ALBANIAN UNIVERSITY

UNIVERSITAS-FABREFACTA-OPTIME

FAKULTETI I SHKENCAVE TË APLIKUARA DHE

EKONOMIKE

Departamenti i Inxhinierive

Programi i Studimit Master i Shkencave në “ Ing.Elektronike”

Tema e Diplomës : Rrezatimi jo-jonizues i fushes elektro-

magnetike në rrjetat 5G, analiza dhe krahasimi me teknologjite
egzistuese celulare.

Studenti Udhëheqësi
Igli Hamollari Prof.Ass.Dr. Bexhet
Kamo
 Viti akademik 2019 – 2020

ABSTRAKT

Rritja e shqetësimeve për komunikimet me një spektër frekuencash më

të lartë se 6 GHz kanë shpallur nje alarm ndërkombëtar që sugjeron
më shumë kërkime para se ky lloj komunikimi te kete sukses .

Në këtë kontekst, në pjesën e parë të kësaj teze, ne hulumtuam

ekspozimin e fushës elektromagnetike njerëzore (EMF) në mjedise të
mbyllur dhe të jashtëm nga komunikimet fundore të gjeneratës së
pestë (5G) dhe krahasuam ndikimet e saj me teknologjitë e tanishme
celulare duke konsideruar tiparet që 5G ka të ngjarë të miratojë.

Pjesa e dytë përqendrohet në zbutjen e ekspozimit njerëzor për

mjediset e brendshme dhe të jashtme me dy metoda të ndryshme të
miratuara. Rezultatet tona të simulimit sugjerojnë që ndërsa ndikimet
nga komunikimet 5G kalojnë kufijtë rregullatorë për një distancë
shumë të shkurtër ndarjeje midis stacioneve bazë (BS) dhe pajisjeve të
përdoruesit (UE), niveli i ekspozimit mbetet i lartë në të gjithë rrjetin
krahasuar me sistemet e tanishme. Kjo punë gjithashtu thekson
rëndësinë e marrjes në konsideratë të SAR për matjen e
përputhshmërisë së ekspozimit në pikat e poshtme.
ABSTRAKT

Increasing concerns of communications at a frequency spectrum higher than 6 GHz

have gained international alarm that suggests more research is needed before it is

deployed suc- cessfully. In this context.

In the first part of this thesis, we investigated the human electro- magnetic field

(EMF) exposure in indoor and outdoor environments from fifth-generation (5G)

downlink communications and compared its impacts with the present cellular tech-

nologies considering the features that the 5G will likely adopt.

The second part focuses on mitigation of human exposure for both indoor and

outdoor environments with two dif- ferent methods adopted. Our simulation results

suggest that while the impacts from 5G communications cross the regulatory

borders for a very short separation distance between base stations (BSs) and user

equipment (UE), the exposure level remains high throughout the network compared

to the present systems. This work also highlights the significance of considering

SAR for the measurement of exposure compliance in downlinks.

PËRMBAJTJA

1. Hyrja.......................................................................................................................................... 5
1.1 Hyrje..................................................................................................................................... 5
1.2 Llojet e 5G dhe sa e shpejte eshte ne krahasim me 4G........................................................ 6,7
1.3 Krahasimi mes 4G dhe 5G................................................................................................... 8
2. Karakteristikat e rrjetit 5G
2.1Mbulim ne cdo kohe dhe kurdo...........................................................................................

2.2 Shpejtesi e larte transmetimi..............................................................................................

2.3 Cilat jane ndryshimet e 5G nga 4G................................................................................
2.4 Cfare fshihet pas Shkurtimit 5G?...................................................................................
2.5 Cilat teknologji mund te shkojne ne standarting 5G?....................................................
2.6 Kush do perfitoje me shume nga teknologjia 5G...............................................................

2.7 Mjetet e Ekspozimit te EM EMF Te Njeriu.

3. Konkluzione.
4. .
4.1 ............................................................................................................................................
4.1.1 .....................................................................................................................................
4.1.3 .....................................................................................................................................
4.2 ............................................................................................................................................
4.2.1 .....................................................................................................................................
5. Përfundimi...............................................................................................................................
6. Konkluzione............................................................................................................................
7. LITERATURA........................................................................................................................
8. REGJISTRI I FIGURAVE...................................................................................................
9. REGJISTRI I TABELAVE...................................................................................................
10. SHKURTESAT.....................................................................................................................
1.Hyrja

1.1 Hyrje

Me teknologjinë 5G ne do hapim një epokë të re në komunikimin celular. Këtu telefonat celularë

do të kenë qasje në teknologjitë e ndryshme pa tela në te njëjtën kohe dhe terminalet ne te njëjtën
kohe do te jene ne gjendje për te kombinuar flukse te ndryshme nga teknologjitë e ndryshme.
Parashikohet qe kjo teknologji inteligjente te mundësoj ndërlidhjen e botes pa limite. Zyrtarisht
termi 5G nuk posedon ndonjë specifikim te veçante ose ndonjë dokument zyrtarë nga kompanitë e
telekomunikacionit apo organet për standardizim siç është edhe ITU-R [4].

Përformanca e sistemit do të shtone aftësi te reja me fusha te reja dhe do mundëson një
komunikim pa tela te plote.

Në gjeneratën e pestë, Arkitektura e rrjetit përbëhet nga një terminal i përdoruesit (i cili ka një
role të rëndësishëm ne arkitekturën e re), dhe një numër te pavarur, autonome te Radio Access.
Sistemi mobil 5G është model i bazuar ne IP adresa për pa tela, si dhe përkrah rrjetet celulare ne
ndërveprim, ku secili prej këtyre teknologjive te qasjes se radios është planifikuar te përdoret ne
baze te IP-ve .

Thelbi kryesor i rrjeteve pa tel 5G të gjeneratës tjetër qëndron në eksplorimin e kësaj bande të
papërdorur me frekuencë të lartë, duke filluar nga 3-300 GHz. Kështu, disponueshmëria e një pjese
të madhe të spektrit të frekuencave të larta po hap një horizont të ri për komunikimet e kufizuara pa
tel të spektrit të ardhshëm

Fig 1. I gjithë spektri ka qasje në (Radio të ndryshme dhe Rrjete te ndryshme)

 1.2Llojet e 5G dhe sa e shpejte eshte ne krahasim me 4G

Megjithatë ajo që më së shumti dëgjojmë sot janë bandat e mesme dhe të ulëta të 5G-së të cilat
ofrojnë diçka më shumë sesa mund të merrni nga një rrjet cilësor 4G.

Gjatë 2020-ës do të dëgjojmë çdo ditë e më shumë rreth 5G-së ndërsa telefonë të rinj me këtë
teknologjia do të lançohen gradualisht.

Megjithatë teknologjia është bërë konfuze sepse në të vërtetë janë tre versione të saj. Rrjeti do të
kombinojë të gjitha versionet, por ajo që do të marrim për momentin dhe disa vite në vazhdim nuk ka
për të qenë super e shpejtë.Tregu në Shtetet e Bashkuara dhe planet e operatorëve ilustrojnë mesë
miri atë që po përpiqemi të themi.

Le të bëjmë një analizë të thjeshtë.

Në Shtetet e Bashkuara janë katër operatorë të mëdhenj, AT&T, Verizon, T-Mobile dhe Sprint ku
secili ka zgjedhur një strategji ndryshe për të sjellë teknologjinë 5G tek Amerikanët:

5G Bandë e Lartë mmWave 26Ghz: Afro 10 herë më e shpejtë sesa LTE me vonesa ekstremisht të
ulëta që do të thotë se mesazhet transmetohen thuajse menjëherë. Por duhet të jeni shumë pranë një
antene mmWave për të marrë këto shpejtësi. Edhe hija e një peme do të ulë dramatikisht shpejtësinë
e internetit në mmWave.

5G Bandë e Mesme 3,5-3,8Ghz: afro 6 herë e shpejtë sesa LTE por me mbulim më të ulët sesa banda
e ulët.

5G Bandë e Ulët 700Mhz: afro 20% më e shpejtë sesa LTE

5G-ja më e mirë është ajo që aksesohet përmes valëve mmWave. Nëse shkarkoni një film 4GB, sot
në internetin 4G LTE më të mirë (100Mbps) do tu duhen afro 5 minuta e 19 sekonda. Në bandën e
lartë mmWave i njëjti film shkarkohet për 32 sekonda (1000Mbps). Por duhet të qëndroni jo më larg
sesa 25 metra nga antena për të marrë këtë shpejtësi.
Shumë janë të emocionuar jo vetëm për shpejtësinë që ka ky version i 5G, por edhe vonesat super të
ulëta të transmetimit. Adhuruesit e lojërave janë ata që do të përfitojnë më së shumti. Qytetet me
numër të lartë popullsie janë duke përdorur këtë version të 5G-së dhe për nga shtrirja dhe kapaciteti
ngjan shumë me një rrjet Wi-Fi.

Megjithatë ajo që më së shumti dëgjojmë sot janë bandat e mesme dhe të ulëta të 5G-së të cilat
ofrojnë diçka më shumë sesa mund të merrni nga një rrjet cilësor 4G.

Në Shqipëri Vodafone Albania kreu disa testime të teknologjisë 5G në Tetor. Me aprovimin e AKEP,
Vodafone Albania përdorin bandën 3.6Ghz dhe 3.8Ghz duke demontruar kontrollimin e një makine
nga distanca.
1.3 KRAHASIMI MES 4G DHE 5G
Në tabelën me poshtë kam paraqitur disa krahasime ne mese te teknologjie 4G dhe 5G :

4G 5G
Fillimi/Zhvillimi
2000/2010 2000/2015-2020
Veqoritë  Konvergjon të dhënat
dhe VoiP
 Pako kalon nëpërmjet
rrjetit  Llojllojshmëri qasjesh te
ndryshme ne teknologjinë
 Bandwidth të gjerë për pa tela, (World Wide Web
të siguruar shërbimet www)
multimediale, me  Shërbimet :
çmim të ulët si dhe  Qasja e informatave
dinamike.
shpejtësi deri  Pajisjet e mençura me
100Mbps. aftesi AI
 Sherbimet : Perkrah
audio,video,IP
telefonin, HD
mobile
TV
Data Rates 200 Mbps deri në 1Gbps 1Gbps dhe me lart

Standardet  Standarde të vetme

 Standarde të vetme të unifikuara,
të unifikuara,
 LTE,WiMAX

Web Standarde www (IPv4) www (IPv6)

Teknologjia  Paketat
digjitale  Propozimi : Unifikimi i IP-ve dhe
broadband, kombinimi i damarëve të
 Throughput 100-300 broadband, LAN,WAN, WLAN,
mbp  CDMA&BDMA multiple access
 Rrjetat pa tela digjitale
 CDMA multiple access

Shërbimet  Qasja dinamike e

informatave, pajisje
qe përkrahin AI
 Rrjedhje te madhe si
dhe definim për video,
revista, si dhe ultra
broadband qasje ku
nuk
është prezentë 3G
 Përmban memorie te madhe te
telefonave, shpejtësi te thirrjes, si dhe
përdorim shkëmbim i te dhënave prej
celulari ne laptop me qasje te internetit.
 Është efektive për shfrytëzimin e brezave
dhe zgjerimin e gjerësisë se klientëve.
2.Karakteristikat e rrjetit 5G

2.1 Mbulim ne cdo kohe dhe kurdo.

I kufizuar është status i cili tregon se rrjeti 5G është i disponueshëm por vetëm për një numër të kufizuar
përdoruesish. Disponueshmëria komerciale do të thotë se çdo konsumator që ka një pajisje 5G mund të
aksesojë rrjetin.

Aktualisht në mbarë botën janë identifikuar 20 operatorë që kanë lançuar rrjete 5G në 303 vendndodhje
në mbarë botën. Operatorët Zviceranë Swisscom dhe Sunrise udhëhqin duke ofruar 5G në 217 qytete
komercialisht.

Në SHBA vetëm 21 qytete përfitojnë nga teknologjia e re celulare. Në Korenë e Jugut 16 qytete kanë
akses të kufizuar në 5G dhe 2 kanë akses komercial. Në Australi operatorët Telstra dhe Optus operojnë
rrjet të kufizuara 5G në 10 qytete. Harta tregon se edhe vendet si Estonia, Finlanda, Spanja, Italia, Katari,
Afrika e Jugut dhe Emiratet e Bashkuara Arabe kanë lançuar rrjetet e para 5G .

5G do kete nje mbulim ne cdo kohe dhe kurdo per cdo perdorues te tij me nje shpejtesi deri ne 1 Gbps pa
kufizim per tabletat,celularet,pc dhe teknologjin innovative qe do krijohet mbas shtrirjes totale te 5G.

5G-ja do të rrisë mundësitë e integrimit të IoT me rrjetet e internetit. 5G-ja kërkon të jetë më shumë sesa
një rrjet celular por një rrjet i vetëm i cili mund të integrojë të gjitha format e komunikimit wireless.

Qualcomm dhe Ericsson kanë filluar të punojnë në këtë drejtim.

2.2 Shpejtesi e larte transmetimi.

Rrjetet celulare 5G ose të gjeneratës së 5-të ose sistemet pa tela, janë fazë tjetër e teknologjisë mobile.
Ajo pritet të përmirësojë mbulimin, konsumin e baterisë dhe shpejtësinë e lidhjes, si dhe mbështetje për
produkte të tjera pa tela përveç telefonave dhe tabletëve.

Kryetari i Komisionit Federativ të Komunikimeve, Tom Wheeler thotë se do të ketë më shumë antena të
lëvizshme për të mundësuar 10 deri 50 herë shpejtësi të lidhjes më të shpejtë për 5G.

Rritja e teknologjisë 5G mundëson përdorimin e më shumë pajisje pa tela, jo vetëm celularë dhe tableta
por edhe pajisje inteligjente dhe automjete autonome.
Premtimi më i madh i 5G-së është rritja e shpejtësive në mbi 1Gbps. Aktualisht standardi kërkon të
paktën 20Gbps por ky është vetëm fillimi. Shpejtësitë do të rriten me përmirësime të mëtejshme të
standardit.

5G-ja operon në frekuenca me bandë të gjerë. Rangu është më i madh se rrjeteve të kaluara nga 600Mhz
në 71Ghz.

Si rezultat 5G do të përdorë një spektër frekuencash me gjatësi vale të shkurtër njohur si mmWave në
frekuencat 24-100Ghz. Shpejtësitë do të rriten por kostoja që paguajmë është mbulimi.

Megjithatë një kullë 5G mund të përdorë “rrezeformimin” për të fokusuar sinjalin në një hapësirë ku ka
trafik të lartë ndryshe nga 4G-ja e cila shpërndan sinjalin në sistem që shpërndan valët në çdo drejtim me
të njëjtën fuqi.

5G-ja do të jetë një hap i madh në rrjetet celulare. Disa thonë se do të jetë gjenerata e fundit me një
avancim të tillë dhe tani e tutje rrjetet do të përmirësohen ngapak dhe gradualisht.

Rrjeti 4G transmetoi valë 2.4Ghz, ndryshe nga valët 5G që janë 100 herë më të shpejta, me frekuencë
shumë të lartë dhe madhësi shumë të vogël.
Standardi ndërkombëtar i 5G, IMT-2020, kërkon shpejtësi deri në 20Gbps. Këto standarde 3GPP i ofron
sipas disa versioneve:
5G versioni 15 – Ky version ka dy komponentë; 1) Komponentin jo të pavarur i cili ndërtohet mbi
arkitekturën ekzistuese 4G dhe që është finalizuar në fund të 2017, dhe
5G versioni 16 – Është finalizuar në Qershor 2018. Ai kompleton fazën e para të debutimit të 5G-së dhe
vendos standardin 5G New Radio.

2.3Cilat janë ndryshimet e 5G nga 4G.

Për momentin, nuk ka kornizë dhe standarde të qarta për vendosjen e rrjeteve 5G. Ju nuk mund të
emërtoni me saktësi gjerësinë e bandës maksimale të standardit, intervalet e frekuencës së përdorur dhe
nuancat e tjera.

5G pritet të sigurojë një bandë më të madhe për brezin e gjerë celular, të sigurojë më pak vonesë në sinjal
dhe të ketë një efekt pozitiv në konsumin e energjisë së pajisjeve transmetuese dhe marrëse.

Për ne, në radhë të parë, vetëm një shpejtësi më e lartë e pranimit / transmetimit të të dhënave është e
rëndësishme sesa në 4G.

Askush nuk mund të llogarisë në një ulje të konsiderueshme të konsumit të energjisë. Eshtë naive të
besosh që iPhone 10 i kushtëzuar me mbështetje 5G do të funksionojë shumë më gjatë se paraardhësit e
tij me modulin LTE.

Nga perspektiva e shpejtësisë së pikut, 5G është 20 herë më e shpejtë se 4G . Kjo do të thotë se gjatë
kohës që duhej të shkarkohej vetëm një pjesë e të dhënave me 4G (si një film), e njëjta mund të ishte
shkarkuar 20 herë në një rrjet 5G. Duke parë atë një mënyrë tjetër: ju mund të shkarkoni afër 10 filma
para se 4G të mund të dorëzojë edhe gjysmën e parë të një!
5G ka një shpejtësi maksimale shkarkimi prej 20 Gb / s, ndërsa 4G ulet në vetëm 1 Gb / s. Këto numra i
referohen pajisjeve që nuk lëvizin, si në një instalim fiks me valë (FWA) ku ekziston një lidhje e
drejtpërdrejtë pa tel midis kullës dhe pajisjes së përdoruesit. Shpejtësitë ndryshojnë pasi të filloni të
lëvizni, si në një makinë apo tren.

5G gjithashtu përdor gjatësi vale më të shkurtra, që do të thotë se antenat mund të jenë shumë më të vogla
se antenat ekzistuese, ndërsa ende sigurojnë kontroll të saktë drejtues. Meqenëse një stacion bazë mund të
shfrytëzojë edhe antena më direkte, kjo do të thotë se 5G do të mbështesë më shumë se 1,000 pajisje më
shumë për metër sesa ajo që mbështetet nga 4G.

Çfarë do të thotë kjo është se rrjetet 5G do të jenë në gjendje të transmetojnë të dhëna shumë të shpejta
për përdoruesit e më shumë, me saktësi të lartë dhe latente të vogla.

2.4CFarë fshihet pas shkurtimit "5G"

Nisja dhe testimi evropian i 5G do të fillojë në shtetin e xhuxhit të San Marino. Ky vend nuk
është një lokomotivë e përparimit teknologjik; shkencëtarët e tij nuk shpikën ose shpikën asgjë
për zhvillimin e rrjeteve të gjeneratës së pestë.

Eshtë thjesht se territori i këtij shteti ka kufizimet më besnike në përdorimin e frekuencave të

radios në Evropë. Operatori, Telecom Italia Mobile, i cili është i angazhuar në një nisje provë,
praktikisht nuk do të jetë i kufizuar në zgjedhjen e frekuencave të transmetimit dhe do të jetë në
gjendje të kontrollojë funksionimin e standardit me pajisje të ndryshme të pajisjeve.

Nuk është fakt që 5G do të arrijë tek konsumatori me një gamë të plotë të mundësive të
mundshme

Sigurisht, frekuencat e frekuencave të disponueshme në Evropë dhe në botë do të merren si

bazë, por askush nuk e mohon që potenciali maksimal i 5G do të zbulojë në frekuencat
ushtarake ose aviacioni.

Kjo mund të ndikojë shumë në zhvillimin e mëtutjeshëm të teknologjisë. Mund të bëhet

ekskluzivisht qeveritare për të përmbushur nevojat e departamenteve të brendshme. Korporatat
mund të vëzhgojnë teknologjinë e re nëse 5G, për shembull, mund të ndihmojë në uljen e
madhe të kostos së drejtimit të një automjeti.
 2.5 Cilat teknologji mund të shkojnë në standardin 5G?

Ndërsa nuk është lëshuar ende, le të mendojmë se çfarë mund të na ofrojë rrjeti i gjeneratës së pestë. Me
shumë mundësi do të jetë:

1. Teknologji MIMO. Karakteristika e tij është përdorimi i disa antenave në transmetuesit. Kjo
teknologji ka funksionuar mirë në 4G, që do të thotë se ka të ngjarë që mund të përdoret edhe në
5G gjithashtu. Pse kështu Fakti është se shkalla e transferimit të informacionit rritet pothuajse në
përpjesëtim me numrin e antenave në dispozicion. Ajo gjithashtu ka një efekt pozitiv në cilësinë e
sinjalit.
2. Punoni në intervalin centimetër dhe milimetër. Për funksionimin e plotë, është e nevojshme të
sigurohet disponueshmëria e frekuencave që shkon mbi 3.5 GHz (tani ato janë më pak). Por me një
rritje të shpeshtësisë së transferimit të informacionit, distanca në të cilën transmetohet do të bjerë.
Mjerisht, ky është ligji i fizikës. Ju mund të merrni rreth tij, por vetëm duke rritur fuqinë e
transmetuesit. Dhe vlera e saj kufitare, mjerisht, i nënshtrohet standardeve sanitare. Por nga ana
tjetër - këtu një sasi e madhe e spektrit është falas.

3. Multi-teknologji. Për të siguruar punë cilësore, nevojitet mbështetje nga standardet e zhvilluara dhe
të implementuara tashmë. Shembuj përfshijnë UMTS, LTE, GSM dhe Wi-Fi. Për shembull,
 stacionet bazë që përdorin teknologjinë Wi-Fi mund të përdoren për të ngarkuar trafikun në vendet
me përdorim jashtëzakonisht aktiv.

4. Bashkëveprimi i drejtpërdrejtë i pajisjes. Në këtë rast, është e mundur të organizohet shkëmbimi i

të dhënave drejtpërdrejt, duke anashkaluar 5G, përmes së cilës do të drejtohet vetëm trafiku i
sinjalit. Një zgjidhje e tillë do të ngarkojë më tej rrjetin dhe do të sigurojë punë me cilësi më të
lartë.

2.6 Kush do të perfitojë më shumë nga teknologjia 5G.

Ericsson beson se nga 5G, transporti, inxhinieri, industria e rëndë, energjia, argëtimi, mjekësia,

financat dhe siguria publike do të përfitojnë më së shumti. Në një mënyrë apo tjetër, sigurisht që do të

takohemi me të gjitha këto. Por nëse flasim për përdorim të gjerë, atëherë sektori i argëtimit do të jetë

më i dukshmi për masat. Besohet se prania e 5G mund të japë një impuls të rëndësishëm në

zhvillimin e realitetit virtual dhe të shtuar. Willfarë do të japë kjo në praktikë? Pra, me siguri, do të

ketë dhoma montimi virtuale, turne për ndonjë gjë, edukative dhe dokumentare, ku mund të

bashkëveproni me objekte. Në të njëjtën kohë, kërkesa do të rritet paralelisht me përmirësimin e

disponueshmërisë dhe cilësisë. Besohet se në kohën e fillimit të 5G, tregu i realitetit virtual dhe i

shtuar do të arrijë një vëllim prej 150 miliardë dollarë!

 Vonesa jashtëzakonisht e ulët do të thotë gjithashtu se aplikacionet moderne - siç janë automjetet

vetëlëvizëse - do të jenë në gjendje të punojnë me rrjete 5G në mënyrë të qartë dhe pa probleme.

Treguesit e latencës së ulët gjithashtu do të ndihmojnë në sigurimin e një rritje të shpejtë të depërtimit

të aplikacioneve të realitetit virtual dhe të shtuar, pasi përdoruesit nuk do të shohin një vonesë kur

transmetojnë video me transmetim me rezolucion të lartë ose kur lansojnë programe realiteti virtuale

dhe të shtuar në rrjet.

2.7 Mjetet e Ekspozimit te EM EMF Te Njeriu.

Ekspozimi i EMF i njeriut në sistemet e komunikimit pa tel është studiuar duke mbuluar
aspekte të shumta.
Disa organizata të tilla si Komisioni Federal i Komunikimit i Shteteve të Bashkuara (SH.B.A.) (FCC) dhe
Komisioni Ndërkombëtar për Mbrojtjen e Rrezatimit Jo-Jonizues
(ICNIRP) vendos kufirin maksimal të lejueshëm të rrezatimit EMF që mund të lejohet
depërtojnë në trupin e njeriut. Nga literatura, ky raport i tezës identifikon tre tipare teknike të miratuara në
5G, të cilat tregojnë potencialin për të rritur shqetësimin e EMF njerëzor
ekspozimi ‘më tej. '

Së pari, objektivat 5G për të vepruar në frekuenca më të larta (p.sh., 28, 60 dhe 70 GHz ).

Arsyet janë avantazhe të tilla si disponueshmëria e bandave me gjerësi shumë më të gjerë sesa standardet
e tanishme celulare, dhe mundësia e integrimit të një numri më të madh miniaturizues te antenave në
dimensione të vogla, që i atribuohen gjatësisë se valeve shumë të vogla.
Një fitim i tillë i lartë grupi i antenës së drejtuar mundëson që energjia e rrezatimit të përqendrohet në një
drejtim të caktuar, duke çuar në një sasi të shtuar të depozitimit të energjisë EMF në lobin kryesor që
tregon drejt
trupi i njeriut.
Së dyti, numri më i madh i transmetuesve do të funksionojnë. Në 5G, më shumë BS do të vendosen për
shkak të punësimit të qelizave të vogla.

Pasojat e këtij ndryshimi janë si

vijon: SHS do të shërbejnë zona më të vogla gjeografike dhe kështu janë vendosur më afër njeriut
përdoruesit, dhe kështu shansi që një përdorues njerëzor të ekspozohet ndaj EMF rritet më shumë.

Së treti, trarët më të ngushtë do të përdoren në 5G si një zgjidhje për dobësim më të shpejtë të

një fuqie te sinjalit për shkak të funksionimit në bandat me frekuencë të lartë . Gjatësi vale shumë të vogla
në frekuenca të tilla të larta mund të mundësojë që një qark frekuence radio (RF) të akomodojë një mas-
numri i madh i antenave të integruara dendur. Një sistem i tillë me shumë antena është i aftë duke
gjeneruar një fitim shumë të madh të antenës. Ky përqendrim më i lartë i energjisë elektromagnetike
përsëri rrit potencialin për një EMF për të depërtuar më thellë në një trup njerëzor. As i tillë, një
përmbledhje e plotë e udhëzimeve bazuar në modelin e komunikimit të mëparshëm

Mundësitë e kancerit të lëkurës për shkak të emetimeve të EMF në frekuenca më të larta raportohen më
parë .Ngrohja për shkak të ekspozimit të EMF në një frekuencë më të lartë siç është milimetri vala
(mmW) është e dëmtuar brenda disa milimetrave të parë (mm) brenda lëkurës; për shembull, nxehtësia
thithet brenda 0.41 mm për 42.25 GHz. Temperatura normale për
sipërfaqen e jashtme e lëkurës është zakonisht rreth 30 deri 35◦C. Temperatura e pragut për zbulimin e
dhimbjes për lëkurën e njeriut është afërsisht 43-45◦C dhe çdo temperaturë mbi
kete limit mund të shkaktojë lëndime afatgjata. Edhe pse agjencitë si US Ushqimi dhe Droga

Administrata (FDA) dhe Organizata Botërore e Shëndetit (OBSH) besojnë se pesha e

provat shkencore nuk tregojnë një shoqatë për rezultate të pafavorshme shëndetësore për shkak të EMF
fushat , të gjitha këto agjenci kanë pohuar se kërkimi shtesë është i garantuar të adresoj çdo boshllëk në
njohuri. Në fakt, Agjensia Ndërkombëtare e OBSH-së për Kërkime mbi Kancerin (IARC) i ka klasifikuar
fushat e EMF si ndoshta kancerogjene për njerëzit.

Tre sasitë kryesore të përdorura për të matur intensitetin dhe efektin e ekspozimit të EMF janë niveli
specifik i absorbimit (SAR), densiteti i energjisë ekuivalent i planit-valë (PD) dhe gjendje e qëndrueshme
ose temperaturë kalimtare .

Sidoqoftë, zgjedhja e një metrike të përshtatshme për të vlerësuar ekspozimin e EMF të njeriut mbetet
ende një problem i hapur. FCC dhe ICNIRP e konsideron PD si një metrikë për matjen e sigurisë në
frekuenca më të larta se 6 GHz dhe 10 GHz , përkatësisht, ndërsa një studim i kohëve të fundit propozoi
që PD standardi nuk është efikas për të përcaktuar çështjet shëndetësore veçanërisht kur pajisjet
funksionojnë shumë afër trupit të njeriut në frekuenca shumë të larta . Po ashtu, në lidhje me këto
udhëzimet, studimet e fundit zbuluan se PD nuk është aq e dobishme sa SAR ose temperatura

Tabela 1: Ndryshimet e kufijve të ekspozimit ndaj rrezatimit PD në RF në disa vende.

Country/Guidelines PD Restrictions for General Public in W/m 2 Frequency Range (GHz)

ICNIRP (1998) 10 2-300

FCC (1996) 10 1.5100
China (1987) 0.10 0.3-300
Russia (2003) 0.10 0.3-300
Switzerland (2000) 0.10 1.8-300

Italy (2003) 0.10 0.0001-300

Tabela 2: Krahasimi i kufijve të SAR lokalë të FCC dhe ICNIRP në kokë dhe bagazh për
publikun e gjere.

Exposure Standard SAR limit for RF Near field exposure (W/kg) Frequency Range (MHz)

ICNIRP 2 10-10000
FCC 1.6 0.1-6000

Në vlerësimin e sigurisë pasi PD nuk tregon nivelin e energjisë EMF që transmetohet në të gjithë
kufirin ose sasinë e energjisë që në të vërtetë është “zhytur” në trup.

Temperatura mund të mos jetë mjaft e saktë në downlink pasi mund të shpërndahet në ajër për
shkak të distancës së gjatë. Prandaj, ky punim shqyrton ekspozimin e EMF të njeriut duke
analizuar PD dhe SAR. Udhëzimet ekzistuese ekzistuese të miratuara nga organizata të
ndryshme rregullatore të vari- mijëra vende në PD dhe SAR janë paraqitur në tabelat 1 dhe 2.

3.Konkluzione