Egzamin ustny: w jego skład wchodzi znajomość tekstów naukowych, literackich, a także wykłady

wprowadzająca przedstawiane na zajęciach.

Wymagania: obecności, aktywność, referaty, ocena z egzaminu

Działy:
Dzieło literackie - autonomiczność a zagadnienie kontekstualizacji; wprowadzenie do problemów
interpretacji. Określenie perspektywy badawczej. Podstawowe rozróżnienia: antropologia kultury,
antropologia literatury, antropologia literacka. Wprowadzenie w zagadnienia symboliki kulturowej i
kategorii antropologicznych.
Narracja - jako instrument poznania i rozumienia rzeczywistości; jako naturalna dyspozycja
człowieka, prastruktura mówienia o świecie a także jako kategoria aksjologiczna. Pojęcie mitu w
kulturze; relacja mit-literatura. Wprowadzenie w teorię Frye’a i w teorię archetypów Junga. Narracja
- fabuła - fikcja. (Wstępne wprowadzenie do problematyki fikcji literackiej)
Czas i przestrzeń - jako kategorie antropologiczne a) kulturowe wzory doświadczania przestrzeni a
literatura - symbolika labiryntu, domu drogi, przestrzeni otwartej i zamkniętej, własnej -cudzej,
centrum i pogranicza, postać flaneura , nie-miejsca (M.Auge),itp), b) wizje czasu w kulturze i jego
odmiany: symboliczne struktury czasowe; czas natury, czas kultury (itd.) a literatura czas i przestrzeń
a sfera sacrun ( Eliade) ; Życie –śmierć, antropologia śmierci; Symbolika i sposoby przedstawiania. 4)
Zagadnienie podmiotowości; kategoria osoby i problem tożsamości. Sposoby uobecnienia osoby w
literaturze; tożsamość a odmienność; obcość a identyfikacja; role np. outsider, podróżnik,
kolekcjoner itp; prywatność a instytucja; autokreacja, pisanie sobą, pisanie siebie; Ja - Inny;
zagadnienie autobiografii

Literatura:
J. Culler, Teoria literatury. Warszawa 1998 ( rozdziałki:: 2, 3, 6, 8)
- --W. Iser, Zmienne funkcje literatury. W: Odkrywanie modernizmu. Zbiór pod red. R. Nycza, Kraków
1998
Tekst zalecany: W. Iser, Czym jest antropologia literatury. W: Teksty Drugie, 2006/5
- --P. Ricoeur, Życie w poszukiwaniu opowieści „Logos i Ethos” 2/1993
--K. Rosner, Narracja jako struktura rozumienia świata. “Teksty Drugie 1999/3
Tekst zalecany: A. Łebkowska Narracja w: Kulturowa teoria literatury pod red. R.Nycza i M.P.
Markowskiego, Kraków 2006
Ch.Taylor, Źródła podmiotowości. Fragmenty z rozdziału Podmiotowość w przestrzeni moralnej część
3, s.82-104. Warszawa 2001
- -- N. Frye, Mit, fikcja przemieszczenie W: Studia z teorii literatury I. Archiwum przekładów
Pamiętnika Literackiego, Wrocław 1977. lub: „Pamiętnik literacki” 1969/2
- -- J. Sławiński, Przestrzeń w literaturze W: Przestrzeń i literatura pod red. M. Głowińskiego i A.
Okopień Sławińskiej. Wrocław 1978
-----------Do wyboru jeden z dwóch tekstow:
-1- M. Głowiński, Labirynt, przestrzeń obcości W: tegoż Mity przebrane. Kraków,1990
2- G. Bachelard Dom rodzinny, dom oniryczny W: tegoż Wyobraźnia poetycka Warszawa 1975
--H. Paetzhold, Polityka przechadzki W: Formy estetyzacji przestrzeni publicznej. Pod red. J.S.
Wojciechowskiego i A.Zeidler-Janiszewskiej Warszawa 1998
- -- M. Eliade , Święty obszar i sakralizacja świata i Czas święty i mity w: tegoż: Sacrum, mit, historia.
Warszawa 1974; M. Auge, Nie-miejsca. W: Teksty Drugie 2008/4
P. Nora, Czas pamięci W: ResPublica Nowa Lipiec 2001

Umiejscowienie antropologii literatury w czasie:

Dilthey Freud

Windelband Jung

Ricert Ingarden

XIX XIX/XX XX

Scjentyzm Nauki nomotetyczne „Mocna teoria literatury”:

Faktografizm Nauki idiograficzne dążenie do stworzenia języka naukowego

Genetyzm Empatia nauka o lit. jako przedmiot autonomiczny

Biografizm lit. jest autonomiczna

Formalizm

Strukturalizm

Semiologia

Psychoanaliza

Fenomenologia

Hermeneutyka

Dekonstrukcjonizm

(osłabienie mocnej teorii literatury)

Pojęcia:
Scjentyzm (od łac. scientia – wiedza) – zespół poglądów filozoficznych głoszących, że prawdziwą i w
pełni uzasadnioną wiedzę o rzeczywistości dostarczają jedynie nauki przyrodnicze[1]. Rozwinął się w
drugiej połowie XIX wieku z empiryzmu i pozytywizmu. Za jego twórcę uważa się Augusta Comte.
Według tego poglądu nauki szczegółowe, wolne od nieweryfikowalnycheksperymentalnie teorii,
które nie mają ambicji wyjaśniania wszystkiego na podstawie jednej, apriorycznie przyjętej zasady
filozoficznej, są jedyną drogą do uzyskania rzetelnej wiedzy o rzeczywistości. Tylko te zagadnienia
mogą być sensownie rozwiązane, bądź dadzą się wyjaśnić językiem tak zdefiniowanych nauk
szczegółowych. Wszystkie inne problemy są nierozstrzygalne (z powodu ograniczeń
metody[potrzebne źródło]) lub całkowicie nonsensowne i wynikają z niejasności językowych. Idea scjentyzmu
jako postawy myślowej wyraża się w haśle: "Nauka zamiast religii".
genetyzm «wyjaśnianie zjawisk społecznych, historycznych, kulturowych z punktu widzenia ich
pochodzenia, rozwoju»

biografizm «metoda badań polegająca na traktowaniu dzieła literackiego jako dokumentu osobistych
przeżyć autora»

Nomotetyczne nauki, zgodnie z klasyfikacją nauk, dokonaną przez przedstawicieli szkoły

badeńskiej: W. Windelbanda i H. Rickerta, nauki przyrodnicze zajmujące się prawidłowościami i
związkami zachodzącymi między rzeczami, aby na ich podstawie dochodzić do praw ogólnych i
niezmiennych, w przeciwieństwie do nauk idiograficznych, opisujących fakty jako niezależne od siebie
i ze sobą nie powiązane.

Idiograficzne nauki, zgodnie z twierdzeniem W. Windelbanda i H. Rickertazajmują się tym, co jest

powtarzalne. Zadaniem ich jest opis indywidualizujący konkretnych przedmiotów i zjawisk oraz
wyjaśnienie genetyczne i przyczynowe ich pojawienia się i funkcjonowania.

Formalizm, lub formalizacja, w najbardziej ogólnej interpretacji systemowo-kognitywistycznej, to

sposób postępowania, procedura, lub ich produkt ściśle przestrzegający uprzednio zdefiniowane i
zaakceptowane reguły.
Celem formalizmu/formalizacji jest
zapewnienie jednoznaczności rozumienia lub interpretacji komunikatów wymienianych między
ludźmi, a także między człowiekiem a maszyną/komputerem, zgodnie z intencją ich nadawcy.
Dlatego też przy komunikacji złożonej i ważnej formalizuje się informacje, wiedze i preferencje (model
IPK - Information, Preferences, Knowledge model) w poleceniach, pytaniach iodpowiedziach.
Formalizacja polega na użyciu symboli graficznych, językowych lub behawioralnych o znanych i
zaakceptowanych definicjach, uznanych w danej dziedzinie jako jednoznaczne. W szczególności,
formalizacja spełnia podstawowe zasady logiki. W tym sensie formalizacja może być przeprowadzona
na różnych poziomach ogólności opisu czy zadania.
Np. zdanie "Na ziemi istnieją koty” jest ogólne, ale formalnie poprawne i informacyjnie prawdziwe
jeśli: - przez ziemię rozumiemy glob ziemski, - kot jest uprzednio zdefiniowany jako jakikolwiek kot
domowy o cechach wyłącznie jemu przysługujących.

Strukturalizm jest teorią opartą na przekonaniu, iż język jest strukturą zorganizowanych systemów
znaków, będących podstawowym kodem komunikacji międzyludzkiej. Strukturaliści ujmują język jako
system relacji. Odrzucają natomiast poglądy młodogramatyków i dążą do tego, by zbliżyć się do
metod przyrodniczych (naturalizm biologiczny). Odrzucają psychologizowanie i atomizowanie języka.
Nie opisują elementów pozajęzykowych.
Prekursorami strukturalizmu (in. lingwistyki strukturalnej) byli Ferdinand de Saussure (językoznawca
szwajcarski) i Jan Baudouin de Courtenay (językoznawca polski). Do strukturalistów należały również
szkoły: genewska, praska (fonologiczna), kopenhaska (glossemantyczna) i amerykańska
(deskryptywna).
Powodem powstania różnych szkół strukturalistów były różne interpretacje poglądów de Saussure'a,
który wyróżniał w języku: signifié (znaczone) – coś, co jest oznaczone; signifiant (znaczące) – to, co
oznacza; język złożony z tych znaków: langue.

Semiologia (czasem także semiotyka) – tradycja intelektualno-badawcza na pograniczu filozofii,

językoznawstwa, logiki, teorii informacji i humanistyki, w której głównym przedmiotem
zainteresowań jest znak, jego własności i funkcje. W odróżnieniu od semiotyki logicznej, wywodzącej
się od Peirce'a, Wittgensteina i Carnapa, semiologia nie jest jasno określoną dyscypliną naukową ani
akademicką. Badania semiologiczne rozwinęły się późno i do dziś ich zakres nie jest dokładnie
ustalony.

Psychoanaliza (od gr. ψυχη = „psyche”, „dusza” i ανάλυσις = „analiza”) – metoda poznania i leczenia
człowieka, teoria psychoapatologii i teoria pozwalającą wyjaśnić różne zjawiska społeczne i
kulturowe. Została zapoczątkowana na przełomie XIX i XX wieku przez wiedeńskiego lekarza
Zygmunta Freuda.
W tym pierwszym klinicznym znaczeniu psychoanaliza odkrywa i bada nieświadome konflikty
wewnętrzne, motywacje i znaczenie objawów. Dąży do modyfikacji systemu mechanizmów
obronnych oraz integracji różnych części psychiki.
Psychoanaliza zainspirowała rozwój innych szkół terapii, a sama współcześnie funkcjonuje jako
dziedzina złożona z wielu nurtów myślenia. Ta różnorodność dotyczy założeń na temat źródeł i
patomechanizmu rozwoju zaburzeń psychicznych oraz sposobu prowadzenia analizy czy terapii.
Wśród tych nurtów najczęściej wymienia się: psychologię ego, podejście oparte na teorii relacji z
obiektem, Niezależną Szkołę Brytyjską i Nurt Francuski.

Fenomenologia, w filozofii kierunek teorii poznania, biorący początki w filozofii F. Brentany. Został
nazwany przez T. Kotarbińskiego "reizmem". Brentano w przeciwieństwie do fenomenalistów stał na
stanowisku, że nie znamy innych przedmiotów jak tylko realne. Wszystko inne jest tylko nazwami,
którym materialnie i psychicznie nic nie odpowiada.

U E. Husserla zobacz też "fenomen". W filozofii M. Schelera fenomenologia wartości jest

uzupełnieniem Husserlowskiej fenomenologii bytu.

W Polsce teoretykami fenomenologii byli: K. Twardowski (Wybrane pisma filozoficzne, 1965) i R.

Ingarden (Stanowisko teorii poznania w systemie nauk filozoficznych, 1925).

Hermeneutyka (z greckiego hermeneutikos - "przydatny do objaśniania"),

1) w znaczeniu tradycyjnym - dyscyplina naukowa o charakterze filologicznym (filologia) zajmująca się

badaniem, objaśnianiem i interpretacją źródeł pisanych, po to by ustalić ich poprawny tekst i
właściwy sens. Pełni rolę pomocniczą w stosunku do nauk historycznych posługujących się różnego
rodzaju dokumentami (np.: historii literatury i filozofii, religioznawstwa, historii jako takiej).
Początki tak pojętej hermeneutyki można odnaleźć już w starożytności (np. prace prowadzone
w Bibliotece Aleksandryjskiej), choć w swym obecnym kształcie rozwijała się od czasów renesansu
(badania nad spuścizną literacką antyku). Jej pierwowzór stanowi hermeneutyka biblijna.

2) w znaczeniu ściślejszym (obecnie najpowszechniejszym) - sztuka rozumiejącej interpretacji

(rozumienie jest centralną kategoria tak pojetej hermeneutyki) różnych przejawów aktywności
ludzkiej, zwłaszcza o charakterze kulturowym, zmierzająca do odkrycia ich głębokiego sensu i
umieszczenia ich w szerszym kontekście historycznym, społecznym, światopoglądowym itp.

Jej początki łączy się z osobami F.E.D. Schleiermachera i W. Diltheya. Rozwinęła się w trzech
zasadniczych kierunkach: filozoficznym (M. Heidegger, H.G. Gadamer, P. Ricoeur), historycznym (B.
Groethuysen, O. Bollnow, Z. Łempicki) i psychologicznym (techniki interpretacyjne wyrosłe z
psychoanalizy).

Współcześnie odgrywa znaczącą rolę we literaturoznawstwie, religioznawstwie, antropologii

kulturowej itp. (m.in. P. Ricoeur). Ważniejsze założenia hermeneutyki:

a) akt interpretacji zmierza do odsłonięcia zakrytych znaczeń, których nie da się uchwycić wyłącznie w
zewnętrznej warstwie tego, co interpretowane,

b) podmiot i przedmiot interpretacji warunkują siebie nawzajem, tzn. dzieło czy badany problem już z
góry determinują sposób, w jaki będą postrzegane, a odkrycie ich sensu jest też rozpoznaniem
własnej postawy interpretującego wobec nich (zasada tzw. koła hermenetycznego),

c) hermeneutyka nie jest jednoznacznie powiązana z jakąś metodologią, tę ostatnią określa

konkretna sytuacja interpretacyjna: charakter dzieła, możliwości interpretatora, kontekst
historyczno-kulturowy itp.

Dekonstrukcjonizm, zespół metodologicznych i teoretycznoliterackich poglądów na sposób istnienia,

budowę i właściwości dzieła literackiego oraz innych obiektów semiotycznych i tekstów kulturowych;
ukształtowany na przełomie lat 70. i 80. XX w., w nawiązaniu do koncepcji francuskiego filozofa J.
Derridy, zaadaptowany i rozwinięty głównie przez badaczy amerykańskich.

Lektury:
J. Culler, Teoria literatury, Rozdział II: Co to jest literatura i czy pytanie to ma jakiekolwiek znaczenie?,
Rozdział III: Literatura a wiedza o kulturze.

Olga Tokarczuk, Dom dzienny, dom nocny

Andrzej Kuśniewicz, Lekcja martwego języka

Sławomir Mrożek, Rzeźnia (słuchowisko)

Pytania do tekstu Isera:

 1. Sprawa buntów i kwestia tego, jak do nich doszło.
2. Jak Iser widzi funkcję literatury?

Historyczna koncepcja literatury:

Piękno

Literaturą są teksty wzbudzające w nas poczucie piękna. Piękne jest to, co wzbudza wrażenie
estetyczne. Samo przeżycie estetyczne jest problematyczne.

Kanon

Pragmatyczność / użyteczność

Literatura jest autonomiczna, stanowi cel sam w sobie.

Autoteliczność

Czym literatura różni się od innych sztuk?

- na pierwszy plan wysuwa się język (język jako twór kultury)

Jak odróżnić język literatury, od języka nie-literatury?

Tekst literatury - formalizacja językowa celowo skomplikowana

 Tekst naukowy – przekazywanie wiedzy, funkcja poznawcza,

 Tekst potoczny –

Uporządkowanie naddane –

Konstrukcjonizm – zakłada, iż w świecie obcuje się z różnymi konstruktami (myślowymi).

Obrazowanie, obrazowość, metaforyzacja

Teoria pragmatystyczna – to jest literaturą, co jest zdefiniowane jako literatura (wyznaczniki

literackości nie odgrywają tu ważnej roli). Pojęcie literatury definiuje dana społeczność, nie jest to
teoria skrajnie subiektywna.

Miron Białoszewski, Donosy rzeczywistości, Wstyd uliczny

Fait diver – gatunek związany z prasą popołudniową, ukazującą codzienną niecodzienność pewnych
zdarzeń

Sylwa – gatunek kolażowy

Liberatura –

Kanon dzieł literackich – arcydzieła, uważane za najlepsze w całej historii literatury.

M. Foucault – myśliciel związany z nurtami przekształcenia mocnej teorii literatury.

Literatura pełni funkcję sama dla siebie, jest autonomiczna.

Literatura:
  Autoteliczność
 Świadectwo

Sztuka pozwala nam odsłonić to, co ukryte i nieosiągalne, pozwala przekroczyć granice poznania (w
kontekście metafizycznym). Sztuka powinna odsłonić myślenie pozarozumowe, czemu sprzyja np.
muzyka (funkcja metafizyczna w rozumieniu autotelicznym).

Fikcja, imaginacja i świat rzeczywisty to triada uruchamiana podczas lektury fikcji literackiej.

Antropos + logos – nauka o człowieku

Antropologia interpretatywna – główni przedstawiciele: J. Clifford, C. Geertz, podważa założenia

antropologii dotychczasowej, zwraca uwagę na to, że badanie innych kultur z punktu widzenia
obiektywnego jest czymś utopijnym i niemożliwym.

Antropologia funkcjonalistyczna

Antropologie nastawione na badanie innych kultur

J. Clifford: najlepiej opisać inną kulturą techniką fragmentu, rozproszenia, wszelkie zabiegi scalania
kultury opierają się na zasadzie kompozycji własnej, nie zaś na tym, co chce antropolog opisać. Mówi
się tutaj o literaturyzacji antropologii, antropologia czerpie bowiem z oprzyrządowania
literaturoznawcy.

Olga Tokarczuk – Dom dzienny, dom nocny

Kompozycja odmienna od typowej powieści XIX-wiecznej, bowiem zbudowana jest na powiązanych

ze sobą historiach, przez co nie posiada czegoś takiego jak tradycyjne ramy kompozycyjne. Narracja
pierwszoosobowa poddana jest zmiennemu dystansowi, bowiem w sensie gramatycznym naoczne
„ja” narratora wyciszane jest w przypadku wykraczania poza wiedzę jednostkową, co wiąże się
bezpośrednio z epistemologią. Powieść ta zbliża się miejscami do sylwy lub pamiętnika, zbioru
gotowych historyjek, które czekają tylko na opowiedzenie (przykład imienia R.). Dom dzienny… uznać
można również za powieść autotematyczną, dzięki czemu metafikcja i samoświadomość lektury dać
może nam wgląd w samo konstruowanie tekstu literackiego. Motyw snu wprowadzający do lektury
otwiera poetykę oniryczną utworu, metafora przemienia się tutaj w działania i akcje, a czymś
naturalnym jest fragmentaryczność przestrzeni i czasu, a także niedopowiedzenie i rozmycie
bohaterów. Poprzez prowadzenie narracji udziela Tokarczuk porad, tworzy poniekąd przepisy na
własną narrację, narrację opartą na uwiarygodniającej funkcji poznawczej wzroku; pozbawioną
komentarza i przemyśleń (przykład metaforyki poznania, wzroku, łączącej się ze światłem). Narrator
(wzrok) oddzielony jest od cielesności, co wiąże się z zagadnieniem estetyczno-filozoficznym. Relacja
narratorki ze światem polega na częściowym odsunięciu patrzącego od elementów widzialnych,
sytuacja przestrzenna zakreślona jest jako uwarunkowana kulturowo (przez wzgląd na dominację
góry nad dołem) pozycja wertykalna. Świat wraz ze swoimi obliczami i możliwościami odsłania się w
miarę patrzenia, a patrzenie to, jak samo wskazuje: „samo do siebie nie należy”. Tworzenie świata
przedstawionego jest tutaj próbą przeniknięcia do tego, co niepoznane, jednakże możliwości
poznawcze „patrzenia” ograniczają się jedynie do rozpoznania, nie zaś poznania wiązanego z
interpretacją, wiedzą o tym, jakie jest coś samo w sobie (co będzie wyraźnym zerwaniem z boską
mocą wszystkowiedzącego narratora pozytywistycznego). Wiedza rozumiana jako to, co przestrzenne
i czasowe wiąże się z dystansem wobec świata poznawanego. Stawiane są tutaj pytania o możliwość
przekraczania granic życia, śmierci, opowieści, jak również poznania siebie i drugiego człowieka.
Projekcja rzeczywistości wiąże się tutaj również z myśleniem intencjonalnym i projekcją opartą na
własnej wiedzy, czy chęci poznania tego, co niepoznawalne. Tęsknota za odnalezieniem zasady
budującej działanie świata i brak możliwości odnalezienia jej wpisuje się w utopijną wizję
poszukiwania pełni poznania. Wyprowadzenie świata z chaosu przeplata się z tęsknotą za mitem
porządkującym, co związane jest z całą twórczością Olgi Tokarczuk, która w swoich dziełach nie
odrzuca pytań o porządek, nawet wtedy, gdy w sposób ironiczny nawiązywać ma do nieosiągalnej
utopii. Tak pokrótce odsłaniają się właśnie zabiegi snucia opowieści i zasad podporządkowanych
powieści, traktującej o dwóch wymiarach świata i czasu…

Kuśniewicz – lekcja martwego języka

Prezentacja sceniczna, showing – typ narracji skonstruowana na zasadzie zmiennego kontrastu,

rezygnacja z narracji wszystkowiedzącej

Showing ≠ telling

23.05.2013

Omawiamy: M. Eliade - Święty obszar i sakralizacja świata (opracowanie)

Drzwi do kościoła umożliwiają przejście do innej sfery. Przejście przez prób wiąże się z określonymi
rytuałami. Wydzielenie obszaru prowadzi do wyznaczenia granic sacrum i profanum. Społeczności
wędrujące (nomadyczne) dbają o to, by miejsce święte przenosiło się razem z nimi, poprzez przykład
pala wbijanego w ziemię spełnia się funkcja symboliczna, łącząca przestrzeń wertykalnie i
horyzontalnie. Prowadzi to do konsekwencji, w których znak święty, sakralizujący dane miejsce, a
także porządkuje chaos, gwarantując uładzenie świata wokół. Dawało to poczucie harmonii z
kosmosem świata i stawiało człowieka w jego centrum.

Omawiamy: A. Stasiuk - Miejsce

Istotne są pierwsze zdania, bowiem ukierunkują one na właściwą ścieżkę interpretacyjną. Podział na
tego „stąd” i tego „stamtąd” to dialog informujący o okolicznościach zajścia. Ten charakterystyczny
minimalizm pozwala dowiedzieć się wile na temat samych postaci uczestniczących w rozmowie.
Narrator pierwszoosobowy nie ujawnia się, co częstym jest chwytem w podobnego typu
konstruktach. Przybysz opisany jest natomiast za pomocą kilku istotnych cech, pozwalających
scharakteryzować go jako turystę. W kolejnej części omawiane jest zagadnienie czasu, którem
poświęcone są rozmyślania narratora. Próbuje on odtworzyć początek świątyni, co pozwala na
wyimaginowane przywrócenie do życia świątyni. Poprzez twórczą kreację i serie hipotez snute są
domysły oparte na dystansie czasowym i swoistych zbliżeniach, cerkiew zostaje odbudowana przy
pomocy myśli, prześledzony zostaje cały proces jej budowy. Czas teraźniejszy obrazuje tu czas
przeszły, mamy więc do czynienia z unaocznieniem przeszłości. Prowadzi to wszystko do refleksji
odnośnie współczesnej literatury polskiej, w której odbiorcy podsuwany jest trop interpretacyjny.
Oprócz pełnienia funkcji sakralnej, cerkiew odgrywa również rolę miejsca pamięci. Sztuczne
przeniesienie do muzeum zdaje się być ingerencją w naturę, z której wyłania się cerkiew, a z którą
jest też tożsama. Prezentowany jest tu zaburzony podział między naturą i kulturą. Miejsce sacrum
sakralizuje również naturę, w której świątynia wpisuje się cykl. Zaznaczone jest tutaj naruszenie tej
„naturalnej” świętości, a prace nad renowacją traktować można jak budzenie zmarłych. To zakłócenie
naturalnego porządku wszechrzeczy, w którym wszystko, co żywe, rodzi się i obumiera. Z pierwotnej
przestrzeni sakralnej przenoszona jest cerkiew do innej przestrzeni uświęconej, do muzeum, jednakże
w ten właśnie sposób okrada się ją z miejsca, w które wrosła, jak również ze świętości pamięci
społecznej. Wniosek nasuwa się jeden: nie można przenieść miejsca świętego.
Przestrzeń labiryntu i domu

Omawiamy: G. Bachelard - Dom rodzinny i dom oniryczny

Labirynt jako metafora epistemologiczna ludzkiego poznania odsyła np. do Imienia róży U. Eco.

Eco dzieli labirynt na:

 Labirynt klasyczny – miejsce w przestrzeni, w środku której znajduje się coś, co należy
odnaleźć
 Labirynt modernistyczny –
 Labirynt postmodernistyczny – prezentowany za pomocą metafory kłącza, jest to
rozszyfrowywanie znanych i nieznanych już znaków, to gubienie się i ponowne odnajdywanie
się człowieka wobec poznania i jego miejsca w świecie, ma charakter głównie
epistemologiczny.

Za dwa tygodnie: Głowiński, Bachelard, Paetzold, Auge,

Omawiamy: G. Bachelard - Dom rodzinny i dom oniryczny (opracowanie)