Priorytety strategiczne UE i wymogi raportowania

śladu węglowego przedsiębiorstw

Neutralność klimatyczna do 2050

Dokumenty strategiczne: Regulacje dla przedsiębiorstw:

→ Europejski Zielony Ład (2019) → Taksonomia
→ Fit For 55 (2021) → dyrektywa CSRD
→ RePower EU (2022)

Standardy sprawozdawczości:
→ ESRS
 Taksonomia (1)
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z 18
czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone
inwestycje

Dana działalność gospodarcza kwalifikuje się

jako zrównoważona środowiskowo, jeżeli
łącznie spełnia cztery warunki, tj.:
• wnosi istotny wkład w realizację co najmniej
jednego z sześciu celów środowiskowych;
• nie wyrządza poważnych szkód w żadnym z
celów środowiskowych;
6 celów środowiskowych:
1. Łagodzenie zmian klimatu;
2. Adaptacja do zmian klimatu;
3. Zrównoważone wykorzystywanie i ochrona
zasobów wodnych i morskich;
4. Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym;

• jest prowadzona zgodnie z minimalnymi 5. Zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola;

gwarancjami; 6. Ochrona i odbudowa bioróżnorodności
i ekosystemów.
• spełnia techniczne kryteria kwalifikacji.
Taksonomia (2)
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z 18
czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone
inwestycje

Art. 8: spółka podlegająca obowiązkom art. 19a lub 29a Dyrektywy 2013/34/UE publikuje
w swoim raporcie informacje o tym, w jakim stopniu jej działalność jest zrównoważona
środowiskowo, w szczególności podaje:
• odsetek obrotu z produktów lub usług zrównoważonych środowiskowo;
• odsetek CapEx’una aktywa i procesy zrównoważone środowiskowo;
• odsetek OpEx’u związanego z produktami lub usługami zrównoważonymi środowiskowo.

Ujawnienia działań zgodnych z Taksonomią publikowane w ramach:

Sprawozdań nt. informacji niefinansowych/zrównoważonego rozwoju
Dyrektywa CSRD
Wejście w życie: 5 stycznia 2023 r.

18 miesięcy na transpozycję przez Kraje UE

Stosowana od 1 stycznia 2024 r.

Ujawnienie informacji dot. zrównoważonego
rozwoju, a nie danych niefinansowych

Główne zmiany w stosunku do NFRD

• Rozszerzenie podmiotów zobowiązanych do raportowania informacji dot. zrównoważonego rozwoju
• Wspólny europejski standard sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju ESRS
• Jednolity format cyfrowy raportu
• Zasada podwójnej istotności: istotność oddziaływania i istotność finansowa
• Kontrola zewnętrzna – audyt
 Kto jest objęty Dyrektywą CSRD?
Małe i niezłożone
Duże przedsiębiorstwa Wszystkie duże Małe i średnie przedsiębiorstwa instytucie kredytowe Przedsiębiorstwa
objęte NFRD przedsiębiorstwa notowane na giełdzie i wewnętrzne pozaeuropejskie
zakłady ubezpieczeń

Jednostki Zainteresowania
Publicznego zatrudniające powyżej
500 pracowników
oraz przekraczające 1 z 2 kryteriów:
• suma aktywów: 20 mln EUR
• obrót netto: 40 mln EUR
Duże jednostki przekraczające 2 z 3
kryteriów:
• zatrudnienie: 250 pracowników
• suma aktywów: 20 mln EUR
• obrót netto: 40 mln EUR
Przedsiębiorstwa przekraczające 2 z 3 Spółki, które generują
kryteriów: w UE ponad 150 mln EUR
• zatrudnienie: 10 pracowników obrotu netto i mają tu co
• suma aktywów: 350 tys. EUR najmniej jedną jednostkę
• obrót netto: 700 tys. EUR zależną lub jeden oddział
(którego obrót netto
przekracza 40 mln EUR).

2025 r. 2026 r. 2027 r. 2027 r. 2029 r.

Raport za 2024 r. Raport za 2025 r. Raport za 2026 r. Raport za 2026 r. Raport za 2028 r.

* W okresie przejściowym MŚP mogą skorzystać z odstępstwa: będą zwolnione ze stosowania dyrektywy do 2028 r .
Standard sprawozdawczy ESRS
ESRS to Europejski
Standard Raportowania
Społecznego. Od 1
stycznia 2024 roku ich
stosowanie będzie
obowiązkowe dla spółek
objętych wymogiem
raportowania
niefinansowego zgodnie
z dyrektywą CSRD.
Standard sprawozdawczy ESRS
Ład
Ogólne Środowisko Społeczeństwo
korporacyjny
ESRS E1 ESRS S1
Zmiany klimatu Zatrudnienie
ESRS 1
Wymagania ogólne ESRS E2
Zanieczyszczenia ESRS S2
Pracownicy w łańcuchu wartości
ESRS E3 ESRS G1
Zasoby wodne i morskie Praktyki biznesowe
ESRS S3
ESRS E4 Otoczenie społeczne
ESRS 2 Bioróżnorodność i ekosystemy
Informacje ogólne ESRS S4
ESRS E5
Konsumenci i użytkownicy
Wykorzystanie zasobów i GOZ końcowi
 ESRS E1 – Zmiany klimatu
Wytyczne ogólne
E1-1
Plan transformacji dotyczący
przeciwdziałania zmianom klimatu
Wpływ, ryzyko, zarządzanie
E1-2
Polityki związane z łagodzeniem i
adaptacją do zmian klimatu
E1-3
Działania i zasoby wiązane z polityką
dotyczącą zmian klimatu
Wskaźniki i cele
E1-4
Cele związane z łagodzeniem i
adaptacją do zmian klimatu
E1-5
Zużycie energii i mix energetyczny
E1-6
Emisje gazów cieplarnianych brutto w
zakresie 1, 2 i 3
E1-7
Projekty związane z usunięciem i
zmniejszeniem emisji GHG
finansowane dzięki offsetom
E1-8
Wewnętrzne wyceny emisji GHG
E1-9
Potencjalne skutki finansowe związane
z ryzykiem fizycznym i
transformacyjnym
ESRS E1-6 – Emisje gazów cieplarnianych
brutto w zakresie 1, 2, 3
→ Zwolnienie z obowiązku raportowania zakresu 3
w pierwszym roku sprawozdawczym (jednostki i grupy nieprzekraczające 750 pracowników w pierwszym
roku raportowania)

→ Obliczanie zgodnie ze standardem obliczeniowym GHG Protocol, instytucje finansowe:

dodatkowo standard PCAF

→ Ujawnianie odsetka emisji zakresu 1 regulowanych w ramach systemu ETS

→ Obowiązkowe obliczanie i raportowanie emisji związanych ze zużyciem energii

elektrycznej (zakres 2) obydwiema metodami: location-based i market-based

→ Obowiązkowe raportowanie intensywności gazów cieplarnianych (całkowita emisja

podzielona przez przychód netto)

→ Uwzględnienie emisji następujących gazów cieplarnianych: CO2, CH4, N2O, SF6, HFC, PFC
oraz NF3

→ Stosowanie podejścia kontroli operacyjnej

 Ślad węglowy
Ślad węglowy to całkowita suma emisji gazów
cieplarnianych (GHG) wywołanych bezpośrednio lub
pośrednio przez daną osobę, organizację, wydarzenie
lub produkt.
Można go wykorzystać jako miarę wpływu, jaką
wywołuje określony proces lub produkt na zmiany
klimatyczne lub określenie stopnia, w jakim zużywa
zasoby Ziemi.
Można to wykorzystać, aby pomóc zrozumieć i
zmniejszyć wpływ działań lub porównać elementy, aby
można było wybrać alternatywy o mniejszym wpływie na
środowisko naturalne.
Ślad węglowy mierzy się zwykle w tonach (Mg)
ekwiwalentu CO2 w ciągu roku.
Ekwiwalent dwutlenku węgla

Ekwiwalent CO2 to jednostka miary

powszechnie stosowana do porównania
emisji różnych gazów cieplarnianych w
oparciu o ich potencjał tworzenia efektu
cieplarnianego (GWP). Ekwiwalent CO2 jest
obliczany poprzez pomnożenie ton
CO2 e 273 N2O metrycznych emitowanego gazu przez
przypisany do niego potencjał GWP.
 Gazy cieplarniane
GWP100
Dwutlenek węgla • Spalanie w źródłach stacjonarnych i mobilnych, emisje
CO2 procesowe
1
Metan • Spalanie paliw, emisje ze składowisk odpadów, wycieki z
instalacji i zbiorników, emisje z kopalń, hodowla zwierząt
CH4 27,9
Podtlenek azotu
• Spalanie paliw, działalność przemysłowa i rolnicza
N2 O 273
Sześciofluorek siarki
• Wycieki z transformatorów i rozdzielnic wysokiego napięcia
SF6 24300
CO2 e
Fluorowęglowodory
• Wycieki czynników z instalacji chłodniczych 135-14600
HFCs
Perfluorowęglowodory
PFCs
• Wycieki czynników z instalacji chłodniczych 7380-12400
Trójfluorek azotu
NF3
• Wycieki podczas produkcji monitorów i mikroukładów 17400
Dlaczego badać ślad węglowy w organizacji?

Wymogi
legislacyjne

Wymogi
interesariuszy

Strategia
dekarbonizacji
Standard GHG Protocol
Jest to szeroko rozpowszechniony, dobrowolny standard rachunkowości
i sprawozdawczości stosowany do raportowania emisji gazów cieplarnianych,
opracowany w ramach inicjatywy wspierającej standard GHG Protocol (GHG
Protocol Initiative). Inicjatywa ta polega na partnerstwie wielu uczestników:
podmiotów gospodarczych, organizacji pozarządowych, rządów oraz innych
zainteresowanych, skupionych w Światowym Instytucie Zasobów oraz w Światowej
Radzie Biznesu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju.
W 2025 roku planowane jest opublikowanie reedycji obecnie obwiązującego
standardu.
Zakres 1
Zakres 1 obejmuje wszystkie
bezpośrednie emisje gazów
cieplarnianych generowane przez
zakłady będące własnością lub pod
zarządem organizacji.
Dotyczy bezpośrednich emisji
powstałych w wyniku spalania paliw
w źródłach stacjonarnych lub
mobilnych, a także emisji powstałych
w wyniku zachodzących procesów
technologicznych i ulatniających się
czynników chłodniczych.
Zakres 2

Zakres 2 obejmuje pośrednie emisje

gazów cieplarnianych wynikające ze
zużywania (zakupionej lub
importowanej) energii elektrycznej,
cieplnej, pary technologicznej i
chłodu. Emisje zakresu 2 powstają w
miejscu generowania tych mediów.
Zakres 3

Zakres 3 obejmuje inne pośrednie

emisje gazów cieplarnianych
powstałe w całym łańcuchu wartości.
Zakres 3 dzieli się na 15 kategorii na
poziomie produkcji (upstream) i
konsumpcji (downstream).
 Zakres 3 - kategorie
UPSTREAM
Kategoria 1. Zakupione
surowce i usługi
Kategoria 2. Dobra kapitałowe
Kategoria 3. Emisje związane z
energią i paliwami nieujęte w
zakresie 1 i 2
Kategoria 4. Transport i
dystrybucja
Kategoria 5. Odpady powstałe
w wyniku działalności
Kategoria 6. Podróże służbowe
Kategoria 7. Dojazdy
pracowników
Kategoria 8. Wynajęte aktywa
DOWNSTREAM
Kategoria 9. Transport i
dystrybucja
Kategoria 10. Przetwarzanie
sprzedanych produktów
Kategoria 11. Użytkowanie
sprzedanych produktów
Kategoria 12. Postępowanie
ze sprzedanymi produktami
po zakończeniu ich
użytkowania
Kategoria 13. Wynajęte
aktywa
Kategoria 14. Franczyzy
Kategoria 15. Inwestycje
 Etapy obliczania emisji GHG

Zebranie Dobór
Ustalenie granic Ustalenie granic Wybór roku Identyfikacja
danych wskaźników
organizacyjnych operacyjnych bazowego emisji
wejściowych emisji
 Ustalenie granic organizacyjnych
Kryterium udziału – udział
kapitałowy
• Zgodnie z podejściem
opartym na udziale
kapitałowym,
przedsiębiorstwo rozlicza
emisje GHG z działalności
operacyjnej zgodnie z jej
udziałem w kapitale tej
działalności. Udział w
kapitale odzwierciedla
udział ekonomiczny, którym
jest zakres praw do korzyści
i ryzyka płynących z
działalności operacji.
Kryterium kontroli –
kontrola finansowa
• Zgodnie z podejściem
opartym na kontroli
finansowej,
przedsiębiorstwo rozlicza
100% emisji GHG, nad
którymi sprawuje kontrolę
finansową. Nie rozlicza się
emisji GHG z operacji, w
których firma posiada
udziały, ale nie ma kontroli
finansowej.
Kryterium kontroli –
kontrola operacyjna
• Zgodnie z podejściem
opartym na kontroli
operacyjnej,
przedsiębiorstwo rozlicza
100% emisji GHG, na
którymi sprawuje kontrolę
operacyjną. Nie rozlicza się
emisji GHG z działalności, w
których firma posiada
udziały, ale nie sprawuje
kontroli operacyjnej.
 Ustalenie granic operacyjnych
Ustalenie granic operacyjnych polega na określeniu dwóch
podstawowych aspektów:
→Które źródła emisji powinny zostać uwzględnione w obliczeniach?
→Jak skategoryzować powstałe emisje?
→Emisje bezpośrednie
→Emisje pośrednie

Dlaczego określenie granic operacyjnych jest tak ważne?

→Określenie źródeł emisji uwzględnianych w analizie
→Klasyfikacja źródeł w celu uniknięcia podwójnego zliczenia
→Dostarczenie bardziej przydatnych informacji interesariuszom
→Pomoc w zarządzaniu ryzykiem i możliwościami związanymi z emisją
gazów cieplarnianych
Wybór roku bazowego

Rok, dla którego posiadamy

Rok typowy pod kątem
dokładne dane
emitowania i pochłaniania
umożliwiające obliczenie
gazów cieplarnianych
emisji

Rok, który pozwoli na

wyznaczenie ambitnych
planów redukcyjnych –
emisje roku bazowego nie
mogą być wyjątkowo niskie
w stosunku do innych lat
Zebranie danych wejściowych

Zakres 1 Zakres 2 Zakres 3

• Spalanie paliw – • Zużycie zakupionej energii • Różne w zależności od

litry/tony/m3 (należy elektrycznej [kWh] kategorii, m.in.:
dodatkowo określić • Zużycie zakupionego ciepła • Ilość zakupionych
wartość opałową, gęstość sieciowego [GJ] surowców [kg]
paliwa w celu przeliczenia • Zużycie zakupionej pary • Ilość wygenerowanych
na energię) technologicznej [kg] odpadów [kg]
• Wycieki GHG - kg • Dystans przebytych
podróży służbowych [km]
 Dobór wskaźników emisji
Dobór wskaźników emisji powinien odbywać się z uwzględnieniem
posiadanych przez nas danych wejściowych i ich jednostek.

Bezpłatne bazy wskaźników Płatne bazy wskaźników

 Obliczony ślad węglowy – co dalej?
Obliczenie śladu węglowego jest pierwszym krokiem do
zarządzania emisjami

Mierz

Offsetuj Redukuj

Weryfikuj
Przykładowe działania redukcyjne
• zwiększenie efektywności energetycznej
• samodzielne wytwarzanie energii odnawialnej
• wymiana floty samochodowej na ekologiczną
• szczegółowe pomiary emisji dwutlenku węgla w łańcuchu
wartości
• wykorzystanie niskoemisyjnych surowców
• korzystanie z lokalnej sieci dostawców
• włączanie w cele redukcyjne i współpraca uczestników łańcucha
wartości
• edukacja wśród pracowników i zachęta do podjęcia działań
• prowadzenie gospodarki obiegu zamkniętego
 Kompensacja emisji
Kompensacja emisji, czyli tzw. offset to redukcja lub usunięcie
dwutlenku węgla lub innych gazów cieplarnianych z atmosfery w
celu zrekompensowania emisji powstałych gdzie indziej.
Offsety mierzone są w tonach ekwiwalentu dwutlenku węgla.

Kompensacja
Kompensacja nie jest działaniem
wytworzonych Emisja GHG redukcyjnym, służy jedynie jako
emisji GHG
działanie uzupełniające

Zakup jednostek
offsetowych