Phan-Tich-Thiet-Ke-He-Thong-Thong-Tin - Nguyen-Tran-Minh-Thu - Chuong-5.-Mo-Hinh-Hoa-Du-Lieu - (Cuuduongthancong - Com)

Đại học Khoa Học Tự Nhiên
Khoa Công Nghệ Thông Tin
PHÂN TÍCH THIẾT KẾ HỆ

THỐNG THÔNG TIN
BM Hệ Thống Thông Tin

Khoa Công Nghệ Thông Tin
ĐH Khoa Học Tự Nhiên TPHCM
Chương 3 - Khởi tạo và xây dựng kế hoạch hệ
Phần I
thống
GV. Ths. Nguyễn Trần Minh Thư 1
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
Mô hình hóa dữ liệu
Nội dung chi tiết
 Giới thiệu
 Mô hình thực thể kết hợp
 Mô hình thực thể kết hợp mở rộng
 Sưu liệu cho mô hình
 Phương pháp phân tích dữ liệu
 Qui tắc mô hình hóa quan niệm dữ liệu
 Tiêu chuẩn chọn lựa khái niệm
Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin ©2007 Khoa CNTT - ĐH KHTN TPHCM 3
Giới thiệu
 Mô hình hóa dữ liệu là 1 kỹ thuật

 Tổ chức dữ liệu
−Phân tích khía cạnh tĩnh của hệ thống
−Biểu diễn cấu trúc dữ liệu ở mức quan niệm
 Tạo sưu liệu cho dữ liệu
Mức nhận thức
Quan niệm
Tổ chức
Vật lý
Thành phần
Dữ liệu Xử lý
Mô hình thực thể kết hợp
 Entity Relationship Diagram (ERD)

 Được giới thiệu bởi Chen, 1976
 Phổ biến rộng rãi trong thiết kế quan niệm
dữ liệu
 ANSI công nhận mô hình chuẩn, 1988
 Gồm
 Mô hình nguyên thủy
 Mô hình mở rộng
Mô hình thực thể kết hợp (tt)
 Khái niệm
 Thực thể (0,n) (1,1)
 Thể hiện
 Thuộc tính
(1,n)
 Mối kết hợp

(0,n)
 Vai trò
(0,n) (0,n)
 Bản số (0,n)
Thực thể
 Biểu diễn 1 lớp khái niệm trong thế giới

thực
 Trực quan
−Con người: nhân viên, sinh viên, khách hàng…
−Nơi chốn: phòng học, chi nhánh, văn phòng…
−Đối tượng: sách, máy móc, sản phẩm, xe…
−Sự kiện: đăng ký, bán hàng, đặt trước, yêu cầu…
 Không trực quan

−Tài khoản, thời gian, khóa học, khả năng, nguồn
vốn…
Thực thể (tt)
 Ký hiệu
Tên thực thể
Danh từ hoặc cụm danh từ
 Ví dụ
Nƣớc giải khát Khách hàng Đơn đặt hàng
Mối kết hợp
 Biểu diễn sự kết hợp hệ ngữ nghĩa giữa 2

hay nhiều thực thể
 Sự kiện nối kết
 Mối quan hệ vật lý
 Ký hiệu
Tên mối kết hợp
Động từ hoặc cụm động từ
Mối kết hợp (tt)
 Ví dụ Khách hàng Nƣớc giải khát

Đặt
Con ngƣời Sống ở Thành phố
Sinh tại
Môn học
Nhân viên Quản lý
Ngày Buổi học Lớp học
Mối quan hệ phản thân

Mối quan hệ đa phân
Vai trò
 Biểu diễn ngữ nghĩa của một thực thể

tham gia vào mối kết hợp
 Ký hiệu
Tên thực thể Tên vai trò Tên vai trò Tên thực thể
Tên mối kết hợp
Động từ hoặc cụm động từ
Vai trò (tt)
 Ví dụ
Làm việc tại Gồm có
Nhân viên Làm việc Phòng ban
Được quản lý bởi
Là người quản lý
Thông thƣờng tên-mối-kết-hợp sẽ lấy 1 trong các

tên-vai-trò (ta bỏ qua tên-vai-trò)
Bản số
 Ràng buộc về số lượng các thực thể tham

gia vào mối kết hợp
 Ký hiệu bởi 1 cặp (min, max)

 Min : qui định giá trị tối thiểu các thực thể khi
−Giá trị đi từ 0, 1, 2, … đến k (k là hằng số)
 Max : qui định giá trị tối đa các thực thể khi
−Giá trị đi từ 1, 2, … đến n
Bản số (tt)
 Ví dụ
Làm việc tại Gồm có
Nhân viên Làm việc Phòng ban
0,1 1,n
Được quản lý bởi

0,1 1,1 0,n
Con ngƣời Sống ở Thành phố
0,n 1,1 0,n

Sinh tại
Là người quản lý
Bản số (tt)
 Phân loại mối kết hợp dựa vào bản số

E1 R E2
min,max min,max
 Một – Một max(E1,R)=1 & max(E2,R)=1
 Một – Nhiều max(E1,R)=1 & max(E2,R)=n
 Nhiều – Một max(E1,R)=n & max(E2,R)=1
 Nhiều – Nhiều max(E1,R)=n & max(E2,R)=n
Thể hiện
 Thể hiện của thực thể

 Sự xuất hiện cụ thể của các phần tử
Khách hàng Giáo viên
Khách hàng A Giáo viên 1
Khách hàng B Giáo viên 2
Khách hàng C Giáo viên 3
… …
Thể hiện (tt)
 Thể hiện của mối kết hợp

 Tổ hợp không trùng lắp các thực thể tham gia
vào mối kết hợp
Giảng Môn học

Giáo viên dạy
1,n 1,n
gv1 gv1,mh1 mh1
gv2 gv2, mh1 mh2
gv3 gv3, mh2 mh3
gv1, mh3
gv2, mh1
Thuộc tính
 Biểu diễn đặc trưng của

 Thực thể
 Mối kết hợp
 Ký hiệu
Tên thuộc tính
Thuộc tính (tt)
 Ví dụ
Họ tên Mã học phần

Sinh viên Kết quả Học phần
Mã số 1,n 1,n Tên học phần
Số tín chỉ
Điểm
sv1(A, 1) sv1, hp1, 6 hp1(01, CSDL, 4)
sv2(B, 2) sv2, hp1, 7 hp2(02, CNPM, 4)
sv3(C, 3) sv3, hp2, 8 hp3(03, CTDL, 4)
sv1, hp3, 9
Thuộc tính (tt)
 Ví dụ
Ngày đến
Họ tên Tên
1,1 0,n
Số CMND Con ngƣời Sống ở Thành phố Diện tích
Nghề nghiệp Dân số
(0,n) Học vị
1,1 0,n
Sinh tại
Có 1 bằng
Có nhiều bằng Ngày sinh
Không có bằng
Sử dụng bản số cho những thuộc tính đa trị
Mô hình thực thể kết hợp mở rộng
 Bổ sung vào mô hình thực thể kết hợp

 Thuộc tính kết hợp
 Định danh
 Tổng quát hóa
 Tập con
 Mối kết hợp mở rộng
Cấu trúc phân cấp
 Thiết lập cấu trúc cây phân cấp giữa các

thực thể
Tổng quát
E
E1 E2 E3
Chuyên biệt
 E là một tổng quát hóa của 1 nhóm thực thể

E1, E2, E3 khi
−Mỗi đối tượng của lớp E1, E2, E3 cũng là đối tượng
của lớp E
Ví dụ
XE
XE TẢI XE BUS XE HƠI
NHÂN VIÊN Thuộc PHÒNG BAN
THƢ KÝ KỸ SƢ NV QUẢN LÝ
Ví dụ
N ÔNG NHÂN VIÊN
NHÂN VIÊN
T NH NH NG
Cấu trúc phân cấp (tt)
 Tính kế thừa
 Thực-thể-chuyên-biệt kế thừa thuộc tính và
mối kết hợp của thực-thể-tổng-quát
A E R E’
B E1 E2 C
Số PN Số PX
PHIẾU NHẬP PHIẾU XUẤT
Ngày nhập Ngày xuất
(1,n)
(1,n)
SL nhập CT
CT SL xuất
NHẬP XUẤT
(0,n)
(0,n) NVLIỆU
Mã NVL
Tên NVL
ĐV tính
Số chứng từ CT Mã NVL
CHỨNG TỪ NVLIỆU
Ngày chứng từ (1,n) CTỪ (0,n) Tên NVL
ĐV tính
Số lượng
PHIẾU PHIẾU
NHẬP XUẤT
 Nguyên tắc
 Xây dựng thực-thể-chuyên-biệt khi xác định
được đặc trưng riêng của nó
 Xây dựng thực thể tổng quát khi xác định
được các đặc trưng chung của các thực thể
−Tái sử dụng
 Tính bao phủ

 Sự tương quan giữa thực-thể-tổng-quát và
thực-thể-chuyên-biệt
 Gồm
−Toàn phần (t-total)

−Bán phần (p-partial)
−Riêng biệt (e-exclusive)
−Chồng chéo (o-overlaping)
 Toàn phần
 Tất cả các phần tử của các thực thể chuyên
biệt phủ toàn bộ tập phần tử của thực thể
tổng quát
 Bán phần
 Các phần tử của các thực thể chuyên biệt
không phủ toàn bộ tập phần tử của thực thể
tổng quát
 Riêng biệt
 Phần tử của thực thể chuyên biệt này không
là phần tử của thực thể chuyên biệt khác
 Chồng chéo
 Phần tử của thực thể chuyên biệt này có thể
là phần tử của thực thể chuyên biệt khác
Tập tổng quát Tập tổng quát
Tập Tập Tập (t,e)

(p,o) chuyên chuyên chuyên
Tập
biệt biệt biệt
chuyên
biệt
Chuyên biệt bán phần, chồng lắp Chuyên biệt toàn phần, riêng biệt
Tập tổng quát Tập tổng quát
Tập chuyên biệt Tập

chuyên
Tập biệt
(p,e) chuyên (t,o)
Tập chuyên biệt
biệt
Chuyên biệt bán phần, riêng biệt Chuyên biệt toàn phần, chồng lắp
Ví dụ
XE CON NGƢỜI
p, e
(t, e)
XE TẢI XE BUS XE HƠI

ĐÀN ÔNG PHỤ NỮ
NHÂN VIÊN Thuộc PHÒNG BAN

p, o
THƢ KÝ KỸ SƢ NV QUẢN LÝ
Ví dụ
I
(t, e) (p, e)
N ÔNG NHÂN VIÊN
(t, o) (p, o)
NHÂN VIÊN
T NH NH NG
Tập con
 Là trường hợp đặc biệt của tổng quát hóa

 Chỉ có 1 thực thể chuyên biệt
Họ tên Mã số KH
CÔNG-NHÂN KHÁCH HÀNG
Địa chỉ Tên KH
(p, e) (p, e) Điên thoại
- KHÁCH QUEN
NG-XUYÊN Ngày ký
Mức công nợ
hợp đồng
Sự tƣơng quan luôn là bán phần & riêng biệt
Thuộc tính kết hợp
 Là 1 nhóm các thuộc tính có liên hệ

Số nhà
Đường
I Quận (0,1)
(0,n) Thành phố
Quốc gia
Số CMND
(0,1)
NHÂN KHẨU CMND Ngày lập
Nơi lập
Định danh
 Tập hợp các thuộc tính có tính chất đặc

trưng duy nhất nhằm phân biệt tất cả các
thể hiện của thực thể
 Ký hiệu
Định danh 1 thuộc tính
Định danh 2 thuộc tính trở lên
Định danh (tt)
 Gọi I là tập hợp

 I = {A1, A2, …, An, E1, E2, …, Em}
 n 0, m 0, n+m 1
 I là định danh
 (1) Không có 2 thể hiện của E có chung 1 giá
trị định danh
 (2) Nếu bỏ bớt đi 1 Ai hay Ei thì (1) không còn
đúng
Định danh (tt)
 Phân loại
 Đơn giản (m+n=1)
 Bên trong (m=0)
 Bên ngoài (n=0)
 Phối hợp (m>0 & n>0)
Ví dụ
Định danh bên trong/đơn giản Định danh bên trong kết hợp
Họ tên
I Số CMND I
Ngày sinh
I = {Số CMND} Định danh con người
I = {Họ tên, Ngày sinh}
Định danh bên trong kết hợp

ĐƠN HÀNG SẢN PHẨM
NHÂN VIÊN Số thứ tự Số đơn
hàng (1,n) (0,n)
(1,1)
Của Liên quan
Thuộc
(0,n) (1,1) (1,1)
BỘ PHẬN CT ĐƠN HÀNG

Mã bộ phận Số thứ tự
INV = {Số thứ tự, BỘ PHẬN} I1CTDH = {ĐƠN HÀNG, SẢN PHẨM}
I2CTDH = {ĐƠN HÀNG, Số thứ tự}
Mối kết hợp mở rộng
 Là mối kết hợp được định nghĩa trên ít

nhất 1 mối kết hợp khác
E1 R1 E2 E1 R1 E2
R3
R2 E3 R2 E3
E4
Cung định hướng cho biết

R2 định nghĩa trên R1
Bài tập
 Bài toán Quản Lý Giáo Vụ

 Lưu trữ các thông tin về sinh viên, môn học,
giáo viên, lớp học và các học kỳ trong từng
niên khóa
 Lập danh sách mở các môn học cho một lớp
trong một học kỳ
 Phân công giảng dạy môn học được mở cho
một giáo viên
 Lưu thông tin đăng ký môn học của sinh viên
trên môn học được mở
 Ghi nhận điểm kết quả học tập của sinh viên
Bài tập
Địa chỉ Mã SV
Số học phần Mã MH SINH VIÊN
MÔN HỌC Tên sinh viên
Tên MH
(0,n)
(0,n)
(0,n) ĐĂNG
MỞ KÝ
MH Điểm
Học kỳ
Niên học HỌC KỲ (0,n)
(0,n)
Ngày bắt đầu (0,1)
Ngày kết thúc Mã lớp
LỚP
Tên lớp
Sĩ số
Mã GV PHÂN
GIÁO VIÊN
Tên GV CÔNG
(0,n)
 Giới thiệu
 Tiêu chuẩn chọn lựa
Sƣu liệu cho mô hình
 Thực hiện việc mô tả cụ thể các kết quả

đã xây dựng
 Mục đích
 Giúp nhóm thiết kế có cái nhìn tổng thể về
kết quả
 Khi cần chỉnh sửa trên 1 chi tiết nào sẽ thấy
được sự ảnh hưởng

 Là phương tiện trao đổi giữa các thành viên
tham gia xây dựng HTTT
 Giới thiệu
Phƣơng pháp phân tích dữ liệu
 Luật căn bản
 Chiến lược phân tích lược đồ

 Dùng để tinh chế lược đồ quan niệm
−Tập hữu hạn các chuyển đổi cần áp dụng cho lược
đồ ban đầu để tạo ra lược đồ cuối cùng
 Được chia thành
−Luật căn bản trên xuống
−Luật căn bản dưới lên
Luật căn bản
 Xét ví dụ
(a) Lƣợc đồ khởi điểm
CON NGƢỜI Sống ở NƠI CHỐN
Chuyển đổi
(b) Lƣợc đồ kết quả
CON NGƢỜI Sống ở THÀNH PHỐ
Thuộc
QUỐC GIA
Luật căn bản (tt)
 Lược đồ ở mức quan niệm được tạo ra sau

1 quá trình xử lý lặp đi lặp lại
 Bắt đầu bằng phiên bản chưa hoàn chỉnh
 Thực hiện các chuyển đổi
 Tạo ra phiên bản cuối cùng
Luật căn bản (tt)
 Tính chất của chuyển đổi

 Đều phải có 1 lược đồ khởi điểm, 1 lược đồ
kết quả
 Ánh xạ tên giữa 2 lược đồ
 Các khái niệm trong lược đồ kết quả phải kế
thừa tất cả các kết nối đã xác định trong lược

đồ khởi điểm
Luật căn bản trên xuống
STT Luật căn bản Lƣợc đồ khởi điểm Lƣợc đồ kết quả
Thực thể mối kết hợp

T1
giữa 1 hay nhiều thực thể
Thực thể tổng quát hóa

T2
Thực thể tập con
Thực thể Các thực thể

T3
không có mối quan hệ
Mối kết hợp Mối kết hợp

T4
song song
Mối kết hợp Thực thể

T5
và các mối kết hợp
T6 Phát triển thêm thuộc tính
Phát triển thêm thuộc tính

T7
kết hợp
T8 Tinh chế thuộc tính
Ví dụ
THÀNH PHỐ
CON NGƢỜI
NƠI CHỐN Thuộc CON NGƢỜI

(a) ứng dụng luật T1 QUỐC GIA (b) ứng dụng luật T2
GIẢI THƢỞNG
CON NGƢỜI CON NGƢỜI
Liên hệ Sống ở Sinh tại

GIẢI NOBEL đến
GIẢI OSCAR THÀNH PHỐ THÀNH PHỐ
(c) ứng dụng luật T3 (d) ứng dụng luật T4
Ví dụ (tt)
KHÁCH HÀNG
KHÁCH HÀNG
Của
Thuê HỢP ĐỒNG THUÊ
Liên
NHÀ quan
(e) ứng dụng luật T5 NHÀ
Mã số
SINH VIÊN SINH VIÊN Tên sinh viên

Phái
(f) ứng dụng luật T6 Ngày sinh
Ví dụ (tt)
Số nhà
CON NGƢỜI CON NGƢỜI Địa chỉ Đường
Phường
(g) ứng dụng luật T7 Quận
Thành phố
Ngày
Ngày Ngày Tháng
Năm
Thông tin Tình trạng sức khoẻ

sức khoẻ Ngày tiêm chủng cuối
(h) ứng dụng luật T8
Luật căn bản dƣới lên
STT Luật căn bản Lƣợc đồ khởi điểm Lƣợc đồ kết quả
B1 Giai đoạn tạo thực thể
B2 Giai đoạn tạo mối kết hợp
Giai đoạn tổng quát hóa

B3
(tập con)
B4 Cấu trúc các thuộc tính
Cấu trúc các thuộc tính

B5
kết hợp
Ví dụ (tt)
NHÂN VIÊN CON NGƢỜI
QUẢN LÝ
NHÂN VIÊN QUẢN LÝ
(a) Ứng dụng luật B3
Số nhà
CON NGƢỜI Họ tên CON NGƢỜI
Đường phố
CON NGƢỜI Giới tính Thành phố
Họ tên
Giới tính Tuổi
Tuổi (b) Ứng dụng luật B4 Số nhà
CON NGƢỜI Địa chỉ Đường phố
Thành phố
(c) Ứng dụng luật B5

 Trên xuống (top-down)
 Dưới lên (bottom-up)
 Phối hợp (mixed)
 Trong ra ngoài (inside-out)
Chiến lƣợc trên xuống
ng
ng
Ví dụ
 Ứng dụng Quản lý nhân chủng học
Thông tin nhân chủng học Lƣợc đồ khởi tạo
Thông tin về Liên quan Thông tin về

con ngƣời đến vị trí
Tinh chế lần 1
Ví dụ
Tinh chế lần 2

(T2, T4)
Sinh
tại
CON NGƢỜI VỊ TRÍ

Sống ở
ĐÀN ÔNG PHỤ NỮ QUỐC GIA THÀNH PHỐ
Ví dụ

Tinh chế lần cuối
(T1, T6)
(1,1) Sinh tại (0,n)
Họ tên
Ngày sinh Tên
CON NGƢỜI (0,n) VỊ TRÍ
Chiều cao (1,n) Dân số
Sống ở
Cân nặng
Số
QUỐC GIA THÀNH PHỐ
ĐÀN ÔNG PHỤ NỮ năm
(1,1)
Châu lục Thuộc

Chức danh Tên con gái
(0,n)
Tên MIỀN
Ví dụ
 Ứng dụng Quản lý cửa hàng NGK

Lƣợc đồ khởi tạo
Thông tin bán Liên Thông tin mua

NGK quan NGK
Liên Liên Thông tin

Thông tin
quan NGK quan mua NGK
bán NGK
1 2
Tinh chế lần 1
Ví dụ

Thông tin bán lẻ Chi tiết
NGK bán lẻ
Tinh chế thông
NGK tin bán NGK
Thông tin xử lý Chi tiết
đặt NGK xử lý đặt
Chi tiết
HOÁ ĐƠN BÁN LẺ NGK
hóa đơn
Chi tiết
ĐƠN HÀNG
đặt Chi tiết
giao
Của
KHÁCH HÀNG Cho HOÁ ĐƠN

GIAO HÀNG
Ví dụ

Đơn giá Số lượng Mã số
Số HĐ Chi tiết Tên NGK

HOÁ ĐƠN NGK
hóa đơn ĐVTính
Ngày HĐ (1,n) (0,n)
Loại
Trị giá Hiệu
(0,n)
HOÁ ĐƠN Đơn giá bán
GIAO HÀNG Chi tiết
đơn hàng
Số lượng đặt
(0,n)
Cho
(1,1) (1,n)
Mã KH
Số ĐH
ĐƠN HÀNG Của KHÁCH HÀNG Tên khách hàng
Ngày đặt
(1,1) (1,n)
Trị giá đơn Điện thoại
hàng Địa chỉ giao hàng
Tinh chế cuối cùng
Chiến lƣợc dƣới lên
Lĩnh vực ứng dụng cung cấp các thông tin
Lĩnh vực ứng dụng chi tiết về cấu trúc từ: báo cáo, tập tin, sổ
sách, chứng từ
n
Các đặc trưng của đối tượng sẽ được thu thập
(thuộc tính)
Kết hợp các đặc trưng thu thập để hình thành các thực thể,
n mối kết hợp, định danh, …
Lƣợc đồ cuối
Ví dụ
Tuổi đàn ông Tuổi phụ nữ Tên thành phố

Tên quốc gia
Chiều cao Chiều cao
Dân số Dân số
đàn ông phụ nữ
quốc gia thành phố
Tên đàn ông Tên phụ nữ
Cân nặng Cân nặng

Châu lục
Tên con gái Tên miền
Chức danh
Thu thập các đặc trƣng của các thành phần trong hệ thống
Ví dụ

Họ tên đàn ông Họ tên phụ nữ
Tuổi đàn ông ĐÀN ÔNG Tuổi phụ nữ
Chiều cao PHỤ NỮ
Chiều cao
đàn ông
phụ nữ
Cân nặng Cân nặng
đàn ông Chức danh phụ nữ
Tên con gái
Tên thành phố

Tên quốc gia QUỐC GIA THÀNH PHỐ
Dân số Dân số thành phố
quốc gia
Châu lục Tên miền MIỀN
Kết hợp các đặc trƣng để hình thành thực thể
Ví dụ

CON NGƢỜI Xây dựng khái niệm
trừu tƣợng hóa
Họ tên đàn ông
Họ tên phụ nữ
Tuổi đàn ông Tuổi phụ nữ
Chiều cao Chiều cao
Cân nặng Chức danh Cân nặng Tên con gái
đàn ông phụ nữ VỊ TRÍ
Tên thành phố

Tên quốc gia
QUỐC GIA Dân số THÀNH PHỐ
Tên miền MIỀN Dân số
quốc gia thành phố
Châu lục
Ví dụ

Họ tên
Ngày sinh Tên
Sống ở
Cân nặng
Số QUỐC GIA THÀNH PHỐ

năm
(1,1)
Châu lục Thuộc

(0,n)
Tên MIỀN
Xác định mối kết hợp, bản số & định danh
Chiến lƣợc trong ra ngoài
Lĩnh vực ứng dụng
Các thực thể quan trọng

m quan trọng nhất và nổi bật
Lƣợc đồ
khởi điểm
Phát triển thêm các khái niệm

Lƣợc đồ Phát triển theo “vết
có liên quan đến khái niệm
trung gian dầu loang”
khởi điểm
Lƣợc đồ cuối
Ví dụ

Phát triển lần thứ 1
Họ tên
Ngày sinh Tên
Sống ở
Cân nặng

năm
(1,1)
Châu lục Thuộc

Phát triển lần thứ 2
(0,n)
Phát triển lần thứ 3 Tên MIỀN
Ví dụ
 Quản lý yêu cầu sách của nhà khoa học (NKH)
• Sau khi nhận được phiếu yêu cầu (PYC), NKH điền vào
PYC sách cần mua và gởi lại cho nhân viên nghiệp vụ.
Nhân viên này tiếp nhận PYC và lưu lại chờ ngày xử lý.
• Đến thời điểm hết hạn qui định nộp. Nhân viên nghiệp vụ
tập hợp tất cả các PYC và xử lý:
 Kiểm tra PYC có sách nào sách nào không thuộc danh mục sách có thể
đặt hay không? hoặc PYC có tổng trị giá có không vượt quá số ngân sách
được cấp cho NKH hay không?
• Nếu một trong hai điều kiện trên không thoả thì nhân viên
sẽ thông báo cho NKH để điểu chỉnh.
• Nếu cả hai điều kiện đều thoả thì nhân viên sẽ phân loại
các sách cần đặt trên tất cả các PYC theo từng nhà cung
ứng (NCU).
• Lập đơn đặt sách gởi đến cho từng NCU và thông báo cho
NKH ngày dự kiến nhận sách.
Ví dụ
 Ứng dụng Quản lý yêu cầu sách
Tên sách
Số phiếu Số lượng Mã sách Đơn giá Phát triển lần thứ 1
Ngày (1,n) (0,n) (1,1) Yêu (1,n) NHÀ CUNG Mã số

PYC Chi tiết SÁCH Tên NCC
Trị giá PYC YC cầu CẤP
Địa chỉ
Tình trạng (1,1) (0,n) Số trang (1,n)
Ngôn ngữ
Chi tiết Số lượng đặt
Của
đặt Đơn giá đặt Đặt
(1,n) (1,n)
Số đặt sách Phát triển lần thứ 2
Tên NKH ĐƠN (1,1)
NHÀ KHOA Ngày đặt
Đơn vị SÁCH
HỌC Ngày giao
Điện thoại
(0,n) Trị giá
Email Phát triển lần thứ 3
Cấp
(1,1)
Sử dụng Năm
Ghi chú NGÂN SÁCH Phát triển lần thứ 4
Số tiền
Ví dụ
 Ứng dụng Quản lý yêu cầu sách
Số lượng Mã sách Tên sách
Số phiếu
(1,n) CT Số trang
PHIẾU (0,n)
phiếu SÁCH
Ngày Ngôn ngữ
(t,e) Trị giá
(1,1)
Đơn giá Đơn giá
Tình trạng PYC ĐƠN SÁCH (1,1) Cung
cấp
(1,1)
Đặt (1,n)
Ngày giao Mã số
Của NHÀ CUNG
(0,n)
CẤP Tên NCC
(1,n)
Tên NKH Địa chỉ
NHÀ KHOA (0,n) Số tiền
Đơn vị Cấp NGÂN SÁCH
HỌC (1,1) Sử dụng
Email
Ghi chú
Điện thoại Năm
Chiến lƣợc phối hợp
Lãnh vực ứng dụng
Lãnh vực ứng dụng 1 Lãnh vực ứng dụng 2
Lƣợc đồ khung
Lƣợc đồ 1 Lƣợc đồ 2
Lƣợc đồ cuối cùng
Ví dụ

Thông tin về Thông tin về
Liên quan
con ngƣời vị trí
đến
Lƣợc đồ khung
Họ tên Tên
Ngày sinh VỊ TRÍ
Dân số
CON NGƢỜI
Chiều cao
Cân nặng
QUỐC GIA THÀNH PHỐ

(1,1)
Châu lục Thuộc

(0,n)
Lƣợc đồ con ngƣời Lƣợc đồ vị trí
Tên MIỀN
Ví dụ

Họ tên
Ngày sinh Tên
Sống ở
Cân nặng

năm
(1,1)
Châu lục Thuộc

(0,n)
Tên MIỀN
Lƣợc đồ cuối cùng
Ví dụ
Thông tin Thông tin

bán hàng Liên quan tồn kho
Lƣợc đồ khung
Ví dụ
Đơn giá Số lượng Mã số

Số HĐ Tên NGK
CT hóa
HOÁ ĐƠN NGK ĐVTính
Ngày HĐ (1,n) đơn (0,n)
Trị giá Loại
(0,n) Hiệu
HOÁ ĐƠN Đơn giá bán
CT đơn
GIAO HÀNG hàng Số lượng đặt
(0,n)
Cho
(1,1) (1,n) Mã KH
Số ĐH
Ngày đặt ĐƠN HÀNG Của KHÁCH HÀNG Tên khách hàng
(1,1) (1,n) Điện thoại
Trị giá đơn hàng
Địa chỉ giao hàng
Lƣợc đồ bán hàng
Ví dụ

Mã số Tên NGK
ĐVTính
Tổng nhập
(0,n) (1,1)
LOẠI NGK Thuộc NGK Tồn
(0,n) Tổng xuất
Tồn tối thiểu Tồn đầu kỳ

Hiệu Loại Đơn giá bán
(0,n)
Số PN Ngày nhập (0,n)

THÁNG Tháng
Mô tả
NĂM Năm
(1,n) CT Số lượng nhập
PHIẾU NHẬP
nhập Đơn giá nhập
Trị giá
Lƣợc đồ tồn kho
So sánh các chiến lƣợc
Chiến lƣợc Mô tả Ƣu điểm Khuyết điểm
Trên
xuống n
m
-
Dƣới lên -
n
u n
-
Trong ra
ngoài u -
loang” ng
u
Phối hợp
p
khung
 Giới thiệu
Qui tắc 1
Mọi thuộc tính chỉ mô tả đặc trƣng cho một

thực thể duy nhất
Mã hàng Tên
HÀNG HÓA KHÁCH HÀNG Địa chỉ
Tên
ĐVT Điện thoại
Gồm Của
Số HĐ
ĐƠN HÀNG Ngày
Khách hàng
Qui tắc 2
Nếu có đặc trƣng phụ thuộc vào nhiều thực thể thì đó
là đặc trƣng của mối kết hợp định nghĩa trên các thực
thể đó
SINH VIÊN LỚP HỌC

Thuộc
Ngày bắt đầu

Ngày bắt đầu
Qui tắc 3
SINH VIÊN MÔN HỌC

Học
Điểm
Học lại ???
HỌC KỲ
Qui tắc 4
c nhánh nối với mối kết hợp phải là nhánh bắt buộc,
nếu không phải ta nên tách thành nhiều mối kết hợp
Cung
ứng
Đặt
Liên
MẶT HÀNG NHÀ CUNG CẤP
hàng
hệ
Tồn tại nhiều thể hiện

KHO HÀNG không có sự tham gia
đầy đủ các thực thể
Qui tắc 5
Nếu có 1 đặc trƣng phụ thuộc vào 1 thuộc tính của

thực thể thì tồn tại thực thể ẩn cần đƣợc định nghĩa
bổ sung
Số xe
XE Màu xe
Số chỗ
Loại xe
Trọng lượng
Loại xe
XE Thuộc LOẠI XE
Trọng lượng
 Giới thiệu
Thực thể hay không là thực thể?
Trong 1 số trƣờng hợp, các khái niệm cần biểu diễn

chỉ có 1 thể hiện, nếu không có nhu cầu mở rộng về
sau thì không nên xem là thực thể
Khách hàng gửi đơn đặt hàng cho công ty …
Chỉ có một thể hiện

KHÁCH HÀNG CÔNG TY CÔNG TY trong suốt
chu trình hệ thống
Gởi Của
ĐƠN ĐẶT HÀNG
Thực thể hay không là thực thể?
Đối tƣợng quan tâm không có cấu trúc đặc trƣng (chỉ
có 1 thuộc tính) thì cẩn thận khi quyết định đó là 1
thực thể
NGK thuộc một loại và có một hiệu nào đó (ví dụ như Tribeco) …
Loại nước
NƢỚC GiẢI KHÁT
Hiệu nước
Nếu Loại nước không được

đề cập tới các đặc trưng khác
thì nên là thuộc tính
Thực thể hay thuộc tính?
Thực thể: xác định 1 số đặc trƣng cơ bản nhƣ thuộc

tính, mối kết hợp, tổng quát hóa
Thuộc tính: cấu trúc nguyên tố, đơn giản, không có
các đặc trƣng khác
Mỗi xe hơi đặc trưng bởi mã số xe, loại xe, hãng sản xuất, số chỗ và màu sắc …)
Sản xuất HÃNG SẢN XUẤT

XE HƠI
bởi
Số xe Màu sắc
Tổng quát hóa hay thuộc tính?
Tổng quát hóa: một số đặc trƣng sẽ đƣợc liên kết ở

cấp thấp hơn
Thuộc tính: trƣờng hợp ngƣợc lại
Mỗi con người có họ tên, giới tính, ngày sinh và màu tóc. Riêng trường hợp nam giới thì có thêm
thông tin năm hoàn thành nghĩa vụ quân sự …
CON NGƢỜI Màu sắc tóc
CON NGƢỜI Màu sắc tóc

Phái
Tình trạng nghĩa

Kết hôn
vụ quân sự
Thuộc tính kết hợp hay đơn?
Thuộc tính kết hợp: một số đặc trƣng sẽ đƣợc liên kết
ở cấp thấp hơn
Thuộc tính đơn: trƣờng hợp ngƣợc lại
Mỗi sinh viên lưu trữ các thông tin như họ tên, địa chỉ (ghi rõ số nhà, đường, quận, thành phố),
ngày sinh, nơi sinh …
Họ tên Số nhà
Địa chỉ Đường

SINH VIÊN SINH VIÊN
Ngày sinh Quận
Nơi sinh Thành phố
Mối kết hợp hay thực thể?
Thực thể: khái niệm quan tâm có 1 số đặc trƣng (mối

kết hợp, định danh…)
Khi bán hàng, nhà cung cấp sẽ lập hóa đơn chứa các thông tin như số phiếu, ngày lập phiếu, tổng
số tiền. Trong hóa đơn gồm nhiều chi tiết hóa đơn, mỗi chi tiết gồm mã số hàng hóa, số lượng, đơn
giá và thành tiền …
Đơn giá
Số HĐ
HÀNG HÓA Chi tiết HOÁ ĐƠN Ngày HĐ
(1,n) HĐ (0,n)
(1,1) Trị giá
Mã hàng Tên hàng ĐVT

Số lượng Đơn giá Của
(0,n)
Họ tên KH
KHÁCH HÀNG Địa chỉ
Điện thoại
Mối kết hợp hay thực thể?
Mã hàng
Tên hàng
Đơn giá
Số HĐ
HÀNG HÓA HOÁ ĐƠN
Ngày HĐ
ĐVT
(0,n) Trị giá
(1,n) (1,1)
Liên Của Của

quan (1,1)
(0,n)
(1,1) Họ tên KH
Số thứ tự KHÁCH HÀNG Địa chỉ
CHI TIẾT Số lượng
HOÁ ĐƠN Điện thoại
Đơn giá

Phan-Tich-Thiet-Ke-He-Thong-Thong-Tin - Nguyen-Tran-Minh-Thu - Chuong-5.-Mo-Hinh-Hoa-Du-Lieu - (Cuuduongthancong - Com)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Phan-Tich-Thiet-Ke-He-Thong-Thong-Tin - Nguyen-Tran-Minh-Thu - Chuong-5.-Mo-Hinh-Hoa-Du-Lieu - (Cuuduongthancong - Com)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Đại học Khoa Học Tự Nhiên

Khoa Công Nghệ Thông Tin

PHÂN TÍCH THIẾT KẾ HỆ

BM Hệ Thống Thông Tin

 Mô hình hóa dữ liệu là 1 kỹ thuật

 Entity Relationship Diagram (ERD)

 Mối kết hợp

 Biểu diễn 1 lớp khái niệm trong thế giới

 Không trực quan

Tên thực thể

Danh từ hoặc cụm danh từ

Nƣớc giải khát Khách hàng Đơn đặt hàng

 Biểu diễn sự kết hợp hệ ngữ nghĩa giữa 2

Động từ hoặc cụm động từ

 Ví dụ Khách hàng Nƣớc giải khát

Con ngƣời Sống ở Thành phố

Nhân viên Quản lý

Ngày Buổi học Lớp học

Mối quan hệ phản thân

 Biểu diễn ngữ nghĩa của một thực thể

Động từ hoặc cụm động từ

Được quản lý bởi

Nhân viên Quản lý

Thông thƣờng tên-mối-kết-hợp sẽ lấy 1 trong các

 Ràng buộc về số lượng các thực thể tham

 Ký hiệu bởi 1 cặp (min, max)

Được quản lý bởi

0,n 1,1 0,n

 Phân loại mối kết hợp dựa vào bản số

 Một – Một max(E1,R)=1 & max(E2,R)=1

 Một – Nhiều max(E1,R)=1 & max(E2,R)=n

 Nhiều – Một max(E1,R)=n & max(E2,R)=1

 Nhiều – Nhiều max(E1,R)=n & max(E2,R)=n

 Thể hiện của thực thể

Khách hàng Giáo viên

Khách hàng A Giáo viên 1

Khách hàng B Giáo viên 2

Khách hàng C Giáo viên 3

 Thể hiện của mối kết hợp

Giảng Môn học

gv1 gv1,mh1 mh1

gv2 gv2, mh1 mh2

gv3 gv3, mh2 mh3

 Biểu diễn đặc trưng của

Họ tên Mã học phần

sv1(A, 1) sv1, hp1, 6 hp1(01, CSDL, 4)

sv2(B, 2) sv2, hp1, 7 hp2(02, CNPM, 4)

sv3(C, 3) sv3, hp2, 8 hp3(03, CTDL, 4)

Sử dụng bản số cho những thuộc tính đa trị

 Bổ sung vào mô hình thực thể kết hợp

 Tổng quát hóa

 Mối kết hợp mở rộng

 Thiết lập cấu trúc cây phân cấp giữa các

 E là một tổng quát hóa của 1 nhóm thực thể

XE TẢI XE BUS XE HƠI

NHÂN VIÊN Thuộc PHÒNG BAN

N ÔNG NHÂN VIÊN

 Tính bao phủ

−Toàn phần (t-total)

Tập Tập Tập (t,e)

Tập tổng quát Tập tổng quát

Tập chuyên biệt Tập

XE TẢI XE BUS XE HƠI