B ÖL ÜM 1 : B itk i Biyolojisine Giriş

BİTKİ
NEDİR?
NE DEĞİLDİR?

Bitkiler genel olarak;

- Karada yaşayan
- Kökleri olan
- Yeşil yapraklara sahip

şeklinde eksik olarak tanımlanırlar.

Muscari neglectum Guss. ex Ten.

Cytinus ruber (Fourr.) Fritsch Langsdorffia hypogaea Mart.

Rafflesia arnoldi R.Br. Cuscuta europaea L. Orobanche flava Mart. ex F.W.Schultz

Hydnora africana Thunb.

• Bazı bitkiler yaprak-kök bulundurmayıp, yeşil renge de sahip olmayabilir.

• Diğer bitkilerin aksine neredeyse hiç klorofil içermezler veya toprağa

bağlanmasını sağlayan köklerden yoksundurlar.
Morchella esculenta (L.) Pers. Amanita muscaria (L.) Lam.

MANTARLAR
BİTKİ MİDİR?
BİTKİ DEĞİL MİDİR?
BİTKİLER
 Çok hücreli,
 Selülozca zengin hücre duvarına sahip,
 Klorofil içerirler ve fotosentez yaparlar ( ya da fotosentetik
atalardan türemişlerdir.),
 Karasal yaşama farklı şekillerde uymuşlardır. (Sucul
olmaları durumunda karasal yaşama uymuş atalardan
türemişlerdir.)
 Karasal yaşama uymuş tüm bitki grupları embriyolara
sahip olduklarından kara bitkilerine embryophtes
(embriyofitler) adı verilir.

Verbascum bugulifolium Lam.

 Grup Gövde Formu Üreme Ekolojik Rolleri İnsan Kullanımı

Tek hücreli sporla, Turba halinde karbon depo

Bryofitler 1m uzunluğun altında, gerçek kökleri, yumurtayla kamçılı eder, çıplak kayalara ve Toprak kalitesini arttırır;
(Karayosunları) gövdeleri ve yaprakları olmayan(ligninden flagellalı spermle toprağa ilk yerleşen dekorasyon bitkileridir.
yapılmış iletim demetlerinden yoksun (hücrelerin suda bitkilerdir. İlk ortaya çıkan
yüzmesini sağlar) kara bitkileridir.

Küçük büyüyen veya bitkilerden sarkan; Tek hücreli sporlar;

Lycofitler iletim demetleri olan, gerçek gövdeli ve yumurtalar ve Kömür yataklarını Süs bitkileri
(Kibritotları) köklü; yapraklar küçük ve dalsız kamçılı spermler oluşturmuştur.
damarlara sahip.

Bazıları ağaç büyüklüğünde; gerçek Tek hücreli sporlar;

Pteridofitler gövdeli, büyük çoğunluğu köklü ve yumurtalar ve Kömür yataklarını Süs bitkileri
(Eğreltiler) dallanan damarları olan gerçek yapraklara kamçılı spermler oluşturmuştur.
sahip.

İlk ortaya çıkan tohumlu

Kozalaktaki bitkiler; yüksek yerlerde ve
Gymnospermler Büyük çoğunluğu ağaç, gerçek kökleri, tohumlar; kuzey enlemlerinde Kereste ve kağıt üretimi,
(Açık tohumlular) gövdesi olan; odunlu yumurtalar ve yaygın, tohum yiyen peyzaj ve insan besini
spermler hayvanlar için besin
maddesi

Angiospermler Tohumlar meyve Çeşitli habitatlarda yetişir;

(Kapalı Bazıları odunlu ağaç; bazıları sarılıcı veya çalı; içinde; çiçekli; yumurta hayvan besini; zengin tür İnsan için ana kaynak
tohumlular bazıları odunsuz ve otsu. ve kamçısız çeşitliliği
spermler
 Marchantia polymorpha L.

Bryofitler
(Karayosunları)

Brachythecium rivulare Schimp.

Selaginella denticulata (L.) Spring

Lycofitler
(Kibritotları)

Lycopodium tristachyum Pursh

 Azolla filiculoides Lam.
Pteridofitler
(Eğreltiler)

Pteris cretica L.
Dryopteris filix-mas (L.) Schott
Pinus sylvestris L.
?
Gymnosperm

Carex flava L.

Angiosperm
Angiosperm vs. Gymnosperm
 MİKROP
NEDİR?
NE DEĞİLDİR?
Mikrop; çok küçük yapıda olan ve
genellikle mikroskop yardımı ile
görülebilen canlı.
Bitkiler bazı zorunlu besin elementlerinin Saccharomyces cerevisiae Meyen ex E.C. Hansen
elde edilebilmesi açısından mikroplara
bağımlıdırlar.
Bitki biyolojisinin anlaşılabilmesi
açısından önemli olan mikrop
grupları:

-Mantarlar
-Algler
-Bakteriler
Bacillus thuringiensis Berliner
 Grup Vücut Tipi Ekolojik Rolü İnsan Kullanımı

Ayrıştırıcı, bazıları hastalık

yapar, bazıları bitkilerle
Bakteriler Bir veya çok hücreli birlikte yaşar; bazıları Eczacılık ve besin üretimi
mikroskobik fotosentez yapar; bazıları
zehirli maddeler üretir; en
eski canlılardır.

Bir veya çok hücreli çoğu Fotosentez; oksijen üreten

mikroskobik büyüklükte; sucul canlılardır; sucul Besin ve endüstriyel
Algler genellikle fotosentez habitatlarda besin üretirler; ürünler
yapan renk maddeleri bazıları zehirli maddeler
içerir. üretir.

Ayrıştırıcı olarak bazıları bitki

Bir hücreli veya mikroskobik ve alglerde hastalık yapar;
Mantarlar tüp yığınları; fotosentez yapan bazıları alglerle birlikte Besin ve besin ürünleri;
renk likenleri maya ve bira sanayii
maddesi içermez. oluşturur; bazıları
zehirlidir.
 TEKSTİL BİTKİLERİN BAZI
KULLANIMALANLARI
SÜS ve DİZAYN

YAKIT GIDA
SAĞLIK ve İLAÇ ENERJİ
Schematic illustration of variations of
PMFCs: (a) Plant-MFC, (b) Macrophyte
PMFC, (c) CW–MFCs, (d) Bryophyte MFC.
• Besin ağı; Yeryüzündeki tüm canlılar,
birbirleriyle besin ağı olarak bilinen
karmaşık beslenme ilişkisi içindedirler.
• Yüksek yapılı hayvanların birçoğu bitki
yaprakları, meyveleri, tohumları, bal özü
ve polenleri ile beslenen herbivor
(otçul) hayvanlardır.
• Herbivorlar ile beslenen karnivorlar
(etçil) ‘da bitkilere bağımlıdır.
 SİMBİYOTİK Amphiprion ocellaris Cuvier

İLİŞKİ
Bitkiler ve mikroplar simbiyoz
adı verilen çeşitli birliktelikler içinde
bulunur.

Simbiyotik ilişkilerde bir veya iki

taraf için faydalı olabileceği gibi
hiçbirinin yararına olmayabilir.

- Mutualizm(+, +)
- Kommensalizm(+, 0)
- Parazitizm(+,-)
Heteractis magnifica Quoy & Gaimard
MUTUALİZM
PARAZİTİZM

Nuytsia floribunda (Labill.) R.Br. ex G.Don

 Erianthemum dregei (Eckl. & Zeyh.) Tiegh.

Cistanche tubulosa (Schenk) Wight Sarcophyte sanguinea Sparrm.

Koevrim: Bitki ve hayvanların birlikte
geçirdikleri evrimsel süreçtir.
• Pek çok bitki türü, belirli hayvan türlerine sıkı
sıkıya bağımlıdır. Birbirlerine bağlı yaşayan
bu türler zaman içinde onları birbirlerine
daha da bağlayan çeşitli yapısal ve davranış
değişikliklerine uğramışlardır.
• Örneğin; çiçek yapısı, bu çiçeklerin
tozlaşmasını sağlayan değişik hayvan türüne
bağlı olarak çok farklı yönlerde
evrimleşmiştir. Çok sayıda değişik böcekler,
kuşlar, yarasalar ve bazı memeliler bir
bitkiden diğerine polen taşırlar. Bu iş
karşılığında ise bal özü gibi ödüller temin
ederler.
• Meyve de bu ödüllerden biridir ve bitkinin
tohumlarının, meyveyi yiyen hayvanlar
tarafından taşınmasını sağlar.