Projekt

Tema: Lufta e Dyte Boterore

Lenda: Histori
Klasa: VIII A

Punoi: Sterio Mecalliu

-Lufta e Dyte Boterore
Lufta e Dytë Botërore ishte konflikti i armatosur midis Aleatëve dhe Boshtit
Nazist, i përbërë nga Italia, Gjermania dhe Japonia nga viti 1939 deri në
vitin 1945. Marrëveshja e Versajës në Paris, ngarkoi Gjermaninë me të gjitha
fajet e luftës. Sanksionet që iu vendosën ishin të rënda, por Gjermania do të
firmoste këtë marrëveshje. Inflacioni, shkëputja e territoreve, kushtet e këqija
të jetesës, si edhe shumë arsye të tjera do shkaktonin fillimin e asaj që u quajt
Lufta e Dytë Botërore. Tensioni i madh dhe çështjet e pa përfunduara të Luftës
së Parë Botërore, do bënin që vetëm pas 20 vjetësh të fillonte Lufta e Dytë
Botërore.
-Sulmet
Në Luftën e Dytë Botërore, u zhvilluan shumë sulme të ndryshme nëpër të gjithë botën.
Këtu janë disa prej sulmeve më të rëndësishme dhe të njohura që ndodhën gjatë kësaj
periudhe:

1. Sulmi i Gjermanisë naziste në Poloni (1939): Kjo ishte ngjarja që shënoi fillimin zyrtar të
Luftës së Dytë Botërore. Gjermania naziste, nën udhëheqjen e Adolf Hitlerit, sulmoi
Poloninë me një fushatë të shpejtë dhe të rëndë, duke përdorur taktika të reja ushtarake
dhe forcë ajrore të fuqishme.

2. Lufta Blitzkrieg në Evropë (1940): Gjermania naziste përdori taktikën e "blitzkrieg"

(lufta e shpejtë) për të sulmuar dhe pushtuar shtetet e tjera evropiane. Sulmet e tyre të
shpejta dhe të koordinuara u bënë të mundura nga përdorimi i forcës ajrore, forcave të
blinduara dhe strategjive të reja ushtarake.

3. Lufta në Frontin Lindor (1941-1945): Gjatë kësaj periudhe, Gjermania naziste sulmoi
Bashkimin Sovjetik në një fushatë të gjatë dhe të dhunshme. Lufta në Frontin Lindor ishte
një ndër frontet më të madha dhe më të dhunshme të Luftës së Dytë Botërore, dhe ajo solli
humbje të mëdha për të dyja palët.

4. Sulmi i Pearl Harbor (1941): Japonia sulmoi bazën e flotës amerikane në Pearl Harbor,
Havai. Sulmi i papritur japonez shkaktoi hyrjen e SHBA-së në luftë dhe ndihmoi për të
krijuar Aleancën e Fuqive të Aleatuara.

5. Dëbimi i forcave aleate nga Dunkerque (1940): Gjatë një operacioni të quajtur "Dynamo",
Aleatët (përfshirë trupat britanike dhe franceze) u dëbuan nga Dunkerque, në Francë, nga
forcat gjermane. Kjo u bë një sukses taktik për Aleatët, duke u lejuar të shpëtonin dhe të
rigruponin forcat e tyre.

6. Dita-D (1944): Në 6 qershor 1944, Aleatët lëshuan një sulm të madh dhe të koordinuar
në Normandi, Francë. Kjo operacion, i njohur si Dita e D, ishte një pjesë e strategjisë së
Aleatëve për të çliruar Europën nga kontrolli i Gjermanisë naziste.
-Vendet ne lufte
Në Luftën e Dytë Botërore, shumë vende nga të gjitha kontinentet e përfshira
u përfshinë në konflikt dhe luftuan në fronte të ndryshme. Këtu janë disa prej
vendeve kryesore që ishin të përfshira në konflikt:

1. Gjermania: Gjermania naziste ishte agresori kryesor në luftë dhe u udhëhoq

nga Adolf Hitler. Ata sulmuan dhe pushtuan shumë vende evropiane në fillim
të luftës dhe u përballën me forcën e Aleancës së Fuqive të Aleatuara.

2. Italia: Italia, nën udhëheqjen e diktatorit Benito Musolini, ishte një anëtare e
Aleancës së Akseve dhe luftoi në anën e Gjermanisë naziste. Ajo sulmoi
Greqinë dhe u përfshirë në betejat në Evropë dhe Afrikën e Veriut.

3. Japonia: Japonia ishte një anëtare tjetër e Aleancës së Akseve dhe u

përfshirë në Luftën e Dytë Botërore pas sulmit të papritur në Pearl Harbor.
Ajo shtrihej në Azinë Lindore dhe Oqeanin e Paqësorit dhe luftoi me forcën e
SHBA-së dhe Aleancën e Fuqive të Aleatuara.

4. SHBA: Shtetet e Bashkuara të Amerikës hyrën në luftë pas sulmit të Pearl

Harbor. Ata u bënë një fuqi kryesore e Aleancës së Fuqive të Aleatuara dhe
kontribuan me resurse të mëdha, trupa dhe fuqi ajrore në betejat në Europë,
Azinë e Jugut dhe Oqeanin e Paqësorit.

5. Bashkimi Sovjetik: Bashkimi Sovjetik, nën udhëheqjen e Jozef Stalinit, u

sulmua nga Gjermania naziste në vitin 1941. Ata ishin një anëtare e Aleancës
së Fuqive të Aleatuara dhe luftuan në frontin lindor nëpër territorin e tyre dhe
më tej për të luftuar në Europën Lindore dhe Qendrore.

6. Britania e Madhe: Britania e Madhe ishte një anëtare e Aleancës së Fuqive të

Aleatuara dhe luftoi kundër Gjermanisë naziste në Europë. Ajo ishte e
përfshirë në betejat ajrore, betejat e Detit të Mesdheut dhe operacionet në
kontinentin evropian.
-Vendet armike dhe ne paqe
Në Luftën e Dytë Botërore, kampet armike kryesore ishin:

1. Aleancë e Fuqive të Aleatuara:

 Mbretëria e Bashkuar
 Franca
 SHBA
 Bashkimi Sovjetik (nga viti 1941)

2. Aleancë e Akseve:

 Gjermania naziste
 Italia fashiste
 Japonia

Këto ishin kampet kryesore të luftës, por ishin edhe shtete të tjera që u bashkuan
me këto kampa ose që luftuan në mënyrë të pavarur.

Pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, u vendos një periudhë paqeje dhe
ndarjeje territoriale. Disa vende u pushtuan ose u ndryshuan kufijtë, dhe u
ndërmorën përpjekje për të vendosur rendin e ri botëror dhe për të parandaluar
konflikte të ardhshme. Disa nga arritjet më të rëndësishme pas luftës ishin:

 Themelimi i Organizatës së Kombeve të Bashkuara (OKB) si një forum për të

promovuar paqen dhe bashkëpunimin ndërkombëtar.
 Procesi i Nü rnbergut, ku u zhvilluan gjyqet ndaj krerëve nazistë për krime
lufte dhe krimet kundër njerëzimit.
 Ndërtimi i Bllokut Perëndimor dhe Lindor, ku Bashkimi Sovjetik dhe SHBA u
bënë dy fuqitë kryesore, duke shkaktuar ndarjen e ftohtë të Europës.
 Rinovimi dhe ndihma për të rindërtuar Europën dhe vendet e tjera të
dëmtuara nga lufta, përmes Programit Marshall dhe programeve të tjera të
ndihmës ekonomike.
-Figura historike me vite
Lufta e Dytë Botërore ka prodhuar shumë figura historike të ndryshme që
kanë luajtur rol të rëndësishëm gjatë kësaj periudhe. Këtu janë disa nga figura
më të njohura dhe më të rëndësishme të kohës së Luftës së Dytë Botërore:

1. Adolf Hitler: Adolf Hitler ishte diktatori i Gjermanisë naziste dhe

udhëheqësi kryesor i forcave agresive gjermane. Ai ishte ndër faktorët
kryesorë që çuan në shpërthimin e luftës dhe kryesonte politikën dhe
strategjitë e Gjermanisë naziste.

2. Winston Churchill: Winston Churchill ishte kryeministri i Mbretërisë së

Bashkuar gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ai luajti një rol kryesor në udhëheqjen
e Aleancës së Fuqive të Aleatuara dhe mbrojtjen e Britanisë së Madhe gjatë
luftës.

3. Franklin D. Roosevelt: Franklin D. Roosevelt ishte presidenti i Shteteve të

Bashkuara të Amerikës gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ai udhëhoqi SHBA-në në
luftë dhe ishte ndër themeluesit e Aleancës së Fuqive të Aleatuara.

4. Jozef Stalini: Jozef Stalini ishte udhëheqësi i Bashkimit Sovjetik gjatë Luftës
së Dytë Botërore. Ai drejtoi luftën e Bashkimit Sovjetik kundër forcave
gjermane dhe luajti një rol të rëndësishëm në fitoren e Aleatëve.

5. Benito Mussolini: Benito Mussolini ishte diktatori i Italisë fashiste dhe ishte
një prej anëtarëve kryesorë të Aleancës së Akseve. Ai ishte një aleat i Adolf
Hitlerit dhe ishte i përfshirë në sulmet italiane në Evropë dhe Afrikën e Veriut.

6. Hideki Tojo: Hideki Tojo ishte kryeministri i Japonisë gjatë Luftës së Dytë
Botërore dhe ishte një prej udhëheqësve kryesorë të Aleancës së Akseve. Ai
ishte ndër përgjegjësit kryesorë për sulmin e Pearl Harbor dhe operacionet
japoneze në Azinë Lindore dhe Oqeanin e Paqësorit.
-vendet e kampeve te perqendrimit
Gjatë Luftës së Dytë Botërore, kampet e perqendrimit u themeluan në vendet
e kampet armike për të mbajtur dhe të internuar të burgosurit, të
zhvendosurit dhe të persekutuarit politikë. Këto kampet shërbenin si vende
për burgosjen, punën e detyruar dhe përdhunimin e të internuarve. Këtu janë
disa nga vendet më të njohura të kampit të perqendrimit:

1. Auschwitz-Birkenau (Poloni): Kampi i Auschwitz-Birkenau ishte një prej

kampit të perqendrimit më të njohur dhe më të mjerueshëm gjatë Luftës së
Dytë Botërore. Në këtë kamp, miliona hebrenj, roma, të internuar politikë dhe
të tjerë u vranë ose u vu nën kushte të rënda të internimit.

2. Dachau (Gjermani): Kampi i Dachau ishte një prej kampit të perqendrimit të

parë të themeluar në Gjermani. Kjo zonë e perqendrimit shërbeu si model për
kampet e tjera dhe u përdor për burgosjen dhe vrasjen e mijëra të pafajshëm,
përfshirë të persekutuarit politikë, hebrenjtë dhe të tjerë.

3. Bergen-Belsen (Gjermani): Bergen-Belsen ishte një kamp i perqendrimit në

Gjermani i cili u përdor për të internuar dhe vuajtur mijëra të pafajshëm,
përfshirë hebrenj, të zhvendosur dhe të persekutuar politikë. Shumë viktima
të njohura, përfshirë Anne Frank, humbën jetën në këtë kamp.

4. Treblinka (Poloni): Kampi i Treblinkës ishte një kamp vdekjeje që ndodhej

në Poloni. Në këtë kamp, hebrenj, roma dhe të internuar të tjerë u vraën në
mënyrë sistemike përmes gazit. Kjo zonë e perqendrimit ishte një nga vendet
më të mjerueshme dhe më të shkatërruara gjatë Luftës së Dytë Botërore.

5. Mauthausen (Austri): Kampi i Mauthausen ishte një kamp i perqendrimit në

Austri që u përdor për burgosjen dhe vrasjen e të persekutuarve politikë,
hebrenjve dhe të internuarve të tjerë. Kushtet në këtë kamp ishin të rënda dhe
viktima humbën jetën në rrënoja të mjerueshme.
-Qendrimi i shqiptareve per hebrejnte
Në Luftën e Dytë Botërore, shqiptarët kanë pasur një qendrim të ndryshëm në
lidhje me hebrenjtë, duke përfshirë një spektrum të gjerë të sjelljeve dhe
reagimeve. Ë shtë e rëndësishme të theksohet se shqiptarët janë njohur për
traditën e gjatë të mikëpritjes dhe respektit ndaj mysafirëve dhe të
zhvendosurve. Shqipëria ishte një prej vendeve të rralla në Europë që nuk
ndërtoi kampin e perqendrimit për hebrenjtë gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Regjimi i Enver Hoxhës, i cili kontrollonte Shqipërinë në atë kohë, refuzoi të
bashkëpunojë me forcat gjermane dhe italiane dhe nuk i dorëzoi hebrenjtë në
duart e tyre. Ky qëndrim i Shqipërisë përballë hebrenjve është shumë i
vlerësuar nga komuniteti hebre. Ka raste të dokumentuara kur familjet
shqiptare i kanë mbrojtur dhe strehuar hebrenjtë nga persekutimi nazist. Një
rast i njohur është ai i shtëpisë së familjes të ish-kryeministrit shqiptar, Mehdi
Frashërit, ku një familje hebrenjsh u fshehën dhe u ruajtën nga nazistët. Në
përgjithësi, shqiptarët kanë treguar gjestët e mirësisë dhe solidaritetit ndaj
hebrenjve, duke i ndihmuar ata në periudhën e luftës. Kjo vjen si rezultat i
vlerave tradicionale të fiset shqiptare, si mikëpritja, respekti ndaj të tjerëve
dhe mbrojtja e të pafajshmit. Megjithatë, është e rëndësishme të theksohet se
ky nuk ishte qendrimi i përgjithshëm i të gjithë shqiptarëve ndaj hebrenjve,
dhe gjatë kohës së Luftës së Dytë Botërore janë raportuar edhe disa raste të
enësisë dhe bashkëpunimit me pushtuesit nazistë në diskriminimin dhe
arrestimin e hebrenjve.