SZYFRY UŻYWANE

W DRUŻYNIE
HARCERSKIEJ

Mini poradnik przeznaczony w szczególności dla harcerzy, także zuchów. W skrócie

omawia szyfry, z którymi zapoznać się można podczas zbiórek, czy wyjazdów
harcerskich.
1. Alfabet Morse'a

Najbardziej znany i powszechny sposób szyfrowania. Został stworzony w 1832 roku

przez Samuela Morse'a.
Opiera się na systemie kropek – sygnałów krótkich (•) i kresek – sygnalów długich (—).

Litery alfabetu łacińskiego

Litera Kod Litera Kod

A •— N —•
B —••• O ———
C —•—• P •——•
D —•• Q ——•—
E • R •—•
F ••—• S •••
G ——• T —
H •••• U ••—
I •• V •••—
J •——— W •——
K —•— X —••—
L •—•• Y —•——
M —— Z ——••

Cyfra Kod Skrócony

1 •———— •—
2 ••——— ••—
3 •••—— •••—
4 ••••— ••••—
5 ••••• •••••
6 —•••• —••••
7 ——••• —•••
8 ———•• —••
9 ————• —•
0 ————— —
Szybka nauka Alfabetu Morse'a.
Metoda ta wykorzystuje słowa - klucze. Każdej literze alfabetu odpowiada wyraz
zaczynający się na tą literę, i złożony z tylu sylab, z ilu kropek i kresek składa się ta litera
w alfabecie Morse'a. Sylabom zawierającym literę "o" odpowiada kreska (—), pozostałym
- kropka (•).

A A -ZOT M MO-TOR
B BO -TA- NI- KA N NO-GA
C CO –RAZ - MOC -NIEJ O O- POCZ -NO
D DO -LI- NA P PE- LO- PO- NEZ
E EŁK R RE- TOR- TA
F FI- LAN –TRO -PIA S SA- HA- RA
G GOS –PO- DA T TOR
H HA- LA- BAR- DA U UR- SY- NÓW
I I- GŁA W WI- NO- ROŚL
J JED- NO- KON- NO Y YORK- HULL- OX- FORD
K KO- LA- NO Z ZŁO- TO- RY-JA
L LE- O- NI- DAS

Przykład:

Harcerz  ●●●● │ ●▬ │●▬● │ ▬●▬● │●│●▬●│▬ ▬●●│

Do sygnalizacji Alfabetem Morse'a służą również chorągiewki, można także posługiwać

się sygnalizacją świetlną lub dźwiękową.

Aby wywołać odbiorcę, sygnalista przyjmuje postawę zasadniczą, tzn. trzy chorągiewki
na dole obok nóg, następnie krzyżuje je ponad głową i znowu opuszcza. Taki ruch
powtarza do momentu uzyskania sygnału gotowości odbioru w postaci skrzyżowanych
chorągiewek ponad głową sygnalisty stacji odbiorczej.
Kropkę kodu Morse'a nadaje się podnosząc chorągiewkę do wysokości ramienia, kreskę
podnosząc do tej wysokości obydwie chorągiewki.
Koniec litery sygnalizowany jest przez opuszczenie chorągiewek w dół i przesunięcie
prawej, tak by skrzyżowała się na moment z lewą.
Na zakończenie wyrazu sygnalista nadaje znak "koniec słowa" przez opuszczenie
chorągiewek i skrzyżowanie ich na wysokości kolan.
Koniec zdania sygnalizowany jest poprzez uniesienie chorągiewek nad głową i
skrzyżowanie ich.
Na zakończenie depeszy powtarzamy trzykrotnie znak "koniec zdania".
Błąd w depeszy (niezrozumienie lub omyłka) sygnalizowany jest poprzez wielokrotne
machanie jedną chorągiewką przynajmniej 7 razy.

Aby wywołać odbiorcę w nocy, należy nadawać długi błysk światła w sposób seryjny, aż
do otrzymania odpowiedzi "rozumiem" (ciągłe światło).
Kropka to błysk światła trwający 1 sekundę, kreska to 3 sekundy.
Koniec słowa sygnalizuje się światłem ciągłym, aż do uzyskania ze stacji odbiorczej
sygnału "rozumiem".
Omyłka to co najmniej 7 krótkich błysków.
Koniec nadawania sygnalizuje się dwukrotnym nadaniem "KS" (-*-/***).
Aby wezwać stację do nadawania, należy wysłać literę "K" (-*-).
Pokwitowaniem odbioru jest nadanie litery "R" (*-*).

2. Szyfry podmieniane

Grupa najbardziej popularnych szyfrów wśród harcerzy.

Szyfr składa się z wyrazu lub wyrazów, w którym każda litera występuje tylko raz. Wyraz
dzieli się na dwuliterówki.

GA-DE-RY-PO-LU-KI
PO-LI-TY-KA-RE-NU
KO-NI-EC-MA-TU-RY
KA-CE-MI-NU-TO-WY
MO-TY-LE-CU-DA-KI
NA-SZ-HU-FI-EC

Dla przykładu GA- DE- RY- PO- LU- KI

Aby zaszyfrować jakąś literę, należy sprawdzić, czy należy ona do klucza. Jeśli nie,
piszemy ją bez zmian
Jeśli należy (są to litery: g, a, d, e, r, y, p, o, l, u, k, i), zamieniamy ją na pozostałą literę z
danej sylaby.
Przykładowo, "G" zamieniamy na "A", "D" na "E", "O" na "P" itp.

LILIJKA = UKUKJIG
szyfrować każdy może = szrfypwgć igżer mpżd
3. Szyfr ułamkowy

Litery szyfrujemy zapisując je w postaci ułamków. Aby zaszyfrować jakąś literę, należy
ją odnaleźć w którejś z poniższych tabelek. Liczba nad literą to licznik ułamka, liczba pod
to mianownik.

1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5
A B C D E FG H I J K L Ł M N O P R S T U W X Y Z
————— ————— ————— ————— —————
1 2 3 4 5

Przykład:

ALA MA KOTA = 1 2 1 4 1 1 1 5 1
131 31 3441

4. Szyfr zamienny

Do użycia szyfru zamiennego potrzebna jest zamieszczona poniżej tabelka. Podczas

szyfrowania zamieniamy litery, które pojawiają się w tekście wejściowym wg schematu
litera z dołu/góry tabelki na tą z drugiej części

ABC DEFGH I J KL
ZYWUTS RPONMŁ

Przykład:
LILIJKA = ŁOŁONMZ
5. CZEKOLADKA zwana szyfrem Ramowym

Jest to prosty szyfr rysunkowy.

Aby zaszyfrować daną literę rysujemy fragment ramki w którym się znajduje i za pomocą
kropki oznaczamy jej pozycję. Przykład poniżej:

HARCERZ 

6. KACZOR

Aby zaszyfrować daną literę, należy napisać literę z wyrazu KACZOR znajdującą się w
tej samej kolumnie, co szyfrowana litera, oraz numer wiersza.

1 K A C Z O R
2 L B Ć Ź Ó S
3 Ł D Ż P Ś
4 M E T
5 N Ę U
6 Ń F W
7 G X
8 H Y
9 I
10 J

Przykład:
HARCERZ  C8 A1 R1 C1 C4 R1 Z1
ALA MA KOT  A1K2A1 K4A1 K1O1R4A1

7. Szyfr Literowy

W kodowanym tekście każdą literę zastępujemy odpowiadającą jej kolejności w

alfabecie liczbą.

ABCDE FG H I J K L Ł MN O P R S T U W Y Z
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

Przykład: HARCERZ  8,1,18,3,5,18,24

8. Szyfr Cyfrowy

Każdej literze alfabetu (nie uwzględnia się polskich znaków) przypisywana jest kolejna
liczba, począwszy od „H”.

Zamiast liter w wyrazie, który chcemy zaszyfrować, piszemy odpowiadającą jej cyfrę,
bądź liczbę np.:

Aby nie było za łatwo, to do tych liczb dodaje się cyfry dowolnej liczby, takiej, która nie
jest trudna do zapamiętania( tzw „liczba umowna”, którą wszyscy znają). Załóżmy, że tą
liczbą będzie rok zakończenia II wojny światowej, czyli 1945:

Po zakodowaniu szyfrem cyfrowym wyrazu HARCERKA otrzymaliśmy następującą

wiadomość: „2, 27, 15, 25, 23, 20, 8, 23”:
9. Tabliczka mnożenia

Szyfr polega na odnalezieniu szyfrowanej litery w tabelce,

A następnie wpisujemy: nr wiersza (w którym dana litera się znajduje) x nr kolumny.

Przykład:
HARCERKA  2x3 1x1 4x4 1x3 1x5 4x4 3x1 1x1
Opracowała:
pwd Elżbieta Mikołajewska HO
instruktorka szczepu 53 WDHiZ
członkini Komisji Rewizyjnej Hufca Warszawa - Mokotów
czerwiec 2009