Chemia. Zbior zadań maturalnych. Lata 20l0-202l.

Poziom rozszerzony

cl, (ao)

Po dodaniu wody chlorowej do probówekzauważono, że w probówce I roztwór zmienił barwę,

ale pozostał klarowny, natomiast w probówce II pojawiło się zmętnienie.

I. Zidentyfikuj sole Xizizapisz ich wzory.

II. Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji pomiędzy chlorem a bromkiem
potasu oraz pomiędzy chlorem a siarczkiem potasu.

14.Związki nieorganiczne - blok d

słowa kluczowe
Chromiany, dichromiany, manganiany, stopień utlenienia, utleniacz, reduktor, utlenianie,
redukcja, zapis elektronowo - jonowy, tlbnek amfoteryczny, związek kompleksowy, liczba
koo rdy n a cyj n a, hyd ro kso s o l e, sto p m eta l i, wod a kró l ew s ka.

Zadanie 14.1. [CKE, matura, maj 2O1O,zad.l6. (2 pkt)]

Do dwóch probówek wprowadzono po 5 cm3 wodnego roztworu chlorku chromu(Ill). Do każ-
dej zntch dodano po 5 cm3 rozcięńczonej wody amoniakalnej i zaobserwowano wytrącenie się
osadu o barwie szarozielonej. Następnie do pierwszej probówki dodano kilka cm3 stężonego
roztworu wodorotlenku sodu, a do drugiej takąsamąobjętośókwasu solnego. Zaobserwowano,
żę szarozięlony osad rozpuściłsię w obu probówkach.
a) Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji chlorku chromu(Ill) z wodą amo-
niakalną.
b) Na podstawie opisanych wyników doświadczenia określcharakter chemiczny związ-
ku tworzącego osad o szarozielonej barwie.

Zadanie 14,2. [CKE, matura, czerwiec 2O11,zad.12. (a pkt)J

Zaprojektuj doświadczenieo którego przebieg potwierdzi amfoteryczne właściwościwodo-
rotlenku cynku.
a) Uzupełnij schemat doświadczeniao wpisuj ącwzory użytych odczynników wybranych
spośród następuj ących:
HCł"ql HrS(un) NaOHluq; ĘCrOu,un,
 ,rrJouoll nzllelrrrod ,łłulńuceqo €IuPIueIłn
łelnłsAsleruleuruq ele 'ulluur(zcpo oaal azs
-€IIupBu ,w bs ezczsndzol stu sluzc.(11erd ń"rgq '(1)nlleqo>1 nłuelloJopolK p€so Śtvtozgl M IZp
-oqcezrd npos nłuelłoJopolń ruom}zoJ rlcrod qcńu[e1o>1ruełlĄdrvr pod uel4azbllli7,IJ(Ho)oJ
ezlozw o (1)nlleqoł nłualloJopolń nłJolqc :IlososłoJp,{q peso Iłselqelu eielsrvrod łtJetdfeu
npos nłuelloJopo,ĄĄ lueJo^uzoJ urńupołr z (11)nlleqoł nłJoltłc ruom}zoJ oEeupołr 1|c>les"l 16
,s,nL-v,v geppz op efreuro;u;
l
,qJułnA9qord nqo n (1n);u,{,rłouuluu3uuur
1uruuo[ z x ułIuufzcpo ;[c4uer 8alqazrd [u79l łB^Ąopo.ĄĄods ,{r9p1
l1pur(zc 1qarą6 (c
,3ls
1rueqpo almgqold łt lglvtlzog
,ńuolalz
óls p5 alnngqold nł lgmyog
11m9qo:d laulnp elluuńnpo o6auelqńnn nluepop od {uetuz auemomlasqoe7
,,(uulurz euusldo ouuł\ołI
-Jesqouz qcńrglą,rł'(II qnl I) rle,rłgqord,{raurnu cb[nsld,u'ólaqul bzslluod fiuladnzl (q
'oNx 'oS') 'oS')
.ąa,u9qord nqo
op ouBpop rfugH'y uąluudzJpo Jgz^Ą 1gerąpod 1zralqd,rł nAgJozl!\ qcfzs7tuod p9r9od5 (u
,ółueq
Ęlueylz ńro,łqzor qceł,Ą\gqoJd nqo łt e7 'ouełto/ńJosqo
-Ez Xenluuśzcpo qclu op nlu€popod ,emo}elog {ł{q IJ I I ec^\9qo;d łt .,(rołrpor ołroąlŁzco4
(be) Hoy + 1be1'guylly (be)oos'H + (be)ż9u6ly
y 1luuńz:po
,l€Weqcs tlzslluod elrr.4snlr Eelqazld oEergpl'sluezcputzlt9op ouozp€łro.rdez.r4
,oZ,pez '
t(łłd€) l loz )alMJaz) 'PJnlPul ']))] ,€,ż L aluepez
,7
[eungr feufdcuur(p
-Joo{ oIqzJlI o f,rłosrlaldruo4 ąaztl,tłz 1se[ qclu z faupa[ rueląnpord a4'łbzpa1łł'qcuł
_,rłgqo"rd nqo nA [trzsez eJgpt o1[cąue.r BluBulAgJ [euocg.r4s [e,uouo[ alIuJoJ ,tł, zqdup (c
,n4u.{c nłuol|oJoponA
Ic§o^\Ic§Błłr
euzcfra1o;ruu Łzprelłqod duullnz n|uozcpullł§op ur,$ ,rł ouu^loilJasqo er.ąu['zs;dup (q
npeso o6auorbl}ńnn ozalM9 eulsolmez
:eluez)pel^^rop leLUaL])s
[au fńlou pnz61 tfst woy fau1ol]ua) au p.ln]ow o1 uopoz auloul6ńtg
 Poziom rozszerzony
Chemia. Zbiór zadań maturalnych, Lata 20l0,202l,

Opisane przemiany ilustruje ponlższy schemat,

CoClr,uo, -r9*rr-- Co(oH)Cl(,) -jĘ1s)-= Co(oH)r,., -9#- Co(oH),,.,

Napodstawie:A.Bielański,Podstawychemiinieorganicznej,t.2,Warszawa2005,
J.Minczewski,Z.Marczenko,Chemiaanalityczna.Podstawyteoretyczneianalizajakościowa,Warszawa2001

2012,zad,lS, (S pkt)]
Zadanie 14.4. [CKE, matura, maj
oznaczonych numerami I i il,
a) Napisz w lbrmie jonowej skróconej równania reakcji
b) Napisz w fbrmie cząsteczkowej równanie
reakcji oznaczonej numerem III,

(1 pkt)]
Zadanie 14.5. [CKE, matura, maj 2012,zad,16,
kobaltu(Il),
Określcharakter chemiczny (kwasowo-zasadowy) wodorotlenku

Zadanie 14.6. [CKE, matura, maj 2012,zad, zl, (3 pkt)]

rozcieńczonego kwasu
Do wodnego roztwotu chromianu(vl) potasu dodano kilka kropli
siarkowego(VD i stwierdzon o, że roztwór zmięntł barwę
z żóŁtej na pomarań czową, świad_
(reakcja I). Następnie do otrzymanego
czyło to o powstaniu anionów dichromianowych(Vl)
wodorotlenku potasu i roztwór z powrotem stał
roztworu wprowadzono kilka kropli roztworu
się żółty (reakcja II).
a) Napisz w formie ionowej skróconej równania
reakcji I i il,
b)Spośródponiższychzdańwybierzwszystkie,któresąwnioskamiw},nikając},mizopi.
sanego doświadczenia.
utleniające zaleŻą od PH
I. Chromiany(Vl) są silnymi utleniaczami, a ich właŚciwoŚci
środowiska reakcji.
dichromianowe(Vl) jest reakcją od-
II. przemiana anionów chromianowych(Vl) w aniony
wracalną.
kwaso_
il. w środowisku zasadowym trwałe są aniony chromianowe(vl), a w środowisku
wym - aniony dichromianowe(Vl),
IV.Wśrodowiskuzasadowymtrwałesąanionydichromianowe(Vl),awśrodowiskukwa-
sowym - aniony chromianowę(Vl),

S, (1 pkt)]
Zadanie 14.7. [CKE, matura, czerwiec 2012,zad,
pewien metal ma barwę srebrzystobiałą, wysoką temperaturę topnieni a
t wrzęnia, nie reaguje
azotowego(v), reaguj e ze stężonym, gorą_
z kwasami nieutleniającymi, ulega dzińantukwasu trozl<ładają
i jodek tego metalu są światłoczułe
cym kwase* ,lurt o*}ńlv|. cńorek, bromek
.ię rru pierwiastki pod wpływem światłasłonecznego, szkolna, Chemia, Kraków 2005
Na podsiawie: Encyklopedia

Podaj symbol lub nazwę tego metalu,

B, (3 pkt)]
Zadanie 14.8, [CKE, matura, czerwiec 2012,zad,

Dysponujesz następującymi odczynnikami:

Cu NaOHluq; HCl("q) CuSOo1uo; HrO
 ,(11)nuu3uuru
,lr,guo[ uluu.łtfrąf^A olzpolaru [euusldo (nl)n;moło łauoll plad trlu[ oÓlor 19arąo zvto
o,,(,rłruq
'rł
fe,łłolelog l'gwłzo;- zazld aluu>lsdzn ez vpe|Modpo dr,91ą ónuof rgz,rł zsldup
,
eluelł\Jeq€z e,ł\o]elo g suzc.,{1srirslł€J3lłc a lrufi ńz ld l lclesr od
l1w|zoJ'*zu14l ńuot Ą,(q ecq9.1d ł\ Ilo?ef ,etytazlfio etudó}seu e 'zoqd ńlels lelu op órs e|upop 1
óts ezservrąez b4q9ńbuentozlleue ezJoly\lzo.1 łt (11)nue3ueur rvrguolrcgouceqo ercńrą,,{łr nlec lĄ
,vL,pez '€
lOZ )a!Mlaz) 'eJn}eu ']))]
t(}łd t)
,z
[,t' L oluepez
o'H l---] + _:oJJ +,o,H - ](Ho),c
,alcuruoqc§ urdzs7pod
l .-_ro E E !
'rł
euzcfrleuolqcol§ r;pu,tzcl9ds,lł. ftulednzn I zJalqoo (q
,fuulurezrd [o1 suzcpod qcdc
-bzpoqłez Bluulualln I 1 [c>lnpar,trgsecord ?!uBu^ĄgJ (,{,rłouorląolo-o^{ouo I slduz),łł9u
-oJłłala qcduuppo qn1 qcduurqod ,(qzc;1 uelualupól8znn z fe,łłouoIoIIuJoJ ,rł zsldup (u
,urń.łłopesuz oIuIIs elu,(zcpo o nłsllńopoJ§ ruopom łeuellpuu
^l
zceluslłn oąe l cŁ lnsols 'gvpenoldezld euloul t weJalunu elc€rueqcs eu buozceuzo óiclee5
,Ll,pez '€[Oz )olMJazl'elnleu']))] ,
t(}łd €) LL,vL a!uepez
,z
! I FuuJ
_oulnu olJsruoqc§ uu qcfuozłvuzo;[cluer BIuBu^ĄgJ feuocgłls [emouo[ alIuJoJ ,rł zsldup
,pPz'€ ,o
t(}łd z) l
loz )alMJoz) 'P]nleul '3))] ,o !,D' L oluPpez
,ó;s
elnrueqpo lgłrlzol e'peso ńuo;alzotezs óls elbl/6
,bqgz
eu ółrleq elualulz lgłtlzol ńuo;al7
,fauo;alz
alrueq o l9m}zol alelsłrod 1 óls ezlenłpol peso ńuo;alzolez5
lbleai launp tlazazlpods sldg
,olJuruorlJs Bu uuozcuuzo
1saI ru,{rglą
ntuep?Bx
'(g-r) Jotunu uoqą op ct[ns;drrł 'ó[cluar fn4pbzrodfzld gelazrlsods yrłosldo,rue}€
,eluezcpellw§op els€zc tueqcs
'łłou€uołop elua1szĄsods ouesldez \aqą ł\
urńzs?rivtod z slupo8z afc>leal ouozp€AoJdezsd oEer9p1 suzcpod 'etuezcpet,łrrgop oueuo>1ń16
,6,pez '€
[oZ )alMlaz) 'eln}etu ']))]
t(}łd t)
,6,ż oluepez
L
(t")t6l3zp51 (o")[ o(Ho)rc]eN <_:- (')'(Ho)rJ tou)e1 t zrJ
<--g- + g 5)
,ruuoJqc l.l'g4zbll'trz
talełElzpn z qcńupołr qcalowlzoJ rvr qcfuozperyro.1d uęllyazld 8blc etrvrelspezld }€rueqcs ńuupo4
.
LL.nL*6,1L vepez op epeurołu!
,BIuazcpulnA§
-op o3a1 suzcpod qcdcbzpoqcuz 1fcrluor uluuu.łrgJ [euocgrąs [a,u,ouoI oIruJoJ ,lł zsldup (q
,(1)ppelul nłJoIIłJnJo^{lzoJ e1uulnfizl1o nIaJ,u 9uuor1,{m f7
-elsu a.rglł'1cgouufzc eufeloą zsldo 1
[e7f.łłod qcduupod pgrgods plluufzcpo zralqf6 (u
fau fńlou 61 t k t woy n]Da Dt uo poz t6ńlg
1w oz fau 1ot]ua) au l u au 1ou
 Chemia. Zbior zadań maturalnych, Lata 20l0-202l . Poziom rozszerzony

lnformacja do zadania 14,13.i 14,14.

Przeprowadzono doświadczenie, którego przebiegilustĄe schemat, W roztworze znaj&ąącym
się w każdej z|ęwce zanlLrzono na kilka minut zważonę blaszki wykonane zróżnych metali.

/ cuSOo@q)

Jednym z produktów reakcji, którazaszłapo zanlJrzeniu w stężonym roztworze NaOH blaszki

z glinu,jest jon o wzorzę A(OH);.

Zadanie 14.13. [CKE, matura, czerwiec 2013,zad.16. (3 pkt)]

Wpisz do tabeti numery blaszeĘ których masa zmalała, wzrosła oraz nie zmieniła się.

Masa zmalała:

Masa wzrosła:

Masa nie zmieniła się:

Zadanie 14.14. [CKE, matura, czerwiec 2013,zad.17. (1 pkt)]

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcjio która zaszłapo zanarzeniu blaszki
z glinu w stężonym roztworze NaOH.
_,---,=,

Zadanie 14.15, [CKE, matura, czerwiec 2014,zad.14. (2 pkt)]

Spośród tlenków o wzorach:
CrO SO, MnO ZnO CrO.
wybierz ten, który ma charakter amfoteryczny. Napisz w formie jonowej skróconej dwa
równania reakcji tego tlenku potwierdzającejego charakter amfoteryczny. Określo jakie
właściwościwykazuje tlenek w każdej reakcji.

Zadanie 14.16. [CKE, matura, czerwiec 2O14,zad.15. (1 pkt)]

Przebiegreakcji zachodzącej po zmleszaniu stężonych roztworów chlorku żeIaza(III) i węglanu
sodu jest złożony,a ostatęcznymi produktami są wodorotlenekżelaza(Ill) i tlenek węgla(IV).
Napisz w formie jonowej skróconej sumaryczne równanie tej reakcji.

Zadanie 14.17. [CKE, matura/nowa formuła, maj 201 5,zad.19. (2 pkt)J

Sole mozna otrzymać między innymi w reakcjach:
1. tlenków metali z kwasami,
2. metalt z kwasami,
3. wodorotlenków z kwasami.
 . .
7 I I vlu*pz*"J:ffifi', !:.'j,il i TPrfiiT,ji
-otwz o3a,u,lcgul,rł apal§eJłpod,zazld, óp;do b[o,u,s fiupusuzl,dzelodlq 9qou,uurdod qeca
,
vpayJl 9 śqaloul ur.,(1 uelelelĄ,IueJopo,Ą
ez ufłrotcóldeu nEerezs l.l.u1,icblaluoląew 9ńq rsnul dols ,(uesrdo usutlE z Kcbzlotrg I€loW
:
ózelodrq ouotrvrels od EluazJpEI Mg op oEeuozpemordsz;d elłr.elspod e51
,BL,pez '§
loz )a|Mloz) 'PłnuloJ PMou/eln}eu ']))]
t(}łd z)
,oz,t L e!uepPz
,(u z nze? o3e1 Łlc>leeJ eu€.ĄĄopomods lsel qłr.gqord n1o1ńłl n
t'o)
tueE ńn;p.,qr.lureuilZ,ns€^\ł ruo^\trzoJ (oEeuozcgelczor loEeuo7óls) o1tln 1|cąee.l op e7'o1ezc
-EuzO.(oN l o1..,D ol IueJoA}zoJ z ol^tr łr óls ńcŁlelarzpńłr zeB śul'l.seqzeg
nl€}olu 1|cąee.r
'oNH ,oIsBl^ĄBu rufp7ą,rł qc,{uupod pgrgods elual§a"lło
oupaf 1geqpod ; zre;qd11 ,Bluozcpul^Ągop ndule ,7 ełbzłflopBluupz ezs7luod ftulednz1
,LL,pez '9loz )alMlazl 'elnu1.1o; eMou/PlnłPul ']))] ,6L,t oluepez
t(łłdt) L
,d,uouulu
_11fiosąorpfqurle1 uo1uu afuls,rłod ;[c>lue,r ,łł,ga7e['nu113 op npos nłuelloJoponA nJołtłzoJ
ofieuo7óls nluupop od [ectzpoqcuz 1fcąual o!uuu^\9r [euocgłls [e,rłouo[ olIuJoJ ł.zstde7
,gL,pez '9 ,8
t(łłdt) Loz )alMlazl 'elnu.lo; PMou/Pln}PU ']))] l,? [ e!uPpPz
,np€so óls etugtłrefod ouułrołuosqo€z npos nłuelloJopom ruo./ńlzor oEeupołr Jeltup€u
I
,+eIĄ,(uoleuceqo
ou€pop tuomlzoJ opnze? bseuselalzpńłl ntuelsn od Ąńq ezlowlzol urĄelsłr
-od ł\ ,bnońlqeu ółrreq
łet:rllulz rlłrgqo;d n1o1ńłr n rfi9}ł 'nzeE oBauwJaqzeqstuelelzpńłr
ou€ly\o1(Jesqoez l oEeuełro8eenzldelu oq :'fdEĘ
'oNH tuomlzoJ J€IIup€u ou€pop ełIupułłs
,ruolu€p€q rufzslep oueppod entr l€letu tuo^\}zoJ nluolelzppo od ńuetuńzr16
,E ,eząalnod lc9o1sóE po lezsistutu Ic§otrs
I'8 eltsouńłr ndols lcgbzc leuełroEeerezldelu es€trĄ
-bE o 'zc? i(uled hs ryp:zpńłr tlcles.l n ułśzc,lzld'nluezloly\zol el8eln ndols 99bzc ez'ou€lv\
_o1ńJosqo€z npos nłueltroJopom ruo^Ęzo.1 oEeuo7óls J€Ilup€u ou€pop ndols E 0'0I o0 :,T-dEIT
l
,eluozcp€I^\9op ałrodelenmp ouozp€llr
-oldazld eIĄ nl€}oru 1 nu113 ndols oEałroryup€łłsnmp oEełrotcgole| npepls €Iuel§aąo nlec
,
L7, n L-8 L, v L
vepaz op ef>eulro;u^\ 1
.III oJnłgqord łr
[ectfu8elqazrd 1[cąueJ oluuuAlg.r [euocgłls [e,rłouoI olruJoJ,łł zs;dup (q
lll ll I
T GT tr-
ll n
ll ll
Ll-] Ll !_]
l_
,.ęIlJ€ZcpeI M§ op
treuaqc S
(,).(Ho)r,3 (,czoDtorz" G)onJ (,\v (on)IcH G)EV
:pgrgods qc.,tuurq,&rł,nglluufzcpo qcĄf7n ślozł^zsld.łłB1uazopu!^lgop aIJBIu
,7 tpoleru 6(1uą,ugqord) ,1 tpo1
-oqcs BN ,fiII url,rłgqord) ,g tpolaur I (II Bł,IĄgqord)
-aw olos epponA euluzczsndzor gean[zl1o 11o,łł,zod aJ9t{ .e;uazcpuyrłgop [n1>1e[olde7 (v
^Ą
[aufń:out woza1 istwoy fau 1ol]ua) au p) n]Du ot u opoz au 1ou t6ńlg
 Chemia. Zbior zadań maturalnych. Lata 20l0^202l , Poziom rozszerzony

1.Metal tworzący z gllnemstop (musi / nie musi) być metalemleżącymw szeregu napięcio-
wym zawodorem, gdyż ....,..,.
2. Metalem tym (moze l nie może)być miedź, gdyż ...,,..,.

Zadanie 14.21. [CKE, matura/nowa formuła, czerwiec 2015,zad.19. (2 pkt)]

W etapie 2. doświadczęnia zachodzą procesy opisane schematem:
Me --+ Me* - MerO
otrzymanyosad(MerO) wysuszonowpodwyższonej temperaturzetuzyskano 8,7 g suchej masy.
Oblicz masę molową metalu wchodzącego w skład stopu aluminiowego.

Zadanie 14.22. [CKE, matura/stara formuła, maj 201 6,zad. t 2. (3 pkt)]

Zaprojektuj doświadczenie, które pozwoli na odróżnienie rozcieńczonych wodnych roz-

tworów: roztworu KOH znaidującego się w probówce I od roztworu H2SO4 obecnego
w probówce II.
I. Uzupełnij schemat doświadczenia - wpisz wzór odczynnika wybranego spoŚród na-
stępujących:
o KrCrOo,uo,
. KNo3(aq)
o KMnO*un,
schemat doświadczenia:

Odczynnik:

HrSOo (ag)

II. Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcjio która zasz|a podczas przepro-
wadzonego eksperymentu.
III. Napisz, jakie obserwacje potwierdzą, że w probówce I znajdował się wodny roztwór
wodorotlenku potasu, a w probówce II - wodny roztwór kwasu siarkowego(Vl).
Wypełnij poniższą tabelę.

Barwa zawartości probówki po zmieszaniu roztworów

Barwa wodnego roztworu wybranego
odczynnika
probówka l probówka ll

lnformacja do zadań 14.23-14.25.

W celu identyfikacji zawartości dwóch probówek, zktórychjedna zawierała wodny roztwór
wodorotlenku sodu, a druga - wodny roztwór kwasu siarkowego(Vl), przeprowadzono do-
świadczenie. Do obu badanych roztworów dodano wodnę roztwory soli: manganianu(Vll) po-
tasu i siarczanu(IV) sodu.
 ,
p buł.gl bu ffcuufproo>1 óqzc;1 uur dulurluoJ luolu urfrglą,u
of,lrosąaldruo1 uo[ a[uls,rłod
1[c4uer qli1 z [aupef ,łł1a7e[ 'nsulod tuolłuoltoJopo^Ą z I
(1n)udltołJuls tua§Bł\ł z 11I n{ual1 ;fcluer BluuunAgJ feuocgnls famouoI eIIuJoJ ,tł zsldup
,9L,pez '9loz )alMJazr'elnuj.1o; eMou/eln}PLu '3))] ,
t(}łd z) Lz,t L eluepez
Il|łaua|l
llłeue|l
|łauall
nlua;tr ńualulaq: JolłplptłJ nłua|1 J9ZM
,fuzcluraqc JelłuluqJ qJ! I§aJło I łIgłualłqc,(uusldo euzci(ruurns,(roz,rł 1oqul op zsld6
t(łłdL) '9L'pez '9 [0Z )alMlezr 'elnu,lo; eMou/eln}eu ']))] ,gc,l I e!uepez
Ńołr1
-zoJ ou1(oJ€Ił oumJ€gzeq ńzrołr1 oEezc nlruńłr łt'npos nłuelloJopom lueJo^uzolulńuo761s az
zero (1n)oEeł\ołJBIs ns€llrł lueJołuzoJ z sin3ee6 ,olzpom n Kulezczsndzorslu }s3| III łeuolJ
,nulezl8o od npos nłuelloJopo,Ą luoJomJzol lll(uoTóls ez eln3ee6 ,nl]lęzlBo od
1ełteu
(1n)o8ełrołJ€Is nse^\ł lueJołlzoJ z eln?ees oIN ,olzpom n Kulezczsndzo-1etu łso| il łeuelJ
,npos nłuelloJopo,Ą\ IueJo^\lzoJ ru.,{uo7óls ez efn?eel
er51 ,(1n)oEe^\ołJ3ls ns€rnł ezlowlzol łr ticlee; eEeln
,ezpo,ĄĄ n śulezczsndzol1sel1
1eue1;
,Iłsolulń ezszl,uod ou€AołnuiloJs eluezcp€L,K§op nluezcyoł€z od ,npos n>luol1oJopo1vr Jg'łł.lzoJ
,(upo,łł,(uozóls l (1n)oEełrołJ€Is ns€,,!\ł JglyuzoJ,(upo,łl'óport ouelsrŁ.lo1ńłr nluezcp€L,K§op
0Iożd ^Ą
onc 'ols o?J ouz
,Ic§o,,!\Ic§€łlń qcl olJepaqz eludó}s
,111
-eu e , ,*"',runu ef ovozceuzo l ńz4 olselqś^,:;tr:r_TffiTili:x;11lj,hrli
i.]]-
,npo§ nłuolłoJopon ruoJoł\|zol z p1,1ł,9qord op
11o§ nqo nAgJo^lł
-zoJ nluupop od o;upa.rgodzeq tfąs,tłod argq 'ue8uuru qcdctfuralu,uz,tł,guoI r9zrrł [upo4
,vL,pez /9l0z )e!Mloz) 'ełnuJoJ eMou/eJnłeu ']))] ,gz,t
t(łłdt) I aluepez
,_!os ńuo|- ']ou6 ńuolŁfeEeln nlu€Iuelln >1ełrgqord z ieupelłr ,q
ilbTp.]_e
,_|os ,tuo|- rlc>lnper e '_!oS Łte8sln nlu€ruolln ąełrgqo"ld z isupeiłr,3
,jount ńuo|- rlc4nper e '_!oS ńuoitluEeln nlu€Iuelln qc€łAgqord nqo łr,g
,_|os ńuo|- ric>lnps.r e']oulĄ ńuoitfeEeln nlu€Iuel]n lłceł.,!\9qord nqo łr.,y
eluezxpal. Mg op oEauesldo nEetqez.ld sezcpo4
,
E .tuBpz apazJqołop aurrłur do d, złeuze7
,€L,pez '9197 relnnlaa 'płnLuJoJ eMou/elnłeu ']))] ,l7,v
tQłd t) L olueppz
ó,rł.ruq fiupól'z,rłn elsldo 6,(1n)osanAołJ*ls n§Bł§I --J["':';JffiillH1rl"fffffi1
-o^l1zoJ nluupop od - qcplu[ u onpos nłuelloJopom rua.ron.t,|zolz 14rrłgqord op ilos nqo ,tł.gJ
-ow|zol. nluupop od o1upe.rgodzeq 9B^rTłezJo óls ouul,tlod;[cąuer ,rłg,uu[qo IłJHu['zsldup
,zL,pez '9l0z )alMlezl 'elnu.lo; eMou/eln}eLu ']))] .E7.1l
tołd t) a!uPpez
[au[ń:outwoz61 tfstwoy [au1ol]ua) aupn]Dw otuopoz aulout6ńlg
 2010,202l, Pozbm rozszerzony
Chemia. Zbior zadań maturalnych, Lata

lnformacia do zadań 14.28.-14.29,

Poniżej przedstawiono schematreakcjiutlenianiairedukcjizachodzącejzudztŃęmjonow
MnOo:
MnOo +Hzoż+ H* + Mn2* + 02 + Hzo

[CKE, matura/nowa formuła,

czerwiec 2O16,zad, Zą, (a pkt)]
Zadanie 14.28.
liczby
I. Napisz w formie jonowej z uwzględnieniem :ij::::::_]:: ",^*i,,fil"J
równanie reakcji utleniania i równanie
re-
:'i:ffi#"iińffi*T;.i;;;wy; l ,i-^!! :^
reakcjan Przebiega
ffi'"H["i","ffi;;;;;fi;;". óo procesu. uwzględnij, że -^^l,^i ^*oahia<rq

w środowisku kwasowym,
w poniższym schemacie,
II. Uzupełnij współczynniki stechiometryczne
+ """"Mnz* + """"O2 + """"H2O
........Mnoo +........Hzo, * """"H*
utleniaczao a który _ reduktora,
III. Wskaż, który zieagentów peini funkcję

[CKE, matura/nowa formuła,

czerwiec żO16,zad, ZS, (t pkt)]
Zadanie 14.2g.
określeniespośród podanych w każ_
uzupełnij poniższe zdania.wybierz izaznaczjedno
dym nawiasie.
słabo) zabarwiony wodny roztwór zaw:tęra_
w opisanej wyżejreakcji (intensywnię lbardzo
jącyjonyMnooprzechodziw(intensywnięlbardzosłabo)zabar:wiony.roztwórzawierający do
możnastosowaó w analizie miareczkowej
jony Mn2*. Dziękit"mr *odny iozwolKMnoo kwasowYm
ilościoweg o ornu"rńiusubstancji
(utleniającyih / redukujących) w Środowisku
go roztwór,
(z uiry cień l b ez uĘ cia) wskaźnika b arwiące
Napodstawie:A.Bięlański,Podstawychemiinieorganicznej,Warczawa2004.

czerwiec 2016,zad, t Z, (2 pkt)]

Zadanie 14.3O. [CKE, matura/stara formuła,
wodny roztwór kwasu siarkowego(vl),
w dwóch probówkach znajdował się rozcięhczony przeprowadzono do_
_ stężony roztwór kwasu azotowego(v),
a w dwoch innych probówkach
na poniższym schęmacie,
świadczenie, którego pr,**rzilustiowano

I, II i IV,
Objawy reakcji zaobserwowano w probówkach
roztwór znajdował się w probówkach
I i II
I. Napisz wzór lub nazwękwasuo którego
roztwór znajdował się w probówkach III
(kwas A), i wzór lub nazwę kwasu, którego
i IV (kwas B).

Iv,
II. Napisz w formie jonowej skróconej
równanie reakcji zachodzącej w probówce

L
 l| lblPal 0d I lbłpal 0d uJaluaDpPl^^rop pazld
lłM9qO]d )rOuPMPZ
,óauuq ,il I[cłB
|e! zulo (uulsepłuz 'lgłilzol),(uluuzselur |vzpol fiupól8z,tl1
_er od 1 1 ;[crlue.r od zł.lo upozcpul^Ągop n>l1tzcod uu q,ugqord IJ§olJBńABz pbl8fn zsld6
(')'(Ho)IN (')'(Ho)lN
*-6$ffi 'o""IcIN -+ffi_
:Iuol€Tueqcs ez etupoEz
- npos (1)nuerolqc rgwlzolńupo,łr śunrcqzaq- sludó}suu e 'npos nłuell
-oJoPoMr9fu\łZor^'o"i;;;H[rłJ;.ilĘffi]lii":;ffi
[:::i.:;;i:iHil;
.1[cąuar ,1fcrluer
[el,rł uzculualtn op uJołłnpa.r,&rłoloru łoun§ols lgeJło [ouusldo suzcpod
qcdctzpoqJBz BluBlualln ! 1foąnper ngsecord BluBulA9J (d,rłouorl4alo-on^ouo[ qduz) łtgu
_oJlłalo qcduurelqod qn1 qcfuu,tłuppo dqzc11 rualualupól8z,rłn z [o,łł.ouoI oltuJoJ ,rł zsldulg
(')'(HO)IN (o']oIJ (')'(HO)IN
'o']IJ +
* ozH + +
:tuol€tueqcs
ez elupo8z w(upołr nłslmopoJg łr e8ergez,rd
npos (1)nuerolqc Łcoruod ęz (uDnnp nłuel}oJopo^\ op nłuelloJopo,Ąe oru€ruelln (Dnnp
t(tłd z), lz,pez' 8 loz [ew'elnu.lo; PMou/PlnłPul']))], g€,ż [ a! uPpPz
,
(n) nulu nłualloJ op o.łł(,,tuzcdrełoJrue'f uló [oqo
of,topusuz odrrłosu,tł>1) duzrlwaqc JalłBJBtIJ ,[e7d,tłod fuusldo qgsods łt (n)npgu
I9aDIo
D1uelloJopo^Ą BluulAfrlllfzlyo 1[crlue"r eluuu^Ą9J [euocg,uls [e,rłouo[ alIuJoJ ,tł zsldu;i
,npos nłueltoJop
-o./v\ tuo^uzor o8supołr J€Itup€u ou€pop (u)nnp nłJolqc IueJo^uZoJ ruńuporvr z ąrvrgqo;d oq
,oz,pez'Bloz ,z€,l
t(ud t) leu'ełnLuJoJ pMou/elnłpLtl']))] L aluepez
,I00Z .
€ t€ Z sJ€ ^ \
,7't4stvtezcut141 ,1 :erłr.elspod e51
'ouotc;ol1of ozllDul t auzctla,loay {utllspo4 ,ouzcĄtlouo zlwaqJ 'o1uezc.re141
,
fi n)nnp łeueltoJopołr ńuleuru qouJezl lvr Izpotłc
,Itu€s€1Kł z efn?eu ale'Śpesez szJeluJpBu M
-ezrd 1euelloJopo1ń ua1 t§zceluelln ulełlĄdrK pod
,npos nłuelloJopo1( ruo,,!\trzor o8eupon wewełrazp
óls ezczsndzololu GDnnp łeuolloJopoł\
pod (1)nplru łos ruo^uzoJ oEsupołr z pęso fivruąuolelz o>1ei óls ecŁrłs Gt)nnp łouolloJopolĄ
,
vepez op ef>e ruro;u ; v E, v L-, Z,E, t L
,
nceld wp1lalrĄ M Bzvlo7 uluu,rł,{ruf zJlo nsaJ
-o.td o8e,łł.o1sdurezrd ,7 ndap ,1 ,rł zsldup
1 ndąa ;[c4uer Bluuu^rgJ fe,rłoązcalstzc apuro;
'
LOOZerl\?zsJel!\
,16 ,H-,) :eurelspod e51
'nwaqc u,mtpuadruo4 ausazcowoN te8utuue11 ,y'relgrqc5 te8g1qcsuoln€T
,1 srdele llr
ł€ly\u}smod ńr9p1 '11npord ńlriroze? tu€s uą zen ozela7 ouzclląeru Łfelsłtod oEezc
nltuńzvr łr '(n)elEółr tuelłueltr z llc>leu órs eleppod 'etuetuelln qcetudols qc(u7gl qcgłrp eu ef
-nd5lsńłr oze|e7 uJńJg}ł M'vzelez,. łouel} Ńnulńząo ',7 atdele łl 'eludólseN ,(,I dele) (1)elEółl
tr>Iuol} €Iu€Iuelln nl4npo.1d o?anoze? I żo€ec tueluezJo^/ńln z (1)el8órvr uretlus1l z (111)ezep1
DIuoIł 1|cleer eu eEslod ncstd ruIłIeI^l M Eze|e4 ricąnpo;d lełrols,(tuezrd dele ńzsłuet4
,6,pez'LLO7)alM)azl 'elnulo; eMou/pln}eLu ']))] ,
tQłd t) Lt,v l aluppez
fau[ńloutwoza1 1[slwoy [aulonua) aup)n]Ow otunpoz aulout6ń.tg
 Chemia'Zbiorzadańmaturalnych.Lata20l0-202l.Poziomroz'zerzony

lnformacja do zadań 14.35.-14.36.

złotojest doskonalę kowalnymżółtymmetalem o silnym poĘsku,
w czystej postaci jest sto-
złota z innymi metalami,
suŃowo miękkie, więc w wyrobach jubilerskich stosuje się stopy
np. srebrem lub miedzią , Zawartośćczystego złotaw tych
wyrobach podaje się w jednostkach
złotaw stoPie, Qo oznacza,
złanychkaratarrń.Jeden karat odpowiadaIl24 zawartości masowej
ulega reakcjom
że czystezłoto jest 24-karatow",Żłotojest metalem szlachetnym, więc trudno
m,in, chlorkowy kom_
chemicznym. Roztwar za sięw wodzie królewskiej ,przy czympowstaje
pleks złota(III), co ilustruje poniższe równanie:
Au + HNo3 + 4HCl * AuClł + H+ + No + z}j.żo
Na podstawie: J. Minczęwski,z.Marczenko, Chemia
rł?";:":,';rrr1,';:r:ł,:::;;,T':;;:i"*ł:';łr?

[CKE, matura/stara formuła, maj 201 B,zad,16,

(1 pkt)]
Zadanie 14.35.
jeśliinformacja jest praw_
oceńo czy podane poniżej informacje są prawdziwe.zaznacz Ę
dziwa, albo F - jeślijest fałszywa.
i siarkowego(Vl),
Woda królewska to mieszanina stężonych kwasów: azotowego(V)

powstał w wyniku reakcji roztwarzania złota, ma liczbę

Jon centralny w chlorkowym kompleksie złota(lll), który

gaz, który w kontakcie z powietrzem barwi się na kolor

Podczas reakcji roztwarzania złota wydzielał się bezbarwny

Zadanie 14.36. [CKE, matura/staraformuła, maj 201B,zad,lZ, (2 pkt)]

złota, aby
obliczo ile gramów czystego złota na|eży stopić z 10 gramami l,S_karatowego
otrzy mać zloto 1 8-karatowe.

Zadanie14.37.[CKE,matura/nowaformuła,czerwiec2o18,zad,14.(3pkt)]
na schemacie,
Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg zilustrowano

KMnOo(aq)

W obu probówkach wytrącił się brunatny osad,

pobieranych elektronów
A. Napiszw formie jonowej z uwzględnieniem oddawanych lub
(zapis jonowo_ellktronowy) równania procesu redukcji i procesu
utleniania zacho,
fakt,,żejednym
dzących w probówce I podczas opisanego doświadczenia.uwzględnij
z substratów obu procesów jest woda,
probówceI, oraz podaj na_
B. oceńo jaki jest odczyn roztworu po zakończeniu reakcji w
zwę anionu zawieralącego siarkęo który powstał w wyniku
reakcji chemicznej prze-
biegającej w probówce II.
 ll
I
!łild np§fl(MOd l11Ąd ulaluaznuez pazld
l4m9qold
]eunN
nJO/vuzo] PMJP8
,łalfłd
nlcÓf,tłt od f,,ł^J.Bq zBJo {ołńłd qcfrrłolułaurualu3zJ.nuBz pazJd il I I qcBł^{9q
^ĄgJo^Ąlzol
-oJd łl' (f,uruq nłBJq o Ó[cururo;q qnl) nJo^ĄlzoJ Ó,lrruq fepoa ,Ólaqul Łzs7luod fiulodnzn
,LL,pez '6167 ralnuazl'elnulo; eMou/eJnłeul ']))] .6E
t(}łd t) t l alupppz
,nJo^\JZoJ
fłr.req buelulz oue,ĄĄomJesqoez scl\\gqo"rd iep7e4 M Eluezcpelm§op €Iu€,/KJ1 el.sezc utńu,łłedo4
(be)'gl6y
,elc€rueqcs vsśzszluod
€u ou€^\ołsnllzeIUeZcp?I1Y\§op Esrqezr4,qc€ł1K9qoldqcŚulelzppo lłcg,,Kp łt Óls qcńcblnpleuz
(1)erqsrs (n)nueloze,ĄgJoAJzoJ op ouozJnu€z'nląlu I Izpelru :Il€low llcglwp z eueuo4ńłr Hłrqd
ńunueqzaq *6V
!łsa!qa!u *z[)
ńuo;atz *,!N
n]OM}Z0] PMJP8 u0[
.(uol sue.rq&rr
qcz(cŁfe;srłrez lrrglolr.lzo.I qc,,(upolyl ńłueq ecbzlślopelceulo;ut lsereuepod IIoqą lezszluod 16
,
ov, n L-, 6E, v L
vepez op PFeWJołul
,l;os ,t
j d [a1 ńz;;olpl{q 3bleal e1ol (|||)pzp|az nłlo|l,p nlom}zol o6aupoiu op o6au;os nsełn1 aluepo6
,ulńu;os ,(
l d uasem1 ulńuozóls az ezeloz lbleal nllu(nł nł;eul{zl}0 puzotll (|||)pzpIaz łaloIq)
,ńu131oqo
l d u{zrpo eu (|||)pzpIaz n1lo;q: lgnnyol ńupo6 l
,u,łrukslu; 6u,urzp,łłu.łd (4złeuz
1sa[ 19a[ -,{ qnl 1saI u[cuurro;ul 11§a[
-vZ,ewlzp&urd bs (1|uzulo? nłJoltłłełbzłflopafcururo;u1 fe4uod euupod {zc 'gac6
,sL,pez'6LOZ[.ew 'ełnLuJo} pJe}s/eln}pul ']))] .8€.ż
t(}łd t) [ a!ueppz
fau[ńlout woz63 t fst woy fau au p) n]Dw Dt uopoz au 1ou t 6ńlg
1oĄua)
F
 Poziom rozszerzony
Chemia. Zbior zadan maturalnych, Lata 2010_202l
.

czerwiec 2019,zad, t Z, (1 pkt)]

Zadanie 14.4O. [CKE, matura/nowa formuła,
i napis z wzór tego kationu, który jest najsil_
Spośród kationów: Ag*o Cu2*, Ni2*, wybierz
niejszym utleniaczem.

maj}O}O,zad, 1B, (2 pkt)]

Zadanie 14.4L [CKE, matura/nowa formuła,
poniższym schemacie:
przeprowa dzonodoświadczenie, którego przebieg zilustrowano na
,drn3
wodny roztwór KOH o stęzeniu 0,1 mol
2 cm3 6 cm3
1 cm3

0,1 mol ,dm-3

] cm3 wodnego roztworu ZnSOoo stężeniu

A. podaj numery probóweko w których

po zakończeniu doświadczenia pozostał biały
osad wodorotlenku cynku,
reakcji, która zaszła w probówce III,
B. Napisz w lbrmie jonowej skróconej równanie
jest jon kompleksowy o liczbie koordynacyj_
uwzględnijo że jednym z produktow
nej 4.

(3 pkt)]
Zadanie 14.42.[CKE, matura/nowa formuła, maj2021,zad,18,

w kolbach oznaczonych numerami I i il

znajdowały się dwa różnęklarownę roztwory
o żółtej
jednej substancji wYbra-
barwie. Każdy zroztworów otrzymanoprzezrozp|Lszczęnie w wodzie
(NHo)rCroo, (NH.)rCrror'
nej spośród: FeCl,, KrCroa, KMnoa, MnSoa,

DoroztworuwkolbieIdodanowodnyroztwórwodorotlenkusoduizaobserwowanowydzie]la-
zapachu, Stwierdzonotakże,ze w mieszaninie
nie się bezbarwne go gazro charakterystycznym
żółty, Do roztworu w kolbie II dodano wodny
nie wytrącił się zadei osad i że roztwór pozostŃ
o, że roztwór pozostał klarowny' aIę zmteniłbarwę
roztwór kwasu siarkowego(vD i stwierjzon roz_
_ z żółtĄna pomarań do uzyskanej mieszaniny dodano nadmiar wodnego
"ło*ą.Kiedy stał się Żółty inie zaobserwowano wydzielanta
tworu wodorotlenku sodu, roztwór po*.ot.. "
gaA).
chemicznych wybierz i napiszwzór związ_
I. spośród wymienionych powyż e! związków
I na początku doświadczenia,
kuo któreg o roztwói znajdował się w kolbie
reakcji, która zaszław kolbie II:
II. Napisz w formie jonowej skróconej równanie
. po dodaniu wodnego roztworu H2SO4 do zawarlości kolby,
. po dodaniu nadmiaru wodnego roztworu NaOH.
 ,t, oluuztlnó, oupo[ ! o quzt!^A luo!§o e[ndĘsdlł eJzJel§
,rgzm fns,irup
_bzł o1alglą ,16.nropo,rłolfiółr (,fulodnrfi) dulurn1>1nrlslgd qn1 ,(ulurnlłnJł§
,1,7.,pez'oLoz leu'eJn}eu':l))] , L,9 [ aluPpez
I(}łd t)
.ńuzltto1owot,l*alazs,o16bll2;ottlopbz1,olbfru]tuDuluDzsalw7awtpd,)au)ouotll,]aLIl
,obozńlautlod ,ńlawo[luoua,2;ou1oltql'ouzlńldo7o,tod7o1aw1o1)o/suu]_sp/OuzlńĄawoa6
/DlńołaP!>lzs_Duawoz!,ńł,lto41upol1ńłaoruoa4nu/ńMol!}uł\aP_wZuDl.paw,uo!]D>loqD>l
)Lrńpprltt _ o[l>1oal1dlow
,\!upo],D/ńo>!!u/Ao>l)o111 o1n6al irlwtp/!Fnłńłsqns/DMab\^o1spod
]9ZM'obozńPfuqńt1 'ńu
_6ts _ aluozb1^,ńuoruroidnlńuodru67ńup)nł>lrułsł9d7ńu1olnryn)]s -
-a41oopńl,ńuo41oo14ńl,ńuatp,auzlńlowonŃopouol6bu,lu141o,ńua>11o,ńuo>11o79ponol6b111
aMozrn|ł ernołs
ńlopołrol6§ly1,9 1
.(ooS.H goNg) ]se|X lues€^e) ,(KunjfiJęeq elelsozod 7 Ł4serqslu ółr,leq elntulńzrd)
/
Jgna}zoJ r (elnEee; eru / ruopo^ *"ru.flzpńłr
z elnłeel / DIuoItr oEsrvrozeE ruetuslstzp,Qvr z
,(ńułrJeqzeq sląsozod 7
gztohYlzolruńuozcgsrczoJ ł\
eln8eer) vpavJ (1n)oEełrołJ€Is nS€^\ł
ruopoly\ Iueluelelzp1tlt z eln?eu / nłuell
tlserqsru ółr_req sinullńzrdj JgłĘzoJ r (elnEesr olu /
ns€/ńł azlolĘzol ruńuozcgetczoJ
oftenoze|Iu3luelolzp śl5zaln}eaĄ vpetw (n)oEszwoloz€ ^t\
B;ovpz"",7,..i#fi;;'Tj;
o d zrelq,fu1,
1
-?Bł,lĄ qcduupo d p grgods 7pel,rł,odp o b upe [ 19eqp
,ńuleuruq
śunsaqzeq óts
łElg1zp
_ouo^Jezc JoIoł eu brs łElgJ1wztusz.rletrvrod z elcł€truoł,rł ftglł 'zeE
lłzs€Iq nul3zInIIEż od
_rftvr
qłrgqord tc9opei;^\ęz'nIwzIEo I x ns€ł\ł ezlolĘzo1 rvr ieuezps1ru
'ollvzlłooĘIel>1ełrgqord9FowMeZe,auelzpaluqzs€IqouozlnlJezlłc€Jołu
.fi6)oEeł\o>IJ€Is ns€^Ał Jg^u
_zolqcĄ16 ns€./ńł lg!Ę7loJńupołr śuozctlenzo"l r (n)oEs/ńoloze
qc9^\p
_zor ńuporvr śuozctlenzo, ,.r,rlrr"ppo óls ś7enopleuz gc€łA9qoJd qcńuozceuzoelu
^l
eMou/P] n}Pul']))], EF, 1 ! a! uepPz
t(łłdz),zz, pez, lZoZ |ew'ełnLuJoJ
otuopoz aulout6ńt6
Ńf,ńr^wr6l ;tr!*oy [au1ol]ua7 aup)n]Dw