56 Prof.

d-r Atanas Iliev – Glava 7

7. EDNOPOLNI [EMI I MANUPULACII VO RAZVODNI

POSTROJKI

1. Da se presmeta o~ekuvaniot broj na otkazi, frekvencijata i vremetraeweto na otkazite na

napojuvaweto na vozdu{en vod (220 kV) so dol`ina 150 km. Vodot se napojuva od razvodna pos-
trojka koja ima edna glavna sobirnica i edna pomo{na sobirnica.
Karakteristi~nite veli~ini na elementite na postrojkata se:
Element λ tΗ (h) tr (h)
Prekinuva~ 0,04 25 25
Rastavuva~ 0,001 15 /
Sobirnica 0,08 10 /
Vod (na 100 km) 0,15 10 /
b) Da se navede redosledot na manipulacii {to treba da se izvr{at za da napojuvaweto na
vodot V se vr{i preku pomo{nata sobirnica, a so cel da se izvr{i remont na glavniot preki-
nuva~ P1; Vo po~etnata sostojba se vklu~eni rastavuva~ite R1 i R2 i prekinuva~ot P1.

Re{enie:
Ekvivalentnata {ema za presmetka na pokazatelite na doverlivost, imaj}i predvid deka
pomo{nata sobirnica mo`e da se koristi samo pri defekt (remont) na glavniot prekinuva~ e
prika`ana na slednava slika:
 Prof. d-r Atanas Iliev: Ednopolni {emi i manipulacii vo razvodni postrojki 57

[ema za procenka na o~ekuvaniot broj na ispadi

O~ekuvaniot broj na gre{ki vo tekot na godinata, zaradi defekt, se presmetuva na sled-
niov na~in:
L
λ = λGS + ( 2λR + λ p ) ⋅ (λPS + 3λP + λP ) + λV (100 km ) =
100

150
= 0,8 + (2 ⋅ 0,001 + 0,04) ⋅ (0,08 + 3 ⋅ 0,01 + 0,04) + 0,015 ⋅ = 0,31
100
Periodi~nosta na pojava na defekti iznesuva:
1 1
τ= = = 3,22 godini
λ 0,31
Zna~i, mo`e da se o~ekuva deka na sekoi 3 godini }e se slu~i defekt vo razvodnata
postrojka {to }e predizvika prekin na napojuvaweto na vodot 220 kV.
Verojatnosta deka vo odreden moment nekoj element E e von pogon zaradi defekt iznesuva:
t HE
pHE = λ e (T=8760 ~asa)
T
Verojatnosta deka elementot E e von pogon zaradi remont iznesuva:

t RE
pRE = qe (T=8760 ~asa)
T
Sumarnata verojatnost deka elementot E e von pogon iznesuva:

t HE t
peE = λe + qe RE
T T
Za poodelni elementi taa verojatnost iznesuva:
10
pHGS = 0,08 ⋅ = 9,13 ⋅10 −5 = peGS
8760

15
p HR = 0,001 ⋅ = 1,713 ⋅10 −6 = peR
8760
58 Prof. d-r Atanas Iliev – Glava 7

25 25
peP = pHP + prP = 0,04 ⋅ + qe = 1,14 ⋅10 − 4 + qe ⋅ 2,85 ⋅10 − 3
8760 8760

150 10
pHV = peV = 0,15 ⋅ ⋅ = 2,57 ⋅10 − 4
100 8760
Verojatnosta postrojkata so dadenata {ema da bide von pogon iznesuva:

p = pHGS + (2 pHR + pHP + qe prP ) ⋅ ( pHPS + 3 pHR + qe prP ) + pHV

kade {to: qe - broj na remonti na prekinuva~ot vo tekot na edna godina.
Ako usvoime: qe = 0,5 (t.e. eden remont na prekinuva~ot vo tekot na dve godini),
verojatnosta dadenata {ema da bide von pogon iznesuva:

p = 9,13 ⋅ 10−5 + 2,57 ⋅ 10−4 + (2 ⋅ 1,171 ⋅ 10−6 + 1,14 ⋅ 10−4 + 0,5 ⋅ 2,85 ⋅ 10−3 ) ⋅

⋅ (9,13 ⋅ 10−5 + 3 ⋅ 1,171 ⋅ 10−6 + 1,14 ⋅ 10−4 + 0,5 ⋅ 2,85 ⋅ 10−3 ) = 3,48 ⋅ 10−4
O~ekuvanoto vremetraewe na prekin na isporakata na elektri~na energija, vo tekot na
edna godina e:

tT = pT = 3,48 ⋅ 10−4 ⋅ 8760 = 3,05 ~asa

b) Redosledot na manipulacii za prefrlawe na rabota na vodot od glavnata na pomo{nata

sobirnica e sleden:
1. So cel da se izedna~i potencijalot na glavnata i pomo{nata sobirnica gi
vklu~uvame rastavuva~ite R4 i R5, a potoa i prekinuva~ot P2;
2. Sega koga sobirnicite se na ist potencijal go vklu~uvame rastavuva~ot R3;
3. Na kraj go isklu~uvame prekinuva~ot P1, a potoa i rastavuva~ite R1 i R2;
Sega mo`e slobodno da se prijde kon prekinuva~ot P1 i izvr{i negova popravka. Pritoa,
ne nastanal prekin na napojuvaweto, koe sega se vr{i preku glavnata sobirnica, pa preku R4,
P2, R5, pomo{nata sobirnica i rastavuva~ot R3. Vo ovoj slu~aj prekinuva~ot vo spojnoto pole
P2 slu`i kako rezerva na izvodniot prekinuva~ P1.

2. Da se navede redosledot na manipulacii za prefrlawe na dalekuvodot DV1 od rabota na

glavnata sobirnica B na rabota na glavnata sobirnica A , bez da nastane prekin na napojuvawe-
to. Vo po~etnata sostojba se vklu~eni prekinuva~ot P1 i rastavuva~ite R 2 i R 3 .
 Prof. d-r Atanas Iliev: Ednopolni {emi i manipulacii vo razvodni postrojki 59

Re{enie:
Za da vospostavime elektri~na vrska pome|u sobirnicata A i sobirnicata B go koristime
spojnoto pole:
− gi vklu~uvame rastavuva~ite R 4 i R 5 , a potoa go vklu~uvame i prekinuva~ot Psp
Sega, koga potencijalite na glavnite sobirnici A i B se izedna~eni, vozmo`na e
manipulacija so sobirni~kite rastavuva~i:
− prvo, za da ne nastane prekin vo napojuvaweto go vklu~uvame rastavuva~ot R1 , a
potoa go isklu~uvame rastavuva~ot R 2 .
Na krajot vr{ime deblokada na spojnoto pole:
- go isklu~uvame prekinuva~ot Psp , a potoa i rastavuva~ite R 4 i R 5 .

3. Na slikava e prika`ana uprostena ednopolna {ema na hidroelektri~na centrala so tri gene-

ratori spoeni vo blok spoj so transformatorite.

Da se sostavi principielna ednopolna {ema na postrojkata koja ima dve glavni sobirnici
i da se prika`e re{enie za komutacionata oprema.

Re{enie:
60 Prof. d-r Atanas Iliev – Glava 7

[ema na povrzuvawe na hidroelektri~na centrala so tri agregati so elektroenergetskiot sistem

4. Da se poka`e redosledot na manipulacii za prefrlawe na dalekuvodot DV1 na rabota od

sobirnica AI na sobirnica BI.
Vo po~etnata sostojba se vklu~eni rastavuva~ite R1 i R7 i prekinuva~ot P1.

Re{enie:
 Prof. d-r Atanas Iliev: Ednopolni {emi i manipulacii vo razvodni postrojki 61

Redosledot na manipulacii e sleden:

1. Gi vklu~uvame rastavuva~ite R3 i R6, a potoa prekinuva~ot P2.

2. Sobirnicite AI i AII se na ist potencijal pa go vklu~uvame sekcioniot rastavuva~ RS1.
3. Go isklu~uvame prekinuva~ot P2, a potoa i rastavuva~ite R3 i R6.
4. Za da ostvarime elektri~na vrska pome|u sobirnicata AI-AII so sobirnicata BI vr{ime
manipulacii so spojnoto pole:
- gi vklu~uvame rastavuva~ite R4 i R6, a potoa i prekinuva~ot P2.
5. Sega koga elektri~nata vrska e ostvarena:
- go vklu~uvame rastavuva~ot R2 i
- go isklu~uvame rastavuva~ot R1.
6. Vodot DV1 e prefrlen da se napojuva od sobirnicata BI. Na krajot ostanuva da go
deblokirame sekcioniot rastavuva~ RS1 i da go isklu~ime spojnoto pole. Zatoa:
- go isklu~uvame prekinuva~ot P2, a potoa i rastavuva~ite R4 i R6
- gi vklu~uvame rastavuva~ite R3 i R6, a potoa i prekinuva~ot P2
- go isklu~uvame rastavuva~ot RS1
- go isklu~uvame prekinuva~ot P2, a potoa i rastavuva~ite R3 i R6.

5. Da se nacrta ednopolna {ema na 110 kV razvodna postrojka so dve glavni sobirnici koja
ima dve dovodni poliwa, edno odvodno (trafo) pole, edno merno pole i edno spojno pole.

Re{enie:
62 Prof. d-r Atanas Iliev – Glava 7
 Prof. d-r Atanas Iliev: Ednopolni {emi i manipulacii vo razvodni postrojki 63

6. Da se nacrta ednopolna {ema na razvodna postrojka 10 kV so dve glavni sobirnici, koja

sodr`i 11 }elii, ~ija struktura e sledna: dve dovodni (trafo) }elii, edna spojna }elija, edna
merna }elija, edna }elija za priklu~uvawe na transformator za sopstveni potrebi, edna }elija za
priklu~ok na kondenzatorska baterija i pet izvodni (kablovski) }elii.

Ednopolna {ema na razvodna postrojka 10 kV