1.

Obrabiarek jakiego rodzaju należy użyć w narzędziowni przy wykonywaniu prototypów lub
produkcji jednostkowej i dlaczego?

Obrabiarki uniwersalne do obróbki skrawaniem bo wysoka dokładność, gładkość

powierzchni, produkcja jednostkowa. Obróbka bezpośrednia.
Uniwersalne tzw. ogólnego przeznaczenia produkcji jednostkowej i małoseryjnej.
Specjalizowane produkcja seryjna, wysoka wydajność, większa sztywność, większa
dostępna mocą oraz uproszczona obsługa.
Specjalne, które charakteryzują się zawężonymi możliwościami technologicznymi co wynika
z faktu, że mogą być dedykowane do określonego zabiegu lub operacji technologicznej w
ramach ściśle określonej branży

2. Dlaczego stan techniki odgrywa bardzo istotną rolę w budowie maszyn

technologicznych?

Ze stanem techniki wiążą się: materiały, napędy, przekładnie itp. Maszyny

technologiczne muszą spełniać swoją funkcjonalność a tym samym przynosić zyski.
Głównym promotorem stale udoskonalanym są materiały to na ich podstawie należy
przygotować odpowiednio maszynę wraz z narzędziami.

3. Wyjaśnij dlaczego metoda obróbki obwiedniowej jest najbardziej złożona, a tym samym
problematyczna spośród trzech wymienionych?

Obróbki obwiedniowej używa się do tworzenia kół zębatych, gdzie narzędzie kształtujące obraca
się wraz z przedmiot obrabiany, gdzie ich obrót odbywa się w dwóch różnych osiach. Do
poprawnego wykonania tej obróbki potrzeba bardzo dokładnych obliczeń momentu obrotowego
obu elementów

4. Jaka jest różnica między ruchem kształtującym, głównym a ruchem zbliżania i

oddalania względem siebie narzędzia i przedmiotu obrabianego w kontekście parametrów
obróbkowych?

Ruch kształtujący: odnosi się do sposobu, w jaki narzędzie obróbkowe porusza się
względem przedmiotu obrabianego. Ten ruch ma na celu nadanie kształtu przedmiotowi
poprzez usuwanie materiału z zewnętrznej warstwy.
Ruch główny: dotyczy przemieszczania narzędzia wzdłuż osi obrabianego przedmiotu lub
obrabianej powierzchni.
Ruch zbliżania i oddalania: odnosi się do kontroli odległości między narzędziem obróbkowym a
obrabianym przedmiotem.

5. Czy budowa maszyn technologicznych powinna uwzględniać specyfikę branży

przemysłowej i rodzaju produkcji? Jeżeli tak to opisz to pokrótce na przykładzie?
Tak, produkcja konkretna, seryjna bądź jednostkowa wymaga oddzielnych maszyn. Jedne
potrzebują obrabiarek uniwersalnych inne specjalizowanych a jeszcze inne specjalnych.

6. Czy Twoim zdaniem budowa maszyn technologicznych może odgrywać rolę w

procesie optymalizowania procesów technologiczny? Uzasadnij swoją odpowiedź.

Tak, zatępując człowieka omylnego maszyną. Stale udoskonalne są parametry tj.: Ilość
możliwych do umieszczenia narzędzi oraz wymaina ich. Szybkość poruszania się wrzeciona
przy zachowaniu odpowiednich parametrów dokładności. Sposób obrabiania również może być
formą optymalizacji.

1. Jak ogólnie należy zdefiniować właściwości napędu głównego dla obrabiarki do obróbki
zgrubnej/wysokowydajnej a jakie dla obrabiarki do obróbki kształtującej i
wykończeniowej/precyzyjnej albo przeznaczenia uniwersalnego?

Obrabiarka do Obróbki Zgrubnej/Wysokowydajnej:

Wysoki Moment Obrotowy: umożliwia skuteczną obróbkę materiałów o większej twardości
oraz usuwanie większych ilości materiału w jednym przejściu.
Szeroki Zakres Prędkości: (do obróbki zgrubnej) umożliwiający dostosowanie parametrów
obróbki do różnych rodzajów materiałów i operacji.
Wysoka Wydajność i Szybkość Posuwu: pozwala na szybszą obróbkę i zwiększenie
efektywności produkcyjnej.
Odporność na Ciężkie Obciążenia: które mogą występować podczas obróbki zgrubnej,
zwłaszcza przy pracy na materiałach o dużej twardości.

Obrabiarka do Obróbki Kształtującej i Wykończeniowej/Precyzyjnej: Precyzyjna Kontrola

Prędkości i Momentu Obrotowego: kluczowe dla osiągnięcia wysokiej jakości wykończenia i
dokładności obróbki.
Niska Wibracja i Gładka Praca: co wpływa na jakość wykończenia pow. obrabianego detalu.
Stabilność Temperatury: minimalizuje wpływ odkształceń termicznych. Bezstopniowa
Regulacja Prędkości: kluczowe dla osiągnięcia precyzyjnych efektów obróbczych.

Obrabiarka Uniwersalna:
Obrabiarka uniwersalna powinna mieć właściwości, które pozwalają na wykonywanie
różnorodnych operacji obróbkowych. Dlatego jej napęd główny powinien łączyć cechy
odpowiednie zarówno dla obrabiarki do obróbki zgrubnej, jak i dla obrabiarki do obróbki
kształtującej i wykończeniowej.

2. Dlaczego w obrabiarkach konwencjonalnych nie ma możliwości uzyskania

bezstopniowej zmiany prędkości obrotowej napędu głównego oraz posuwu roboczego?

Powody:
Mechaniczna Konstrukcja
Brak Zaawansowanych Układów Sterujących
Ograniczone Zakresy Prędkości
Brak Programowalności
Podsumowując, brak ten wynika głównie z ograniczeń mechanicznych oraz braku
zaawansowanych układów sterujących, które są charakterystyczne dla obrabiarek CNC.
Obrabiarki konwencjonalne są projektowane do manualnego sterowania, co sprawia, że
płynna regulacja prędkości jest praktycznie niemożliwa do osiągnięcia.

3. Dlaczego w obrabiarkach CNC możliwe jest stosowanie bezstopniowej zmiany

prędkości obrotowej napędu głównego oraz posuwu roboczego?

Zastosowanie Elektronicznego Napędu: pozwalaja na płynną regulację prędkości

Programowalna Kontrola: co umożliwia precyzyjną regulację parametrów tj. prędkość
obrotowa i posuw w trakcie procesu obróbki.
Zastosowanie Silników O Zmiennych Obrotach: pozwalają na płynną i precyzyjną regulację
prędkości obrotowej
Zaawansowane Układy Sterujące: które pozwalają na szybkie i precyzyjne dostosowywanie
parametrów pracy maszyny w czasie rzeczywistym.

4. Czy twoim zdaniem zastosowanie przekładni łańcuchowej w rozrządzie napędu z

silnikiem spalinowym samochodu osobowego jest dobrym rozwiązaniem i dlaczego.

Nie, bo występują przeoczenia i bezwładności oraz niezerowe warunki początkowe (luzy).

Korzystanie z tego rozwiązania generowałby straty energetyczne oraz sam samochód miałby
mniejsze osiągi.

Hałas - Przekładnie łańcuchowe generują znaczny hałas podczas pracy. Długotrwałe

narażenie na hałas może być szkodliwe dla zdrowia i prowadzić do utraty słuchu. Niewielka
wydajność - Przekładnie łańcuchowe mają pewne straty energii związane m.in. z tarciem,
większe straty energetyczne
Niewielka trwałość - Przekładnie łańcuchowe są podatne na zużycie, rozciąganie i pęknięcia.
Wszelkie uszkodzenia mogą prowadzić do utraty sprawności silnika, niesprawności rozrządu i
potencjalnie groźnych sytuacji na drodze.
Konserwacja i serwisowanie - Przekładnie łańcuchowe wymagają regularnej konserwacji, w
tym smarowania i napinania.

5. Dlaczego w obrabiarkach CNC stosuje się w napędzie głównym przekładnie

pasowe?

występowanie poślizgu pasa w przypadku chwilowych przeciążeń

możliwość tłumienia drgań i uderzeń,
stosunkowo duża dowolność rozstawienia kół pasowych i osi wałów
możliwość przekazywania ruchu na duże odległości
cicha praca,
prosta i tania konstrukcja przekładni, łatwa obsługa.
6. Opisz sposoby kształtowania dostępnych zakresów prędkości obrotowych dla
napędów głównych.
Stosowanie:
Przekładni Pasowych: pozwalają na elastyczną regulację prędkości obrotowej wrzeciona
Silników o Zmiennych Obrotach: umożliwiają płynną regulację prędkości Reduktorów
Prędkości: zmniejszyć prędkość obrotową wrzeciona
Sprzęgieł Elektromagnetycznych: mogą być używane do kontrolowania prędkości obrotowej
wrzeciona poprzez sterowanie momentem obrotowym.
Układów Sterujących z Programowalną Logiką PLC: do precyzyjnej kontroli prędkości
obrotowej w trakcie różnych operacji obróbkowych.

1. Jakie rozwiązania stosuje się w korpusach obrabiarek w celu minimalizowania

wpływu odkształceń termicznych na dokładność obróbki?
Oto kilka przykładów:

Stabilizacja Konstrukcji Korpusu: dodatkowe wzmocnienia w miejscach szczególnie

podatnych na deformacje, wysoka dokładność wykonania, duża sztywność statyczna i
dynamiczna
Użycie Materiałów O Niskiej Rozszerzalności Cieplnej
Izolacja Termiczna
Zastosowanie Układów Chłodzenia: Mogą to być systemy chłodzenia wodą lub olejem
Czujniki Temperatury i Regulacja Parametrów
Stabilizacja Środowiska Pracy: tj. temperatura otoczenia i wilgotność

2. Dlaczego w obrabiarkach konwencjonalnych stosuje się prowadnice ślizgowe? Jaka

cecha wyróżnia ten rodzaj prowadnic na tle pozostałych (wymień pozostałe).

Wytrzymałość i Trwałość: wykonane są z wysokiej jakości materiałów, co sprawia, że są

odporne na zużycie i mogą wytrzymać duże obciążenia
Prostota Konstrukcji: są stosunkowo proste w budowie, co ułatwia ich produkcję i
utrzymanie.
Odporność na Zanieczyszczenia: są mniej podatne na problemy związane z
zanieczyszczeniami w porównaniu do innych typów prowadnic
Odporność na Wibracje i Wstrząsy

Cechą wyróżniającą prowadnice ślizgowe na tle innych typów prowadnic jest fakt, że są oparte
na kontakcie ślizgowym między elementami prowadzącymi a prowadzonymi. To oznacza, że
ruch odbywa się poprzez ślizganie się elementów po sobie. W przeciwnym razie prowadnice
toczne wykorzystują łożyska lub kulkowe elementy, które umożliwiają ruch z mniejszym tarcie i
większą precyzją.
Warto zauważyć, że choć prowadnice ślizgowe mogą być mniej precyzyjne niż niektóre
zaawansowane typy prowadnic, są nadal szeroko stosowane, zwłaszcza w obrabiarkach
konwencjonalnych, gdzie mogą spełniać wymagania wytrzymałościowe i pracować w
warunkach, w których inne prowadnice mogłyby być mniej efektywne
3. Dzięki jakim rozwiązaniom możliwe jest stosowanie bezstopniowych zakresów
prędkości napędu głównego i posuwowego?

Silniki o Zmiennych Obrotach

Inwertery Częstotliwości: są urządzeniami elektronicznymi, które umożliwiają regulację
częstotliwości i napięcia zasilania silnika. To pozwala na precyzyjną kontrolę prędkości
obrotowej.

Przekładnie Pasowe: pozwalają na elastyczną regulację prędkości obrotowej. Poprzez

zmianę zestawu pasów napędowych, można osiągnąć różne prędkości obrotowe. Silniki
Zmiennoprądowe (AC) z Inwerterem: pozwalają na precyzyjną kontrolę prędkości. Inwerter
umożliwia regulację częstotliwości zasilania silnika, co wpływa na prędkość obrotową.
Układy Sterujące z Programowalną Logiką PLC: mogą być programowane do precyzyjnej
kontroli prędkości obrotowej w trakcie różnych operacji obróbkowych.

4. Dlaczego w obrabiarkach konwencjonalnych nie można uzyskać bezstopniowej zmiany

prędkości obrotowej napędu głównego oraz posuwowego?

Prowadzenie Ręczne
Brak Mechanizmów Elektronicznych:
Brak Programowalności:
Ograniczenia Konstrukcyjne:
Ograniczone Zakresy Prędkości:
Podsumowując, w obrabiarkach konwencjonalnych brak jest zaawansowanych elektronicznych
układów sterujących i programowalności, które są niezbędne do osiągnięcia bezstopniowej
regulacji prędkości. Te maszyny opierają się głównie na sterowaniu manualnym, co sprawia, że
bezstopniowa regulacja jest praktycznie niemożliwa do osiągnięcia.

5. Z punktu widzenia napędów jaka jest kluczowa różnica między obrabiarkami

konwencjonalnymi i CNC?

Obrabiarki Konwencjonalne: operacje wykonywane są manualnie lub przy użyciu prostych

mechanizmów sterowania. Przykładowo, operator może ręcznie manipulować dźwigniami,
pokrętłami lub suwakami, aby kontrolować ruchy narzędzia. Zakresy prędkości i posuwów
mogą być ograniczone zdolnościami mechanizmów manualnych lub prostych układów
napędowych.
Obrabiarki CNC: ruchy są sterowane komputerowo przy użyciu specjalnie zaprogramowanego
kodu. To oznacza, że maszyna działa na podstawie precyzyjnych instrukcji numerycznych, które
określają ścieżkę narzędzia, prędkość obrotową wrzeciona i inne parametry obróbki. Obrabiarki
CNC umożliwiają bezstopniową regulację prędkości obrotowej i posuwu, co pozwala na
optymalne dostosowanie parametrów obróbki do różnych materiałów i operacji.

6. Wymień wady i zalety elektrowrzeciona.

Zalety elektrowrzeciona:
• Precyzja i Powtarzalność

• Bezstopniowa Regulacja Prędkości

• Wysoka Moc i Moment Obrotowy

• Niskie Koszty Eksploatacji

• Cichsza Praca
Wady elektrowrzeciona:
• Wysoki Koszt Początkowy

• Potrzeba Stałego Źródła Zasilania

• Mniejsza Elastyczność w Regulacji Momentu Obrotowego

• Wymagana Jest Większa Ostrożność w Utrzymaniu Elektrowrzeciona

1. Jak określamy posuw roboczy przy frezowaniu?

Posuw roboczy przy frezowaniu określamy jako prędkość, z jaką narzędzie frezujące
porusza się wzdłuż powierzchni obrabianej części:

2. Wymień metody obróbki gwintów.

Gwintowanie wytaczaniem - wytworzenie gwintu za pomocą tokarki, która posuwa narzędzie
tnące wzdłuż osi obrotowej elementu i usuwa materiał, tworząc gwint.

Gwintowanie frezowaniem - metoda wykorzystująca frezy gwintowe

Gwintowanie toczenie – w zastosowaniu tokarki, która obraca obrabiany element wzdłuż osi
obrotowej, a narzędzie tnące przemieszcza się wzdłuż elementu, wycinając gwint.

Gwintowanie wiercenie - wiertarka z odpowiednim narzędziem gwintującym, które wkręca się w

obrabiany otwór, tworząc gwint.

Gwintowanie matrycowe - wykorzystuje się matrycę gwintującą i narzędzie, które wspólnie

wcinają gwint w obrabiany element poprzez osiowe przemieszczanie matrycy względem
elementu.

3. Co na tle innych metod obróbki skrawaniem wyróżnia metody obwiedniowe?

Inne metody obróbki skrawaniem, tj. toczenie czy frezowanie, opierają się na ruchu
obrotowym narzędzia, które tnie materiał i usuwa wiórki. Natomiast metody obwiedniowe
polegają na przesuwaniu narzędzia wzdłuż obrysu przedmiotu, co powoduje ścieranie
materiału.
Metody obwiedniowe są często stosowane do obróbki materiałów twardych tj. węgliki
spiekane, ceramika czy diamenty, które nie mogą być obrabiane tradycyjnymi metodami
skrawania. Ponadto, metody obwiedniowe umożliwiają uzyskanie bardzo precyzyjnych i
gładkich powierzchni, co jest niezwykle istotne w wielu dziedzinach przemysłu, takich jak
produkcja wyrobów medycznych czy precyzyjne elementy mechaniczne.

4. Jaki rodzaj silników liniowych jest przede wszystkim stosowany w warunkach

przemysłowych i dlaczego?

W warunkach przemysłowych najczęściej stosowane są silniki synchroniczne. Bo:

Wysoka precyzja: co jest kluczowe w zastosowaniach przemysłowych, takich jak

produkcja, robotyka czy automatyka.
Wysoka wydajność: przekształcają dużą część dostarczanej energii elektrycznej w ruch
mechaniczny. To sprawia, że są bardziej ekonomiczne i ekologiczne w użytkowaniu Brak
zużycia związanego z tarciem: nie mają ruchomych części mechanicznych, tj. szczotki czy
komutatory
Szybkość i dynamiczność: są w stanie bardzo szybko zmieniać kierunek ruchu,
zatrzymywać się i rozpędzać