TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIỂM SÁT HÀ NỘI CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

NHỮNG VẤN ĐỀ ÔN TẬP MÔN TRIẾT HỌC MÁC- LÊNIN

(Áp dụng đối với hệ đào tại bậc đại học hệ chính quy
Trường Đại học Kiểm sát Hà Nội)

Các chủ đề khái quát:

1. Sự ra đời của triết học Mác – Lênin; vai trò của triết học Mác – Lênin trong
đời sống xã hội.
2. Vấn đề cơ bản của Triết học.
3. Vật chất, ý thức; mối quan hệ biện chứng giữa vật chất - ý thức; Ý nghĩa
phương pháp luận của mối quan hệ biện chứng giữa vật chất với ý thức.
4. Các nguyên lý cơ bản của phép biện chứng duy vật (nguyên lý mối liên hệ
phổ biến, nguyên lý về sự phát triển).
5. Các cặp phạm trù cơ bản của phép biện chứng duy vật (Chung - Riêng;
Nguyên nhân- Kết quả; Bản chất - Hiện tượng; Nội dung - Hình thức).
6. Những quy luật cơ bản của phép biện chứng duy vật và ý nghĩa phương pháp
luận được rút ra từ việc nghiên cứu các quy luật (quy luật chuyển hoá từ
những sự thay đổi về lượng thành những sự thay đổi về chất và ngược lại; quy
luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập; quy luật phủ định của phủ
định).
7. Lý luận nhận thức duy vật biện chứng (Thực tiễn và vai trò của thực tiễn đối
với nhận thức; Vai trò của Lý luận đối với thực tiễn, con đường biện chứng
của sự nhận thức chân lý; Chân lý và tính chất của chân lý;…).
8. Lý luận hình thái kinh tế – xã hội (Quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với
trình độ phát triển của lực lượng sản xuất; biện chững giữa cơ sở hạ tầng và
kiến trúc thượng tầng; phạm trù hình thái kinh tế xã hội - sự phát triển của các

1
 hình thái kinh tế xã hội là quá trình lịch sử tự nhiên); Sự vận dụng học thuyết
hình thái kinh tế – xã hội trong sự nghiệp xây dựng CNXH ở Việt Nam.
9. Tồn tại xã hội - ý thức xã hội; Tính độc lập tương đối của ý thức XH.
10.Vấn đề con người theo quan điểm của triết học Mác - Lênin.
Các nội dung cụ thể:
1. Vì sao nói sự ra đời của triết học Mác - Lênin là một tất yếu lịch sử?
2. Phân tích điều kiện, tiền đề hình thành triết học Mác - Lênin. Thực chất và
ý nghĩa cuộc cách mạng trong triết học do Mác và Ăngghen thực hiện?
3. Thế nào là vấn đề cơ bản của triết học? Nội dung vấn đề cơ bản của triết
học?
4. Trình bày định nghĩa phạm trù vật chất của Lênin và ý nghĩa phương pháp
luận của định nghĩa.
5. Trình bày định nghĩa phạm trù vật chất của Lênin? Tại sao nói định nghĩa
vật chất của Lênin ra đời là một bước ngoặt trong lịch sử triết học?
6. Trình bày quan niệm của chủ nghĩa duy vật biện chứng về vận động của vật
chất và ý nghĩa phương pháp luận của nó. Thế nào là hiện tượng đứng im tương
đối?
7. Trình bày quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin về nguồn gốc và bản chất
của ý thức. Ý nghĩa phương pháp luận của vấn đề này.
8. Trình bày nguồn gốc tự nhiên và nguồn gốc xã hội của ý thức? Tại sao nói,
bản chất của ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan?
9. Phân tích luận điểm: “Ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan”.
10. Phân tích mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức. Ý nghĩa của vấn
đề này trong hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn.
11. Trình bày nội dung “Nguyên lý về mối liên hệ phổ biến” và ý nghĩa phương
pháp luận của nguyên lý này. Liên hệ với thực tiễn ở Việt Nam hiện nay.
12. Trình bày nội dung “Nguyên lý về sự phát triển” và ý nghĩa phương pháp
luận của nguyên lý này. Liên hệ với thực tiễn ở Việt Nam hiện nay.
13. Trình bày nội dung của cặp phạm trù "Cái chung và cái riêng". Ý nghĩa của
vấn đề này trong hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn?
2
14. Trình bày nội dung của cặp phạm trù "Nguyên nhân và kết quả". Ý nghĩa
của vấn đề này trong hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn?
15. Trình bày nội dung của cặp phạm trù " Tất nhiên và ngẫu nhiên". Ý nghĩa
của vấn đề này trong hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn?
16. Phân tích nội dung quy luật "Thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập".
Ý nghĩa phương pháp luận của quy luật này trong hoạt động nhận thức và hoạt
động thực tiễn?
17. Phân tích nội dung của quy luật "Chuyển hoá từ những sự thay đổi về lượng
thành những sự thay đổi về chất và ngược lại". Ý nghĩa phương pháp luận của quy
luật này trong hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn?
18. Phân tích nội dung quy luật "Phủ định của phủ định". Ý nghĩa phương pháp
luận của quy luật này trong hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn?
19. Thực tiễn là gì? Phân tích vai trò của thực tiễn đối với nhận thức.
20. Phân tích con đường biện chứng của quá trình nhận thức theo quan điểm của
chủ nghĩa Mác – Lênin. Ý nghĩa phương pháp luận của quan điểm đó?
21. Tại sao nói sản xuất vật chất và phương thức sản xuất là cơ sở của sự tồn tại
và phát triển của xã hội loài người?
22. Sản xuất vật chất là gì ? Vai trò của sản xuất đối với sự tồn tại xã hội ?
23.Lực lượng sản xuất là gì ? Cấu trúc của lực lượng sản xuất ?
24. Phân tích mối quan hệ biện chứng giữa lực lượng sản xuất với quan hệ sản
xuất. Ý nghĩa phương pháp luận của mối quan hệ này đối với sự nghiệp Đổi mới ở
Việt Nam hiện nay ?
25. Hình thái kinh tế - xã hội là gì ? Ý nghĩa của việc nghiên cứu vấn đề này
trong hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn.
26. Phân tích mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng
tầng. Ý nghĩa phương pháp luận của mối quan hệ này đối với sự nghiệp đổi mới ở
nước ta hiện nay.
27. Phân tích luận điểm : Sự phát triển của các hình thái kinh tế - xã hội là một
quá trình lịch sử - tự nhiên.

3
28. Trình bày quan niệm của triết học Mác - Lênin về bản chất con người. Tại
sao nói quần chúng nhân dân là lực lượng sáng tạo chân chính ra lịch sử ?
29. Tồn tại xã hội là gì ? Nêu những yếu tố cơ bản của tồn tại xã hội và phân
tích vai trò của nó ? Vai trò quyết định của tồn tại xã hội đối với ý thức xã hội.
30. Ý nghĩa phương pháp luận của mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng
và kiến trúc thượng tầng đối với sự nghiệp đổi mới kinh tế và đổi mới hệ thống
chính trị ở Việt Nam hiện nay.
31. Phân tích nội dung quy luật quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển
của lực lượng sản xuất ? Liên hệ thực tiễn Việt Nam.
32. Ý nghĩa phương pháp luận của mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng
và kiến trúc thượng tầng đối với sự nghiệp đổi mới kinh tế và đổi mới hệ thống
chính trị ở nước ta hiện nay.
33. Nêu những đặc điểm của cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng trong thời kỳ
quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay.
34. Vai trò chủ quan của C. Mác - Ph. Ăngghen đối với sự ra đời triết học Mác -
Lênin.
35. Nêu những hiểu biết của Anh (chị) về sự nhận thức, vận dụng mối quan hệ
biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng của Đảng Cộng sản Việt
Nam hiện nay.
36. Nêu những đặc điểm cơ bản của lực lượng sản xuất hiện có ở Việt Nam hiện
nay.
37. Sự vận dụng, phát triển luận điểm: Sự phát triển của các hình thái kinh tế - xã
hội là một quá trình lịch sử tự nhiên của Đảng Cộng sản Việt Nam trong sự nghiệp
xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam như thế nào?
38. Nguyên tắc khách quan là như thế nào? Cơ sở lý luận và sự vận dụng nguyên
tắc khách quan trong quá trình đổi mới ở Việt Nam hiện nay.
39. Trong cuộc sống, nhiều người quá dựa vào kinh nghiệm của bản thân đến mức
coi thường lý luận; ngược lại có người quá dựa vào lý luận đến mức xa rời thực
tiễn. Theo bạn, Cơ sở triết học của những biểu hiện trên?
40. Cơ sở triết học của quan điểm toàn diện?
4
41. Vai trò của lý luận đối với thực tiễn?
42. Thế nào về sự phù hợp giữa QHSX với trình độ của LLSX?
43. Vì sao “Chính trị là sự biểu hiện tập trung của kinh tế; chính trị không thể
không chiếm vị trí ưu tiên so với kinh tế”?
44. “Xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện phải trở thành một mục
tiêu của chiến lược phát triển" (Văn kiện Đại hội đại biểu lần thứ XII, Hà Nội,
2016, tr.126). Cơ sở triết học của lập luận trên là gì?
TRƯỞNG KHOA LLCT

TS. Cao Minh Công