You are on page 1of 52

Translated from English to Turkish - www.onlinedoctranslator.

com

William Stallings
Bilgisayar organizasyonu
ve Mimarlık
10buBaskı
© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken,
NJ. Her hakkı saklıdır.
+ Bölüm 7
Giriş çıkış

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


Adres Satırları

Sistem
Veri Hatları
Otobüs

ol L in
Kontrol s

G/Ç Modülü

Bağlantılar
Çevresel
cihazlar

Şekil 7.1 Bir G/Ç Modülünün Genel Modeli

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+
Harici Cihazlar

Üç
-Dış ortam ile bilgisayar arasında
veri alışverişi için bir yol kategoriler:
sağlayın
-İnsan tarafından okunabilir
- Bilgisayar kullanıcısı ile iletişim
kurmaya uygundur
-Bir G/Ç modülü bağlantısıyla - Video görüntüleme terminalleri (VDT'ler),
bilgisayara bağlanma yazıcılar

-Bağlantı kontrol, durum ve veri


-Makine tarafından okunabilir
alışverişi için kullanılır
G/Ç modülü ile harici cihaz - Ekipmanla iletişim kurmaya
uygundur
arasında
- Manyetik disk ve bant sistemleri,
sensörler ve aktüatörler
-Çevresel cihaz
-İletişim
- Bir G/Ç modülüne bağlı harici
bir cihaz - Terminal, makine tarafından
okunabilen bir cihaz veya başka bir
bilgisayar gibi uzak cihazlarla iletişim
kurmaya uygundur
© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.
Kontrol Durum Veri bitleri
gelen sinyaller sinyaller gidiş ve dönüş
G/Ç modülü G/Ç modülü G/Ç modülü

Kontrol Tampon
Mantık

Dönüştürücü

Veriler (cihaza özel)


gidiş ve dönüş
çevre

Şekil 7.2 Harici Cihazın Blok Şeması

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+ Klavye/Monitör En yaygın araçlar
bilgisayar/kullanıcı etkileşimi
Kullanıcı girdiyi şu yolla sağlar:
tuş takımı
Uluslararası Referans Alfabesi
Monitör verileri görüntüler
(IRA)
bilgisayar tarafından sağlanan

- Temel değişim birimi karakterdir


- Her karakterle ilişkili bir kod vardır
Klavye Kodları
- Bu koddaki her karakter benzersiz bir
7 bitlik ikili kodla temsil edilir.
- Kullanıcı bir tuşa bastığında, klavyedeki
-128 farklı karakter temsil edilebilir dönüştürücü tarafından yorumlanan ve
ilgili IRA kodunun bit modeline çevrilen
bir elektronik sinyal üretir.
- Karakterler iki türdendir:
- Yazdırılabilir

- Üzerine basılabilen alfabetik, - Bu bit modeli bilgisayardaki G/Ç


sayısal ve özel karakterler modülüne iletilir
kağıt veya ekranda görüntülenen
- Kontrol - Çıkışta, IRA kod karakterleri G/Ç
- Karakterlerin yazdırılmasının veya
modülünden harici bir cihaza iletilir
görüntülenmesinin kontrol edilmesiyle ilgili
- Örnek satır başıdır
- Dönüştürücü kodu yorumlar ve belirtilen
- Diğer kontrol karakterleri iletişim karakteri görüntülemek veya istenen
prosedürleriyle ilgilidir
kontrol fonksiyonunu gerçekleştirmek
için gerekli elektronik sinyalleri çıkış
cihazına gönderir.
© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.
Bir G/Ç modülünün ana işlevleri
aşağıdaki kategorilere ayrılır:
Kontrol ve zamanlama
• Dahili kaynaklar ve harici cihazlar arasındaki trafik akışını koordine eder

İşlemci iletişimi
• Komut kod çözme, veri, durum raporlama, adres tanımayı içerir

Cihaz iletişimi
• Komutları, durum bilgilerini ve verileri içerir

Veri arabelleğe alma


• Cihaz ve bellek hızlarını dengelemek için gerekli ara belleğe alma işlemini gerçekleştirir

Hata tespiti
• İletim hatalarını algılar ve raporlar

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


Arayüz Arayüz
Sistem Veriyolu Harici cihaz

Veri
Veri Kayıtları Harici
Cihaz
Veri Durum
Arayüz
çizgiler
Mantık
Durum/Kontrol Kayıtları Kontrol

Adres
Veri
çizgiler Harici
G/Ç Cihaz
Durum
Mantık Arayüz
Kontrol Mantık
Kontrol
çizgiler

Şekil 7.3 Bir G/Ç Modülünün Blok Şeması

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+ Programlanmış G/Ç
G/Ç işlemleri için üç teknik
mümkündür:
-Programlanmış G/Ç
-İşlemci ile G/Ç modülü arasında veri alışverişi yapılır
-İşlemci, kendisine G/Ç işleminin doğrudan kontrolünü sağlayan bir programı
yürütür
-İşlemci
bir komut verdiğinde G/Ç işlemi tamamlanana kadar
beklemelidir
-İşlemci G/Ç modülünden daha hızlıysa bu, işlemci zamanının boşa
harcanmasına neden olur

-Kesintiye dayalı G/Ç


-İşlemci bir G/Ç komutu verir, diğer talimatları yürütmeye devam eder ve
G/Ç modülü işini tamamladığında G/Ç modülü tarafından kesintiye
uğrar.
-Doğrudan bellek erişimi (DMA)
-G/Ç modülü ve ana bellek, işlemci müdahalesi olmadan doğrudan
veri alışverişi yapar
© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.
Tablo 7.1
G/Ç Teknikleri

Hayır sözünü kesiyorum Iinterrupts kullanımı

G/Ç'den belleğe aktarım Programlanmış G/Ç Kesintiye dayalı G/Ç


işlemci aracılığıyla

Doğrudan G/Ç'den belleğe Doğrudan bellek erişimi (DMA)


Aktar

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+
G/Ç Komutları

-Bir işlemci tarafından adreslendiğinde bir G/Ç modülünün


alabileceği dört tür G/Ç komutu vardır:

1)Kontrol
- bir çevre birimini etkinleştirmek ve ona ne yapacağını söylemek için kullanılır

2)Ölçek
- bir G/Ç modülü ve çevre birimleriyle ilişkili çeşitli durum
koşullarını test etmek için kullanılır

3)Okumak
- G/Ç modülünün çevre birimden bir veri öğesi almasına ve bunu
dahili bir ara belleğe yerleştirmesine neden olur

4)Yazmak
- I/O modülünün veri yolundan bir veri öğesi almasına ve
ardından bu veri öğesini çevre birimine iletmesine neden olur

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


Sayı Okuma Sayı Okuma CPU G/Ç Sayı Okuma CPU DMA'sı
komut CPU G/Ç komut Bir şey yap blok komutu Bir şey yap
G/Ç modülü G/Ç modülü başka G/Ç modülüne başka

Durumu oku Durumu oku Durumu oku


Yarıda kesmek Yarıda kesmek
G/Ç G/Ç İşlemci G/Ç DMA'nın
G/Ç İşlemci
modül modül modül DMA İşlemci

Olumsuz

hazır Sonraki talimat


Kontrol etmek Hata Kontrol etmek Hata
durum durum durum durum (c) Doğrudan hafıza erişimi
Hazır Hazır

Kelimeyi oku Kelimeyi oku


G/Ç'den G/Ç CPU'su G/Ç'den G/Ç CPU'su
Modül Modül

Kelime yaz Kelime yaz


CPU belleği CPU belleği
hafızaya hafızaya

HAYIR HAYIR
Tamamlamak? Tamamlamak?

Evet Evet
Sonraki talimat Sonraki talimat
(a) Programlanmış G/Ç (b) Kesintiye dayalı G/Ç
Şekil 7.4 Bir Veri Bloğunun Girilmesine İlişkin Üç Teknik
© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.
G/Ç Talimatları
Programlanmış G/Ç ile işlemcinin bellekten aldığı G/Ç ile ilgili talimatlar ile
işlemcinin talimatları yürütmek için bir G/Ç modülüne verdiği G/Ç komutları
arasında yakın bir yazışma vardır.

G/Ç modülleri aracılığıyla bağlanan her G/Ç cihazına benzersiz bir


tanımlayıcı veya adres verilir

Şekli
İşlemci ne zaman
bir G/Ç verir Bellek eşlemeli G/Ç
talimat bağlıdır komut,
harici cihazların komut şunları içerir
takıldığı yolda istenilen adres
ele alinan cihaz

Böylece her bir G/Ç modülü Bellek konumları ve G/Ç aygıtları Tek bir okuma satırı ve tek bir yazma
yorumlamak gerekir için tek bir adres alanı vardır otobüste hat gerekli
adres satırları
olup olmadığını belirlemek
komut kendisi içindir

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+
G/Ç Eşleme Özeti

-Bellek eşlemeli G/Ç


-Cihazlar ve bellek bir adres alanını paylaşır
-G/Ç tıpkı bellek okuma/yazma gibi görünür
-G/Ç için özel komut yok
-Çok çeşitli bellek erişim komutları mevcuttur

-İzole G/Ç
-Ayrı adres alanları
-G/Ç veya bellek seçme hatlarına ihtiyacınız var

-G/Ç için özel komutlar


-Sınırlı set

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


76 5 43 2 1 0
516 Klavye giriş veri kaydı

76 5 43 2 1 0
Klavye giriş durumu
517
ve kontrol kaydı

1 = hazır 1'e ayarlayın


0 = meşgul okumaya başla

ADRES TALİMAT İŞLENEN YORUM


200 AC'yi yükle "1" Yük akümülatörü
AC'yi saklayın 517 Klavye okumayı başlat
202 AC'yi yükle 517 Durum baytını al
İşaret = 0 Yük AC ise 202 Hazır olana kadar döngü

Dallanma 516 Veri baytını yükle

(a) Bellek eşlemeli G/Ç

ADRES TALİMAT İŞLENEN YORUM


200 G/Ç'yi yükle 5 Klavye okumayı başlat
201 G/Ç testi 5 Tamamlanıp tamamlanmadığını kontrol edin

Şube Hazır Değil 201 Tamamlanana kadar döngü


İçinde 5 Veri baytını yükle

(b) Yalıtılmış G/Ç

Şekil 7.5 Bellek Eşlemeli ve Yalıtılmış G/Ç

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


Kesintiye Dayalı G/Ç
Programlanmış G/Ç ile ilgili sorun, işlemcinin G/Ç
modülünün veri alımı veya iletimi için hazır olması
için uzun süre beklemek zorunda olmasıdır.

Bir alternatif, işlemcinin bir modüle bir G/Ç


komutu vermesi ve ardından başka yararlı işler
yapmasıdır.

G/Ç modülü daha sonra işlemciyle veri alışverişine


hazır olduğunda hizmet istemek için işlemciyi
kesecektir.

İşlemci veri aktarımını gerçekleştirir ve önceki


işlemine devam eder

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


Donanım Yazılım

Cihaz denetleyicisi veya


diğer sistem donanımı
kesinti veriyor
Geri kalanını kaydet
süreç durumu
bilgi
İşlemci kaplamaları
akımın yürütülmesi
talimat

Süreç kesintisi
İşlemci sinyalleri
teşekkür
kesinti
İşlem durumunu geri yükle
bilgi
İşlemci PSW'yi zorluyor
ve PC kontrol
yığınına
Eski PSW'yi geri yükleyin
ve bilgisayar

İşlemci yeni yükleniyor


Kesintiye dayalı
PC değeri

Şekil 7.6 Basit Kesinti İşleme

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


T-M T-M
e N +1
Kontrol Kontrol
Yığın Yığın
T T
N +1 E+L
programı programı
Tezgah Tezgah

e Başlangıç e Başlangıç

Yarıda kesmek Genel Yarıda kesmek Genel


Hizmet Kayıtlar Hizmet Kayıtlar
E+L Rutin E+L Rutin
Geri dönmek
T Geri dönmek
T-M
Yığın Yığın
Işaretçi Işaretçi

İşlemci İşlemci

T-M T

N N
N +1 Kullanıcılar
N +1 Kullanıcılar

programı programı

Ana Ana
Hafıza Hafıza

(a) Kesinti talimattan sonra meydana gelir


(b) Kesintiden dönüş
N konumunda

Şekil 7.7 Bir Kesinti İçin Bellek ve Kayıtlardaki Değişiklikler

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


TASARIM SORUNLARI

• Çünkü birden fazla


G/Ç olacak
modüller nasıl
işlemci
hangisi olduğunu belirlemek

İki tasarım cihaz yayınladı


yarıda kesmek?
sorunlar ortaya çıkıyor
uygulamak • Birden fazla ise
G/Ç'yi kesme: kesintiler var
nasıl oldu
yapar mı
işlemci karar ver
hangisine
işlem?

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+ Cihaz Tanımlaması
Dört genel teknik kategorisi ortak
kullanımdadır:
- Çoklu kesinti hatları
- İşlemci ile G/Ç modülleri arasında Soruna en
- basit yaklaşım
- Sonuç olarak, birden fazla hat kullanılsa bile, her hatta birden fazla I/O modülünün bağlı olması
muhtemeldir.

- Yazılım anketi
- İşlemci bir kesinti algıladığında, görevi hangi modülün kesintiye neden olduğunu belirlemek için her bir G/
Ç modülünü yoklamak olan bir kesme hizmeti rutinine dallanır.
- Zaman tükeniyor

- Papatya zinciri (donanım yoklaması, vektörlenmiş)

- Kesinti onay hattı, modüller aracılığıyla zincirleme bağlanır. Vektör - G/Ç


- modülünün adresi veya başka bir benzersiz tanımlayıcı
- Vektörlü kesme - işlemci, vektörü uygun cihaz hizmeti rutinine bir işaretçi olarak kullanır ve ilk önce
genel bir kesme hizmeti rutini yürütme ihtiyacını ortadan kaldırır

- Otobüs tahkimi (vektörlü)


- Bir G/Ç modülü, kesme istek hattını yükseltmeden önce ilk önce veri yolunun kontrolünü ele
- geçirmelidir. İşlemci kesmeyi algıladığında kesme onay hattında yanıt verir. Daha sonra talepte
- bulunan modül vektörünü veri hatlarına yerleştirir.

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


Köle
82C59A
yarıda kesmek

denetleyici
Harici cihaz 00 IR0
Harici cihaz 01 IR1 Dahili

IR2
IR3
IR4
IR5
IR6
Harici cihaz 07 IR7

Köle Usta
82C59A 82C59A
yarıda kesmek yarıda kesmek 80386
denetleyici denetleyici işlemci
Harici cihaz 08 IR0 IR0
Harici cihaz 09 IR1 Dahili IR1 Dahili GİRİŞ
IR2 IR2
IR3 IR3
IR4 IR4
IR5 IR5
IR6 IR6
Harici cihaz 15 IR7 IR7

Köle
82C59A
yarıda kesmek

denetleyici
Harici cihaz 56 IR0
Harici cihaz 57 IR1 Dahili

IR2
IR3
IR4
IR5
IR6
Harici cihaz 63 IR7

Şekil 7.8 82C59A Kesinti Denetleyicisinin Kullanımı

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


PA3 1 40 PA4
Güç + 5V PA2 2 39 PA5
Grup A
tedarik GND Grup
G/Ç PA1 3 38 PA6
A Bağlantı noktası A

kontrol
(8) PA7 - PA0 PA0 4 37 PA7
RD 5 36 WR
CS 6 35 Sıfırla

Çift yönlü ben Grup A GND 7 34 D0


veri yolu Veri Bağlantı noktası C
G/Ç A1 8 33 D1
otobüs üst (4) PC7 - PC4 A0 9 8255A32 D2
tampon
D7 - D0 PC7 10 31 D3
8 bit Grup B PC6 11 30 D4
dahili Bağlantı noktası C
G/Ç PC5 12 29 D5
Alt(4) PC3 - PC0
veri yolu PC4 13 28 D6
RD PC3 14 27 D7
Okumak/
WR PC2 15 26 V
yazmak Grup Grup B
A1 kontrol PC1 16 25 PB7
B
A0 Bağlantı noktası B G/Ç
mantık kontrol (8) PB7 - PB0 PC0 17 24 PB6
Sıfırla
PB0 18 23 PB5
CS
PB1 19 22 PB4
PB2 20 21 PB3
(a) Blok diyagramı (b) Pim düzeni

Şekil 7.9 Intel 8255A Programlanabilir Çevre Birimi Arayüzü

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.
Yarıda kesmek

rica etmek

C3 A0 R0
A1 R1
A2 R2
A3 R3
GİRİŞ A4 R4 TUŞ TAKIMI
LİMAN
A5 R5
A6 Vardiya

A7 Kontrol

C4 Veriler hazır
C5 Kabullenmek

82C55A
B0 S0
B1 S1
B2 S2
B3 S3
ÇIKTI
B4 S4 GÖRÜNTÜLEMEK

LİMAN
B5 S5
B6 Geri tuşu
B7 Temizlemek

C1 Veriler hazır
C2 Kabullenmek
C6 Körleme
C0 C7 Hattı temizle
Yarıda kesmek

rica etmek

Şekil 7.11 82C55A'ya Klavye/Ekran Arayüzü

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


Programlanmış ve Kesintiye Dayalı
G/Ç'nin Dezavantajları

-Heriki G/Ç biçimi de iki doğal dezavantaja


sahiptir:

1)G/Ç aktarım hızı, işlemcinin bir cihazı test etme


ve servis verme hızıyla sınırlıdır

2)İşlemci, bir G/Ç aktarımının yönetilmesiyle


bağlantılıdır; Her G/Ç aktarımı için bir dizi
talimatın yürütülmesi gerekir

+
-Büyük hacimli verilerin taşınması gerektiğinde daha verimli
bir teknik kullanılır.Doğrudan bellek erişimi (DMA)

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


Veri
saymak

Veri hatları Veri


kayıt olmak

Adres
Adres satırları kayıt olmak

DMA'ya istek
DMA'dan onay
Kontrol
Yarıda kesmek
mantık
Okumak

Yazmak

Şekil 7.12 Tipik DMA Blok Şeması

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


Zaman

Talimat Döngüsü

İşlemci İşlemci İşlemci İşlemci İşlemci İşlemci


Döngü Döngü Döngü Döngü Döngü Döngü

Gidip getirmek Kod Çöz Gidip getirmek Uygulamak Mağaza İşlem


Talimat Talimat İşlenen Talimat Sonuç Yarıda kesmek

DMA Yarıda kesmek

Kesme noktaları Kesme noktası

Şekil 7.13 Bir Komut Döngüsü Sırasındaki DMA ve Kesme Kesme Noktaları

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


İşlemci DMA G/Ç G/Ç Hafıza

(a) Tek veriyolu, müstakil DMA

İşlemci DMA DMA Hafıza

G/Ç

G/Ç G/Ç

(b) Tek veri yolu, Entegre DMA-I/O

Sistem veri yolu

İşlemci DMA Hafıza

G/Ç veri yolu

G/Ç G/Ç G/Ç

(c) G/Ç veriyolu

Şekil 7.14 Alternatif DMA Yapılandırmaları

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


İşlemci

Veri yolu

DREQ

HRQ
8237 DMA Ana Disk
yonga hafıza denetleyici
HLDA DACK

Adres veriyolu

Kontrol veri yolu (IOR, IOW, MEMR, MEMW)

DACK = DMA onayı DREQ =


DMA talebi HLDA = HOLD
onayı HRQ = HOLD talebi

Şekil 7.15 8237 Sistem Veri Yolunun DMA Kullanımı

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+
Fly-By DMA Denetleyicisi

Veriler geçmez ve 8237 dört tane içeriyor


DMA çipinde DMA kanalları
saklanmaz • Programlanmış
• DMA yalnızca G/Ç bağımsız
bağlantı noktası ile Kayıt yoluyla hafızadan • Aktif olan herhangi biri
hafıza hafızaya yapabilir • 0, 1, 2 ve 3 olarak
• İki G/Ç bağlantı noktası numaralandırılmıştır
veya iki bellek konumu
arasında değil

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


Biraz Emretmek Durum Mod Tek Maske Tüm Maskeler

Temizle/ayarla
Hafızadan- Kanal 0'da
D0 kanal 0 maskesi
bellek E/D TC'ye ulaştı
Kanal seç biraz
Kanal seçimi
maske ucu
Kanal 0 Temizle/ayarla
Kanal 1'de
D1 adres tutma kanal 1 maskesi
TC'ye ulaştı
E/G biraz
Tablo 7.2
Temizle/ayarla
Kanal 2'de var Maskeyi temizle/ayarla
D2 Denetleyici E/D kanal 2 maskesi
TC'ye ulaştı biraz

Intel
Doğrula/yaz/ biraz

aktarımı oku
Temizle/ayarla
Normal/karşılaştır Kanal 3'te
D3
zamanlama TC'ye ulaştı
kanal 3 maskesi
biraz
8237A
D4
Sabit/döner Kanal 0
Oto-
başlatma
Kayıtlar
öncelik rica etmek
E/G
Adres
Geç/uzatılmış Kanal 0 artış/ Kullanılmamış
D5
seçimi yaz rica etmek azalma
Kullanılmamış
seçme

DREQ duygusu Kanal 0


D6
aktif yüksek/düşük rica etmek

Talep/tek/
DACK anlayışı Kanal 0
D7 blok/kademeli
aktif yüksek/düşük rica etmek
mod seçimi
E/D = etkinleştir/devre dışı bırak
TC = terminal sayısı

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+
Doğrudan Önbellek Erişimi (DCA)

-DMA, ağ G/Ç'si için veri hızlarındaki dramatik artışlar nedeniyle


artan talebi karşılayacak şekilde ölçeklenemiyor

-Talep, öncelikle veritabanı sunucuları ve diğer yüksek performanslı


sistemlere ve bunlardan büyük miktarda veri aktarımını
gerçekleştirmek için 10 Gbps ve 100 Gbps Ethernet anahtarlarının
yaygın şekilde konuşlandırılmasından geliyor.

-Başka bir trafik kaynağı da gigabit aralığındaki Wi-Fi'den


geliyor

-3,2 Gbps ve 6,76 Gbps hızlarını destekleyen ağ Wi-Fi cihazları


yaygın olarak kullanılabilir hale geliyor ve kurumsal sistemlerde
talep yaratıyor

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.
Önbellekle İlgili Performans Sorunları

Ağ trafiği, paketler veya protokol veri birimleri adı verilen bir dizi protokol bloğu biçiminde iletilir.

En düşük veya bağlantı seviyesi protokolü tipik olarak Ethernet'tir, böylece her gelen ve giden veri bloğu,
yük olarak daha yüksek seviyeli protokol paketini içeren bir Ethernet paketinden oluşur.

Daha yüksek seviyeli protokoller genellikle Ethernet üzerinde çalışan İnternet Protokolü (IP) ve IP
üzerinde çalışan İletim Kontrol Protokolüdür (TCP).

Ethernet verisi, bir TCP başlığı ve bir IP başlığına sahip bir veri bloğundan oluşur.

Giden veriler için Ethernet paketleri, G/Ç denetleyicisi veya ağ arabirim denetleyicisi (NIC) gibi çevresel
bir bileşende oluşturulur.

Gelen trafik için, G/Ç denetleyicisi Ethernet bilgilerini çıkarır ve TCP/IP paketini ana bilgisayar CPU'suna iletir

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+
Önbellekle İlgili Performans Sorunları

Bir DMA şemasında, bir


uygulama veri iletmek
istediğinde, bu veriyi ana
bellekte uygulama tarafından
atanan bir ara belleğe yerleştirir.
• Çekirdek bunu ana bellekteki bir sistem
arabelleğine aktarır ve gerekli TCP ve IP
Her ikisi için de giden başlıklarını oluşturur; bunlar da sistem

ve gelen belleğinde arabelleğe alınır.


• Paket daha sonra NIC aracılığıyla aktarılmak

çekirdek trafiği, üzere DMA aracılığıyla alınır.


• Bu aktivite sadece ana hafızayı değil aynı

ana hafıza, zamanda önbelleği de meşgul eder


• Gelen trafik için sistem ve uygulama
ve önbellek hepsi arabellekleri arasında benzer aktarımlar
gereklidir
işin içinde

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+
Paket Trafiği Adımları:

Gelen
Dışa dönük
-Paket geliyor
-Paket aktarımı talep edildi
-DMA
-Paket oluşturuldu
-NIC ana bilgisayarı kesintiye uğratır

-Çıkış işlemi çağrıldı


-Tanımlayıcıları ve başlıkları
alın -DMA aktarımı
-Önbellek hatası oluşuyor
-NIC tamamlanma sinyali veriyor

-Başlık işlendi
-Sürücü arabelleği serbest bırakır

-Aktarılan yük

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+
Doğrudan Önbellek Erişim Stratejileri

Bellek denetleyicisindeki DCA işlevi,


Bu DCA formu yalnızca aşağıdakiler için geçerlidir: veriler kullanılabilir hale gelir gelmez Bu, çekirdeğin veri paketini sistem
gelen ağ trafiği çekirdeğe bir ön getirme ipucu gönderir. arabelleğinden önceden getirmesini sağlar
Sistem belleği

Gelen paketler için


Paket ve paket
çekirdek verileri okur Intel'de uygulandı
tanımlayıcı bilgileri Bu verilere
arabellekten alır ve Xeon işlemci hattı,
yalnızca erişilir erişmesine gerek yok Önbellek enjeksiyonu
paketi aktarır Doğrudan olarak anılır
çekirdek tarafından sistem sistem arabelleği yeniden
bir yük Veri G/Ç
arabelleğine bir kez
uygulama arabelleği

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.
+
G/Ç Fonksiyonunun Gelişimi

1.CPU doğrudan bir çevre birimi


4.G/Ç modülüne DMA aracılığıyla
aygıtını kontrol eder. belleğe doğrudan erişim sağlanır.
Artık aktarımın başlangıcı ve bitişi
2.Bir denetleyici veya G/Ç modülü dışında, CPU'yu dahil etmeden bir
eklenir. CPU'nun kullandığı veri bloğunu belleğe veya belleğe
olmadan programlanmış G/Ç taşıyabilir.
sözünü keser.
5.G/Ç modülü, özel bir donanıma
sahip, başlı başına bir işlemci
3.2. adımdaki konfigürasyonun aynısı olacak şekilde geliştirildi
kullanılır, ancak artık kesintiler G/Ç için uyarlanmış komut seti
kullanılmaktadır. CPU'nun bir G/Ç
işleminin gerçekleştirilmesini 6.G/Ç modülünün kendine ait bir yerel
bekleyerek zaman harcamasına belleği vardır ve aslında başlı
gerek kalmaz, böylece verimlilik başına bir bilgisayardır. Bu
artar. mimariyle çok sayıda G/Ç cihazı
minimum CPU kullanımıyla kontrol
edilebilir.
© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.
Veri ve
adres kanalı
ana belleğe
Seçici
kanal

Kontrol sinyali BEN/


Ö G/Ç
CPU'ya giden yol devam rulman Denetleyici

(a) Seçici

Veri ve
adres kanalı
ana belleğe
Çok-
perküsyon çekici

kanal
Kontrol sinyali
CPU'ya giden yol G/Ç
Denetleyici

G/Ç
Denetleyici

G/Ç
Denetleyici

G/Ç
Denetleyici

(b) Çoklayıcı

Şekil 7.18 G/Ç Kanal Mimarisi

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+ Evrensel Seri Veri Yolu (USB)
-Çevresel bağlantılar için yaygın olarak kullanılır

-Daha yavaş hızlı cihazlar için varsayılan arayüzdür

-Yaygın olarak kullanılan yüksek hızlı G/Ç

-Birden fazla nesilden geçti


- USB1.0
-Tanımlanmış birDüşük hız1,5 Mbps veri hızı veSon sürat12 Mbps USB 2.0 hızı
-
-480 Mbps USB 3.0 veri hızı sağlar
-
- Yüksek hızlı otobüs çağrıldıSüper hızUSB 2.0 veriyoluna paralel olarak
- Sinyal verme hızıSüper hız5 Gbps'dir, ancak sinyalleme ek yükü nedeniyle
kullanılabilir veri hızı 4 Gbps'ye kadardır
- USB3.1
- Adı verilen daha hızlı bir aktarım modunu içerirSüper Hız+
- Bu aktarım modu, 10 Gbps'lik bir sinyalleşme hızına ve 9,7 Gbps'lik teorik
kullanılabilir veri hızına ulaşır

-Hiyerarşik ağaç topolojisine sahip yerel bir ağ oluşturmak için cihazlara bağlanan
bir kök ana bilgisayar denetleyicisi tarafından kontrol edilir

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+ FireWire Seri Veri Yolu
-Kişisel bilgisayarlar, iş istasyonları ve sunucular gibi daha küçük sistemlerde
kullanılmak üzere küçük bilgisayar sistemi arayüzüne (SCSI) alternatif
olarak geliştirildi

-Amaç, ana bilgisayar ve süper bilgisayar sistemleri için geliştirilen hantal


ve pahalı I/O kanalı teknolojilerinden kaçınırken, yüksek I/O hızlarına
yönelik artan talebi karşılamaktı.

-Yüksek Performanslı Seri Veri Yolu için IEEE standardı 1394

-Tek bir bağlantı noktasına 63 adede kadar cihazın bağlı olduğu bir papatya zinciri
yapılandırması kullanır

-1022 FireWire veri yolu köprüler kullanılarak birbirine bağlanabilir

-Bilgisayar sistemini kapatmaya veya sistemi yeniden yapılandırmaya gerek


kalmadan çevre birimlerinin bağlanıp çıkarılmasını mümkün kılan
çalışırken takma olanağı sağlar

-Otomatik konfigürasyon sağlar

-Sonlandırma yoktur ve sistem, adresleri atamak için otomatik olarak bir


yapılandırma işlevi gerçekleştirir

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+
SCSI
-Küçük Bilgisayar Sistem Arayüzü

-Çevresel aygıtları küçük ve orta büyüklükteki bilgisayarlara bağlamak için


bir zamanlar yaygın olan standart

-Daha küçük sistemlerde popülerliğini USB ve FireWire'a kaptırdı

-Yüksek hızlı sürümler, kurumsal sistemlerde yığın bellek desteği açısından popüler
olmaya devam ediyor

-Fiziksel organizasyon, standardın oluşturulmasına bağlı olarak 16


veya 32'ye kadar cihazı destekleyebilen paylaşılan bir veri yoludur.

-Veri yolu, önceki nesillerde 16 bitlik ve sonraki nesillerde 32


bitlik bir veri yolu genişliğiyle seri yerine paralel iletim sağlar.

-Hızlar, orijinal SCSI-1 spesifikasyonunda 5 Mbps'den


SCSI-3 U3'te 160 Mbps'ye kadar değişir.

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+
Yıldırım

-En yeni ve en hızlı çevre


birimi bağlantısı
teknolojinin genel amaçlı
kullanıma sunulması

-Apple'ın işbirliğiyle Intel


tarafından geliştirildi
-Her yönde 10 Gbps'ye kadar
-Bu teknoloji veri, video, ses ve çıkış ve bağlı çevre birimlerine
gücü sabit diskler, RAID dizileri, 10 Watt'a kadar güç sağlar
video gibi çevre birimleri için tek
bir yüksek hızlı bağlantıda
birleştirir.
yakalama kutuları ve ağ
arayüzleri

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+
InfiniBand

-Üst düzey sunucu pazarını hedefleyen G/Ç spesifikasyonu

-İlk versiyon 2001'in başlarında yayınlandı

-IBM zEnterprise ana bilgisayar serisi tarafından büyük ölçüde güvenilmektedir

-Standart, işlemciler ve akıllı I/O cihazları arasındaki veri akışına


yönelik bir mimariyi ve spesifikasyonları tanımlar

-Depolama alanı ağı ve diğer büyük depolama yapılandırmaları


için popüler bir arayüz haline geldi

-Sunucuların, uzak depolamanın ve diğer ağ cihazlarının merkezi bir


anahtar ve bağlantı yapısına bağlanmasını sağlar

-Anahtar tabanlı mimari 64.000'e kadar sunucuya,


depolama sistemine ve ağ cihazına bağlanabilir

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+
SATA
PCI Ekspres

-Seri İleri Teknoloji Ataşmanı


-Çok çeşitli tür ve hızdaki çevre
birimlerini bağlamak için
yüksek hızlı veri yolu sistemi
-Diskdepolama sistemleri için bir
arayüz

-Cihazbaşına maksimum 300 Mbps


olmak üzere 6 Gbps'ye kadar veri
hızları sağlar

-Masaüstü bilgisayarlarda, endüstriyel


ve gömülü uygulamalarda yaygın
olarak kullanılır

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+
ethernet
-Baskın kablolu
ağ teknolojisi
-Veriyolu tabanlıdan anahtar
-100 Gbps'ye kadar veri hızlarını ve birkaç
tabanlıya geçti
metreden onlarca km'ye kadar
mesafeleri destekleyecek şekilde -Veri hızı periyodik olarak
geliştirildi büyüklük sırasına göre
arttı
-Kişiseldesteğin sağlanmasında -Tüm cihazların doğrudan
vazgeçilmez hale geldi anahtara bağlı olduğu
bilgisayarlar, iş istasyonları, merkezi bir anahtar
sunucular ve büyük veri vardır
depolama aygıtları
büyük ve küçük organizasyonlar -Ethernetsistemleri şu anda 100
Gbps'ye kadar hızlarda
-Deneysel veri yolu tabanlı 3 Mb/ mevcuttur
sn'lik sistem olarak başladı

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+ Wifi -Anten teknolojisi
olarak kablosuz
iletim teknikleri ve kablosuz
-Baskın kablosuz İnternet
protokol tasarımı geliştikçe,
erişim teknolojisidir
IEEE 802.11 komitesi daha
-Artık bilgisayarları, tabletleri, akıllı yüksek hızlarda Wi-Fi'nin yeni
telefonları ve video kameralar, sürümleri için standartlar
televizyonlar ve termostatlar gibi sunabildi
diğer elektronik cihazları birbirine
bağlıyor
-Mevcut sürüm, maksimum 3,2
-İşletmelerde vazgeçilmez bir Gbps veri hızına sahip
araç haline geldi 802.11ac (2014)'tir
Çalışan üretkenliğini ve ağ
etkinliğini artırmak

-Halka açık erişim noktaları, çoğu halka


açık yerde ücretsiz İnternet erişimi
sağlayacak şekilde önemli ölçüde
genişledi

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


Sistem başına ≤ 60 bölüm

Kanal alt sistemi başına ≤ 15 bölüm

Bölüm Bölüm Bölüm Bölüm


Alt kanallar Alt kanallar Alt kanallar Alt kanallar

Kanal Kanal Kanal Kanal 4 kanal


Alt sistem Alt sistem Alt sistem Alt sistem alt sistemler

Kanal Kanal Kanal Kanal

≤ 256 kanalkanal başına alt sistem

Sistem başına ≤ 1024 bölüm

Şekil 7.19 IBM EC12 G/Ç Kanalı Alt Sistemi Yapısı

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


Şekil 7.20
IBM zEC12 G/Ç Çerçeveleri-Önden Görünüm

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


1 kitap 2. Kitap 3. Kitap 4. Kitap
Hafıza Hafıza Hafıza Hafıza

PU PU PU PU PU PU PU PU PU PU PU PU

SC1, SCO SC1, SCO SC1, SCO SC1, SCO

PU PU PU PU PU PU PU PU PU PU PU PU

PCIe (8X) PCIe (8X) HCA2 (8X) HCA2 (8X)

PCIe PCIe PCIe PCIe InfiniBand InfiniB ve


anahtar anahtar anahtar anahtar çoklayıcı çoklayıcı

Kanallar Limanlar

fiber Kanal 10 Gb/sn ESCON 1 Gb/sn


denetleyici Ethernet denetleyicisi Ethernet denetleyicisi

G/Ç Kafesi ve G/Ç Çekmecesi


PCIe G/Ç Çekmecesi

Şekil 7.21 IBM EC12 G/Ç Sistem Yapısı

© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.


+ Özet
Giriş çıkış
Bölüm 7
-Kesintiye
dayalı G/Ç
-Harici cihazlar
-İşlemeyi kesme
-Klavye/monitör
-TASARIM SORUNLARI
-Disk sürücüsü -Intel 82C59A kesinti denetleyicisi
-G/Ç modülleri -Intel82C55A programlanabilir
-Modül işlevi çevre birimi arayüzü
-Doğrudan Önbellek Erişimi
-G/Ç modülü yapısı
-Paylaşılan son düzey önbelleği kullanan
-Programlanmış G/Ç DMA
-Programlanmış G/Ç'ye genel bakış -Önbellekle ilgili performans
-G/Ç komutları/talimatları sorunları
-Doğrudan önbellek erişim stratejileri
-Doğrudan bellek erişimi
-Doğrudan veri G/Ç
-Programlanmış ve kesintiye dayalı
G/Ç'nin dezavantajları -G/Ç kanalları ve işlemciler
-DMA işlevi -G/Ç fonksiyonunun gelişimi
-G/Ç kanallarının özellikleri
-Intel 8237A DMA denetleyicisi
© 2016 Pearson Education, Inc., Hoboken, NJ. Her hakkı saklıdır.

You might also like