RUDNICI MRKOG UGLJA «BANOVIĆI» d.d.

BANOVIĆI
Ulica Armije BiH 52, 75290 Banovići; Bosna i Hercegovina;
Telefoni-Centrala: 00387 35 870-600; 875-010; Fax; 00387 35 875-166
Rješenje Kantonalnog suda Tuzla br: U/I-0891/98. ID PDV broj: 209329530001
Identifikacijski broj: 4209329530001 Porezni broj: 03421100
www.rmub.ba

DINAMIČKI PLAN AKTIVNOSTI

I MJERA SA FINANSISKOM PROCJENOM ULAGANJA
PO GODINAMA I ROKOVIMA REALIZACIJE AKTIVNOSTI
ZA RJ PK „TURIJA“

Banovići, April 2019. godine

Transakcijski računi:
161 0250 007 190075 Raiffeisen bank d.d. BiH, filijala Tuzla 306 0450 000 163538 Hypo Alpe Adria bank Bosnia d.d.
132 1300 309 179345 NLB Banka d.d. Tuzla, filijala Banovići 140 4010 018 681113 Sberbank BH d.d. Sarajevo
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

187 2000 000 044917 Postbank BH d.d. Sarajevo, filijala Živinice 186 0001 048 962098 Turkish Ziraat bank Bosnia d.d.
154 3602 003 310866 Intesa Sanpaolo banka d.d. BiH 338 4402 212 197081 UniCredit banka d.d. Mostar
555 0530 049 467130 Nova banka AD Banja Luka, ekspozit. Tuzla

SADRŽAJ

1 Opći podaci 2
2 LOKACIJE POGONA I POSTROJENJA PRIKAZANA NA PLANU 3
2.1 Prikaz postojećeg stanja odvodnjavanja 4
3. Zakonska regulativa iz oblasti voda i projektna dokumentacija 7
4. Snadbljevanje vodom i upotreba 7
5. Kratak opis mjesta nastajanja otpadnih voda, vrste, postojeći monitoring i karakteristike 8
istih i postojeće stanje opreme za prečišćavanje
5.1. Monitoring praćenja i smanjenja nastanka otpada i emisija na pogonu 9

6. Postojeće mjere prevencije nastanka emisija, mjere za svođenje upotrebe sirovina i opis 14
konačnog tretmana voda
6.2. Dinamički plan za sprečavanje i smanjivanje zagađenja vode 15
7. PROVEDENE AKTIVNOSTI SA FINANSIJSKOM REALIZACIJOM RADOVA 17
8. DINAMIČKI PLAN AKTIVNOSTI SA FINANSIJSKOM PROCJENOM 19
9. Realizacija zahtjeva naloženih po Rješenju o vodnoj dozvoli 20

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 1
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

1. Opći podaci

Naziv preduzeća: RMU "BANOVIĆI" d.d. Banovići

Pravni oblik: Dioničko društvo
Identifikacioni broj: 4209329530044
Sjedište preduzeća: Direkcija, Armije BiH 52,75290 Banovići
E-mail: www.rmub.ba
Naziv pogona: PK ”Turija”
Adresa i telefon. Ulica Armije BIH 52 , 035/875-010
Telefon/Fax: Tel/Fax : + 387 35 876-166
Osnovna djelatnost: Vađenje i briketiranje mrkog uglja
Direktor: Dr.sc Munever Čergić, dipl.inž.rud.
Vlasnička struktura: Državno vlasništvo 69% i privatno vlasništvo 31%

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 2
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

2. LOKACIJE PK TURIJA I POSTROJENJA PRIKAZANA NA PLANU

Površinski kop Turija djeluje u sastavu Rudnika „Površinska eksploatacija uglja“ RMU „Banovići
d.d. Banovići. Površinski kop “TURIJA“ pripada sjevero-zapadnom dijelu ugljenog bazena Banovići, koji je
smješten između sprečke doline na sjeveru i Konjuh planine na jugu. Položaj ležišta razvija se u pravcu
istok-zapad,u dužini cca 1,7 km i širini 0,7 km. Na slici 1 je prikazano područje PK Turija.
U sklopu površinskog kopa “Turija” su instalirani i normalno funkcionišu slijedeći infrastrukturni objekti:
- Industrijski plato Bešin,
- Pretovarna rampa „Bešin“ i
- Stabilno pumpno postrojenje „Draganja“.

Površinski kop "Turija"

Površinski kop “Turija” je kao proizvodni objekat Rudnika “PEU” zvanično počeo sa radom 1974.
godine. Radovi na površinskom kopu “Turija” izvode se prema:
- Glavnom rudarskom projektu PK „Turija“ iz 1973. godine,
- Dopunskom rudarskom projektu druge etape razvoja PK „Turija“ RMU Banovići „Primjena
kombinovanog sistema za otkrivku sa polustacioniranim drobiličnim postrojenjima,
transporterima sa gumenom trakom i odlagačem“ iz 2013. godine,

Izvođenje rudarskih radova na PK “Turija” vrši se klasičnim diskontinuiranim sistemom

eksploatacije.
Rad na kopanju i utovaru, otkrivke i uglja vrši se sa pet bagera dva bagera dreglajna tipa MARION, M7400
internog broja 5, zapremine kašike 9 m3 i bagera M 7200 internog broja 4, zapremine kašike 3.8 m3.
Tri hidraulična bagera kašikara od kojih su dva hidraulična bagera kašikara tipa TEREX RH 120 E
internih brojeva 1 i 2 zapremine kašike 15 m3 i bager kašikar LIEBHERR R 9350, internog broja 2
zapremine kašike 18 m3. Transport se vrši damper kamionima tipa BELAZ 75131 nosivosti 136 t.
Transport uglja vrši se kamionima sa radne etaže do pretovarne rampe Bešin, a željeznicom od
pretovarne rampe Bešin do separacije.
Transport otkrivke obavlja se kamionima sa utovarne etaže na kopu do etaže na odlagalištu
Proizvodni proces otkrivke i uglja na PK “Turija” sastoji se od slijedećih radnih procesa:
- bušenje i miniranje otkrivke i uglja,
- kopanje i utovar (bagerovanje),
- transport otkrivke i uglja,
- odlaganje otkrivke,
- odvodnjavanje i
- deponovanje uglja (po potrebi).

Do 31.12.2018. godine, na ovom proizvodnom objektu otkopano je ukupno 143 592 371 m 3 č.m.
otkrivke i 24 203 802 tona rovnog uglja uz ostvareni prosječni koeficijent otkrivke od 5,93 m3 č.m./t r.u.

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 3
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

Slika 1. Satelitski snimak PK "Turija"

2.1. Prikaz postojećeg stanja odvodnjavanja

Ugroženost površinskog kopa "Turija" je od površinskih voda nastalih na slivnim površinama koje
gravitiraju prema površinskom kopu "Turija". To područje zahvata krater kopa i oblast između kratera kopa
i obodnog kanala te regulacije rijeke “Turija” na jugozapadnom dijelu kopa i obodnog kanala na sjevernom
obodu kopa.
Na bazi iskustvenih podataka dobijenih višegodišnjim praćenjem površinskog kopa "Turija", iz
osnovnog gorja koje je zastupljeno ne očekuje se značajan priliv podzemnih voda, koji bi bitnije uticao na
dimenzionisanje sistema odvodnjavanja.
S obzirom na geološki sastav krovine i podine ugljenog sloja nije potrebno prethodno ocjeđivanje
stijenske mase površinskog kopa "Turija".
Najveći stepen ugroženosti je od sliva površinskih voda koje gravitiraju sa južnog oboda, to jest
Duboki potok.
Vode sa ovih slivova obuhvaćene su sa obodnim kanalima koji su dimenzionirani za prihvat maksimalnih
količina vode.
Odvodnjavanje površinskog kopa "Turija" vrši se sa sljedećim radovima:
 Regulacija površinskih vodotokova,
 Izrada etažnih kanala i odvođenje vode do vodosabirnika i
 Crpljenje vode iz vodosabirnika.

Na južnoj strani površinskog kopa u pravcu istoka urađena je dionica obodnog kanala dužine cca 2,5 km
Regulacije II rijeke Turije po Glavnom projektu regulacije rijeke Turije u sklopu površinskog kopa „Turija“
Regulacija II Javno preduzeće za vodoprivrednu djelatnost “Spreča” d.d. Tuzla. Juni 2013. godine Knjiga
2.

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 4
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

Na južnoj strani površinskog kopa u pravcu zapada urađen je obodni kanal dužine cca 3,5 km koji
obuhvata područje sliva Regulacije I rijeke Turija, tj. od propusta na lokalnom putu Banovići Selo-
Pribitkovići dalje pored Ramičkog jezera sve do rijeke Turija kao što se vidi na (prilogu 1) po Glavnom
projektu regulacije rijeke Turije u sklopu površinskog kopa „Turija“ Regulacija I Javno preduzeće za
vodoprivrednu djelatnost “Spreča” d.d. Tuzla. Juni 2013. godine Knjiga 1 i 3.
Na sjevernoj strani urađen je i funkcioniše obodni kanal dužine 1,5 km koji prihvata površinske
vode sa sjevernog oboda. Ovaj kanal je jednim dijelom zacijevljen armirano-betonskim cijevima ф 1000
mm urađen po Pojednostavljenom rudarskom projektu Rekonstrukcije zapadnog odlagališta i izmještanja
sedimentacionog bazena PK „Turija“ RMU Banovići d.d. Banovići. Banovići Juni 2016. godine.
U centralnom dijelu kopa izgrađen je centralni vodosabirnik koji prihvata vode koje dospijevaju u
krater kopa.
Iz ovog vodosabirnika u krateru kopa pumpno postrojenje crpi vodu i pomoću cjevovoda izbacuje u
sjeverni obodni kanal. Pumpno postrojenje čine dva pumpna agregata tipa CVNR 7-5 spojena na jedan
čelični cjevovod ф 300 mm i jedan pumpa na jedan čelični cjevovod ф 200 mm.
Na istočnoj strani površinskog kopa, sjeverno od Regulacije II rijeke Turija nalazi se vodosabirnik
istočnog sliva Istočni vodosabirnik (akumulacija Izvor).
Iz istočnog vodosabirnika vodu evakuiše pumpno postrojenje sastavljeno od dva pumpna
agregata tipa MCP 250-500 spojena na jedan cjevovod ф 350 mm i dvije pumpe tipa SPS 88-7 i CVNR 7-
5 spojenih na jedan čelični cjevovod ф 300 mm. Karakteristike navedenih postrojenja prikazane su u
tabeli 1.
Tokom 2019. godine odvodnjavanje PK “Turija” obavljaće se postojećim obodnim kanalima, a
putem etažnih kanala pristigla voda u kop vodiće se do vodosabirnika i odatle pumpnim postrojenjima
ispumpavati u obodne kanale a putem njih dalje u otvorene tokove rijeke Turija i potoka Draganja.
U 2018. godini izvršeno je zacjevljivanja sjevernog obodnog kanala u dužini od 370 m armirano-
betonskim cijevima promjera Ø 1000 mm u skladu sa napredovanjem odlagališta u pravcu sjevera po
PRP ”Rekonstrukcija zapadnog odlagališta i izmještanje sedimentacionih bazena PK Turija” RMU
Banovići iz 2016. godine.
Tabela 1.

Broj Prečnik
Snaga Protok - Q Dužina –
Lokacija Tip pumpe pumpi Cjevovoda
(kW) (m3 /min) L (m)
(n) Ф (mm)
Centralni
CVNR 7-5 200 2 300 2,4-4,6 1200
dio kopa
CVNR 7-5 110 1 2,4-4,8
Izvor 300
SPS 88-7 110 1 4,8-7,5 560
Turija 350
MCP 250-500 250 2 13,5-16,5
Južni revir CVNR 7-5 200 1 200 2,4-4,6 1200
Kao što se vidi iz tabele za odvodnjavanje PK ‘’Turija’’instalirano je ukupno 8 (osam) pumpnih agregata.

Industrijski plato Bešin

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 5
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

Industrijski plato Bešin organizaciono pripada PK „Turija“, a na njemu vrši se redovno servisiranje,
popravke i pranje kompletne mehanizacije kojom raspolaže Rudnik “Površinska eksploatacija uglja”.
„Industrijski plato Bešin“ je lociran neposredno uz regionalni put R471 Lukavac - Banovići, a sa
proizvodnim objektima PK “Turija” i PK “Grivice” povezan je kamionskom trasom. Udaljenost industrijskog
platoa Bešin od površinskog kopa Turija je oko 4 km, a od površinskog kopa Grivice oko 8 km.
U sklopu industriskog platoa Bešin su instalirani i normalno funkcionišu slijedeći infrastrukturni
objekti:
- Upravna zgrada PK „Turija“ sa restoranom,
- Nova upravna zgrada Površinske eksploatacije uglja,
- Objekat garderobe sa kupatilima,
- Servisna radionica sa hangarom za održavanje kamiona,
- Servisna radionica sa hangarom za održavanje pomoćne mehanizacije,
- Objekat skladišta rezervnih dijelova i opreme,
- Plato za pranje kamiona i pomoćne mehanizacije – pralište,
- Pumpna stanica - pretakalište „Bešin.

Slika 2. Sateliski snimak industrijskog platoa Bešin sa rasporedom objekata

3. Zakonska regulativa iz oblasti voda i projektna dokumentacija

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 6
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

Osnovni zakoni o upravljanju vodama su Zakon o vodama (Službene novine Federacije BiH broj:
33/03 i 70/06).
Sukladno članu 55. Stavka (1) Zakon o vodama (Službene novine Federacije broj: 70/06), Donesena je
Uredba o izmjeni i dopuni Uredbe o uslovima ispuštanja otpadnih voda u okoliš i sisteme javne
kanalizacije Službene novine Federacije BiH broj: 101/18).
Na bazi navedene Uredbe tj. njenog člana 1. sa pripadajućim stavkama 5; 6; 7; 8 i 9 radi se dokument –
Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom po godinama i rokovima realizacije aktivnosti.

4. Snadbljevanje vodom i upotreba

Za normalno odvijanje tehnološkog procesa na površinskom kopu "Turija" neophodno je

obezbjeđivanje dovoljnih količina industrijske i pitke vode (kupatila, prališta).
Potreba površinskog kopa za pitkom i industrijskom vodom obezbjeđuju se iz postojećih vodovodnih
mreža u krugu Rudnika "Površinska eksploatacija uglja". U krugu upravnih zgrada PK "Turija" nalaze se
šahtovi sa brojilom preko kojih su upravne zgrade, kupatila, mokri čvorovi, restoran i radionice priključeni
na javni gradski vodovod.
Snadbijevanje pitkom vodom proizvodnih pogona PK "Turija" vrši se po potrebi angažovanjem
mobilne cisterne komunalnog preduzeća u Banovićima koji će vodu prevesti do stabilnih cisterni u kopu.
Snadbjevanje "Industrijskog platoa Bešin" industrijskom vodom vrši se po potrebi, putem postojećeg
stabilnog pumpnog postrojenja instaliranog u pumpnoj stanici, potisnog cjevovoda i hidrantske mreže.
Rudničke vode se iz vodosabirnika koriste za sipanje cisterni-poljevača koje služe za obaranje
prašine na PK "Turija". Ove cisterne se pune na improvizovanim napojnicima koji se nalaze ugrađeni na
potisnim cjevovodima pumpnih postrojenja.

Tabela 2 Dnevne potrebe pitke vode po radniku

UTROŠAK VODE PO
RB
UPOTREBA VODE RADNIKU (l)
1. za piće 2
2. za kupanje 50
3. za sanitarije 8
ostalo (kuhanje, pranje
4. 5
suđa)
Σ 65
Iz tabele vidimo da dnevna potrošnja pitke vode po radniku iznosi 65 litara.

Ako znamo da radnik prosječno izradi oko 260 radnih dana godišnje i da je na PK "Turija" planirano
da radi oko 200 radnika i na Industrijskom platou Bešin (servisi, doržavanje, administracija) oko 500
radnika što je ukupno oko 700 radnika godišnja bilanca potreba za vodom iznosi:

UKUPNA GODIŠNJA BILANCA POTREBA ZA PITKOM VODOM U RUDNIKU "PEU"

= 65*260*700 = 11 830 000 litara = 11 830 m3.= 16,9 m3/ radniku.
Osim potreba za pitkom vodom neophodna je i industrijska voda posebno na "Industrijskom platou
Bešin" gdje se vrši pranje i čišćenje mehanizacije koja dođe na servisiranje i opravku.
Ukupna mjesečna potrošnja industrijske vode na lokalitetu Bešin iznosi oko 1890 m3/mjesečno što je
oko 22 680 m3/godišnje, budući da je ovo stvarno izmjereni podatak možemo ga uzeti kao reprezentativan
u smislu potreba za industrijskom vodom.
Voda za piće, za održavanje higijene u vanjskim objektima, za kupatila i mokre čvorove obezbjeđuje se iz
gradskog vodovoda. Razvođenje pitke vode na industrijskom platou ima jednan glavni cjevovod.

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 7
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

5. Kratak opis mjesta nastajanja otpadnih voda, vrste, postojeći monitoring i

karakteristike istih i postojeće stanje opreme za prečišćavanje

Na površinskom kopu „Turija“ različito se tretiraju vode koje nastaju na Industrijskom platou Bešin
i vode koje nastaju u otkopnom prostoru kopa.
Prema trenutno stanju tehnološke otpadne vode koje nastaju na lokalitetu površinskog kopa Turija
se prikupljaju sabirnim otvorenim kanalima i odvode do formiranih primarnih vodosabirnika i to dva
primarna vodosabirnika u krateru kopa (južni, centralni) i istočni vodosabirnik koji se nalazi van kratera
kopa.
Voda koja se se akumulira u dva vodosabirnika u krateru kopa, pumpama i čeličnim cjevovodima
promjera ф 200 i ɸ 300 prebacuje se u sjeverni obodni kanal pa u sedimentacione bazene/taložnike koji
se nalaze izvan kratera kopa. Nakon taloženja suspendovanih materija u sedimentacionim bazenima na
MDK prečišćena voda se preko šahta za monitoring (mjerno mjesto E1) odvodi u potok Turija.
Voda iz istočnog vodosabirnika pumpama i čeličnim cjevovodima promjera ф 300 i ф 350
prebacuje se u obodni kanal Regulacija II pa preko šahta za monitoring (mjerno mjesto E2) odvodi u potok
Draganja.
Na slici 3. prikazano je odvodnjavanje na PK “Turija” sa prikazanim urađenim obodnim kanalima
Regulacija I I II sa mjernim mjestima E1 i E2.

Slika 3. PK Turija sa izrađenim obodnim kanalima, sedimentacionim bazenima i

mjernim mjestima E1 i E2 na PK “Turija”

Na industrijskom platou Bešin nastaju slijedeće vrste otpadnih voda:

- tehnološke otpadne vode,
- sanitarno – fekalno otpadne vode i
- atmosferske – oborinske vode.

Tehnološke otpadne vode nastaju spiranjem radnog platoa ispred različitih radionica, pralištu
kamiona i pomoćne mehanizacije, a putem prihvatnih šahtova i kanala odvode se do predtaložnika
tehnoloških voda.
Otpadne vode koje nastaju na platou pretakališta goriva Bešin i radno manipulativnog prostora
pretakanja rabljenog ulja nalaze se separatori zapremine 1,3, 1,8 i 100 m 3. Sve vode se putem cjevovoda
Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 8
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

odvode do separatora tehnoloških otpadnih voda, a onda kao prečišćena u kanala Regulacije II te se
ulijeva u potok Draganja.
Sanitarno–fekalno otpadne vode se prikupljaju iz mokrih čvorova, objekata uprave, kupatila i
restorana za podjelu hrane. Sve sanitarno–fekalno otpadne vode se cjevovodima odvode do separatora
za prečišćavanje otpadnih voda odakle se ispuštaju u vodotok kanala Regulacije II pa u potok Draganja.
Atmosferske-oborinske vode se prikupljaju odvojenom kanalu i upuštaju u predtaložnik
tehnoloških otpadnih voda.

5.1. Monitoring praćenja i smanjenja nastanka otpada i emisija na pogonu

Monitoring – sistem praćenja uticaja na okolinu kao nezaobilazni element zaštite okoline ima za
cilj utvrditi:
- područja prekomjerne zagađenosti;
- asimilacione sposobnosti prirode

Tabela 3. Praćenje procesa i učestalost praćenja

PROCES UČESTALOST
Praćenje kvaliteta otpadnih voda U toku godine-prema Monitoring planu
Čišćenje taložnih bazena U toku godine po potrebi
Kontinuirano osposobljavanje zaposlenika sa
aspekta zaštite okoline, te prevencije stvaranja
Godišnje
nepotrebnih otpadnih tokova i zbrinjavnja
postojećih otpadnih tokova

Prema važećoj zakonskoj regulativi mjerenje emisija vrše ovlaštene organizacije.

Izvještaje o izvršenim mjerenjima PK ''Turija'' dostavlja odgovornoj osobi u RMU “Banovići” d.d., a
odgovorna osoba iste dostavlja nadležnim institucijama kako je dato u donjoj tabeli.
Tabela 4. Način izvještavanja o sprovođenju monitoringa
Rokovi za dostavljanje
Naziv izvještaja Kome se dostavlja izvještaj
izvještaja
Izvještaj o izvršenim
Agencija za vodno područje
mjerenjima kvaliteta Dvanaest puta godišnje
slivova rijeke Save, Sarajevo
tehnoloških otpadnih voda

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 9
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 10
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 11
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 12
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 13
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

6. Postojeće mjere prevencije nastanka emisija, mjere za svođenje upotrebe sirovina i

opis konačnog tretmana voda

Mjere prevencije nastanka negativnih emisija:

- savjesno i stručno obavljanje radnji,
- obavezno primjeniti uputstva koja su obavezan pratilac za svaki uređaj, stroj ili mehanizaciju
- zabrana pristupa i izvršavanja operativnih radnji nestručnim i ne zaposlenim licima,
- pri nastanku negativnih emisija preventivno djelovati,
- prosuto ili kapajuće ulje, mazivo pokupiti sa prethodno pripremljenim upijajućim materijalom i
odložiti u zatvorene posude do konačnog zbrinjavanja
- redovno čišćenje odvodne kanalizacije sa pratećim uređajima i objektima (kanali, šahtovi,
taložnici, separatori ulja i masti)
- Obavezno odlaganje zamašćenih materijala tj. opasnog otpada odložiti u zatvorene
posudem,
- Zamjenu ulja i filtera vršiti na određenom mjestu i opasni otpad obavezno odložiti u
zatvorene posude/bačve ili podzemni rezervoar ulja,
- Imati pripremljen upijajući materijal na vanjskoj površini za prevenciju nekontrolisanog
isticanja ulja,
- Obavezno prekriti ceradama ili najlonom zauljene mašinske dijelove, kako ne bi došlo do
kontaktra sa oborinama,
- Opasni otpad odlagati u zatvorene posude i zatvorene prostore koji trebaju biti zaključani,
- Privremeno skladišten opasni materijal konačno zbrinuti preko ovlaštenog operatera.

6.1.Održavanje opreme, čišćenje i popravka mehanizacije i opreme

Popravka, održavanje i remont opreme angažovane u proizvodnom procesu dobijanja otkrivke i uglja
obavljat će se kroz tekuće i plansko preventivno održavanje.
Tekuće održavanje se obavlja svakodnevno na početku i na kraju smjene, a sastoji se u vizuelnom
pregledu stalnih dijelova stroja, čišćenju i podmazivanju, a obavlja rukovaoc stroja uz povremeno
prisustvo majstora mašinskog ili elektro održavanja.
Plansko-preventivno održavanje obavlja se nakon utvrđenog vremena u tvorničkoj dokumentaciji za
navedene strojeve, a sastoji se u zamjeni ulja, čišćenju ili zamjeni filtera, pregledu vitalnih podsklopova
stroja, te njihovoj zamjeni ili popravci. Ovu vrstu održavanja obavlja grupa za održavanje uz prisustvo
rukovaoca stroja.
Radove na održavanju može izvoditi samo obučeno osoblje, a njihov zadatak je da izvode radove
održavanja rudarskih mašina nakon difinisanog broja radnih sati.
Radovi servisa rudarskih mašina moraju biti rađeni na definisanom broju radnih sati u skladu sa
instrukcijom proizvođača.
U skladu sa uputstvima proizvođača pumpnih postrojenja vrši se redovna kontrola i održavanje:
- kontroliše se rad pumpi i kretanje nivoa vode na usisnoj strani, pritisak na potisnom priključku i
struja koja pogonski motor vuče iz mreže,
- U slučaju dužeg zastoja u radu pumpi (nedostatak nivoa vode u vodosabirniku) iste se
povremeno puštaju u rad,
- Vrši se redovan sedmični pregled pumpi i provjera temperature ležaja na istim. Temperatura ne
smije biti veća od 70 °C,
- vrši se redovan sedmični pregled i podešavanje zaptivača (pletenica) i dotezanje čahura na
istim,
- remont pumpnih postrojenja (zamjena oštećenih dijelova novim i dovođenje u ispravno stanje)
vrši se u radionicama na industrijskom platou Bešin i o istim se vodi evidencija.

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 14
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

6.2. Dinamički plan za sprečavanje i smanjivanje zagađenja vode

Dinamički plan za sprečavanje i smanjivanje zagađenja vode će biti baziran na već urađenim
projektnim tehničkim rješenjima i njihovom održavanju.
Na lokalitetu površinskog kopa da bi se atmosfersko-oborinska voda čista ispuštala u lokalne
vodotokove čestice se sedimentaciono talože u primarnim vodosabirnicima u krateru kopa pa onda
sedimentaciono taloži u sekundarnim vodosabirnicima van kratera kopa te se posle taloženja ispušta u
otvoreni tok. U cilju efikasnijeg prečišćavanja tehnoloških voda sa PK Turija izgrađeni su tri
sedimentaciona bazena B1, B2, B3 kao što se vidi na slici 4. U taložnim bazenima se odvija prirodno
taloženje. U prvom taložnom bazenu (taložnik 1B) vrši se primarno taloženje, a u drugom i trećem
(taložnik B2 i B3) sekundarno taloženje i bistrenje tako da se čista izbistrena voda ispušta u vodotok
potoka Turija.
Na taj način najveći procenat suspendovanih materija (čvrstih čestica taloga) zadržava se u taložniku
1B.
Prema tome, kako ne bi došlo do punjenja sedimentacionih bazena talogom jasno je da se taložni
bazeni moraju obilaziti, kontrolisati i čistiti.
Čišćenje taložnih bazena vrši se po potrebi tj. kad se u toku kontrole i mjerenja ustanovi da je taložni
bazen 70% zapunjen čvrstim česticama.
Čišćenje taložnih bazena je obavezno da bi čitav sistem za prihvat i tretman tehnoloških voda vršio
funkciju za koju je predviđen i da voda zadovoljavajućeg kvaliteta bude puštena u vodotok potoka Turije.
Postupak čišćenja taložnih bazena će se obavljati u skladu sa Tehničkim uputstvom za kontrolu,
održavanje i čišćenje taložnih bazena na PK Turija.
Ugroženost površinskog kopa "Turija" je od uglavnom od površinskih voda nastalih na slivnim
površinama koje gravitiraju prema površinskom kopu "Turija". Na južnoj strani površinskog kopa u pravcu
istoka urađena je dionica obodnog kanala dužine cca 2,5 km Regulacije II rijeke Turije.
Na južnoj strani površinskog kopa u pravcu zapada urađen je obodni kanal dužine cca 3,5 km koji
obuhvata područje sliva Regulacije I rijeke Turija.
Na sjevernoj strani funkcioniše obodni kanal dužine 1,5 km koji prihvata površinske vode sa sjevernog
oboda. Ovaj kanal je jednim dijelom zacijevljen armirano-betonskim cijevima ф 1000 mm.

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 15
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

Slika 4. Prikaz sedimentacionih bazena

Na pogonu PK "Turija" u sklopu radioničkog kompleksa „Bešin“ rudarska mehanizacija se redovno čisti
i održava.
U sklopu remontnog centra se nalazi pralište mehanizacije čije je korištenje propisano Tehničkim
uputstvom za prečišćavanje tehnoloških otpadnih voda sa prališta i servisiranja mehanizacije na
industrijskom platou Bešin, a koji u svom sastavu ima tri separatora:
-separator sa koalescentnim filterom (AQUAREG S50),
-separator sa koalescentnim filterom (AQUAREG NG6),
-separator sa dvostrukim koalescentnim filterom (AQUAREG NG 325).

Za potrebe pranja mobilne mehanizacije sa površinskog kopa koristi se industrijska voda koja se
nakon pranje prečišćava u sistemu prečišćavanja tehnoloških otpadnih voda. Voda nastala na platoima
servisiranja mehanizacije i snadbjevanja gorivom se uz pomoć projektovanih odvodnih kanala, cijevi,
taložnika i uređaja odvodi do separatora sa koalescentnim filterom (AQUAREG S50), separator sa
koalescentnim filterom (AQUAREG NG6) i separator sa dvostrukim koalescentnim filterom (AQUAREG
NG 325).
Sanitarno-fekalne otpadne vode se dovode do seperatora tipa SBR 600, potom u odvodni kanal regulacija
II, a zatim u potok Draganja.
Redovno se vrši crpljenje taloga iz separatora od strane ugovorene firme cisternama (voma-ma).

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 16
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

7. PROVEDENE AKTIVNOSTI SA FINANSIJSKOM REALIZACIJOM RADOVA

Redni Cijena
Aktivnosti Realizacija
broj (KM)
Izrada tehničkog uređenja sistema –
fekalnih objekata RMU Banovići
1. (Industrijski plato Bešin, upravne 23 350 2010.god
zgrade Čubrić, Grivice i Separacija) i
Hotel Zlača.
Nabavka i ugradnja prečistača fekalnih
2. 281 197,80 2010.god
i sanitarnih voda.
Izrada idejnog projekta za uređenje
pretakališta dizel goriva, platoa za
pranje mehanizacije, platoa za
3. 17 316 2011.god
servisiranje mehanizacije na
otvorenom prostoru i pretakalište
otpadnog ulja.
Radovi na izradi AB obodnog kanala
4. 320 976,05 2012.god
na PK Turija.
Izrada glavnog projekta „regulacija
5. rijeke Turija u sklopu površinskog kopa 29 250 2013.god
Turija“.
Oprema, materijali i radovi na ugradnji
6. postrojenja za prečišćavanje 108 374,76 2013.god
sanitarno-fekalnih voda
Izgradnja objekta za prikupljanje
površinskih voda, tretmana površinskih
7. 289 429,47 2013.god
voda i objekata za ispuštanje
prečišćenih tehnoloških voda.
Glavni projekat regulacije rijeke Turije
u sklopu površinskog kopa „Turija“
8. Regulacija I. Javno preduzeće za 181 795,72 2013.god
vodoprivrednu djelatnost “Spreča” d.d.
Tuzla. Juni 2013. Godine. Knjiga 1.
Ispitivanje (Monitoring) otpadnih voda
9. na površinskim kopovima iz objekta 10 097 svake godine
Separacije i jamskih otpadnih voda.
Uzimanje uzoraka, ispitivanje stepena
zagađenosti i određivanje EBS-a
10. 4 563 svake 2 godine
“TQM d.o.o. Lukavac” – Institut za
kvalitet, standardizaciju i ekologiju.
Čišćenje separatora i taložnih jama na
11. 7 000 svake godine
površinskom kopu Turija.
Glavni projekat regulacije rijeke Turije
u sklopu površinskog kopa „Turija“
12. Regulacija I, Javno preduzeće za 665 995,38 2013.god
vodoprivrednu djelatnost “Spreča” d.d.
Tuzla. Juni 2013. Godine. Knjiga 3.
13. Glavni projekat regulacije rijeke Turije 1 023 147,49 2013.god
u sklopu površinskog kopa „Turija“

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 17
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

Regulacija II Javno preduzeće za

vodoprivrednu djelatnost “Spreča” d.d.
Tuzla. Juni 2013. Godine. Knjiga 2.
Pojednostavljeni rudarski projekat
rekonstrukcije zapadnog odlagališta i
14. izmještanja sedimentacionog bazena 161 473 2016.god.
PK „Turija“ RMU Banovići d.d.
Banovići. Banovići Juni 2016. Godine
Izradi otvorenog AB kanala za
15. 280 259,44 2016.god
odvodnjavanje na PK Turija I faza.
Radovi na izradi AB ulazno izlaznih
16. 27 539,71 2016.god
glava na propustima Regulacije I.
Radovi na demontaži postojećih
17. betonskih cijevi Φ 1000 ispod platoa 92 228,19 2016.gog
za servis rudarske mehanizacije
Izrada profila Bočnog kanala
18. 31888,32 2016-2017.god.
Regulacija I.
Izrada profila Sjevernog obodnog
19. 25 144 2017.god.
kanala u dužini cca 400 metara
Izrada propusta između malog i
Ramičkog jezera armirano-betonskim
20. 21 780 2017.god
cijevima Φ2000 60 komada na
Regulaciji I.
Izrada profila kanala dionica od
21. Ramičkog jezera do potoka Turija. 122 896,7 2017.god.
Regulacija I knjiga 3.
Zacjevljenje dijela Sjevernog obodnog
kanala pored starog sedimentacionog
22. 105 135,5 2018.god
bazena armirano-betonskim cijevima
Φ 1000 370 kom po PRP.
Angažovanje rovokopača gusjeničara
zapremine kašike 1,2 m3 sa
23. 55 867,50 2018.god
rukovaocem na poslovima izrade i
čišćenja profila kanala i propusta.
Izrada propusta Φ2000 60 kom radi
24. izmještanja javnog puta u cilju izrade 21 780 2018.god.
kanala regulacije I.
Izmještanje javnog puta i nasipanje
25. (laporac,serpentin) radi izrade dijela 150 000 2018.god.
profila kanala u dužini cca 750 metara.
Presipanje izmještene dionice javnog
26. puta krečnjakom 2430.46 tona sa RK 15 797,99 2018.god.
vijenac Lukavac.
Valjanje presutog materijala na
27. 5000 2018.god.
izmještenom javnom putu.
Izrada sedimentacionih bazena po
28. PRP Rekonstrukcije zapadnog 53 635 2018.god.
odlagališta.
29. Zatrpavanje starog sedimentacionog 120 000 2018.god.

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 18
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

bazena
Izrada profila kanala Regulacije I
dionica od armirano-betonskog kanala
30. 99 826,55 2018.god.
do kraja Ramičkog jezera. Regulacija I
Knjiga I.
Postavljanje armiranog betonskog
propusta Φ1000 30 kom ispod javnog
puta radi spajanja dionice kanala
31. regulacije I pored ramičkog jezera i 8 523 2018.god.
dionice armirano-betonskog kanala
prema potokuz Turija. Regulacija I
knjiga III.
Betoniranje AB kanala dionica od
32. Ramičkog jezera do potoka Turija. 327 903,54 2018.god
Regulacija I knjiga III.
Pojednostavljeni rudarski projekat:
izrada kanala Regulacija I rijeke turije
od propusta na lokalnom putu Banovići
33. 446 108,79 2019.god
Selo – Pribitkovići uzvodno do kote
418 mnv. Banović Februar 2019.
Godine

Izvršen je tehnički pregled navedenih radova (upotreba sedminetacionih bazena, obodnog sjevernog
kanala, armirano-betonskog kanala) po odobrenoj projeknoj dokumentaciji broj rješenja za upotrebu
14858/18 od 09.08.2018.godine i zapisnik o tehničkom pregledu broj 14857/18 od 09.08.2018.godine.

8. DINAMIČKI PLAN AKTIVNOSTI SA FINANSIJSKOM PROCJENOM

Redni Okvirni troškovi

Aktivnosti Rok realizacije
broj (KM)
1. Održavanje pumpnih postrojenja 7 000 Svake godine
2. Održavanje separatora 7 000 Svake godine
Održavanje i čišćenje sedimentacionih
3. 20 000 Po potrebi
bazena
4. Održavanje i čišćenje kanala 50 000 Svake godine
Postavjanje zaštitne ograde oko
5. 3 500 do 2020.god.
sedimentacionih bazena

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 19
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

9. Realizacija zahtjeva naloženih po Rješenju o vodnoj dozvoli

Uslovi pod tačkom 3.7. Rješenja o vodnoj dozvoli broj UP-I/25-3-40-669-6/16 od

03.03.3017.godine, odnosili su se na realizaciju aktivnosti na prostoru površinskog kopa u skladu sa
sljedećom projektnom dokumentacijom:
- DRP Prve etape razvoja PK Turija RMU Banovići- projektno rješenje evakuacije i prečišćavanja
vode iz kratera površinskog kopa, urađen od strane Rudarski institut d.d. tuzla, april
2010.godine,

- PRP Rekonstrukcije zapadnog iodlagališta i izmještanje sedimentacionih bazena PK Turija

RMU Banovići, d.d. banovići, urađen od strane RMU Banovići d.d. Banovići, juni 2016. godine,

- Glavni projekat regulacije rijeke Turije u sklopu površinskog kopa Turija knjiga 1 Regulacija I,
Javno preduzeće za vodoprivrednu djelatnost d.d Tuzla „Spreča“ Tuzla, septembar 2013.
godine,

- Glavni projekat regulacije rijeke Turije u sklopu površinskog kopa Turija knjiga 2 Regulacija II,
Javno preduzeće za vodoprivrednu djelatnost d.d Tuzla „Spreča“ Tuzla, juni 2013. godine,

- Glavni projekat regulacije rijeke Turije u sklopu površinskog kopa Turija knjiga 3 Regulacija I,
Javno preduzeće za vodoprivrednu djelatnost d.d Tuzla „Spreča“ Tuzla, novembar 2013.
godine.

Po gore navedenoj projektnoj dokumentaciji aktivosti realizacije istih na prostoru PK”Turije” su

sprovedene u skladu sa zadanim rokom važenja dozvole.

Teh.ruk. Rudnika Izvršni direktor za tehničke poslove

„Površinska eksploatacija uglja“
__________________________ ____________________________
Dr.sc Šehval Lapandić, dip.ing.rud. Dr.sc. Ibrahim Lapandić, dipl.ing.rud.

Prilozi:

- Karta orto-foto M

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 20
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 21
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 22
 RMU ''Banovići'' d.d. Banovići

Dinamički plan aktivnosti i mjera sa finansijskom procjenom ulaganja po godinama i rokovima realizacije aktivnosti za
RJ PK Turija 23