TRANSPARENCA DHE E DREJTA

PËR INFORMIM

1
Pse është i rëndësishëm Ligji “Për të drejtën e informimit”?

Ø Ndryshon mentaliteti i zyrtarëve dhe mënyrën e qeverisjes

Ø Transparencë <=> Antikorrupsion
Ø Ligji “Për të drejtën e informimit” cilësohet si “sunshine laës”
Ø Ligji i parë 250 vjet më parë në Suedi
Ø Rrit llogaridhënien e institucioneve
Ø Vendimmarrje më të saktë
Ø Sistem më demokratik

2
E drejta për informim:
• Ligji 119/2014 “Për të drejtën e informimit”

• Neni 23 i Kushtetutës së RSH:

üE drejta e informimit është e garantuar
ü Kushdo ka të drejtë, në përputhje me ligjin, të
marrë informacion për veprimtarinë e organeve
shtetërore, si dhe të personave që ushtrojnë funksione
shtetërore
3
Rregullat e parashikuara në këtë ligj kanë për qëllim:
– garantimin e njohjes së publikut me informacion, në kuadër të ushtrimit të të
drejtave dhe lirive të individit në praktikë,
– si dhe të formimit të pikëpamjeve për gjendjen e shtetit e të shoqërisë.
– edhe nxitjen e integritetit, të transparencës e të përgjegjshmërisë së autoriteteve
publike.

Informacion publik është:

– çdo e dhënë,
– e regjistruar në çfarëdo lloj forme dhe formati,
– gjatë ushtrimit të funksionit publik,
– pavarësisht nëse është përpiluar ose jo nga autoriteti publik.

4
 QEVERISJA E MIRE
Parimet e qeverisjes së mirë:
I. Transparencë
a) Akses në informacion publik
b) Garanci e një drejtësie administrative
c) Vendimmarrje e argumentuar
II. Përgjegjshmëri
a) Përgjegjësi e vendimmarrësve
b) Kontrollet mbi administratën
c) Administrimin i fondeve publike
III. Pjesmarrje: njoftimi dhe konsultimi publik
5
 Administratë transparente
Administratë që bën të ditur:
a. Shërbimet që ofron
b. Veprimtarinë dhe vendimmarrjen e saj nëpërmjet
transparencës së akteve
c. Procedura të qarta dhe të thjeshta në çdo hap të
veprimtarisë për të:
•rritur integritetin dhe performancën
•parandaluar korrupsionin

6
Risitë e Ligjit
• Mbrojtjen e të drejtës për informim të çdo individ, pa u detyruar të shpjegojë
motivet;
• Përcaktimin e rregullave për njohjen me informacion/dokumenta zyrtar
publik;
• Përgatitjen dhe miratimit të programeve të transparencës;
• Caktimi i koordinatorit për të drejtën e informimit dhe parashikimin e
kompetencave të tij;
• Përcaktimin e kompetencave dhe procedurave për shqyrtimin e ankesave;
• Kufizimet të së drejtës për informim;
• Përcaktimin e shkeljeve dhe sanksioneve administrative.

7
Autoritet publik
a) është çdo organ administrativ i parashikuar në legjislacionin në
fuqi për procedurat administrative, organet ligjvënëse, gjyqësore
dhe ato të prokurorisë së çdo niveli, organet e njësive të
qeverisjes vendore të çdo niveli, organet shtetërore dhe entet
publike, të krijuara me Kushtetutë ose me ligj;
b) janë shoqëritë tregtare ku shteti zotëron shumicën e aksioneve,
ushtrohen funksione publike, sipas parashikimit të shkronjës “c”
të kësaj pike;
c) çdo person fizik ose juridik, të cilit i është dhënë me ligj, akt
nënligjor ose çdo lloj forme tjetër, të parashikuar nga legjislacioni
në fuqi, e drejta e ushtrimit të funksioneve publike.

8
Autoritetet publike janë:
1. Institucionet e Qeverisje qëndrore

2. Pushteti vendor

3. Sistemi gjygjësor dhe prokuroria

4. Shoqëritë tregtare ku shteti zotëron mbi 51% të aksioneve

5. Persona fizikë apo juridikë, për aq sa ata ushtrojnë funksione

publike ( ? )

9
 • Autoriteti Publik (AP) trajton kërkesën brenda 10 ditë punë,
përveç rasteve kur ligji i posaçëm parashikon ndryshe
Kërkesa për • AP i paqartë për kërkesën: kontakton kërkuesin brenda 48
informacion
orëve
• AP nuk e zotëron informacionin e kërkuar: jo më vonë se 10
Me shkrim ditë kalendarike nga data e dorëzimit të kërkesës, ia dërgon
atë autoritetit kompetent, duke e vënë në dijeni edhe
kërkuesin
Elektronike
• Autoriteti publik njofton kërkuesin se kërkesa e tij i është
dërguar një autoriteti tjetër, si dhe e informon atë

10
 DETYRIMET E AUTORITETEVE PUBLIKE
• Përgatitja e programeve të transparencës;
• Caktimi i koordinatorit për të drejtën e informimit;
• Zbatimi rigoroz i afateve në shqyrtimin e kërkesave;
• Shtyrja e afatit me vendimmarrje;
• Mosdhënia e informacionit në formën e kërkuar duhet bërë me vendimmarrje të
arsyetuar;
• Informacion i dhënë pjesërisht, kërkon vendimmarrje të pjes-shme;
• AP-të bëjnë balancën midis informacionit që bëhet publik dhe atij që cenon
privatësisë e individëve, përpara dhënies së tij.

11
 Cfarë duhet të përmbajë programi i transparencës?
1. Legjislacionin
2. Buxhetin
3. Strukturën organizative
4. Planet strategjike dhe raportet e auditimit
5. CV e titullarëve dhe subjekteve që deklarojnë pasurinë
6. Informacion për prokurimet publike
7. Rregjistër kërkesash dhe përgjigjesh
8. Të dhëna për koordinatorin

12
 Kostoja e shërbimit

• Komisioneri për të Drejtën e Informimit dhe Mbrojtjen e të

Dhënave Personale shqyrton periodikisht, në bashkëpunim me
Ministrinë e Financave, tarifat e bëra publike nga autoritetet
publike dhe, sipas rastit, urdhëron ndryshimin e tyre.

• Ministri i Drejtësisë dhe Ministri i Financave me udhëzim të

përbashkët përcaktojnë numrin e faqeve, për të cilat
informacioni përfitohet falas, sipas pikës 4, të këtij neni, si dhe
rastet e përjashtimit nga pagesa e tarifës.

13
 14

Koordinatori i të drejtës për informim

• I mundëson çdo kërkuesi të drejtën për t’u njohur
me informacionin publik
• Krijon, mban, publikon dhe përditëson regjistrin e
kërkesave dhe përgjigjeve
• Bashkërendon punën për plotësimin e kërkesave
Detyrat e për informacion
• Rregjistron kërkesat për informacion dhe cakton
Koordinatorit një numër rendor për secilën prej tyre
• Dërgon kërkesën për informim te një autoritet
tjetër
• Kryen njoftimet paraprake dhe komunikon me
kërkuesin, sipas nevojës për trajtimin e kërkesës
për informacion publik
• Mosplotësimi i • Refuzimi i
kërkesave për dhënies së info
info dënohet me dënohet me 150
150 000 deri në 000 deri në 300
300 000 lekë 000 lekë
Bashkërendon
punën për I mundëson çdo
plotësimin e kërkuesi të
kërkesave për drejtën për t’u
informacione njohur me info
brenda afateve

Krijon, mban,
Regjistron
publikon dhe
kërkesat për
përditëson
informacion dhe
regjistrin e
cakton një kërkesave dhe
numër rendor Moskrijimi,
• Mosregjistrimi i përgjigjeve •

kërkesës për info, mosmbajtja,

moscaktimi i një mospublikimi apo
numri rendor mospërditësimi i
150 000 - 300 000 Regjistrit dënohet
lek me 50 000 deri në
100 000 lekë
Në bazë të nenit 18 dhe 19 cdo nëpunës i autoritetit publik ka
përgjegjësi administrative:
– për dëmtimi ose shkatërrimi i dokumenteve zyrtare, me
qëllim shmangien e së drejtës për informim, dënohet me
150 000 deri në 300 000 lekë;
– moszbardhja e dokumenteve zyrtare, në kundërshtim me rregullat
në fuqi, me qëllim pengimin e ushtrimit të së drejtës për
informim, dënohet me 150 000 deri në 300 000 lekë.

16
E DREJTA PËR INFORMIM KUFIZOHET NË RASTET KUR CËNOHET:

1. Të drejtën për një jetë private

2. Sekretin tregtar
3. Të drejtën e autorit
4. Patentat

17
E DREJTA PËR INFORMIM KUFIZOHET NË RASTET KUR CËNOHET:

1. Siguria kombëtare (Informacioni i klasifikuar)

2. Hetimi dhe ndjekja e veprave penale
3. Mbarëvajtjen e hetimit administrativ në kuadër të një
procedimi disiplinor
4. Mbarëvajtjen e procedurave të inspektimit dhe auditimit
5. Politikave ekonomike, monetare dhe të valutës të Shtetit
6. Barazisë së palëve në procedimet gjyqësore dhe
administrimit të efektshëm të drejtësisë

18
v CAKTIMI I NJË MEKANIZMI MONITORUES

• Krijimi i një strukture të vecantë për shqyrtimin e ankesave por edhe të kërkesave në KDIMDP.

• Për të gjithë rastet e konstatuara në shkelje të ligjit, është përcaktuar ndëshkueshmëria;

• Përgjegjësitë janë individuale ndaj shkelësve/kryesisht koordinatorit;

v KDIMDP

• Shqyrton kërkesat e personave, të cilët pretendojnë se u janë shkelur të drejtat e tyre të parashikuara në ligjin
“Për të drejtën e informimit”;
• Shqyrton ankesat e personave në lidhje me funksionimin e programeve të transparencës në autoritetet
publike;
• Kryen hetimet e nevojshme administrative gjatë ushtrimit të kompetencave të tij;

19
21
22
23