłaniają się publiczności.
9. Jest za ......... (4) minuty dwunasta.
10. W wojsku na śniadanie jadałem aż ......... (4) bułki z masłem.
Ćwiczenie 54
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzy/cztery.
WZÓR
Codziennie kupuję cztery (4) różne gazety.
1. Siedziałem sam przez ......... (4) godziny.
2. Wyszła z pracy tylko na ......... (3) minuty.
3. Za ......... (3) godziny będzie pełnia księżyca.
4. Przyszedł do nas z ......... (4) pięknymi różami.
5. Niczego dobrego nie słyszałem o tych ......... (3) kobietach.
6. Pracuję już od ......... (4) godzin.
7. Uczę się języka niemieckiego przez ........(4) godziny dziennie.
8. Nie możemy sobie poradzić z ........ (3) najmłodszymi córkami.
9. Powiedział to tylko ........ (3) osobom.
10. Prasa obszernie pisała już o tych ......... (3) poważnych aferach.
Ćwiczenie 55
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzy/cztery.
WZÓR
W tym pokoju mieszkają trzy (3) Włoszki.
1. Od lat uczę w ......... (3) różnych szkołach.
2. Od ......... (4) godzin czekam na ciebie.
3. ......... (4) dziewczynki biegały po boisku.
4. ......... (3) maszyny przestały pracować.
5. ......... (3) kobiety idą spacerkiem w kierunku lasu.
6. Dał drogie prezenty ......... (4) dziewczynkom.
7. Przeczytałem w ciągu tygodnia ........ (3) grube książki.
8. Nie oddałem do wypożyczalni ......... (4) pożyczonych kaset.

33
9. ......... (3) zawodniczki czekały na trenera.
10. Czekam na ciebie około ......... (3) godzin.
Ćwiczenie 56
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzy/cztery.
WZÓR
Do naprawy urządzeń chłodniczych przyszli trzy (3) fachowcy.
1. Aż ......... (4) pracownicy są podejrzani o branie łapówek.
2. Zrobiło mi się żal tych ......... (3) biednych ludzi.
3. Rozmawiała długo z jakimiś ......... (4) mężczyznami.
4. Przed zamknięciem biura przyszli jeszcze jacyś ......... (3) petenci.
5. Dlaczego przyglądasz się tym ......... (4) chłopcom?
6. ......... (3) klienci czekali na załatwienie sprawy.
7. ......... (3) (mężczyzna + mężczyzna + mężczyzna) ludzie rozmawiali ze
sobą na ulicy.
8. ......... (3) (jeden ojciec, drugi ojciec i trzeci ojciec) rodzice dyskutowali
między sobą.
9. ......... (3) aktorzy (jeden aktor, drugi aktor i trzeci aktor) grali znakomi-
cie w tej sztuce role komików.
10. Do naszej szkoły przyszli ......... (4) nowi uczniowie.
Ćwiczenie 57
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzy/cztery.
WZÓR
Trzem (3) pacjentom amputowano nogi.
1. Razem z ......... (3) kolegami wybieramy się na wycieczkę w góry.
2. Widzę tutaj tylko ......... (3) panów, którzy są zadowoleni z mojej de-
cyzji.
3. Dostałem prezenty od ......... (4) przyjaciół.
4. Pożyczyłem pieniądze od ......... (3) znajomych.
5. Daliśmy nagrody ......... (4) najlepszym uczniom w szkole.
6. Po ulicy chodzą od kilku godzin ........ (4) policjanci.
7. ......... (4) uczniowie nie chcieli pisać sprawdzianu.
8. Oglądałem ten film z moimi ........ (3) kolegami.
9. ......... (4) panowie stali przed bramą.
10. ......... (4) śmieszni chłopcy grali w tym filmie role złodziejaszków.

34
Ćwiczenie 58
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzy/cztery.
WZÓR
Czterech (4) staruszków idzie powoli.
1. Dopiero po przerwie ......... (3) wspaniałych piłkarzy pojawiło się na
stadionie.
2. W naszej ekipie było ......... (4) zdolnych obcokrajowców.
3. ......... (3) studentów oczekiwało na rozpoczęcie egzaminu ustnego.
4. ......... (4) policjantów zapukało do drzwi mojego mieszkania wczesnym
rankiem.
5. ......... (3) księży prowadziło kondukt żałobny.
6. Przed zamknięciem biura przyszło jeszcze ......... (4) zdenerwowanych
petentów.
7. ......... (4) akrobatów przygotowywało się do nowego numeru popiso-
wego.
8. ......... (3) ludzi {mężczyzna + mężczyzna + mężczyzna) rozmawia na
ulicy.
9. ......... (3) rodziców (jeden ojciec, drugi ojciec i trzeci ojciec) rozmawia-
ło ze sobą.
10. Tylko ......... (3) aktorów (jeden aktor, drugi aktor i trzeci aktor) świet-
nie grało w tej sztuce.
Ćwiczenie 59
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzy/cztery.
WZÓR
Czterech (4) policjantów czeka już przed domem.
1. ......... (3) płetwonurków skakało do wody.
2. Było tutaj ......... (3) podejrzanych panów.
3. Przyszło do nas nad ranem ......... (4) policjantów.
4. ......... (4) piekarzy pracowało w tej piekarni.
5. Dyskusja z tymi ......... (3) politykami jest bardzo trudna.
6. Pokazywaliśmy już tę działkę budowlaną .........(4) różnym osobom.
7. ......... (4) bandytów napadło na konwój.
8. W tym barze pracuje aż ......... .(4) barmanów.
9. W autobusie siedziało tylko ......... (4) pasażerów.
10. ......... (3) moich synów służyło w marynarce wojennej.

35
Ćwiczenie 60
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzy/cztery.
WZÓR
W tej konferencji bierze udział czterech (4) największych specjalistów w
dziedzinie fizyki jądrowej.
1. Na tej budowie pracuje ......... (4) robotników.
2. Na spotkaniu z premierem było tylko ......... (4) dziennikarzy.
3. Tylko ......... (3) studentów nie podeszło do egzaminów w sesji zimowej.
4. ......... (4) szefów nie było na zebraniu.
5. Wysłaliśmy zaproszenia dopiero do ......... (3) panów.
6. ......... (4) mężczyzn gra w piłkę.
7. ......... (3) studentów czeka w kolejce przed dziekanatem.
8. ......... (4) lekarzy utraciło prawo do wykonywania zawodu lekarza.
9. ......... (3) akrobatów przygotowywało się do występów w cyrku.
10. ......... (4) kosmonautów przyjechało na spotkanie z młodzieżą.
Ćwiczenie 61
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzy/cztery.
WZÓR
Do naszej szkoły przyszło trzech (3) nowych uczniów.
1. Tylko nas ......... (4) odwiedziło chorą koleżankę.
2. Tylko nas ......... (3) zrozumiało, co mówił nauczyciel.
3. W tym pokoju mieszka ......... (3) Włochów.
4. ......... (4) żołnierzy spacerowało po parku.
5. ......... (3) profesorów naszego uniwersytetu otrzymało nagrody Nobla.
6. Przed południem odwiedziło wystawę tylko ......... (4) klientów.
7 ......... (3) szefów przedsiębiorstw nie przybyło na spotkanie.
8. W ciągu roku usunięto ze stanowisk ......... (4) ministrów.
9. ......... (4) premierów wymieniło uściski dłoni.
10. Ten kurs prowadzi ......... (4) instruktorów.
Ćwiczenie 62
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzy/cztery.
WZÓR
Trzej (3) chłopcy są już w klasie i czekają na nauczyciela.
1. Przyszli jeszcze ......... (3) nowi klienci.

36
2. Powiadomiliśmy o nadużyciach w firmie wszystkich ......... (3) dyrek-
torów.
3. Pokazaliśmy to mieszkanie na sprzedaż już ......... (4) zainteresowanym.
4. Trzy kobiety i ......... (3) mężczyźni uwijają się przy zwózce siana.
5. Od kilku dni nie możemy nawiązać kontaktu z ......... (4) alpinistami.
6. Dyskutowaliśmy o ......... (3) naszych finalistach.
7. W areszcie tymczasowym znajdowało się ......... (3) zatrzymanych.
8. Za chwilę będą startować ......... (3) najlepsi zawodnicy.
9. Zaprosiliśmy na zabawę taneczną ......... (4) naszych najlepszych kole-
gów.
10. ......... (3) robotnicy pracują opieszale na tej budowie.
Ćwiczenie 63
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzy/cztery.
WZÓR
Moi trzej (3) bracia studiują na politechnice.
1. ......... (3) dziennikarze wyjechali na Litwę.
2. Od ......... (4) panów otrzymaliśmy potwierdzenia przyjazdu.
3. ......... ........ ........ (3) nasi inżynierowie otrzymali prestiżowe nagrody.
4. Spotykał się z ......... (3) wywiadowcami wyłącznie w ich biurach.
5. Nie widziałem tych ......... (3) panów od tygodnia.
6. Dałam tym ......... (4) panom zaproszenia na imprezę.
7. Od tych ......... (3) panów otrzymuję ciągle piękne bukiety kwiatów.
8. ........(3) bracia opuścili już nasz dom rodzinny.
9. ......... (3) braci opuściło już nasz dom rodzinny.
10. ......... (4) profesorów z naszego wydziału odeszło już na emeryturę.

PIĘĆ – PIĘTNAŚCIE – PIĘĆDZIESIĄT


PIĘCIU – PIĘTNASTU – PIĘĆDZIESIĘCIU
Ćwiczenie 64
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika od pięciu
wzwyż.
WZÓR
Mam aż pięciu (5) braci.
1. Rozmyślała o tych ......... (5) latach, które całkowicie zmieniły jej życie.
2. Długo przyglądał się ......... (5) różnym modelom samolotów.

37
3. Czy wszystkie te drobiazgi są w cenie ......... (5) złotych?
4. Mam jeden duży salon z ......... (6) oknami.
5. W następnych ......... (5) latach będę mniej pracował, a więcej zarabiał.
6. Od ......... (5) lat jestem bez pracy.
7. Chłopczyk szedł miarowo licząc swe kroki: raz, dwa, trzy, cztery, .........
sześć.
8. Musisz przesunąć ten mebel o ......... (15) centymetrów.
9. Dwa razy ......... (5) równa się dziesięć.
10. Dziesięć odjąć ......... (5) równa się pięć.
Ćwiczenie 65
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika od pięciu wzwyż.
WZÓR
Trzy pomnożyć przez piętnaście (15) równa się czterdzieści pięć.
1. Osiem dodać ......... (5) równa się trzynaście.
2. Spotykam się z nim co ......... (5) tygodni.
3. Za granicę wyjeżdżam za ......... (6) miesięcy.
4. Przyjechał do nas na ......... (5) miesięcy.
5. ......... (5) nie jest liczbą parzystą.
6. Musisz tutaj dopisać jeszcze ......... (5) zer.
7. Powiedz to krótko, w ......... (5) słowach.
8. Mówiłem ci to już chyba ......... (5) razy.
9. W tym roku luty ma tylko ......... (28) dni.
10. ......... (6) dojrzałych jabłek wisiało na drzewie.
Ćwiczenie 66
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika od pięciu
wzwyż.
WZÓR
Pięć (5) bocianów stało na łące.
1. Był tak słaby, że nie mógł zrobić ......... (5) kroków.
2. ......... (6) samochodów wyścigowych pędziło z dużą szybkością.
3. ......... (8) czołgów zbliżało się do rogatek miasta.
4. Nie denerwuj się. To sprawa ......... (5) albo sześciu dni.
5. Lubiła siedzieć w kuchni ze swoimi ......... (5) kotami.
6. Tutaj jest jeszcze ......... (7) wolnych miejsc.

38
7. Dziesięć osób siedzi na ......... (5) wielkich fotelach.
8. ......... (5) kotów spało na łóżku.
9. Mój synek ma dopiero ......... (5) lat.
10. Moja córka chodzi na lekcje tańca od ......... (6) lat.
Ćwiczenie 67
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika od pięciu
wzwyż.
WZÓR
Przez sześć (6) dni wolnych od pracy znakomicie wypocząłem.
1. Czułem się źle przez ......... (5) tygodni.
2. Ten bilet kosztuje tylko ......... (10) złotych.
3. Mam ......... (6) nowych modeli samochodów.
4. Zwiedziliśmy. ......... (5) wspaniałych muzeów.
5. Pożyczę ci ......... (6) najnowszych książek z informatyki.
6. Od ......... (5) tygodni nie mogę spać.
7. Z ......... (6) jabłek można zrobić dużą szarlotkę.
8. Czekaliśmy na ich przyjazd około ......... (6) dni.
9. Przejechałem już przez ......... (5) najdłuższych mostów na świecie.
10. Kupiliśmy około ......... (5) kilogramów mięsa.
Ćwiczenie 68
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika od pięciu
wzwyż.
WZÓR
Kupiłem pięć (5) pięknych róż dla ciebie.
1. Rozmawiał ciągle z tymi samymi ......... (5) artystkami.
2. Przygotowywała wystawny obiad z ......... (15) kuropatw.
3. Przyglądał się ......... (5) starym kobietom, siedzącym na ławce.
4. Bardzo lubiłem te ......... (5) starych kobiet.
5. Policja interesuje się ......... (6) sprawami kryminalnymi.
6. Konstrukcja domku trzymała się na ......... (6) betonowych podporach.
7. Opiekowała się ......... (6) dziewczynkami z sierocińca.
8. ......... (5) artystek kłania się publiczności.
9. Jest za ......... (15) minut dwunasta.
10. Na śniadanie zjadł aż ......... (5) bułek z masłem.

39
Ćwiczenie 69
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika od pięciu
wzwyż.
WZÓR
Codziennie kupuję sześć (6) różnych gazet.
1. Siedziałem sam przez ......... (6) godzin.
2. Wyszła z pracy tylko na ......... (5) minut.
3. Za ......... (5) godzin będzie zmiana czasu letniego na zimowy.
4. Przyszedł do nas z ......... (6) pięknymi bukietami kwiatów.
5. Niczego dobrego nie słyszałem o tych ......... (5) kobietach.
6. Pracuję już od ......... (6) godzin.
7. W czasie wakacji uczę się języka francuskiego ......... (5) godzin
dziennie.
8. Nie możemy sobie poradzić z ......... (5) najtrudniejszymi sprawami.
9. Powiedział to tylko ......... (5) osobom.
10. Rozmawialiśmy już o tych ......... (5) ważnych aferach.
Ćwiczenie 70
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika od pięciu
wzwyż.
WZÓR
W tym hotelu mieszka pięć (5) Włoszek.
1. Po ukończeniu studiów pracowałem już w ......... (5) różnych szko-
łach.
2. Od ......... (6) godzin czekam na ciebie.
3. ......... (6) dziewczynek biegało po boisku.
4. ......... (5) maszyn przestało pracować.
5. ......... (7) kobiet idzie spacerkiem w kierunku lasu.
6. Dał drogie prezenty ......... (5) dziewczynkom.
7. Przeczytałem w ciągu miesiąca ......... (5) grubych książek.
8. Nie oddałem do biblioteki ......... (6) pożyczonych gazet.
9. ......... (6) zawodniczek czekało na rozpoczęcie treningu.
10. Czekałem na ciebie około ......... (5) godzin.

40
Ćwiczenie 71
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika od pięciu
wzwyż.
WZÓR
Pięć (5) obrazów wisi na ścianie w tym pokoju.
1. ......... (26) samochodów zderzyło się na oblodzonej autostradzie.
2. ......... (50) robotnic stoi przy maszynach przez osiem godzin dziennie.
3. Mam w pokoju piękną biblioteczkę z ......... (15) półkami.
4. Ciekawa jest ta wystawa z ......... (50) tłumaczeniami tego pisarza.
5. Ćwiczę biegi razem z ......... (15) koleżankami z mojej szkoły.
6. Liczebnik ......... (15) łączy się z podmiotem w dopełniaczu i z orzecze-
niem w liczbie pojedynczej.
7. ......... (15) wypracowań do poprawy leży przed zmęczoną nauczycielką
języka polskiego.
8. Włożyła do koszyka ......... (50) jabłek.
9. ......... (15) dodać trzydzieści pięć równa się pięćdziesiąt.
10. Dziesięć odjąć pięć równa się ......... (5).
11. ......... (22) jabłka leżą na stole.
12. ......... (23) kobiety czekają w kolejce.
13. ......... (24) konie biegają po pastwisku.
14. ......... (32) lata upłynęły od ostatniego naszego spotkania.
15. ......... (33) albumy leżą na wystawie.
Ćwiczenie 72
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika od pięciu
wzwyż.
WZÓR
Moja córeczka ma już pięć (5) lat.
1. Przejechałem dzisiaj nowym samochodem ponad ......... (50) kilomet­
rów.
2. Mój brat ma już ......... (50) lat.
3. Brakuje mi do zapłacenia rachunku ......... (5) złotych.
4. Wyszła na zakupy z ......... (50) złotymi w portfelu.
5. Brakowało mu na alkohol ......... (15) złotych.
6. ......... (5) jest liczbą nieparzystą.
7. Podoba mi się ten zamek z ......... (6) wieżami.

41
8. Przed nami przejechała kolumna ......... (15) wojskowych samocho-
dów.
9. Mam pistolet i ......... (5) naboi.
10. Obejrzałem już ......... (15) odcinków tego serialu.
Ćwiczenie 73
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika od pięciu
wzwyż.
WZÓR
Ten balet składa się z piętnastu (15) bardzo młodych tancerek.
1. ......... (55) psów uczestniczyło w konkursie psów rasowych.
2. Bukiet z ......... (15) różami wyglądał pięknie.
3. O jego ......... (5) tomikach poezji pisano zawsze pochlebnie.
4. Bibliotekarka ucieszyła się z ......... (15) cennych książek podarowanych
bibliotece przez emerytowanego profesora.
5. ......... (15) euro wystarczy na skromny obiad.
6. ......... (50) metrów dalej znajduje się piękne jezioro.
7. Po ......... (5) dniach od momentu wyjazdu wreszcie zadzwonił do
mnie.
8. Nie zapominaj o swoich ......... (5) kotach pozostawionych na po-
dwórku.
9. Od ......... (5) lat staram się o dobrą pracę.
10. Ta książka kosztuje tylko ......... (15) euro.
Ćwiczenie 74
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika od pięciu
wzwyż.
WZÓR
Nie mam nawet pięciu (5) groszy w kieszeni.
1. Minęło już ......... (15) minut od odjazdu pociągu do Paryża.
2. Codziennie mam w tej szkole ......... (5) pełnych godzin lekcyjnych.
3. Mój ojciec nie przekroczył jeszcze ......... (50) lat.
4. Czekam na ten list już od ......... (5) tygodni.
5. Na załatwienie tej sprawy straci pan około ......... (5) miesięcy.
6. Zarabiał miesięcznie ......... (5) tysięcy euro.
7. ......... (5) kilometrów dalej jest piękny las.

42
8. Czy odsetki od wkładów pieniężnych wynoszą tylko ......... (5) pro-
cent?
9. ......... (5) kobiet czekało na ginekologa.
10. Znam doskonale ......... (5) języków obcych.
Ćwiczenie 75
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika od pięciu
wzwyż.
WZÓR
Sześć (6) jest podzielne przez dwa.
1. W tym tomiku zamieszczono ponad .........(50) wierszy różnych poetów.
2. Na spotkanie przyszło około ......... (5) osób.
3. Do końca roku pozostało nam tylko ......... (50) dni.
4. Za to przestępstwo dostanie pan ......... (5) lat więzienia.
5. Nie przejmował się ......... (5) ukradzionymi reprodukcjami.
6. Dałem jedzenie ......... (5) kotom.
7. Żal mi było tych ......... (5) usychających jabłoni.
8. Od ......... (15) lat nie zaznała żadnej miłości.
9. Skradziono z biblioteki ......... (15) cennych książek.
10. Ta bibliotekarka kataloguje około ......... (50) książek dziennie.
Ćwiczenie 76
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika od pięciu
wzwyż.
WZÓR
Do naprawy urządzeń chłodniczych przyszło aż sześciu (6) fachowców.
1. Aż ......... (50) pracowników jest podejrzanych o branie łapówek.
2. Zrobiło mi się żal tych ......... (15) biednych ludzi.
3. Rozmawiał długo z ......... (5) mężczyznami.
4. Przed zamknięciem biura przyszło jeszcze ......... (15) petentów.
5. Dlaczego przyglądasz się tym ......... (5) chłopcom?
6. ......... (15) klientów czekało na załatwienie sprawy.
7. ......... (5) mężczyzn rozmawiało ze sobą na ulicy.
8. ......... (6) rodziców dyskutowało między sobą.
9. ......... (8) znakomitych aktorów grało w tej sztuce.
10. Do naszej szkoły przyszło ......... (50) nowych uczniów.

43
Ćwiczenie 77
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika od pięciu
wzwyż.
WZÓR
Piętnastu (15) pacjentom amputowano nogi.
1. Razem z ......... (8) kolegami wybieramy się na wycieczkę w góry.
2. Widzę tutaj tylko ......... (5) panów, którzy czekają na mnie.
3. Dostałem prezenty od ......... (8) znajomych.
4. Pożyczyłem pieniądze od ......... (5) kolegów.
5. Daliśmy nagrody ......... (50) najlepszym uczniom w szkole.
6. Po rynku chodzi od kilku godzin ......... (15) policjantów.
7. ......... (50) uczniów nie chciało pisać sprawdzianu.
8. Oglądałem ten film z moimi ......... (5) kolegami.
9. ......... (6) panów stało przed bramą.
10. ......... (5) śmiesznych chłopców grało w tym filmie role komików.
Ćwiczenie 78
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika od pięciu
wzwyż.
WZÓR
Pięciu (5) staruszków szło powoli.
1. Dopiero po przerwie ......... (5) nowych zawodników pojawiło się na
stadionie.
2. W naszej ekipie było ......... (15) zdolnych obcokrajowców.
3. Udekorowano ......... (6) zwycięzców.
4. ......... (6) policjantów zapukało do drzwi wczesnym rankiem.
5. Aż ......... (5) księży prowadziło ten kondukt żałobny.
6. Przed zamknięciem biura przyszło jeszcze ......... (8) zdenerwowanych
petentów.
7. ......... (6) akrobatów przygotowywało się do nowego numeru popiso-
wego.
8. ......... (5) chłopców rozmawia na ulicy.
9. ......... (6) rodziców nie wyraziło zgody na przeniesienie swych pociech
do innych szkół.
10. Tylko ......... (5) aktorów świetnie grało w tej sztuce.

44
Ćwiczenie 79
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika od pięciu
wzwyż.
WZÓR
W tej szkole zatrudniono pięciu (5) nowych nauczycieli.
1. Tylko ......... (5) kolegów odwiedziło chorą koleżankę.
2. Tylko ......... (6) najlepszych uczniów zrozumiało, co mówił ten infor-
matyk.
3. W tym akademiku mieszka ......... (6) Włochów.
4. ......... (6) żołnierzy trzymało wartę przed budynkiem ambasady USA.
5. ......... (5) profesorów naszego uniwersytetu otrzymało nagrody.
6. Przed południem odwiedziło wystawę tylko ......... (6) panów.
7. ......... (6) szefów przedsiębiorstw nie przybyło na spotkanie.
8. Od roku usunięto ze stanowisk ......... (5) ministrów.
9. ......... (6) kolegów wymieniło uściski dłoni.
10. Ten kurs prowadzi aż ......... (8) instruktorów.
Ćwiczenie 80
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika od pięciu
wzwyż.
WZÓR
Spotkałem się pięciu/pięcioma (5) kandydatami na stanowisko dyrek-
tora.
1. Spotykała się w ciągu tygodnia z ......... (5) różnymi mężczyznami.
2. Założyłem się z ......... (5) kolegami, że wygram w tych zawodach.
3. ......... (15) robotników pracuje przy budowie tego domu.
4. ......... (26) asystentów startuje w konkursie na najlepszą pracę na-
ukową.
5. Skończyłem wykłady z ......... (15) studentami.
6. Już ......... (50) turystów zwiedziło naszą wystawę.
7. Na tym festiwalu wystąpiło ponad ......... (50) piosenkarzy z kraju i z
zagranicy.
8. Ten balet składa się z ......... (15) znakomitych tancerzy.
9. ......... (5) pijaków szukało najbliższej budki z piwem.
10. Jedziemy na wycieczkę z ......... (15) chłopcami.

45
Ćwiczenie 81
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika od pięciu
wzwyż.
WZÓR
Koncert nie podobał się pi piętnastu (15) widzom.
1. Wyjeżdżamy na kolonie letnie z ......... (25) podopiecznymi.
2. Czekaliśmy na wiadomość o ......... (5) zaginionych taternikach.
3. ......... (5) ochroniarzy czuwało nad porządkiem w holu supermar-
ketu.
4. ......... (15) kolarzom zabrakło siły, aby dojechać do mety.
5. W tej bitwie poległo ......... (55) żołnierzy.
6. ......... (50) piłkarzy wzięło udział w zgrupowaniu kondycyjnym.
7. Na jubileusz przyszło około ......... (50) gości.
8. Rozmawiałem dzisiaj z ......... (5) interesującymi ludźmi.
9. W barze siedziało ......... (5) pijanych mężczyzn.
10. Dowódca walczył o ten przyczółek z grupą ......... (55) żołnierzy.

STO – STU

Ćwiczenie 82
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika sto.
WZÓR
Sto (100) kobiet w tym więzieniu oczekuje na amnestię.
1. Spis lektur dla studentów pierwszego roku polonistyki składa się z po-
nad ......... (100) utworów.
2. Przeszło ......... (100) młodych kobiet ubiegało się o jedną rolę w
filmie.
3. Pozostało jeszcze ......... (100) dni do końca roku.
4. Przejechałem dzisiaj ponad ......... (100) kilometrów moim nowym sa-
mochodem.
5. Odległość między naszą wioską a stolicą wynosi około ......... (100) ki-
lometrów.
6. Zarobiłem dzisiaj ......... (100) dolarów.
7. Do końca miesiąca zostaję ze ......... (100) złotymi w kieszeni.
8. Zabrakło mi ......... (100) euro na bilet lotniczy do Chin.

46
9. ......... (100) dzieci wyjechało już z naszej szkoły na obóz letni.
10. ......... (100) kobiet przyjęto w ciągu dnia do nowej fabryki.
Ćwiczenie 83
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika sto.
WZÓR
Nie widziałem go od stu (100) lat.
1. Nie widziałem cię ......... (100) lat.
2. Mój synek umie już liczyć do ......... (100).
3. ......... (100) minus pięćdziesiąt równa się pięćdziesiąt.
4. Ten film trwa tylko ......... (100) minut.
5. Kupiłem ten obraz za ......... (100) dolarów.
6. Powtarzam jej to już ......... (100) razy, a ona niczego nie rozumie.
7. Było tutaj dokładnie ......... (100) kobiet.
8. W tym sadzie posadziłem ......... (100) nowych drzewek owocowych.
9. Kupił ......... (100) kilogramów mąki.
10. On nie umie jeszcze liczyć do ......... (100).
Ćwiczenie 84
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika sto.
WZÓR
W ciągu tygodnia stu (100) pracowników fabryki zachorowało na
grypę.
1. Zespół Teatru Wielkiego liczy około ......... (100) artystów.
2. Musimy wspomóc ......... (100) poszkodowanych powodzian.
3. Pamiętajcie zawsze o tych ......... (100) żołnierzach, którzy zginęli w
obronie naszego miasta.
4. W czasie krótkiej kampanii wyborczej rozmawiał ze ......... (100) wy-
borcami.
5. ......... (100) studentom naszego instytutu przyznano miejsca w akade-
mikach.
6. ......... (100) chłopców zostało poddanych badaniom lekarskim.
7. Dyrekcja zwolniła ......... (100) pracowników w ciągu kilku tygodni.
8. ......... (100) żołnierzy maszerowało podczas uroczystej defilady.
9. Było tutaj ......... (100) uwięzionych mężczyzn.
10. ......... (100) więźniów w tym więzieniu oczekiwało na amnestię.

47
DWIEŚCIE – DWUSTU

Ćwiczenie 85
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika dwieście.
WZÓR
Dwieście (200) dzieci opuściło już ten walący się budynek szkoły.
1. ......... (200) jest wielokrotnością liczby dziesięć.
2. ......... (200) kobiet przyjęto w ciągu roku do naszego zakładu.
3. ......... (200) osób na jednym wykładzie to niesłychany sukces tego pro-
fesora.
4. ......... (200) więźniarek w tym więzieniu oczekuje amnestii.
5. Aż ......... (200) pań zdało tutaj egzaminy z prawa jazdy.
6. Do jednego miliona zabrakło mi tylko ......... (200) dolarów.
7. Do końca tygodnia zostaję z ......... (200) złotymi w portfelu.
8. W ciągu jednego dnia polowania zamordowano około ......... (200)
zwierząt.
9. Zabrakło mi ......... (200) euro na bilet powrotny do kraju.
10. Zdjęcia z ......... (200) gatunkami grzybów wiszą już w gablotach.
Ćwiczenie 86
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika dwieś­cie.
WZÓR
Moja córeczka umie już liczyć do dwustu (200).
1. Zajmowano się tym problemem ponad ......... (200) lat.
2. Przez ......... (200) lat ten kraj nie istniał na mapach świata.
3. ......... (200) minus sto równa się sto.
4. Ten film trwa prawie ......... (200) minut.
5. Kupiłem ten cenny znaczek za ......... (200) euro.
6. To muzeum zwiedza przeciętnie ......... (200) osób dziennie.
7. W tej zbiorowej mogile leży dokładnie ......... (200) zamordowanych
kobiet.
8. W tym sadzie posadziłem ......... (200) nowych egzotycznych krze-
wów.
9. Kupił ......... (200) kilogramów mąki do swojej piekarni.
10. On nie umie jeszcze liczyć do ......... (200).

48
Ćwiczenie 87
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika dwieście.
WZÓR
Dowódca przygotowywał teren pod poligon z dwustu/dwustoma (200)
żołnierzami.
1. Musimy wspomóc ......... (200) poszkodowanych powodzian.
2. Pamiętajcie zawsze o tych ......... (200) żołnierzach, którzy tutaj polegli.
3. W czasie kampanii wyborczej rozmawiał z ......... (200) wyborcami.
4. ......... (200) studentom naszego instytutu nie przyznano miejsc w aka-
demikach.
5. Dyrekcja zwolniła ......... (200) pracowników w ciągu kilku lat.
6. ......... (200) żołnierzy maszerowało podczas uroczystej defilady.
7. Było tutaj ......... (200) uwięzionych mężczyzn.
8. ......... (200) kibiców niecierpliwie czekało na pierwszą bramkę.
9. ......... (200) statystów oczekiwało rozpoczęcia zdjęć do filmu.
10. Około ......... (200) pasażerów zginęło w tej katastrofie.

TRZYSTA – CZTERYSTA
TRZYSTU – CZTERYSTU

Ćwiczenie 88
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzysta/
czterysta.
WZÓR
Trzysta (300) kobiet w tym więzieniu oczekuje na amnestię.
1. ......... (300) dzieci wyjechało już z naszej szkoły na kolonie do Włoch.
2. ......... (300) kobiet przyjęto w ciągu roku do nowej fabryki.
3. Do końca miesiąca zostaję z ......... (300) złotymi w kieszeni.
4. Odległość między naszą wioską a stolicą wynosi około ......... (300) ki-
lometrów.
5. Pozostało jeszcze ......... (400) dni do końca jego kadencji.
6. Przejechałem dzisiaj ponad ......... (300) kilometrów moim nowym sa-
mochodem.
7. Przeszło ......... (400) młodych kobiet ubiegało się o jedną rolę w filmie
znanego reżysera.

49
8. Spis lektur dla studentów polonistyki składa się z ponad ......... (300)
utworów.
9. Zabrakło mi ......... (400) euro na bilet lotniczy do Chin.
10. Zarobiłem dzisiaj ......... (400) dolarów.
Ćwiczenie 89
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzysta/
czterysta.
WZÓR
Ochroniarze strzegli transportu z trzystu/trzystoma (300) cennymi obrazami.
1. ......... (300) minus sto równa się dwieście.
2. ......... (400) dziewcząt bierze udział w rozgrywkach pucharowych.
3. Na zimę kupiliśmy ......... (400) kilogramów ziemniaków.
4. Kupiłem ten obraz za ......... (400) dolarów.
5. Mój synek umie już liczyć do ......... (400).
6. Nie widziałem cię ......... (300) lat.
7. ......... (300) pielęgniarek podpisało list protestacyjny.
8. Nie ma w tej chwili ......... (400) dolarów.
9. W ciągu roku kupił ......... (400) obligacji.
10. W tym sadzie posadziłem ......... (300) nowych drzewek owocowych.
Ćwiczenie 90
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika trzysta/
czterysta.
WZÓR
W ciągu tygodnia trzysta (300) pracowników fabryki zachorowało na grypę.
1. ......... (300) artystów wyjechało na występy do Stanów Zjednoczonych.
2. ......... (300) chłopców bierze udział w zawodach sportowych.
3. ......... (300) żołnierzy maszerowało podczas uroczystej defilady.
4. ......... (400) więźniów politycznych oczekiwało na proces.
5. W pochodzie szło ......... (400) manifestujących.
6. Dyrekcja zwolniła ......... (400) pracowników w ciągu kilku miesięcy.
7. Nowa aula pomieści ponad ......... (400) słuchaczy.
8. ......... (400) górników uczestniczyło w dzisiejszej akcji protestacyjnej.
9. Przeprowadzono już rozmowy kwalifikacyjne z ......... (300) ochotnikami.
10. W ciągu tygodnia komisja poborowa musi zbadać około ......... (400)
poborowych.

50
PIĘĆSET – DZIEWIĘĆSET
PIĘCIUSET – DZIEWIĘCIUSET
Ćwiczenie 91
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika pięćset –
dziewięćset.
WZÓR
Już osiemset (800) osób wyjechało stąd na zawsze.
1. To liceum może przyjąć ......... (600) dziewcząt.
2. ......... (900) dzieci wyjechało już z naszej szkoły na obóz letni.
3. Do końca miesiąca zostaję z ......... (500) złotymi w kieszeni.
4. Odległość między naszą wioską a stolicą wynosi około ......... (800) ki-
lometrów.
5. W ciągu roku utworzono w tym regionie ponad ......... (500) nowych
miejsc pracy.
6. Przejechałem dzisiaj ponad ......... (700) kilometrów swoim nowym sa-
mochodem.
7. Ponad ......... (800) mieszkań w tej dzielnicy przeznaczono do re-
montu.
8. Te stare dęby mają ponad ......... (500) lat.
9. Zabrakło mi ......... (500) euro na podróż dookoła świata.
10. Zarobiłem dzisiaj ......... (600) dolarów.
Ćwiczenie 92
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika pięćset –
dziewięćset.
WZÓR
Naszą metodę wprowadzono już w pięciuset (500) zakładach produkcyj-
nych.
1. ......... (500) minus sto równa się czterysta.
2. Naprawa samochodu pochłonie około ......... (900) złotych.
3. Wysłała go na wakacje z ......... (500) złotymi w kieszeni.
4. Kupiłem ten obraz za ......... (700) dolarów.
5. Mój synek umie już liczyć do ......... (900).
6. Po przebiegnięciu ......... (500) metrów poczułem zmęczenie.
7. On nie umie jeszcze liczyć do ......... (800).
8. Powtarzałem ci to już ......... (500) razy, a ty robisz to samo.

51
9. ......... (700) nowych modeli tych samochodów sprowadzono do Polski.
10. W tym sadzie posadziłem ......... (600) nowych drzewek owocowych.
Ćwiczenie 93
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika pięćset –
dziewięćset.
WZÓR
Pięciuset (500) oczekującym na prom przekazano smutną wiadomość.
1. Podano wiadomości o ......... (500) uwolnionych zakładnikach.
2. Ponad ......... (900) absolwentów opuściło już mury tej nowej uczelni.
3. ......... (800) żołnierzy maszerowało podczas uroczystej defilady.
4. ......... (900) więźniów w tym więzieniu oczekiwało na amnestię.
5. Kapitan przedstawił się ......... (600) pasażerom statku.
6. Dyrekcja zwolniła ......... (700) pracowników w ciągu kilku lat.
7. Mamy już dokładne dane o ......... (800) kolaborantach.
8. ......... .(600) pracowników nie otrzymało w tym roku premii.
9. Woda zalała pola ......... (700) rolnikom.
10. W tej kopalni pracuje ......... (900) górników.

TYSIĄC

Ćwiczenie 94
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu tysiąc w licz-
bie pojedynczej.
WZÓR
Tysiąc (1000) osób przyszło na spotkanie z prezydentem.
1. ......... (1000) to jest jedynka z trzema zerami.
2. Codziennie czeka na mnie ......... (1000) różnych spraw do załatwienia.
3. Przeciętnie w ciągu lipca ......... (1000) ludzi spędza wakacje w tym
małym kurorcie.
4. Pierwsze ......... (1000) żołnierzy wróciło do domów po zakończeniu
działań wojennych.
5. Pierwsze ......... (1000) marynarzy wyjechało na wojnę.
6. Wręczono odznaczenia ......... (1000) zasłużonych wolontariuszy opie-
kujących się chorymi.
7. Przejechaliśmy w ciągu tygodnia ponad ......... (1000) kilometrów.
8. ......... (1000) żołnierzy maszerowało przez najdłuższą ulicę miasta.

52
9. Brak mi ......... (1000) złotych do wykupienia wycieczki zagranicznej.
10. Ta aula może pomieścić ......... (1000) osób.
Ćwiczenie 95
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu tysiąc w licz-
bie pojedynczej.
WZÓR
Zbudowano pierwszą salę kinową w tym mieście dla tysiąca (1000) wi-
dzów.
1. Znam go ......... (1000) razy lepiej niż wszyscy inni.
2. Czytałem już o ......... (1000) różnych zbrodni doskonałych.
3. Wydawała miesięcznie ......... (1000) dolarów na ubiory.
4. Przegrałem ......... (1000) dolarów w karty.
5. Uwielbiała grać w ......... (1000).
6. Uzyskałem już ......... (1000) punktów w tej grze.
7. Sprzedaliśmy dopiero ......... (1000) biletów na ten mecz.
8. Przygotowano schronienia dla ......... (1000) uciekinierów.
9. Przejechałem dopiero ......... (1000) kilometrów tym nowym samocho-
dem.
10. Do pełnej sumy zabrakło mi ......... (1000) złotych.
Ćwiczenie 96
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu tysiąc w licz-
bie mnogiej.
WZÓR
On wydaje na gry hazardowe tysiące (1000) euro.
1. W ciągu kilku dni wydano broń ......... (1000) żołnierzy.
2. Całe ......... (1000) niewinnych cywili zginęło podczas tej bezsensownej
wojny.
3. ......... (1000) wiernych przybywa/przybywają na spotkanie z papieżem.
4. ......... (1000) spraw jeszcze czeka/czekają na mnie.
5. ......... (1000) manifestujących przybywa/przybywają przed urząd miasta.
6. ......... (1000) gwiazd migocze/migoczą na niebie.
7. ......... (1000) zwierząt ginie/giną podczas silnych mrozów.
8. Wydawała ......... (1000) na zakup biżuterii.
9. ......... (1000) dolarów straciliśmy na skutek nieprzemyślanych decyzji.
10. ......... (1000) biednych ludzi cierpi/cierpią głód w naszym kraju.

53
MILION

Ćwiczenie 97
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu milion w licz-
bie pojedynczej.
WZÓR
Ponad milion (1 mln) osób przyszło na spotkanie z papieżem na krakow-
skie Błonia.
1. ......... (1 mln) to jest jedynka z sześcioma zerami.
2. Codziennie czeka na niego ......... (1 mln) różnych spraw do załatwienia.
3. Przeciętnie w ciągu lipca ......... (1 mln) ludzi spędza wakacje na naszym
wybrzeżu.
4. Pierwsze ......... (1 mln) uciekinierów wróciło do domów po zakończe-
niu działań wojennych.
5. Straciłem ......... (1 mln) na tej transakcji.
6. Po sprawdzeniu dziennego utargu brakowało ......... (1 mln) rubli w kasie.
7. Przejechaliśmy w ciągu dziesięciu lat ponad ......... (1 mln) kilometrów.
8. Cały ......... (1 mln) z tego łupu przepadł bez wieści.
9. Brak mi ......... (1 mln) złotych do wykupienia tego wspaniałego pałacu.
10. Krakowskie Błonia mogą pomieścić ponad ......... (1 mln) osób.
Ćwiczenie 98
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu milion w licz-
bie pojedynczej.
WZÓR
Zbudowano pierwszą salę kinową w tym mieście dla miliona (1 mln) wi-
dzów.
1. ......... (1 mln) biednych ludzi mieszkało na obrzeżach tej olbrzymiej
aglomeracji.
2. Wydawała miesięcznie ......... (1 mln) starych złotych na lekarstwa.
3. Przegrałem ......... (1 mln) starych złotych w karty.
4. Przyjechał ......... (1 mln) wiernych do sanktuarium maryjnego.
5. Chciałbym wygrać ......... (1 mln) w totolotka.
6. Sprzedaliśmy w ciągu roku dopiero ......... (1 mln) biletów na wszystkie
mecze.
7. Przygotowano obozy przejściowe dla ......... (1 mln) uciekinierów.
8. ......... (1 mln) to jest tysiąc tysięcy.

54
9. To miasto nie ma jeszcze ......... (1 mln) mieszkańców.
10. Potrafiła robić domowe obiady na ......... (1 mln) sposobów.
Ćwiczenie 99
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu milion w licz-
bie mnogiej.
WZÓR
Rocznie na pensje dla pracowników wydajemy miliony (mln) euro.
1. Całe ......... (mln) niewinnych cywili zginęło podczas tej niesłychanej
katastrofy.
2. ......... (mln) wiernych przybywa/przybywają na spotkanie z papieżem.
3. ......... (mln) spraw jeszcze czeka/czekają na mnie.
4. ......... (mln) ludzi protestowało w całej Europie przeciwko wojnie w
Iraku.
5. ......... (mln) gwiazd migocze/migoczą na niebie.
6. ......... (mln) ptaków ginie/giną podczas silnych mrozów.
7. Wydawała ......... (mln) starych złotych na zakup obligacji.
8. Na skutek nieprzemyślanych decyzji korporacja straciła ......... (mln)
euro.
9. ......... (mln) biednych ludzi cierpi/cierpią głód na całym świecie.
10. ......... (mln) niespodzianek czeka/czekają wciąż na ciebie.
Ćwiczenie 100
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu milion w licz-
bie mnogiej.
WZÓR
Na renowację tego pięknego pałacyku przeznaczono dwa miliony (mln)
euro.
1. ......... (mln) świeczek pali się/palą się w oknach na znak protestu.
2. W wielu wojnach poległo/poległy ......... (mln) niewinnych ludzi.
3. Wojny pochłonęły ......... (mln) istnień ludzkich.
4. Akcja ratownicza pochłonęła ......... (mln) dolarów.
5. Partie polityczne wydają ......... (mln) na swe kampanie wyborcze.
6. ......... (mln) turystów odwiedziły/odwiedziło nasz kraj w ciągu roku.
7. Po strasznym trzęsieniu ziemi ......... (mln) ludzi straciły dach nad
głową.
8. On zarabia takie ......... (mln), o których ty nawet marzyć nie możesz.

55
9. Elegancki jacht kosztuje ......... (mln).
10. Życiu ......... (mln) ludzi ciągle zagrażają jakieś niebezpieczeństwa.

DUŻO – NIEDUŻO

Ćwiczenie 101
W miejsce kropek proszę wstawić wyraz dużo/niedużo albo zastąpić go:
a) wyrazem wiele, wielu, niewiele, niewielu, b) opisową konstrukcją skład-
niową.
WZORY
Mam dużo/wiele kłopotów w pracy.
Ona podoba się wielu chłopcom.
Musimy kupić dużo rzeczy. Czeka nas zakup wielu rzeczy.
1. Mamy ......... chętnych na to jedno stanowisko szefa.
2. ......... kibiców przyszło dziś na stadion.
3. ......... uczniów zostaje na popołudniowe zajęcia fakultatywne.
4. Na chodnikach stoi zawsze ......... samochodów.
5. Jest ......... rzeczy do zrobienia.
6. On pomógł ......... ludziom.
7. Nie mam dzisiaj ......... czasu na dyskusje z wami.
8. Teraz ona zachowuje się o ......... rozsądniej.
9. Czeka nas dużo trudnych chwil. Musimy sobie poradzić z ......... trudny-
mi chwilami, które nas czekają.
10. Na skrzyżowaniu czeka ......... pieszych.
Ćwiczenie 102
W miejsce kropek proszę wstawić wyraz dużo/niedużo albo zastąpić go:
a) wyrazem wiele, wielu, niewiele, niewielu, b) opisową konstrukcją skład-
niową.
WZORY
Mam dużo/wiele zakupów w tej torbie.
Jego wykłady podobały się wielu studentom.
Musimy kupić dużo rzeczy. Czeka nas wielu rzeczy.
1. ......... przyjaciół wiedziało o jego działalności wywiadowczej.
2. ......... polskich filmów odnosi w ostatnich latach zadziwiające sukcesy.
3. Z ......... wpływowymi ludźmi miał bezpośredni kontakt.
4. O ......... ludziach nie można powiedzieć tyle dobrego, co o nim.

56
5. ......... znajomych przyszło pożegnać go przed wyjazdem.
6. Mamy już ......... zapasów na zimę.
7. Ze względu na recesję odłożyłem ......... pieniędzy.
8. Zdążyłem się porozumieć z ......... klientami.
9. Doszliśmy wspólnie do ......... ważnych wniosków.
10. Mówił żonie o ......... sprawach związanych z jego pracą.
Ćwiczenie 103
W miejsce kropek proszę wstawić wyraz dużo/niedużo bądź zastąpić go:
a) wyrazem wiele, wielu, niewiele, niewielu, b) opisową konstrukcją skład-
niową.
WZORY
Zostało dużo czasu do odjazdu pociągu.
To ciężka praca, na wiele godzin.
Musimy kupić dużo rzeczy. Czeka nas zakup wielu rzeczy.
1. To łatwa praca, na ......... godzin.
2. Teraz ......... Polaków jeździ samochodami.
3. ......... spraw w ministerstwie było jeszcze niezałatwionych.
4. Mam ciągle ......... spraw do załatwienia przed wyjazdem.
5. Ona poświęca się ciągle ......... akcjom związanym z działalnością cha-
rytatywną.
6. Czuję się dzisiaj o ......... zdrowszy niż wczoraj.
7. Czuję się dzisiaj o ......... gorzej niż wczoraj.
8. Dzieci zadają zawsze ......... pytań rodzicom.
9. On zrobił ......... dobrego w życiu.
10. Jest dużo uczniów, którzy sprawiają problemy wychowawcze. Musi-
my sobie poradzić z ......... problemami, które sprawiają niektórzy uczniowie.

DZIESIĄTKI – SETKI

Ćwiczenie 104
W miejsce kropek proszę wstawić wyraz dziesiątki albo setki.
WZÓR
Podczas pierwszego słonecznego dnia dziesiątki/setki mieszkańców nad-
morskiego kurortu wyległo na plażę.
1. ......... tramwajów wyjeżdża codziennie z zajezdni.
2. ......... samochodów ugrzęzło w śniegu.

57
3. ......... razy tłumaczyłem ci, jak masz się zachować w obecności star-
szych.
4. ......... policjantów pojawiło się na ulicach miasta przed rozpoczęciem
obrad szefów najbardziej uprzemysłowionych krajów świata.
5. ......... studentów wzięło udział w strajku ostrzegawczym.
6. ......... wiernych zmierzało do sanktuarium.
7. ......... żołnierzy umiera na polach bitewnych.
8. Zaskoczyły nas ......... bezdomnych w tym bogatym przecież kraju.
9. Widział ......... narkomanów przesiadujących w okolicach dworca.
10. ......... problemów pojawia się codziennie w naszym bankrutującym
zakładzie pracy.

ILE – ILU

Ćwiczenie 105
W miejsce kropek proszę wstawić wyraz ile albo ilu.
WZÓR
Na ilu przedstawieniach byliście w tym teatrze?
1. ......... to lat upłynęło od ostatniego naszego spotkania!
2. Zrób, ......... możesz.
3. Wszyscy, ......... ich było, milkli, gdy wchodził szef.
4. ......... by miał pieniędzy, i tak zawsze mu mało.
5. ......... dziewczyn będzie na tym balu?
6. ......... koleżanek zaprosisz na swoje urodziny?
7. ......... osób wróciło dzisiaj do internatu?
8. ......... lat może mieć ta kobieta?
9. ......... tam było ludzi!
10. O ......... osobach wspomniano w tym artykule?
Ćwiczenie 106
W miejsce kropek proszę wstawić wyraz ile albo ilu.
WZÓR
Ilu mieszkańców liczy teraz Kraków?
1. ......... gości opuściło dzisiaj pokoje hotelowe?
2. ......... było ludzi na tej imprezie?
3. ......... uczniów otrzymało promocję do następnej klasy w tym roku?
4. Z ......... klientami umówiłeś się na jutro?

58
5. ......... , was, chłopców, mieszka w tym jednym pokoju?
6. ......... asystentów pracuje w tej katedrze?
7. ......... ludzi poparło jego kandydaturę?
8. ......... bezrobotnych mogą państwo zatrudnić w swoim zakładzie pracy?
9. ......... uczestników zakwalifikowało się do półfinału?
10. ......... uczniów nie otrzymało promocji do następnej klasy?

KILKA – KILKU

Ćwiczenie 107
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu kilka/kilku.
WZORY
Mam kilka spraw dzisiaj do załatwienia.
Ona podoba się kilku chłopcom.
1. ......... kibiców przyszło dziś na stadion.
2. ......... uczniów zostaje na popołudniowe zajęcia fakultatywne.
3. Jest ......... rzeczy do zrobienia.
4. Mamy ......... chętnych na to jedno stanowisko.
5. Na przejściu dla pieszych czeka ......... osób.
6. On pomógł ......... ludziom.
7. Przed tym domem stoi zawsze ......... samochodów.
8. Odbyło się już ......... posiedzeń Rady Nadzorczej.
9. W tym przedstawieniu wzięło udział ......... amatorów.
10. Mam w kieszeni tylko ......... złotych.
Ćwiczenie 108
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu kilka/kilku.
WZÓR
Jego wykłady podobały się kilku studentom.
1. ......... polskich filmów odniosło w ostatnich latach znaczące sukcesy.
2. ......... przyjaciół wiedziało o jego działalności w podziemiu.
3. ......... znajomych przyszło pożegnać go przed wyjazdem.
4. Doszliśmy wspólnie do ......... .ważnych wniosków.
5. Przyjaźnił się od lat z ......... wpływowymi ludźmi.
6. Zdążyłem się porozumieć dzisiaj z ......... klientami.
7. Wybieram się na piknik z ......... kolegami.
8. Na takie zakupy musimy się wybrać z ......... tysiącami złotych.

59
9. ......... powieści tego autora osiągnęło olbrzymie nakłady.
10. Z całej drużyny harcerzy lubiła tylko ......... chłopców.
Ćwiczenie 109
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu kilka/kilku.
WZÓR
Zostało kilka godzin do odjazdu pociągu.
1. ......... spraw w ministerstwie było jeszcze niezałatwionych.
2. Dzisiaj załatwiłam opiekunkę do dziecka na ......... godzin dziennie.
3. Jest ......... uczniów, z którymi mamy problemy wychowawcze.
4. Mam ciągle ......... spraw do załatwienia przed wyjazdem.
5. To skomplikowane obliczenia, na ........ godzin.
6. Zadano mi ......... pytań na temat tego człowieka.
7. ......... ludzi rozmawiało przed domem.
8. Widziałem ......... podejrzanych mężczyzn kręcących się wokół naszej
posiadłości.
9. Ta ulica, której pani szuka, znajduje się ......... przecznic dalej.
10. Kupił w piekarni chleb i ......... bułek.

NIEJEDEN – NIEJEDNA – NIEJEDNO

Ćwiczenie 110
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu niejeden, nie-
jedna, niejedno w liczbie pojedynczej.
WZÓR
Niejedno dziecko umiera z głodu.
1. ......... mężczyzna marzy o takim stanowisku.
2. Tego rodzaju postępowaniem można się narazić na ......... zarzut ze stro-
ny przeciwników.
3. On często wpadał na ......... ciekawy pomysł.
4. Młodzi filozofowie czasami wpadali na ......... ciekawą myśl.
5. ......... absolwent chciałby zrobić tak szybką karierę jak mój kolega.
6. ......... wcześniejsze odkrycie miało wpływ na szybki rozwój techniki.
7. Opowiadał mi ......... wstrząsającą historię.
8. Mamy ......... .kłopot z naszymi dorastającymi dziećmi.
9. ......... taka chciała nas oszukać.
10. ......... miałby coś do powiedzenia na jego temat.

60
Ćwiczenie 111
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu niejeden, nie-
jedna, niejedno w liczbie pojedynczej.
WZÓR
Ten człowiek miał niejedno na swoim sumieniu.
1. ......... emigrant był w podobnej sytuacji.
2. Od pewnego czasu mam ......... zmartwienie.
3. ......... ojciec nie dalby sobie rady z tym chłopcem.
4. ......... starała się o rękę tego zamożnego mężczyzny.
5. Zdarzyła mi się w życiu ......... ciekawa historia.
6. ......... odrzuciła jego natarczywe zaloty.
7. ......... człowiek nie zgodziłby się na taką propozycję.
8. ......... zrezygnowała z kariery, aby się poświęcić swoim dzieciom.
9. Ten stary człowiek jadł chleb z ......... pieca.
10. On znal się z ......... ministrem spraw zagranicznych.
Ćwiczenie 112
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu niejeden, nie-
jedna, niejedno w liczbie mnogiej.
WZÓR
Niejedni Kowalscy brali ślub w tym kościele.
1. ......... państwo młodzi odebrali dzisiaj akt ślubu w naszym urzędzie.
2. ......... imieniny spędziliśmy w tej wspaniałej posiadłości wujka.
3. ......... chrzciny odbyły się w tym kościele.
4. Ten region przemierzyłem w ......... butach.
5. ......... buty zdarłem na krakowskich Plantach.

PARĘ – PARU
Ćwiczenie 113
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu parę/paru.
WZÓR
Parę osób wróciło do pracy po wakacyjnej przerwie.
1. Za ......... lat odchodzę na emeryturę.
2. ......... zepsutych owoców leży w koszyku.
3. Dzieli nas zaledwie ......... godzin od wyjazdu.
4. Obrałem ......... ziemniaków do zupy.

61
5. ......... butelek piwa stało na stole.
6. W czasie epidemii zachorowało w naszej szkole tylko ......... dzieci.
7. Grochówkę można przygotować na ......... kawałkach dobrego boczku.
8. Wrzuć do tej sałaty ......... oliwek.
9. W naszej grupie jest tylko ......... kobiet.
10. Pozostało nam do sprzedania tylko ......... worków ziemniaków.
Ćwiczenie 114
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu parę/paru.
WZÓR
Rozmawiałem dzisiaj z paroma/paru klientami.
1. Zbieram wszystkie plotki o ......... słynnych aktorach.
2. ......... pracownikom naukowym przyznano prestiżowe nagrody.
3. Skierowaliśmy do waszej firmy ......... dobrych klientów.
4. Prasa ocenia krytycznie działalność ......... ministrów.
5. Zawarliśmy porozumienie z ......... szefami firm handlowych.
6. Tylko ......... skoczków wykonało wszystkie skoki.
7. Na tej budowie pracuje tylko ......... robotników.
8. W czasie epidemii zachorowało u nas na grypę tylko ......... pracowni-
ków.
9. O ......... kolegach nie będę z wami rozmawiać.
10. Z ......... kolegami przyjaźnię się od dawna.

PÓŁ

Ćwiczenie 115
W miejsce kropek proszę wstawić nieodmienny wyraz pół.
WZÓR
Mamy na dwa dni tylko pół (1/2) bochenka chleba.
1. Mam jeszcze ......... (1/2) ćwiczenia do zrobienia.
2. Dopiero ......... (1/2) godziny minęło od rozpoczęcia emisji tego prog­
ramu.
3. Ten wypadek zdarzył się przed ......... (1/2) godziny.
4. Będę tutaj pracował dwa i ......... (1/2) roku.
5. Ta przesyłka dotarła do mnie dopiero po trzech i ......... (1/2) miesiąca.
6. Pracowałem w tej firmie sześć lat i ........ (1/2) roku.
7. Samolot opóźnił odlot z lotniska o pięć i ......... (1/2) godziny.

62
8. Spacerowałem z nią po Starym Mieście Krakowa całe .........
(1/2) dnia.
9. Wrócił do domu szybko, bo po ......... (1/2) godziny.
10. Muszę kupić osiem i ......... (1/2) metra materiału na zasłony.
Ćwiczenie 116
W miejsce kropek proszę wstawić nieodmienny wyraz pół.
WZÓR
Zjadł zaledwie pół (1/2) jabłka.
1. Po śmierci ojca musimy podzielić cały majątek na ......... (1/2).
2. Czekałem na nią dobre ......... (1/2) dnia.
3. Do dekoracji tego kawałka ciasta potrzebuję ......... (1/2) pomarańczy.
4. To lekarstwo należy rozpuścić w ......... (1/2) szklanki letniej wody.
5. Do końca marszu pozostało nam tylko ......... (1/2) kilometra.
6. Proszę o ......... (1/2) porcji bigosu.
7. Dlaczego ciągle przerywa mi pan w ......... (1/2) słowa?
8. Krople trzeba rozcieńczyć w ......... (1/2) kieliszka ciepłej wody.
9. Ukradziono mi prawie ........ (1/2) tysiąca euro.
10. Dlaczego wyrzuciłeś do kosza aż ......... (1/2) świeżego chleba?

PÓŁTORA – PÓŁTOREJ

Ćwiczenie 117
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu półtora/pół-
torej.
WZÓR
Do przygotowania bigosu potrzebuję półtora (1 i 1/2) kilograma mięsa.
1. Zjadłem na obiad ........(li 1/2) kotleta schabowego.
2. Jadę na wakacje za ......... (1 i 1/2) tygodnia.
3. Ostatnio spotkałem się z nim przed ......... (1 i 1/2) rokiem.
4. Niczego nie zrobiłem od ......... (1 i 1/2) tygodnia.
5. Za ........ (l i 1/2) miesiąca wyjeżdżam za granicę.
6. Kot wrócił do nas dopiero po ......... (1 i 1/2) tygodnia.
7. Skoczył ode mnie ......... (1 i 1/2) raza dalej.
8. Podpisałem z nim umowę na ......... (1 i 1/2) roku.
9. Ten żebrak ciągle prosi o ......... (1 i 1/2) złotego.
10. Mija ......... (l i 1/2) dnia od naszego ostatniego spotkania.

63
Ćwiczenie 118
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu półtora/pół-
torej.
WZÓR
Do tego sosu potrzebuję półtorej (1 i 1/2) szklanki mąki.
1. ......... (l i 1/2) beczki wina wyciekło przez nieszczelne dno.
2. Wrócił do domu po ......... (1 i 1/2) godziny.
3. Musisz rozpuścić tę farbę w ......... (1 i1/2) szklanki wody.
4. Wróciła do domu przed ......... (1 i 1/2) godziny.
5. Minęło ......... (1 i 1/2) doby od chwili rozpoczęcia się tej strasznej wi-
chury.
6. Huragan uspokoił się dopiero po ........ (1 i 1/2) doby.
7. Podczas balu goście opróżnili ......... (l i 1/2) beczki piwa.
8. Zdenerwowana pacjentka uspokoiła się dopiero po ........ (1 i 1/2) dawki
lekarstwa.
9. Jestem syty dopiero po ......... (1 i 1/2) porcji dobrego bigosu.
10. Uspokoiłem się dopiero po ........ (1 i 1/2) godziny.

WIELE-WIELU

Ćwiczenie 119
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu wiele/wielu.
WZÓR
Mam wielu dobrych kolegów w pracy.
1. Ona zawsze podobała się ......... ludziom.
2. Musimy kupić ......... jedzenia przed wyjazdem na piknik.
3. Mamy ......... chętnych do pracy w zespole.
4. ......... fanów przyszło na spotkanie z tym piosenkarzem.
5. ......... uczniów nie daje sobie rady w szkole.
6. Na tym parkingu stoi zawsze ......... samochodów.
7. Ciągle jest ......... rzeczy do zrobienia.
8. Lubił rozmawiać z ......... ludźmi.
9. Nie mamy dzisiaj ......... czasu na dyskusje.
10. Nie mogę się pogodzić z ......... jego poglądami na życie.

64
Ćwiczenie 120
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu wiele/wielu.
WZÓR
Wielu przyjaciół wiedziało o jego kłopotach w życiu rodzinnym.
1. ......... znajomych przyszło pożegnać go przed wyjazdem.
2. Doszliśmy wspólnie do ......... ważnych wniosków.
3. Mamy już ......... zapasów na zimę.
4. Mówił żonie o ......... sprawach związanych z jego pracą.
5. O ......... ludziach nie można powiedzieć tyle dobrego, co o nim.
6. Z ......... wpływowymi ludźmi miał bezpośredni kontakt.
7. Zdążyłem się porozumieć z ......... klientami.
8. Ze względu na dodatkowe premie odłożyłem ......... pieniędzy.
9. ......... zwierząt z trudem znosi pobyt w ogrodach zoologicznych.
10. ......... ludzi dało się nabrać temu oszustowi.
Ćwiczenie 121
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu wiele/wielu.
WZÓR
Zostało wiele godzin pracy.
1. To skomplikowana praca, na ......... godzin.
2. Teraz ......... Polaków jeździ na wycieczki zagraniczne.
3. ......... spraw w pracy było jeszcze niezałatwionych.
4. Mam ciągle ......... spraw do omówienia z tobą.
5. ......... kobiet zrezygnowało z pracy na rzecz wychowania dzieci.
6. Wspominałam ......... koleżankom o jego ciężkiej chorobie.
7. ......... biednych ludzi nie ma niczego do jedzenia.
8. Widzę tutaj ......... świetnie grających w piłkę chłopców.
9. ......... brudnych naczyń stało na stole.
10. Od lat poświęcam się ......... sprawom.

65
LICZEBNIKI GŁÓWNE WIELOWYRAZOWE

Ćwiczenie 122
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika wielowyra-
zowego.
WZÓR
Proszę odjąć od tysiąca dwustu trzydziestu pięciu (1235) złotych opłatę
skarbową w wysokości 15 złotych i otrzyma pan kwotę przeznaczoną do wy-
płaty.
1. Do konkursu przystąpiło ......... (1368) osób.
2. Naszą stronę internetową odwiedziło już ponad ......... (1500) użytkow-
ników.
3. Badaniami nad rakiem zajmuje się w Polsce ......... (558) naukowców.
4. W ciągu roku na różnych konferencjach wystąpiło ........(354) pracowni-
ków naukowych naszego uniwersytetu.
5.W ciągu całego roku komisja dyskutowała o ......... (1268) studentach
wydziału.
6. Zespół kilkunastu osób opiekuje się ......... (5000) ptaków.
7. Pracownicy organizacji charytatywnej rozdali paczki ......... (54) bezro-
botnym.
8. Zasiłki socjalne zostały już przyznane ......... (328) mieszkańcom re-
gionu.
9. Obiecano wszystkim ......... (3555) pracownikom wypłacenie zaległych
pensji.
10. Ta spółdzielnia zarządza ......... (2080) mieszkaniami na naszym
osiedlu.
11. To wydarzenie miało miejsce przed........(1994) laty.
12. Pierwsze wstrząsy wulkanu dały o sobie znać przed ......... (99) laty.
13. Zbiory muzealne liczyły ......... (1050) cennych eksponatów.
14. ......... (2005) obrazów wisiało w tej galerii.
15. Od ........(154) lat nie było w tym rejonie tak wielkiej powodzi.

66
LICZEBNIKI PORZĄDKOWE
PIERWSZY – DRUGI – TRZECI

Ćwiczenie 123
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika porządko-
wego: od pierwszy do milionowy.
WZÓR
To był mój pierwszy (1) tak ważny egzamin w moim życiu.
1. Zastanawiam się, czy mogę wyjechać na urlop ......... (13) tego miesiąca.
2. Do pracy wracam dopiero ......... (15).
3. Rok akademicki zaczyna się ......... (1) października.
4. Egzamin mam dopiero ......... (18).
5. Koło ......... (20) brakuje mi już pieniędzy na życie.
6. Będę u ciebie koło ......... (18).
7. Ojciec zwykle wraca z pracy po ......... (19).
8. Mam lektoraty języków obcych od ......... (10) do ......... (16).
9. Mój synek chodzi już do ......... (1) klasy.
10. Wychodzę z pracy o godzinie ......... (15).
Ćwiczenie 124
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika porządko-
wego: od pierwszy do milionowy.
WZÓR
Spotkamy się przed pierwszym (1) sierpnia.
1. Dopiero ......... (24) lipca wyjeżdżamy na wakacje.
2. W ......... (2) połowie września wracam do pracy.
3. Nie będzie mnie w pracy między ......... (2) a ......... (10).
4. W tym roku mam już ......... (2) psa.
5. Ona zawsze mówi źle o swoim ......... (1) mężu.
6. Piszę referat o ......... (1) wyprawach kosmonautów na Księżyc.
7. Napisał coś o sobie dopiero w ......... (3) liście.
8. Co ciekawego wydarzyło się w roku ......... (66) przed naszą erą?
9. ......... / ......... (1) zarobiony dolar (zarobionego dolara) wrzucił do skar-
bonki.
10. Masz już dzisiaj na sobie ......... (3) suknię!

67
Ćwiczenie 125
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika porządko-
wego: od pierwszy do milionowy.
WZÓR
Wysyłam trzeciego (3) syna na studia prawnicze.
1. Nasi zawodnicy zdobyli w tych mistrzostwach dopiero ......... (4) miejsce.
2. Co ......... (3) Polak żyje w biedzie.
3. ......... (1) naszym dzieckiem był chłopiec.
4. ......... (1) wpłata do banku wynosi dwa tysiące dolarów.
5. Bilety są tańsze w wagonach ......... (2) klasy.
6. W ......... (1) latach po wojnie Europa była wyniszczona i biedna.
7. ......... (1) moją książkę wydałem w wydawnictwie uniwersyteckim.
8. W klasyfikacji ogólnej zawsze byliśmy ......... (3).
9. Jest dopiero godzina ......... (20).
10. Zawsze chcieliśmy być ......... (3) w rozgrywkach krajowych.
Ćwiczenie 126
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika porządko-
wego: od pierwszy do milionowy.
WZÓR
Dałem mojej mamie pierwsze (1) uczciwie zarobione pieniądze.
1. Wyprodukowaliśmy ......... (1000) samochód tej serii.
2. To już jest ......... (100) pacjent zarażony tą chorobą.
3. Za miesiąc będziemy obchodzić ......... (100) rocznicę działalności na-
szej firmy.
4. Moi rodzice obchodzą ......... (50) rocznicę pożycia małżeńskiego.
5. To już ......... (10) rok naszej działalności.
6. W historii tego kraju lata ......... (50) były okresem rozkwitu.
7. Niewłaściwe zarządzanie doprowadziło to przedsiębiorstwo do .........
(młn) strat.
8. ......... (młn) obywatel miasta otrzymał w prezencie mieszkanie.
9. Przedstawiam ci moją ......... (1) dziewczynę.
10. Dzisiaj na ......... (2) danie będzie wspaniała ryba.

68
Ćwiczenie 127
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika porządko-
wego: od pierwszy do milionowy.
WZÓR
Pierwszy (1) lutego przypada w tym roku w niedzielę.
1. Dziś jest ......... (5) października.
2. Ten młody kompozytor to ......... (2) Mozart.
3. Zwyciężyliśmy dopiero w ......... (3) próbie.
4. ......... (4) kandydat czeka przed gabinetem szefa.
5. Jutro zaczyna się ......... (17) Światowy Dzień Pokoju.
6. Oglądam już ......... (5) odcinek tego serialu.
7. To już ich ......... (6) dziecko w rodzinie.
8. Spotykamy się zawsze w ......... (1) wtorek miesiąca.
9. Zajęliśmy dopiero ......... (20) pozycję.
10. Jutro rozpocznie się ......... (30) Wyścig Pokoju.
Ćwiczenie 128
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę liczebnika porządko-
wego: od pierwszy do milionowy.
WZÓR
To już setny (100) pacjent z objawami tej nieuleczalnej choroby.
1. Nie miałem jeszcze w rękach nowego banknotu ......... (2000).
2. Kraków to prawie ......... (młn) miasto.
3. Mój ojciec urodził się w tysiąc dziewięćset ......... (38) roku.
4. Druga wojna światowa została zakończona w tysiąc dziewięćset .........
(45) roku.
5. Mój paszport jest ważny do dwa tysiące ......... (15) roku.
6. Polska przyjęła chrześcijaństwo w dziewięćset ......... (66) roku.
7. Ameryka została odkryta przez Kolumba w ......... (15) wieku.
8. Zawarłem umowę o dzierżawę lokalu do dwa tysiące ........
(20) roku.
9. To jest moja ......... (7) wydana publikacja.
10. Tę świetną książkę wydano dopiero w dwa tysiące ......... (05) roku.

69
ĆWICZENIA WDRAŻAJĄCE
W SEKRETY SKŁADNI LICZEBNIKÓW

ZERO

Ćwiczenie 129
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę rzeczownika łączą-
cego się z wyrazem zero w użyciu przysłówkowym (w znaczeniu potocz-
nym).
WZÓR
O świcie temperatura na zewnątrz wynosiła zero stopni (stopień) Cel-
sjusza.
1. Ten człowiek od dawna miał zero ......... (ambicja).
2. Ona zawsze miała zero ......... (wyobraźnia).
3. Podchodząc do tego egzaminu miałem zero ......... (wiadomość).
4. Jako referent w tej pracy mam zero ......... (obowiązek).
5. Zero ......... (zmartwienie) – taka była jego dewiza życiowa.
6. W tym teatrze od lat miał zero ......... (sukces).
7. Byłem przekonany, iż w tej instytucji mam zapewnione zero ......... (per-
spektywa).
8. Czy uważa pan, że decyzja zero ......... (pracownik) bez dyplomu jest
słuszną decyzją?
9. Zero ......... (pieniądze) na działalność socjalną – taka była decyzja
szefa.

70
JEDEN – JEDNA – JEDNO – JEDNI – JEDNE

Ćwiczenie 130
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu łączącego się
z leksemem jeden.
WZÓR
Mam tylko jednego brata (brat).
1. Gdzie jest ta rękawiczka z jednym ......... (palec)?
2. Jeden ......... (klient) wychodzi, a drugi przychodzi.
3. Jeden z ......... (wy) [wszystkich mężczyzn] musi to zrobić.
4. Jedna ......... (choroba) się kończyła, a druga już się zaczynała.
5. Jedna z ......... (wy) [wszystkich kobiet] musi to zrobić.
6. Jedno ......... (okno) zostało wybite przez jakiegoś chuligana.
7. Jedno z ......... (wy) [z grupy mężczyzn i kobiet] powinno to zrobić.
8. Kupiliśmy dzisiaj tylko jeden ......... (prezent).
9. Mam tylko jedną ......... (siostra).
10. Na przesłuchanie stawił się tylko jeden ......... (kandydat).
11. Nie mam ani jednego ......... (grosz) w kieszeni.
12. Przez całe życie kochała tylko jednego ......... (mężczyzna).
13. Przez cały rok przeczytał tylko jedną ......... (książka).
14. Rozmawiałem już z jedną ......... (pani) o tobie.
15. Szła z jednym ......... (dziecko) na ręku.
16. Tylko jedno ......... (dziecko) spóźniło się dzisiaj na zbiórkę.
17. W mojej firmie pracuje tylko jedna ......... (Amerykanka).
18. W portfelu został mi tylko jeden ......... (grosz).
19. W tej chwili używam tylko jednego ......... (komputer).
20. Znam tylko jednego ......... (człowiek) w tym mieście.
Ćwiczenie 131
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemem jeden.
WZÓR
Jest jeden Bóg (Bóg), ale w trzech osobach.
1. Byłem na wakacjach z jedną ......... (stara znajoma).
2. Czy pani ma jeszcze jeden ......... (wolny pokój)?
3. Ile kosztuje jeden ......... (bilet autobusowy)?

71
4. Ile trzeba zapłacić za tę jedną ......... (czekolada)?
5. Jeden ......... (człowiek) niewiele może.
6. Jedna ......... (jaskółka) nie czyni wiosny.
7. Jednemu ......... (pacjent) lekarz zdejmował gips z nogi.
8. Kupiliśmy dziecku jednego ......... (mały piesek).
9. Na obiad jem zwykle jedno ......... (danie).
10. Na ścianie wisiała tylko jedna ......... (reprodukcja).
11. Na spotkaniu z załogą był tylko jeden ......... (przedstawiciel) dyrekcji.
12. Od kilku dni palę tylko jednego ......... (papieros) dziennie.
13. Oddali całe miasto bez jednego ......... (wystrzał).
14. Ona chodzi ciągle w jednej ......... (sukienka).
15. Poczekaj na mnie jedną ......... (chwilka).
16. Pożyczyłem jednemu ......... (kolega) trochę pieniędzy.
17. Przyglądał się długo jednemu ......... (obraz).
18. W swoim życiu miałem tylko jedno ......... (marzenie).
19. W tej willi mieszka tylko jedna ......... (samotna kobieta).
20. Zjadłam na śniadanie tylko jedno ......... (jabłko).
Ćwiczenie 132
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu łączącego się
z leksemem jeden.
WZÓR
Skończyła się jedna burza (burza) i już zaczyna się druga.
1. Do tej komnaty można wejść wyłącznie przez jedne ........ (drzwi).
2. Ile owiec można ostrzyc jednymi ......... (nożyce)?
3. Jeden ......... (chłopiec) wskakiwał na drzewo, drugi zeskakiwał z drzewa.
4. Jeden ......... (człowiek) jadł, a drugi czekał na swoje danie.
5. Jeden ......... (pies) szczekał, drugi wył.
6. Jeden ......... (silnik) działa bez zarzutów, drugi ciągle się psuje.
7. Jeden ......... (mówca) kończył mówić, drugi już zaczynał.
8. Jedna ......... (kobieta) weszła, druga wyszła.
9. Jedna ......... (książka) jest interesująca, inna jest nudna.
10. Jedna ......... (noc) jest ciemna, druga jest gwieździsta.
11. Jedne ......... (kwiat) pięknie kwitną, inne usychają.
12. Jedni ......... (państwo) rozmawiali bardzo długo z moją mamą.
13. Jedno ......... (dziecko) płakało, drugie grzecznie jadło śniadanie.

72
14. Jedno ......... (zadanie) mi wyszło, a drugiego nie mogę rozwiązać.
15. Musisz coś zrobić z tymi jednymi ......... (drzwi), które ciągle skrzypią.
16. Nawet na wietrze potrafił rozpalić ognisko jedną ......... (zapałka).
17. Przejechał tysiące kilometrów jednym ......... (samochód).
18. Przez cały rok chodzę w jednych ......... (buty).
19. Przyszli dopiero jedni ......... (rodzice).
20. Widziałem tylko jednych ......... (rodzice).
Ćwiczenie 133
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemem jeden.
WZÓR
Nie mogę chodzić w jednych spodniach (spodnie) przez cały miesiąc.
1. Jedne ......... (maszyna) pracowały, drugie przygotowywano do konser-
wacji.
2. Jedne ......... (dziewczyna) płakały, drugie się śmiały.
3. Jedni ......... (mężczyzna) wychodzili z baru, inni do niego wchodzili.
4. Jedni ......... (rodzice) wychodzili z zebrania, inni na nie przychodzili.
5. Jedni ......... (widz) klaskali, drudzy gwizdali.
6. Jednych ......... (kolega) lubię, innych nie lubię.
7. Na przyjęciu byli tylko jedni ......... (państwo) z zagranicy.
8. Na tym spotkaniu będzie tylko jeden ......... (obcokrajowiec).
9. Nie możemy dyskutować z jednymi ......... (rodzice) o kłopotach wycho-
wawczych wszystkich uczniów.
10. Od kilku miesięcy była tylko jedna ......... (narada).
11. Połamałeś jedne ......... (sanki), a teraz prosisz o drugie.
12. Tylko jedno ......... (dziecko) będzie miało dodatkowe lekcje z fi-
zyki.
13. W kuchni jest tylko jedna ......... (szafka).
14. W łazience było tylko jedno ......... (okno).
15. W pokoju jest tylko jeden ......... (stół).
16. W tej grupie była tylko jedna ......... (Amerykanka).
17. W tej sali są tylko jedni ......... (rodzice).
18. Wiem, że połamałeś już jedne ......... (okulary).
19. Wśród kandydatek jest tylko jedna ......... (kobieta zamężna).
20. Przemierzył setki kilometrów w jednych ......... (adidasy).

73
DWA – TRZY – CZTERY
Ćwiczenie 134
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami dwa – trzy – cztery.
WZÓR
Wciąż myślała o tych dwóch/dwu tygodniach (tydzień), które całkowicie
zmieniły jej życie.
1. Był tak słaby, że nie mógł zrobić dwóch/dwu ......... (krok).
2. Czekaliśmy na przejazd przez granicę około trzech ......... (dzień).
3. Cztery ......... (czołg) wroga zbliżały się do rogatek miasta.
4. Cztery ......... (dojrzałe jabłko) wisiały na górnych gałęziach jabłoni.
5. Cztery ......... (piękny obraz) wiszą na ścianach.
6. Cztery ......... (samochód sportowy) pędziły z dużą szybkością.
7. Cztery osoby siedzą na dwóch/dwu ......... (wielki fotel).
8. Czułem się źle przez dwa ......... (tydzień).
9. Czy wszystkie te drobiazgi są w cenie dwóch/dwu ......... (złoty)?
10. Dwa ......... (bocian) stały na mokradłach.
11. Dwa ......... (kot) spały na podwórku.
12. Dwa ......... (motocykl) pędziły z zastraszającą szybkością.
13. Ekspert długo przyglądał się dwom/dwu ......... (identyczny obraz).
14. Głupi dwa ......... (raz) traci.
15. Kij zawsze ma dwa ......... (koniec).
16. Kup trzy ......... (ogórek) do sałaty.
17. Kupiliśmy około dwóch/dwu ......... (kilogram) świeżych ryb.
18. Lubił biegać ze swoimi trzema ......... (pies) po łąkach.
19. Lubiła siedzieć w kuchni ze swoimi dwoma ......... (kot).
20. Mam dwa ......... (nowy samochód).
Ćwiczenie 135
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami dwa – trzy – cztery.
WZÓR
Mam jeden duży pokój z czterema dużymi oknami (duże okno).
1. Mam piękny dom z trzema ......... (piękny balkon).
2. Mam tylko dwa ......... (problem) do rozwiązania.

74
3. Moi bracia mieszkali w trzech ......... (różne miasta) Polski.
4. Mój synek ma dopiero cztery ......... (rok).
5. Moja córka chodzi do przedszkola od trzech ........(rok).
6. Musi pan przejechać przez dwa ......... (kolejny most).
7. Musi pan przejechać przez trzy ......... (niebezpieczne skrzyżowanie).
8. Muszę kupić cztery ......... (obcojęzyczny słownik).
9. Muszę tutaj dopisać jeszcze trzy ......... (zero).
10. Nie denerwuj się. To sprawa dwóch/dwu albo trzech ......... (dzień).
11. Nie mogę uporać się z tymi trzema ......... (zadanie) z matematyki.
12. Od dwóch/dwu ......... (rok) jestem bez pracy.
13. Od dwóch/dwu ......... (tydzień) nie mogę spać.
14. Odwiedziliśmy w Krakowie trzy ......... (najlepsze liceum).
15. Opowiedz to krótko, w trzech ......... (krótkie zdanie).
16. Policjant długo przyglądał się trzem ......... (banknot), z których jeden
był fałszywy.
17. Powiedz to krótko, w dwóch/dwu ......... (słowo).
18. Powinieneś przesunąć tę szafę o trzy ......... (centymetr) dalej.
19. Pożyczę ci dwa ......... (najnowszy dramat) tego autora.
20. Pracowałem ciężko przez trzy ......... (kolejna sobota).
Ćwiczenie 136
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami dwa – trzy – cztery.
WZÓR
Przez cztery dni wolne (dzień wolny) od pracy znakomicie wypocząłem.
1. Chłopiec ciągle bawił się trzema tymi samymi ......... (stara zabawka).
2. Przyjechał do nas na dwa ......... (miesiąc).
3. Spędzę tutaj trzy ......... (długi rok).
4. Spotykam się z nim co dwa ......... (tydzień).
5. Sprzedaliśmy około czterech ......... …….. (tona) masła.
6. Sześć osób siedzi w trzech ......... (wielki fotel).
7. Ten bilet kosztuje tylko cztery ......... (złoty).
8. Trzy ......... (koń) biegały po łące.
9. Trzy ......... (zwierzę) spokojnie stały w klatce.
10. Trzy ......... (pies) biegały po trawniku.
11. Tutaj są jeszcze cztery ......... (wolne miejsce).

75
12. W następnych dwóch/dwu ......... (rok) będę mniej pracował, a więcej
zarabiał.
13. W tym mieście są cztery ......... (muzeum).
14. Wyjeżdżam na cztery ......... (miesiąc) do USA.
15. Wyrwano mi już trzy ......... (ząb).
16. Z trzech ......... (jabłko) nie zrobisz dużej szarlotki.
17. Za cztery ......... (tydzień) będziemy w Paryżu.
18. Za granicę wyjeżdżam za dwa ......... (rok).
19. Zabrakło mi czterech ......... (punkt) do zwycięstwa.
20. Zepsułeś mi już cztery ......... (parasol).

DWIE – TRZY – CZTERY

Ćwiczenie 137
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami dwie – trzy – cztery.
WZÓR
Co dwie głowy (głowa), to nie jedna.
1. Cztery ......... (mała dziewczynka) biegały po trawniku.
2. W tym pokoju mieszkają dwie ......... (Chinka).
3. Ciągle brakuje trzech ......... (osoba) do rozpoczęcia głosowania.
4. Do trzech ......... (osoba) wysłano już wezwania do sądu.
5. Co cztery ......... (ręka), to nie dwie.
6. Codziennie kupuję cztery ......... (gazeta kobieca) dla moich klientek.
7. Bardzo lubiłem te cztery wierne mi ......... (przyjaciółka).
8. Bardzo lubiłem te dwie ......... (sympatyczna kobieta).
9. Codziennie na śniadanie zjadali cztery ......... (bagietka) z masłem i z
marmoladą.
10. Codziennie uczę się języka mongolskiego przez cztery ......... (godzina).
11. Czekam na ciebie około trzech ......... (godzina).
12. Dał drogie prezenty czterem ......... (osierocona dziewczynka).
13. Dwie ......... (artystka) kłaniają się rozentuzjazmowanym widzom.
14. Dwie ......... (biegaczka) czekały na trenera.
15. Dwie ......... (dziewczynka) biegały po podwórku.
16. Dwie ......... (kobieta) idą spacerkiem w kierunku parku.
17. Dwie ......... (lodówka) przestały nagle funkcjonować.
18. Dwie ......... (zawodniczka) długo czekały na rozpoczęcie zawodów.

76
19. Uczę w tej szkole tylko dwie ......... (godzina) dziennie.
20. Dzwonię do ciebie już od dwóch/dwu ......... (godzina).
Ćwiczenie 138
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami dwie – trzy – cztery.
WZÓR
Jeden policjant zajmuje się jednocześnie czterema sprawami (sprawa).
1. Jest za dwie ......... (minuta) trzynasta.
2. Na śniadanie jem tylko dwie ......... (bułka) z margaryną.
3. Niczego dobrego nie słyszałem o tych dwóch/dwu ......... (uczennica).
4. Nie możemy sobie poradzić z trzema ......... (najmłodsza córka).
5. Nie oddałem do wypożyczalni czterech ......... (pożyczona kaseta).
6. Od czterech ......... (osoba) otrzymaliśmy zaproszenia na Zaduszki.
7. Od czterech ......... (godzina) czekamy na przybycie ważnych gości.
8. Od dwóch/dwu ......... (godzina) czekam na ważny telefon.
9. Od lat pracuję w dwóch/dwu ......... (instytucja charytatywna).
10. Od trzech ......... (pani) otrzymaliśmy już potwierdzenia przyjazdu na
naszą rocznicę.
11. Oddałem dzisiaj do biblioteki dwie wcześniej ......... (wypożyczona gazeta).
12. Pies stał mocno na dwóch ......... (łapa) i prosił o jedzenie.
13. Powiedziałem o tym tylko dwom/dwu ......... (osoba).
14. Pracuję tylko trzy ......... (godzina) dziennie.
15. Prasa obszernie pisała już o tych czterech ......... (ważna afera).
16. Prezentowaliśmy ten projekt już czterem ......... (osoba).
17. Przebywał ciągle z tymi czterema ......... (mała dziewczynka).
8. Przeczytałem w ciągu tygodnia trzy ......... (ciekawa powieść).
19. Przed domem siedziała babcia z trzema ......... (wnuczka).
20. Przed drzwiami gabinetu czekają jeszcze cztery ......... (osoba).
Ćwiczenie 139
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami dwie – trzy – cztery.
WZÓR
Kupiłem dwie piękne widokówki (piękna widokówka).
1. Przyglądał się dwom ......... (kobieta) siedzącym na brzegu rzeki.
2. Przygotowaliśmy przyjęcie w ciągu trzech ......... (godzina).

77
3. Przyszedł do nas z trzema ......... (piękna orchidea).
4. Do pracy przyszły dzisiaj tylko cztery ......... (robotnica).
5. Rozmawiał ciągle z tymi samymi dwoma/dwiema ......... (urzędniczka).
6. Rozmawialiśmy już o tych dwóch/ dwu ......... (ważna sprawa).
7. Rzucał do dzieci trzema ......... (piłka).
8. Siedziałem sam przez dwie ......... (godzina) w pustej poczekalni dwor-
cowej.
9. Spotykał się z trzema ......... (kobieta) w ciągu tygodnia.
10. Trzem ......... (osoba) dano wypowiedzenia warunków umowy o pracę.
11. Trzy ......... (lampa) stoją na podłodze.
12. Trzy ......... (chórzystka) kłaniają się publiczności.
13. Trzy ......... (kobieta) stały na chodniku i rozmawiały ze sobą.
14. Trzy ......... (pani) idą spacerkiem w kierunku Kościoła Mariackiego.
15. Trzy ......... (zamrażarka) przestały pracować w sklepie.
16. Tylko trzy ......... (osoba) siedziały spokojnie podczas tego koncertu.
17. W tej restauracji gotują cztery ......... (świetna kucharka).
18. W tym hotelu mieszkają trzy ......... (Koreanka).
19. Był tak głodny, że jadł dwoma/ dwiema ......... (ręka).
20. Wyróżniono dyplomami cztery ......... (najlepsza uczennica).
Ćwiczenie 140
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami dwie – trzy – cztery.
WZÓR
Nie rozmawiam z tymi czterema panienkami (panienka).
1. Dwie ......... (dziewczyna) zdobyły pierwsze miejsce w konkursie.
2. Dzisiaj nie będzie dwóch/dwu ......... (pierwsze lekcje).
3. Kupiłem dwie ......... (znakomita książka).
4. Mam jeszcze dwie ......... (krzyżówka) do rozwiązania.
5. Mam trzy ......... (dobra koleżanka).
6. Mieszkamy w małym mieszkaniu z dwoma/dwiema ......... (córka).
7. Nasi sąsiedzi mają dwie ......... (dorosła córka).
8. Od czterech ......... (godzina) czuję się zmęczony.
9. Po dwóch/dwu ......... (godzina) biegu czuję się znakomicie.
10. Pociąg jest opóźniony o cztery ......... (godzina).
11. Stłukliście dwie ostatnie ......... (filiżanka) z serwisu obiadowego.
12. W ciągu ubiegłego tygodnia byłem u trzech swoich ......... (ciotka).

78
13. W tej sypialni są aż dwie ......... (duża szafa).
14. W tym regionie kraju są trzy ......... (wysoka góra).
15. Wysłaliśmy już zaproszenia do czterech ......... (urzędniczka) z mini-
sterstwa.
16. Wyszła z pracy tylko na dwie ......... (minuta).
17. Za trzy ......... (godzina) będzie koniec starego roku.
18. Zajmował się jednocześnie trzema ......... (instytucja).
19. Zaprosiliśmy na kawę dwie nasze ......... (najlepsza sąsiadka).
20. Zwierzę stało mocno na czterech ......... (noga).

DWAJ – TRZEJ – CZTEREJ

Ćwiczenie 141
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami dwaj – trzej – czterej.
WZÓR
Do naprawy urządzeń chłodniczych przyszli dwaj fachowcy (fachowiec).
1. Do naprawy uszkodzonego wodociągu przyszli trzej ......... (robotnik).
2. Trzem ......... (pacjent) amputowano nogi.
3. Aż dwaj ......... (pracownik) naszej firmy są podejrzani o branie łapówek.
4. Czterej ......... (śmieszny debiutant) grali w tym filmie role złodziejasz-
ków.
5. Czterej ......... (pan) stali przed bramą.
6. Czterej ......... (uczeń) nie chcieli poddać się badaniom.
7. Czterej nasi ......... (inżynier) otrzymali prestiżowe nagrody.
8. Dałam tym czterem ......... (pan) zaproszenia na imprezę.
9. Daliśmy nagrody dwom/dwu ......... (najlepszy uczeń) w szkole.
10. Dlaczego przyglądasz się tym dwom/dwu/dwóm ......... (chłopiec)?
11. Do naszej grupy przyszli czterej ......... (obcokrajowiec).
12. Dostałem prezenty od dwóch/dwu ......... (przyjaciel).
13. Dwaj ......... (ludzie) [mężczyzna i mężczyzna] rozmawiali ze sobą na ulicy.
14. Dwaj ......... (rodzice) [jeden ojciec i drugi ojciec] dyskutowali ze sobą.
15. Dwaj ......... (akrobata) przygotowywali się do nowego numeru popi-
sowego.
16. Dwaj ......... (murarz) pracują opieszale na tej budowie.
17. Dwaj ......... (aktor) grali znakomicie w tej sztuce role głównych bo-
haterów.

79
18. Dwaj ......... (właściciel) kamienicy stali przed bramą.
19. Dwaj ......... (śmieszny chłopiec) grali w tym filmie role komików.
20. Dwaj ......... (ksiądz) prowadzili kondukt żałobny.
Ćwiczenie 142
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami dwaj – trzej – czterej.
WZÓR
Moi trzej najlepsi koledzy (najlepszy kolega) wyjechali zagranicę.
1. Dwom/Dwu/Dwóm ......... (pacjent) amputowano nogi.
2. Dyskutowaliśmy o trzech ......... (nasz finalista).
3. Moi trzej ......... (brat) studiują na politechnice.
4. Nie widziałem tych trzech ......... (pan) od tygodnia.
5. Od czterech ......... . (delegat) otrzymaliśmy potwierdzenia przyjazdu.
6. Od kilku dni nie możemy nawiązać kontaktu z czterema ......... (alpi-
nista).
7. Od roku usunięto z eksponowanych stanowisk dwóch/dwu ......... (mi-
nister).
8. Od tych trzech ......... (mężczyzna) otrzymuję ciągle piękne bukiety
kwiatów.
9. Oglądałem ten film z moimi dwoma ......... (kolega).
10. Po ulicy chodzą od kilku godzin dwaj ......... (policjant).
11. Pokazaliśmy to mieszkanie do wynajęcia już czterem ......... (zaintere-
sowany).
12. Powiadomiliśmy o nadużyciach w firmie wszystkich trzech ......... (dy-
rektor).
13. Pożyczyłem pieniądze od dwóch/dwu ......... (znajomy).
14. Przed zamknięciem biura przyszli jeszcze jacyś dwaj ......... (dziwny
człowiek).
15. Przyszli jeszcze trzej ......... (nowy klient).
16. Razem z dwoma ......... (kolega) wybieramy się na wycieczkę w góry.
17. Rozmawiał długo z jakimiś czterema ......... (mężczyzna).
18. Spotykał się z trzema ......... (wywiadowca) wyłącznie w ich biurach.
19. Trzej ......... (dziennikarz) wyjechali na Ukrainę.
20. Trzej ......... (brat) opuścili już nasz dom rodziny.

80
Ćwiczenie 143
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu / wyrazów łą-
czących się z liczebnikami dwaj – trzej – czterej.
WZÓR
Czterej groźni bandyci (groźny bandyta) dostali się w ręce policji.
1. Dwaj ......... (żołnierz) nie stawili się dzisiaj do jednostki.
2. Graliśmy w piłkę z czterema ......... (doskonały zawodnik).
3. Nie rozmawiam z tymi dwoma ......... (okropny chłopiec).
4. Ona ciągle rozmawia z tymi dwoma ......... (pan).
5. Trzej ......... (polityk) dyskutowali z nami długo.
6. Trzej ......... (chłopiec) są już w klasie i czekają na nauczyciela.
7. Trzej ......... (chłop) pracowali w polu.
8. Trzej ......... (klient) czekali na załatwienie sprawy.
9. Trzej ......... (komik) grali znakomicie w tej sztuce.
10. Trzej ......... (ludzie) [mężczyzna + mężczyzna + mężczyzna] rozma-
wiali ze sobą na ulicy.
11. Trzej ......... (rodzice) [jeden ojciec, drugi ojciec i trzeci ojciec] dysku-
towali między sobą.
12. Trzej ......... (uczeń) nie chcieli pisać sprawdzianu.
13. Trzej ......... (petent) czekali na załatwienie sprawy.
14. Trzy kobiety i trzej ......... (mężczyzna) uwijają się przy zwózce
siana.
15. W tym biurze pracują trzej ......... (sympatyczny urzędnik).
16. Widzę tutaj tylko dwóch ......... (pan), którzy wciąż czekają na
mnie.
17. Widzę tutaj tylko trzech ......... (pracownik), którzy są zadowoleni z
mojej decyzji.
18. Wysłaliśmy zaproszenia dopiero do trzech ......... (szef).
19. Za chwilę będą startować trzej ......... (najlepszy zawodnik).
20. Zaprosiliśmy na zabawę taneczną czterech naszych ......... (najlepszy
kolega).

81
DWÓCH/DWU – TRZECH – CZTERECH

Ćwiczenie 144
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami dwóch/dwu – trzech – czterech.
WZÓR
Dwóch/Dwu premierów (premier) wymieniło uściski dłoni.
1. Było tutaj jakichś trzech ......... (podejrzany pan).
2. Czterech ......... (mężczyzna) gra w piłkę na boisku.
3. Czterech ......... (szef) nie było na zebraniu grupy założycielskiej.
4. Czterech ......... (bandyta) napadło na konwój.
5. Czterech ......... (piekarz) pracowało w tej piekarni.
6. Czterech ......... (dziadek) idzie powolnym krokiem.
7. Czterech ......... (żołnierz) trzymało wartę przed budynkiem amba-
sady.
8. Czterech ......... (policjant) zapukało do drzwi mojego mieszkania wcze-
snym rankiem.
9. Czterech ......... (kosmonauta) przyjechało na spotkanie z młodzieżą.
10. Czterech ......... (lekarz) utraciło prawo wykonywania zawodu.
11. Do naszej szkoły przyszło trzech ......... (nowy uczeń).
12. Dopiero po przerwie dwóch/dwu ......... (wspaniały piłkarz) wzięło
udział w meczu.
13. Dwóch/Dwu ......... (akrobata) przygotowywało się do nowego numeru
popisowego.
14. Dwóch/Dwu ......... (profesor) naszego uniwersytetu otrzymało nagro-
dy Nobla.
15. Dwóch/Dwu ......... (rodzice) [jeden ojciec i drugi ojciec] rozmawiało
ze sobą.
16. Dwóch/Dwu ......... (kolega) już czeka na ciebie przed domem.
17. Dwóch/Dwu ......... (ksiądz) prowadziło kondukt żałobny.
18. Dwóch/Dwu ......... (ludzie) [mężczyzna i mężczyzna] rozmawia na
ulicy.
19. Dwóch/Dwu ......... (miły staruszek) spacerowało po parku.
20. Na rozmowach ze strajkującymi było tylko dwóch/dwu ........ (mi-
nister).
21. Na spotkaniu z premierem było tylko czterech ......... (dziennikarz).

82
Ćwiczenie 145
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami dwóch/dwu – trzech – czterech.
WZÓR
Na tej budowie pracuje czterech robotników (robotnik).
1. Przed południem odwiedziło wystawę tylko czterech ......... (uczeń).
2. Przed zamknięciem biura przyszło jeszcze trzech ……. (zdenerwowany
petent).
3. Ten kurs prowadzi aż czterech ......... (instruktor).
4. Trzech ......... (rodzice) [jeden ojciec, drugi ojciec i trzeci ojciec] rozma-
wiało ze sobą.
5. Trzech ......... (student) czeka w kolejce przed dziekanatem.
6. Trzech ......... (akrobata) przygotowywało się do występów w cyrku.
7. Trzech ......... (mój syn) służyło w marynarce wojennej.
8. Trzech ......... (płetwonurek) skakało do wody.
9. Trzech ......... (ludzie) [mężczyzna + mężczyzna + mężczyzna] rozma-
wia na ulicy.
10. Tylko dwóch/dwu ......... (aktor) świetnie grało w tej sztuce.
11. Tylko nas dwóch/dwu ......... (kolega) odwiedziło chorą koleżankę.
12. Tylko nas trzech ......... (kolonista) odwiedziło chorą wychowaw-
czynię.
13. Tylko nas trzech ......... (uczestnik) kursu zrozumiało, co mówił wy-
kładowca.
14. Tylko trzech ......... (student) nie podeszło do egzaminów w sesji zi-
mowej.
15. W areszcie tymczasowym znajdowało się trzech ......... (zatrzy-
many).
16. W autobusie siedziało tylko czterech ......... (pijany pasażer).
17. W naszej ekipie było czterech ......... (zdolny obcokrajowiec).
18. W naszej grupie jest dwóch / dwu ......... (Anglik).
19. W tej konferencji bierze udział czterech ......... (największy specjalista)
w dziedzinie fizyki jądrowej.
20. W tym pokoju mieszka trzech ......... (Niemcy).

83
Ćwiczenie 146
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w czasie
teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z liczebnikami dwóch/
dwu – trzech – czterech.
WZÓR
Dwóch/Dwu premierów (wymienić) wymieni/wymieniło uściski dłoni.
1. (Być) ......... tutaj jakichś trzech podejrzanych panów.
2. Czterech bandytów (napaść) ......... na konwój.
3. Czterech dziadków (iść) ......... powolnym krokiem.
4. Czterech kosmonautów (przyjechać) ......... na spotkanie z młodzieżą.
5. Czterech lekarzy (utracić) ......... prawo wykonywania zawodu.
6. Czterech mężczyzn (grać) ......... w piłkę na boisku.
7. Czterech piekarzy (pracować) ......... w tej piekarni.
8. Czterech policjantów (zapukać) ......... do drzwi mojego mieszkania
wczesnym rankiem.
9. Czterech szefów nie (być) ......... na zebraniu grupy założycielskiej.
10. Czterech żołnierzy (trzymać) ......... wartę przed budynkiem amba-
sady.
11. Do naszej szkoły (przyjść) ......... trzech nowych uczniów.
12. Po przerwie dwóch/dwu wspaniałych piłkarzy (wziąć) ......... udział w
meczu.
13. Dwóch/Dwu akrobatów (zacząć) ......... swój numer popisowy.
14. Dwóch/Dwu księży (prowadzić) ......... kondukt żałobny.
15. Dwóch/Dwu ludzi [mężczyzna i mężczyzna] (dyskutować) ......... na
ulicy.
16. Dwóch/Dwu miłych staruszków (spacerować) ......... po parku.
17. Dwóch/Dwu profesorów naszego uniwersytetu (otrzymać) ......... na-
grody Nobla.
18. Dwóch/Dwu rodziców [jeden ojciec i drugi ojciec] (rozmawiać) .........
ze sobą.
19. Na rozmowach ze strajkującymi (być) ......... tylko dwóch/dwu mini-
strów.
20. W spotkaniu z premierem (uczestniczyć) ......... tylko czterech dzien-
nikarzy.

84
Ćwiczenie 147
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w cza-
sie teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z liczebnikami
dwóch/ dwu – trzech – czterech.
WZÓR
Na tej budowie (pracować) pracuje/będzie pracować/będzie pracowało/
pracowało czterech robotników.
1. Naszą szkołę (wizytować) ......... trzech inspektorów.
2. Przed południem (odwiedzić) ......... wystawę tylko czterech uczniów.
3. Przed zamknięciem biura (przyjść) ......... jeszcze trzech zdenerwowa-
nych petentów.
4. (Przyjechać) ......... do nas dwóch/dwu Anglików.
5. Ten kurs (prowadzić) ......... aż czterech instruktorów.
6. Trzech akrobatów (powtarzać) ......... numery popisowe przed wystę-
pem.
7. Trzech ludzi [mężczyzna + mężczyzna + mężczyzna] (kłócić się) .........
na ulicy.
8. Trzech moich synów (służyć) ......... w marynarce wojennej.
9. Trzech płetwonurków (skakać) ......... do wody.
10. Trzech rodziców [jeden ojciec, drugi ojciec i trzeci ojciec] (sprzeczać
się) ......... między sobą.
11. Trzech zdenerwowanych studentów (oczekiwać) ......... w kolejce
przed dziekanatem na przyjście dziekana.
12. Tylko dwóch/dwu aktorów świetnie (grać) ......... w tej sztuce.
13. Tylko dwóch/dwu kolegów (odwiedzić) ......... chorą koleżankę.
14. Tylko trzech kolonistów (przynieść) ......... kwiaty chorej wychowaw-
czyni.
15. Tylko trzech uczestników kursu (zrozumieć) ......... , co mówił wykła-
dowca.
16. Tylko trzech studentów nie (podejść) ........ do egzaminów w sesji zi-
mowej.
17. W areszcie tymczasowym (znajdować się) ......... trzech zatrzymanych.
18. W autobusie (siedzieć) ......... tylko czterech pijanych pasażerów.
19. W naszej ekipie (być) ......... czterech zdolnych obcokrajowców.
20. W tej konferencji (brać) ......... udział czterech największych specjali-
stów w dziedzinie fizyki jądrowej.

85
DWOJE – TROJE – CZWORO – PIĘCIORO

Ćwiczenie 148
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu / wyrazów łą-
czących się z liczebnikami dwoje, troje, czworo, pięcioro….
WZÓR
Kobieta i mężczyzna rozmawiali na ulicy.
Dwoje ludzi (ludzie) rozmawiało na ulicy.
1. Matka jednego z uczniów dyskutowała przed wywiadówką z ojcem
innego ucznia.
– Dwoje ......... (rodzice) dyskutowało ze sobą na korytarzu przed wywia-
dówką.
2. Znana aktorka grała rolę Julii u boku bardzo popularnego aktora.
– Dwoje ......... (aktorka i aktor) grało główne role w dramacie Szekspira.
3. Jedno niemowlę zaczęło płakać. Po chwili zaczęło płakać drugie nie-
mowlę.
– Dwoje ......... (niemowlęta) płakało bardzo głośno.
4. Najpierw weszły dwie studentki. Po chwili pojawiło się dwóch studen-
tów.
– Czworo ......... (studentki i studenci) oczekiwało na rozpoczęcie egzami-
nu pisemnego.
5. W tej redakcji pracują młoda Amerykanka i młody Amerykanin.
– W tej redakcji pracuje dwoje ......... (Amerykanka i Amerykanin).
6. Miał trzy siostry i dwóch braci.
– Dał drogie prezenty pięciorgu ......... (rodzeństwo).
7. Z prawej strony szła jedna para ambasadorostwa, z lewej druga.
– Premier szedł przy dwojgu ......... (ambasadorostwo).
8. Państwo młodzi wyszli z kościoła po zakończeniu ceremonii ślubu ko-
ścielnego.
– Drużbowie szli przy dwojgu ......... (państwo młodzi).
9. Jedna para nowożeńców nosi nazwisko Nowak. Druga para nosi takie
samo nazwisko.
– Zaproszeni gości szli przy dwojgu ......... (jedni państwo Nowakowie i
drudzy państwo Nowakowie).
10. Cieśla przyglądał się z uwagą dwojgu ......... (drzwi), które wykonał na
zamówienie jednego z klientów.

86
11. On był rozbitkiem. Ona też była rozbitkiem.
– Dwoje ......... rozbitek (kobieta i mężczyzna) dziękowało za uratowanie
im życia.
12. W tej sprawie zaangażowani się pan adwokat i pani adwokat.
– Zaangażowaliśmy do tej sprawy dwoje dobrych ......... adwokat (kobieta
i mężczyzna).
13. Za kilka dni przyjedzie dwóch Amerykanów i jedna Amerykanka.
– Niedługo będziemy mieli troje ......... (gość) z USA.
14. Dyrektor długo rozmawiał ze swoim współpracownikiem i swoją
współpracownicą.
– Dyrektor rozmawiał z dwojgiem ......... (współpracownik).
15. Artysta dał swoje autografy czekającym na niego chłopcom i dziew-
czynom.
– Artysta rozdał autografy pięciorgu ......... (wielbiciel).
Ćwiczenie 149
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami dwoje, troje, czworo, pięcioro...
WZÓR
Troje dzieci (dziecko) bawi się na podwórku w chowanego.
1. Czworo ......... (skrzypce) połączyło swe dźwięki w ciągu jednej se-
kundy.
2. Czworo ......... (źrebięta) biegało po łące.
3. Czworo ......... (bliźnięta) przewieziono do innego szpitala dziecięcego.
4. Czworo ......... (małe szczenięta) leżało bez ruchu w koszyku.
5. Dwoje ......... (przyjaciele) odwiedziło nas dzisiaj.
6. Dwoje ......... (rodzeństwo) przyjechało na święta wielkanocne.
7. Dwoje ......... (student i studentka) nie zdało tego egzaminu.
8. Dwoje ......... (zakochany i zakochana) siedziało na jednej huśtawce.
9. Dwoje ......... (kocięta) piło mleko z jednej miski.
10. Pięcioro ......... (uczniowie i uczennice) zachorowało na żółtaczkę.
11. Pięcioro ......... (niemowlęta) miało objawy tej samej choroby zakaźnej.
12. Sześcioro ......... (małe jagnięta) biegło za stadem owiec.
13. Troje ......... (adwokat-kobieta i dwaj mężczyźni) ma tutaj swoje biura.
14. Troje ......... (kurczęta) było już w kurniku.
15. Troje ......... (wnuczęta) przyjechało do chorej babci.

87
Ćwiczenie 150
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami dwoje, troje, czworo, pięcioro...
WZÓR
Do egzaminów końcowych przygotowywało się dziewięćdziesięcioro pię-
cioro studentów (studenci i studentki).
1. Do tego przedszkola uczęszcza sto trzydzieścioro jeden ......... (dzieci).
2. Do tej szkoły chodzi troje ......... (dzieci) mojego sąsiada.
3. Dyskutujemy często o trojgu ......... (najmłodsze dzieci) chorych na
anemię.
4. Grupa dwadzieściorga ......... (uczestnicy) przyjechała na kolejny obóz
szkoleniowy.
5. Grupa trzydziestu sześciorga ......... (harcerze) opuściła już miejsce
zgrupowania.
6. Jakaś pani z dwojgiem ......... (dzieci) czeka na lekarza.
7. Jedno dziecko jadło, a troje ......... (inni) nie chciało jeść.
8. Jesienią chodził na grzyby z dwojgiem ......... (rodzeństwo).
9. Jest tak zimno, że powinieneś wciągnąć na siebie dwoje ......... (kale-
sony).
10. Każdy człowiek ma dwoje ......... (ręce), dwoje ......... (oczy) i dwoje
......... (uszy).
11. Musi mi pan naostrzyć troje ......... (nożyce).
12. Muszę opiekować się sześciorgiem ......... (szczenięta).
13. Myślę ciągle o trojgu ......... (zaginione dzieci).
14. Na przydział mieszkań socjalnych oczekuje sto trzydzieści troje .........
(kandydaci i kandydatki).
15. Na spotkanie ze znanym pisarzem przyszło sto trzydzieścioro troje
jego ......... (wielbiciele i wielbicielki).
Ćwiczenie 151
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami dwoje, troje, czworo, pięcioro ...
WZÓR
Na wycieczce było z nami pięcioro dzieci (dzieci).
1. Na zajęciach nie było czworga ......... (studenci i studentki).
2. Niania wreszcie podała obiad trojgu ......... (rodzeństwo).

88
3. Nie było dzisiaj na lekcji tańca dwojga ......... (dziewczęta).
4. Od kilku tygodni poszukujemy opiekunki do czworga ......... (dzieci).
5. Opiekujemy się dwojgiem ......... (dziewczęta) z sierocińca.
6. Po śmierci męża została sama z dwojgiem ......... (małe dzieci).
7. Policjanci dokonali w ciągu dnia dwojga ......... (oględziny).
8. Przyglądam się z dużym zainteresowaniem tym dwojgu ......... (dzieci).
9. Przygotowaliśmy już specjalne miejsce dla trojga ......... (szczenięta).
10. Przygotowaliśmy wielki kulig, składający się z dziesięciorga ......... (sanie).
11. Rozmawiałem już z czworgiem ......... (kandydaci i kandydatki).
12. Rozmyślam czasami o dwojgu ......... (rodzeństwo).
13. Tej farby wystarczy jeszcze na dwoje ......... (drzwi).
14. Uhonorowano wysokimi nagrodami dwudziestu dwoje ......... (badacze
i badaczki).
15. W tej szkole jest tysiąc trzysta pięćdziesięcioro dwoje ......... (ucznio-
wie i uczennice).
16. W tym samym dniu obchodzimy dwoje ......... (urodziny) naszych zna-
jomych.
17. W tym tygodniu mamy dwoje ......... (imieniny) naszych współpracow-
ników.
18. Włamywacze rozbili dwoje ......... (drzwi) i weszli do skarbca.
19. Z dziesięciu jajek wylęgło się tylko troje ......... (kurczęta).
20. Zaprzężono konie do trojga ......... (sanie) i ruszyliśmy na kulig.
Ćwiczenie 152
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w czasie
teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z liczebnikami dwoje,
troje, czworo, pięcioro...
WZÓR
Kobieta i mężczyzna rozmawiali na ulicy.
– Dwoje ludzi (rozmawiać) rozmawia/będzie rozmawiać/będzie rozma-
wiało/rozmawiało ulicy.
1. Matka jednego z uczniów dyskutowała przed wywiadówką z ojcem in-
nego ucznia.
– Dwoje rodziców (dyskutować) ......... ze sobą na korytarzu przed wywia-
dówką.
2. Znana aktorka grała rolę Julii u boku bardzo popularnego aktora.
– Dwoje znanych aktorów (grać) ......... główne role w dramacie Szekspira.

89
3. Jedno niemowlę zaczęło płakać. Po chwili zaczęło płakać drugie nie-
mowlę.
– Dwoje niemowląt (zacząć) ......... płakać bardzo głośno.
4. Najpierw weszły dwie studentki. Po chwili pojawiło się dwóch studentów.
– Czworo studentów (oczekiwać) ......... na rozpoczęcie egzaminu pisemnego.
5. W tej redakcji pracują młoda Amerykanka i młody Amerykanin.
– W tej redakcji (pracować) ......... dwoje Amerykanów.
6. On był rozbitkiem. Ona też była rozbitkiem.
– Dwoje rozbitków (dziękować) ......... za uratowanie im życia.
7. Odwiedził nas jeden przyjaciel. Wieczorem przyszła do nas najlepsza
przyjaciółka.
– Dwoje przyjaciół (odwiedzić) ......... nas w ciągu jednego dnia.
8. Zakochany chłopiec siedział obok swojej dziewczyny na ławce.
– Dwoje zakochanych (całować się) ......... na ławce.
9. Ten lekarz ma tutaj swój gabinet. Na tym samym piętrze są jeszcze dwa
gabinety lekarek.
– Troje lekarzy (mieć) ......... gabinety na tym piętrze.
10. Jedna pracownica złożyła wypowiedzenie. Dwaj inni pracownicy rów-
nież złożyli wypowiedzenie.
– Troje pracowników (złożyć) ......... dzisiaj wypowiedzenia.
Ćwiczenie 153
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w czasie
teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z liczebnikami dwoje,
troje, czworo, pięcioro...
WZÓR
Troje dzieci (bawić się) bawi się/będzie się bawić/będzie się bawiło/bawi-
ło się w chowanego na podwórku.
1. Czworo bliźniąt (płakać) ......... w sali szpitala dziecięcego.
2. Czworo małych szczeniąt (leżeć) ......... bez ruchu w koszyku.
3. Czworo skrzypiec (połączyć) ......... swe dźwięki w ciągu jednej sekundy.
4. Czworo źrebiąt (biegać) ......... po łące.
5. Dwoje studentów nie (zdać) ......... tego egzaminu.
6. Dwoje kociąt (pić) ......... mleko z jednej miski.
7. Dwoje przyjaciół (odwiedzić) ......... nas dzisiaj.
8. Dwoje rodzeństwa (przyjechać) ......... na święta wielkanocne.
9. Pięcioro dzieci (zginąć) ......... w tym strasznym wypadku drogowym.

90
10. Pięcioro niemowląt (mieć) ......... objawy tej samej choroby zakaźnej.
11. Pięcioro uczniów (zachorować) ......... na żółtaczkę.
12. Sześcioro małych jagniąt (uciekać) ......... przed lisem.
13. Troje adwokatów (mieć) ......... tutaj swoje gabinety.
14. Troje kurcząt (być) ......... już w kurniku.
15. Troje wnucząt (przyjechać) ......... do chorej babci.
Ćwiczenie 154
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w czasie
teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z liczebnikami dwoje,
troje, czworo, pięcioro...
WZÓR
Do egzaminów końcowych (przygotowywać się) przygotowuje się/będzie
się przygotowywać/będzie się przygotowywało/przygotowywało się dziewięć-
dziesięcioro pięcioro studentów.
1. Do tego przedszkola (uczęszczać) ......... sto dwadzieścioro jeden dzieci.
2. Do tej szkoły (chodzić) ......... troje dzieci mojego sąsiada.
3. Jedno dziecko jadło, a troje innych nie (chcieć) ......... jeść.
4. Na przydział mieszkań socjalnych (oczekiwać) ......... sto trzydzieści
troje kandydatów.
5. Na spotkanie ze znanym pisarzem (przyjść) ......... sto trzydzieścioro
troje jego wielbicieli.
6. Na wycieczce (być) ......... z nami pięcioro dzieci.
7. Na zajęciach nie (być) ......... czworga studentów.
8. Dziesięcioro sań (ruszyć) ......... w tym samym czasie na kulig.
9. W tej szkole (być) ......... tysiąc trzysta pięćdziesięcioro dwoje uczniów.
10. Z dziesięciu jajek (wyląc się) ......... tylko troje kurcząt.

OBA/OBYDWA

Ćwiczenie 155
WZÓR
Jedno mieszkanie było zniszczone. Drugie mieszkanie było też zniszczone.
– Oba/Obydwa mieszkania nadawały się do remontu.
1. W tym podręczniku jest wiele nieścisłości. W drugim podręczniku jest
jeszcze więcej nieścisłości i błędów.
– W obu/obydwu ......... (podręcznik) jest wiele nieścisłości.

91
2. Czarny kot siedział na kanapie. Potem dołączył do niego biały kot.
– Oba/Obydwa ......... (kot) siedziały na kanapie.
3. I jedno i drugie okno w pokoju jest brudne.
– Oba/Obydwa ......... (okno) w pokoju są brudne.
4. Biorę ten podręcznik i tamten też biorę.
– Biorę oba/obydwa ......... (podręcznik).
5. Jeden pies już choruje, a drugi zaczyna chorować.
– Oba/Obydwa ......... (pies) są chore.
6. To jabłko, które mi dałaś, jest bardzo kwaśne. To drugie jest też kwaśne.
– Oba/Obydwa ......... (jabłko) są kwaśne.
7. Jedno zwierzę i drugie zwierzę były dzikimi zwierzętami.
– Oba/Obydwa ......... (zwierzę) były dzikie.
8. Musisz jutro dać jeść jednemu i drugiemu kanarkowi.
– Musisz jutro dać jeść obu/obydwu/obydwom ......... (kanarek).
9. Dziadek ucałował swoją wnuczkę w jeden, a potem w drugi policzek.
– Dziadek ucałował wnuczkę w oba/obydwa ......... (policzek).
10. Chłopiec rzucił kamieniami w jedno i w drugie okno.
– Chłopiec rzucił kamieniami w oba/obydwa ......... (okno).

OBAJ/OBYDWAJ

Ćwiczenie 156
WZÓR
Jeden kandydat na ministra przedstawił swój program działania. Drugi też
przestawił swój program.
Obaj/Obydwaj kandydaci (kandydat) przedstawili swoje programy dzia-
łania.
1. I jeden i drugi skoczek byli w świetniej formie fizycznej.
– Obaj/Obydwaj ......... (skoczek) byli w świetnej formie.
2. Najstarszy kuzyn opowiadał ciekawie. Młodszy też nie ustępował naj-
starszemu w swych opowieściach.
– Obaj/Obydwaj ......... (kuzyn) potrafili ciekawie opowiadać różne historie.
3. Czułem się znakomicie zarówno z jednym kolegą, jak i z drugim.
– Z oboma/obu/obydwoma/obydwu ......... (kolega) czułem się znakomicie.
4. Jeden mężczyzna patrzył na kobietę, która siedziała przy sąsiednim sto-
liku. Jego sąsiad z lewej też na nią patrzył.
– Obaj/Obydwaj ......... (mężczyzna) patrzyli na tę piękną kobietę.

92
5. Najpierw przewieziono do więzienia jednego skazanego, a potem dru-
giego.
– Obu/Obydwu/Obydwóch ......... (skazany) przewieziono do więzienia.
6. Oskarżony opuścił sąd. Za nim podążyli dwaj adwokaci.
– Skazany opuścił sąd razem z oboma/obu/obydwu/obydwoma (adwokat).
7. Jeden żołnierz szedł miarowym krokiem. Drugi też.
– Obaj/Obydwaj ......... (żołnierz) szli miarowym krokiem.
8. Jeden zatrzymany odpowiadał na pytania zadawane przez policjanta.
Drugi podejrzany też musiał odpowiadać.
– Obaj/Obydwaj ......... (zatrzymany) musieli odpowiadać na pytania po-
licjanta.
9. Przed ministrem stał jeden i drugi zwycięzca w mistrzostwach świata.
– Minister gratulował tak pięknego zwycięstwa obu/obydwu/obydwóm/
obydwom ......... (zwycięzca).
10. Miał dwóch braci. Utrzymywał z nimi dobre stosunki.
– Z oboma/obu/obydwu/obydwoma ......... (bracia) utrzymywał dobre stosunki.

OBIE/OBYDWIE

Ćwiczenie 157
WZÓR
Z przyjemnością rozmawiałem z jedną i z drugą sąsiadką.
– Lubiłem rozmawiać z oboma/obiema/obu/obydwoma/obydwiema są-
siadkami (sąsiadka).
1. Najpierw zasłonił swoje oko lewą ręką. Potem zasłonił drugie oko pra-
wą ręką.
– Zasłonił swoje oczy oboma/obiema/obydwoma/obydwiema ........ (ręka).
2. Najstarsza córka jest na trzecim roku, a najmłodsza na drugim roku
studiów.
– Obie/Obydwie ......... (moja córka) studiują.
3. Trzymał ciągle ręce w kieszeniach.
– Lubił trzymać obie/obydwie ......... (ręka) w kieszeniach.
4. Dwie kobiety kłóciły się głośno i głośno krzyczały.
– Obie/Obydwie ......... (kobieta) krzyczały bardzo głośno.
5. Miał dwie siostry. Utrzymywał z nimi zupełnie poprawne stosunki.
– Z oboma/obiema/obydwoma/ obydwiema ......... (siostra) utrzymywał
zupełnie poprawne stosunki.

93
6. Jedna koleżanka pomagała mi od dawna. Druga też była zawsze chętna
do pomocy.
– Obie/Obydwie ......... (koleżanka) zawsze chętnie mi pomagały.
7. Zjadłem już jedną porcję tortu. Nie mogę zjeść drugiej.
– W ciągu jednego wieczora nie mogę zjeść obu/obydwu/obydwóch .........
(porcja) tortu.
8. Robię ciasto na pierogi i nie mogę podnieść teraz słuchawki telefonu.
– Mam teraz zajęte obie/obydwie ......... (ręka).
9. Jedna dziewczynka już śpi. Druga poszła spać godzinę temu.
– Obie/Obydwie ......... (dziewczynka) już śpią.
10. Mieliśmy tylko dwie Biblie w bibliotece.
– Obie/Obydwie ......... (Biblia) zostały wypożyczone tydzień temu.

OBOJE/OBYDWOJE

Ćwiczenie 158
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikiem oboje/obydwoje.
WZÓR
Znana aktorka grała rolę Julii u boku bardzo popularnego aktora.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] znanych aktorów (znany
aktor) grało główne role w dramacie Szekspira.
1. Kobieta i mężczyzna rozmawiali na ulicy.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (człowiek) rozma-
wiało na ulicy.
2. Matka jednego z uczniów dyskutowała przed wywiadówką z ojcem in-
nego ucznia.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (rodzice) dyskutowa-
ło ze sobą na korytarzu po zakończeniu wywiadówki.
3. Wychowawca wezwał zarówno matkę, jak i ojca jednego z uczniów.
– Na wezwanie wychowawcy przyszło oboje/obydwoje [każde z dwojga,
on i ona] ......... (rodzice).
4. Artysta dał swoje autografy chłopcu i dziewczynce.
– Artysta rozdał autografy obojgu/obydwojgu [każde z dwojga, on i ona]
......... (wielbiciel).

94
5. Jedno niemowlę zaczęło płakać. Po chwili zaczęło płakać drugie nie-
mowlę.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, to i to] ......... (niemowlę) zaczęło
bardzo głośno płakać.
6. Najpierw weszła jedna studentka. Po chwili pojawił się zdenerwowany
student.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (student) oczekiwało
na rozpoczęcie egzaminu pisemnego.
7. W tej redakcji pracują młoda Amerykanka i młody Amerykanin.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (Amerykanin) pracu-
je w tej samej redakcji.
8. Miał jedną siostrę i jednego brata.
– Dał drogie prezenty obojgu/obydwojgu [każde z dwojga, on i ona] .........
(rodzeństwo).
9. Z prawej strony szła jedna para ambasadorostwa, z lewej druga.
– Premier szedł przy obojgu/obydwojgu [każde z dwojga, on i ona] .........
(ambasadorostwo).
10. Państwo młodzi wyszli z kościoła po zakończeniu ceremonii ślubu
kościelnego.
– Drużbowie szli przy obojgu/obydwojgu [każde z dwojga, on i ona]
......... (państwo młodzi).
11. Jedna para nowożeńców nosi nazwisko Nowak. Druga para też nosi
nazwisko Nowak.
– Zaproszeni goście szli przy obojgu/obydwojgu [każde z dwojga, on i
ona] ......... (państwo Nowakowie).
12. Babcia i dziadek siedzieli pod piecem i nic nie mówili.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (dziadek i babcia)
siedzieli pod piecem i nic nie mówili.
13. Przygotowano salon dla pana Nowaka i jego żony.
– Przygotowano już salon dla obojga/obydwojga [każde z dwojga, on i
ona] ......... (gość).
14. Przed chwilą było dwie pary nożyczek. W tej chwili nie ma ani jednej
pary.
– Przepadło gdzieś oboje/obydwoje [każde z dwojga, to i to] ......... (no-
życzki).

95
15. Przygotowano pokoje dla pana ambasadora i jego żony.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ........ (ambasadorostwo)
mieli już przygotowane pokoje.
16. Wczoraj dotarła do mnie wiadomość o chorobie brata i siostry.
– Ta wiadomość o obojgu/obydwojgu [każde z dwojga, on i ona] .........
(rodzeństwo) dotarła do mnie wczoraj.
17. On był rozbitkiem. Ona też była rozbitkiem.
– Oboje/Obydwoje ......... (rozbitek) dziękowało za uratowanie im życia.
18. Do tej sprawy opłaciliśmy pana adwokata i panią adwokat.
– Zaangażowaliśmy do tej sprawy oboje/obydwoje [każde z dwojga, on i
ona] ......... (dobry adwokat).
19. Dyrektor długo rozmawiał ze swoim współpracownikiem i swoją
współpracownicą.
– Dyrektor rozmawiał z obojgiem/obydwojgiem [każde z dwojga, on i
ona] ......... (współpracownik).
20. Uhonorowano wysokimi nagrodami jedną Polkę i jednego Polaka.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ........ (Polak) uhonorowano
wysokimi nagrodami.
21. Jeden chłopiec i jego siostra stracili rodziców.
– Władze miasta przyznały zapomogi obojgu/obydwojgu [każde z dwojga,
oniona] ......... (rodzeństwo).

Ćwiczenie 159
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikiem oboje/obydwoje.
WZÓR
Jesienią chodził na grzyby z obojgiem/obydwojgiem [każde z dwojga, on
i ona] rodzeństwa (rodzeństwo).
1. Myślę ciągle o obojgu/obydwojgu [każde z dwojga, on i ona] .........
(rodzeństwo).
2. Przyglądam się z dużym zainteresowaniem tym obojgu/obydwojgu
......... (dzieci).
3. Niania wreszcie podała obiad obojgu/obydwojgu ......... [każde z dwoj-
ga, on i ona] ........ (rodzeństwo).
4. Zaprzężono konie do obojga/obydwojga [to i to] ......... (sanie) i ruszy-
liśmy na kulig.
5. Nie było dzisiaj na lekcji tańca obojga/obydwojga ......... (dziewczęta).

96
6. Opiekujemy się obojgiem/ obydwojgiem ......... (dziewczęta) z sierocińca.
7. Na zajęciach nie było obojga/obydwojga [każde z dwojga, on i ona]
......... (studenci).
8. Psycholog rozmawiał długo z obojgiem / obydwojgiem [każde z dwoj-
ga, on i ona] ......... (rodzeństwo).
9. O obojgu / obydwojgu [każde z dwojga, on i ona] ......... (skrzypkowie)
napisano wiele pochwalnych słów.
10. Na spotkanie ze znanym pisarzem przyszło oboje/obydwoje [każde z
dwojga, on i ona] jego ......... (wielbiciele).
11. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ........ (rodzeństwo) praco-
wało w tej samej firmie.
12. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (uczniowie) zacho-
rowało na żółtaczkę.
13. Muszę opiekować się obojgiem/obydwojgiem [każde z dwojga, on i
ona] ......... (dzieci).
14. W seminarium naukowym uczestniczyło oboje/obydwoje [każde z
dwojga, on i ona] ........ (studenci).
15. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (zakochani) sie-
działo na jednej huśtawce.
16. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (rodzeństwo) przy-
jechało na święta wielkanocne.
17. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (studenci) nie zdało
tego egzaminu.
18. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (adwokaci) ma tutaj
swoje biura.
19. Do egzaminów wstępnych przygotowywało się oboje/obydwoje [każ-
de z dwojga, on i ona] ......... (kandydaci) na studia.
20. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (przyjaciele) od-
wiedziło nas dzisiaj.
Ćwiczenie 160
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikiem oboje/obydwoje.
WZÓR
Ksiądz dał święte obrazki małej dziewczynce i małemu chłopcu.
– Ksiądz dał obrazki obojgu/obydwojgu [każde z dwojga, on i ona] dzie-
ciom (dzieci).

97
1. Kapłan rozmawiał zarówno z panną młodą, jak i panem młodym.
– Kapłan rozmawiał z obojgiem/obydwojgiem [każde z dwojga, on i ona]
......... (państwo młodzi).
2. Policja przeprowadziła wywiad najpierw z panem Jabłońskim, a dopie-
ro później z jego żoną.
– Policja przeprowadziła wywiad z obojgiem/obydwojgiem [każde z
dwojga, on i ona] ......... (państwo Jabłońscy).
3. Wychowawca rozmawiał na temat problemów wychowawczych ich
syna najpierw z panem Jabłońskim, a potem z panią Jabłońską.
– Wychowawca rozmawiał z obojgiem/obydwojgiem [każde z dwojga, on
i ona] ......... (Jabłońscy) na temat problemów wychowawczych ich syna.
4. Przed Urzędem Stanu Cywilnego byli już wszyscy goście. Brakowało
jedynie państwa młodych.
– Wszyscy się stawili na uroczystość ślubu, oprócz obojga/obydwojga
[każde z dwojga, on i ona] ......... (państwo młodzi).
5. Mężczyźni wręczali bukiety kwiatów pannie młodej, a kobiety panu
młodemu.
– Wszyscy dawali bukiety kwiatów obojgu/obydwojgu [każde z dwojga,
on i ona] ......... (państwo młodzi).
6. Na zabawie tanecznej najpierw zauważyliśmy wujenkę, a potem wujka.
– Widzieliśmy oboje/obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (wujo-
stwo) na zabawie tanecznej.
7. Opowiadano dziwne rzeczy o pannie młodej. Opowiadano też prze-
dziwne historie o panu młodym.
– Opowiadano dziwne rzeczy o obojgu/obydwojgu [każde z dwojga, on i
ona] ......... (państwo młodzi).
Ćwiczenie 161
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikiem oboje/obydwoje.
WZÓR
Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] rodziców (rodzice) nie zgo-
dziło się na jej ożenek.
1. Przekazaliśmy kondolencje obojgu/ obydwojgu [każde z dwojga, on i
ona] ......... (rodzice).
2. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (państwo Jabłońscy)
można codziennie spotkać na targu.

98
3. Rozmawiałem już o niej z obojgiem/obydwojgiem [każde z dwojga, on
i ona] ........ (Jabłońscy).
4. Lubię wspominać o obojgu/obydwojgu [każde z dwojga, on i ona] .........
(moi dziadkowie).
5. Daliśmy prezenty na gwiazdkę obojgu/obydwojgu [każde z dwojga, on
i ona] ......... (rodzice).
6. Gratulowaliśmy nagrody obojgu/obydwojgu [każde z dwojga, on i ona]
......... (kuzynostwo).
Ćwiczenie 162
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikiem oboje/obydwoje.
WZÓR
Rozmawialiśmy o wujence i wujku, którzy mają kłopoty finansowe.
Rozmawialiśmy o obojgu/obydwojgu [każde z dwojga, on i ona] wujostwa
(wujostwo), którzy mają kłopoty finansowe.
1. Najpierw rozmawiałem z jego małżonką, a potem z nim.
– Rozmawiałem już z obojgiem/obydwojgiem [każde z dwojga, on i ona]
......... (małżonkowie).
2. Na rozprawę nie stawiła się ani podejrzana, ani podejrzany.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (podejrzani) nie sta-
wiło się na rozprawę.
3. Brakuje jednej uczennicy i jednego ucznia, na których czekamy.
– Wciąż brakuje obojga/obydwojga [każde z dwojga, on i ona] .........
(uczniowie), na których czekamy.
4. Nasz zawodniczka zdobyła złoty medal, a jej kolega zdobył srebrny
medal.
– Gratulowano obojgu/obydwojgu [każde z dwojga, on i ona] ......... (zwy-
cięzcy) zasłużonych medali.
5. Dyrektor zobaczył jednego ucznia i jedną uczennicę na wagarach.
– Dyrektor widział oboje/obydwoje [każde z dwojga, on i ona] .........
(uczniowie) na wagarach.
6. Wychowawca dyskutował z Jolą i Jackiem, którzy mieli oceny niedo-
stateczne z fizyki.
– Wychowawca już kilka razy dyskutował z obojgiem/obydwojgiem [każ-
de z dwojga, on i ona] ......... (uczniowie), którzy mają oceny niedostateczne
z fizyki.

99
7. Jedna studentka i jeden student z naszej uczelni uczestniczyli w finale
olimpiady.
– Koledzy opowiadali o obojgu/obydwojgu [każde z dwojga, on i ona]
......... (studenci), którzy uczestniczyli w finale olimpiady.
8. Jeden podróżny wskakiwał do ruszającego pociągu. Po chwili wskoczy-
ła również jakaś młoda dziewczyna.
– Widzieliśmy, jak oboje/obydwoje [każde z dwojga, on tona] ......... (po-
dróżni) wskakiwało do ruszającego pociągu.
9. Jeden harcerz świetnie strzelał. Harcerka też świetnie strzelała.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (harcerze) świetnie
strzelało z łuku.
Ćwiczenie 163
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikiem oboje/obydwoje.
WZÓR
Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] śpiewaków (śpiewacy) ocza-
rowało wszystkich obecnych w sali koncertowej.
1. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (rodzice) wzruszyło
nas swoją szczodrością.
2. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (dzieci) miało kło-
poty w szkole.
3. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (adwokaci) ma dobrą
opinię w tym mieście.
4. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (artyści) podbiło
publiczność swoją żywiołową grą.
5. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (naczelnicy) poczty
należało do grupy skorumpowanych urzędników.
6. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (spikerzy) cieszyło
się niezwykłą popularnością wśród słuchaczy.
7. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (prezenterzy telewi-
zyjni) zajmowało czołowe miejsca na listach rankingowych.
8. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (animatorzy telewi-
zyjni) występowało w tym samym programie.
9. Bano się tych obojga/obydwojga [każde z dwojga, on i ona] ......... (włó-
czędzy).

100
10. Przyglądałem się obojgu/obydwojgu [każde z dwojga, on i ona] .........
(ludzie), którzy zażarcie dyskutowali.
11. Rozmyślałem o obojgu/obydwojgu [każde z dwojga, on i ona] .........
(rodzice), którzy wyjechali do Stanów Zjednoczonych.
12. Roztrząsaliśmy różne sprawy z obojgiem/obydwojgiem [każde z dwoj-
ga, on i ona] ......... (Jabłońscy).
13. Przyjechali już oboje/obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (pań-
stwo Jabłońscy).
14 Odwiedziliśmy wczoraj oboje/obydwoje [każde z dwojga, on i ona]
......... (państwo Jabłońscy).
15. Straciłem oboje/obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (rodzice).
16. Na skutek tąpnięcia powypadały szyby w obojgu/obydwojgu [każde z
dwojga, to i to] niedawno ......... (oszklone drzwi).
17. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... (podróżni) dojecha-
ło szczęśliwie do celu.
18. Trzeba dać wody obojgu/obydwojgu [każde z dwojga, to i to] .........
(szczenięta).
19. Muszę napisać list do obojga/obydwojga [każde z dwojga, on tona]
......... (przyjaciele).
20. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, to i to] ......... (drzwi) się nie do-
myka.
21. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, to i to] ......... (drzwi) było otwar-
tych.
Ćwiczenie 164
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w czasie
teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z liczebnikami oboje/
obydwoje.
WZÓR
Kobieta i mężczyzna rozmawiali na ulicy.
– Oboje [każde z dwojga, on i ona] ludzi rozmawia/będzie rozmawiać/
będzie rozmawiało/rozmawiało ......... (rozmawiać) na ulicy.
1. Matka jednego z uczniów dyskutowała przed wywiadówką z ojcem in-
nego ucznia.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... rodziców (dyskuto-
wać) ze sobą na korytarzu po zakończeniu wywiadówki.

101
2. Wychowawca wezwał zarówno matkę, jak i ojca jednego z uczniów.
– Na wezwanie wychowawcy ......... (przyjść) oboje/obydwoje [każde z
dwojga, on i ona] rodziców.
3. Jedno niemowlę zaczęło płakać. Po chwili zaczęło płakać drugie nie-
mowlę.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, to i to] niemowląt ......... (zacząć)
bardzo głośno płakać.
4. Najpierw weszła jedna studentka. Po chwili pojawił się zdenerwowany
student.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... studentów (oczeki-
wać) na rozpoczęcie egzaminu pisemnego.
5. W tej redakcji pracują młoda Amerykanka i młody Amerykanin.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... Amerykanów (praco-
wać) w tej samej redakcji.
6. Przed chwilą były dwie pary nożyczek. W tej chwili nie ma ani jednej
pary.
– ......... (Przepaść) gdzieś oboje/obydwoje [każde z dwojga, to i to] noży-
czek.
7. On był rozbitkiem. Ona też była rozbitkiem.
– Oboje/Obydwoje rozbitków ......... (dziękować) za uratowanie im
życia.
8. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] rodzeństwa ......... (praco-
wać) w tej samej firmie.
9. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] uczniów ........ (zachoro-
wać) na żółtaczkę.
10. W seminarium naukowym ......... (uczestniczyć) oboje/obydwoje [każ-
de z dwojga, on i ona] ......... asystentów.
11. Oboje/ Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] zakochanych ........ (sie-
dzieć) na jednej huśtawce.
12. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] rodzeństwa .......... (przy-
jechać) na święta wielkanocne.
13. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] studentów nie .........
(zdać) tego egzaminu.
14. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] adwokatów ......... (mieć)
tutaj swoje biura.
15. Do egzaminów wstępnych ......... (przygotowywać się) oboje/obydwo-
je [każde z dwojga, on i ona] kandydatów na studia.

102
16. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] przyjaciół ......... (odwie-
dzić) nas dzisiaj.
17. Jeden podróżny wskakiwał do ruszającego pociągu. Po chwili wsko-
czyła również jakaś młoda dziewczyna.
– Widzieliśmy, jak oboje/obydwoje [każde z dwojga, on i ona] podróżnych
......... (wskakiwać) do ruszającego pociągu.
18. Jeden harcerz świetnie strzelał. Harcerka też świetnie strzelała.
Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] harcerzy świetnie .........
(strzelać) z łuku.
19. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] prezenterów telewizyj-
nych ......... (zajmować) czołowe miejsca na listach rankingowych.
20. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] animatorów telewizyj-
nych ......... (występować) w tym samym programie.
Ćwiczenie 165
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w czasie
teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z liczebnikami oboje/
obydwoje.
WZÓR
Zarówno syn, jak i córka wybrali studia ekonomiczne.
– Oboje/Obydwoje dzieci [każde z dwojga, on i ona] wybrało a wybrali
(wybrać) studia ekonomiczne.
1. Na pomoc natychmiast pospieszył mój ojciec i nasza mama.
– Oboje/obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... rodzice (pośpieszyć)
pierwsi.
2. On to zrozumiał. Ona też to zrozumiała.
– Oboje/Obydwoje dzieci [każde z dwojga, on i ona] ......... (zrozumieć)
wszystko w mgnieniu oka.
3. Na kolacji był tylko on i jego żona.
– Oboje/Obydwoje małżonków [każde z dwojga, on i ona] ......... (spędzić)
ten wieczór przy szampanie.
4. Do samochodu wsiadła najpierw panna młoda, a za nią pan młody.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... państwo młodzi
(wsiąść) do samochodu.
5. Na moich imieninach nie pojawiła się ani pani Nowak, ani jej mąż.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] państwo Nowakowie nie
......... (pojawić się) na moich imieninach.

103
6. Zarówno nasz ojciec, jak i matka są w podeszłym wieku.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] nasi rodzice ......... (być) już
w podeszłym wieku.
7. Wujek i wujenka mieszkają blisko nas.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] ......... wujostwo (mieszkać)
w bliskim sąsiedztwie.
8. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] kuzynostwo ......... (wrócić)
z wycieczki w tym tygodniu.
9. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] państwo Kowalscy ..........
(przychodzić) do nas z wizytą raz na tydzień.
10. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] mecenasostwo często
......... (spotykać się) z nami.
11. Do samochodu wsiadała najpierw panna młoda, a za nią pan młody.
– Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] państwo młodzi .........
(wsiąść) do samochodu.
12. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] rodzice ......... (wzruszyć)
nas swoją szczodrością.
13. Oboje/Obydwoje [każde z dwojga, on i ona] dyrektorostwo ......... (za-
rządzać) świetnie zespołem szkół policealnych.

LICZEBNIKI GŁÓWNE OD PIĘCIU WZWYŻ


rodzaj niemęskoosobowy
Ćwiczenie 166
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami od pięciu wzwyż.
WZÓR
Pięć obrazów (obraz) wisi na ścianie w tym pokoju.
1. Bardzo lubiłem te pięć ......... (stara kobieta).
2. Bibliotekarka ucieszyła się z piętnastu ......... (cenna książka) podarowa-
nych przez profesora.
3. Brakowało mu na alkohol piętnastu ......... (złoty).
4. Bukiet z piętnastu/piętnastoma ......... (róża) wyglądał pięknie.
5. Był tak słaby, że nie mógł zrobić pięciu ......... (krok).
6. Ciekawa jest ta wystawa z pięćdziesięciu/pięćdziesięcioma ......... (tłu-
maczenie) tego pisarza.
7. Co pięć ......... (głowa), to nie cztery.

104
8. Codziennie kupuję sześć ......... (francuska gazeta).
9. Codziennie mam w tej szkole pięć ......... (pełna godzina lekcyjna).
10. Ćwiczę biegi razem z piętnastu/piętnastoma ......... (koleżanka) z mojej
szkoły.
11. Czekałem na ciebie około pięciu ......... (godzina).
12. Czekaliśmy na ich przyjazd około sześciu ......... (dzień).
13. Czekam na ten list już od pięciu ......... (tydzień).
14. Czułem się źle przez pięć ......... (tydzień).
15. Czy odsetki od wkładów pieniężnych wynoszą tylko pięć ......... (pro-
cent)?
16. Czy wszystkie te drobiazgi są w cenie pięciu ......... (złoty)?
17. Dał drogie prezenty pięciu ......... (dziewczynka).
18. Dałem jedzenie pięciu ......... (kot).
19. Długo przyglądał się pięciu ......... (nowy model) samolotów.
20. Do końca miesiąca zostaję ze stu/stoma ......... (złoty) w kieszeni.
Ćwiczenie 167
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami od pięciu wzwyż.
WZÓR
Do końca roku pozostało nam tylko pięćdziesiąt dni (dzień).
1. Dwadzieścia sześć ......... (samochód) zderzyło się na oblodzonej auto-
stradzie.
2. Uczę się języka niemieckiego pięć ......... (godzina) dziennie.
3. Dziesięć osób siedzi na pięciu ......... (wielki fotel).
4. Jest za piętnaście ......... (minuta) dwunasta.
5. Konstrukcja domku trzymała się na sześciu ......... (betonowa podpora).
6. Kupiliśmy około pięciu ......... (kilogram) mięsa.
7. Lubiła siedzieć w kuchni ze swoimi pięciu/pięcioma ......... (kot).
8. Mam jeden duży salon z sześciu/sześcioma ......... (okno).
9. Mam pistolet i pięć ......... (nabój).
10. Mam sześć ......... (nowy model) samochodów.
11. Mam w pokoju piękną biblioteczkę z piętnastu/piętnastoma .........
(półka).
12. Minęło już piętnaście ......... (minuta) od odjazdu pociągu do Paryża.
13. Mój brat ma już pięćdziesiąt ......... (rok).
14. Mój ojciec nie przekroczył jeszcze pięćdziesięciu ......... (rok).

105
15. Moja córka chodzi na lekcje tańca od sześciu ......... (rok).
16. Mówiłem ci to już chyba pięć ......... (raz).
17. Musisz przesunąć ten mebel o piętnaście ......... (centymetr).
18. Musisz tutaj dopisać jeszcze pięć ......... (zero).
19. Na śniadanie zjadł aż pięć ......... (bułka) z masłem.
20. Na spotkanie przyszło około pięciu ......... (osoba).
Ćwiczenie 168
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami od pięciu wzwyż.
WZÓR
Na załatwienie tej sprawy straci pan około pięciu miesięcy (miesiąc).
1. Niczego dobrego nie słyszałem o tych pięciu ......... (kobieta).
2. Nie denerwuj się. To sprawa pięciu albo sześciu ......... (dzień).
3. Nie miał nawet pięciu ......... (grosz) w kieszeni, a udawał bogacza.
4. Nie możemy sobie poradzić z pięciu/pięcioma ......... (najtrudniejsza
sprawa).
5. Nie oddałem do biblioteki sześciu ......... (pożyczona gazeta).
6. Nie przejmował się pięciu ......... (skradziona reprodukcja).
7. Nie zapominaj o swoich pięciu ......... (kot) pozostawionych na podwórku.
8. O jego pięciu ......... (tomik) poezji pisano zawsze pochlebnie.
9. Obejrzałem już piętnaście ......... (odcinek) tego serialu.
10. Od sześciu ......... (godzina) jestem już na nogach.
11. Od sześciu ......... (rok) staram się o dobrą pracę.
12. Od pięciu ......... (rok) jestem bez pracy.
13. Od pięciu ......... (tydzień) nie mogę spać.
14. Od piętnastu ......... (rok) nie zaznała żadnej miłości.
15. Odległość między naszą wioską a stolicą wynosi około stu ......... (ki-
lometr).
16. Opiekowała się sześciu/sześcioma ......... (dziewczyna) z sierocińca.
17. Osiem ......... (czołg) zbliżało się do rogatek miasta.
18. Pięć ......... (kobieta) czekało na ginekologa.
19. Pięć ......... (artystka) kłania się publiczności.
20. Pięć ......... (bocian) stało na łące.
21. Dwadzieścia dwa ......... (jabłko) leżą na stole.
22. Dwadzieścia trzy ......... (kobieta) czekają w kolejce.

106
23. Dwadzieścia cztery ......... (koń) biegają po pastwisku.
24. Trzydzieści dwa ......... (rok) upłynęły od ostatniego naszego spotkania.
25. Trzydzieści trzy ......... (album) leżą na wystawie.
Ćwiczenie 169
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami od pięciu wzwyż.
WZÓR
Pięć kotów (kot) spało na łóżku.
1. Pięć ......... (kilometr) dalej jest piękny las.
2. Pięćdziesiąt ......... (robotnica) stoi przy maszynach przez osiem godzin
dziennie.
3. Pięćdziesiąt ......... (metr) dalej znajduje się piękne jezioro.
4. Pięćdziesiąt pięć ......... (seter) uczestniczyło w konkursie psów raso-
wych.
5. Piętnaście ......... (wypracowanie) do poprawy leży przed zmęczoną na-
uczycielką.
6. Piętnaście ......... (euro) wystarczy na skromny obiad.
7 Po pięciu ......... (dzień) od momentu wyjazdu wreszcie zadzwonił do
mnie.
8. Po skończeniu studiów pracowałem już w pięciu ......... (szkoła podsta-
wowa).
9. Podoba mi się ten zamek z pięciu/pięcioma ......... (wieża).
10. Policja interesuje się sześciu/sześcioma ......... (sprawa kryminalna).
11. Powiedz to krótko, w pięciu ......... (słowo).
12. Powiedział to tylko pięciu ......... (osoba).
13. Pozostało jeszcze sto ......... (dzień) do końca roku.
14. Pożyczę ci sześć ......... (najnowsza książka) z informatyki.
15. Przeczytałem w ciągu miesiąca pięć ......... (gruba książka).
16. Przed nami przejechała kolumna piętnastu ......... (wojskowy samo-
chód).
17. Przejechałem dzisiaj nowym samochodem ponad pięćdziesiąt .........
(kilometr).
18. Przejechałem już przez pięć ......... (najdłuższy most) na świecie.
19. Przeszło sto ......... (młoda kobieta) ubiegało się o jedną rolę w filmie.
20. Przez sześć ......... (dzień wolny) od pracy znakomicie wypocząłem.

107
Ćwiczenie 170
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami od pięciu wzwyż.
WZÓR
Przyglądał się pięciu starym kobietom (stara kobieta), siedzącym na ławce.
1. Przygotowywała wystawny obiad z piętnastu ......... (kuropatwa).
2. Przyjechał do nas na pięć ......... (miesiąc).
3. Przyszedł do nas z sześcioma ......... (piękny bukiet) kwiatów.
4. Rozmawiał ciągle z tymi samymi pięciu/pięcioma ......... (artystka).
5. Rozmawialiśmy już o tych pięciu ......... (poważna afera).
6. Rozmyślała o tych pięciu ......... (rok), które całkowicie zmieniły jej
życie.
7. Siedem ......... (kobieta) idzie spacerkiem w kierunku lasu.
8. Skradziono z biblioteki piętnaście ......... (cenna książka).
9. Spis lektur dla studentów pierwszego roku polonistyki składa się z po-
nad trzydziestu ......... (utwór).
10. Spotykam się z nim co pięć ......... (tydzień).
11. Sto ......... (kobieta) przyjęto w ciągu miesiąca do nowej fabryki.
12. Sto ......... (osoba) w tym więzieniu oczekuje na amnestię.
13. Sto ......... (dziecko) wyjechało już z naszej szkoły na obóz letni.
14. Sześć ......... (zawodniczka) czekało na rozpoczęcie treningu.
15. Sześć ......... (dojrzałe jabłko) wisiało na drzewie.
16. Sześć ......... (dziewczynka) biegało po boisku.
17. Sześć ......... (maszyna) przestało pracować.
18. Sześć ......... (samochód wyścigowy) pędziło z dużą szybkością.
19. Ta bibliotekarka kataloguje dziennie około pięćdziesięciu .........
(książka).
20. Ta książka kosztuje tylko piętnaście ......... (euro).
Ćwiczenie 171
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami od pięciu wzwyż.
WZÓR
Ten balet składa się z piętnastu bardzo młodych tancerek (młoda tancerka).
1. Ten bilet kosztuje tylko dziesięć ......... (złoty).
2. Tutaj jest jeszcze siedem ......... (wolne miejsce).

108
3. W następnych pięciu ......... (rok) będę mniej pracował, a więcej zarabiał.
4. W tym hotelu mieszka pięć ......... (Włoszka).
5. W tym roku luty ma tylko dwadzieścia osiem ......... (dzień).
6. W tym tomiku zamieszczono ponad pięćdziesiąt ......... (wiersz).
7. Włożyła do koszyka pięćdziesiąt ......... (jabłko).
8. Wyszła na zakupy z pięćdziesięciu/pięćdziesięcioma ......... (złoty) w
portfelu.
9. Wyszła z pracy tylko na pięć ......... (minuta).
10. Z sześciu ......... (jabłko) można zrobić dużą szarlotkę.
11. Za granicę wyjeżdżam za sześć ......... (miesiąc).
12. Za pięć ......... (godzina) będzie zmiana czasu letniego na zimowy.
13. Za to przestępstwo dostanie pan pięć ......... (rok) więzienia.
14. Zabrakło mi stu ......... (euro) na bilet lotniczy do Chin.
15. Żal mi było tych pięciu ......... (usychająca jabłoń).
16. Zarabiał miesięcznie pięć ......... (tysiąc) euro.
17. Zarobiłem dzisiaj sto ......... (dolar).
18. Znam doskonale pięć ......... (język obcy).
19. Zwiedziliśmy pięć ......... (wspaniałe muzeum).
20. Odwiedzimy ciebie za pięć ......... (tydzień).
Ćwiczenie 172
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w cza-
sie teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z liczebnikami od
pięciu wzwyż.
WZÓR
Pięć zeszytów leży/będzie leżeć/będzie leżało (leżeć) na biurku.
1. Pięć kotów ......... (siedzieć) na podwórku.
2. Sześć bocianów ......... (stać) na żerowisku.
3. W tym salonie ......... (być) aż pięć stołów.
4. W tej sypialni ......... (być) aż pięć szaf.
5. W tej olbrzymiej sypialni ......... (być) aż osiem okien.
6. Dziesięć osób nie ......... (pojechać) na wycieczkę.
7. ......... (Przyjść) tylko jedenaście osób na to spotkanie.
8. Na olimpiadę ......... (wyjechać) piętnaście zawodniczek.
9. W naszej grupie ......... (studiować) pięć Amerykanek.
10. Piętnaście uczennic ......... (zrezygnować) z zajęć fakultatywnych.

109
11. Jutro ......... (być) pięć nowych pracownic w tym dziale produkcyjnym.
12. W zeszłym tygodniu ......... (zatrudnić się) u nas sześć byłych prakty-
kantek.
13. W tej paczce ......... (mieścić się) tylko dwadzieścia książek.
14. ......... (Przybywać) pięć centymetrów wody na rzece w ciągu godziny.
15. Trzydzieści dziewczynek ......... (rozbierać się) na zajęcia gimnastyczne.
16. Czterdzieści bombek ......... (wisieć) na choince.
17. Pięćdziesiąt owiec ......... (czekać) przed ubojnią zwierząt.
18. Sto samochodów nie ......... (mieć) sprawnych hamulców.
19. Dwieście czołgów ......... (jechać) w kierunku bazy wojskowej.
20. Trzysta spraw ......... (czekać) na mnie do załatwienia.
21. Dwadzieścia dwa jabłka ......... (leżeć) na stole.
22. Dwadzieścia trzy kobiety ......... (czekać) w kolejce.
23. Dwadzieścia cztery konie ......... (biegać) po pastwisku.
24. Trzydzieści dwa lata ......... (upłynąć) od naszego ostatniego spotkania.
25. Trzydzieści trzy samochody ......... (stać) w pawilonie handlowym.

LICZEBNIKI GŁÓWNE OD PIĘCIU


WZWYŻ
rodzaj męskoosobowy
Ćwiczenie 173
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami od pięciu wzwyż.
WZÓR
Mam aż pięciu braci (brat).
1. Piętnastu ......... (klient) czekało na załatwienie sprawy.
2. Piętnastu ......... (kolarz) zabrakło siły na kilka kilometrów przed fini-
szem.
3. Piętnastu ......... (pacjent) amputowano nogi.
4. Szesnastu ......... (robotnik) pracuje przy budowie tego domu.
5. Dwudziestu sześciu ......... (asystent) startuje w konkursie na najlepszą
pracę naukową.
6. Pięciu ......... (chłopiec) rozmawia na ulicy.
7. Pięciu ......... (mężczyzna) dyskutowało ze sobą na ulicy.
8. Pięciu ......... (ochroniarz) czuwało nad porządkiem w holu supermarketu.
9. Sześciu ......... (pijak) szukało najbliższej budki z piwem.

110
10. Pięciu ......... (profesor) naszego uniwersytetu otrzymało nagrody.
11. Pięciu ......... (zabawny chłopiec) grało w tym filmie role komików.
12. Pięciu ......... (staruszek) szło powoli.
13. Pięćdziesięciu ......... (piłkarz) wzięło udział w zgrupowaniu kondy-
cyjnym.
14. Sześćdziesięciu ......... (uczeń) nie chciało pisać sprawdzianu.
15. Sześciu ......... (akrobata) przygotowywało się do nowego numeru po-
pisowego.
16. Sześciu ......... (kolega) wymieniło uściski dłoni.
17. Sześciu ......... (pan) stało przed bramą.
18. Sześciu ......... (policjant) zapukało do drzwi wczesnym rankiem.
19. Sześciu ......... (rodzice) kłóciło się między sobą.
20. Sześciu ......... (szef) przedsiębiorstw nie przybyło na spotkanie.
Ćwiczenie 174
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami od pięciu wzwyż.
WZÓR
Sześciu żołnierzy (żołnierz) trzymało wartę przed budynkiem ambasady
USA.
1. Ośmiu ......... (znakomity aktor) grało w tej sztuce.
2. Aż pięciu ......... (ksiądz) prowadziło ten kondukt żałobny.
3. Aż pięćdziesięciu ......... (pracownik) jest podejrzanych o branie łapó-
wek.
4. Czekaliśmy na wiadomość o pięciu ......... (zaginiony taternik).
5. Daliśmy nagrody pięćdziesięciu ......... (najlepszy uczeń) w szkole.
6. Dlaczego przyglądasz się tym pięciu ......... (chłopiec)?
7. Do naszej szkoły przyszło pięćdziesięciu ......... (nowy uczeń).
8. Dopiero po przerwie pięciu ......... (nowy zawodnik) pojawiło się na
stadionie.
9. Dostałem prezenty od ośmiu ......... (znajomy).
10. Dowódca walczył o ten przyczółek z grupą pięćdziesięciu pięciu .........
(żołnierz).
11. Jedziemy na wycieczkę z piętnastoma ......... (chłopiec).
12. Już pięćdziesięciu ......... (turysta) zwiedziło naszą wystawę.
13. Koncert nie podobał się piętnastu ......... (widz).
14. Na jubileusz przyszło około pięćdziesięciu ......... (gość).

111
15. Na tym festiwalu wystąpiło ponad pięćdziesięciu ......... (piosenkarz) z
kraju i z zagranicy.
16. W ciągu kilku lat usunięto ze stanowisk pięciu ......... (minister).
17. Oglądałem ten film z moimi pięciu/pięcioma ........(kolega).
18. Po rynku chodzi od kilku godzin piętnastu ......... (policjant).
19. Pożyczyłem pieniądze od pięciu ......... (kolega).
20. Przed południem odwiedziło wystawę tylko sześciu ......... (pan).
Ćwiczenie 175
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami od pięciu wzwyż.
WZÓR
Przed zamknięciem biura przyszło jeszcze piętnastu petentów (petent).
1. Przed zamknięciem biura przyszło jeszcze ośmiu ......... (zdenerwowany
klient).
2. Razem z ośmiu/ośmioma ......... (kolega) wybieramy się na wycieczkę
w góry.
3. Rozmawiał długo z pięciu/pięcioma ......... (mężczyzna).
4. Rozmawiałem dzisiaj z pięciu/pięcioma ......... (interesujący człowiek).
5. Skończyłem wykłady z piętnastu/piętnastoma ......... (student).
6. Spotkałem się z pięciu/pięcioma ......... (kandydat) na stanowisko dy-
rektora.
7. Spotkała się w ciągu tygodnia z pięciu/pięcioma ......... (dziwny męż-
czyzna).
8. Ten balet składa się z piętnastu ......... (znakomity tancerz).
9. Ten kurs prowadzi aż ośmiu ......... (instruktor).
10. Tylko pięciu ......... (aktor) świetnie grało w tej sztuce.
11. Tylko sześciu ......... (najlepszy uczeń) zrozumiało, co mówił ten infor-
matyk.
12. Tylko pięciu ......... (kolega) odwiedziło chorą koleżankę.
13. Udekorowano sześciu ......... (zwycięzca).
14. W barze siedziało pięciu ......... (pijany mężczyzna).
15. W naszej ekipie było pięciu ......... (zdolny obcokrajowiec).
16. W tej bitwie poległo pięćdziesięciu pięciu ......... (żołnierz).
17. W tej szkole zatrudniono pięciu ......... (młody nauczyciel).
18. W tym akademiku mieszka sześciu ......... (Włoch).
19. Widzę tutaj tylko pięciu ......... (pan), którzy czekają na mnie.

112
20. Wyjeżdżamy na kolonie letnie z dwudziestu pięcioma/dwudziestoma
pięcioma ......... (podopieczny).
Ćwiczenie 176
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w cza-
sie teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z liczebnikami od
pięciu wzwyż.
WZÓR
Piętnastu klientów (czekać) czeka/będzie czekać/będzie czekało na zała-
twienie sprawy.
1. Aż pięciu księży (prowadzić) ......... ten kondukt żałobny.
2. Do naszej szkoły (przyjść) ......... pięćdziesięciu nowych uczniów.
3. Dopiero po przerwie pięciu nowych zawodników (pojawić się) .........
na stadionie.
4. Dwudziestu sześciu asystentów (startować) ......... w konkursie na naj-
lepszą pracę naukową.
5. Dziewięciu silnych mężczyzn (walczyć) ......... na ringu.
6. Już pięćdziesięciu turystów (zwiedzić) ......... naszą wystawę.
7. Kurs (prowadzić) ......... aż pięciu instruktorów.
8. Na jubileusz (przyjechać) ......... około pięćdziesięciu gości.
9. Na tym festiwalu (wystąpić) ......... ponad pięćdziesięciu piosenkarzy z
kraju i z zagranicy.
10. Osiemnastu pasażerów (zginąć) ......... w tym wypadku.
11. Ośmiu znakomitych debiutantów świetnie (grać) ......... w tej sztuce.
12. Pięćdziesięciu piłkarzy (wziąć) ......... udział w zgrupowaniu kondy-
cyjnym.
13. Pięciu absolwentów liceum nie (dostać się) ......... na studia.
14. Pięciu chłopców (rozmawiać) ......... na ulicy.
15. Pięciu mężczyzn (kłócić się) ......... ze sobą na ulicy.
16. Pięciu ochroniarzy (czuwać) ......... nad porządkiem w holu supermar-
ketu.
17. Pięciu profesorów naszego uniwersytetu (otrzymać) ......... nagro-
dy.
18. Pięciu staruszków (iść) ......... powoli.
19. Pięciu zabawnych chłopców (grać) ......... w tym filmie role komi-
ków.
20. Piętnastu biednych ludzi (żebrać) ......... pod dworcem.

113
Ćwiczenie 177
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w cza-
sie teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z liczebnikami od
pięciu wzwyż.
WZÓR
Piętnastu kolarzom (zabraknąć) zabraknie/zabrakło siły, aby dojechać do
mety.
1. Po rynku (chodzić) ......... od kilku godzin piętnastu policjantów.
2. Przed zamknięciem biura (przyjść) ......... jeszcze piętnastu petentów.
3. Sześciu akrobatów (przygotowywać się) ......... do nowego numeru po-
pisowego.
4. Sześciu chłopców nie (otrzymać ) ......... promocji do następnej klasy.
5. Sześciu kolegów (wymienić) ......... uściski dłoni.
6. Sześciu panów (stać) ......... przed bramą.
7. Sześciu pijaków (szukać) ......... najbliższej budki z piwem.
8. Sześciu policjantów (zapukać) ......... do drzwi wczesnym rankiem.
9. Sześciu rodziców (dyskutować) ......... między sobą.
10. Sześciu szefów przedsiębiorstw nie (przybyć) ......... na spotkanie.
11. Sześciu uczniów nie (chcieć) ......... pisać sprawdzianu.
12. Sześciu żołnierzy (trzymać) ......... wartę przed budynkiem ambasady
USA.
13. Szesnastu robotników (pracować) ......... przy budowie tego domu.
14. Tylko pięciu kolegów (odwiedzić) ......... chorą koleżankę.
15. Tylko sześciu najlepszych uczniów (zrozumieć) ......... , co mówił ten
informatyk.
16. Tylko pięciu aktorów świetnie (grać) ......... w tej sztuce.
17. W barze (siedzieć) ......... pięciu pijanych mężczyzn.
18. W naszej ekipie (być) ......... pięciu zdolnych obcokrajowców.
19. W tej bitwie (polec) ......... pięćdziesięciu pięciu żołnierzy.
20. W tym akademiku (mieszkać) ......... sześciu Włochów.

114
TYSIĄC

Ćwiczenie 178
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemem tysiąc.
WZÓR
Tysiąc osób (osoba) przyszło na spotkanie z prezydentem.
1. Brak mi tysiąca ......... (złoty) do wykupienia wycieczki zagranicznej.
2. Codziennie czeka na mnie tysiąc ......... (ważna sprawa) do załatwienia.
3. Czytałem już opowieści o tysiącach ......... (zbrodnia doskonała).
4. Do pełnej sumy brakło mi tysiąca ......... (złoty).
5. Interesowała się tysiącem ......... (sprawa).
6. Pierwsze tysiąc ......... (żołnierz) wróciło do domów po zakończeniu
działań wojennych.
7. Pierwsze tysiąc ......... (marynarz) wyjechało na wojnę.
8. Przeciętnie w ciągu lipca tysiąc ......... (człowiek) spędza wakacje w tym
małym kurorcie.
9. Przegrałem tysiąc ......... (funt) w karty.
10. Przejechałem dopiero tysiąc ......... (metr) tym nowym samochodem.
11. Przejechaliśmy w ciągu tygodnia ponad tysiąc ......... (kilometr).
12. Przygotowano schronienia dla tysiąca ......... (uciekinier).
13. Sprzedaliśmy dopiero tysiąc ......... (bilet) na ten mecz.
14. Ta aula może pomieścić tysiąc ......... (osoba).
15. Tysiąc ......... (harcerz) maszerowało przez najdłuższą ulicę miasta.
16. Uzyskałem już tysiąc ......... (punkt) w tej grze.
17. Wręczono odznaczenia tysiącom ......... (zasłużony działacz sportowy).
18. Wydawała miesięcznie tysiąc ......... (dolar) na stroje.
19. Zbudowano pierwszą salę kinową w tym mieście dla tysiąca ......... (widz).
20. Znam go tysiąc ......... (raz) lepiej niż wszyscy inni.
Ćwiczenie 179
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemem tysiące.
WZÓR
On wydaje na gry hazardowe tysiące euro (euro).
1. Całe tysiące ......... (niewinny cywil) zginęło podczas tej bezsensownej wojny.

115
2. Tysiące ......... (biedny człowiek) cierpi/cierpią głód w naszym kraju.
3. Tysiące ......... (dolar) straciliśmy na skutek nieprzemyślanych de-
cyzji.
4. Tysiące ......... (gwiazda) migocze/migoczą na niebie.
5. Tysiące ......... (manifestujący) przybywa/przybywają przed urząd
miasta.
6. Tysiące ......... (sprawa) jeszcze czeka/czekają na mnie.
7. Tysiące ......... (wierny) przybywa/przybywają na spotkanie z papie-
żem.
8. Tysiące ......... (zwierzę) ginie/giną podczas silnych mrozów.
9. W ciągu kilku dni wydano broń tysiącom ......... (żołnierz).
10. Wydawała tysiące ......... (złoty) na zakup biżuterii.
Ćwiczenie 180
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w cza-
sie teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z leksemem tysiąc/
tysiące.
WZÓR
Tysiąc osób przyjdzie/przyszło (przyjść) na spotkanie z prezydentem.
Tysiące niebezpieczeństw czyha/będzie czyhać/będzie czyhało/czyhało;
czyhają/będą czyhały/czyhały (czyhać) na każdego człowieka.
1. Całe tysiące niewinnych cywili ......... (zginąć) podczas tej bezsensow-
nej wojny.
2. Codziennie ......... (czekać) na mnie tysiąc różnych spraw do zała-
twienia.
3. Pierwszy tysiąc marynarzy ......... (wyjechać) na wojnę.
4. Pierwsze tysiąc żołnierzy ......... (wracać) do domów po zakończeniu
działań wojennych.
5. Przeciętnie w ciągu lipca tysiąc ludzi ......... (spędzać) wakacje w tym
małym kurorcie.
6. Tysiąc żołnierzy ......... (maszerować) przez najdłuższą ulicę miasta.
7. Tysiące biednych ludzi ......... (cierpieć) głód w naszym kraju.
8. Tysiące gwiazd ......... / ......... (migotać) na niebie.
9. Tysiące manifestujących ......... / ......... (kierować się) przed urząd
miasta.

116
MILION

Ćwiczenie 181
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemem milion/miliony.
WZÓR
Ponad milion osób (osoba) przyszło na spotkanie z papieżem na krakow-
skie Błonia.
1. Brak mi miliona ......... (złoty) do wykupienia tego wspaniałego pałacu.
2. Całe miliony ......... (niewinne dziecko) zginęło podczas tej barbarzyń-
skiej wojny.
3. Krakowskie Błonia mogą pomieścić ponad milion ......... (osoba).
4. Miliony ......... (biedny człowiek) mieszkało na obrzeżach tej olbrzymiej
aglomeracji.
5. Miliony ......... (biedne dzieci) cierpi/cierpią głód na całym świecie.
6. Miliony ......... (człowiek) protestowało w całej Europie przeciwko woj-
nie w Iraku.
7. Miliony ......... (gwiazda) migocze/migoczą na niebie.
8. Miliony ......... (niespodzianka) czeka/czekają wciąż na ciebie.
9. Miliony ......... (sprawa) jeszcze czeka/czekają na mnie.
10. Miliony ......... (wiemy) przybywa/przybywają na spotkanie z papie-
żem.
11. Miliony ......... (zwierzę) ginie/giną podczas silnych mrozów.
12. Pierwsze milion ......... (uciekinier) wróciło do domów po zakończeniu
działań wojennych.
13. Po sprawdzeniu dziennego utargu brakowało miliona ......... (hrywna)
w kasie.
14. Potrafiła robić domowe obiady na milion ......... (sposób).
15. Przeciętnie w ciągu lipca milion ......... (człowiek) spędza wakacje na
naszym wybrzeżu.
16. Przejechaliśmy w ciągu kilkunastu lat ponad milion ........ (kilometr).
17. Przyjechało milion ......... (wierny) do sanktuarium maryjnego.
18. Sprzedaliśmy w ciągu roku aż milion ........ (bilet) na wszystkie mecze.
19. To miasto nie ma jeszcze miliona ......... (mieszkaniec).
20. Zbudowano kilka stadionów w tym kraju dla miliona ......... (widz).

117
Ćwiczenie 182
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w czasie
teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z leksemem miliony.
WZÓR
Miliony świeczek pali się/będzie się palić/paliło się/pala się/będą się pa-
liły/ paliły się (palić się) w oknach na znak protestu.
1. W wielu wojnach ......... (polec) miliony niewinnych ludzi.
2. Miliony turystów ......... (odwiedzić) nasz kraj w ciągu roku.
3. Miliony zwierząt ......... (ginąć) w czasie ostrych zim.
4. Miliony ludzi ......... (przybywać) codziennie do Kijowa.
5. Miliony graczy ......... (czekać) na wygraną w totolotka.
DUŻO/NIEDUŻO
Ćwiczenie 183
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemami dużo/niedużo.
WZÓR
Mam dużo kłopotów (kłopot) w pracy.
1. Było bardzo dużo ......... (wierny) na porannej mszy w kościele.
2. Czeka nas dużo trudnych chwil. Musimy sobie poradzić z wieloma
........ (trudna chwila), które nas czekają.
3. Doszliśmy wspólnie do wielu ......... (ważny wniosek).
4. Dużo ......... (polski film) odnosi w ostatnich latach zadziwiające suk-
cesy.
5. Dużo ......... (sprawa) w ministerstwie było jeszcze niezałatwionych.
6. Dużo ......... (znajomy) przyszło pożegnać go przed wyjazdem.
7. Dużo ......... (pijany mężczyzna) kręci się w tej dzielnicy.
8. Dzieci zadają zawsze dużo ......... (pytanie) rodzicom.
9. Jego wykłady podobały się wielu ......... (student).
10. Jest dużo ......... (rzecz) do zrobienia.
11. Jest dużo ......... (uczeń), którzy sprawiają problemy wychowawcze.
12. Mam niedużo ......... (zakupy) w tej torbie.
13. Mamy dużo ......... (chętny) na to jedno stanowisko szefa.
14. Mamy już dużo ......... (zapasy) na zimę.
15. Mówił żonie o wielu ......... (sprawa) związanych z jego pracą.

118
16. Musimy kupić dużo rzeczy. Czeka nas zakup wielu ......... (rzecz).
17. Na chodnikach stoi zawsze dużo ......... (samochód).
18. Na imieniny zaprosiłem dużo ......... (kolega).
19. Na skrzyżowaniu czeka dużo ......... (pieszy).
20. Na spotkanie przyszło dużo ......... (człowiek).
Ćwiczenie 184
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemami dużo/niedużo.
WZÓR
Nie mam dzisiaj dużo czasu (czas) na dyskusje z wami.
1. Nie zapraszaj dużo ......... (ludzie) na wesele!
2. Niedużo ......... (kibic) przyszło dziś na stadion.
3. Niedużo ......... (uczeń) zostaje na popołudniowe zajęcia fakultatywne.
4. O wielu ......... (człowiek) nie można powiedzieć tyle dobrego, co o nim.
5. On pomógł wielu ......... (człowiek).
6. On zrobił mi dużo ......... (dobre) w życiu.
7. Ona podoba się wielu ......... (chłopiec).
8. Ona poświęca się ciągle wielu ......... (akcja) związanym z działalnością
charytatywną.
9. Teraz dużo ......... (Polak) jeździ samochodami.
10. To ciężka praca, na wiele ......... (godzina).
11. Wielu ......... (przyjaciel) wiedziało o jego działalności wywiadowczej.
12. Z wieloma ......... (wpływowy człowiek) miał bezpośredni kontakt.
13. Zdążyłem się porozumieć z wieloma ......... (klient).
14. Ze względu na recesję odłożyłem niedużo ......... (pieniądze).
15. Zostało dużo ......... (czas) do odjazdu pociągu.
Ćwiczenie 185
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w cza-
sie teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z leksemami dużo/
niedużo/wielu.
WZÓR
(Być) Jest/będzie/było dużo wiernych na porannej mszy w kościele.
1. ......... (Być) dużo rzeczy do zrobienia.
2. Dużo pijanych mężczyzn ......... (chodzić) po tej dzielnicy.

119
3. Dużo polskich filmów ......... (odnosić) w ostatnich latach zadziwiające
sukcesy.
4. Dużo spraw w ministerstwie ......... (być) jeszcze niezałatwionych.
5. Dużo znajomych ......... (przyjść) pożegnać go przed wyjazdem.
6. Na chodnikach ......... (stać) zawsze dużo samochodów.
7. Na skrzyżowaniach zawsze ......... (czekać) dużo pieszych.
8. Na spotkanie przedwyborcze ......... (przyjść) dużo młodych ludzi.
9. Niedużo chłopców ......... (zgłosić się) do zawodów.
10. Niedużo kibiców ......... (przyjechać) dziś na mecz.
11. Niedużo młodych ludzi ......... (myśleć) o przyszłości.
12. Niedużo uczniów ......... (zostawać) na dodatkowe zajęcia z fizyki.
13. Teraz dużo Polaków ......... (kupować) drogie samochody.
14. Wielu przyjaciół nie ......... (wiedzieć) o jego poważnej chorobie.
15. ......... (Zostać) nam dużo czasu na zwiedzanie miasta.

DZIESIĄTKI, SETKI

Ćwiczenie 186
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemami dziesiątki/setki.
WZÓR
Podczas pierwszego słonecznego dnia setki mieszkańców (mieszkaniec)
nadmorskiego kurortu wyległo na plażę.
1. Dziesiątki ......... (problem) pojawia się codziennie w naszym bankrutu-
jącym zakładzie pracy.
2. Dziesiątki ......... (raz) tłumaczyłem ci, jak masz się zachować w obec-
ności starszych.
3. Dziesiątki ......... (tramwaj) wyjeżdża codziennie z zajezdni.
4. Dziesiątki ......... (biedny człowiek) koczuje w okolicach dworca.
5. Otrzymywała setki ......... (list) od wielbicieli i wielbicielek.
6. Setki ......... (policjant) pojawiło się na ulicach miasta przed rozpoczę-
ciem obrad szefów najbardziej uprzemysłowionych krajów świata.
7. Setki ......... (samochód) ugrzęzło w śniegu.
8. Setki ......... (student) wzięło udział w strajku ostrzegawczym.
9. Setki ......... (wierny) zmierzało do sanktuarium.
10. Setki ......... (żołnierz) umiera na polach bitewnych.
11. Setki ......... (górnik) ginie w kopalniach węgla.

120
12. Setki ......... (klient) odchodziło bez biletów od kasy.
13. Setki ......... (ludzie) zginęło w tej katastrofie.
14. Widział dziesiątki ......... (narkoman) przesiadujących w okolicach
dworca.
15. Zaskoczyły nas dziesiątki ......... (bezdomny) w tym bogatym mieście.
Ćwiczenie 187
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w czasie
teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z leksemami dziesiąt-
ki/setki.
WZÓR
Dziesiątki problemów pojawia się/będzie się pojawiać/będzie się pojawia-
ło/pojawiało się (pojawiać się) codziennie w naszym bankrutującym zakładzie
pracy.
1. Dziesiątki autobusów ......... (wyjeżdżać) codziennie z zajezdni.
2. Setki ludzi ......... (czekać) przed przejściem granicznym.
3. Setki turystów ......... (pojawić się) na ulicach miasta.
4. Setki studentów ......... (wziąć) udział w programie badawczym.
5. Setki pielgrzymów ......... (zmierzać) do sanktuarium.
6. Setki dzieci w tym kraju ......... (umierać) z głodu.
7. Setki kierowców i pasażerów ......... (ginąć) na drogach.
8. Setki petentów ......... (odejść) z tego biura z kwitkiem.
9. Setki ludzi ......... (spacerować) po parku.
10. Dziesiątki studentów nie ......... (obronić) swoich prac magisterskich.

ILE

Ćwiczenie 188
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemem ile.
WZÓR
Na ilu przedstawieniach (przedstawienie) byliście w tym teatrze?
1. Ile ......... (dziewczyna) będzie na tym balu?
2. Ile ......... (koleżanka) zaprosisz na swoje urodziny?
3. Ile ......... (książka) leży na biurku?
4. Ile ......... (okno) jest w tym budynku?
5. Ile ......... (osoba) wróciło dzisiaj do internatu?

121
6. Ile ......... (pani) przyszło na spotkanie?
7. Ile ......... (uczennica) nie otrzymało promocji do następnej klasy w tym
roku?
8. Ile to ......... (rok) upłynęło od ostatniego naszego spotkania!
9. O ilu ......... (osoba) wspomniano w tym artykule?
10. Wszystkie, ile ......... (one) było, milkły, gdy wchodził szef.
Ćwiczenie 189
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w czasie
teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z wyrazem ile.
WZÓR
Ile jabłek spadnie/spadło (spaść) dzisiaj z jabłoni?
1. Ile to lat ......... (upłynąć) od ostatniego pobytu tutaj!
2. Ile przedstawień ......... (odbyć się) w tym sezonie?
3. Ile dziewczyn ......... (być) na tej zabawie?
4. Ile koleżanek ......... (przyjść) na nasz ślub?
5. Ile dzieci nie ......... (pisać) klasówki?
6. Ile maszyn ......... (zostać) naprawionych dzisiaj?
7. Ile osób ......... (zapisać się) do lekarza?
8. Ile pań ......... (wyjść) z tego spotkania?
9. Ile wychowanek nie ......... (wrócić) dzisiaj do internatu?
10. Ile kobiet ......... (leżeć) na tym oddziale?

ILU

Ćwiczenie 190
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemem ilu.
WZÓR
Ilu ludzi (ludzie) nie otrzymało premii w tym miesiącu?
1. Wszyscy chłopcy, ilu ......... (oni) było, milkli, gdy wchodził szef.
2. Ilu ......... (mieszkaniec) liczy teraz Warszawa?
3. Ilu ......... (gość) opuściło dzisiaj pokoje hotelowe?
4. Ilu było ......... (człowiek) na tej imprezie?
5. Z iloma/ ilu ......... (chłopiec) umówiłaś się na jutro?
6. Ilu ......... (wy), chłopców, mieszka w tym jednym pokoju?
7. Ilu ......... (asystent) zrezygnowało z pracy w tej uczelni?

122
8. Ilu ......... (człowiek) głosowało na niego?
9. Ilu ......... (inwalida) mogą państwo zatrudnić w swoim zakładzie pracy?
10. Ilu ......... (bokser) zakwalifikowało się do półfinału?
11. Ilu ......... (obcokrajowiec) mieszka w tym akademiku?
12. Ilu ......... (uczeń) będzie zdawać maturę w tym roku?
Ćwiczenie 191
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w czasie
teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z leksemem ilu.
WZÓR
Ilu ludzi (być) jest/będzie/było na tej imprezie?
1. Ilu asystentów (prowadzić) ......... ćwiczenia w tej katedrze?
2. Ilu bezrobotnych (chcieć) ......... przyjąć tę pracę?
3. Ilu gości (opuścić) ......... dzisiaj pokoje hotelowe?
4. Ilu ludzi nie (poprzeć) ......... jego kandydatury?
5. Ilu mieszkańców (liczyć) ......... teraz Kraków?
6. Ilu obcokrajowców (odwiedzić) ......... nasze miasto?
7. Ilu uczniów (zdawać) ......... maturę w tym roku?
8. Ilu zawodników (zakwalifikować się) ......... do finału?
9. Wszyscy chłopcy, ilu ich (być), ......... milkli, gdy wchodził szef.
10. Ilu klientów (umówić się) ......... z tobą na jutro?

KILKA

Ćwiczenie 192
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemem kilka.
WZÓR
Mam dzisiaj kilka spraw (sprawa) do załatwienia.
1. Doszliśmy wspólnie do kilku ......... (ważny wniosek).
2. Dzisiaj załatwiłam opiekunkę do dziecka na kilka ......... (godzina)
dziennie.
3. Jest kilka ......... (rzecz) do zrobienia.
4. Kilka ......... (polski film) odniosło w ostatnich latach znaczące sukcesy.
5. Kilka ......... (ładna dziewczyna) jest w naszej grupie.
6. Kilka ......... (miła osoba) było dzisiaj u nas na kolacji.
7. Kilka ......... (świetna koleżanka) będzie na dyskotece.

123
8. Kilka ......... (powieść) tego autora osiągnęło olbrzymie nakłady.
9. Kupił w piekarni chleb i kilka ......... (bułka).
10. Kupiła kilka ......... (ładna bluzka).
11. Mam w kieszeni tylko kilka ......... (złoty).
12. Na przejściu dla pieszych czeka kilka ......... (osoba).
13. Na takie zakupy musimy się wybrać z kilkoma/kilku ......... (tysiące) złotych.
14. Odbyło się już kilka ......... (posiedzenie) Rady Nadzorczej.
15. Przed tym domem stoi zawsze kilka ......... (samochód).
16. Ta ulica, której pani szuka, znajduje się kilka ......... (przecznica) dalej.
17. To skomplikowane obliczenia, na kilka ......... (godzina).
18. Zadano mi kilka ......... (pytanie) na temat tego człowieka.
19. Zostało jeszcze kilka ......... (kawałek) tortu do zjedzenia.
20. Zostało kilka ......... (godzina) do odjazdu pociągu.
Ćwiczenie 193
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w czasie
teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z leksemem kilka.
WZÓR
Jest/Będzie/Było (Być) kilka rzeczy do zrobienia.
1. Przed dziekanatem ......... (czekać) kilka osób.
2. Na tej ulicy ......... (stać) zawsze kilka samochodów.
3. W ciągu roku ......... (odbyć się) kilka posiedzeń stowarzyszenia.
4. Kilka polskich piosenek ......... (odnieść) zaskakujący sukces.
5. Kilka tytułów jego książek ......... (osiągnąć) olbrzymie nakłady.
6. ......... (Zostać) kilka dobrych ciastek do zjedzenia.
7. Kilka jego uwag nie ......... (wywrzeć) na nikim wrażenia.
8. To muzeum ......... (znajdować się) kilka ulic dalej.
9. Kilka miłych koleżanek ......... (pracować) w naszym zespole.
10. Kilka miłych osób ......... (spotkać się) dzisiaj ze mną.
Ćwiczenie 194
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemem kilku.
WZÓR
Ona podoba się kilku chłopcom. (chłopiec).
1. Kilku ......... (kibic) przyszło dziś na stadion.

124
2. Kilku ......... (uczeń) zostaje na popołudniowe zajęcia fakultatywne.
3. Mamy kilku ......... (chętny) na jedno stanowisko dyrektora firmy.
4. On pomógł kilku ......... (człowiek).
5. W tym przedstawieniu wzięło udział kilku ........ (amator).
6. Jego wykłady podobały się zaledwie kilku ......... (student).
7. Kilku ......... (przyjaciel) wiedziało o jego działalności w podziemiu.
8. Kilku ......... (znajomy) przyszło pożegnać go przed wyjazdem.
9. Przyjaźnił się od lat z kilkoma/kilku ......... (wpływowy człowiek).
10. Zdążyłem się porozumieć dzisiaj z kilkoma/kilku ......... (klient).
11. Wybieram się na piknik z kilkoma/kilku ......... (kolega).
12. Z całej drużyny harcerzy lubiła tylko kilku ......... (chłopiec).
13. Jest kilku ......... (uczeń), z którymi mamy problemy wychowawcze.
14. Kilku ......... (człowiek) rozmawiało przed domem.
15. Widziałem kilku ......... (mężczyzna) kręcących się wokół mojego
domu.
16. Kilku ......... (mój kolega) nie dostało się na studia.
17. Kilku ......... (murarz) będzie mi pomagało przy budowie domu.
18. Kilku ......... (kolega) było ze mną na wycieczce.
19. Kilku ......... (sympatyczny człowiek) mieszka w tej kamienicy.
20. Kilku ......... (złodziej) wpadło w ręce policji.
Ćwiczenie 195
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w czasie
teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z leksemem kilku.
WZÓR
Kilku kibiców przyjdzie/przyszło (przyjść) dziś na stadion.
1. Kilku uczniów ......... (zostać) po południu w szkole.
2. W tym przedstawieniu ......... (wziąć) udział kilku nieznanych aktorów.
3. Kilku szefów ......... (zdecydować się) na zawarcie umowy z nami.
4. Kilku przyjaciół ......... (wiedzieć) o jego działalności w podziemiu.
5. Kilku znajomych ......... (przyjść) pożegnać go przed wyjazdem.
6. Kilku ludzi ......... (rozmawiać) przed domem.
7. Kilku moich kolegów nie ......... (dostać się) się na studia.
8. Kilku kolegów ......... (być) ze mną na wycieczce.
9. Kilku sympatycznych ludzi ......... (mieszkać) w tej kamienicy.
10. Kilku oszustów ......... (wpaść) w ręce policji.

125
NIEJEDEN – NIEJEDNA – NIEJEDNO

Ćwiczenie 196
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów
łączących się z leksemami niejeden/niejedna/niejedno/niejedni/niejedne.
WZÓR
Filozofowie czasami wpadali na niejedną ciekawą myśl (ciekawa
myśl).
1. Mamy niejeden ......... (kłopot) z naszymi dorastającymi dziećmi.
2. Niejeden ......... (absolwent) chciałby zrobić tak szybką karierę jak mój
kolega.
3. Niejeden ......... (człowiek) nie zgodziłby się na taką propozycję.
4. Niejeden ......... (ojciec) nie dałby sobie rady z tym chłopcem.
5. Niejeden ......... (mężczyzna) marzy o takim stanowisku.
6. Niejedne ......... (buty) zdarłem na krakowskich Plantach.
7. Niejedne ......... (chrzciny) odbyły się w tym kościele.
8. Niejedne ......... (imieniny) spędziliśmy w tej wspaniałej posiadłości
wujka.
9. Niejedni ......... (państwo młodzi) odebrali dzisiaj akt ślubu w naszym
urzędzie.
10. Niejedni ......... (Kowalscy) brali ślub w tym kościele.
11. Niejedno ......... (odkrycie) miało wpływ na szybki rozwój techniki.
12. Niejedno ......... (dziecko) umiera z głodu.
13. Od pewnego czasu mam niejedno ......... (zmartwienie).
14. On często wpadał na niejeden ......... (ciekawy pomysł).
15. On znał się z niejednym ......... (minister) spraw zagranicznych.
16. Opowiadał mi niejedną ......... (wstrząsająca historia).
17. Tego rodzaju postępowaniem można się narazić na niejeden .........
(zar­zut) ze strony przeciwników.
18. Ten region przemierzyłem w niejednych ......... (buty)

126
PARĘ

Ćwiczenie 197
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemem parę.
WZÓR
Parę osób (osoba) wróciło do pracy po wakacyjnej przerwie.
1. Dzieli nas zaledwie parę ......... (godzina) od wyjazdu.
2. Grochówkę można przygotować na paru ......... (kawałek) dobrego
boczku.
3. Kupiłeś o parę ......... (kilogram) tego mięsa za dużo.
4. Mój syn jest o parę ......... (centymetr) wyższy niż twój syn.
5. Obrałem parę ......... (ziemniak) do zupy.
6. Parę ......... (butelka) piwa stało na stole.
7. Parę ......... (zepsuty owoc) leży w koszyku.
8. Pozostało nam do sprzedania tylko parę ......... (worek) ziemniaków.
9. Przejechaliśmy o parę ......... (kilometr) za daleko.
10. Przyjęliśmy o parę ......... (osoba) więcej niż zwykle na ten kierunek
studiów.
11. Spóźniliśmy się na pociąg o parę ......... (minuta).
12. W czasie epidemii zachorowało w naszej szkole tylko parę .........
(dziecko).
13. W naszym zespole jest tylko parę ......... (młoda kobieta).
14. Wrzuć do tej sałaty parę ......... (oliwka).
15. Za parę ......... (rok) odejdę na emeryturę.
Ćwiczenie 198
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w czasie
teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z leksemem parę.
WZÓR
Parę koleżanek wróci/wróciło (wrócić) z emigracji.
1. Parę pięknych jabłek ......... (leżeć) w koszyku.
2. Parę butelek piwa ......... (stać) na stole.
3. W czasie zimy ......... (zachorować) w naszej szkole tylko parę dzieci.
4. W naszej grupie ......... (być) tylko parę kobiet.
5. Parę osób ......... (zrezygnować) z kariery uniwersyteckiej.

127
PARU

Ćwiczenie 199
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemem paru.
WZÓR
Rozmawiałem dzisiaj z paroma/paru klientami (klient).
1. Zbieram wszystkie plotki o paru ......... (słynny aktor).
2. Paru ......... (pracownik naukowy) przyznano prestiżowe nagrody.
3. Prasa ocenia krytycznie działalność paru ......... (ambasador).
4. Zawarliśmy umowy z paroma / paru ......... (przedstawiciel) dużych firm
handlowych.
5. Tylko paru ......... (skoczek) wykonało wszystkie skoki.
6. Na tej budowie pracuje tylko paru ......... (robotnik).
7. W czasie epidemii zachorowało u nas na grypę tylko paru ......... (ko-
lega).
8. O paru ......... (sąsiad) nie będę z wami rozmawiać.
9. Z paroma/paru ......... (chłopiec) przyjaźnię się od dawna.
10. Chcieliśmy przyjąć do klubu o paru ......... (nowy zawodnik) więcej niż
w zeszłym sezonie.
Ćwiczenie 200
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników
(w czasie teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z lek-
semem paru.
WZÓR
Tylko paru chłopców wykona/wykonało (wykonać) wszystkie skoki.
1. Na tej budowie ......... (pracować) tylko paru robotników.
2. Paru absolwentów naszej szkoły ......... (dostać się) na Akademię Me-
dyczną.
3. Paru kierowców ......... (spowodować) wypadki pod wpływem alko-
holu.
4. Tutaj ......... (mieszkać) tylko paru obcokrajowców.
5. Wciągu tygodnia ......... (zachorować) na grypę paru uczniów.

128
PÓŁ

Ćwiczenie 201
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemem pół.
WZÓR
Mamy na dwa dni tylko pół bochenka (bochenek) chleba.
1. Mam jeszcze pół ......... (ćwiczenia) do zrobienia.
2. Dopiero pół ......... (godzina) minęło od rozpoczęcia emisji tego progra-
mu.
3. Ten wypadek zdarzył się przed pół ......... (godzina).
4. Będę tutaj pracował dwa i pół ......... (rok).
5. Ta przesyłka dotarła do mnie dopiero po trzech i pół ......... (miesiąc).
6. Pracowałem w tej firmie sześć i pół ......... (rok).
7. Samolot opóźnił wylot z lotniska o pięć i pół ......... (godzina).
8. Spacerowałem z nią po Starym Mieście Krakowa przez całe pół .........
(dzień).
9. Wrócił do domu szybko, bo po pół ......... (godzina).
10. Muszę kupić osiem i pół ......... (metr) materiału na zasłony.
11. Zjadł zaledwie pół ......... (jabłko).
12. Czekałem na nią dobre pół ......... (dzień).
13. To lekarstwo należy rozpuścić w pół ......... (szklanka) letniej wody.
14. Do końca marszu pozostało nam tylko pół ......... (kilometr).
15. Proszę o pół ......... (porcja) bigosu.
16. Dlaczego ciągle przerywa mi pan w pół ......... (słowo)?
17. Krople trzeba rozcieńczyć w pół ......... (kieliszek) ciepłej wody.
18. Ukradziono mi prawie pół ......... (tysiąc) euro.
19. Dlaczego wyrzuciłeś do kosza aż pół ......... (świeży chleb)?
20. W katedrze było ponad pół ......... (tysiąc) wiernych.
Ćwiczenie 202
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemem pół.
WZÓR
Chcesz pół mojej kanapki (moja kanapka)?
1. Przed pół ......... (rok) on wrócił z zagranicy.

129
2. Po pół ......... (godzina) minęły bóle żołądka.
3. Babcia powinna codziennie pić po pół ......... (szklanka) wywaru z ziółek.
4. Pół ......... (beczka) wina wylało się na podłogę.
5. Dodaj do tej zupy pół ......... (szklanka) śmietany.
6. Wyjeżdżam na pół ......... (rok) do stolicy.
7. Moja babcia zmarła przed pół ......... (rok).
8. Od pół ......... (rok) nie mam pracy.
9. Jestem o pół ......... (rok) starszy od niego.
10. Spóźniliśmy się na obiad u babci o pół ......... (godzina).
11. Spotkaliśmy się przed pół ......... (rok).
12. Po pół ......... (tydzień) wreszcie wrócił do domu.
13. Rozmawialiśmy o tym problemie przed dwiema/dwoma i pół .........
(godzina).
14. Wrócił do sił po dwóch/dwu i pół ......... (godzina).
Ćwiczenie 203
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w czasie
teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z leksemem pół.
WZÓR
Półeczki wina wyleje się/wylało się (wylać się) na podłogę.
1. Dopiero pół dnia ......... (minąć) od chwili rozpoczęcia tej podróży.
2. Do końca marszu ......... (pozostać) nam tylko pół kilometra.
3. ......... (Przepaść) mi gdzieś pół kilometra.
4. W katedrze ......... (być) ponad pół tysiąca wiernych.
5. Pół beczki wina ......... (wyciec) na podłogę.

PÓŁTORA – PÓŁTOREJ

Ćwiczenie 204
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemami półtora/półtorej.
WZÓR
Do przygotowania bigosu potrzebuję półtora kilograma (kilogram) mięsa.
1. Do kupna tego prezentu brakuje mi jeszcze półtora ......... (tysiąc) zło-
tych.
2. Czekam na ciebie od półtorej ......... (godzina).
3. Do tego sosu potrzebuję półtorej ......... (szklanka) mąki.

130
4. Huragan uspokoił się dopiero po półtorej ......... (doba).
5. Jadę na wakacje za półtora ......... (tydzień).
6. Jestem syty dopiero po półtorej ......... (porcja) dobrego bigosu.
7. Kot wrócił do nas dopiero po półtora ......... (tydzień).
8. Kup półtora ......... (kilogram) cukru.
9. Mija półtora ......... (dzień) od ostatniego naszego spotkania.
10. Minęło półtorej ......... (doba) od chwili rozpoczęcia się tej strasznej
wichury.
11. Musisz rozpuścić tę farbę w półtorej ......... (szklanka) wody.
12. Niczego nie zrobiłem od półtora ......... (tydzień).
13. Nie palę papierosów od półtora ......... (rok).
14. Ostatnio spotkałem się z nim przed półtora ......... (rok).
15. Podczas balu goście opróżnili półtorej ......... (beczki) piwa.
16. Podpisałem z nim umowę na półtora ......... (rok).
17. Prawie półtorej ......... (beczka) oleju wyciekło z tego kontenera.
18. Przejechaliśmy tym starym samochodem tylko półtora ......... (kilo-
metr).
19. Przepłynęliśmy zaledwie półtorej ......... (mila).
20. Skoczył półtora ......... (raz) dalej niż ja.
Ćwiczenie 205
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/ wyrazów łą-
czących się z leksemami półtora/półtorej.
WZÓR
Spóźniliśmy się na to spotkanie o półtorej godziny (godzina).
1. Ten pociąg odjeżdża za półtorej ......... (godzina).
2. Ten żebrak ciągle prosi o półtora ......... (złoty).
3. Uspokoiłem się dopiero po półtorej ......... (godzina).
4. Wrócił do domu po półtorej ......... (godzina).
5. Wróciła do domu przed półtorej ......... (godzina).
6. Za półtora ......... (miesiąc) wyjeżdżam za granicę.
7. Zabrakło nam półtora ......... (metr) materiału do uszycia wszystkich za-
słon.
8. Zabrakło nam półtorej ......... (minuta) do wygrania tego biegu.
9. Zdenerwowana pacjentka uspokoiła się dopiero po półtorej ......... (daw-
ka) lekarstwa.
10. Zjadłem na obiad półtora ......... (kotlet schabowy).

131
Ćwiczenie 206
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w czasie
teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z leksemem półtora/
półtorej.
WZÓR
(Minąć) Minęło półtorej doby od chwili rozpoczęcia się tej strasznej wi-
chury.
1. Półtorej butelki oleju (wyciec) ......... na ziemię.
2. Do końca marszu (pozostać) ......... nam tylko półtora kilometra.
3. (Przepaść) ......... mi gdzieś półtora tysiąca funtów.
4. W cerkwi (być) ......... ponad półtora tysiąca wiernych.
5. Już półtorej godziny (upłynąć) ......... od momentu rozpoczęcia balu.
WIELE
Ćwiczenie 207
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemem wiele.
WZÓR
Musimy kupić wiele jedzenia (jedzenie) przed wyjazdem na piknik.
1. Ciągle jest wiele ......... (rzecz) do zrobienia.
2. Doszliśmy wspólnie do wielu ......... (ważny wniosek).
3. Mam dzisiaj wiele ......... (sprawa) do omówienia.
4. Mamy jeszcze wiele ......... (film) do obejrzenia.
5. Mamy już wiele ......... (zapasy) na zimę.
6. Mówił żonie o wielu ......... (tajemnica) związanych z jego pracą.
7. Na tym parkingu stoi zawsze wiele ......... (samochód).
8. Nie mamy dzisiaj wiele ......... (czas) na dyskusje.
9. Nie mogę się pogodzić z wieloma/wielu jego ......... (pogląd) na życie.
10. Od lat poświęcam się wielu ......... (sprawa).
11. To skomplikowana praca, na wiele ......... (godzina).
12. Wiele ......... (działanie) w wojsku było jeszcze niezakończonych.
13. Wiele ......... (osoba) dało mi do zrozumienia, że mnie nie lubi.
14. Wiele ......... (brudne naczynia) stało na stole.
15. Wiele ......... (kobieta) zrezygnowało z tej pracy.
16. Wiele ......... (zwierzęta) z trudem znosi pobyt w ogrodach zoologicz-
nych.

132
17. Wspominałam wielu ......... (koleżanka) o jego ciężkiej chorobie.
18. Z tobą zawsze było wiele ......... (kłopot).
19. Ze względu na dodatkowe premie odłożyłem wiele ......... (pieniądze).
20. Zostało jeszcze wiele ......... (godzina) pracy.
Ćwiczenie 208
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników
(w czasie teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z lek-
semem wiele.
WZÓR
Ciągle (być) jest/będzie/było wiele do zrobienia.
1. Wiele brudnych naczyń (leżeć) ......... w zlewozmywaku.
2. Wiele dziewczyn (woleć) ......... wychowywać dzieci samotnie.
3. Wiele kobiet (odejść) ......... z tego zakładu pracy.
4. Wiele osób (dać) ......... mi do zrozumienia, że mnie lubi.
5. Wiele pieniędzy (pójść) ......... na przeprowadzkę.
6. Wiele spraw w pracy (być) ......... jeszcze niezałatwionych.
7. Wiele zwierząt nie (znosić) ......... tak ostrego klimatu.
8. Wiele moich koleżanek (odsunąć się) ......... ode mnie.
9. Z chorą babcią (być) ......... wiele kłopotów.
10. Z tobą zawsze (być) ......... wiele problemów.

WIELU

Ćwiczenie 209
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z leksemem wielu.
WZÓR
Mam wielu dobrych kolegów (dobry kolega) w pracy.
1. Ona zawsze podobała się wielu ......... (ludzie).
2. Mamy wielu ......... (chętny) do pracy w zespole.
3. Wielu ......... (fan) przyszło na spotkanie z tym piosenkarzem.
4. Wielu ......... (uczeń) nie daje sobie rady w szkole.
5. Lubił rozmawiać z wieloma/wielu ......... (ludzie).
6. Wielu ......... (przyjaciel) wiedziało o jego kłopotach w życiu rodzin-
nym.
7. Wielu ......... (znajomy) przyszło pożegnać go przed wyjazdem.

133
8. O wielu ......... (pracownik) nie można powiedzieć tyle dobrego, co o
nim.
9. Z wieloma/wielu ......... (wpływowy polityk) miał bezpośredni kon-
takt.
10. Zdążyłem się porozumieć z wieloma/wielu ......... (klient).
11. Wielu ......... (naiwny) dało się nabrać temu oszustowi.
12. Teraz wielu ......... (Polak) jeździ na wycieczki zagraniczne.
13. Wielu ......... (biedni ludzie) nie ma niczego do jedzenia.
14. Widzę tutaj wielu świetnie grających w piłkę ......... (chłopiec).
15. Rozmawiałem dzisiaj z wieloma/wielu ......... (kandydat) na studia
wieczorowe.
16. Wielu ......... (mój kolega) nie otrzymało promocji do następnej
klasy.
17. Wielu ......... (robotnik) chodzi pieszo do pracy.
18. Wielu ......... (mój znajomy) zachwyca się tą piosenkarką.
19. Wielu ......... (nieuważny kierowca) zginęło na tej drodze śmierci.
20. Wielu ......... (polityk) musiało odejść z rządu.
Ćwiczenie 210
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę czasowników (w czasie
teraźniejszym, przyszłym lub przeszłym) łączących się z leksemem wielu.
WZÓR
Wielu fanów przyjdzie/przyszło (przyjść) na spotkanie z tym piosenka-
rzem.
1. Teraz wielu Polaków (wyjeżdżać) ......... na wycieczki zagraniczne.
2. Wielu biednych ludzi nie (mieć) ......... niczego do jedzenia.
3. Wielu ludzi (chodzić) ......... pieszo do pracy.
4. Wielu ludzi (dać się) ......... nabrać temu oszustowi.
5. Wielu moich kolegów nie (otrzymać) ......... premii w tym miesiącu.
6. Wielu moich znajomych (zachwycać się) ......... tym politykiem.
7. Wielu przyjaciół (wiedzieć) ......... o jego kłopotach w życiu rodzin-
nym.
8. Wielu uczniów nie (dawać) ......... sobie rady w szkole.
9. Wielu znajomych (przyjechać) ......... pożegnać go przed wyjazdem.
10. Wielu żołnierzy (zginąć) ......... na polu walki.

134
LICZEBNIKI GŁÓWNE WIELOWYRAZOWE

Ćwiczenie 211
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami głównymi wielowyrazowymi.
WZÓR
Proszę odjąć od tysiąca dwustu trzydziestu pięciu złotych (złoty) opłatę
skarbową w wysokości 15 złotych i otrzyma pan kwotę przeznaczoną do wy-
płaty.
1. Do konkursu przystąpiło tysiąc trzysta sześćdziesiąt osiem ......... (oso-
ba).
2. Naszą stronę internetową odwiedziło już ponad tysiąc pięćset .........
(użytkownik).
3. Badaniami nad rakiem zajmuje się w Polsce pięciuset pięćdziesięciu
ośmiu ........ (naukowiec).
4. W ciągu roku na różnych konferencjach wystąpiło trzystu pięćdziesię-
ciu czterech ......... (pracownik naukowy) polskich uniwersytetów.
5. W ciągu całego roku komisja dyskutowała o tysiąc/tysiącu dwustu
sześćdziesięciu ośmiu ......... (student) wydziału.
6. Zespół kilkunastu osób opiekuje się pięcioma tysiącami ......... (ptak).
7. Pracownicy organizacji charytatywnej rozdali paczki pięćdziesięciu
czterem ........ (bezrobotny).
8. Zasiłki socjalne zostały już przyznane trzystu dwudziestu ośmiu .........
(mieszkaniec) regionu.
9. Obiecano wszystkim trzem tysiącom pięciuset pięćdziesięciu pięciu
......... (pracownik) wypłacenie zaległych pensji.
10. Ta spółdzielnia zarządza dwoma tysiącami osiemdziesięciu .........
(mieszkanie) na naszym osiedlu.
11. To wydarzenie miało miejsce przed tysiącem dziewięćset/dziewięciu-
set dziewięćdziesięcioma czterema ......... (rok).
12. Pierwsze wstrząsy wulkanu dały o sobie znać przed dziewięćdziesię-
cioma dziewięcioma ......... (lata).
13. Zbiory muzealne liczyły tysiąc pięćdziesiąt ......... (cenny eksponat).
14. Dwa tysiące pięćset ......... (obraz) wisiało w tej galerii.
15. Od stu pięćdziesięciu czterech ......... (rok) nie było w tym rejonie tak
wielkiej powodzi.

135
Ćwiczenie 212
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikami głównymi wielowyrazowymi.
WZÓR
Lubię chodzić do sklepów z tysiącem jeden drobiazgów (drobiazg).
1. Na wystawie leżało sto jeden ......... (książka).
2. Nie możesz w tym samym czasie zastanawiać się nad dwudziestu jeden
......... (sprawa).
3. Uwielbiam czytać zbiór bajek zatytułowany Tysiąc i jedna ......... (noc).
4. W ciągu tygodnia w fabryce brak było czterdziestu jeden ......... (tkaczka).
5. W naszym instytucie pracuje trzydziestu jeden ......... (profesor).
6. W tym tekście znalazłem czterdzieści jeden ......... (błąd).
7. Wczoraj rozbił się samolot ze stu dwudziestoma jeden ......... (pasażer).
8. Zgromadziłem już trzydzieści jeden ......... (mongolski znaczek).
9. Jutro rozdajemy świadectwa szkolne dwudziestu jeden ......... (uczeń).
10. Godzinami przyglądał się stu trzydziestu jeden ......... (najcenniejszy
obraz) zgromadzonym w ciągu dwóch lat.

LICZEBNIKI PORZĄDKOWE
Ćwiczenie 213
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę rzeczowników, przymiot-
ników lub zaimków osobowych łączących się z liczebnikiem porządkowym.
WZÓR
Idziemy do kina na pierwszy seans (seans)
1. Wysyłam trzeciego ......... (syn) na studia prawnicze.
2. Bilety są tańsze w wagonach drugiej ......... (klasa).
3. Co trzeci ......... (Polak) żyje w biedzie.
4. Czwarty ......... (kandydat) czeka przed gabinetem szefa.
5. Dałem mojej mamie pierwsze uczciwie zarobione ......... (pieniądze).
6. Dlaczego jedni ......... (człowiek) dokuczają innym ludziom?
7. Dzisiaj na drugie ......... (danie) będzie wspaniała ryba.
8. Jem dzisiaj dopiero pierwszego ......... (hamburger).
9. Jestem tutaj dopiero pierwszy ......... (dzień).
10. Jutro rozpoczyna się trzydziesty ......... (wyścig) pokoju.
11. Kraków to prawie milionowe ......... (miasto).
12. Lubił podróżować w wagonach pierwszej ......... (klasa).

136
13. Lubiłem czytać książki o pierwszych ......... (podróżnik).
14. Mamy już pierwszych ......... (klient) na tę wycieczkę.
15. Mieszkam na ósmym ......... (piętro) w dziesięciopiętrowym bloku.
16. Mieszkamy na pierwszym ......... (osiedle) domków jednorodzin-
nych.
17. Milionowy ......... (obywatel) miasta otrzymał w prezencie miesz-
kanie.
18. Moi rodzice obchodzą pięćdziesiątą ......... (rocznica) pożycia małżeń-
skiego.
19. Mój synek chodzi już do pierwszej ......... (klasa).
20. Mówię to samo już drugiej ......... (osoba).
21. Naczynia są w drugiej ......... (szuflada) na lewo.
22. Napisał coś o sobie dopiero w trzecim ......... (list).
23. Nasi zawodnicy zdobyli w tych mistrzostwach dopiero czwarte .........
(miejsce).
24. Nie lubię pierwszego ......... (dzień) tygodnia.
25. Niewłaściwe zarządzanie doprowadziło to przedsiębiorstwo do milio-
nowych ......... (strata).
26. Oglądam już piąty ......... (odcinek) tego serialu.
27. On ma już trzeciego ......... (pies) w tym roku.
28. Ona zawsze mówi źle o swoim pierwszym ......... (mąż).
29. Palę dzisiaj dopiero pierwszego ......... (papieros).
30. Pierwszą ......... (moja książka) opublikowałem dwa lata temu.
31. Pierwsza ......... (wpłata) do banku wynosi dwa tysiące dolarów.
32. Pierwsze ......... (chwila) z tobą były niezapomniane.
33. Pierwsze ......... (objawy) tej choroby są niewidoczne gołym okiem.
34. Pierwsze ......... (spotkania) są zawsze niepokojące.
35. Pierwszego ......... (papieros) zapaliłem, kiedy miałem dwadzie-
ścia lat.
36. Pierwszym ......... (nasze dziecko) był chłopiec.
37. Piszę referat o pierwszych ......... (wyprawa) kosmonautów na Księżyc.
38. Poznam jutro pierwszego ......... (sekretarz) ambasady.
39. Proszę o dwa pierwsze ......... (miejsce) na pociąg ekspresowy.
40. Przed drugim ......... (skrzyżowanie) znajduje się ten bank.
41. Przedstawiam ci moją pierwszą ......... (dziewczyna).
42. Przeprowadziliśmy z nim pierwszą ......... (ważna rozmowa).
43. Przez pierwsze ......... (dzień) za granicą czułem się zagubiony.

137
44. Rozmawiałem z twoją pierwszą ......... (żona).
45. Setnej ......... (osoba) odpowiadam na to samo pytanie.
46. Śpimy tutaj dopiero pierwszą ......... (noc).
47. Spotykamy się zawsze w pierwszy ......... (wtorek) miesiąca.
48. Sprawy wizowe załatwiamy w piątym ......... (okienko) na lewo.
49. To już tysięczny/tysiączny ......... (pacjent) z objawami tej nieuleczal-
nej choroby.
50. To już dziesiąty ......... (rok) naszej działalności.
51. To już ich szóste ......... (dziecko) w rodzinie.
52. To już jest setny ......... (klient) zarażony tą chorobą.
53. W pierwszych ......... (rok) po wojnie Europa była wyniszczona i
biedna.
54. Widzę na niej już drugą ......... (sukienka) w ciągu dnia.
55. Wydam na książki pierwszego zarobionego ......... (dolar).
56. Wyprodukowaliśmy tysięczny/tysiączny ......... (samochód) z tej
serii.
57. Za miesiąc będziemy obchodzić setną ......... (rocznica) działalności
naszej firmy.
58. Zajęliśmy dopiero dwudziestą ......... (pozycja).
59. Zbliża się pierwsza ......... (rocznica) naszego ślubu.
60. Zwyciężyliśmy dopiero w trzeciej ......... (próba).
Ćwiczenie 214
PODAWANIE DAT
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikiem porządkowym.
WZÓR
Mój ojciec urodził się w tysiąc dziewięćset trzydziestym ósmym roku
(rok).
1. Druga wojna światowa została zakończona w tysiąc dziewięćset czter-
dziestym piątym ......... (rok).
2. Mój paszport jest ważny do dwa tysiące piętnastego ......... (rok).
3. Polska przyjęła chrześcijaństwo w dziewięćset sześćdziesiątym szó-
stym ......... (rok).
4. Ameryka została odkryta przez Kolumba w piętnastym ......... (wiek).
5. Zawarłem umowę o dzierżawę lokalu do dwa tysiące dwudziestego
......... (rok).

138
Ćwiczenie 215
OKREŚLENIE DNI MIESIĄCA
W miejsce kropek proszę wstawić właściwą formę wyrazu/wyrazów łą-
czących się z liczebnikiem porządkowym.
WZÓR
Dziś jest piąty października (październik).
1. Będę u was od pierwszego do dziesiątego ......... (marzec).
2. Imieniny mojej mamy są dwudziestego ......... (maj).
3. Jedziemy na wycieczkę pierwszego ......... (styczeń).
4. Już jest trzydziesty ......... (czerwiec)?!
5. Koncerty zaczynają się od siódmego ......... (listopad).
6. Mam urlop od pierwszego do dwudziestego ......... (czerwiec).
7. Na urlop wyjeżdżamy w drugiej połowie ......... (lipiec).
8. Nad morze wyjeżdżamy w pierwszej połowie ......... (czerwiec).
9. Oddam ci pieniądze dopiero po piętnastym ......... (sierpień).
10. Pierwszego ......... (wrzesień) rozpoczęła się II wojna światowa.
11. Pierwszy ......... (luty) przypada w tym roku w niedzielę.
12. Przyjedziemy do babci dopiero siedemnastego ......... (maj).
13. Rok akademicki zaczyna się pierwszego ......... (październik).
14. Spotkamy się koło drugiego ......... (luty).
15. Spotkamy się między pierwszym a dziesiątym ......... (grudzień).
16. Spotkamy się przed pierwszym ......... (grudzień).
17. Tydzień temu mieliśmy pierwszy ......... (czerwiec).
18. Wczoraj był siódmy ......... (marzec).
19. Za dwa dni będzie trzydziesty ......... (lipiec).
20. Zadzwonię do ciebie po pierwszym ......... (luty).

139
LICZEBNIKI W TEKSTACH ORAZ ĆWICZENIA
FRAZEOLOGICZNE

Ćwiczenie 216
W miejsce kropek proszę wstawić właściwe formy liczebników łub wyra-
zów im towarzyszących.
WZÓR
Znakomita przystawka dla paru zaproszonych gości (zaproszony gość)

Przystawki z oliwkami
OLIWKI SMAŻONE W SOJOWEJ PANIERCE
Składniki:
......... (30) ......... (dekagram) marynowanych i drylowanych
oliwek zielonych
......... (1) ......... (szklanka) mąki białej
(pół) ......... (szklanka) mąki sojowej
......... (2) ......... (łyżeczka) proszku do pieczenia
kilka ......... (ziarnko) pieprzu
kilka ......... (mała cebula)
parę ......... (kapar)
oliwa z oliwek do smażenia
Obydwie ......... (mąka), proszek do pieczenia, ......... (1) łyżeczkę soli i
przyprawy wymieszaj w wysokim naczyniu. Stopniowo, dolewając około
......... (2) szklanek zimnej wody, miksuj składniki na gładkie ciasto o kon-
systencji ciasta naleśnikowego. Powinno to trwać parę ......... (minuta). Im le-
piej ubijesz, tym bardziej chrupkie ciasto po usmażeniu. W rondlu o grubym
dnie rozgrzej oliwę. Oliwa powinna sięgać do pół ......... (rondel). Wrzucaj po
trzy ......... (oliwka) do ciasta, wybieraj je wszystkie ręką, pozwól ocieknąć
nadmiarowi ciasta i wrzucaj po ......... (1) do nagrzanego oleju. Powstały w
ten sposób placuszek smaż z obu ......... (strona) do brązowo-złotego koloru.
Możesz kilka ......... (placuszek) smażyć jednocześnie. Uważaj jednak, aby się
nie pokleiły w czasie smażenia. Wykładaj smażone oliwki na papierowe ręcz-
niki, żeby wchłonęły nadmiar tłuszczu. Podawaj natychmiast do zjedzenia. Te
przystawkę możesz serwować kilku ......... (osoba).

140
Ćwiczenie 217
W miejsce kropek proszę wstawić właściwe formy liczebników.
WZÓR
Ten tekst został opublikowany w dwa tysiące trzecim (2003) roku.

KU ZJEDNOCZONEJ EUROPIE
Unia Europejska powstała w wyniku procesu rozpoczętego w
......... (1951) roku przez sześć ......... (państwo)
– Francję, Niemcy, Włochy, Belgię, Holandię i Luksemburg, które najpierw
utworzyły Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Jej głównym celem była odbu-
dowa gospodarcza powojennej Europy oraz zapewnienie pokoju i dobrobytu na
kontynencie. W ......... (1957) roku kraje te powołały na mocy Traktatu Rzym-
skiego Europejską Wspólnotę Gospodarczą, w ramach której stopniowo tworzono
jednolity rynek (...). Do Wspólnoty przystąpiło potem jeszcze ........ (9) krajów.
Obecna nazwa – Unia Europejska – została wprowadzona w ......... (1991) roku
na mocy Traktatu z Maastricht, w którym ustalono także kryteria i kalendarium
tworzenia unii walutowej. Dotychczas przystąpiło do niej ......... (12) spośród .........
(15) państwUE. Z początkiem ......... (2002) roku waluty narodowe zastąpiono w
nich wspólnym pieniądzem – euro.
Ćwiczenie 218
W miejsce kropek proszę wstawić właściwe formy liczebników lub wyra-
zów im towarzyszących.
WZÓR
Rachmistrze spisali ponad dwanaście (12) milionów mieszkań.

NAJCIEKAWSZE POLSKIE PROCENTY W ZAOKRĄGLENIU


• Przybyło prawie 300 ......... (tysiąc) kobiet i 50 tysięcy ......... (mężczy-
zna). Na ......... (100) mężczyzn przypada 106 ......... (kobieta);
• Liczba dzieci i młodzieży do ......... (15) roku życia spadła od .........
(1998) roku o ......... (3) miliony. Osób w tak zwanym wieku produkcyjnym
......... (przybyć) o około ......... (2) milionów;
• Jest około ......... (6) milionów osób niepełnosprawnych – aż o ......... (2)
miliony więcej niż w ......... (1988) roku;
• 96 procent ......... (mieszkaniec) Polski tutaj się urodziło. A jak nie w
Polsce, to na Ukrainie, Białorusi i w Niemczech;

141
• 98 procent mieszkańców Polski rozmawia w domu po polsku, reszta w
......... (87) ......... (język), gwarach i dialektach;
• Jest około ......... (4) milionów bezrobotnych, a stopa bezrobocia wynio-
sła ponad ......... (21) procent;
• Najwięcej bezrobotnych to osoby w wieku od ......... (15) do ......... (24)
lat;
• Spośród pracujących Polaków najwięcej jest pracowników najemnych,
bo aż (73) ......... procent.
Ćwiczenie 219
W miejsce kropek proszę wstawić właściwe formy wyrazów łączących się
z liczebnikami.
WZÓR
Do czterystu sześć dziesięciu złotych (złoty) wzrośnie od nowego roku
akademickiego miesięczna rata kredytu udzielonego studentom.

STUDIA Z RATĄ
W kończącym się roku szkolnym na taki sposób finansowania studiów
zdecydowało się ponad dwadzieścia trzy ......... (tysiąc) ......... (żak). Program
studenckich kredytów i pożyczek wystartował w 1998 roku. Mogą się o nie
starać w kilku ......... (barik) studenci dzienni, zaoczni i wieczorowi. Waru-
nek – nie skończyli dwudziestu pięciu ......... (rok). Także dochód w rodzinie
studenta nie może przekraczać kwoty tysiąca stu pięćdziesięciu ......... (zło-
ty). Kredyt można otrzymywać najwyżej przez dwanaście ......... (semestr).
Ministerstwo Edukacji przygotowało raport ze statystyką podsumowującą
program kredytów i pożyczek studenckich. W ostatnich pięciu ......... (rok)
z kredytu skorzystało prawie dwieście tysięcy ......... (student). W ostatnim
roku akademickim banki pozytywnie rozpatrzyły wnioski dwudziestu trzech
tysięcy ......... (student).

142
Ćwiczenie 220
W miejsce kropek proszę wstawić właściwe formy liczebników.
WZÓR
O osiemnaście (18) procent przestępstw więcej w ostatnich latach odnoto-
wały kroniki sądowe.

ZBIOROWY KONTERFEKT DEWIANTA


Doktor Maria Gordon z oddziału psychiatrii sądowej Szpitala Aresztu
Śledczego w Warszawie poddała wnikliwej analizie materiał badawczy doty-
czący ......... (83) sprawców przestępstw na tle seksualnym, których obserwo-
wano tam w latach ........ (1992) – ......... (1996).
Zarzucono im dokonanie ......... (112) przestępstw, z czego ......... (55)
zgwałceń, ......... (22) gwałtów zbiorowych lub ze szczególnym okrucień-
stwem, ......... .. (8) aktów kazirodztwa, ......... (26) przypadków pedofilii i .........
(2) przypadków ekshibicjonizmu. W ......... (4) przypadkach zarzut zgwałcenia
powiązany był z podejrzeniem o zabójstwo. Ofiarami przestępstw było .........
(28) niewinnych dziewczynek i ......... (9) chłopców oraz ......... (48) kobiet, z
czego ......... (9) liczyło sobie ponad ......... (70) lat.
Podejrzani byli generalnie ludźmi w sile wieku. Jedynie ......... (4) miało
powyżej ......... (50) lat. Charakteryzowali się niskim poziomem wykształcenia
i przygotowania zawodowego ......... (14) nie ukończyło szkoły podstawowej.
Jedynie ......... (5) miało średnie wykształcenie i ......... (1) wyższe ......... (38)
nie miało żadnego zawodu, a ......... (13) było ledwie przyuczonych do zawodu.
Tylko ......... (27) osób miało stałe zatrudnienie i tyle samo partnerki życiowe.
Jednak jedynie w ......... (4) przypadkach związki te określane były jako
satysfakcjonujące ......... (32) badanych miało deficyty intelektualne, z czego
......... (8) było lekko upośledzonych umysłowo.
U ......... (13) osadzonych poziom intelektualny określono jako wyższy niż
przeciętny, a u ......... (2) jako wysoki. W wyniku obserwacji u ......... (83) bada-
nych psychiatrzy rozpoznali ......... (114) nieprawidłowości o różnej etiologii.
W przypadku ......... (3) uwięzionych, lekarze wystąpili do sądów z wnioskami
o uznanie ich za niepoczytalnych, a tym samym, wolnych od winy. W .........
(16) przypadkach wnoszono o uznanie ograniczonej poczytalności. U .........
(46) tymczasowo aresztowanych psychiatrzy podejrzewali zaburzenia czyn-
ności seksualnych.

143
Znamienne jest, że tylko ......... (3) na każdych ......... (10) podejrzanych
przyznawało się do dokonania przestępstwa, zaś jedynie ......... (3) w całej
grupie badanej ujawniło poczucie winy w związku ze skrzywdzeniem ofiary.
Co ......... (3) badany ujawnił poczucie krzywdy związane z niesłusznym, jego
zdaniem, oskarżaniem go o przestępstwo. Tylko ......... (6) osadzonych uznało,
że są osobami zaburzonymi w sferze funkcjonowania seksualnego i zgłaszało
potrzebę poddania się leczeniu.
Ćwiczenie 221
W miejsce kropek proszę wstawić właściwe formy liczebników, czasow-
ników bądź innych wyrazów znajdujących się w nawiasie.
WZÓR
Setki wyleczonych (osoba wykluczona) z rynku pracy żyje/żyją w skrajnej
nędzy.

ŻYJĄ W SKRAJNEJ NĘDZY


Coraz więcej Polaków nie ma co jeść. W ubiegłym roku prawie cztery
miliony naszych rodaków ......... (żyć) w skrajnej nędzy, czyli poniżej lub na
poziomie ustalonego przez Główny Urząd Statystyczny minimum egzystencji.
Rok temu statystyki wskazywały na 3 ......... (milion), a w ......... (1997) na
........ (2) miliony. Oznacza to, że w ciągu ......... (5) lat liczba najbiedniejszych
się podwoiła. Aby lepiej sobie wyobrazić rozmiar dramatu, warto wiedzieć,
że 4 miliony ......... (osoba) mieszka w sumie w ......... (5) największych mia-
stach Polski: Warszawie, Krakowie, Łodzi, Wrocławiu i Poznaniu. Ubóstwem
zagrożone są prawie wszystkie osoby wykluczone z rynku pracy na skutek
bezrobocia. Jak wynika z raportu GUS, w ......... (2002) roku skrajne ubóstwo
dotykało co ......... (4) rodzinę, w której przynajmniej ......... (1) osoba była bez
pracy. W rodzinach, w których wszyscy dorośli mieli pracę, ubóstwo wystę-
powało znacznie rzadziej – dotykało co ......... (12) rodzinę. W ubiegłym roku
wśród osób Uczących co najmniej sześćdziesiąt pięć ......... (rok) co trzynasta
......... (osoba) żyła w skrajnym ubóstwie.

144
Ćwiczenie 222
W miejsce kropek proszę wstawić właściwe formy liczebników, czasow-
ników bądź innych wyrazów znajdujących się w nawiasie.
WZÓR
Wielu kandydatów (kandydat) walczy o jedno miejsce na najbardziej oble-
ganych kierunkach w krakowskich uczelniach.

PSYCHOLOGIEM LUB AKTOREM BYĆ


Większość krakowskich szkół wyższych zakończyła już lub kończy w tym
tygodniu przyjmowanie podań od kandydatów na studia dzienne w roku aka-
demickim ......... / ......... (2003/2004).
Najwcześniej – pod koniec maja lub na początku czerwca tego roku –
przyjmowanie dokumentów zakończyły uczelnie artystyczne. O sto dziewięt-
naście ......... (miejsce) w Akademii Sztuk Pięknych będzie walczyć .........
(616) kandydatów. Najwięcej chętnych – prawie osiem ......... (osoba) na .........
(jeden) miejsce – będzie zdawać na Wydział Grafiki. Prawie ......... (7) kandy-
datów ......... (starać się) o jeden indeks Wydziału Malarstwa, ponad ......... (5)
osób-o indeks Wydziału Architektury Wnętrz. Na Wydziałach Rzeźby oraz
Konserwacji i Restauracji zabytków o jeden indeks ......... (ubiegać się) ponad
......... (2) kandydatów.
Jak co roku oblężenie przeżywa Wydział Aktorski w Państwowej Wyższej
Szkole Teatralnej, gdzie dzisiaj kończy się pierwsza eliminacja kandydatów.
O trzydzieści ......... (miejsce) ......... (walczyć) tam aż sześćset sześćdziesiąt
osób.
Uniwersytet Jagielloński zakończył przyjmowanie podań w ubiegły pią-
tek. Dział Nauczania podaje, że prawdopodobnie najwięcej osób – ......... (25)
na jedno miejsce – wybrało w tym roku psychologię. Ze wstępnych danych
wynika, że dużą popularnością cieszy się także anglistyka – ......... (14) osób
na jedno miejsce.
Ćwiczenie 223
W miejsce kropek proszę wstawić jeden z liczebników od zera do miliona
wchodzących w skład połączeń wyrazowych lub frazeologizmów.
WZÓR
Dawało zero zeru lekcje charakteru.
1. Po tym strasznym wypadku był ......... nogą na tamtym świecie.

145
2. Kraków jest ......... z najbardziej odwiedzanych przez turystów miast w
Polsce.
3. Na to spotkanie stawili się wszyscy jak ......... mąż.
4. Tutaj w sezonie zimowym można policzyć turystów na palcach .........
ręki.
5. Produkowali swoje wyroby na ......... kopyto.
6. Od lat mieszkaliśmy z całą rodziną pod ......... dachem.
7. Słuchał ......... uchem, a drugim wypuszczał.
8. Po tej rozmowie postawiłem wszystko na ......... kartę.
9. Nie ukrywam, że chciałem tym razem upiec dwie pieczenie na .........
ogniu.
10. Nie ukrywam, że wziąłem moją przyszłą żonę w ......... koszuli .
Ćwiczenie 224
W miejsce kropek proszę wstawić jeden z liczebników od zera do miliona
wchodzących w skład połączeń wyrazowych lub frazeologizmów.
WZÓR
Jak w ćwiczeniu 223.
1.Wojska nieprzyjaciela zajęły to miasto bez ......... wystrzału.
2. Po rozwodzie stracił wszystko i w konsekwencji został w ......... koszuli.
3. Та uliса znajduje się ......... kroki stąd.
4. Nie jest łatwo trzymać ......... sroki za ogon w tej samej pracy.
5. Ten człowiek ma ......... lewe ręce do wszystkiego.
6. To posłuszny chłopiec. Nie musi się go ......... razy prosić.
7. Podczas przesłuchania policja wzięła mnie w ......... ognie.
8. Z ......... złego wybrał wyjazd do Mongolii.
9. Podczas każdej dyskusji dzielił włos na .........
10. W tym meczu położyliśmy drużynę przeciwnika na ......... łopatki.
Ćwiczenie 225
W miejsce kropek proszę wstawić jeden z liczebników od zera do miliona
wchodzących w skład połączeń wyrazowych lub frazeologizmów.
WZÓR
Jak w ćwiczeniu 223.
1. Jeśli chodzi o mnie, podpisuję się pod tą propozycją ......... rękami.
2. Królestwo ......... Sycylii powstało na początku XIX wieku.
3. Nie miał nic do powiedzenia, więc mówił coś trzy po .........

146
4. Ze strachu nie umiałem sklecić ......... słów.
5. Ten chłopiec nie umie nawet zliczyć do .........
6. Uwielbiał wtykać swoje ......... gorsze podczas każdej dyskusji.
7. Wreszcie mam swoje własne ......... kółka.
8. Marzę o tym, aby mieć swoje własne ......... ściany.
9. Był to polityk kuty na ......... nogi.
10. Całą tę nieudaną ekipę leniwych pracowników należy rozgonić na
......... wiatry.
Ćwiczenie 226
W miejsce kropek proszę wstawić jeden z liczebników od zera do miliona
wchodzących w skład połączeń wyrazowych lub frazeologizmów.
WZÓR
Jak w ćwiczeniu 223.
1. Zawsze spadasz jak kot na ......... łapy.
2. Przeżywał śmierć swojej żony samotnie, w ......... ścianach.
3. Porozmawialiśmy z nim na osobności, w ......... oczy.
4. Po kłótni wygoniła męża pijaka z domu na ......... wiatry.
5. To muzeum jest od lat zamknięte na ......... spusty.
6. Zachowuje się, jakby do ......... nie umiał zliczyć.
7. Powiedziałeś to tym razem ni w ......... ni w dziewięć.
8. Ten profesor znał gramatykę jak własne ......... palców.
9. Dlaczego zawsze pan chce załatwiać swoje sprawy za pięć .........
10. Przyjadę do was na ......... procent w następnym miesiącu.
Ćwiczenie 227
W miejsce kropek proszę wstawić jeden z liczebników od zera do miliona
wchodzących w skład połączeń wyrazowych lub frazeologizmów.
WZÓR
Jak w ćwiczeniu 223.
1. Niektóre firmy obracają ......... dolarów.
2. Już po raz drugi żenił się z .........
3. ......... wody upłynie, zanim to zrozumiesz.
4. Ten rozwód kosztował mnie ......... zdrowia.
5. Zawsze ma ......... do gadania.
6. Tym razem powiedział pan za .........
7. W swoim długim życiu przeszedłem już .........

147
8. Bardzo lubię odwiedzać sklepy z tysiącem ......... drobiazgów.
9. Straty tego przedsiębiorstwa dochodzą już ......... euro.
Ćwiczenie 228
W miejsce kropek proszę wstawić jeden z liczebników od zera do miliona
wchodzących w skład połączeń wyrazowych lub frazeologizmów.
WZÓR
Jak w ćwiczeniu 223.
1. Zarabiam niewiele, zaledwie ......... groszy.
2. Kupiłem ten samochód za ......... darmo.
3. Lubił przerywać innym w ......... zdania.
4. Kupiliśmy ten dom za ......... ceny.
5. Dlaczego w swej pracy naukowej chce się pan zatrzymać w .........
drogi?
6. Tę czynność mogę wykonać w ......... godziny.
7. Po długiej podróży wyglądali jak ......... nieszczęścia.
8. Codziennie kupujemy artykuły ......... potrzeby.
9. W komisji sejmowej ten poseł gra zawsze ......... skrzypce.
10. Na ......... rzut oka ta okolica wyglądała dość przyjaźnie.
Ćwiczenie 229
W miejsce kropek proszę wstawić jeden z liczebników od zera do miliona
wchodzących w skład połączeń wyrazowych lub frazeologizmów.
WZÓR
Jak w ćwiczeniu 223.
1. To była kobieta już nie ......... młodości.
2. Pokochałem ją od ......... wejrzenia.
3. Nasze wyroby są zawsze wyrobami ......... klasy.
4. Po kilku minutach rozmowy przełamali ......... lody.
5. W działalności reklamowej stawiała ......... kroki.
6. Mamy te ważne informacje z ......... ręki.
7. Ta zupa jest tak pyszna, że zjadłbym ......... tyle.
8. On już nie żyje, od dwóch lat jest na ......... świecie.
9. Zawsze zaliczano mnie do obywateli ......... kategorii.
10. Ciągle wyrzucają go ......... drzwiami, a on wchodzi .........

148
Ćwiczenie 230
W miejsce kropek proszę wstawić jeden z liczebników od zera do miliona
wchodzących w skład połączeń wyrazowych lub frazeologizmów.
WZÓR
Jak w ćwiczeniu 223.
1. To nie są pewne informacje, bowiem pochodzą z ......... ręki.
2. Mój syn został na ......... rok w tej samej klasie.
3. Zachowuje się jakby brak mu było ......... klepki w głowie.
4. Zawsze traktowano mnie jak ......... koło u wozu.
5. Po spotkaniu z narzeczonym była w ......... niebie.
6. Zmuszał nas do pracy i wyciskał z nas ......... poty.
7. Ta modelka to ......... cud świata.
8. To mój daleki krewny, ......... woda po kisielu.
9. To dziecko kosztuje mnie ......... wysiłku.
10. Gdzie ......... się bije, tam trzeci korzysta.

ĆWICZENIA MIESZANE

Ćwiczenie 231
W miejsce kropek wstaw właściwą formę liczebników.
A. jeden, jedna, jedno, jedni, jedne;
B. rodzaj męskoosobowy – dwaj/dwóch (D.), rodzaj męskożywotny, mę-
skorzeczowy i nijaki – dwa, rodzaj żeński – dwie
C. rodzaj męskoosobowy – trzej/trzech (D.), rodzaj męskożywotny, mę-
skorzeczowy, nijaki i żeński – trzy;
D. rodzaj męskoosobowy – czterej/czterech (D.), rodzaj męskożywotny,
męskorzeczowy, nijaki i żeński – cztery.
Wzór: A. ...jeden... zeszyt B. ...dwie... książki C. ...trzej... mężczyźni
D. ...czterech... Polaków
A .......... pokój, .......... sala, .......... dziecko, ..........
mieszkanie, .......... koledzy, .......... koleżanki, .......... okno,
.......... znajomi, .......... dziewczyna, .......... buty, ..........
spotkanie, .......... zadania, .......... pokolenie, .......... gazeta,
.......... gazety, .......... ćwiczenia, .......... wiadomość,
.......... powieść, .......... chłopcy, .......... lody.

149
Uwaga: Powyższe przykłady ilustrują użycia liczebnikowe (‘ile’), rze-
czownikowe (‘ktoś’), i przymiotnikowe (‘jakiś’).
B .......... pokoje, .......... koty, .......... chłopców, ..........
mężczyźni, .......... kobiety, .......... znajome, .......... znajomi,
.......... łóżka, .......... policjantów, .......... kelnerki, ..........
ilustracje, .......... wiadomości, .......... telewizory, ..........
role, .......... myszy, .......... rzeczy, .......... studentów,
.......... koszule, .......... panie, .......... Polacy, ..........
Niemki, .......... ryby, .......... konie, .......... znaczki,
.......... współmieszkańcy.
C .......... noże, .......... łyżki, .......... zdania, ..........
Francuzi, .......... Rosjanki
.......... nauczyciele, .......... kelnerki,
.......... kasety, .......... kurczaki,
.......... słoiki, ..........
filiżanki, .......... kolegów, .......... uczniowie ..........
sąsiadki, .......... Czeszki, .......... reguły,
.......... klientów, ............ klientki, .......... psy,
.......... uczennice, .......... Czechów, .......... Słowacy,
.......... wierzący, .......... sprzedawcy.
D ......... warunki, ......... pióra, ......... płyty, .........
portierzy, ......... Amerykanie, ......... ........ mosty, ......... kury,
......... talerze, ......... flamastry, ......... księża, .........
kolegów, ......... wrogowie, ......... znajomych, ......... znajomi, ......... pokoje,
......... miasta, ......... osoby, .........
uczniów, ......... nauczycieli, ......... psy, ......... komputery,
......... Francuzów, ......... żołnierze, ......... znawcy.
Ćwiczenie 233
W miejsce kropek wstaw jedną z obocznych form (nie ma różnicy w zna-
czeniu) podanych liczebników: rodzaj męskoosobowy obaj/obydwaj, rodzaj mę-
skożywotny, męskorzeczowy i nijaki oba/obydwa, rodzaj żeński obie/obydwie.
Wzór: ...obaj... koledzy, ...obydwa... psy, ...oba... zeszyty, ...obydwa... okna,
...obie...kobiety
......... koty ......... nauczycielki, ......... fotele, .........
książki, ......... Polacy, ......... listy, ......... łóżka, .........

150
długopisy ......... jeziora, ......... mieszkania, .........
wiadomości, ......... komputery, ......... Czesi, .........
Czeszki, ......... wsie, ......... myśli, ......... chłopcy,
......... telefony, ......... radia, ......... obcokrajowcy, .........
sąsiedzi ......... znajomi, ......... znajome, ......... warunki,
......... szklanki ......... miasta, ......... policjanci, .........
papugi, ......... kwiatki, ......... egzaminy, ......... kościoły,
......... dyrektorzy, ......... słowniki, ......... myszy, .........
Niemki, ......... Anglicy, ......... koleżanki, ......... pacjenci,
......... żony, ......... problemy.
Ćwiczenie 234
W miejsce kropek wstaw właściwą formę liczebników zbiorowych: obo-
je/obydwoje, dwoje, troje, czworo, pięcioro, sześcioro, siedmioro, ośmioro,
dziewięcioro, dziesięcioro.
Wzór
Oboje Kowalscy byli na przyjęciu.
Dwoje Kowalskich było na przyjęciu.
1. ......... (5) sąsiadów złożyło skargę w administracji domu.
2. Na spotkanie wyborcze przyszło tylko ......... (10) kandydatów.
3. (7) ......... dzieci zachorowało na anginę.
4. (4) ......... moich znajomych mieszka na tym nowym osiedlu.
5. W tej rodzinie jest (9) ......... dzieci.
6. W tym pokoju jest (2) ......... drzwi.
7. (5) ......... pacjentów czekało na lekarza.
8. (3) ......... harcerzy spało w jednym pokoju.
9. (9) ......... turystów zabłądziło w Tatrach.
10. (7) ......... związkowców podjęło strajk głodowy.
11. (8) ......... sierot mieszkało razem ze swoimi przybranymi rodzicami.
12. (2) ......... przechodniów zostało ukaranych mandatami.
13. (2) ......... zdrowych oczu, (2) ......... zdrowych nóg i rąk to szczęście
w życiu!
14. (6) ......... wnuków złożyło babci życzenia urodzinowe.
15. ......... Nowiccy przysłali życzenia noworoczne.
16. ......... współmieszkańcy starają się o stypendium.
17. (5) ......... niepełnosprawnych studentów studiowało na moim roku.
18. (3) ......... pijanych młodych ludzi zaczepiało przechodniów.

151
19. ......... narzeczeni chcieli wziąć ślub w górach.
20. (4) ......... dzieci zostało zaadoptowanych przez jedną rodzinę.
Ćwiczenie 235
Podane w nawiasie cyfry napisz literami, a rzeczowników użyj w dopełniaczu.
Wzór
W sali jest (15, krzesło) piętnaście krzeseł.
W sali nie ma piętnastu krzeseł.
W sali jest (15, poseł) piętnastu posłów.
W sali nie ma piętnastu posłów.
1. Na stole leży (6, zeszyt) ......... i (7, książka) .........
2. Na boisku gra w piłkę (2, chłopiec) .........
3. (22, uczeń) ......... uczy się w tej klasie.
4. W tym teatrze jest (500, miejsce) .........
5. W naszym instytucie studiuje (100, student) .........
6. W hotelu mieszka (300, gość) .........
7. W konkursie wzięło udział (13, zawodnik) .........
8. W brydża grało tylko (4, kolega) .........
9. W poczekalni czekało (18, pacjent) .........
10. Do pracy nie przyszło (3, nauczyciel) .........
11. W naszym mieście żyje (150, bezdomny) .........
12. W naszej rodzinie jest (2, lekarz) .........
13. Na moim osiedlu nie ma (6, sklep) .........
14. Na moim osiedlu jest (20, blok) .........
15. Nie napisałem (8, ćwiczenie) .........
16. Nie zdałem (2, egzamin) .........
17. Nie było mnie (5, miesiąc) .........
18. (9, osoba) ......... nie przyszło do pracy.
19. Nie zarobiłem (4, tysiąc) .........
20. Zamknięto (7, szkoła) .........
Ćwiczenie 236
Napisz słowami liczebniki podane w nawiasie. Tam, gdzie jest to możliwe,
utwórz formę celownika od liczebników zbiorowych (dwoje, troje, itd.).

W szpitalu codziennie robi się wiele badań, zabiegów i operacji. Dzisiaj


......... pacjentowi zszyto rozcięte kolano, (2) ......... innym usunięto ślepą ki-

152
szkę, (3) ......... prześwietlono złamane kończyny, (4) ......... założono gips,
(5) ......... przeprowadzono operację, (12) ......... zrobiono badania na poziom
krwi, (27) ........., zrobiono morfologię krwi, a (30) ......... zrobiono badania
okresowe w przyszpitalnej przychodni.
Ćwiczenie 237
W miejsce kropek wstaw odpowiednią formę liczebników podanych cyfrą

1. Znajomi mają (2) ......... chłopców i (1) ......... dziewczynkę.


2. Na wycieczce spotkaliśmy (5) ......... znajomych.
3. Dyrektor wezwał (2) ......... sekretarki i (5) ......... inżynierów.
4. Kupiłem (2) ......... zeszyty, (2) ......... książki i (5) ......... ołówków.
5. Policjant zatrzymał (3) ......... mężczyzn i (3) ......... kobiety.
6. Kup (1) ......... kurczaka i (4) ......... kotlety.
7. Czekam na (2) ......... koleżanki i (2) ......... kolegów.
8. Znam (1) ......... Francuza, (1) ......... Francuzkę, (4) ......... Anglików i
(3) ......... Angielki.
9. Na stole leżą (3) ......... talerze, (6) ......... noży i (2) ......... łyżki.
10. Oddałem do biblioteki (2) ......... podręczniki i (5) ......... książek.
11. Zamówiłem (4) ......... chleby, (2) ......... rogaliki i (5) ......... bułek.
12. Ostatnio obejrzeliśmy (3) ......... dobre filmy i (2) ......... przedstawienia
w teatrze.
13. Przeżyłem w tym roku (2) ......... wielkie miłości i (2) ......... wielkie
rozczarowania.
14. Chciałem odwiedzić (3) ......... swoich kolegów, ale po drodze spotka-
łem (4) ......... innych i poszliśmy na kawę.
15. Czy poznajesz na tej fotografii tego (1) ........ mężczyznę i te (2) .........
starsze panie?
Ćwiczenie 238
Napisz słowami liczebniki podane w nawiasie.

W akademiku mieszka dużo cudzoziemców. Na pierwszym piętrze


mieszka (5) ......... Amerykanów, (4) ......... Amerykanki, (3) ......... Włochów i
(2) ......... Włoszki. Na drugim piętrze mieszka (2) ......... Niemców, (5) .........
Niemek, (3) ......... Francuzki i (8) ......... Francuzów. Na trzecim piętrze miesz-
ka (10) ......... Koreańczyków i (1) ......... Koreanka. Na czwartym piętrze

153
mieszka (7) ......... Japończyków, (6) ......... Japonek i (2) ......... Chinki. Na pią-
tym piętrze mieszka (12) ......... Czechów i (9) ......... Słowaków. Na ostatnim
piętrze mieszka (5) ......... Szwedów i (5) ......... Szwedek.
Ćwiczenie 239
W miejsce cyfr umieszczonych w nawiasach wstaw odpowiedni liczebnik
porządkowy w narzędniku.
Wzór
Na wakacjach spotkałem się z twoją (1) pierwszą dziewczyną.
1. On był moim (2) ......... ojcem.
2. Adam jest naszym (3) ......... dzieckiem.
3. Mohammad był (1) ......... studentem irackim w Krakowie.
4. Bank PKO jest między (4) ......... a (5) ......... przystankiem tramwajo-
wym.
5. Zwrócę ci te pieniądze przed (30) .........
6. Wyjeżdżamy na wakacje przed (15) ......... lipca.
7. Alkoholu nie sprzedaje się dzieciom przed (18) ......... rokiem życia.
8. Przyjedziemy do Warszawy między (10) ......... a (11) ......... września.
9. Musisz zdążyć przed (7) ......... rano.
10. Rozkład jazdy zmieniono przed (23) ......... maja.
11. Za (7) ......... górą, za (7) ......... rzeką żył .........
12. Zosia była (6) ......... dziewczynką w rodzinie.
13. Studenci otrzymują stypendium między (8) ......... a (9) ......... każdego
miesiąca.
Ćwiczenie 240
W miejsce kropek wstaw odpowiednie do kontekstu formy liczebników
podanych w nawiasie.

Urodziłem się na wsi w (1962) ......... roku. Od (3)........ do (5) ......... roku
życia chodziłem do przedszkola. Kiedy miałem (5) ......... lat, rodzice prze-
prowadzili się do miasta, gdzie w (6) ......... roku życia zacząłem chodzić do
zerówki, a po jej ukończeniu, mając (7) ......... lat wstąpiłem do szkoły pod-
stawowej. Przez pierwsze (4) ......... lata nauki nie miałem żadnych kłopotów,
ale później było trochę gorzej, bo w (12) ......... roku życia zachorowałem na
gruźlicę.

154
Przez (3) ......... miesiące byłem w szpitalu, a przez (10) ......... miesięcy
w sanatorium. Straciłem więc (1) ......... rok nauki. Szkołę podstawową ukoń-
czyłem jednak w terminie. Mając (14) ......... lat wstąpiłem do liceum. Maturę
zdałem po (4) ......... latach.
Nie dostałem się w (1) ......... roku po maturze na studia, tak że musiałem
pracować przez (9) ......... miesięcy. Studia rozpocząłem w (1981) ......... roku,
a ukończyłem (5) ......... lat później. Od (1986) ......... roku pracuję na Politech-
nice do dziś.
Ćwiczenie 241
Proszę napisać w odpowiedniej formie daty podane w nawiasach.
WZÓR
Od kiedy jesteś w Polsce? (l X)
Jestem w Polsce od pierwszego października.
1. Kiedy zacząłeś uczyć się języka polskiego?
Zacząłem się uczyć języka polskiego w ......... (1994) roku.
2. Kiedy wyjedziesz do Afryki?
Wyjadę do Afryki ......... (29 VI).
3. Kiedy zaczyna się wiosna?
Wiosna zaczyna się ......... (21 III).
4. Kiedy urodziła się twoja babcia?
Moja babcia urodziła się ......... (3 II 1939) roku.
5. Kiedy Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę?
Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę w ......... (1492) roku.
6. Kiedy jest międzynarodowe święto pracy?
Międzynarodowe święto pracy jest ......... (l V).
7. Kiedy spotkamy się jeszcze raz?
Spotkamy się jeszcze raz po ......... (l I).
Ćwiczenie 242
Wstaw w miejsce kropek odpowiednią formę wyrazową liczebników po-
danych w nawiasie.

Mam (2) .......... braci i (1) .......... siostrę. Uważam jednak, że (3)........ ro-
dzeństwa to za mało. Moja koleżanka ma (5) .......... .braci i (2).......... siostry.
Różnica wieku między nimi jest niewielka, bo od (1) .......... do (3) .......... lat.

155
Cała (8) .......... stanowi bardzo “zgraną paczkę”. Między (7) .......... a (8) ..........
wieczorem cała rodzina stara się być w domu, żeby wspólnie spędzić przynaj-
mniej (1) .......... godzinę dziennie. Telewizję oglądają rzadko, najwyżej (2)
.......... godziny, bo zawsze mają tyle swoich spraw, że i bez tego nie kładą się
spać przed (11) ............
Ćwiczenie 243
Proszę napisać słowami i w odpowiednim przypadku liczebnik zbiorowy
podany cyfrą w nawiasie.
WZÓR
Poproszono na scenę dwoje (2) widzów.
1. Pomogliśmy (2) ......... staruszkom.
2. Wzięliśmy (2) ......... sanek.
3. Na zajęciach nie było (2) ......... studentów.
4. Jak on sobie poradzi z (2) ......... dzieci?
5. Całą drogę opowiadała o swoich (2) ......... wnukach.
6. (2) ......... ludzi czekało na dentystę.
7. Po lewej stronie korytarza było (2) ......... drzwi.
8. Irena zachwycała się (2) ......... dzieci swojej przyjaciółki.
9. W operze wystąpi (2) ......... młodych śpiewaków.
10. W magazynie instrumentów brakowało (2) .......... skrzypiec.
11. Jest to opowiadanie o (2) ......... młodych ludziach, którzy postanowili
odbyć podróż dookoła świata.
12. Po napadzie na bank trzeba było wymienić (2) ......... drzwi.
13. Tę wymagającą klientkę obsługuje (2) ......... sprzedawców.
14. Komisja festiwalowa przyznała nagrodę (2) ........ krakowskim akto-
rom.
15. Cieszę się, że spotkam się z (2) ......... moich przyjaciół.
Ćwiczenie 244
Proszę napisać słowami i w odpowiednim przypadku podany w nawiasie
cyfrą liczebnik zbiorowy.
WZÓR
Dał adresy trojgu (3) studentom.
1. Pomalował dziś (3) ......... drzwi.
2. Poznała (4) …........ dzieci sąsiadów.

156
3. Zobaczył przy drodze (2) .......... kociąt.
4. Napisał listy do (2) ......... znajomych.
5. Szef wyrzucił z pracy (4) ......... kelnerów.
6. Przez cały wieczór myślała o (5) ......... pacjentach.
7. Policja poszukiwała (6) ......... terrorystów.
8. Jesteśmy zaproszeni na (2) ......... imienin.
9. Przez całą drogę rozmawiali z (2) .......... pasażerów.
10. Opowiadała Hani bajkę o (3) ......... koźlętach.
11. Mamy zajęcia z (3) .......... lektorów.
12. Musiał pomóc tym (8) ......... cudzoziemcom.
13. Na spotkanie zaproszono (4) ......... aktorów.
14.Ciągle opowiadała o swoich (3) ......... siostrzeńcach.
15. (7) .......... dziennikarzy czeka na pana!
Ćwiczenie 245
Podane w nawiasach wyrazy proszę napisać w odpowiedniej formie.
Liczebniki proszę napisać słowami.
WZÓR:
Jestem umówiony z trojgiem studentów (3, studenci).
1. W górach zginęło ......... (5, turyści).
2. Do szkoły przyszło ......... (3, rodzice).
3. Śpiewał stary przebój: “Herbatka zimowa dla ......... (2) spragnionych
......... (usta)”.
4. Odwiedziło go w szpitalu ......... (5, przyjaciele).
5. Pokazywali zdjęcia swoich ......... (9, wnuki).
6. Były pod opieką ......... (4, lekarze).
7. W przyszłym miesiącu w naszej rodzinie będzie ......... (3, urodziny).
8. Liczył na pomoc ......... (2, sąsiedzi).
9. Podejdź do tych ......... (2, ludzie).
10. .......... (4, oczy) wpatrywało się w niego z nadzieją.
11. Na środku sali tańczyło ......... (10, dzieci).
12. W tym filmie brało udział ......... (6,kaskaderzy).
13. ......... (3, kuzyni) spędzi u nas wakacje.
14. Do konkursu zakwalifikowało się ......... (12, pianiści).
15. Młodzież pojedzie na wycieczkę z ......... (3, nauczyciele).

157
Ćwiczenie 246
Proszę podać poprawne formy rzeczownika i liczebnika.
WZÓR
W tej sali znajduje się (8 komputer).
W tej sali znajduje się osiem komputerów.
1. Przynieś mi (6, zeszyt). Przynieś mi .........
2. Rozmawiam z (2, studentka). Rozmawiam z .........
3. Widziałem wczoraj (3, żołnierz). Widziałem wczoraj .........
4. Moja koleżanka ma (2, samochód). Moja koleżanka ma .........
5. Nie mam pieniędzy od (2, dzień). Nie mam pieniędzy od .........
6. Kupiłem dzisiaj (5, koperta). Kupiłem dzisiaj ..........
7. Studiuję z (2, Francuz). Studiuję z .........
8. Na zebraniu było tylko (2, człowiek). Na zebraniu było tylko .........
9. Moja babcia ma już (84, rok). Moja babcia ma już .........
10. Nie masz .......... (10, dolar)?
Ćwiczenie 247
Wyrazy w nawiasach proszę napisać w odpowiedniej formie.
WZÓR
Dwaj motocykliści (2, motocyklista) spowodowali wypadek.
1. .......... (3, mój, sąsiad) postanowili wybrać się w podróż dookoła świata.
2. Wyścig ukończyło tylko .......... (5, kierowca).
3. W konferencji bierze udział ......... (6, profesor) światowej sławy.
4. .......... (2, policjant) pilnowało aresztowane go.
5. Na wycieczkę pojechali z nami ......... (2, przewodnik).
6. Jutro odbędzie się koncert, w którym wystąpi ......... (4, znany, śpiewak).
7. Na imieninach u Janka było ......... (7, chłopiec).
8. ......... (2, brat) budowali wieże kościoła Mariackiego.
9. Aż ......... (5, Włoch) znalazło się w pierwszej dziesiątce wyścigu.
10. ......... (8, kolega) odwiedziło Piotra w szpitalu.
11. Na uroczystości przybędzie ......... (6, prezydent).
12. Na boisku piłkarskim znajduje się ......... (3, sędzia).
13. ......... (2, znany podróżnik) przygotowują do druku swoje wspom­
nienia.
14. ......... (ten, 2, dyktator) mody bardzo się nie lubią.
15. W czasie konferencji prasowej robiło zdjęcia aż …........ (12, fotograf).

158
Ćwiczenie 248
Proszę wpisać słowami odpowiednie formy liczebników.
WZÓR
Na torcie były trzy (3) świeczki.
1. W zeszłym tygodniu byliśmy na .......... (2) koncertach.
2. Minister ma się spotkać z ......... (4) konsulami.
3. Możesz mi pomóc w rozwiązywaniu krzyżówki? Brakuje mi jeszcze
.......... (5) wyrazów.
4. Z tej opery lubię tylko .......... (2) arie.
5. Proszę .......... (8) biletów tramwajowych.
6. Nie będzie ci przeszkadzało, jeżeli przyjdzie do nas .......... (3) moich
kolegów?
7. Bardzo trudny jest ten tekst. Przez pół godziny udało mi się przeczytać
i zrozumieć tylko ......... (1) stronę.
8. Nie wiedziałam, że masz .......... (5) braci. Znam tylko ........ (2).
9. Joanna zawsze dostaje od brata na imieniny .......... (7) róż.
10. Przyglądam się tym ......... (4) obrazom i nie wiem, który wybrać.
11. Spotkałam się z ......... (2) przyjaciółmi.
12. Muszę pomóc moim ......... (3) kolegom.
13. Do bardzo dobrej oceny zabrakło mi ......... (1) punktu.
14. Po ......... (5) godzinach oczekiwania na lotnisku dowiedzieliśmy się,
że lot jest odwołany.
15. Krzysztof zamówił ......... (2) porcje lodów.
Ćwiczenie 249
Proszę wpisać słowami odpowiednie formy liczebników.
WZÓR
Na torcie było trzynaście (13) świeczek.
1. Profesor rozmawiał z ......... (12) studentami.
2. Nie możesz iść na ten film – jest dozwolony od ......... (18) lat.
3. Na zawody przyjechało już ......... (20) narciarzy.
4. Nie mogłem znaleźć w słowniku ......... (11) wyrazów.
5. Oglądaliśmy katalog Forda. Jurek zachwycał się wszystkimi ......... (15)
modelami, które tam były.
6. Na wykład przyszło tak dużo ludzi, że dla ........ (19) osób brakło krzeseł.
7. Nauczyciel rozdał zeszyty ......... (14) uczniom.

159
8. W dalszym ciągu nie ma wiadomości o …........ (16) zaginionych tury-
stach.
9. W ostatnim miesiącu dostałem ......... (17) listów.
10. Bramkarz dostał czerwoną kartkę i na boisku zostało tylko ......... (21)
piłkarzy.
11. Dziennikarze zadawali pytania wszystkim ........ (12) modelkom, które
przyjechały na pokaz.
12. Po ......... (50) kilometrach drogi okazało się, że jedziemy w przeciw-
nym kierunku.
13. Po dokładnym sprawdzeniu stwierdziliśmy, że w bibliotece brakuje
......... (43) książek.
14. W hotelu zarezerwowano miejsca dla ......... (37) uczestników konfe-
rencji.
15. Zajmował się z jednakową troską wszystkimi ......... (14) chorymi.
Ćwiczenie 250
Wyrazy podane w nawiasach proszę napisać w odpowiedniej formie.
(Liczebniki proszę napisać słowami.)
WZÓR
Kupiliśmy pięć książek (5, książka).
1. Wczoraj rozpoczęto odnowę ......... (2, kamienica).
2. Ewa koresponduje z ......... (3, Włoszka).
3. Czekamy na połączenie telefoniczne od ......... (10, godzina).
4. Musimy jechać ......... (2, samochód), nie zmieścimy się do ......... (1).
5. Czy powiedziałeś wszystkim ......... (9, student) o zmianie terminu
spotkania?
6. Jest to bardzo ciekawy artykuł o ......... (5, siostra).
7. Dlaczego ten sklep nazywa się ......... (1001, drobiazg)?
8. Ten pisarz żył na przełomie ......... (2, epoka).
9. Dużo baśni rozpoczyna się tak: “Za ......... (7, góra), za (7, morze) ......... ”
10. Piotruś umie już liczyć do ......... (30).
11. Ta książka została przetłumaczona na ......... (27, język).
12. Widzisz ten mały dom między ......... (2, blok)?
13. Sekretarka wysłała listy do ......... (8, naukowiec).
14. Adam przyglądał się ......... (4, kobieta) czekającym na autobus.
15. W czasie ostatnich wakacji byli w ......... (7, stolica) europejskich.

160
Ćwiczenie 251
Proszę uzupełnić:
WZÓR
Pani Kowalska ma ......... (3, pies) i ......... (5, kot).
Codziennie kupuje mięso dla swoich ......... (3, pies) i ......... (5, kot). Rano i
wieczorem daje jeść swoim ......... (3, pies) i ......... (5, kot). W południe wycho-
dzi na spacer z ......... (3, pies) i ......... (5, kot). Pani Kowalska lubi opowiadać
o swoich ......... (3, pies) i ......... i (5, kot).

161
TREŚĆ
ĆWICZENIA WDRAŻAJĄCE W SEKRETY ODMIANY LICZEBNIKÓW..... 3
JEDEN – JEDNA – JEDNO – JEDNI – JEDNE.......................................................... 3
DWA – DWIE – DWAJ – DWÓCH – DWU................................................................ 8
DWOJE – TROJE – CZWORO – PIĘCIORO........................................................... 13
OBA/OBYDWA – OBAJ/OBYDWAJ – OBIE/OBYDWIE...................................... 18
OBOJE – OBYDWOJE.............................................................................................. 21
TRZY – TRZEJ – TRZECH CZTERY – CZTEREJ – CZTERECH.......................... 29
PIĘĆ – PIĘTNAŚCIE – PIĘĆDZIESIĄT
PIĘCIU – PIĘTNASTU – PIĘĆDZIESIĘCIU........................................................... 37
STO – STU................................................................................................................. 46
DWIEŚCIE – DWUSTU............................................................................................ 48
TRZYSTA – CZTERYSTA
TRZYSTU – CZTERYSTU........................................................................................ 49
PIĘĆSET – DZIEWIĘĆSET
PIĘCIUSET – DZIEWIĘCIUSET.............................................................................. 51
TYSIĄC...................................................................................................................... 52
MILION...................................................................................................................... 54
DUŻO – NIEDUŻO.................................................................................................... 56
DZIESIĄTKI – SETKI............................................................................................... 57
ILE – ILU.................................................................................................................... 58
KILKA – KILKU........................................................................................................ 59
NIEJEDEN – NIEJEDNA – NIEJEDNO................................................................... 60
PARĘ – PARU............................................................................................................ 61
PÓŁ............................................................................................................................. 62
PÓŁTORA – PÓŁTOREJ........................................................................................... 63
WIELE-WIELU.......................................................................................................... 64
LICZEBNIKI GŁÓWNE WIELOWYRAZOWE...................................................... 66
LICZEBNIKI PORZĄDKOWE
PIERWSZY – DRUGI – TRZECI.............................................................................. 67
ĆWICZENIA WDRAŻAJĄCE W SEKRETY SKŁADNI LICZEBNIKÓW.... 70
ZERO.......................................................................................................................... 70
JEDEN – JEDNA – JEDNO – JEDNI – JEDNE........................................................ 71

162
DWA – TRZY – CZTERY.......................................................................................... 74
DWIE – TRZY – CZTERY......................................................................................... 76
DWAJ – TRZEJ – CZTEREJ...................................................................................... 79
DWÓCH/DWU – TRZECH – CZTERECH............................................................... 82
DWOJE – TROJE – CZWORO – PIĘCIORO........................................................... 86
OBA/OBYDWA.......................................................................................................... 91
OBAJ/OBYDWAJ...................................................................................................... 92
OBIE/OBYDWIE....................................................................................................... 93
OBOJE/OBYDWOJE................................................................................................. 94
LICZEBNIKI GŁÓWNE OD PIĘCIU WZWYŻ
rodzaj niemęskoosobowy.......................................................................................... 104
LICZEBNIKI GŁÓWNE OD PIĘCIU WZWYŻ
rodzaj męskoosobowy............................................................................................... 110
TYSIĄC.................................................................................................................... 115
MILION.................................................................................................................... 117
DUŻO/NIEDUŻO..................................................................................................... 118
DZIESIĄTKI, SETKI............................................................................................... 120
ILE............................................................................................................................ 121
ILU............................................................................................................................ 122
KILKA...................................................................................................................... 123
NIEJEDEN – NIEJEDNA – NIEJEDNO................................................................. 126
PARĘ......................................................................................................................... 127
PARU........................................................................................................................ 128
PÓŁ........................................................................................................................... 129
PÓŁTORA – PÓŁTOREJ......................................................................................... 130
WIELE...................................................................................................................... 132
WIELU...................................................................................................................... 133
LICZEBNIKI GŁÓWNE WIELOWYRAZOWE.................................................... 135
LICZEBNIKI PORZĄDKOWE............................................................................... 136
LICZEBNIKI W TEKSTACH ORAZ ĆWICZENIA FRAZEOLOGICZNE.......... 140
ĆWICZENIA MIESZANE....................................................................................... 149

163
Мичковська Ванда Ростиславівна

ЗБІРНИК ВПРАВ З ПОЛЬСЬКОЇ МОВИ


(числівник)

Практикум

Редактор Г. В. Коваленко
Коректор С. С. Кондратюк
Комп’ютерна верстка О. В. Філіпенко
Здано до набору 27.04.2017. Підписано до друку 28.02.2018
Формат 60х84/16. Гарнітура Times New Roman. Тираж 20 прим.
Друк оперативний. Ум. друк. арк. 9,53. Обл.-вид. арк. 9,84
Видавництво Національної академії
Державної прикордонної служби України імені Б. Хмельницького
Свідоцтво суб’єкта видавничої справи ДК № 3010 від 22.10.2007
Зам. № 295

You might also like