Περίγραμμα Περιεχομένου ΑΠ

Αρχαιογνωσίας Β’ Γυμνασίου

__________________ Ομήρου Ιλιάδα _________________

Σκοπός του μαθήματος

Σκοπός της διδασκαλίας της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας από
μετάφραση στο Γυμνάσιο είναι μεταξύ άλλων η εξοικείωση των μαθητών με
τα κείμενα ως προς το περιεχόμενο και τη μορφή τους, με σκοπό να
επιτευχθεί η βιωματική συμμετοχή και η δημιουργική τους συγκίνηση. Μέσα
από τον ηθικό προβληματισμό, που προκύπτει από τη μελέτη των αρχαίων
κειμένων, επιδιώκεται να εμφυτευθεί ήθος και ευγένεια στις ψυχές των
μαθητών, συμβάλλοντας έτσι στη διαμόρφωση ανθρωπιστικής συνείδησης.
Κατά τη διδασκαλία ποιοτικών μεταφράσεων οι μαθητές ανακαλύπτουν και
εκτιμούν την αισθητική αξία των έργων των Αρχαίων Ελλήνων
συγγραφέων. Γενικά επιδιώκεται η διαθεματική προσέγγιση ορισμένων
θεματικών αξόνων, η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης των μαθητών, η
θέαση της ανθρωποκεντρικής διάστασης των κειμένων και η αξιοποίηση των
Νέων Τεχνολογιών.

Περίγραμμα ύλης

Α. Τα ομηρικά έπη ως κειμενικό είδος και οι συνθήκες δημιουργίας τους

• Η σημασία του όρου «έπος» και τα βασικά του γνωρίσματα [Δ.Ε. Α.1.]
• Τα ομηρικά έπη στην παγκόσμια Λογοτεχνία, οι ποιητής της Ιλιάδας και
της Οδύσσειας, οι συνθήκες δημιουργίας των επών [Δ.Ε. Α.2., Α.3., Α.4.]

Β.Ι. Κατανόηση και ερμηνεία του κειμένου της Ιλιάδας ως προς το

περιεχόμενό του

• Η μετάπλαση του τρωικού μύθου σε έπος και το κεντρικό θέμα «μήνις του
Αχιλλέα». [Δ.Ε. Β.Ι.1.]
• Η εξέλιξη της πλοκής μέσα στις ραψωδίες και η κίνηση του χρόνου [Δ.Ε.
Β.Ι.2.]
• Οι δύο άξονες του τρωικού πολέμου. [Δ.Ε. Β.Ι.3.]

1
• Τα μεγάλα θέματα της Ιλιάδας [Δ.Ε. Β.Ι.4.]
• Η αντιφατική παρουσίαση του πολέμου μέσα στην Ιλιάδα [Β.Ι.5.]
• Η φιλοσοφική διάθεση του Ομήρου για την κοινή ανθρώπινη μοίρα [Β.Ι.6.]
• Η δράση και η συμπεριφορά των κυριότερων προσώπων [Δ.Ε. Β.Ι.7.]
• Ο ρόλος και οι επεμβάσεις των θεών [Δ.Ε. Β.Ι.8 και Β.Ι.8.1, Β.Ι.8.2.]

Β. ΙΙ. Σταδιακή διερεύνηση και ερμηνεία του τρόπου οργάνωσης του

κειμένου

• Εκφραστικά μέσα και ο ρόλος τους στο έπος και στη Λογοτεχνία
γενικότερα [Δ.Ε. Β.ΙΙ.1.]
-παρομοίωση
-επιβράδυνση
-νόμος τριών
-προσωποποίηση
-υπερβολή
-σχήμα αδυνάτου
-άστοχα ερωτήματα
-επική ειρωνεία
• Χρήση τυπικών επιθέτων [Β.ΙΙ.2.]
• Το προοίμιο και ο λειτουργικός του ρόλος για το έπος [Β.ΙΙ.3]

Γ. Γλωσσικός και κριτικός γραμματισμός

• Διαχρονία της Ελληνικής Γλώσσας [Δ.Ε. Γ.1.]

• Αντιπαραβολή μεταφραστικών προσεγγίσεων [Δ.Ε. Γ.2.]
• Παραγωγή γραπτού λόγου στα Νέα Ελληνικά [Δ.Ε. Γ.3.]

Δ. Συνολική αποτίμηση της Ιλιάδας και του «ταξιδιού», που διανύει ο

χαρακτήρας του Αχιλλέα από την αρχή του έπους μέχρι το τέλος - η
ανθρωποκεντρική διάθεση της Ιλιάδας.

• Η εξέλιξη και η κορύφωση της μήνιος του Αχιλλέα, πώς αυτή

καθορίζει τις πράξεις του, οι επιπτώσεις για Αχαιούς και Τρώες, και
πού οδηγείται για χάρη της φιλίας [Δ.Ε. Δ.1]

2
 • Καίρια διαχρονικά φιλοσοφικά και ηθικά ζητήματα που απασχολούν
τον άνθρωπο [Δ.Ε. Δ.2]

Ε. Ομοιότητες και διαφορές Ιλιάδας και Οδύσσειας

• Οργάνωση, μορφή, περιεχόμενο, ήρωες, ιδανικά των δύο επών [Δ.Ε.

Ε.1.]

ΣΤ. Η σχέση του Ομήρου με την «ομηρική» κυπριακή επική ποίηση και
η ομηρική επίδραση στη γλώσσα, στη γραμματεία, στην τέχνη και στη
ζωή εν γένει της αρχαίας Κύπρου και στην παράδοση που συνεχίζεται
μέχρι σήμερα.

• Επικός κύκλος και κυρίως τρωικός κύκλος και η χρήση των ομηρικών
ύμνων στην Κύπρο [Δ.Ε. ΣΤ.1.]
• Η επίδραση των επών στη σύγχρονη Λογοτεχνία, σε παραδόσεις,
τοπωνύμια, αξίες και ιδανικά της Κύπρου [Δ.Ε. ΣΤ.2.]