_ NGUYỄN BẢO TRINH LỚP 9/1_

~ CẢM NHẬN KHỔ ĐẦU BÀI MÙA XUÂN NHO NHỎ ~

Bài làm
“Xuân về cánh én lượn bay
Trăm hoa đua nở ngất ngây lòng người “.
Như chúng ta đã biết, mùa xuân là mùa hội tụ của các thi sĩ, là một mùa mang đậm
chất thơ, cũng giống như các nhà thơ khác, nhà thơ Thanh Hải cũng đã cảm nhận được mùa
xuân để sáng tác bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”. “Mùa xuân nho nhỏ” là một trong những
sáng tác tiêu biểu của nhà thơ Thanh Hải. Được ra đời trong những năm tháng cuối cùng
của cuộc đời ông.(thiếu chủ ngữ, chưa thành câu) Đặc biệt, khổ đầu bài thơ tác giả đã phác
họa lên một bức tranh mùa xuân tươi đẹp giữa các khung cảnh thiên nhiên và đất trời.
MB gợi ý:
“Xuân về cánh én lượn bay
Trăm hoa đua nở ngất ngây lòng người “.
Khác với mùa hè xôn xao tiếng ve trên cành phượng vỹ, mùa thu nồng nàn hương vị
của cốm của sen,… mùa xuân mang một hương vị trong lành, đẹp tựa bức tranh sơn dầu
đầy màu sắc của tự nhiên. Trước cái đẹp, lữ khách của mùa xuân đều khó kìm nén trái tim
thổn thức của mình, Thanh Hải cũng không ngoại lệ. Dù trong những năm tháng cuối cùng
của cuộc đời, nhưng tâm hồn người vẫn là một “Mùa xuân nho nhỏ” tràn ngập tươi vui.
Điều đó đặc biệt thể hiện qua khổ đầu bài thơ - một bức tranh xuân tươi đẹp giữa khung
cảnh thiên nhiên và đất trời.
“ Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi! Con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng. “
“ MXNN” được sáng tác năm 1980, khi nhà thơ Thanh Hải đang nằm trên giường
bệnh. Đất nước đã thống nhất, đang xây dựng cuộc sống mới nhưng còn vô vàn khó khăn
gian khổ, thử thách. Mạch cảm xúc của bài thơ đi từ vẻ đẹp mùa xuân thiên nhiên, đất
nước đến khát vọng làm mùa xuân nho nhỏ dâng hiến cho đời. Bài thơ đc viết theo thể thơ
5 chữ, có nhạc điệu trong sáng, thiết tha, gần gũi với dân ca, những hình ảnh đẹp, giản dị và
sáng tạo. Khổ thơ nằm ở phần đầu của bài. Khổ thơ ca ngợi cảnh thiên nhiên tươi đẹp của
xứ Huế mộng mơ, qua đó thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống của nhà thơ.
 Mở đầu bài thơ, tác giả đã phác họa lên một bức tranh mùa xuân thiên nhiên xứ Huế
tươi đẹp, tràn đầy sức sống trước mắt chúng ta :
“ Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi! Con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời . “
Khung cảnh mùa xuân dần dần được hiện ra với một vẻ đẹp thật bình dị, đơn sơ
nhưng cũng không kém phần nên thơ và sâu sắc. Ở đây, mùa xuân của Thanh Hải đến với ta
không rực rỡ kiêu sa với cành đào Hà Nội, với những nụ mai vàng đang phô trương sắc
thắm, mà chỉ đơn giản là những chi tiết tiêu biểu về hình ảnh, màu sắc, âm thanh. Nhà thơ
như vẽ ra một không gian cao rộng, dòng sông, bầu trời, mặt đất bao la,... .Ở đây, người
đọc có cảm giác như Thanh Hải đã trở thành một họa sĩ với bức tranh xuân được pha màu
phối sắc rất tài tình, tràn trề một sức sống mãnh liệt của mùa xuân. Tác giả đảo từ “mọc"
lên đầu câu thơ diễn tả bông hoa tím đang mọc lên giữa dòng sông nước xanh làm cho bức
tranh mùa xuân thêm tươi đẹp, sinh động. Bông hoa tím ở đây có thể là hoa lục bình, hoa
súng,... Cành hoa nghiêng mình xuống mặt nước tựa như chiếc gương để làm nổi bật lên
một khung trời được in bóng dưới lòng sông. Với màu sắc nhẹ , hài hòa mà cũng rất dễ
thương, Thanh Hải đã tạo nên cho bức tranh mùa xuân của mình một nét gì đó vô cùng độc
đáo. Và bức tranh ấy lại càng được đẹp hơn, có "hồn" khi cái màu tím kia được nhà thơ tô
đậm lên thành "tím biếc". Gam màu ấy đã được tô vẽ vào bức tranh thật khéo léo, tài tình,
làm cho người đọc chúng ta có thể hình dung ra ngay trước mắt cả một bông hoa tím biếc,
thật nhỏ, thật xinh, nhưng dường như cũng có đủ khả năng để nhuộm tím cả bầu trời, cả
không gian mùa xuân đang căng tràn sức sống. Cái màu tím ấy lan ra, chơi vơi, và khẽ lay
động theo những ngọn gió xuân đang thổi lên từ lòng sông xanh mát rượi. Cảnh vật mùa
xuân trong bài thơ có lẽ cũng bình dị, giản đơn, và thâm trầm, tĩnh lặng như vùng đất miền
Trung quê hương tác giả. Xứ Huế vốn nổi tiếng mộng mơ với núi Ngự, sông Hương, với
những điệu hò mái nhì mái đẩy, giờ lại càng thêm xinh đẹp dưới ngòi bút tô vẽ của nhà thơ.
Không gian của mùa xuân được mở rộng theo chiều cao, mùa xuân trong thơ Thanh
Hải không chỉ có màu sắc mà còn có cả âm thanh. Âm thanh được gợi tả trong bài thơ là
tiếng chim chiền chiện. Nhà thơ vui sướng lắng tai nghe tiếng chim chiền chiện hót trên bầu
trời trong trẻo. Từ "ơi" nằm ở đầu dòng thơ là tiếng gọi ngọt ngào xúc động biểu lộ niềm
vui ngây ngất khi nghe âm thanh của tiếng chim. Tiếng chim chiền chiện hót gọi xuân về hay
tiếng lòng náo nức của người dân xứ Huế của người dân đất Việt trước xuân sang. Tiếng
chim ngân vang rung động đất trời đem niềm vui hân hoan trong lòng người. Ngắm dòng
sông, ngắm bông hoa đẹp, nghe tiếng chim hót, nhà thơ bồi hồi sung sướng, bất giác đưa
tay ra hứng từng giọt âm thanh, từng giọt sương sớm hay từng giọt mưa xuân long lanh:
"Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng. “
Không hề nói đến nắng mà ta vẫn cảm nhận được ánh hồng bình minh làm long lanh
những giọt sương tròn như hòn ngọc bé tí treo trên đầu ngọn cỏ, lá cây. "Từng giọt long
lanh rơi" cũng có thể là những chuỗi âm thanh, từng chuỗi tiếng chim chiền chiện từ trời
cao vọng đến, "rơi" xuống? Cái cử chỉ "đưa tay... hứng" thể hiện một hồn thơ chan hoà với
thiên nhiên, đất trời, tạo vật. Đó là sự liên tưởng đầy chất thơ qua nghệ thuật chuyển đổi
cảm giác: thính giác, thị giác, xúc giác đã được huy động để cảm nhận những hình khối
thẩm mỹ của âm thanh. Thể hiện niềm say sưa, ngây ngất, sự nâng niu trân trọng như ôm
trọn vào lòng những giọt tinh túy, đẹp đẽ của mùa xuân. Như vậy, qua khổ thơ đầu của bài
thơ Thanh Hải đã gợi lên trước mắt người đọc bức tranh thiên nhiên xứ Huế vào mùa xuân.
Bức tranh ấy có bông hoa màu tím, có tiếng chim hát vang trời. Đưa đến cho người đọc cảm
nhận tinh tế về mùa xuân xứ Huế.
Với thể thơ 5 chữ và làn điệu dân ca miền Trung mang âm điệu nhẹ nhàng, tha thiết,
hình ảnh đẹp và sinh động, đây quả là một mùa xuân nho nhỏ mà nhà thơ Thanh Hải đã
dành tặng cho đời vào những giây phút cuối của cuộc đời mình. Đoạn thơ sử dụng biện
pháp ẩn dụ giàu tính sáng tạo, ngôn ngữ giàu hình ảnh và nhịp điệu, cấu trúc thơ giàu tính
biểu cảm. Khung cảnh mùa xuân đc mở ra theo chiều cao bầu trời, theo chiều rộng mặt
nước nhưng ko tĩnh lặng mà xao động bởi âm thanh, màu sắc hình ảnh, tất cả đều hết sức
giản dị, thân thuộc gần gũi với cuộc sống đời thường. Cảnh xuân vì thế mà tươi vui, rộn rã
lòng người.
Mùa xuân đẹp đến mức làm cho trái tim của một người gần đất xa trời phải bừng
tỉnh hay chính sức sống mãnh liệt, niềm tin yêu cuộc sống và khát khao dâng hiến đến hơi
thở cuối cùng của nhà thơ đã thổi vào trong từng câu chữ nhưng màu sắc và âm thanh của
sự hồi sinh. Năng lượng sống tích cực của Thanh Hải hòa cùng nghệ thuật thơ điêu luyện đã
lan tỏa vào từng câu chữ, khiến cho chúng ta, những con người chỉ biết thở dài trong cuộc
sống xô bồ đôi khi phải chậm lại để thêm một chút gia vị cho tâm hồn, một chút rung cảm
trước thiên nhiên, đất trời. Đọc đoạn thơ, hẳn lòng ai cũng như ngân lên những giai điệu
xuân thật đáng yêu, dạt dào sức sống mới.