Professional Documents
Culture Documents
Divanı Hikmet - Ahmet Yesevi
Divanı Hikmet - Ahmet Yesevi
çinde k ile r
H OCA AH M ED YESEV VE ................................................................2
D VAN - I H KM ET ÜZER N E.............................................................2
Tarihi ve Menk bevi Ki ili i ...........................................................................................2
Hoca Ahm ed Yesevi Türbesi ........................................................................................4
Ahm ed Yesevi'nin Tarikat ve Et kileri .......................................................................5
Günüm üzdeki Hoca Ahm ed Yesevi ............................................................................6
" Divan- Hikm et " ..............................................................................................................6
Sonuç ....................................................................................................................................7
D VAN- I H KMET Orij inal Met in .................................................................................7
D VAN- I H KMET Türkiye Türkçesi Met in ..........................................................121
Görülen Lüzum Üzerine Divan- Hikmet ile lgili Zorunlu Bir Aç klama
Websitemizde yay nlanan Hoca Ahmed Yesevi hakk ndaki inceleme ve Ahmed Yesevi ye ait
Divan- Hikmet teki iirlerin özgün metni ve Türkiye Türkçesi ne aktar m metinleri eser
sahibi Dr. Hayati Bice nin özel izni ile sitemize konmu tur. Bu yaz l materyallerin her türlü
telif hakk yay nlanmak üzere Türkiye Diyanet Vakf Yay nlar na devredilmi olup bilimsel
ara t rmalar d nda k smen ve hiçbir ekilde tamamen kopyalanmas -yay n yasakt r.
Özellikle bu metinlerin kitap eklinde yay nlanmas halinde her türlü hukuki takip
yap lacakt r.
www.yeseviyiz.biz
H OCA AH M ED YESEV VE
D VAN - I H KM ET ÜZER N E
Hoca Ahm ed Yesevi Türk dünyas n n m anevi hayat nda as rlard r t asarrufu devam eden ve " Pir- i
Türkist an" , " Hazret - i Türkist an" nam ile an lan büyük bir Türk m ut asavv f d r. O, kendi ad yla an lan
Yeseviyye t arikat n n esaslar n belirlem i ve bugün büt ün dünyada büyük bir yayg nl a sahip
Nak bendiyye t arikat n da çe it li ekillerde et kilem i bir m ür idi kâm ildir. Ahm ed Yesevi ye
at fedilen m enk beyle kar m keram et leri Ka gar'dan Balkanlar'a kadar büt ün Türk yurt lar nda
yay lm t r. Bugün Kazakist an n t arihi ism i Yesi olan ancak Sovyet dönem inde Türkist an ad verilen
ehrinde yer alan t ürbesi, bugün de Tür kist an n m anevi m erkezi olarak kabul edilm ekt edir.
2
kadar bir m esafededir. Do um y l kesin olarak bilinm em ekle birlikt e 73 y l ya ad ve 1166 y l nda
öldü ü eklindeki bilgiler gözüne al nd nda 1093 y l nda do du u kabul edilebilir.
Babas Sayram kasabas nda yerle m i ünlü bir âlim olan brahim eyh, annesi ise Ay e ( Karasaç)
Ana olarak bilinm ekt edir. Kaynaklar brahim eyh'in Hazret - i Ali ( K.V.) 'nin o ullar ndan Muham m ed
Hanefi nin neslinden geldi ini kaydet m ekt edir. Annesi ve babas na ait t ürbeler Sayram kasabas nda
olup bu t ürbelerin Ahm ed Yesevi t araf ndan yapt r ld rivayet edilm ekt edir.
Ahm ed Yesevi ilk e it im ini kendisi yedi ya lar nda iken vefat na kadar babas brahim eyh t en
alm t r. Ahm et Yesevi nin m anevi e it im ini ald kaynaklar aras nda " Arslan Bab" ism i, hem çe it li
m enk be ve rivayet lerde hem de Ahm ed Yesevi'ye ait hikm et lerde ort akla a olarak belirt ilen bir isim
olarak dikkat i çeker. Babas n n ölüm ünden sonra Arslan Baba, e it im ini üst lendi i Ahm ed Yesevi nin
ayn zam anda m anevi babas olm u t ur.
Ahm ed Yesevi ile Arslan Baba n n kar la m as n dile get iren rivayet t arihi gerçekli in öt esinde
içerdi i baz hususlar it ibar yla dikkat e de er dir. Arslan Baba'n n Yesi'ye gelerek daha küçük bir
çocuk olan Ahm et i bulm as ve Hz. Muham m ed ( S.A.V.) 'in em anet ini Ahm et e verm esi, t erbiyesiyle
m e gul olup ir at et m esi m anevi bir i aret e dayan yordu. Arslan Baba, buradaki rivayet t e efsanevi
bir kim likle kar m za ç karken Yesi yak nlar nda bulunan t arihi Ot rar ehrinde ad na yap lm bir
t ürbenin m evcudiyet i Arslan Baba n n t arihen varl n n delilidir.
Ahm ed Yesev i, Arslan Baba n n vefat ndan sonra, daha önceden verdi i i aret e uyarak o zam an için
Türkist an n en önem li slam m erkezi olan Buharâ ya gider. Ahm ed Yesevi, Sem erkand'da devrin
önde gelen âlim ve m ut asavv f eyh Yusuf Hem edani ye int isap ederek O'nun ir at ve t erbiyesi
alt na girer. Hikm et lerinden ç kard m z bir hüküm le bu s rada Ahm ed Yesevi 27 ya ndad r.
Nak bendiyye t arikat n n silsilesinde yer alan Yusuf Hem edani, Allah yolunda hizm et için Merv,
Buhara, Herat , Sem erkand gibi slam m erkezlerini dola arak halk ir ada çal m akt ayd . Tarihi
kaynaklarda kaydedildi ine gör e devrin Selçuklu Han Sult an Sencer, Yusuf Hem edani ye ba l l n
her vesileyle göst erm i t ir. Bu ba l l k ölüm le bile sona erm em i t ir; bugün hem Sult an Sencer'in
kendi kabri hem de eyh Yusuf Hem edani nin kabri halen Türkm enist an s n rlan içinde kalan Mer v
ehrindedir.
Olgunluk dönem inde eyh Yusuf Hem edani gibi bir m ür idin yan nda devrin büt ün ilim lerinde
ilerleyen Ahm ed Yesevi de eyhi gibi slam n zahiri esaslar na uygun hareket et m edi ve t arikat n n
esaslar n belirlerken slam n hüküm lerine t ers dü ebilecek hususlardan kaç nm ad ihm al
et m em i t ir. Ahm ed Yesevi nin bu konuda ne denli t it izlik göst erdi i dile get irdi i hikm et lerin analizi
ile kolayca anla labilir. Ahm ed Yesevi, t arikat t aki sülük adab n , slam n zahir ve bat n ilim lerini
eyhi Yusuf Hem edani den ö renm i ve m uht em eldir ki eyhi ile beraber Türkist an n çe it li yerlerini
dola m t r.
Ahm ed Yesevi, eyhi Yusuf Hem edani nin ölüm ünden sonra dergâh n sorum lulu unu üst lenen
üçüncü halef olarak bir süre Buhara da hizm et e devam eder. Bunu belirt en kaynaklardan birisinde
" Yusuf Hem edani nin üçüncü halefi Hoca Ahm ed Yesevi dir ki, keram et ve harikulâde haller
âdet lerinden idi; her kim halis bir niyet le kendileri ile m ü erref olursa Ehlullah't an olurdu. Nas l ki
" Niyet in kolda n..." buyururlard . Kut lu m akam lar Türkist an dad r, yüce dergâh çok feyizlidir."
ibareleri yer alm akt ad r. Buhara sofilerine bir süre rehberlikt en sonra ey hi Yusuf Hem edani nin
verdi i bir i aret e uyarak ir at m akam n Nak bendiyye t arikat n n y ld z isim lerinden Abdülhal k
Gücdüvani ye b rakarak Yesi ye döner ve faaliyet ini Yesi m erkezli olarak sürdürür.
Ahm ed Yesevi, Yesi ye yerle t ikt en sonra Türkist an n her yerinden gelen ve e it im ini
t am am lad kt an sonra büt ün Türk yurt lar nda slam i t ebli ile görevlendirece i m ürit lerine slam n
zahiri ve Bat ni ilim lerini ö ret ir. Rivayet lere göre Ahm ed Yesevi dergâh nda yet i t irildikt en sonra
Hind k t as ndan dil boylar na, Çin seddinden Tuna kenarlar na kadar uzanan geni bir co rafyaya
t ebli ve ir at göreviyle gönderdi i der vi lerinin say s doksan dokuz bindir. Bu doksan dokuz bin
rakam , say olarak t am t am na olm asa bile çoklu u ifade et m esi yönünden ger çe e i aret eder.
Hoca Ahm ed Yesevi nin eserlerinde halk üphelere dü ürecek, it ikat lar sarsacak özel im gelere,
im alara rast lanm az. eriat hüküm lerine kar bazen dikkat sizce hareket eden, cezbesi galip büyük
bir k s m sofilerden sad r olan ve onlar n zahir âlim leri t araf ndan suçlanm as na yol açan fikir ve
ibareler bu büyük Türk eyhinin eserlerinde hem en yok gibidir. Çevresinde slam la yeni t an m
3
ancak çok güçlü olarak ba lanm saf inançl Türkler t opland ndan Ahm ed Yesevi, Arapçay ve
Fars edebiyat n çok iyi bildi i halde, uzlet e çekildi i çilehanesinde çevresinde halkalananlara
onlar n kolayca anlayabilecekleri Türk dili ile hit ab et m eyi t ercih et t i. Tarikat n süluk adab n Arapça
ve Farsça bilm eyen Türk dervi lerine anlat m ak için de, Türk lerin halk edebiyat ndan al nm
ekillerle hikm et ler söyledi; bu iirler daha sonra özgün bir isim olarak "hikm et " ad ile t an n p
" Divan- Hikm et " ad verilen kit aplarda bir araya get irilecekt i.
badet le dolu hayat n n bo kalan vakit lerinde ise t aht adan ka k ve kepçe yont up, onlar sat arak
geçim ini sa l yordu.
Ahm ed Yesevi nin sünnet - i nebeviye olan ba l l n n derecesini gözler önüne seren bir rivayet e
göre; Ahm ed Yesevi, Yesi de alt m üç ya na geldi inde dergâh n n avlusuna aç lan bir m erdiven
ve buna ba l bir dehlizle ula lan, halvet hane olarak kulland bir yeralt m escidi yapt rm ve
vefat na kadar bu m escidde ibadet ve riyazet ile m e gul olm u t ur.
Ahm ed Yesevi nin yeralt nda uzun süren bir halvet i ya ad hücresinin kal nt lar bugün de
m uhafaza edilm ekt edir.
Ahm ed Yesevi, hikm et lerinin birço unda bu uzlet e çekilm esinin sebebi olarak Hz. Muham m ed
( S.A.V.) 'in alt m üç ya nda vefat eder ek yeralt na giri ini ve bu yüzden kendisinin de yer üst ünde
Peygam berim iz ( S.A.V.) 'den daha fazla gezm ekt en hayâ et m esini göst erm ekt edir. " Divan-
Hikm et " t e Ahm ed Yesevi nin yeralt nda uzlet e çekili ini ve uzlet hayat esnas nda ya ad m anevi
halleri anlat an hikm et ler önem li bir yere sahipt ir. Esasen Divan- Hikm et t en anla ld na göre
hikm et lerinin büyük bir k sm da ilahi ilham ile bu m ekânda Ahm ed Yesevi nin dilinden dök ülm ü ve
yan ndaki dervi ler t araf ndan kâ t üzerine t espit edilm i t ir.
Bu uzlet hayat n n ne kadar sürdü ü belli de ildir; fakat vefat t arihi olarak kabul edilen 1166 y l na
kadar yakla k 10 y l süreyle ahiret ehli biri gibi yeralt ndaki çilehanesinde uzlet ini sürdürdü ü v e
73 ya nda vefat et t i i san lm akt ad r.
Sovyet Rus yönet im i alt ndaki y llarda Türkist an'daki Ahm ed Yesevi Külliyesi nin Türkist an' n çe it li
yerlerinden gelen çe it li Türk boylar ndan Müslüm anlar nezdindeki it ibar - bu u urda çok gayret
edilm esine ra m en- yok edilem em i t ir. Ahm ed Yesevi nin m anevi ot orit esini y kam ayan Rus
yönet im i O'nun t ürbesinin de bulundu u külliyeyi "Kült ür- park" ad alt nda bir m üze haline get irip
dini m aksat l ziyaret i ve dergâht a her hangi bir ekilde ibadet edilm esini yasaklam as na ra m en
Türkist an Müslüm anlar külliyeyi asliyet ine uygun olarak ya at m a azm ini sürdürm ü lerdir.
Bu arada dergâh içinde yer alan t arihi k ym et e haiz birçok e ya da ba t a Leningrad ( yeniden
Pet ersburg ad verilm i t ir) Herm it age m üzesi olm ak üzere de i ik m üzelere da t lm t r. Türbe
içinde yer alan ve yedi ayr m et alin ala m ndan dökülm ü olan iki t on a rl ndaki ve üç bin lit re su
alm a kapasit esindeki döküm kazan bizzat St alin'in em riyle 1934 y l nda göt ürüldü ü bir sergiden
4
get irilm eyerek Leningrad Herm it age m üzesine konm u t ur. Son dönem de Kazakist an m akam lar n n
gayret i ile t ürbeye ait t arihi m at eryalin iadesi sa lanm ve bu arada döküm kazan da 18 Eylül 1989
t arihinde yeniden t ürbedeki yerini alm t r.
Son birkaç y l içinde sa lanan kolayl klar sonunda Ahm ed Yesevi Türbesi nin asli m aksad na uygun
bir ziyaret gâh olarak yeniden ihyas yolunda önem li çal m alar yap lm t r. Bu çal m alar n önem li
bir k sm n olu t uran yenilem e çal m alar n yerine get irm e i Türkiye Cum huriyet i Kült ür Bakanl
t aahhüt et m i ve 1993 y l ba nda Vak flar Genel Müdürlü ü yenilem e çal m as n fiilen
ba lat m t r.
Ah m e d Ye se vi'n in Ta r ik a t ve Et k ile r i
Ahm ed Yesevi Türklü ün m anevi hayat ndaki büyük yerini, sadece baz t asavvufi iirler yazm akla
kazanm am t r. Ahm ed Yesevi'nin önem i slam ' n Türkler aras nda yay ld as rlarda, Türkler
aras nda geni ölçüde yay lm a im kân bulan ilk t asavvufi ekolü olu t urarak büt ün dünyada ya ayan
Türk soyundan insanlar n gönül t aht nda as rlarca hüküm sürm esinden kaynaklan r. Hoca Ahm ed
Yesevi nin büyük m anevi t asarrufu ile yay lan ve as rlarca ya ayan Yeseviyye t arikat bir Türk
t araf ndan ve Türkler aras ndan kurulm u olan ilk t arikat t r.
Bu t arikat Türklü ün sadece gönül gözünü t p, ruhunu m anevi zevklerle süslem ekle kalm am ,
Türklü e as rlar boyu yeni hedefler ve fet ihler nasip eden bir yol göst erici olarak t esirini bugüne
kadar ula t rm t r. Ahm ed Yesevi nin Türk yurt lar nda kendinden önce ve sonra benzeri görülm edik
kal c bir t esir b rakm as nda en az " hikm et " leri kadar önem li olan bir unsur da yet i t irdi i ve Türk
dünyas n n dört bir t araf na gönderdi i ö rencileridir. Bu hay rl halefleri her yerde Ahm ed
Yesevi nin t elkinleri do rult usunda bir ir at faaliyet ini sürdürerek bulunduklar dünyas nda slam
et raf nda ekillenen ort ak bir inanç ve ruh iklim inin hâkim olm as na vesile olm u t ur.
Hoca Ahm ed Yesevi'nin t arikat n devam et t iren ilk halifelerinin m enk beleri çe it li t asavvuf t arihi
eserlerinde yer alm akt ad r. Ahm ed Yesevi nin ilk halifesi Arslan Baba n n o lu Mansur At a'd r.
Mansur At a dan sonra yer ine o lu Abdülm elik At a, sonra da onun o lu Taç Hoca geçm i t ir ki, bu
ünlü Yesevi eyhi Zengi At a'n n babas d r. Üçüncü halife Süleym an Hâkim At a Ahm ed Yesevi nin
Türkler aras nda en t an nm halifesidir. Rivayet e göre Sat uk Bu ra Han' n k z Anber Ana ile evli
olan Hâkim At a, daha çok Türkist an' n Harezm 'de bölgesinde halk ir at ile u ra m ve ölüm ünden
sonra Akkurgan daki t ürbesine defnedilm i t ir. Zengi At a da Hoca Ahm ed Yesevi'nin ünlü
halifelerinden biri olarak t an nm t r. Zengi At a'n n Ta kent yak nlar ndaki kendi ad verilen Zengi
At a kasabas ndaki t ürbe ve külliyesi Özbekist an' n en çok ziyaret edilen dini m erkezlerinden
birisidir.
Hoca Ahm ed Yesevi nin soyundan gelen ve slam dünyas n n de i ik yerlerinde ya ad klar ve ir at
faaliyet inde bulunduklar kaydedilen t asavvuf âlim lerinden bir k sm çe it li kaynaklarda
zikredilm i t ir. Bu ki iler aras nda Sem erkand âlim lerinden Sadr- âlem eyh, Ej derhan yak nlar nda
kat ledilen Baba eyh, Ba dat - Kazvin aras ndaki Gürgan'da ya ayan eyh Muham m ed Dem Tiz bin
Ahm ed Yesevi, Ke m ir'de m et fun bulunan Hoca Haf z Ahm ed Yesevi en- Nak ibendî isim lerine
rast lanm akt ad r. Bu ki ilerin Ahm ed Yesevi'nin k z Gevher ehnaz dan gelen bir soy küt ü üne
sahip olm alar m uht em eldir.
Ünlü Osm anl gezgini Evliya Çelebi de Hoca Ahm ed Yesevi nin soyundan geldi ini
seyahat nam esinde belirt m i t ir. Evliya Çelebi, ayr ca gezdi i yerlerde rast lad Yesevi dervi lerine
ait m akam lar da eserinde kaydet m i t ir. Bu dervi - gaziler aras nda Deliorm an daki Dem irci Baba,
Niyazabad'daki Av ar Baba, Merzifon daki Pir Dede, Karadeniz kenar nda Bat ova daki Akyaz l ,
Bursa daki Geyikli Baba, Abdal Musa, st anbul Unkapan ndaki Horoz Dede, Bozok Sanca
Yozgat 't aki Em ir Çin Osm an, Tokat m erkezindeki Gaj - Gaj Dede ve Zile ilçesindeki eyh Nusret
Evliya Çelebi nin t espit edebildi i Yesevi dervi leridir. Ancak bunlardan hiçbirisi Nev ehir de
yerle en Hac Bekt a Veli kadar ün kazanm am t r.
Rum eli nin fet hinin m anevi öncüsü olan Sar Salt k da as l ad Muham m ed Buhari olan bir Yesevî
dervi idir. Evliya Çelebi, Sar Salt k' n Karadeniz k y s nda Rom anya n n Silist re bölgesindeki
t ürbesini ziyaret et t i ini belirt m i t ir. Sar Salt k için yap lan bir m akam ise st anbul Bo az n n
Rum eli yakas ndaki Rum eli Feneri'nde yer alm akt ad r.
5
Yeseviyye t arikat , önce Seyhun nehri havzas nda Ta kent v e çevresinde y erle t ikt en sonra, Aral
gölünün güneyindeki Harezm bölgesine yay lm , ayn zam anda Seyhun ile Ceyhun nehrinin
s n rlar n çizdi i Mâveraünnehr'de geni bir kit leye yay lm t r. Di er t araft an Türkist an' n kuzeybat
bozk rlar ndan K pçak lehçesinin hâkim oldu u dil- Ural bölgesine uzanan Yeseviyye t arikat , Pir- i
Türkist an' n i aret i ile yola ç kan dervi leri t araf ndan Horasan, Azerbaycan ve Anadolu ya kadar
ula m t r. Tarihi geli im sonucu Nak bendiyye t arikat n n daha yayg n hale geldi i XV- XVI .
yüzy llara kadar Türkist an ve Horasan n hem en her yerinde hat t a Ke m ir de, Kabilde, st anbul'da,
Tem e var da, Hicaz'da Yesevi dervi lerine rast lanm akt ayd .
Ahm ed Yesevi nin esaslar n belirledi i Yeseviyye t arikat , daha sonra Türkist an ve Anadolu da
geli ecek olan ba t a Nak bendiyye olm ak üzere Kübreviyye, Çi t iyye gibi di er büyük t asavvuf
ekollerini de derinden et kilem i t ir. Nak bendiyye t arikat n n, Hoca Ahm ed Yesevi ile irt ibat
Muham m ed Bahaüddin Buhari veya k saca " ah- Nak bend" nam ile t an nan t arikat n Pirinin
Yesevi eyhlerinden " Kasem eyh" ve Halil At a ile bir süre birlikt e olarak feyiz alm as na dayan r.
ah- Nak bend'in devrin hüküm dar olan Halil At a'n n yan nda zahiren hüküm dar n hizm et inde
geçen alt y l boyunca feyiz ve süluk yolunda büyük m esafeler kat et t i i kendilerinden rivayet
edilm i t ir. ah- Nak bend'den sonr a Nak bendiyye t arikat , Türkist an Türkleri aras nda çok
yay lm , daha önce geli en Yeseviyye t arikat n n nüfuz sahas n bir anlam da dar alt m t r. Ancak
genel çizgileriyle aralar nda büyük farkl l klar bulunm ayan bu t arikat lardan Nak bendiyye'nin büt ün
Ort a Asya ve daha sonra Afganist an, Hindist an, Kazan, Ort a Do u ve nihayet Anadolu da çok geni
bir co rafyada yay l p benim senm esi Yesevi derv i lerinin daha önceden bu iklim lerde yapt klar
faaliyet e ba l olarak kolayla m t r.
Anadolu ve hat t a Rum eli nin Türkle t irilm esinde çok önem li bir yeri olan Hoca Ahm ed Yesevi nin
Türkist an'da oldu u kadar Türkiye'de bilinm em esi büyük bir eksiklikt ir. 1993 y l n n Türkiye
Cum huriyet i Ba bakanl t araf ndan Ahm ed Yesevi y l olarak ilan edilm esi ve bu y l içinde
yap lm as planlanan t an t m program lar Ahm ed Yesevi nin Türkiye'de daha iyi t an nm as ve
anla lm as için yet ersiz de olsa bir fayda sa lam t r.
"Divan- H ik m e t "
Türk edebiyat t arihinde " Divan- Hikm et " in önem i slâm iyet 't en sonraki Türk Edebiyat 'n n daha
önce yaz lan Kut adgu Bili den sonr aki bilinen en eski örneklerinden biri ve t asav vufi Türk
edebiyat n n ilk eseri olu undan daha fazla Türk dünyas nda m eydana get irdi i t esirlere dayan r.
Divan- Hikm et önceleri yazm a nüshalar eklinde, daha sonralar ise basm a t ekni i ile ço alt lm t r.
Bilindi i kadar yla geçen iki yüz y l içinde on yedi kez Ta kent 't e, dokuz kez st anbul'da, be kez
Kazan'da ve birer kere de Buhara v e Kazan da m at bu olarak yay nlanm t r. Yak n t arihlerde
Türkiye'de " Divan- Hikm et 't en Seçm eler" ad ile yet m i adet hikm et t en m üt e ekkil ve Prof. Dr.
Kem al Eraslan t araf ndan haz rlanan bir eser T.C. Kült ür Bakanl t araf ndan iki kez bas lm t r. Bu
sat rlar n yazar t araf ndan haz rlanan ve Türkiye Diyanet Vakf t araf ndan yay nlanan Divan-
Hikm et t e ise yüz k rk üç adet hikm et yer alm akt ad r.( Bu Divan- Hikm et Türkiye Diyanet Vakf
yay nevlerinden t em in edilebilir.)
Eski Sovyet ler Birli i nin da lm as ndan sonra ort aya ç kan yeni im kânlar Divan- Hikm et 'in Türk
Cum huriyet leri nde yeniden gün na ç km as n sa lam ve Özbekist an'da Divan- Hikm et 'in Kiril
harfli iki yeni bask s yap lm t r.
6
Kazan bask s esas al narak Resul Muham m ed A urbay- o lu t araf ndan haz rlanan ve 1992'de
Ta kent 't e Kiril harfleri ile ne redilen Divan- Hikm et kit ab n n bask adedi t am be yüz bin adet t ir.
Divan- Hikm et yine 1992 y l nda Türkm enist an da Medine de Muham m ed Türkist an da Hoca
Ahm ed ad ile elli bin adet olarak bas lm t r. Son olarak hikm et lerden bir k sm n içeren ve Ak l
Kit ab ad ile bas lan bir yay n da Kazakist an da 1994 y l nda yay nlanm t r. Bu kit aplar n t oplam
bask adedi dikkat e al n rsa neredeyse her yüz ki i için bir Divan- Hikm et bas m söz konusu
olm akt ad r ki bu ülkem iz nüfusuna k yaslan rsa Türkiye de alt yüz bin adet bas m anlam na gelir.
Ülkem izdeki Divan- Hikm et bas m lar n n t oplam t iraj n n yakla k yirm i bin adet oldu u dü ünülürse
ülkem iz ad na üzünt ü duym am ak m üm kün de ildir.
Sonuç
Ahm ed Yesevi yi bugünkü zam ane eyhleri ile benze t irm ek ve Ahm ed Yesevi dilinden bize kadar
ula m hikm et leri herhangi bir dini m anzum e olarak de erlendirm ek büyük bir gaflet olur.
Ahm ed Yesevi nin Divan- Hikm et inde neredeyse bin y ld r Türk ün gönül gözünü t an bir k
sakl d r. Bu d n huzm eleri her bir hikm et in sat rlar aras ndan süzülerek ruh dünyam z
ayd nlat m ada uzun bir zulm et devrinden sonra büt ün Türk yurt lar nda yeniden ba lam t r. Hoca
Ahm ed Yesevi den neredeyse 900. y l sonra bize kadar ula an " Hikm et ler" Türkler aras nda slam
et raf nda örgüt lenen bir im an birli inin t e ekkül et m esine hizm et et m esi yönüyle Türk dünyas n n
m anevi hayat nda çok önem li bir yere sahipt ir. Hazret - i Türkist an n dilinden dökülen hikm et leri
okurken yüzy llar önce bu m esaj lar ilk defa i it en at alar n zdan biri yerine koyun kendinizi... t e o
zam an Yesev i'nin büyüklü ünü daha iyi idrak edeceksiniz. Bir de bugünkü t eknoloj ik im kân ve m ali
kudret e sahip zam ane eyhlerinin günüm üz Türkiye sinde ve hat t a dünyas nda ifa et t i i fonksiyon
ile m isyonu Hazret - i Türkist an n m isyonu ve fonksiyonu ile k yaslarsan z bu büyüklük daha da
belirginle ecekt ir.
Hoca Ahm ed Yesevi dün oldu u gibi bugün de dünya Türklü ünü dizleri dibinde bir araya get iren
m anevi yol göst ericim iz olm a a devam et m ekt edir. Hoca Ahm ed Yesevi yi, gerçek kim li iyle
t an m am z Türkiye ve Türkist an Türklerinin karde li ini güçlendirecek ve ort ak m anevi at am z
durum undaki Hoca Ahm ed Yesevi nin der gâh nda kucakla m am z da sa layacakt r. O der gâh,
Orhun dan Tuna'ya kadar uzanan büt ün Türk yurt lar n içine alacak geni likt edir.
7
Medinege Resul bar p bold garib
Gariblikde m ihnet t art p bold habîb
Cefa t art p Yarat kan a bold karib
Garib bolup ukbalard n a t m m ena
8
Sünnet lerin m ehkem t ut up üm m et boldum
Yer ast a yal uz kirip nur a t oldum
Hak- perest ler m akâm a m ahrem boldum
Bât n t birle nefsni yançt m m ena
H KMET 2
9
Ruzi k ld azâzilni t ut up m indim
Lenger t ugup belin bas p yançt m m ena
Zikrin t am âm k l p öt t üm divâne e
Hakd n özge heç sözlem ey bigâne e
em in izlep âgird kirdim pervâne e
Ahker bolup küyüp yan p öçt im m ena
10
" Em r- i m aruf " k l anlarn izzet k l l
" Nehy- i m ünker" k l anlarn hürm et k l l
Ol sebebdin alt m üçde kirdim yerge
H KMET- 3
11
Ol sebebdin Hakka yavuk boldum m ena
H KMET- 4
Hu gayibdin kulag m a ilhâm keldi
Ol sebebdin Hakka s n p keldim m ena
Barça buzrug y l p kelip inâm berdi
Ol sebebdin Hakk'a s n p keldim m ena
12
I k yol da bolalm ad m m isl- i t ürâb
Hâlim harâb ba r m kebâb közüm pür- âb
Ol sebebdin Hakk'a s n p keldim m ena
Ot t uz ya da ot un k l p küydürdiler
Cüm le buzrug y l p dünyâ koydurd lar
Urup sögüp dünya ukb n koydurd lar
Ol sebebdin Hakk'a s n p keldim m ena
H KMET- 5
Nâgehân t ur ur m da kam u buzrug
Hak k n könglüm içre sald dost lar
H zr Babam hâz r t urup lut f eyleben
Meded k l p elkim t ut up ald dost lar
13
Bilm ey kald m öm rüm ahir bold dost lar
H KMET- 6
Yâ lâh m ham d ng birle hikm et ayt t m
Zât ulu Hâcem s n p keldim sanga
Tevbe k l p günâh m d n korkup kayt t m
Zât ulu Hâcem s n p keldim sanga
14
Sâki bolup câm - arâb Hâcem t ut t
eyt ân kelip nefs hevân özi yut t
Zât ulu Hâcem s n p keldim sanga
H KMET- 7
15
Bir ü Bar m didâr ngn körerm en m ü
H KMET- 8
Subh sad k dü enbe kün yerge kirdim
Must afa'ga m at em t ut ub kirdim m ena
Alt m üçt e sünnet dedi e t ib bildim
Must afa'ga m at em t ut ub kirdim m ena
16
Hak Must afa ruh kelib bold im am
Cüm le m elek yer ast da bold gulam
Köp y lad m Hak Must afa berdi in'am
Must afa'ga m at em t ut ub kirdim m ena
17
Must afa'ga m at em t ut ub kirdim m ena
H KMET 9
H KMET 10
18
it ib okup yerge kirdi Kul Hace Ahm ed
H KMET 11
19
I k yol da a k bolup Mansur öt t i
Belin ba lab Hak i ini m ehkem t ut d
Melam et ler ihanet ler köp e it t i
Ey m üm inler m en hem Mansur boldum m ena
20
Zalim e er zulm eylese m enge y la
Ya ng saç p m enge s n p beling ba la
Haram üphe t erk et iben yürek da la
Zalim lerge yüz m ing bela berdim m ena
H KMET 12
21
Bu yollarda neçe a k bold t urab
I k yol a her kim kirse hali harab
Erenlerdin yoln sorap yürdüm m ena
H KMET 13
22
Bi- gam bolup yer ast a kirdim m ena
H KMET 14
23
Dua k l ng nâdânlarn yüzün körm ey
Hak Te'ala refik bolsa bir dem t urm ay
Bim ar bolsa nâdânlarn halin sorm ay
Nâdânlard n yüz m ing cefa kördüm m ena
24
Kul Hace Ahm ed geda bolsang Hakk'a bolg l
Ba ng birle erenlerge hizm et k lg l
Nazar t absang halka kurup suhbet k lg l
Halka içre âgâh bolup t urdum m ena
H KMET 15
H KMET 16
25
Gurbet t egdi Must afâ dek erenlerge
Ot uz üç m ing sahâbe hem yârânlar a
Ebûbekir Öm er Osm ân Murt azâ a
Gurbet t egdi alar a hem aygum m ena
H KMET 17
26
Bende bolsang Hakd n korkup y lap yürgil
Didâr n t aleb k lsang hâz r bolg l
Lâ- m ekânda Hakd n sebak ald m m ena
H KMET 18
27
Arslan babam sözlerin i it ingiz t eberrük
28
Cürm û isyân girihin pirge bar p çeçm egey
Arslan babam sözlerin i it ingiz t eberrük
H KMET 19
29
Onikkim de barça ervah kelam k ld
Hurlar kar kelib m enge selam k ld
S r erbet ini saki bolub m enge sund
An al b edeb birle içt im dost lar
H KMET 20
30
Z kr- i s rn ayt a ayt a k lsam t am âm
Hur u lm ân cüm le m elek anga gulâm
Uçm ah içre harîr t onlar biçer dost lar
H KMET 21
31
Kolum t ut ub yol a salg l "Ent e'l- Hâdi"
" Ent e'l- Hâdi Ent e'l- Hakk" n zikrin ayt sam
Hadi bolsang egri yold n rast ka kayt sam
Hû zikrini t ilge al b na'ra t art sam
Kolum t ut ub yol a salg l "Ent e'l- Hâdi"
H KMET 22
32
" Ent e'l- Hâdi Ent e'l- Hakk"n zikr- i Allah
Hakk zikrini ay l t nm ay bolgung âgâh
Rahim Mevlam nazar k lsa olur nâgâh
Kolum t ut ub yol a salg l "Ent e'l- Hâdi"
H KMET 23
H KMET 24
33
Hudavenda m eni salg l öz yolunga
Nefs elkide harib eda boldum m ena
F sk u fücur t olub t a b hadd n a t
Gark- ab bolub isyan içre kald m m ena
H KMET 25
H KMET 26
34
Rahim Mevlam rahm i birle yâd eylese
Ne yüz birle Hazret 'ige bar um m ena
Tevbe k l b egri yold n rast ga kayt b
Ne yüz birle Hazret 'ige bar um m ena
H KMET 27
35
Yürek ba r m cu uruban kaynab t a d
Bu hal birle y lab dua k lay senge
H KMET 28
H KMET 29
H KMET 30
36
Bu dünyan öt erini em di bildim
Ya lâhi afv k l l günah m n
H KMET 31
H KMET 32
37
lah a sen keçürgil t akat m yok
Seni ald ngga lay k t aat m yok
lah a zat pak ng hürm et idin
Ay rg l bizni eyt an zahm et idin
H KMET 33
38
Nefsdin keçip m en em rini k lalm ad m
Nâdânl kda Hak em rini bilelm edim
Her ne k lsang â k k l l Perverdigâr
H KMET 34
39
H KMET 36
At as at Abdullâh ikendür
Anad n t o m ay n ölgen ikendür
Muham m ed'ni babas sakla andur
Yalangaç açlarn yoklagandur
40
Halây k barças im ân kelt ürdi
Resûln ba da bold em m am e
Kem âl t apt ot t uz üç m ing sahâbe
H KMET 37
41
Üm m et degey Muham m ed ç n sözlese Kul Ahm ed
Tangla bolsa k yâm et m ahrûm koym as Muham m ed
H KMET 38
H KMET 39
42
Her kim ge bolsa m eyling köt erür Hak azab n
Alem sening t ufeyling ya Must afa Muham m ed
H KMET 40
H KMET 41
43
Ölt ûrgil ü, küydürgil ü, her m ihnet i salg l
Ol ruz- ceza k l m eni eyda- y Muham m ed
H KMET 42
H KMET 43
44
O l n çarlap kelt ürgen der re urup ölt ürgen
Adl k l p yol sorgen adâlet li Üm er'dür
Ç râ bolup öçm egen din yol d n t anm agen
Nâ- hak i ni et m egen adâlet li Üm er'dür
H KMET 44
H KMET 45
H KMET 46
45
Allah deben sahâbeler t ebrendiler
Pey am berni cenâzesin köt erdiler
Ul " sidret ül- m ünt ehâ" a a urd lar
Ar üst i e t egürüban koym ak üçün
H KMET 47
46
Zahid yine t âat k lm rahat üçün
Huru lm an t uba, vildan cennet üçün
Zâhid didar körerim ni bilelm esm en
47
Kul Hace Ahm ed m enzil hat ar yollar y rak
Barur yering yavukt urur bar m u yerak
Tevbe k l b özin bilgen ald yerak
Men hem t ev be k l an m n bilelm esm en
H KMET 48
H KMET 49
48
Hu sohbet li dervi lerge can m bersem
Her bir baskan izlerini közge sürsem
Hizm et k l b yah lard n dua alsam
And n songra evk arab n t at gum kelür
H KMET 50
49
Muhabbet ni yung birle kanat lan p
Marifet ni but a ige kongum kelür
Hu m u'cize berdi im an ât âs n
Tenim can m dilim ruhum sevdâs n
S r kula n al b nâle nidâs n
Nidâ e t ib can m feda k lgum kelür
H KMET 51
50
Günah k l b t evbe k lm ay haddin a t m
Nefsim m eni t u yan k ld t urfa a t m
Biham dillah pir- i m u an sâr kaçt m
Kol a al b nefsi bedni u lasam m en
H KMET 52
H KMET 53
H KMET 54
51
I k nesim i Must afa' a t uhfe kelgen
Ol sebebdin köz ya m n güvâh k ld m
H KMET 55
52
Türlü ay m , t ürlüg i im , m unglu ba m
Ay rd cân m ket t i hü um akt ya m
Yazuk birle t old t ükel içim t a m
Bî- niyâz m açabersün yol m m ening
H KMET 56
H KMET 57
53
Cânu dilim bereyim berib bak p t uray m
Cânu dilim küyübdür küyüb biryan bolubdur
Can m birle ayt ay m " La ilahe illallah"
A k ili bisâm an yokt ur derdige derm an
Ayt a körüng bierm an " Lailahe illallah"
Ahm ed ibni brahim usbu sözni hub ayt d
Ayt a körüng cânlar m " Lailâhe illallah"
H KMET 58
H KMET 59
I k t ü t i bu ba m a hayran boldum
Hânum ând n keçib t aki sersan boldum
54
kki âlem berbad urub üryân boldum
Ç kkan âh m ne felekge yet t i bol ay
H KMET 60
55
Zakir bolsa, akir bolsa yeri cennet
Kanlar aksa közleridin k lm as m innet
Üm m et bolsang zikrin ayt m ak sizge sünnet
Keling y l ng zâkir kullar zikr ayt ayl k
56
Keling y l ng zâkir kullar zikr ayt ayl k
H KMET 61
H KMET 62
H KMET 63
57
Dost lar Hâcem m eni bendem degey m ukin?
58
Seherlerde yakam u lap yalbarsam m en
Dost lar Hâcem m eni bendem degey m ukin?
H KMET 64
59
Garib can m Hakk yol da nezr eylesem
ah Hasan dek Kerbelâ'da suvsâb ölsem
Hakk arâb n içerm en deb t e ne ket sem
Anda barsam suvsunlar m kanar m ukin?
H KMET 65
60
Ferib çekt im riyazat da bu ulm ad m
" Lâ- Lâ" ayt b " illallah" da sugulm ad m
H zr babam öz yol a alar m ukin?
H KMET 66
61
Uçm a içre hur u lm an kuçar m ukin?
H KMET 67
H KMET 68
62
Neçük ilaç et erim ni bilm em dost lar
H KMET 69
H KMET 70
H KMET 71
63
Burak m iner m ah erde egri koyar börkini
H KMET 72
H KMET 73
H KMET 74
64
Zari k l b bu can m n feda k lsam
Seherlerde kobub t aat k lgum kelür
H KMET 75
H KMET 76
65
U bu yollar yeri bilinür eriat da
Cüm lesini eriat d n sorm ak kerek
H KMET 77
66
Bu yollarn gazâsudur kaygu m ihnet
Mihnet t art b cefâ çekken körer rahat
Seherlerde zâr k lgan hu saadet
'Hû- Hû" t eyu bu dünyad n öt er dost lar
H KMET 78
67
Heybet birle kirib kelgey k l b kah r
ki közi ot dek yan p okrab t ur r
Nur n körüb t a'zim k l b kuçar dost lar
68
H KMET 79
69
An ng üçün üm m et leri kuvvet ald
Can u dilde Hayy zikrini ayt ng dost lar
H KMET 80
70
Ç n üm m et sen bu sözlerni hüb bilip al
U bu sözler hâs üm m et ke m ânend- i bal
Münâf kka yakm as bu söz kelgey m elâl
Ç n üm m et sen i t ib dürûd ayt ng dost lar
71
Ç n üm m et sen i t ib dürud ayt ng dost lar
H KMET 81
72
Hânum ân n t erk et m ezdin körm es didâr
Didâr körey degen â k bolur bidâr
Anda â k âhir körgey anda didâr
Didâr körm ey s rd n haber t uym ang dost lar
H KMET 82
73
K yâm et ni iddet idin m ât em kurg l
Mât em kur an s rd n haber alar dost lar
H KMET 83
H KMET 84
74
Hârl k- zârl k m e akkat dur daim i i
Didâr n t aleb k l b t apar dost lar
H KMET 85
H KMET 86
75
I k s rr n beyân k lsam â klar a
Tâkat k lm ay ba n al p ket er dost lar
Ta u t a ga ba n urup bi- hud bolup
Ehl ü ayâl hânum ând n öt er dost lar
I k iddet i ba ga t ü se â k neyler
Bigâneler t a lar at p anga küler
Divâne dep ba n yar p kan a bular
âkir bolup ham d u senâ ayt ar dost lar
H KMET 87
76
Yâd n ayt b ba r pi ib içi küyse
Dem urganda sans z uçkun uçar dost lar
H KMET 88
77
Divaneli galib kelm ey sem a urar
Hak Must afa çehar- yârd n bizâr yörer
Ba t n aya günahlar haz r t urar
Günah t ilep raks u sem â urd dost lar
H KMET 89
H KMET 90
78
eriat da t ecriddür dünyâs n t erk et m ek
Terk et m eyin dünyan Hakk'n süydüm dem esün
Tarikat da t en- cân n t erk et m ek m ü küldür
Terk et m eyin t en- cân n t ecrid boldum dem esün
H KMET 91
79
Kan y la l e it sin ol Perverdigâr
H KMET 92
H KMET 93
H KMET 94
Kul Hâce Ahm ed kul bol an yol üst ide kül bol an
Tâlibler e m ül bol an and n ibret al nglar
H KMET 95
80
Hakk cem âlin körset m ese dam en bolay
Zahir Hu bat n Hu deb yol a kirgil
Hakk cem âlin körset m ese dam en bolay
81
Pir- i m u an et egini m uhkem t ut g l
Marifet ni bazar da özüng sat g l
Mey nu et ip sem a k l b zikrin ayt g l
Hakk cem âlin körset m ese dam en bolay
82
Hakk rahm et i ulu derya bir kat re bes
Kat residin behre al an k lm as heves
Mavu m enlik sendin ket er m isli m eges
Hakk cem âlin körset m ese dam en bolay
H KMET 96
Ayt m a l " Ene'l- Hak" dep " kâfir bold ng Mansûr" dep
Kur'an içre buldur dep ölt ürdiler t a at b
Bilm ediler m ollalar " Ene'l- Hak" n m anâs n
Kâl ehli e hâl ilm in Hak körm edi m ünâsib
83
Yüz m ing veliler öt t i s rr s rga ula b
H KMET 97
H KMET 98
H KMET 99
84
Tat l t at l yegenler t ürlüg t ürlüg kiygenler
Alt un t aht olt urganlar t ufrak ast da kalm lar
Mü'm in kullar sâd klar s dk birle t ur anlar
Dünyâl n sarf et ip uçm a hûr n kuçm lar
H KMET 100
H KMET 101
H KMET 102
85
Vah i yangl çöller ara k l ay vat an
Sahrâlarda hem râhlar zâ u zâ ân
Hâcet erm es â klar a ba u çem en
H zru lyas hem râh k l p yürür bol ay
86
Mey nû et ib sem a k l b yüri r bolgay
87
Erenler sohbet i e kaç b kelm ez
Zikr dua riya k l b yürür bolgay
H KMET 103
88
Ot ka salsa ot d n yanm az â k ki i
Yer ü kökni bost ân k l ay akkan ya
Allah dese bi ek yarur içi t a
Küym ek yanm ak â klar a bâz bol ay
H KMET 104
89
A a- ini barça y l b küyüb yansa
Yet t i kadem baskand n song kalur bolsa
Münker Nekir kirib seval sorar bol ay
H KMET 105
90
Boyun sunub uzal ban yat m ak kerek
H KMET 106
H KMET 107
91
Kim ki ayt sa Hakk yad n ba r küyüb
Köz ya n bârân k l b rengi solub
Öz yakas n yang ld m dep özi t ut ub
Anda a k s r arab n t at ar erm i
H KMET 108
92
I k kelâm zevk t aâm nânn bilm es
" Hu- Hu" t eyü zikrin ayt p yürer erm i
H KMET 109
93
Eyâ dost lar hiç bilm edim m en yolum n
Saâdet ka ba lam ad m m en belim ni
Mâsivâd n hiç y m ad m m en t ilim ni
Nâdânl g m m eni resvâ k lur erm i
H KMET 110
H KMET 111
94
Yükün yüklep yol a kirgen m erdân bolur
K lavuzs z yol a kirgen hayrân bolur
Yol ba ç s yoln körgen kervân bolur
Yoln körm ey kervân kadem koym az erm i
H KMET 112
95
Et raf d n feri t eler saf t üzgeyler
" Eyne'l m efer" nidâs n yet kürgeyler
Kaç b kut ulub bolm az deban ayt ar erm i
H KMET 113
96
Pervaz k l b ar d n ar ga uçar erm i
H KMET 114
H KMET 115
97
Hüdây a bar b erza bolar erm i
H KMET 116
98
Ke ki m en daim sening yad ng birle bolgay edim
Bak ng yüz m ing m eningdek bendeni azâd et er ;
Ma'rifet m eydan içre bu köngülni âd et ib
Dünyas n t erk eylegenler Hak birle sevda et er
H KMET 117
H KMET 118
H KMET 119
99
Ey köngül k ld r g günâh hergiz pü eym an bolm ad ng
Sufim en deb laf urub t âlib- i cânan bolm ad ng
Hayf öm rüng öt t i bir lâhza giryân bolm ad ng
Sufi nak boldung veli hergiz m üsülm an bolm ad ng
Sufili unda m udur dâim i ing gaflet birle
Dâne- i t esbih kolungda t illering ybet birle
Selle- i çilpeç urarsen nefsi bed izzet birle
Sufi nak boldung veli hergiz m üsülm an bolm ad ng
Sufi bolsang saf bol l cürm ü isyân bolm asun
Tâat u t akvâ k l b könglüng peri ân bolm asun
Cân u dilde y la l m ah erde yal an bolm asun
Sof nak boldung veli hergiz m üsülm an bolm ad ng
Sufilik art durur t ünler kobub kan y lam ak
Her cefa a sabr et üben belni m ehkem ba lam ak
Tâlib- i Allah bolub her yah i sözni sözlem ek
Sufi nak boldung veli hergiz m üsülm an bolm ad ng
Sufi ya t aat k lursan bârças ucb u riya
Cân u dil dünyâ a m a rûr t illeringde âh ü vâh
Cân berürde bol ung nûr- im ând n cüdâ
Sufi nak boldung veli hergiz m üsülm an bolm ad ng
Sufi bolm ay neylesün üyde k lur a i i yok
Sof li da'va k lur halkga berürge â yok
Ah ü vâh derler yene közide kat re ya yok
Sufi nak boldung veli hergiz m üsülm an bolm ad ng
Sufi bolub nefs üçün her dem e ikge bakasen
Nezr al b keldi m u deb her dem ki ige bakasen
Allahn la'net in boynungga her dem t akasen
Sufi nak boldung veli hergiz m üsülm an bolm ad ng
Sufim en deb laf urarsen söz ü ef an ng kan
A k surh u roy zerdü çe m i hunbar ng kan
Mür id- i kam il- i m ükem m el rah- m erdan ng kan
Sufi nak boldung veli hergiz m üsülm an bolm ad ng
Sufi ya bi am yürersen dane- i t esbih al b
Dünya a m a rur bolub din i ini arka sal b
Korkg l em di korkg l em di Hüda a yalbar b
Sof nak boldung veli hergiz m üsülm an bolm ad ng
Sufi bolub m al kes alm ak üçün k ld ng cedel
Zâhiring sufinem âdur bât n ng dûn ü da al
Ey bi- haber, ey bi- haber erm endesen ruz- ezel :
Sufi nak boldung veli hergiz m üsülm an bolm ad ng
Dâne- i t esbih al b el közige hob sufisen
Nefs- i bedni ald da t ersa, cuhudni t ovfisen
Bendeli k l ng Hüdâ a yoksa segi kufisen
Sufi nak boldung veli hergiz m üsülm an bolm ad ng
Sufi ya öz t avr nga yal z Hüda a bendesen
Asl nga baksang eger alem içinde kendesen
Pür- günâh ü pür- hat ar hem asiyu erm endesen
Sufi nak boldung veli hergiz m üsülm an bolm ad ng
Sufi ya k ld ng m uhabbet da'vas n divâne bol
Malu m ülk ü hanüm ând n keçgil u bigâne bol
Kim Hüda deb sözlese m ing örgülüb pervâne bol
Sufi nak boldung veli hergiz m üsülm an bolm ad ng
Sufi ya da'vay k k l bârçad n bîzâr bol
Uykun eyleb haram t ünler kobub bîdâr bol
Derdi yok biderdni körseng kaçg l u âzâr bol
Sufi nak boldung veli hergiz m üsülm an bolm ad ng
Ahm edâ sen sufi bolsang sufili âsân em es
Hak Resul sufi bolub dünya m al n süygen em es
Dünyân süygen ki i bi ek biling insân em es
Sufi nak boldung veli hergiz m üsülm an bolm ad ng
H KMET 120
A kl kn da vas n k lgan ki i
100
Ma' uk d n zerre gâfil bolgan yok
I k gevheri t ibsiz derya içre pinhân
Cand n keçm ey ol gevherdin al an yok
H KMET 121
H KMET 122
101
" Veyuhibbunehu" libas n kiym egünçe
Riyâzet ni pot as n bo m agunça
Hak cem âlin m urad nça körse bolm az
H KMET 123
102
Boyun sunm ay k dükan n kursa bolm az
H KMET 124
103
Kul Hace Ahm ed t ecrid- t efrid üm id k lg l
Must afa'n sözlerige am el k lg l
Tevbe deban t ünler körüb zâr ingregil
Zâr y lam ay didar n körse bolm az
H KMET 125
H KMET 126
104
Keçe t urub yürm ey t nm ay y laganlar
I k ot a yürek ba r n da laganlar
Resva bolub s rd n m a'na anglaganlar
Halk içide resva bolub yürse bolm az
H KMET 127
105
Sâbir bolup üm it t ut ar va'desi e
Cefâs d n ç n â klar kayt m az bolur
H KMET 128
106
Hakikat n n yollar da yüz m ing hat ar
Belin ba lab yolga kirgen âhir yet er
S r e i in yast an anlar m urad t apar
Tapsa bolm az pir hizm et in k lm a unça
H KMET 129
H KMET 130
107
Hâr u hasdek aya ast yanç lganlar
Berg- i güldek solub t ozub saç lgânlar
Eralm az ol halây kn ng m elam et in
H KMET 131
108
Yok erse m ârifet ing t urlanm az ul
H KMET 132
H KMET 133
109
Vâm k Azrâ, Feryâd irin Mecnûn kan
Kahr eylese bir lahzada yeksân k lur
Hiç bilding m i âdem ölm ey kal an n
Bu dünyân vefâs n bilgenini
Dünyâ- t aleb bûy- Hudâ al an n
Allah deseng köz ya ngn bârân k lur
I k derdige deva sorgan haz r t ilbe
Zahirde yok bat n içre k lur cilve
Maz sar ng bar ng içre k lur albe
I k derdige deva k lsa Rahm an k lur
Kim ni körseng bu yollarda yal an â k
Zâhir sûfi bat n içre erm ez sâd k
An ng üçün m a' ûk a bolm az lây k
Yal anç n rûz- m ah er sersân k lur
Ten sözlem ez cân sözlem e im ân sözler
Când n keçken ç n â klar Hakn közler
Ariflerge hizm et k l p yol n t üzler
Ol â kn halây kka sult ân k lur
A k bolsang keçe kündüz k ist egil
Tâ'at k l l keçe kobup hiç yat m ag l
Akil bolsang nâdânlar a s r ayt m ag l
Ç n dervi ler t âat lar n pinhân k lur
Dervi bolsang t âat k l l k lm a riyâ
Her gu ede t âat k l l Tengrim güvâh
Yal an dervi kayda barsa zevk ü da'vâ
Adil pâd ah t âat lar n isyân k lur
Vây o anda dervi lerdin penâh ber gil
Ol nâdân a ülfet k lm ay cân m algil
Eyâ m ahbûb yolda kald m yol a salg l
Tevbelikni Hâcem cây n bost an k lur
Dervi m en dep t âat k lur halk içinde
Riyâ k l p yügrüp yürer anda m unda
Allah üçün t âat k l an dervi kanda
Ç n dervi ler t a u çölni m ekân k lur
A k bolsang k yol da fenâ bol l
Didâr izlep hasret ide eda bol l
Merhem bolup ç n derdlikke devâ bol l
Hulk- hu n cân alurda âsân k lur
A klar Hakk'a bak p na'ra t art ar
Muhabbet ni deryas a çom up bat ar
Gevher al p m a' ûk a zâr n ayt ar
Kat re ya yerge t am sa um m ân k lur
A klar a berdi k n küydürgeli
Züleyha dek kaddin düt â k ldurgal
Riyazet t e reng- i rûy n soldurgal
Ç n â kn reng- i rûy n sam an k lur
A klar Hakk kahr d n korkup t it rer
Yer ü kökde m elâyikler y lab t urar
Gâhi k z l gâhi sar bolup t urar
Nâle k l p yer ü kökni lerzân k lur
A klarn has m a uk seherhezler
Nida k lgay "ya abdi" dep bat n közler
I k iddet i t u yan k lsa derdi zarlar
Kaydasan dep yürek ba r n biryan k lur
Kaydasan dep kaydasan dep â k ayt ar
A klarda had ne bol ay m a' uk ayt ar
A z ayt m as t ili ayt m as dili ayt ar
Üç yüz alt m t am urlar lerzân k lur
A klarn k yam et küni hâlin sorgay
Ç n â kn kögsin yar p dâ n körgey
Pâk a z d n kefki ak p yügrüp körgey
Kim ge berse pâk k n hayrân k lur
A klarn t alebleri câm - arâb
Ma uk a yet m ek üçün ba r kebâb
110
Ruhlar n zâs dur çeng ü rebâb
Ah ç ksa yet t i iklim veyran k lur
Kudret birle her ne k lsa erklig özi
Kudret idin m a'lûm t urur k u yaz
Ey na- insâf Allah bile k lm a bâzi
Kahhâr gem cânl larn bi- can k lur
Y lam akn her âdem ge bergen kan
Y lam akl âsân em es ba r kan
Köz ya ngn riyâ k lm a Hakn t an
Hak t e'alâ süygenlerni giryân k lur
Kul Hâce Ahm ed bendem en dep urm agil lâf
Riyâ birle k l an t âat barça gezâf
eriat da t arikat da kâr ng hilâf
Ahiret de kezzâblarn üryân k lur
H KMET 134
111
Te'sir k lm as alim lerge ayt gan pendin
Arif uldur t en m ülkini veyran k lur
H KMET 135
H KMET 136
112
K lavuzs z biyabanda yürügenler
Muhabbet ni kadrini kaçan bilür
H KMET 137
113
Seherlerde ert e t urup kanlar yut g l
Pir- i m u an et egini m ehkem t ut g l
Hakka â k bol an bolsang când n öt gil
Când n keçken ç n â klar üryân bolur
H KMET 138
H KMET 139
114
Bu âlem de resvâ bolup kan yut m asang
eriat da t arikat da pir t ut m asang
Hakikat da cân u t endin pâk öt m eseng
Gaflederdin seni ne dep cüdâ k lsun
115
Derd bolm asa Mevlam kim ge ifâ k lsun
116
Allah deban Hak yol da cân ng bergil
Bu yollarda cân berm eseng im kân yok
H KMET 141
H KMET 142
117
Y lap keldik e i ingge cüm le gedâ
Lut f eyleseng yüz m ing âsi handan erür
H KMET 143
H KMET 144
118
Bi ek biling bu dünyâ barça halkd n öt er a
nanm a l m âl ngga bir kün kold n ket er a
At a- ana- kar nda kayan ket t i fikir k l
Tört aya l çûb n at bir kün senge yet er a
Dünyâ üçün am yem e Hakk'd n özgeni dem e
Ki i m âl n yem e s rât üzre t ut ar a
Ehl ü ayâl kar nda heç kim bolm ayd r yolda
Merdâne bol arib ba öm ring yel dek öt er a
Kul Hâce Ahm ed t âat k l öm ring bilm em neçe y l
Asl ng bilseng âb u gil yene gilge ket er a
MÜNACAAT
119
Veli nesri bit ip m aksud a yet sün
Dini im ân yok slâm veyran
K yâm et t ang at sa yolda kal an
Pir- i kâm ilni körm ey eyh- i Sen'ân
Hudâ k lm as kabûl okusa Kur'an
Özini eyh alur kölbâr hâli
Yigirm e be ke yet m ey an ali
Nasihat lar k lur pir ü cevann
Özi fehm et m eyin yah yam ann
Alarn sözleri zalim i zaldur
eriat ehli bu eldin hicaldur
nansun dep m un bir neçe bi- akl
K lurlar evliyâlard n m un nakl
Koyup dâm n güzergâhlar a bi- pir
Tili m ekr ü hile k l an t ezvir
An m ekri erür eyt ând n a'lâ
Kobar yüzi m ah erde t angla
Alarn körm engiz yüzini hergiz
An ng dek lanet idin eyleng perhiz
Zebân- hâl ile am ân ayt t m
Hakikat söz birle câhilni sögt im
Eger âlim bolsa cân m t asadduk
Dürr ü gevher sözüm ni i it ip ok
Dürr ü gevher sözin âlem ge saçsa
Okup oksa kelâm - Hakn açsa
O al âlim ge cân kurbân k lurm an
Tam âm î hânum ân ihsân k lurm an
Kan âlim kan âm il yârânlar
Hudâd n sözlese siz cân beringler
Ç n âlim yast uk n t a t n yarat t
Nim e okt an âlem a ayt t
Özini bildi erse Hakk'n bildi
Hudâd n korkt yu insaf a keldi
Meni hikm et lerim dânâ i it sün
Sözüm dest ân k l p m aksudga yet sün
Meni hikm et lerim feri yu kavli
Dili könglide bolsa, zikri Mevli
Meni hikm et lerim bir pîr- i kâm il
Kayu bende Hudâ a bolsa m âyil
Meni hikm et lerim hoblarga ayt ng
Dua t ekbir k l p rahm et ge bat ng
Meni hikm et lerin pîr- i zeberdest
it kenler bolur bi- hu u serm est
Tiring bolsa cehânda hâr bolm az
Oku an bendeler bim âr bolm az
K yâm et de anga hâdi bolurm an
Eger derdlig bolsa dâru bolurm an
Eger yüz y l öm r körse kar m az
Eger yer ast a kirse çirim ez
Hudâ k l ay an duzahd n âzâd
Behi t - i câvidânda eylegey âd
E er hikm et okusa eyyühennas
Erür ferzend m enge ol t alib- i has
E it ip hikm et im ni go a al an
At â k l ay öler vakt da im ân
Yesevi hikm et in dânâ i it sün
it genler hem m e m aksudga yet sün
Cevâhir kân d n bir nükt e alsun
it m egen bar hasret de kalsun
Ki i hikm et i it se cân birle
Ç kar can an im ân birle
Kulak a alm a ay bu sözni nadân
An âdem dem e ol cins- i hayvân
Hudây m sözidin ç kkan bu hikm et
120
it kenge ya ar bârân- rahm et
Meni hikm et lerim kim t ut sa m ehkem
Hudâ k l ay an elbet t e bi- gam
Kirer cennet içige ad u handân
Hudây m eylegey m esrur u âdân
Meni hikm et lerim Hak'n senâs
Muhabbet ehlini derdi devâs
Meni hikm et lerim kend u aseldür
Hem m e sözler içinde bi- bedeldür
Meni hikm et lerim inâm - Allah
Seher vakt da dese " est a firullah"
An eyt ân- lâin t ut m as yol n
Muham m ed Must afa al ay kol n
Peygam ber üm m et im deb m ehri t avlar
Azazilni Hüday m özin kavlar
Meni hikm et lerim derdsizge ayt m ang
Bahâs z gevherim nâdân a sat m ang
Yesevi hikm et in kadrine yet kil
Hum - kd n m eyni bir kat re t at k l
Hum - kd n ki i bir kat re t at gay
Hüdan vasl ga bir yola bat gay
H KMET 1
121
A k kap s n Mevlâ m aç nca bana de di
Toprak eyleyip " Haz r ol! " deyip boynum u e di
Ya m ur gibi m elâm et in oku de di
Ok saplan p yürek, ba r m de t im ben i t e.
122
Haz rs n deyip nefs ba n deldim ben i t e.
H KMET 2
123
Nam ve ni an hiç kalm ad , " Lâ... La..." oldum ;
Allah zikrini diye diye " ...illâ..." oldum ;
Halis olup, m uhlis olup " ...lillah" oldum ;
" Fena- fillah" m akam na geçt im ben i t e.
124
Pir- i kâm il Hakk Must afa, üphesiz bilin;
Nereye varsan, vasf n söyleyip sayg göst erin
Salât - selâm deyip Must afa ya üm m et olun;
O sebept en alt m üçt e girdim yere.
H KMET 3
125
Yüz bin t ürlü m eleklere yüzle t im ben;
O sebept en Hakk' söyleyip izle t im ben
Can ve gönlüm ü O'na feda k ld m ben i t e.
H KMET 4
126
Vurup, çeki t irip dünya derdini b rakt rd lar
O sebept en Hakk'a s n p geldim ben i t e.
H KMET 5
127
K z l yüzüm ibadet eylem eyip soldu dost lar.
H KMET 6
128
Günah derdi sakat k ld hast a oldum
O sebept en Hak t an korkup uyum az oldum
Zat ulu Rabbim , s n p geldim sana.
K rk dokuzda a k n dü t ü, t ut u up yand m
Mansur gibi e ve dost t an kaç p kayboldum
Türlü t ürlü cefa de di, boyun e dim
Zat ulu Rabbim , s n p geldim sana.
H KMET 7
129
Bir ve Var' m , cem alini görür m üyüm ?
H KMET 8
130
Miraç gecesi " Gözüm ün nuru evlat ... " dedi
Elim i t ut up " Üm m et im sin üm m et " dedi
" Sünnet im i s k t ut as n gönülde im " dedi
Must afa'ya m at em t ut up girdim ben i t e
131
H KMET 9
H KMET 10
132
Olur, m uyum Muham m ed'in has üm m et i
Üm m et dese asilerin ho devlet i
Baldan t at l d r bana bu m ihnet i
it ip okuyup yere girdi Kul Hoca Ahm ed
H KMET 11
133
Cebrail gelerek " Enel Hakk" beraber söyledi
Cebrail gelerek ba n ver deyip yola sald
Dara ac na as l p cem alini gördüm ben i t e
134
Zalim lerin yak nl nedir ben yarat an
Yaradan' akl na get irm eden sen unut an
Benden vazgeçip zalim lerin elini t ut an
Zalim lere kendim k ym et verdim ben i t e
H KMET 12
135
Zerresine dayanam az yedi cehennem
Ey dost lar aziz candan doydum ben i t e
H KMET 13
136
Sizi, bizi Hakk yarat t ibadet için;
Ey acayip, içm ek, yem ek, rahat için;
" Kalû bela" dedi ruhum s k nt için;
Edhem olup yeralt na girdim ben i t e.
H KMET 14
137
Gö süm deki paslar m gider m i ki?
Büt ün cahiller bu alem den gider m i ki?
Cahillerden yüzbin cefa gördüm ben i t e
138
H KMET 15
H KMET 16
139
Gurbet de se, pi kin eyler çok ham lar
Bilge eyler, hem seçkin eyler çok s radanlar
Giyer çul elbise, bulsa yer yem ekleri
Onun için Türkist an'a geldim ben i t e.
H KMET 17
140
Senden korkup hast a gönlüm ü ad et m edim
Lâm ekân'da Hak t an dersler ald m ben i t e.
H KMET 18
" Pir hizm et ini k ld k" deyip " t âlibim " deyip yürürler;
Yiyip haram , m ekruhu, t orbalar na vururlar
Gözlerinde ya yok, halka içine girerler
Arslan Baba'm sözlerini i it iniz t eberrük.
141
A ka ad m at anlar, Hakk cem alini görürler;
Musâ gibi m ah erde Hak t an sual sorurlar;
Sarho olup vuslat nda Hu zikrini kurarlar;
Arslan Babam sözlerini i it iniz t eberrük.
142
Arslan Baba'm sözlerini i it iniz t eberrük.
H KMET 19
143
Onüçüm de dalg ç olup deryaya bat t m
Marifet in cevherini s rdan derdim
Mum unu görüp pervane gibi kendim i vurdum
uursuz olup akl m git t i a t m dost lar
H KMET 20
144
Ya yerine kan n döküp yüzünü boyar,
Ham d n söylese lanet li eyt an kaçar dost lar.
H KMET- 21
145
Ben yolunda ba verm edim Kadir Allah
Ba ne olsun garip can m yüzbin feda
Dert hem özün, derm an özün lut fun deva
Elim i t ut up yola koy " Ent e'l- Hadi"
H KMET 22
146
Bilm ez cahil zikrini deyip zahir dilde
Benim diyen im diki eyh su ve t oprakt a
Elim i t ut up yola koy " Ent e'l- Hadi"
H KMET 23
H KMET 24
147
st eyip onu arkas ndan gece gündüz kovalad m
Em rini t ut m ay p Hakk yoluna gözüm ü yum dum
Nereye gideyim ey dost lar nideyim ben i t e
H KMET 25
148
Çabalayarak öt elerden a p git t i
Dört dövünüp deryalar gibi t a p git t i
Ne yüz ile Hazret ine varay m ben i t e
Vah yaz klar gece gündüz et m eden ibadet
Hakk Rasulü üm m et için yem eden nim et
çt i i yedi i nim et leri kayg ve s k nt
Ne yüz ile Hazret 'ine varay m ben i t e
Hakk Rasulû dünya için kayg lanm ad
Üm m et dileyip ba kaca sözden bahset m edi
Dünya üzerinde bir an rahat o görm edi
Ne yüz ile Hazret 'ine varay m ben i t e
Vah ne yaz k m ah er günü zahir olsa
Tanr Zat hakem olup naz r olsa
Köt ü i lerim i i ledi im haz r olsa
Ne yüz ile Hazret 'ine varay m ban i t e
Gece gündüz dinm eden a la Kul Hoca Ahm ed
Sâlât söyleyib Hakk Rasul'e ol üm m et
Do ru yola ilet ip üm m et dese ho m ut luluk
Ne yüz ile Hazret 'ine varay m ben i t e
H KMET- 27
Rahm et inden üm idsiz k lm a ben garibi
Dinlenm eden a lay p dua eyleyim sana
Geceleri uykusuz kal p t an at ana dek
Yunm adan gözüm ü a lay p dua eyleyim sana
Dergah na im di gelerek belim i ba lay p
Can yak p yürek- ba r m t ut up da lay p
Yakam t ut arak geçen i e çokça a lay p
hlâs ile a lay p dua eyleyim sana
Gönül ba ye il iken bilm eden yürüdüm
Öm rüm geçt i hazan oldu im di duydum
Dünyay t erk edip din yoluna ad m at t m
Binbir defa a lay p dua eyleyim sana
Bu yollarda can saklam ak olm azm
Can n esirgeyen bu yollara girm ezm i
Kâr- zarar oldu unu bilm ezm i
Bu hal ile a lay p dua eyleyim sana
Kul Hoca Ahm ed nefs da ndan ç k p a t
Fenafillah m akam na yak nla t
Yürek- ba r m co arak kaynay p t a t
Bu hal ile a lay p dua eyleyim sana
H KMET- 28
Öm rüm sona erdi inde ne eylerim Allah' m ;
Can al c geldi inde ne eylerim Allah' m ?
Can verm enin vehm inden, Azrail'in zahm et inden,
efkat olm asa senden, ne eylerim Allah' m ?
Can verm ek i i zor, kolay eyle yâ Cebbar
Senden ba k a yok gam gideren, ne eylerim Allah' m ?
Can m ayr oldu unda, bedenim burada kald nda,
Taht a üzerine ald nda ne eylerim Allah' m ?
Aciz olup yat t m da, m elekler girdi inde,
" Rabbin kim dir?" diye soranda ne eylerim Allah' m ?
Göt ürüp kabr e koydu unda, yedi ad m döndü ünde,
Sorucular girdi inde ne eylerim Allah' m ?
" Rabbin kim dir?" deyip durdu unda, kara gündür o anda,
" Rabbin kim dir?" dedi inde ne eylerim Allah' m ?
Kul Hoca Ahm ed sen kul, nefs elinde pi m an,
Mah er günü oldu unda ne eylerim Allah' m ?
H KMET- 29
Kahhar adl kahr ndan korkup a lar Hoca Ahm ed;
Rahm an adl rahm ndan üm it t ut ar Hoca Ahm ed;
Günah m çok Allah' m , ba layas n günah m ,
Büt ün kullar içinde âsi kuldur Hoca Ahm ed.
Münaf klar yürürler, f sk ve fücur k larlar,
149
Haram , übhe yerler; korkub a lar Hoca Ahm ed
Tarikat i bilm edim , hakikat e girm edim ,
Pir buyru unu t ut m ad m , özürü çokt ur Hoca Ahm ed
Ahir zam an olm u t ur, sult an zâlim olm u t ur,
Haram , übhe dolm u t ur, a k n olur Hoca Ahm ed
Pi m an olm u âsi kulum , a k yolunda bülbülüm ,
Arslan Baba'ya köleyim , kölen olur Hoca Ahm ed
Kul Hoca Ahm ed ibadet eyle, a lam a âdet eyle
Belâ gelse t aham m ül eyle, Hak t an olur Hoca Ahm ed.
H KMET- 30
Gönlüm ku u uçar her zam an kanat ç rp p
ki gözüm pi m anl kt a kanlar döküp
Bedeni öldürüp riyazet t e dizini çöküp
Ya Allah' m affeyle günah m
Cahillikt e i ledi im i im hepsi hat a
Kusurlardan t evbe eylem edim yakam t ut arak
Gerdan m a t avuk gibi koyup fot a
Ya Allah' m affeyle günah m
Dünyay sevip din derdini at t m
Günah yükünü ey dost lar ç kard m
Dergah na köt ülükler get irdim
Ya Allah' m affeyle günah m
Köt ü dünyaya gönül ba lay p ergin oldum
E lence ile vah yaz k cahil oldum
Bu dünyan n geçicili ini im di bildim
Ya Allah' m affeyle günah m
Gönül m ülkünü t ut m u ok ar karanl k gecesi
Benlik içinde ort aya ç kar ben- benli i
Pir hizm et i uzak eyler bizden onu
Ya Allah' m affeyle günah m
Kul Hoca Ahm ed günah na akl erer
Her kim Allah dese ona var r
Erenlerin sohbet ine e ilim lidir
Ya Allah' m affeyle günah m
H KMET- 31
Bin t üm en t ürlü hat alar benden geçse affeyle
Ne denli köt ü am eller benden geçse affeyle
E er t ilavet et t i im de bu Allah kelam n
Yanl , isyan ve hat alar benden geçse affeyle
Okudu unda gafil geçse veya yanl noksan ile
Her nas l yerli- yersizler benden geçse affeyle
Med ile irab ve t e didleri de i ik eylesem
Bu kelam a her hat alar benden geçse affeyle
Yanl okusam bir kelim e veya bir harfini
Böyle eksik dualar benden geçse affeyle
Vaad ayet i vaadini eylem esem ben fark
Anlam ay p baz eyler benden geçse affeyle
Kurân' n izzet ve ikram n yerine get irm esem
Edepsizlik, ak ls zl k benden geçse affeyle
Hazret inde ben gibi kulun hat as çokt ur
Yüz karas her hat alar benden geçse affeyle
Hoca Ahm ed Miskin'in noksan çokt ur dünyada
Gerçi ya Rab binlerce hat a benden geçse affeyle
H KMET- 32
Ya lahi, Kadir, Allah' m
Rahm et eyle kuluna ey Rahm an
S nd m Zat ' na ey Allah' m
Yaradan büt ün alem in penah
cabet Sen'den ve ba vurm ak bendendir
Ey lah- Zül- celal büt ün hacet lerde
lahi hacet im i Sen kolayla t r r
150
Kerim 'sin lut fiyle derdim e deva eyle
Kerem ile affeyle ey Arif Zat
Ahiret azab ndan azad eyle
lahi eyt an n errinden Sen sakla
Büt ün günahlar m dan hem Sen sakla
Büt ün günahlar m dan t evbe eyledim
Ki akl m ba t a de ildi ben ondan ay ld m
Dem iyorum beni candan ay rm a
Son günüm de im andan ay rm a
lahi herkesin feryad na yet i
Büt ün çaresizlerin im dad na yet i
Asi kulunun Sen her hacet ini ver
Bu devas z derdliye Sen deva ver
lahi Sen affeyle t akat m yok
Senin önünde lay k ibadet im yok
lahi pak Zat ' n n hürm et inden
Uzakla t r bizi eyt an n s k nt s ndan
lahi herkesi kullu a has eyle
Beni benden al p bir kez özgür eyle
Bana t evfik suyundan Sen içir
Kerem ile günah m affeyle
Ki bilm eden say s z günah i ledim
Gönülleri y k p m ahzun eyledim
Ki her asi rahm et e lay kt r
Gel ey Ahm ed duaya ol m uvaf k
H KMET- 33
A k yolunda yok olay m Hakk Bir ve Var
Her ne eylesen, â k eyle ey Allah' m .
Elim i aç p dua k lay m , Azim Cebbar
Her ne eylesen, â k eyle ey Allah' m .
Gül a k n n yurdunda bülbül oldum ;
Çe it çe it diller ile feryad eyledim
Büt ün i lerden â kl zor bildim ;
Her ne eylesen, â k eyle ey Allah' m .
A k de se, yak c s can ve bedeni
A k de se, viran eyler ben- benli i
A k olm asa, bulup olm az Mevlâ'm seni;
Her ne eylesen, â k eyle ey Allah' m .
A k deft eri s m az dost lar dergâh na;
Cüm le â k y l p var r bargah na
Yedi cehennem dayanam az bir âh na;
Her ne eylesen, â k eyle ey Allah' m .
Hâs a k n göst er bana, ükreder olay m
" Erre" koysa, Zekeriyya gibi zikreder olay m
Eyyub gibi belâs na sabreder olay m
Her ne eylesen, â k eyle ey Allah' m .
Cilve eyle, ç lg n eyle, t ut kun eyle
Mecnun eyle, el alem e rezil eyle
Mum göst erip pervane gibi bir yan k eyle
Her ne eylesen, â k eyle ey Allah' m .
A k derdini t alep eyledim , derm an yok;
A k yolunda can verenin korkusu yok;
Bu yollarda can verm ese, im kân yok;
Her ne eylesen, â k eyle ey Allah' m .
Nereden bulay m , a k n dü t ü, karar m yok;
A k yakar n gece gündüz b rakaca m yok;
Dergâh ndan ba ka yere varaca m yok;
Her ne eylesen, â k eyle ey Allah' m .
A k pazar ulu pazar, sevda haram ;
 klara senden ba ka kavga haram ;
A k yoluna girenlere dünya haram ;
Her ne eylesen, â k eyle ey Allah' m .
 kl dâva k l p yürüyem edim ;
Nefsden geçip ben em rini k lam ad m ;
151
Cahillikt e Hakk em rini bilem edim ;
Her ne eylesen, â k eyle ey Allah' m .
Kul Hoca Ahm ed a kt an a r belâ olm az;
Merhem sür m e, a k derdine deva olm az;
Göz ya ndan ba ka bir ey t an k olm az;
Her ne eylesen, â k eyle ey Allah' m .
H KMET- 34
Ey sult an m iki cihan hakan
Sensin kulunun arkas , s na
Dileyip daim a senin o t em iz zat n
eyt anlar errinden ver kurt ulu u
Bu eyt an n errinden kim e kaçar m
Senin önündedir kem ah n sarr
Allah' m sana ben yand m im di
Özünsün herkese r zk veren Allah
" Kiram en kat ibin" adl m elek
Çöl kum lar ndan çok günah
Muham m ed ki alem e yol göst ericidir
O günde olacakt r yard m c
Okuyup kit ab m görsem hiç am el yok
Ba m önüm e e ip olaca m pi m an
Ki ben derim " bu i i yapt m yok"
Büt ün organlar m olacakt r ahid
Ölüm ün elinden hiç kim se kurt ulm az
Kalender ol ba na giy külah
Cehennem üst üne kurulu s rat
Görüp kullar eyler figan- ah
Hoca Ahm ed Yesevi sen a la daim a
Sahiblik et m ez sana yar nki ah
H KMET- 35
A k n eyledi eyda beni cüm le, alem bildi beni,
Kayg m sensin gece gündüz, bana sen gereksin.
Taâla'llah zihi m a ni, sen yarat t n cisim ve can ,
Kulluk eyleyim gece gündüz, bana sen gereksin.
Gözüm açt m seni gördüm , büt ün gönülü sana verdim ,
Akrabalar m t erk eyledim , bana sen gereksin.
Söylesem ben dilim desin, gözlesem ben gözüm desin,
Gönlüm de hem can m das n, bana sen gereksin.
Feda olsun sana can m , döker olsan benim kan m ,
Ben kulunum sen sult an m , bana sen gereksin.
Alim lere kit ap gerek, sufilere m escid gerek,
Mecnun'lara Leyla gerek, bana sen gereksin.
Gaf llere dünya gerek, ak ll lara ahiret gerek,
Vaizlere m inber gerek, bana sen gereksin.
Alem büt ün cennet olsa, büt ün huriler kar lam a a gelse,
Allah bana nasip eylese, bana sen gereksin.
Cennet e gireyim cevlan eyleyim , ne hurilere nazar eyleyim
Onu bunu ben ne eyleyim , bana sen gereksin.
Hoca Ahm ed benim ad m , gece gündüz yanar odum
ki cihanda um udum , bana sen gereksin.
H KMET- 36
Muham m ed'in bilin zat Arabt r
Tarikat n yolu büt ün edept ir.
Hakikat bilm eyen insan de ildir
Biliniz hiçbir eye benzem ezdir.
Bilin bi- çün olur hem bi- çigüne;
Va bi- übhe olur hem bi- nem une
Kah rlansa, eyler yer ile yeksan;
Olm akt a zelzele yer ile gökler.
Rahm et eylese, biliniz, rahm et i var;
Verir olsa, t ükenm ez nim et i var.
Muham m ed'i t arif eylesem kem ine,
Anas n n ad bil Am ine:
152
Babas n n ad Abdullah't r
Anadan do m adan ölm ü t ür.
Muham m ed'i dedesi korum u t ur
Ç plak açlar yoklayand r.
Dedesi biliniz Abdulm ut t alib;
Gönülde saklay n z iyi bilip.
Dedesinin babas idi Hâ im ;
it ince akm akt a gözde ya m .
Biliniz dördüncüsüdür Abdulm enaf;
Onlar bilse her kim , gönlüdür sâf.
Rasûl'un bilse her kim dört ceddini,
K yam et t e gezer sekiz cennet ini
Babas yedi ya nda ölm ü t ür;
Rasül'u am cas na verm i t ir.
Ebu Tâlib Ali'nin babas d r;
Büt ün Arablar n büyü üdür.
Ebu Talib olm akt a i ba nda,
Muham m ed ot urur daim a kar s nda
Muham m ed'in ya on yedi oldu;
Ki o vakit Hat ice O'nu gördü.
Muham m ed'i bilin ki ahin m isali
Hat ice O'nu görüp olm akt a a lam akl
Hadice gönlünde O'nu sevm ekt edir
Muham m ed a k nda içi yanm akt ad r.
Gece gündüz diler O'nu Allah't an;
Biliniz sonunda buldu m urad n.
Görünüz Allah' n i ini
Muham m ed bakm akt a iken devesini,
Hadice'ye Rasul çâker olm u t ur,
Bu sebeple bil sen O'nu alm t r.
Hadice'nin Allah baht n açm t r;
Rasul'un baç na inciler saçm t r.
Rasul'un ya lar k rka varm t r,
Ki ondan sonra Allah'dan vahy yet m i t ir.
Ki ondan sonra Muham m ed oldu sult an
Rasul'un gönlünde yâr oldu Allah.
Muham m ed i ini Allah yazd rd ;
nsanlar n hepsi im an get irdi.
Rasul'un ba nda oldu im âm e;
Kem al buldu ot uz üç bin sahabe.
Rasul'a hepsi hizm et eylem ekt edir
Edep ile yürüyüp izzet eylem ekt edir
Rasul önüne bir yet im gelm i t ir
Garip ve m üpt elây m deyip söylem i t ir.
Rahim eyledi Rasul onun haline;
Dile ini onun verdi eline.
Rasul dedi ona: " Ben de yet im im ;
Yet im likt e, gariplikt e yet i m i im ."
Muham m ed dediler: " Her kim yet im dir,
Biliniz, o benim has üm m et im dir."
Yet im i görseniz, incit m eyiniz;
Garibi görseniz, da et m eyiniz.
Yet im ler bu cihanda ezilm i t ir
Gariplerin i i zordur..
Gariplerin i i daim a riyazet t ir
Diri de il, garip ölü gibidir.
Allah'a garipler bellidir
Garibi sabah ak am sorm u t ur.
Tarif eylesem , Ali Allah' n arslan d r
Ki k l ç ile kâfiri k rm akt ad r.
Kâfirleri eyler im ana dâvet ;
Verm ekt edir her zam an slâm 'â kuvvet .
Ki m üm in olan n al p gelm ekt edir;
Kabul k lm ayan n k r p gelm ekt edir.
153
Ki k l ç ele al p binse Düldül'e
Dü m ekt edir kâfirler kavm ine velvele
Elindeki silah Zülfikar' ,
Sava anda uzar k rk ar n.
Ali'nin var idi on sekiz o lu;
Onun her hangisidir büyük t u lu,
Ali slam için kanlar yut m akt ad r;
slam ' n t u unu s k t ut m akt ad r.
Hoca Ahm ed bil garibli e dü m ü t ür
Rasul evlad na sözler kat m t r
H KMET- 37
" El- kezzabu lâ ûm m et i" dedi, bilin Muham m ed;
Yalanc lar kavm ini üm m et dem ez Muham m ed.
Do ru giden kulunu, Hakk' n aray p yolunu,
Do ru yürüyen kulunu üm m et diyecek Muham m ed
Her kim " Üm m et im " dese, Rasûl i ini b rakm asa
efaat günü olsa, m ahrum b rakm az Muham m ed.
Tanr Teala sözünü, Rasulullah sünnet ini
nanm ayan üm m et ini üm m et dem ez Muham m ed.
Üm m et im diye yürürsün, buyru unu yapm azs n,
Nas l üm it t ut ars n, orada sorm az Muham m ed
Mü küldür âsi kul, üm m et dem ese orada,
Rezil olur m ah erde, üm m et dem ez Muham m ed.
Üm m et im der Muham m ed, gerçek söylese Kul Ahm ed,
Sabaha olsa k yam et m ahrum b rakm az Muham m ed
H KMET- 38
Allah nuru, Allah dost u o Must afa
Kim ler için geldi Rasul bildiniz m i?
Allah selam , Allah zikri Hakk Must afa
Kim ler için geldi Rasul bildiniz m i?
Kim ler için ya l eyledi gözlerini
Üm m et için yan k eyledi özlerini
Üm m et olsan anla bu sözlerini
Kim ler için geldi Rasul bildiniz m i?
A laya a laya yüz gözleri i t i görün
K yam da durup ayaklar i t i görün
Üm m et için kayg s k nt çekt i görün
Kim ler için geldi Rasul bildiniz m i?
Ey dost lar bunu bilir üm m et hani
E er bilsen ondan fazla nim et hani
K yam et günü ondan geçen efkat hani
Kim ler için geldi Rasul bildiniz m i?
Üm m et olup Rasul de erini bildiniz m i?
Ten- can ile sünnet lerini yapt n z m ?
Rasul için a lay p inleyerek geçt iniz m i?
Kim ler için geldi Rasul bildiniz m i?
Heyhat heyhat saadet dir o Must afa
Heyhat heyhat ganim et t ir o Must afa
Heyhat heyhat inayet t ir o Must afa
Kim ler için geldi Rasul bildiniz m i?
Kul Hoca Ahm ed söyler sözünle dilim kefa
Üm m et lerim eyle vefa k lm a cefa
Üm m et ine böyle dedi Hakk Must afa
Kim ler için geldi Rasul bildiniz m i?
H KMET- 39
Bizden sonsuz selam ya Must afa Muham m ed
Tahiyyat - bî um ar ya Must afa Muham m ed
Ya Rasuller Efendisi, ya Nebilerin sonuncusu
Ya sap t m lar n do rult ucusu ya Must afa Muham m ed
Ya " Eyyühel m üddessir" Hakk dedi " Kum faenzir"
" Ve Rabbike fekebbir" ya Must afa Muham m ed
Yüce hazret t esin kerem li gurbet t esin
154
Peygam berlerin öncüsü ya Must afa Muham m ed
Sen'sin Hal k' n sevgilisi, Hakk dergah na lay k
Yarat lm lar n özü ya Must afa Muham m ed
nsan varl n n asl , rasul ve nebilerin sonuncusu
Gizli niyaza m ahrem ya Must afa Muham m ed
Kabe- kavsey nin t ubas , kevneyn ba n n ay
Herkese kurret ayneyn ya Must afa Muham m ed
Ar ve kursiden a an Hazret 'ine ula an
Doksan bin niyaz söyleyen ya Must afa Muham m ed
Yer gök yürür m am urundur, sahabeler m anzurun
Büt ün üm m et m a furun ya Must afa Muham m ed
Her kim e olsa m eylin kald r r Hakk azab n
Alem senin t ufeylin ya Must afa Muham m ed
Her kim sana s n r cehennem den o kurt ulur
Cennet 'e do ru yollan r ya Must afa Muham m ed
Can m feda eylesem ho nudlu unu alsam
Üzünt ü yokt ur ölsem ya Must afa Muham m ed
Gerçi çokt ur günah m affedesin Allah' m
Sensin benim s na m ya Must afa Muham m ed
Ya Rab nas l eyleyim efaat ini alay m
Üm m et inden olay m ya Must afa Muham m ed
Üm m et inden olanlar efaat ini alanlar
Cennet ehli olanlar ya Must afa Muham m ed
Ahm ed'in m urad sensin zikri ve yad sensin
lerin anaht an sensin ya Must afa Muham m ed
H KMET- 40
On sekiz bin âlem e server olan Muham m ed ;
Ot uz üç bin ashâba rehber olan Muham m ed.
Ç plakl k ve açl a kanaat l Muham m ed ;
Asi, câfi üm m et e efaat l Muham m ed.
Geceleri yat p uyum az, t ilâvet li Muham m ed ;
Garip ile yet im e m ürüvvet li Muham m ed.
Yoldan azan günahkara hidayet li Muham m ed ;
Muht aç dü se herkese, kifayet li Muham m ed.
Ebu Cehl ve Ebu Leheb'e siyaset li Muham m ed ;
Melâm et in sabunu, selâm et li Muham m ed.
Nam az, oruç k l c , ibadet li Muham m ed ;
Dinm eyip t esbih söyleyici, riyazet li Muham m ed
Lanet li, lanet lenm i eyt ana siyaset li Muham m ed;
eriat n yoluna inayet li Muham m ed.
Tarikat e yol göst erici, iradet li Muham m ed;
Hakikat e m ukt eda, icazet li Muham m ed.
Dualar m üst ecap, icabet li Muham m ed;
Köt ülü e iyilik, keram et li Muham m ed.
Tevfik veren zâlim e, celalet li Muham m ed;
Secde k lan e ilip, it aat l Muham m ed.
Be vakit nam az oldu unda im am et li Muham m ed;
Mirâc a p vard nda ehadet li Muham m ed.
Ar ve Kürsü pazar , inayet li Muham m ed;
Sekiz cennet sahibi velayet li Muham m ed.
Miskin Ahm ed kuluna kit abet li Muham m ed;
Yet im , fakir, garibe sehavet li Muham m ed.
H KMET- 41
Ba m a dü üp nara- sevda- Muham m ed
Ben onun için yolunda eyda- Muham m ed
Kim üm m et i ise durm adan ham d ve sena söyler
Ya Sam ed eyle beni nisva- Muham m ed
Gönlüm e koyup a k sevdas n Allah' m
Eyle beni sen â k- yekt a- Muham m ed
Mecnun m isali geçirip iki cihandan
Divane eyleyip eyle beni rüsva- Muham m ed
Öldür, yand r, her s k nt y gönder
155
O ceza günü eyle beni eyda- Muham m ed
Herzam an üm m et derdini yedi, yem edi nim et
Keram et idirsin hani gam ha- Muham m ed
Üm m et diyerek gece gündüz yedi hasret
Gö sünden ç kar r pûrhun- dilha- Muham m ed
Üm m et in günah n dileyip o ahlar n ah
O ceza günü yok bizde perva- Muham m ed
Vazgeç her eyden ara Muham m ed'in r zas n
Vallahi bulas n an nda göya- Muham m ed
Sen'den dile im budur ey Hal k
Koy kula m a benim gevga- Muham m ed
Ben savrulay m ho kerem inden senin Allah
Bir dam la t at d r bana derya- Muham m ed
Yol verici Rahm an- Rahim , Gafur ve Set t ar
K lm a beni pi m an- güm rah- Muham m ed
Bir dam la su o elest kadehinden bana ba
Eyle olay m ham dine dânâ- Muham m ed
Kara yüzünü sür Pir- i Kâm il'in ayak izine
Lut fet se verir dide- i bina- Muham m ed
Maksad m a erdir beni ey Halik
Ben t alibiyim zülf- ü sem en sa- Muham m ed
Yûzden kald r p perdeyi Miskin'e do ru bak
Ben o kuluyum o m uy- siyah pa- y Muham m ed
Miskin Yesevi arzu- ravza- Hazret
Olur m u m üyesser hak- i kef i pa- Muham m ed
H KMET- 42
H KMET- 44
Üçüncü dost u yar olan haya sahibi Osm an'd r
Her nefest e yar olan haya sahibi Osm an'd r.
Hak Rasul'ûn dam ad , dinim izin âbad ,
Kölelerin azad edicisi haya sahibi Osm an'd r.
Okudu u at ibi, âyet , hadis kat ibi,
156
Minber üst ünde hat ibi haya sahibi Osm an'd r.
Münâcat kuh- Tur, ald klar iki nur,
Dedikleri büt ün inci haya sahibi Osm an'd r.
Çoklar gelip yaya, koym ad lar ehzade,
ehid eylediler orada, haya sahibi Osm an'd r.
Tarif eyledin Osm an' , Hoca Ahm ed sen onu,
Yokt ur üphesi, güm an , haya sahibi Osm an'd r.
H KMET- 45
Dördüncüsü dost olan Hakk arslan Ali'dir,
Hem Mirac'da yar olan Hakk arslan Ali'dir.
Dedi i sözü rahm ani, görsen yüzü nurani,
Kâf rlerin k ran Hakk arslan Ali'dir.
Him m et ku a belinde, Mevlâ'm yâd dilinde,
Zülfikar' elinde Hakk arslan Ali'dir.
Binip ç ksa Düldül'e, yere dü er zelzele,
Kafirlere velvele, Hakk arslan Ali'dir.
Dü m anlara m ukabil, oldu kâfire kat il,
K lan bât l zâil Hakk arslan Ali'dir.
Rahm et eyleye Bir ve Var, her ne k lsa gücü var,
Hoca Ahm ed'e m ededkâr Hakk arslan Ali'dir.
H KMET- 46
Bir gün geldi Eba Bekr Selm an ile
Hakk Must afa niyaz n açt Rahm an ile
Herkes gider bu dünyada üzünt ü ile
Elin olup Hakk'a vas l olm ak için
Azrail bir gün geldi ferm an ile
Fat m a selam verdi ikram ile
Hakk Must afa m e gul oldu im an ile
S cak bedenden aziz can verm ek için
Rasul dedi " Sahabeler sessiz olun
Ahiret e yolland k siz aç k bilin
Oruç t ut un, nam az k l n, zekat verin
Cehennem den özünü azad eylem ek için..."
Pazart esi günü Hakk Must afa dünyay b rakt
Hakk Teala ferm an na boyununu sundu
bn- i Abbas suyunu koydu, Ali y kad
Cennet içinde hulle giysisini giym ek için
Allah diyerek sahabiler hareket lendiler
Peygam berin cenazesini kald rd lar
O " Sidret ü'l- m ünt eha" ya a rd lar
Ar üst üne ç kararak koym ak için
Göklerdeki m elekler yere indi
Peygam berin nuru ile alem doldu
" Babam " diye Fat m a a lad
Babas ndan yet im olup kalm ak için
Kul Hoca Ahm ed inci gibi hikm et söyledi
Erenlere hizm et eyleyip nazar buldu
Doksan dokuz bin hikm et deyip dest an eyledi
Dest an eyleyip cennet bahçesi içine yürüm ek için
H KMET- 47
O " elest ü birabbiküm " dedi inde
" Kalu bela" dedi im i bilem ezdim
" Vem a diniküm " diyerek yine sordu unda
" Dinim slam " dedi im i bilem ezdim
Allah' m dan yine üç defa geldi hit ap
Müm in ruhlar " Rabbim sin" deyip verdi cevap
Cevap verm eyeni kafir eyledi Azim Vehhab
Ben de cevap verdi im i bilem ezdim
Büt ün ruhlara o saat t e ferm an ula t
Ferm an olunca, an geçm eden saf kuruldu
Kafir solda m üslüm an kullar sa da dur du
157
Hangi t araft a durdu um u bilem ezdim
Secde eyle diye Hak t an yine ferm an oldu
Secde eyleyip büt ün m üm inler pay ald
Secde eylem eyip kalanlar kafir oldu
Ben de secde eyledi im i bilem ezdim
Ey m üm inler üphe ile oldum giryan
Bu gam ile akl m hayran yüre im kan
Vücuddan geçip gönülden geçip ç rp nd can
Nas l ilaç edece im i bilem ezdim
Allah' m n kudret ine yet i ip olm az
syankar- it aat kar em ir k ld bilip olm az
Takat yet irip halk içinde gezip olm az
Hangi t arafa gidece im i bilem ezdim
Birisini gebr ve birisini t ersa, cühud eyledi
Birisini m üm in birisini kafir, yahudi eyledi
eyt an dergah ndan kovulm u eyledi
Hangi sebept en eyledi ini bilem ezdim
Günah m çok da dan a r ibadet im az
badet eylem eyip öm rüm geçt i k ve de yaz
Dergah na gidecek olsam yokt ur niyaz
Ne yüz ile gidece im i bilem ezdim
Candan geçen gerçek â klar özünü gördü
Ezel günü yine birisini â k eyledi
Lüt uf kerem eyleyip ona a k n sald
Orada cem al görece im i bilem ezdim
Zahid eyledi yine birisini ibadet için
Zahid yine ibadet eylem i rahat için
Huri- g lm an, t uba dolu cennet için
Zahid cem al görece im i bilem ezdim
Ahiret in n t em in eyleyem edim
Yollar uzak yol az n alam ad m
Candan geçip Hakk em rini yapam ad m
Az ks z gidece im i bilem ezdim
Doym adan kald m bir an geçm eden öm rüm geçt i
Ölüm m ele i gelm esi hem yak nla t
Ey dost lar am elsizim ba m dondu
Ne hal ile gidece im i bilem ezdim
Bir f rsat t a yet i ip gelm eyip geçm eyip saat
Ha m et ine yer ve gökler eylem ez t akat
Ferm an olsa Allah' m dan ölüm m ele i
Nas l t akat yet irece im i bilem ezdim
Can alm a a o Azrail gelip dursa
Can n ver diye ha m et ile bir ses ç karsa
Üçyüz alt m dam arlar m t it rer olsa
Ne hal ile gidece im i bilem ezdim
Çoluk- çocuk yüzüne do ru bak p durunca
Yak p durup söz dem e e dilin gelm eyince
Rahm et et m ese yak n i in rak olunca
a k n olup ne yapaca m bilem ezdim
Allah' m n em ri ile can m alsa
Can m oraya gidip bedenim burada kalsa
Rengim yaprak m isali hazan gibi sararsa
m an ile gidece im i bilem ezdim
Çoluk- çocuk bekleyip durunca a lay p seni
Y kay c lar t aht a üzerine al nca seni
Suyu döküp pak eyleyince zahirim i
Bat n m y kad n bilem ezdim
Ondan sonra kefen elbisesini giydirseler
Tem iz- kirli beni koyup sarm alasalar
Ba m - aya m s k t ut up ba lasalar
Tevbe elbisesini giydi im i bilem ezdim
Dört ayakl t abut um u get irseler
Beni koyup dört t araf m dan kald rsalar
Dua edip cenaze nam az m k ld rsalar
158
Ben de dua edece im i bilem ezdim
Ondan sonra beni koyup revan olsa
Yet m i iki yerde benden soru sorsa
Cevap ver deyip m elekler korku salsa
Nas l cevap verece im i bilem ezdim
Tabut ile al p dursa kabir ba nda
Dost lar m a lay p durunca çok kar m da
Yaln z a lay p kalaca m el ba m da
Orada ne yapaca m bilem ezdim
Beni b rak p yedi ad m gider olsa
Münker- nekir o zam an girip gelse
" Men Rabbûk" diye m elekler bak p dursa
" Rabbim Allah" dedi im i bilem ezdim
Kul Hoca Ahm ed m enzil t ehlikeli yollar uzak
Gidece in yerin yak nd r var m çare
Tevbe eyleyip özünü bilen ald t edbir
Ben de t evbe eyledi im i bilem ezdim
H KMET- 48
Muhabbet in deryas nda dalg ç olup
Marifet in cevherini alas m gelir
Tarikat n m eydan nda kanat ç rp p
O t uba dallar na konas m gelir
O t uba dallar n ekse yet i m ez
Allah diyen â k kuldan hat a gelm ez
Gerçek â k eren asla yolda kalm az
 k olup Allah yad n diyesim gelir
 k kullar Hakk yad ndan uzak de il
Gerçekt en bu dünyaya m eylet m ez
Gerçek â klar dünya derdini asla alm az
Ben dahi bu dünyay koyas m gelir
Tecellinin nuru ile akl a an
Allah diye gönül ba lay p Tur'a a an
Muhabbet in at e i ile kaynay p t a an
Ben dahi Allah diye varas m gelir
Allah yad gönülleri k ld sevinçli
Belh ülkesini t erkedip aba giydi Edhem
Aba giyip hidayet e bast ayak
Hidayet e onun gibi ayak basas m gelir
Aba giyen o azizler Hakk'a yakar
Çünkü s rlar dükkan içinde Hakk' bulur
Ahlar ndan dilim da lar s z p akar
Selim olup o abay giyesim gelir
Selim olup saf oldu Cüneyd ibli
Nefsini t epip kahr eyledi Hasan Basri
Halk b rak p yok oldu Zünnun M sri
Azizlere it aat edesim gelir
Allah yad t ekebbürün evini y kt
eyhler bu halkay görkem li düzenledi
Çünkü Hu dedim köt ülükler do ruya yöneldi
Ben dahi o halkada olas m gelir
evk arab n içt im ise k ld harap
Muhabbet in at e i ile ba r m kebap
Cem alini nasib eylese Azim Vehhab
Darusselam saray na giresim gelir
Kul Hoca Ahm ed cevher gibi hikm et söyledi
Azizlerin m edhi ile sözünü yayd
Uzun geceyi gündüze ekleyip k yam da durdu
Dua okuyup durm adan hikm et söyleyesim gelir
H KMET- 49
Hangi yerde azizlerin t oplant s olsa
O u yerde hal ilm ini söyleyesim gelir
Onlar n sohbet inden ho lansam ben
Özüm ü özlerine kat as m gelir
159
Ho sohbet li dervi lere can m versem
Her bir bast klar izi göze sürsem
Hizm et k l p iyilerden dua alsam
Ondan sonra evk arab n t adas m gelir
evk arab n içen kullar dünyay bo ar
H z r babam gelip ona verir ders
Dünyay t epip, yürü eyleyip yüzbin t alak
öyle ere aziz can m veresim gelir
Vah yaz k iyiler hepsi a lay p geçt i
Anas ndan do du ise m at em t ut du
Közüm yan pt a açana kadar öm rüm geçt i
Bu dünyay geçm ez akçeye sat as m gelir
Dili ile üm m et im diye yalan söyler
Ki i m al n alm ak için saçm a- sapan sözler
Halini burda b rak p haram gözler
Cahillere bu sözleri diyesim gelir
Zam ana ahir olsa ak l gider
Adem o lu birbirini t ut up yer
Dünya için m an- slam dinini sat ar
Ak ll lara bu sözleri diyesim gelir
Melekler t oplan p bir gün sohbet kurdu
Raks ve sem a yapm ak için yürüyüp yürüdü
Miraç s ras nda Hakk Must afa bunu gördü
im di ben de raks ve sem a edesim gelir
Hakk Must afa kendinden geçip özünden git t i
Cebrail gelip Hakk Must afa'n n ba n t ut t u
Sübhan Melik'im kudret ile zikir ö ret t i
Üm m et olsam ben de zikrini diyesim gelir
 k olsan gözya n saç p yürü
Beyaz d gibi dünya derdini t epip yürü
Edhem gibi t aht ve k sm et den geçip yürü
Him m et versen dünya derdini t epesim gelir.
Kul Hoca Ahm ed dünyay görsen sak n, kaç
Zikrini deyip t arikat n yolunu aç
Ayet hadis sözü ile para saç
Erenlerden inci ve cevher alas m gelir.
H KMET- 50
Muhabbet in bahçesine bülbül gibi
Seherlerde feryad edip konas m gelir
O vakit de Allah' m n cem alini
Mana gözü ile aç kça göresim gelir
Merdlerdir Hakk yolunun ba ç lar
Mürid ile Allah aras nda elçileri
Vahdaniyet deryas n n yolcular
Dergah nda var p kap c olas m gelir
Hakka kavu m ay dileyenler gece ve gündüz
Dinm eyip can ile söyler Hu zikrini
Hakk'dan ilham yet i ip gelir bilsen bunu
Ahiret in az n alas m gelir
Muhabbet in asas n elim e al p
Saadet in h rkas n vücudum a koyup
Muhabbet in çekim i ile kanat lan p
Marifet in dal na konas m gelir
Erenlerin hepsi gidip oldu m ezar
Hüzünlenip ey dost lar m olun uykusuz
Musa gibi Tur da nda gör üp cem al
" Rabbenzur leyke" deyip söyleyesim gelir
Vah ne yaz k sahipsiz öm rüm ü verdim yele
badet t en hiçbir ey yok baksam ele
Kulluk kem erini geç ba lad m im di bele
Him m et k l p pir hizm et ini yapas m gelir
Ho m ucize verdi im an arm a an n
Tenim , can m , gönlüm , ruhum sevdas n
160
S r kula n al p feryad sesini
Ses i it ip can m feda eylesim gelir
Kul Hoca Ahm ed dünya ehlinden bil de il O
Riyazet siz hiç alem i göst erm ez O
Allah dem ek m üm in kula ar de il o
Hakk yad na can m kurban edesim gelir
H KMET- 51
Muhabbet in pazar nda dola arak
Ahiret in sevdas n ba lasam ben
Bu dünyan n izzet lerini arkaya at arak
Horlanm a- a lam a yollar n ho lasam ben
Bu yollarda horlanm a- a lam a kârl im i
Tesbih, t ehlil, oruç, nam az kâr et m ezm i
Yalanc dan Allah, Rasulû ikayet çi im i
Yalan nam az riyalar n b raksam ben
Gerçek gönülde nam az k l ki Allah bilsin
Halk içinde rüsva ol ki âlem gülsün
Toprak gibi hor görül ki nefsin ölsün
Him m et versen nefsim i yenip a lasam ben
Dost lar m rezil eyleyen nefs ve heva
Onun için lanet li eyt an eyler kavga
Lut feylesen ben- benli i eyleyim t am am
Riyazet t e can m incit ip i lesem ben
A k yolunda dam la dam la kanlar yut ar m
Rahm an ad rahm et inden üm it t ut ay m
arap kadehini doyas versen candan geçeyim
Hasret inde iki gözüm ü ya lasam ben
Nefsim benim at e gibi yan p yolum u kest i
Yüz bin t ürlü yem ek ist eyip dükkan kurdu
A z n aç p her kap ya beni sürdü
Him m et versen köpek nefsim i yakalasam ben
A k m t a t , ruhum kaçt nereden bulay m
Arkas ndan a k at n binip ko ay m
Kim i görsem H z r bilip elini t ut ay m
H z r ve lyas yard m edip yakalasam ben
Günah m çok yere s m az kim e söyleyeyim
Tevbe eyleyip e ri yoldan do ruya döneyim
Pi m anl kt a et lerim i kopar p çekeyim
" Sad deri " deyip parm aklar m di lesem ben
Günah i leyip t evbe et m eden s n rdan a t m
Nefsim beni isyan et t irdi t urfa a t m
Allah'a ham dolsun ki Pir- i kâm il e do ru kaçt m
Ele al p köt ü nefsi yakalasam ben.
Kul Hoca Ahm ed her bir sözün derde derm an
Taliplere beyan eylesem kalm az s k nt
Dört bin dört yüz hikm et söyledim Hak t an ferm an
Ferm an olsa t a ölene kadar söylesem ben
H KMET- 52
Vahdet küpü aç ld , m eyhaneye girsem ben;
Bir kadeh içip u m eyden m est ve hayran olsam ben.
O m eyin lezzet i iç- ba r m kan eyledi
Ba r kan m ak t p canana do ru varsam ben.
Sâki sundu her nefes keyf yet in arab n
Sarho olup o an feryad- figan eylesem ben.
nsaniyet yakas n evk at e i yand rd
Vahdâniyet deryas n o anda sorsam ben.
O deryan n dalgalan ndan de m e dalg ç inci alm az;
Candan geçip inci için derya içine dalsam ben.
Hâce Ahm ed'in küpünde m uhabbet in arab ,
 klara u m eyden m urad nca versem ben.
161
H KMET- 53
Allah diyen kulun yerini cennet t e gördüm ;
Hûri ve g lm an hepsini kar s nda hizm et t e gördüm .
" Fezkûruni" zikrini söyleyen kullar daim a
Tam am n yolda olup " Adn" cennet inde gördüm
Gece gündüz uyum adan Hû zikrini söyleyenler,
Melekler yolda , Ar ' n üst ünde gördüm .
Hay r ve cöm erdik eyleyenler, yet im gönlünü alanlar,
" Çehar- yâr'la yolda , Kevser duda nda gördüm .
Am il olan âlim ler, yola giren âsiler,
Öyle âlim yerini Dâru's- selam da gördüm .
Kad olan âlim ler, para- rü vet yiyenler,
Öyle kad yerini sakar at e inde gördüm .
Müft ü olan âlim ler, haks z fet va verenler,
Öyle m üft ü yerini S rat köprüsünde gör düm .
Zâlim olup zulm eden, yet im gönlünü a r t an,
Kara yüzlü m ah erde, kolunu arkada gördüm .
Cem aat a git m eyip nam az t erk eyleyenler
eyt an ile bir yerde, derk- i esfel'de gördüm .
Kul Hoca Ahm ed hazine açt , inci ve cevher saçt
Dinlem eyen bu sözü, gaflet içinde gördüm .
H KMET- 54
Yola giren erenlerden yolu sorm adan
A lam ay m m , ey dost lar m , hat a eyledim
Hakk zikrini gece gündüz vird et m eden
Ey dost lar m , öz can m a cefa eyledim .
Allâh yâd gönülleri ayd nlat an
 klara Allah kendisi vaad eyleyen
A k rüzgâr Must afa'ya arm a an gelen;
O sebept en gözya m ahid eyledim .
Allah der ki: Â klar m Burak'a biner;
Hakk zikrini diyenlere rahm et ya ar
Çok a layan cem alim i üphesiz görür
Mah er günü cem alim i hediye eyledim . "
Vaad eyledi â klara yüzbin Burak;
Alem halk m elâm et i O'na uzak;
Bu âlem de el gözüne yanan ç ra
Ahiret içinde yüzbin kö kler bina eyledim .
Dert siz insan insan de il, bunu anlay n
A ks z insan hayvan cinsi, bunu dinleyin
Gönlünüzde a k olm asa, bana a lay n
A layanlara gerçek a k m hediye eyledim .
Kul olsan, ben- benli i sak n b rak
Seherlerde can n incit ip dinm eden çal
Yoldan sapan günahkarlar yola yönelt
Bir nazarda gönüllerini safâ eyledim .
Gerçek dert liye kendim ilaç, kendim derm an;
Hem â k m , hem m â ukum , kendim canan;
Rahm et eyleyim , ad m Rahm an, Zat m Sübhan;
Bir nazarda içlerini safâ eyledim .
Tan at ana kadar Hakk zikrini diyen ki i
Da ve çölü bost an eyler akan ya ;
Allah der, ba ka bir eyle yokt ur i i;
O â k ahaliden ayr eyledim .
A k yad n yere koysam , yer kald rm az;
Deft er k lsam , diri oldukça, bit ip olm az;
Hakk' bilen, beyi, han , halk bilm ez;
O kulum u öz yolum da iki büklüm eyledim
Mal ve pulu dert eylem ez â k ki i;
Yol üst ünde t oprak olup aziz ba ;
Ondan sonra nura dolar içi d ;
Sabaha varsa, m ah er yerinde sult an eyledim .
Hakkt an korkup m al ve paray sevm eyeni,
Hakk' deyip bir an yat p uyum ayan ,
162
Yat sa, kalksa, Hakk zikrini b rakm ayan
Açt m bat n gözlerini bina eyledim .
Oruç t ut up halka riya eyleyenleri
Nam az k l p t esbih ele alanlar ,
eyhim diye ba ka bina koyanlar
Son anda im an ndan ayr eyledim .
Hakk'a â k olup dedi Kul Hoca Ahm ed;
S dk ile i it ene yüzbin rahm et ;
Dua eyleyim , görm eyeler s k nt , zahm et ;
Ak ll isen, bir söz ile t am am eyledim .
H KMET- 55
Azim zikri yüce zikirdir, söyler olsam ,
Ballar gibi t at l olur dilim benim .
Kendim fakir, ikrar eyledim , oldum hakir
Kanat ç rp p uçar, ku gibi gönlûm benim .
Türlü a m , t ürlü i im , dert li ba m ;
Ay rd can m , git t i uurum , akt ya m ;
Günah ile doldu büt ün içim , d m ;
Niyazs z m , aç versin yolum u benim .
Gözüm dü t ü, gönlüm uçt u, Ar 'a a t ;
Öm rüm geçt i, nefsim kaçt , denizim t a t ;
Kervan göçt ü, m enzil a t , yorulup dü t ü
S r ula t , nas l olacak halim benim ?
Sûret burada, siret orada, kudret inde;
Uzun gecede, ayd nl k günde, gönlüm orada;
Yürür gecede, olup kul, hepsi nerede,
Sorsa orada, gûnahkârd r dilim benim .
çt im arap, oldum harap, asl m t oprak
Geldim körab, gönlüm serap, a ka pür- ab
Hak't an hit ap gelse, görm ez kullar azap;
P nar gibi akar gözden ya m benim .
Dü t üm uzar, Burak t ozar, git se pazar;
Dünya pazar, içine girip kullar azar;
Ba m dert li, ya m s zar, kan m t ozar
Ad m Ahm ed, Türkist an'd r ilim benim .
H KMET- 56
Durm adan Hazret inde Allah desem ,
A lay p inleyerek zâkir olup Rabb'im desem ,
Kulu olup kullu unda boyun sunsam ,
Bu i ile yâ Rab, seni bulur m uyum ?
Zekeriyyâ gibi bu ba m a b çk koysam
Eyyub gibi bu bedenim e kurt u koysam
Musa gibi Tur da nda ibadet eylesen,
Bu i ile yâ Rab, seni bulur m uyum ?
Yunus gibi deniz içinde bal k olsam ,
Yusuf gibi kuyu içinde gece- gündüz olsam ,
Yâkub gibi Yusuf için a lay p inlesem ,
Bu i ile yâ Rab, seni bulur m uyum ?
ibli gibi â k olup sem a vursam
Bayezid gibi gece gündüz dinm eden Kabe'ye varsam
Kabeye yüzüm ü sürüp a lay p inlesem
Bu i ile yâ Rab, seni bulur m uyum ?
Mâruf gibi i bu yola ad m at sam ,
Mansur gibi candan geçip dâra ac na konsam ,
Dâra ac üzere evklenerek Hakk' desem ,
Bu i ile yâ Rab, seni bulur m uyum ?
Kul Hoca Ahm ed, kulluk içre sâbit olsam ,
Zikrini deyip, zâkir olup, Rabb'im desem ,
Zikirinde evklenerek kavrulup yansam ,
Bu i ile yâ Rab, seni bulur m uyum ?
H KMET- 57
163
Allah' m arar m izine dü üp giderim
Daim a Sen'i söylerim " La ilahe illallah"
Nereden O'nu bulurum can m kurban eylerim
Kurban olup giderim " La ilahe illallah"
Can ve gönlüm ü vereyim verip bak p duray m
Can ve gönlüm yanm t r yan p biryan olm u t ur
Can m ile diyeyim " La ilahe illallah"
 k ili servet siz yokt ur derdine derm an
Diye durun yorulm adan " La ilahe illallah"
Ahm ed ibn brahim i bu sözü güzel dedi
Diye görün canlar m " La ilahe lllallah"
H KMET- 58
Ans z n durdu um da gönlüm içine
Hakk Allah' m n nazargâh dü t ü olm al
K rk y ll k zincir çökt ü gönül ülkem e
Hakk zikrinin nuru ile açt olm al
Zakirleri t oplan p dizildi inde
Zikir ve sem adan m eclis kuruldu unda
Boyun ukba dünyas ndan ayr ld nda
Gönül ku u Hazret yönüne uçt u olm al
Hiç bilm em nas l olacak benim i im
Onun için akar daim a gözde ya m
Seherlerde kalk p Hak t an dilem i im
Melekler " Am in'ine dü t ü olm al
Mahzun cana yak nd r Hakk der ah
Pi m anl kt a yet er m i ki birer ah
Hangi gönül olsa Hakk nazargah
Hakk nazar içe dolup t a t olm al
Hakk i ini Hakk için buyurdular
Özlerini halklar aras na yet irdiler
S k nt lar n nim et gibi kald rd lar
Ba r kanl gözü ya l doldu olm al
Seven kullar sevdi ine kay rd lar
Dünyay b rak p din i ine yöneldiler
 k kullar Allah diye hareket lendiler
eyt an n zehri yar l p kaçt olm al
Allah de ey Kul Ahm ed özünü bil
Özünü bilince ilm in ile am el k l
Büyük küçük dost lar ndan özür eyle
Sen bilm ezken senden hat a geçdi olm al
H KMET- 59
Eya dost lar yürek ba r m bold kebab
Vefal â k candan geçt i olm al
A k gönül ülkesini eyledi harap
O sebept en akl m - fikrim git t i olm al
A ks z ki i insan de ildir anlasan z
Muhabbet sizler eyt an kavm i dinleseniz
A kdan ba ka sözü e er söyleseniz
Elinizden im an- slam git t i olm al
Meyhaneye giren a n s rr ort ada
Ba r pi ip ya ak p eyler figan
Bo una yürür nerede git se evi viran
üphesiz bilin vahdet m eyinden t at t olm al
A k dü t ü bu ba im a hayran oldum
Ev- bark m dan geçip sersem oldum
ki alem i t erkedip üryan oldum
Ç kan ah m ne göklere yet t i olm al
Ak ll isen Hakk' n ba ka sözler haram
Diri oldukça Pir hizm et ini eyle t am am
Allah desen lanet li eyt an sana köle
Allah dem ezler dinlerini sat t olm al
Öm rü bo a geçenler zayi eyleyenler a k bilm ez
164
Candan geçen divaneyi göze alm az
" Hû" sohbet ini kuran yere kaç p gelm ez
Can ve gönlü t a t an bet er kat olm al
Allah' n sevdi i kul daim a a lay p yürür
Hak t an korkup niyaz n deyip seherde kalkar
Yahya gibi dinm eyip a lay p m at em t ut ar
Bu dünyan arkaya kald r p at t olm al
 klar n i idir söz ve güdaz
 klar n iht iyaçlar oruç, nam az
Mah er günü gözya d r Hakk'a niyaz
Arif â k derd ve alem çekt i olm al
 klar n a z güler gönlü a lar
Allah için gözde ya ba r biryan
Can zikreder , gönlü ükreder, fikri sevgili
Allah dilerse k l köprüyü geçt i olm al
 klar halk içinde yan p a lar
Zâhiren güler bât nlar yürek da lar
Ecel kovalay p ölm ek için belini ba lar
Sevgilisine arz- halini dedi olm al
 klar m elam et den kaçm az olur
Cahillere bât n s rr n açm az olur
Her nam erde inci- cevher saçm az olur
Özü okuyup kan zehir yut t u
Pir- i kâm il 'in sevdi i â k hevas yok
Yüz bin t ürlü ibadet eylese binâs yok
Ey dost lar m a k derdinin devâs yok
Geceleri kalk p Pir et e ini t ut t u olm al
Pir- i kâm il in nazar eylese verir deva
Hay u heves, ben- benlik olur t am am
Ondan sonra lanet li eyt an senden uzak
Dar kabirde im an ile yat t olm al
Kul Hoca Ahm ed Hakk sözünü söyler daim a
Hakk'dan ba ka sözler hepsi im i haram
Raz olsa yerin olur Darü's- selam
Ma firet in deryas na bat t olm al
H KMET- 60
Hakk Teala nur sald can m t ut u t u
Gelin y l n zâkir kullar zikir söyleyelim
Seher vakt inde Pir- i kâm il bak p sordu
Gelin y l n zâkir kullar zikir söyleyelim
Zâkirlere vaad eyledi Kadir Allah
Kabir içinde arm a an eyledi " hur u lîkâ"
Zâkirlerin varaca yer " Darü'l- beka"
Gelin y l n zâkir kullar zikir söyleyelim
Zâkir olsa, ükredici olsa yeri cennet
Kanlar aksa gözlerinden eylem ez m innet
Üm m et olsan zikrini söylem ek size sünnet
Gelin y l n zâkir kullar zikir söyleyelim
Zâkirlere Allah özü vaad eyledi
" Fezküruni ezkürkum " diye ayet geldi
Firdevs adl cennet inden m azhar geldi
Gelin y l n zâkir kullar zikir söyleyelim
Zâkirleri her nefesde zikrini söyler
Tevbe eyleyip e ri yoldan do ruya döner
Zikrini söylese yava yava evki art ar
Gelin y l n zâkir kullar zikir söyleyelim
Zâkirleri halka içinde nur görür
Onun için halka içine özünü vurur
Sevgilisini gördü ü zam an can n verir
Gelin y l n zâkir kullar zikir söyleyelim
Yalan â k sevgilisinden can n esirger
Ahiret yolunu arkaya at p dünyay sever
Hû halkas n n kuruldu u yerden eyler firar
Gelin y l n zâkir kullar zikir söyleyelim
165
" El kezzabu la üm m et i" dedi Server
Bu sözlere yol verici Hâdi, Rehber
Yalanc ya üm m et dem ez O Peygam ber
Gelin y l n zâkir kullar zikir söyleyelim
Rahm an Melik'im gerçek a n yolunu açar
Muhabbet in evki ile ya n saçar
Allah diye nerede git se eyt an kaçar
Gelin y l n zâkir kullar zikir söyleyelim
Zâkirleri zikrini deyip feryad eder
Gözya n sar yüze süs eyler
K rlarda gezip özünü m ecnun eyler
Gelin y l n zâkir kullar zikir söyleyelim
Zâkir kullar Hakk ferm an n sa lam t ut ar
hlâs ile Allah diye kanlar yut ar
Halka içine girdi i vakit de candan geçer
Gelin y l n zâkir kullar zikir söyleyelim
Taharet siz zikir söyleyene lânet ya ar
t e o gün olan çocuk eyt an do ar
Ölece i vakit de önce gelip eyt an bakar
Gelin y l n zâkir kullar zikir söyleyelim
Taharet siz zikrini söyleyen im an et m ez
Ölece i vakit de Hak Must afa elini t ut m az
Sûbhan Melik'im günah m asla ba lam az
Gelin y l n zâkir kullar zikir söyleyelim
Müm in olsan t aharet siz zikrini söylem e
Keram et ler söyleyip halka dinini sat m a
Müslüm anl k iddia edip kaf r git m e
Gelin y l n zâkir kullar zikir söyleyelim
Zâkir olsan zikrini dem eden asla yat m a
Cahil ile soysuzlara hiç söz kat m a
Münaf klar halden sorsa bir söz dem e
Gelin y l n zâkir kullar zikir söyleyelim
Kul Hoca Ahm ed köt ülerin köt üsü sen
Herkes bu day el t ut m aya sam an sen
Yoldan sapan günahkârlar n cahili sen
Gelin y l n zâkir kullar zikir söyleyelim
H KMET- 61
A k at e ini gizli t ut up saklar idim ,
Can yak p, yürek ba r m kebap et t i.
Pirden yard m olm az olsa, im di bana,
Bu dert bizi dost lar hadsiz harap et t i.
A k s rr n her nâm erde söyleyip olm az;
Nice yaksan, rüzgarl yerde ç ra yanm az;
Yolunu bulan m erdleri bilse olm az;
A laya a laya göz ya n habap et t i.
Gerçek â klar geçer im i can n b rak p
Edhem gibi berhem vurup m al n b rak p,
" Hu- Hu" diye Hakk zikrini söyleyip, ho lan p,
m an- t asdik eyleyip ba r n kebap et t i.
bret al yola giren m erdlerden;
Can cana ekleyerek yürüyenlerden;
Yolu sorup yoldan em in varanlardan;
Öyle kullar halini hadsiz harap et t i.
Kul Hoca Ahm ed, nefs da ndan ç k p a t ;
Yürek ba r co arak kaynay p t a t ;
Allah'â ham d olsun, yolunu bulup yak nla t ;
ç kan ndan kendi kendine kebap et t i.
H KMET- 62
Hâl k' m arar m gece gündüz cihan içinde;
Dört yan m dan yol indi evren ve m ekân içinde.
Dört t en yediye yet t im , dokuzu geçip git t im ,
Ondan ikiye geldim çerh- i keyvan içinde.
166
Üçyüzalt m su geçt im , dört yüzk rkdört da a t m ,
Vahdet arab n içt im , dü t üm m eydan içinde.
Çünkü dü t üm m eydana, m eydan dolu gördüm ,
Yüz bin arifi sordum , büt ün cevlan içinde.
Dalg ç denizine girdim , varl k ehirini gezdim ,
nciyi sedeft e gördüm , cevheri hazine içinde.
Ar ve Kürsü'yü yürüdüm , Levh ve Kalem i gördüm ,
Varl k ehrini gezdim , söyledim bu can içinde.
Can gördüm cânanda, a k gördüm m eydanda,
 klar n m eydan cüm le bost an içinde,
Eri gördüm erle t im , ist edi im i sordum ,
Hepsi sende dedi, kald m hayret içinde,
Hayran olarak kald m , uursuz olarak dald m ,
Kendim i derde sald m , buldum derm an içinde.
Seyr ist er m i bülbül aç lm t r k z l gül
Her gülü uzak görm e gülü gül bahçesi içinde.
Miskîn Hoca Ahm ed can , hem cevherdir hem hazine,
Her ey O'nun m ekân , O lâm ekan içinde.
H KMET- 63
Seherlerde kalk p a lay p dua eylesem
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
Ya yerine kan m döküp dua eylesem
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
Dergâh na ba m koyup feryad et sem
Göz ya m ak t arak süs eylesem
K rlar gezip özüm ü m ecnun eylesem
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
Nerede git sem yad n deyip a lasam ben
Hizm et inde belim i sa lam ba lasam ben
Hasret inde yürek- ba r m da lasam ben
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
Her gün yüzbin elim i aç p " am in" desem
Musa gibi Tur da nda niyaz n desem
Doksan dokuz niyaz n deyip can m versem
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
Bayezid gibi yet m i yolu özüm sat sam
Allah diye derdi ile ölüp git sem
Riyazet t e yorulup, a p, ac y p donsam
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
Allah için evlat lar m yet im eylesem
Riyazet t e kem iklerim i ham ur eylesem
Ehl- i âyâl ev- bark m dü m an eylesem
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
Allah diyen kullar n kulu olsam
 klar n yan p savrulan külü olsam
Yol üst ünde t oprak gibi yolu olsam
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
Allah, Allah, can m Allah, dilim Allah
Sen'den özge s na m yok Vallah- Billah
A lay p geldim dergah na " ey'en Lillah..."
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
yilerin sohbet inde zâkir olsam
Her ne cefa de se bana ükreder olsam
Eyyub gibi belas na sabreder olsam
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
E i ine ba m koyub t evbe eylesem
G ybet yapan dillerim i yüz bin dilsem
Günah i leyen organlar m parça eylesem
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
Tevbe eyledim , t evbe eyledim kabul eyle
Tevbem i kabul eylem ez olsan can m al
Yolda kald m , yolda kald m , elim i al
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
167
Allah için m ert le gibi var can m versem
Ehl- i âyâl, ev- bark m b rak p git sem
Can ne ola im an m dan belki geçsem
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
Seherlerde erken kalk p Hakk'a yansam
Büyük küçük günahlardan t evbe eylesem
A lay p Hazret ine boyun sunsam
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
Kahhar Melik'im senden korkup uyansam ben
Günah m kabul edip inlesem ben
Seherlerde yakam t ut up yalvarsam ben
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
Ta k n gelen deryalarda yüzsem ben
Kaybolup kalan develer gibi bö ürsem ben
Ölece im vakit t e binbir ad n söylesem ben
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
Vah yaz klar pi m anl k deyip korkup kalksam
Pir- i kâm il dergâh n durm adan öpsem
yilerin ayak t ozu olup ölsem
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
Tan at ana kadar a lay p dinm eden korkup ç ksam
Sübhan derdini deyip devam l inleyip ç ksam
Toprak gibi âciz olup hor görülsem
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
Kul Hoca Ahm ed can n ver m ert ler gibi
Candan geçip yola girsen göresin cem al
Murad n verir sana Allah
Dost lar Hocam bana ba l m der m i ki?
H KMET- 64
Bu alem de Hak t an korkup a lay p inlesem
Ahiret t e ruhum rahat bulur m u ki?
Erenlerin bast izini göze sürsem
Pir- i kâm il beni yola salar m ki?
Ba m verip belim i ba lay p k lsam ihlâs
Nefs- eyt an çengelinden kurt ulsam
Can verirken yard m et se H z r- lyas
Gavslar gavs " Yasin hat m i" k lar m ki?
Da ve çöller günah m dan eylem ez t âkat
Hergün yüzbin günah, isyan bana adet
Bu i ile ahiret t e var m rahat
Tevbe eylesem adet lerim kal r m ki?
Dergâh na ba m koyup a lasam
Garib- yet im ba n ok ay p dua alsam
Hak t an korkup dünya i ini arkaya koysam
Hocam benim gönlüm ün halini sorar m ki?
Adem Safi sünnet lerini dile alsam
" Yâ Rabbenâ zalem nâ" deyip feryad et sem
K rlarda göz ya m ak t sam
Bir ve Var' m beni yola salar m ki?
Seherlerde feryad edip a lasam ben
Can verirken belim i s k ba lasam ben
evki ile yürek ba r m da lasam ben
Hakk kabrim içinde yanar m ki?
Ba m , bedenim i t oprak eyleyip yok olsam
Cem al dileyerek hasret inde t am am olsam
Ehl- i âyâl ev- bark m dan ayr dü sem
Dost lar Hocam bana rahm et eyler m i ki?
Lanet li eyt an yoldan ç kard halim peri an
A lam ayay m m nefsim beni eyledi heva
Alem halk çi neyip geçse beni lay k
Kafir nefsim eyt andan ayr l r m ki?
Garip can m Hak yolunda adak eylesem
ah Hasan gibi Kerbela'da susay p ölsem
Hakk arab n içerim deyip hevesli git sem
168
Orada varsam sussuzlu um kanar m ki?
Sahabe gibi din için sava p ba m versem
ehr- ibanu im am lar gibi a lay p yürüsem
Allah için kafirlere esir olsam
Rahm an Melik'im sana m akbul olur m u ki?
Dert liyim , m ahcubum elim den t ut
Yoldan sapm dert liyim yola sal
Allah diyerek yok oldum rahm et eyle
Asilere feyz- fet ih verir m i ki?
Ey asiler t evbe eyleyin Hakk i it sin
Feryad n zdan yer ve gökler feryad eylesin
Melekler Hak t an dileyip pay versin
Pay alan kulun gam olur m u ki?
Akl m a k n, gözüm ya l , evim viran
Hakk yolunu bilem iyorum özüm cahil
Ey t alipler güçsüzüm nerde sevgili
Sevgilim den hiç kim se haber bilir m i ki?
Sevgiliyi bulay m desen seherde kalk
 klar n m eclisine özünü vur
Hakk' aray p a lay p yürüyüp yas t ut
Yas t ut m adan t arikat a girer m i ki?
Hakk' n vuslat na ereyim desen a la
Zikrin deyip erenlere yar ver
Cefa çekip erenlerden pay al
Pay alm adan cem alini görer m i ki?
Kul Hoca Ahm ed her ne dersen hevesk ars n
Hak t an korkup ahiret e gam çekm ezsin
Ba n ile geceler donup " Hu" dem ezsin
Heveskar Hocam kabul k lar m ki?
H KMET- 65
Her sabah vakt i boynum u büküp " Rabbim " desem
Rabbim benim m urad m verir m i ki?
Kanlar döküp gözlerim den a lay p inlesem
Tanr m benim gönlüm ün halini sorar m ki?
Muhabbet in m eydan nda can oynat sam
Mansur gibi ba m verip dara ac n oynat sam
Yüzbin t ürlü cefa çekip can incit sem
Aciz kulun cem alini görür m ü ki?
" Ya Râbbenâ" zikrini deyip zakir olsam
Say s z s k nt y ba a al p ükreder olsam
yilerin sohbet inde haz r olsam
Fakir kulun feyz- fet ih al r m ki?
Zahidler gibi nam az k l p ibadet eylesem
 klar gibi a lam ay adet eylesem
Öz yurdum da garipli i rahat bilsem
Dergah na Hocam kabul eyler m i ki?
Yi it likt e ibadet eyleyip e ilm edim
" Ferib" çekt im riyazet de bo ulm ad m
" La- La" deyip " llallah" da sokulm ad m
H z r babam öz yoluna al r m ki?
Bu dünyada benim gibi asi asla olm az
Böyle günah t ersa, cühud, kâf r eylem ez
Ölüp git sem cehennem içine yer verm ez
Tevbe eylesem Hocam kabul eyler m i ki?
Hacet dileyip dergah na a lay p geldim
Candan geçip belim i s k ba lay p geldim
Ay p ört ücü "Set t ar'l n anlay p geldim
Kan a lasam hacet haz r olur m u ki?
K z l yüzüm ü riyazet de sarart m ad m
Seherlerde garip can m inlet m edim
Her gün t epip it nefsim i incit m edim
Allah desem kafir nefsim ölür m ü ki?
Kul Hoca Ahm ed gönül gözü aç l r m ?
169
Dillerim den inci m ücevher saç l r m ?
Çok a lasam günahlar m dökülür m ü?
O vakit i bana arm a an eyler m i ki?
H KMET- 66
Sensin benim s na m deyip yola girsem
Bir ve Var` m benim yolum u açar m ki?
Haram , üphe, karanl k basan gönlüm
Ayd nlan p inci- cevher saçar m ki?
Nazar eylese hast a gönlüm ayd n olur
Yüzbin hat a, günahlar m gizli olur
Lut feylesen yüzbin asi sevinçli olur
Nazar de di i kandil asla söner m i ki?
" Eûzubillahi m ine eyt anirrâcim " desem
badet ile kem iklerim i ham ur eylesem
Ehl- i ayal, ev- bark m yet im eylesem
Lanet li eyt an benden uzak kaçar m ki?
Yol alt nda aziz ba m t oprak eylesem
Can ve gönlüm ü Hakk yoluna t ut kun eylesem
Zikrini deyip pis bedenim i appak eylesem
Elest arab n fakir kulun içer m i ki ?
Allah dedi Hazret 'ine s n p varsam
Muhabbet evki ile gö süm ü varsam
Derdini çekip ham d n deyip aç l p varsam
Vücudum dan bu kayg lar göçer m i ki?
Da dan a r isyan m var geçeyim desem
Günah m çok, yere s m az bulay m desem
Ba m al p k rlara gideyim desem
Rahm an Allah' m günah m dan geçer m i ki?
Tarikat n pazar nda sevda eylesem
Mansur gibi " Enel- Hakk" kavga eylesem
Hizm et eyleyip hâl derdini beyan eylesem
Gö süm deki kürrelerini açar m ki?
Kul Hoca Ahm ed zâhid olup m escide girsem
Gaflet uykusunu haram eyleyip kâim olsam
bret al p k yam et den kor kup varsam
Cennet içinde huri- g lm an kucaklar m ki?
H KMET- 67
Niyet eyledik Kâbe'ye, râz olun, dost lar m ;
Ya ölürüz, geliriz, râz olun, dost lar m .
Niyet k ld k Kâbe'ye, Hakk Must afa ravzas na;
Nasip k la herkese, râz olun, dost lar m .
Nasip olsa, var r z; nasip olsa, geliriz
Ecel yet se ölürüz; râz olun, dost lar m .
Râz olun özüm den, iyi- köt ü sözüm den,
Geçin benim yüzüm den, râz olun, dost lar m .
Kudret olsa, yürüyün; güç olm asa, durunuz;
Dua k la görünüz, râz olun, dost lar m .
Dost lar bizi yoklarlar, fâs klar çok uyurlar,
Mescid t araf na gelm ezler; râz olun, dost lar m .
S rdan oldu i aret , burada eyledik im aret ,
Eyleye Resûl efaat , râz olun, dost lar m .
Arslan Baba'dan be ar et , pirden dileyip icazet ,
Dost lar eyleye ibadet , râz olun, dost lar m .
Kâbe'ye do r u göçelim , zâlim lerden kaçal m ,
O ul k zdan geçelim , râz olun, dost lar m .
Dilim sorsam , karar yok; garip ölse, sorar yok;
Yenilenlerde helâl yok, râz olun, dost lar m .
Geçt i kulun can ndan, ç kt halk n say s ndan,
Dost lar gider ard ndan, râz olun, dost lar m .
Hoca Ahm ed, yum gözünü, halka söyle sözünü,
Kâbe'ye sür yüzünü, râz olun, dost lar m .
170
H KMET- 68
Gözüm ya l , gönlüm gam l , can elem li
Nas l ilaç edece im i bilm em dost lar
Bu hasret de, pi m anl kt a ya m akarak
Hangi t arafa gidece im i bilm em dost lar
Türlü t ürlü belirt iler oldu peydâ
Yüre im de cerahat lar oldu peydâ
Bu dünyada bir an rahat olm ak nerede
Nas l ilaç edece im i bilm em dost lar
Allah için evlat lar m yet im et sem
Candan geçip, m aldan geçip garib olsam
K rlarda yaln z kaz gibi feryad et sem
Nas l ilaç edece im i bilm em dost lar
Has kullar gibi geceleri kaim olsam ,
Mert ler gibi gündüzleri oruç t ut sam
Geceleri dinlenm eden " Rabbim " desem
Nas l ilaç edece im i bilm em dost lar
syan t ohum lar n say s z saçt m ibadet im az
Geçt i öm rüm gaflet ile hem k hem de yaz
Yak nd r can m n ku u uçup git se pervaz
Nas l ilaç edece im i bilm em dost lar
Kul Hoca Ahm ed hizm et inde can verm ese
Çift çi de il ket m an ko up ekm ek verm ese
Yaz k, olm az gül goncas su olm asa
Nas l ilaç edece im i bilm em dost lar
H KMET- 69
Ey dost lar, harapl kt a uyu t u ba m ;
Eyleyim im di hasb- halim i, beyan im di.
Kervan git t i çar- çabuk m enzil a t
Hevesli olup eyledim âh ve figan im di.
Merkep yaral , yüküm a r, kendim gam l
Hasret ile ak l ve uurum git t i t em kin;
Geçip kervan gözden kayboldu m u ki?
Gidece im yeri bilem em ne yan im di.
Bo una geçt i sahibsiz öm rüm rezillikt e
Hiç olm ad m zam an t ersi Allah yolunda
Daim a yürüdüm nefsim için kölelikt e
Her ne i ledi im sevdalar m ziyan im di
Bu durum da o Azrail gelse ans z n
S cak bedenden can al r vah ne yaz k
eyt an al p im an m , eyler rezil
Karde ler, ara yolda kald m im di.
O durum da söz söylem e e yokt ur derm an
Sönüp kal r vücud içinde im an m um u
K z l gül gibi yüzün olur sam an m isali
ht arlay p oldun yer alt nda gizli im di.
Kad n- evlat , büyük- küçük t oplan p gelir
Miras diyerek m al ve m ülkünü bölüp al r;
t gibi sürüyüp kara yere seni göm er
Lokm a yapar kar adl y lan im di.
Gel ey korkak, bu i lerden haber al
Tevbe eyleyip daim a Allah'a do ru var
Kul Hoca Ahm ed, dünyal kt an geçip yan
Me er k la Pir- i kâm il nazar im di.
H KMET- 70
Ahiret haberini i it ip dünyay b rak p giderim
Dü t üm erenler denizine, dünyay b rak p giderim
Erenler dünya dem edi, dünya gam n yem edi
Hak t an özgeyi dem edi, dünyay b rak p giderim
Musa, m ran kalm ad , t aht - Süleym an kalm ad
Bin ya l Lokm an kalm ad , dünyay b rak p giderim
Dünya diyen huzursuz im i ak ll kullar ikayet çi im i
Cahiller ile dost im i dünyay b rak p giderim
171
Sult an Hoca Ahm ed Yesevi söyledi bu hikm et i t am am
it sin diye büt ün cihan, dünyay b rak p giderim
H KMET- 71
Ho görm em ekt e alim ler sizin dedi iniz Türkçe'yi
Ariflerden i it sen açar gönül ülkesini
Ayet hadis anlam Türkçe olsa uygundur,
Anlam na yet enler yere koyar börkünü...
Kad , m üft ü, m ollalar eriat n yolunu
Arif â k alm t r t arikat n ark n
Am el i leyen alim ler dinim izin ç ra ,
Burak biner m ah erde e ri koyar börkünü...
Am el eylese alim ler dini ve ay n ayd nl
Görse olur onlar n görklü yüzünün rengi...
Am el i lem eyip " zâhir" ilm ini bilm eyip kalanlar,
Arkas na yükler k rk e e in yükünü...
Hocay m deyip laf vurm a bu dünya dayan ks z
Biliyorum diye söylem esin gönüldeki çirkini
Yol göst ericidir Hoca Ahm ed m arifet in gülist an
Sözler sözü gerçek açar gönül ülkesini...
Miskin, zay f Hoca Ahm ed yedi ceddine rahm et ,
Farsça dilini bilerek güzel söylem ekt e Türkçe'yi...
H KMET- 72
Ey dost lar m , ölsem ben, bilm em ki halim ne olur;
Kabre girip yat sam ben, bilm em ki halim ne olur.
Göt ürüp kabre koysalar, arkaya bakm adan dönseler,
Soru- sualim sorsalar, bilm em ki halim ne olur.
Girse kar adl y lan, dolansa bedene u zam an,
Kalm az büt ün bir organ, bilm em ki halim ne olur.
Büt ün y l p kurt - böcek, et raf m da oyuk açar
Mü küldür o halde kâr zarar, bilm em ki halim ne olur.
Hiç gelm edi benden sevab, orada ne verece im cevap,
E er eyleseler yüz bin azap, bilm em ki halim ne olur.
Olsa k yam et günü, haz r olur t am am ,
" ledi in am ellerin hani ; bilm em ki halim ne olur.
Ey Kul Ahm ed, sen bu gün, eyle ibadet gece ve gündüz
Dem e ki öm rüm dür uzun, bilm em ki halim ne olur
H KMET- 73
Nice y ll k m ihriban m can idiler dost lar m ;
Bu vücudum ehrini fani eylem ekt edir dost lar m .
Bu kafesin ku u havalanm akt a uçm a a;
Bir karanl k ks z yere varm akt ad r, dost lar m .
Ey benim dost lar m , him m et t ut un im an m a;
Dü m an m im an m a zahm et verm ekt edir, dost lar m .
bu can bizler ile nice y llar var idi;
Hakk Teâlâ hükm ü ile azm et m ekt edir dost lar m .
Bu benim organlar m can m ile m ut lu idi;
Can ç km a a büt ün organlar m t it re m ekt edir dost lar m .
Hakk em rine büt ün âlem lerin halk oldu raz ;
O gerçek kullar daim a râz d r, dost lar m .
Kul Hoca Ahm ed ku u havalanm akt ad r uçm a a,
Neylesin Miskin Hakk' n hükm üdür, dost lar m .
H KMET- 74
Öm rüm bit t i gaflet ile yel gibi geçt i
Hasret inde gözden ya kan gibi git t i
Bildim dost lar bu akl m im di yet t i
Seherlerde kalk p t aat eyleyesim gelir
Seherlerde Kur'an okuyup yakarsam
Hazret 'ine el kald r p dua eylesem
A lay p bu can m feda eylesem
Seherlerde kalk p t aat eyleyesim gelir
H rs- heva- nefs yolunu b rakm ak gerek
172
Mansur gibi dara ac ba na binm ek gerek
Nesim i gibi can ac s n çekm ek gerek
Seherlerde kalk p t aat eyleyesim gelir
" Fezkûruni ezkûrküm " ayet inden
m an oldu Hakk Teala t aat inden
Geçm ek ger ek bu nefsin rahat ndan
Seherlerde kalk p t aat eyleyesim gelir
Zahidlere zühd, am el ve t akva gerek
Riyazet li â klara fet va gerek
O t arikat er olana dava gerek
Seherlerde kalk p t aat eyleyesim gelir
Tem izler gönül pas n " Hu- Hu" zikri
 klar n gece- gündüz " Hu" m urad
" Hu- Hu" diye can veresin Kul Ahm edi
Seherlerde kalk p t aat eyleyesim gelir
H KMET- 75
Hiç bilm edim nas l geçt i öm rüm benim ;
Sorar olsa, ben kul orda ne eylerim ?
Nas l olacak, yola koysan ben acizi;
Sorar olsa, ben kul orda ne eylerim ?
Yoldan ç k p azd m bilm edim ben;
Hakk sözünü kula m a alm ad m ben;
Bu dünyadan gidece im i bilm edim ben;
Sorar olsa, ben kul orda ne eylerim ?
Geçenlerden ibret al p yola girm eyip,
Nefes, feryad söyleyip orada t ut u up yanm ay p,
Gece gündüz yürüm ü üm kendim i bilm eyip;
Sorar olsa, ben kul orda ne eylerim ?
Can n ç k p bedenin yat ar dar kabirde;
Sorucular gelip sorsa o durum da
Akar ya m , gider uurum o zam anda
Sorar olsa, ben kul orda ne eylerim ?
Gafillikt e yürüdün sen it gibi gezerek
Bedenin yat ar dar kabirde çok i erek
k lm ad n sen Tanr 'ya gö sünü de er ek
Sorar olsa, ben kul orda ne eylerim ?
Kul Hoca Ahm ed, bu dünyada t evbe eyle
Tevbe eyleyip yol ba na var p de
Seçkin kullar gibi az n al p yürü
Sorar olsa, ben kul orda ne eylerim ?
H KMET- 76
Her kim eylese t arikat n davas n
lk ad m eriat a koym ak gerek
eriat n i lerini t am am eyleyip
Ondan sonra bu davay k lm ak gerek
eriat s z söz et m ezler t arikat t a
Tarikat s z söz et m ezler hakikat t a
bu yollar n yeri bilinir eriat t a
Hepsini eriat t an sorm ak gerek
Ondan sonra bir er gerek iradeli
Olm u olsa o bir erden icazet li
eriat t e do ru uygun keram edi
Öyle erin et e inden yap m ak gerek
Kim bilm eden bu yollar eyhim dese
Keram et t en velili e haber verse
Bat ld r e er ruhü'l- em in bile ise
Özünü öyle bat llardan korum ak gerek
radesiz, icazet siz m ür id olm az
Tarikat n yollar n asla bilm ez
Müpt edidir iradeye lay k de il
Böylelerinden bucak bucak kaçm ak gerek
radeyi ver icazet ehline
173
Kaim ol gece- gündüz riyazet e
Say p onun kullu unu ibadet e
Kullu unda beli ba lay p durm ak gerek
Ondan sonra m ücahede elbisesini giyip
Riyazet in pot as nda eriyip ak p
Ben- benlikt en geçip özünü saf k l p
zzet rahat n sat p horlanm ay alm ak gerek
t e budur er enlerin yapt klar
Taliplere bilsin diyerek söyledikleri
Do rudur bu söz bilesin yokt ur yalanlar
Can kula ile bunu bilm ek gerek
Sadakat ile her kim kabul eylese bunu
t ikad ile olsa gece- gündüz
Zikri ile m e gul olsa uzun geceleri
Erenlerden him m et yar eylem ek gerek
radesiz bu yola girm ediler
nabesiz yola ad m koym ad lar
cazet siz yar m nefes alm ad lar
Mürid olan bu s fat l olm ak gerek
Her kim girse bu yola belini ba lay p
Kul Hoca Ahm ed gerek özünü kul eyleyip
Niyet ini Allah' na dürüst eyleyip
Teveccühü azizlere eylem ek gerek
H KMET- 77
eriat n art lar n bilen â k
Tarikat n m akam n bilir dost lar
Tarikat i lerini t am am eyleyip
Hakikat n deryas na bat ar dost lar
Cem alini görm ek olm az gece gündüz uyuyup
Tem iz a k n ele alm adan, olm az yürüyüp
Hakikat n deryas n n t ehlikeleri çok
Hiç uym adan cem alini gördüm dost lar
Ey â k bu dünyada s k nt çek
Çekt i in s k nt ve eziyet leri rahat l k bil
" Hu" sohbet ini kuran yere kendini vur
Vuran â k m urad na yet er dost lar
Bu yollar n belas d r kayg s k nt
S k nt çekip cefa çeken görür rahat
Seherlerde a lam ak güzel saadet
" Hu- Hu' diye bu dünyadan geçer dost lar
Gerçek gönül ile a layanlar göre cem al
Sübhan Rabb'im eyleye arm a an
K lavuzsuz yola girm en ayn hat a
Yola giren m enzillerden geçer dost lar
Vah ne yaz k geçt i öm rüm bilm eden kald m
Bu dünyan n sebeplerini ele ald m
Dünyay aray p din i ini arkaya koydum
Bilem em halim nice olur dost lar
Muhabbet in arab ndan t at m ayanlar
Bayezid gibi her gün özünü sat m ayanlar
Bu dunyan n izzet inden geçm eyenler
Hayvand rlar belki ondan bet er dost lar
 k olsan a k yoluna koy ad m
Dünya kayg s n bo ay p koy Edhem gibi
Ak ll isen dünya için yem e gam
K yam et günü cezalar n verir dost lar
S r arab n içen â k kendini bilm ez
Bu dünyan n izzet lerini gözüne ili t irm ez
Yüzbin bilge nasihat et se ö üt alm az
" Va uka" deyip kendini bilm eden yürür dost lar
" Elest " günü Allah kendi nida eyledi
Kalu bela" deyip ruhlar cevap verdi
Hazret e do r u ruhlar uçup kar s na geldi
174
Öyle â k Hakk cem alini görür dost lar
Kul Hoca Ahm ed â k olsan dünyay b rak
Ahiret in azab ndan kayg ye
Erenlerin yapt klar n hem sen de yap
Hizm et eyleyen sonunda m urad bulur dost lar
H KMET- 78
Gelin dost lar Allah zikrini daim a söyleyin
Allah zikri gönül ülkesini açar dost lar
Est a firullah ve ist a far dinm eden söyleyin
Lanet li eyt an beden ülkesinden kaçar dost lar
Lanet li eyt an size dü m an, haz r olun
Gece Allah gündüz Allah deyip ölün
Dar kabre girece iniz vakit nura dolun
Melekekler Allah nurunu saçar dost lar
Allah nuru kabir içini ayd n k l nca
Melekler kar s nda ravzen koyunca
Müm in kul görüp onu hayran kal nca
Bu alem in ndan geçer dost lar
Büt ün ruhlar t oplan p gelince m übare e
Yard m c lar m e gul olunca t ebare e
Dua k l b yand kt an sonra kal r t ek ba na
Cüm le ruhlar sevinip bir bir kucaklar dost lar
Yedi ad m at t kt an sonra Münker- Nekir
Heybet ile girip gelince k l p kah r
Ki gözü at e gibi yan p bak p durur
Nurunu görüp sayg göst erip kucaklar dost lar
Münker- Nekir sorm adan ç k p feryad edince
Gözya n ak t arak süs eyleyince
Hakk yad n söyleyip özünü m ecnun edince
Kanat lan p havaya do ru uçar dost lar
Nida gelince lah m dan niye a lad n?
Has kulum dan kabir içinde ne dinledin?
Ey edepsiz kulak verip ne anlad n
Münker- Nekir sa ve sola kaçar dost lar?
Yürüse dursa, yat sa kalksa beni hat rlayan
Beraat yaz s ele alan o azadl kulum
Öyle kulun av y m o avc m
ledi i, söyledi i günahlardan geçer dost lar
Günahlar n Hakk ba lay p nazar k l nca
Sa nda- solunda yat anlar ükreder olunca
Ondan sonra büt ün ruhlar haz r olunca
Kabrist an'a Hakk rahm et ini saçar dost lar
Allah'a ham dolsun iyi geldi biz kurt ulduk
Kabir içinde her azabdan uzak olduk
Nice y llar ölü idik nihayet dirildik
Dua edip Hakk'a elin açar dost lar
Münker- Nekir a lay p der Sen bilirsin
Zat n yüce her ne eylesen Sen eylersin
Lüt feylesen yolsuzlara yol verirsin
Secde eyleyip ükreder dilini açar dost lar
La lahe llallah'a t ut kun olan
Cem al için bu alem de rüsva olan
Dünyay b rak p ahiret e sevdalanan
Kevser havuzu suyundan içer dost lar
Ezel gününden t akdir eylese Hakk cem ali
Yüzbin eyt an kast et se yok zevali
Günden güne fazla olunca söz ve hali
Bilge olup Hakk yollar n açar dost lar
Muhabbet in m eydan nda dola an
Hakikat in denizinden inci alan
Marifet in nesnesini içe salan
Yürüse dursa inci- cevher saçar dost lar
 k odur Hakk'a can n kurban eylese
175
Zikrini deyip dört dö üner ek seherde k alksa
Erenlerden feyz ve fet ih çokça olsa
Sult an olup inci- cevher saçar dost lar
Hakk Teala kokusunu alan burada durm az
ddia eyleyip bilginli in laf n et m ez
Nereye git se fakir- m iskin dükkan kurm az
Garip olup viraneye göçer dost lar
Kul Hoca Ahm ed nefst en büyük bela olm az
Yer ve gökt en lokm a versen asla doym az
Toprak olup yerde yat san kafir olm az
Nefsi ölenleri huri ve g lm an kucaklar dost lar
H KMET- 79
Yarat an Bir ve Var' m n yolunu aray p
Lanet li eyt an n yollar ndan dökün dost lar
hlâs ile a k n arab n içip
Can ve gönülde Hayy zikrini deyin dost lar
Hayy zikrini deyip arap kadehini içenin
Yol üst ünde aziz ba t oprak gibi
Allah için hali harap ba r kebap
Can ve günülde Hayy zikrini deyin dost lar
E i ine ba m koyup a lasam
Halka kurarak kim zikret se oraya varsam
Zikrin deyip o sohbet t en inciler dersem
Can ve gönülde Hayy zikrini deyin dost lar
Am el i lem eyen alim ilm ini çi neyip yürür
Ölüp varsa dar kabirde can yanar
Allah, Rasul, dinin ne deyip korkuya dü er
Can ve gönülde Hayy zikrini deyin dost lar
Münker Nekir Rabbin kim ?" diye sorunca
Zahir ilm inden bir nokt as kar eylem eyince
Vah yaz k am elsizler nas l yapacak
Can ve gönülde Hayy zikrini deyin dost lar
Allah diyen eker ve bal haz rlad .
Ahiret t e Allah ile sevda eyledi
Am el i leyen gerçek alim i bilge k ld .
Can ve gönülde Hayy zikrini deyin dost lar
Bilgin kandil, halin fit il, ya göz ya m
Ne kadar söylesem nasib alm az t a gönülün
Yol üst ünde t oprak olsun aziz ba n
Can ve gönülde Hayy zikrini deyin dost lar
Essiz alim am el i lem eyip yolda kal r
Okuyup okum adan dünya m al n ele al r.
Ben- benlikt en essiz öm rünü harcar
Can ve günülde Hayy zikrini deyin dost lar
Zahiri bozup bat n düzelt en âlim olsan
Mah er günü elinden t ut a t anla varsan
Vah yaz klar pi m an m deyip yolda kalsan
Can ve gönülde Hayy zikrini deyin dost lar
Alim odur nam az k l p ibadet et se
Hakk'dan korkup ahiret in t asas n çekse
Kur'an okuyup Hakk'dan korkup a lay p inlese
Can ve gönülde Hayy zikrini deyin dost lar
Öyle alim in iki gözü ya l olur
Seherlerde erken kalk p a lar
Hakk yolunda t ut u up yan p biryan olur
Can ve gönülde Hayy zikrini deyin dost lar
Horluk çek kaf r nefsinin ba donsun
Daim a, sürekli bu dünyadan a lay p geçsin
Toprak ol herkes seni bas p geçsin
Can ve gönülde Hayy zikrini deyin dost lar
Horluk çekip Hakk Must afa üm m et dedi
Asi, cefa edici üm m et inin t asas n çekt i
Onun için üm m et leri kuvvet ald
176
Can ve gönülde Hayy zikrini deyin dost lar
Üm m et için ba r nda yok zerre büt ün
Üm m et dese dim a ndan ç kar dum an
Hakk Teala k lar m deyip bizi odun
Can ve gönülde Hayy zikrini deyin dost lar
Kul Hoca Ahm ed alay m desen Hakk'dan hisse
Bayezid gibi nefsinle gece gündüz vuru
Ey habersiz, üm m et isen budur revi
Can ve gönülde Hayy zikrini deyin dost lar
H KMET- 80
Ey dost lar, bildireyim Hakk Resulû'nden
Üm m et olsan, i it ip salat - selam söyleyin dost lar.
O büyük ve küçük alem ler için rahm et t ir
Üm m et olsan, i it ip salat - selam söyleyin dost lar.
Allah' m arm a an eyledi O na Mirac
Rahm et denizi dolup a r dalgaland
Koydu O nun ba üzere la- em rük" t ac;
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
Önce Cebrail al p geldi O na Burak;
Burak'a binip k ld Hazret bin t um t urak;
Burak uçup havaland hinde'l- I rak;
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
Aksa ya var p indi görün orada Server;
Y ld lar büt ün ruhlar, O peygam ber
Mübarek nefes verdi ruhlar orada yekser
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
Cebrail al p o Hazret i havaland ;
O Sidret ü l- m ünt ehâ ya ula t lar hem en
Must afa y Cebrail eyledi güzel ser- efraz
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
Makam ndan geçem eyip Cebrail kald ;
Yular n o Mikail gelip ald ;
Son zam anda Mikâil yorulup kald ;
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
O srâfil O'nu al p uçt u cennet e
O m akam da Rasûl eyledi de i ik bir sefer
O hem kald m akam nda eyleyip figan
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
Ar 'a bak p ad m at t Resululah;
Naleyni koyay m dedi Hakk Must afa;
Nida geldi: Naleyn ile sen ad m at ha;
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
Hakk t araf ndan nida geldi: " Erini beni
Ey Habib im , bana yak n gel beri
Mahrem eyleyim has s rr m a im di seni...
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
Hakk'a bak p ad m at t Resûlullah;
Hak t an ba ka kim se yokt ur orada yolda
Böyle m akam kim seye yok, vallah- billah
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
Gerçek üm m et sen, bu sözleri iyi bilip al;
Bu sözler seçkin üm m et e bal benzeri
Münaf ka uym az bu söz, gelir m elal;
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
Münaf klar üphe edip oldu m ünkir
Sabaha cehennem de dim a ndan ç kar bil dum an
Sonra duyulan pi m anl kt an sana ne fayda
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
Must afa'n n Mirac' na sal kulak;
Kim i it se, gönlü olur ho sudan ak;
Gerçek üm m et sen, i it ip a la p nar m isali
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
Allah dedi: " Konuk olup geldin bana;
177
Ne kadar olsa, hâcet ini söyle bana;
Eyleyip ho nud hâcet ini vereyim sana..."
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
Rasûl dedi: "Diledi im asi üm m et ;
Bela at t an k rk ya n k l rahm et ;
Ey Allah' m , Sen'den rahm et , benden efkat ..."
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
Diledi ini kabul eyledim , ya Hakk Rasûl;
Senin söyledi ini kabul eyledim , olm a m elül;
Çok çok dile, hâcet ini eyleyim kabul..."
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
" K rkt an öt e elli ya eyledim t alep
Kim sesiz, yet im , a lay p geldim sana bak p;
Gözüm ü dikt im , ey Allah' m , sana a lay p..."
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
" Elli ya verdim sana, ya Must afa;
Dönüp dile, benim hâcet leri verenim
Çokça dile, her ne desen, vereyim sana..."
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
" Ey Allah' m , alt m ya söyledim sana;
Sen kudret li, ben güçsüz, geldim sana;
Boyun sunup geldim senin dergâh na..."
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
Allah dedi: " Hacet ini söyledin bana;
Ho nud ol im di benden ya Must afa;
Ben raz y m sen de benden ol raz ..."
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
Rasûl dedi: " im di dileyeyim yet m i ya ;
Gam çam uruna bat p kalan arala ;
Üm m et im deyip ben içm edim doyup a ..."
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
" Yet m i ya n havalesini eyle bana;
K yam et günü rahm et im i saçay m ona;
Gönlün ferahlas n, inayet im im di sana..."
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
" Yet m i y ld r bana kul, sana üm m et ;
Çoluk- çocuk için çeken s k nt ve külfet ;
O kulum a ben verm em aslâ zahm et .."
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
" Yet m i , seksen, doksan ya a yet se kulum ,
Ba lay p onun günah n yok eyleyim
Üm m et inin gam git sin, ol gam s z..."
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
" Kul ya lansa, Hoca verir berat yaz s
Kulum verse, ben verm esen, bana ay p
Ey Habîb im , ho nud ol, sen ol ad .. "
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
Ey karde , m ürik sözü yalan söylem ez
Dini süst rak m ünaf klar neler dem ez;
O ezelden t ire baht l d r, özge gelm ez;
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
Ey karde , m ünaf a olm a yak n
Kim yak nd r, ba üzere yüz bin külfet ;
Ba t an aya a m ünaf n ziyan, zahm et ;
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar
Hikm et eyledi Mirâc sözünü Kul Hoca Ahm ed
ükür Allah, Must afa ya eyt edi evlâd
Arslan Baba'm hurm a verip eyledi sevinçli
Gerçek üm m et seniz; i it ip salât selâm söyleyin dost lar...
H KMET- 81
Cem al için can kurban eylem edikçe
sm âil gibi cem âl arzu eylem eyin dost lar.
Candan geçip t arikat a girm edikçe
 k m deyip yalan dava eylem eyin dost lar.
178
 kl ulu dava, eylesen bunu;
Mihnet ile s nar im i Mevlâ'm seni;
Cefa ve s k nt ile olsan gece gündüz
Sevgiliden gönül özge eylem eyin dost lar.
Benlik ile t arikat e girm ediler
Candan geçm eyip yola ad m koym ad lar
Nefsi öldürm eyip t eslim - fâni olm ad lar
Ham t am ahkârl k ile yola girm eyin dost lar.
bu a k n yolu dilim olm akt r
Burada a lay p âhiret t e gülm ekt ir.
Gül renkleri zeferan gibi solm akt r.
Böyle olm adan, â k m , deyip söylem eyin dost lar.
Mür idlerin hizm et ini eyle al kanl k
Kendili im den yola girdim , dem e sak n
yi bilsen, t arikat n t ehlikeleri var
K lavuzsuz i bu yola girm eyin dost lar.
Mür idlere hizm et eylesen, nefse âfet ;
De m e cahil bu yollarda eyleyem ez t akat
Sad k kullar bu yollar bilir rahat ;
Diri ölm eden cem âl arzu eylem eyin dost lar
" El- kezzabu lâ üm m et i" dedi size;
O Muham m ed Hakk Resûlü idi bize;
Yalanc ya cennet yokt ur, vallahi ona
Yat an konu up im ans z olarak git m eyin dost lar.
Ev- bark n t erk et m edikçe görm ez cem âl
Cem âl göreyim diyen â k olur uykusuz
Öyle â k sonunda görecek orada cem âl
Cem âl görm eden s rdan haber duym ay n dost lar
S rdan anlam duym ayanlar yabanc d r
O â k n m ekânlar viranedir
A k yolunda can verenler sevgilidir
Candan geçm eden candan haber bilm eyin dost lar.
Kul Hoca Ahm ed, kendinden geçm eden iddia eylem e
Halk içinde â k m deyip, dile alm a;
 kl k ulu i t ir, gâfil olm a;
Gâfil olup Hakk cem âlini görm eyin dost lar.
H KMET- 82
Hakk'a yan p m ü m in olsan, ibadet eyle
badet eyleyen Hakk cem alini görür dost lar.
Yüz bin belâ ba a dü se, inlem e
Ondan sonra a k s rr n bilir dost lar.
 klar a lay p inleyerek yola girdi;
Herne cefa dokunsa, onu Hakkt an bildi;
Râz olup yeralt na haz r oldu;
A layarak seherlerde kalkar dost lar.
Ey dost lar, hiç bilm edim ben yolum u;
Saadet e ba lam ad m ben belim i;
G ybet sözden hiç sak nm ad m ben dilim i;
Cahilli im beni rezil eyler dost lar.
Gece gündüz gam s z yürüdüm , zikrini dem eyip
Gayret eyleyerek gece gündüz fikrini et m eyip
Muhabbet in pazar nda özü sat m ay p
Nefsim benim yüz bin lokm aya böler dost lar.
Nefsini sen kendi arzusuna b rakm a sak n
Yem eyip içm eyip ibadet ile ol uykusuz
Sonunda bir gün göst erecek sana cem âl
Uykusuz olan orada cem âl görür dost lar.
Ey gâf l, Hakk zikrini dilden b rakm a
Dünyal kt an bir zerreyi ele alm a;
Erenlerin arkas ndan asla kalm a;
Yola giren sonunda m urad bulur dost lar.
Vah ne yaz k, derd ile öm rüm geçt i;
Nefsim benim co up t a t , haddini a t
179
Can m ku u havalansa, ruhum kaçt ;
Gafil yürüyen öm rünü yele sat ar dost lar.
Cem âl göreyim diyen kullar uykusuz olur;
Yürüse- dursa, yat sa- kalksa, zikrini söyler
çi- d öyle kulun nura dolar;
Allah nurunu öyle kula saçar dost lar.
Arif â k öz can n at e e yakm az
Dert sizlere çakm a n yak p çakm az
Dünya gelip cilve eylese dönüp bakm az
A ks z ki i hayvandan bet er dost lar
Kul Hoca Ahm ed, kul olsan, a lay p yürü
Muhabbet in m eclisine kendini vur
K yam et in iddet inden m ât em kur
Mât em kuran s rdan haber al r dost lar.
H KMET- 83
" Fel ya'lem un- el alim ün" i okur alim
Anlam n bilm eden onun olur zalim
Anlam n anlayanlar n giysisi aba
Öyle alim , gerçek alim olur dost lar m a
Alim odur hi t yast an p t ahsil eylese
Gece gündüz Rabbine a lasa
" Fe l yedhakü" ayet ini t efsir eylese
Öyle alim , gerçek alim olur dost lar m a
" Ve l- yebkü kesiran" diye Allah söyledi
Anlam n anlayan alim dinm eden a lad
A laya a laya gözleri kör oldu
Öyle alim , gerçek alim olur dost lar m a
Alim odur eriat t a sefer eylese
Tarikat n pazar na yerini koysa
Muhabbet in deryas dan inci alsa
Öyle alim , gerçek alim olur dost lar m a
Alim im diye kit ap okur anlam n bilm ez
Ço u ayet in anlam n asla bilm ez
Büyüklenm e, ben- benli i dini t ut m az
Alim de il cahildir dost lar m a
Büyüklenm e eyt ana neler eyledi
Büyüklendi inden lanet t avk ona sald
Melekler görüp orada secde eyledi
Secde eyleyip am in oldu dost lar m a
lim iki inci beden ve cana rehberdir
Can alim i Hazret ine yak nd r
Muhabbet in arab ndan içer
Öyle alim , gerçek alim olur dost lar m a
Beden alim i zalim lere benzerm i
Beraet in ayet inde çünkü buyurm u
Cehennem içinde dinm eden devam l yanarm
Zakkum zehri içip devam l dost lar m a
Kul Hoca Ahm ed alim lerin hizm et ini eyle
Alim ler sözünü i it ip am el eyle
Am el eyleyip Hakk yolunda can n ver
Am elsizler cem âl görm ez dost lar m a
H KMET- 84
Muhabbet in arab ndan içirm ese
Can ve gönlüm hasret ile gider dost lar
Allah zikrini vird eylem eden ölüp git sem
Essiz öm rüm zahm et ile geçer dost lar
Allah diyen gerçek â klar Burak'a bindi
Sevgilisinden m ihnet yet se boyun sundu
Tarikat n pazar nda sefer eyledi
Hakikat n deryas ndan geçer dost lar
Hakikat n deryas ndan alan ki i
Özü m ahzun gönlü k r k gözde ya
180
Hor görülm ek- a lam ak m e akkat t ir daim a i i
Cem alini t aleb eyleyip bulur dost lar
Hakikat l â klar n nefsi ölü
Üçyüz alt m dört , yüzk rkdört büt ün sülük
Sözü t at l , huyu ve uuru yüz bin t ürlü
Bu dünyay de ersiz paraya sat ar dost lar
Arif â k olay m desen elem çek
Hakk vuslat na yet eyim desem geceleri don
Bu dünyan n e lencesini bo lay p
Bo lay p at sa ben- benlik gider dost lar
K yam et in iddet ini bilm eyenler
iddedi azabl dar kabirden korm ayanlar
Hakk kahr ndan korkup ya n dökm eyenler
Cehennem içinde yüzbin azap çeker dost lar
Vah ne yaz k geçt i öm rüm bilem edim
Candan geçip Hazret 'e do ru varam ad m
Nefsden geçip Hakk em rini yapam ad m
Ölüp varsam hasret bana yet er dost lar
Geçt i öm rüm eriat a yet em edim
eriat s z t arikat a geçem edim
Hakikat s z m arifet e bat am ad m
Sarp yoldur pirsiz nas l geçer dost lar
Kul Hoca Ahm ed nefsim sakl bu yola
Onun için kaçt m dost lar çölden çöle
Allah deyip hiç bakm azd m sa ve sola
Allah diyen evk arab n içer dost lar
H KMET- 85
Ruh ku unu t it rer olsa kol ve kanad
Havalanarak ar t an ar a konar dost lar
Kulum diyen daim a dinm eden zikrini söyler
A k at e ine ba r yan p feryad eder
Habersizler ba r öm rünü bilm eden yele sat ar
Gaflet ile cehennem e gider dost lar
Ahir zam an eyhi düzelt ir d görünü ünü
Zühd ve t akva k lm ay p bozar iç alem ini
Keram et der gaflet uykusunda gördüklerini
Riya ile halka kendini sat ar dost lar
Ey gafil öm rün senin geçer yel gibi
Göz ya n ak t daim a sel suyu gibi
Seni sever dergah nda kul m isali gibi
Hoca sevse seni azad eder dost lar
Gaflet ile öm rün senin geçer bil
Can n ile pir hizm et ini kalk p eyle
Ondan sonra dergâh na lay k ol
Hizm et eyleyen m urad na yet er dost lar
Kul Hoca Ahm ed hikm et söyleyip a la seher
Erenlerin sözlerinden al p haber
Sözün asl n bilenler için incinin asl
Zâhirine bakan m ahrum kal r dost lar
H KMET- 86
A k s rr n beyan eylesem â klara,
Tâkat eylem eyip, ba n al p gider dost lar.
Da a, t a a ba n vurup, uursuz olup
Çoluk- çocuk, ev- barkt an geçer dost lar.
A k iddet i ba a dü se, â k neyler;
Yabanc lar t a lar at p ona güler
Divane deyip ba n yar p kana bular
ükreder olup ham d ve senâ söyler dost lar.
A ks zlar n hem can yok, hem im an ;
Rasulullah sözünü dedim , m ânâ hani
Nice desem , i it ici, bilen hani?
Habersize desem , gönlü kat la r dost lar.
181
A k cevheri dipsiz deniz içinde gizli
Candan geçip cevher alan oldu sevgili
Heveskarlar â k m deyip, yolda kalan;
Dinlerini de ersiz pula sat ar dost lar.
At e e yand m , candan doydum , hayran oldum ,
Bu nas l at e , t ut u up yanm adan biryan oldum ;
Muhabbet in ad n duyup gözü ya l oldum ;
Gözü ya l olan m urad na yet er dost lar.
Çok a lay p, çok inle ki rahm et i gelsin;
Yol a rsan, rahm et i gelip yola koysun
Am in deyiniz pir- i kâm il elini als n
Hizm et eyleyen m urad na yet er dost lar.
Hem zam an âhir oldu, hoyun git t i;
Rasulullah' n vadeleri yak n yet t i
Seçkin kullar iyi söze kulak t ut t u;
Köt ü kullar günden güne bet er dost lar.
" Küllü yevm in bet erün" dedi Hakk Must afa;
Üm m et olsan, kulak verin, vefal lar
yilerin ecrini verir, köt üye ceza
K yam et günü cezalar n çeker dost lar.
Fâs k, fâcir günaha girip yeri basm az
Oruç- nam az kazâ eyleyip m isvâk asm az;
Resulullah sünnet lerini göze ili t irm ez
Günahlar günden güne ar t ar dost lar.
Dünyac lar m al n görüp heves eyler
Ben- benlikden o Tanr l k iddias eyler
Ölür vakit t e im an ndan ayr eyler
Can verirken hasret ile gider dost lar.
Büt ün dünyay y anlar vallahi gördüm ;
Ölece i vakit t e, " Nas ls n" deyip halini sordum ;
eyt an dedi: " m an na çengel vurdum . "
Can ç karken a laya a laya gider dost lar.
Kul Hoca Ahm ed, â k olsan, can n yans n;
S dk n ile Allah de ki Tanr bilsin;
Dua eyle m ü'm in kullar dünyay b raks n;
Dünyay b rakan âhiret e yet er dost lar.
H KMET- 87
Hangi m ahlûk Yaradan' na it aat kâr olsa
Alem halk o kulu sever dost lar
Zikrini deyip ba r pi ip içi yansa
Dem vurdu unda say s z uçkun uçar dost lar
Dili, gönlü s rr ile zikreder olup
Üç yüz alt m dam arlar kana dolup
Yaz k bülbül gibi feryad eder ek
Öt erek daldan dala konar dost lar
Bu gönülün bahçesidir garip bahçe
çinde öt ü ürler binlerce dest an
Görünür her dal üzerinde t ürlü renkler
Nim et lerin olgunla t n görür dost lar
Aç kt aki nim et lerin ükrünü gafil bilm ez
Gizlenm i olanlar k yas ile görse olm az
Zâhir gözü gaflet ile bak p görm ez
Bât n gözü aç lsa o görür dost lar
Bât n gözü aç lsa büt ün perdeler
Aç l r gider, kalm az ört ü s rda
Can n gözü hayran olur i t e o yerde
Bakarak im an nuru ile görür dost lar
Kul Hoca Ahm ed Yesevi nin i bu sözü
Acaib de ildir bak p görse s rdan gözü
" Yokluk" m akam nda özün özü
" Yokluk" içeri bak p görür dost lar
H KMET- 88
182
Muhabbet in kadehini içip rakseyleyen
Divanelik m akam na girdi dost lar.
Aç ve t okluk, kâr ve zarar hiç bilm eyen
Sarho olup raks ve sem a yapt dost lar.
Raks ve sem a yapanlara dünya haram
Çoluk- çocuk, ev- barkt an geçt i t am am
Seher vakt i Hakk'a s n p a lar daim a
Ondan sonra raks ve sem a yapt dost lar.
Raks ve sem a yapan â k kendini bilm ez
uursuz yürür dünya m al n ele alm az
Yüzbin adam " affet " dese m a rur olm az
Dünyay t epip raks ve sem a yapt dost lar
Dünya t epm eden aks ve sem a yapan cahil
Hakk yâd n bir an dem eyip, yürür gafil
Dervi im der, dünyaya do ru gönlü e ilim li;
Dünya için raks ve sem a yapt dost lar
Kendinden geçm eyip raks ve sem a yapm ak hat a;
Sübhan Melik'im ona k lm az im an arm a an
badet eylese, günüllerini eylem ez safâ;
Riyâ eyleyip raks ve sem a yapt dost lar.
Vay öyle cahillerden üm id eylem eyin
Feyz ve fet ih al r m deyip yürüyüp alm ay n
Nefsi büyük, eriat bozuk veli bilm eyin
Lanet li eyt an gem vurm adan bindi dost lar
Kendinden geçm eden raks eylese, Allah ikayet çi
Sem as ndan yer hareket lenip çekince s k nt
Dua k lay m ; göst erm esin ona cem al
Dinden geçip raks ve sem a yapt dost lar.
Divânelik galip gelm eden sem a yapar
Hakk Must afa ve çehar- yârdan ikayet çi yürür
Ba t an aya a günahlar haz r durur
Günah dileyip raks ve sem a yapt dost lar.
ibli â k sem a eyledi nurgörüp
Must afa y haz r görüp, soru sorup
Dünya derdini arkada b rak p gözünü yum up
Öyle kullar raks ve sem a yapt dost lar.
ibli â k a lay p dedi: 'Ey Rasül
Tâkat sizim , sem a yapsam , ben de m elul..."
Resul dedi: " n aallah, eyleye kabul...'
Ruhsat dileyip raks ve sem a yapt dost lar.
Kul Hoca Ahm ed, raks ve sem a herkese yok
Taklit ile yapsa sem a, gire cehennem e
Bu rivayet gizli idi, söylesem hepsini
Hakk bulup raks ve sem a yapt dost lar.
H KMET- 89
Evliyalar n dedi i vade gelm i oldu
K yam et in günü yak n oldu dost lar
Ak ll kullar oldu unu bilm i oldu
Halk ve elden sevgi ve evkat git t i dost lar
Ulu küçük yaranlardan edeb git t i
K z ve zay f gençlerden haya git t i
" Haya im andand r" deyip Rasûl dedi
Hayâs z kavim acaipler oldu dost lar
Müslüm an m üslüm an eyledi kat il
Haks z t ut ub hakl i leri k ld bat l
Mürid pirine k lm ad yüz ve hat r
Nas l köt ü zam anlar oldu dost lar
Dünya ehli halk m zda cöm ert lik yok
Padi ahlarda vezirlerde adalet yok
Dervi lerin duas nda kabul edilm e yok
Türlü bela halk üst üne ya d dost lar
Ahirzam an bilginleri zâlim boldu
Ho geldin deyiciler bilgin oldu
183
Hakk' söyleyen dervi lere dü m an oldu
Nas l köt ü zam anlar oldu dost lar
K yam et günü yakla t kald yok
Kul Ahm ed in dedi i sözün yalan yok
Kendi kendine bir nasihat eyledi i yok
Nasihat halka söyleyip git t i dost lar
H KMET- 90
Bizden selâm dost lara, t alep yolunu b rakm as n;
Cem âl t alep eyleseler, asla gâfil olm as n.
Gâfil bulm az Hakk yolunu, orada bulm azlar m akam ,
çi d yanarak seherlerde yat m as n.
Yâd ile olsalar, cem âl arzu eyleseler,
Her ne kadar hor görülseler, gönül ba ka olm as n.
 klara dünyada hor görülm e, a lam a,m elâm et ;
Melâm et siz, m ihnet siz â k m deyip söylem esin.
eriat t e t ecridt ir dünyas n t erk et m ek;
Terk et m eden dünyay Hakk' sevdim dem esin
Tarikat t e beden ve can n t erk et m ek m ü küldür
Terk et m eden beden ve can n seninim dir dem esin.
Hakikat t e haram d r bir Allah'dan ba kas ;
Öyle olm adan â klar cem al arzu eylem esin.
Öyle Rasûl Must afa dünya m al n sevm edi;
Üm m et olsan Rasûl'e, dünya m al n sevm esin.
Miskin Ahm ed Yesevi selâm dedi dost lara;
bu sözün m ânas n t âlip olsa anlas n.
H KMET- 91
Cem alini t alep eyleseniz ey zakirler,
Candan geçip halka içinde görün cem âl
evkin ile Allah deyip, do ruya dönüp
Gece uykusunu haram eyleyip olun uykusuz
Uykusuzlara Hakk rahm et i olur yak n
Uykusuzlar n gönlü k r k, gözü ya l
Ben- benli in cezas n verecek cehennem
Kibirlinin cehennem içinde hali peri an
Senden önce dost lar n nereye git t i;
Bu dünyaya m eylet m eyip a lay p geçt i
Öm rün son buldu, s ra sana yet t i;
Günah na t evbe eyle, ey köt ülükler i leyen
Nefsin senin, bak p dursan, neler dem ez;
A lasan Allah'a do ru boy un bükm ez
Ele alsan, yaban ku u gibi ele konm az;
Ele al p gece uykusunu, eyle uykusuz
Nefs yoluna giren ki i rezil olur
Yoldan ç k p, kay p, t ozup günahkâr olur
Yat sa, kalksa eyt an ile yolda olur
Nefsi t ep, nefsi t ep, ey köt ülükler i leyen
Nefsin seni son anda köle eyler
Din evini ya m a eyleyip t am am eyler
Öldü ünde im an ndan ayr eyler
Ak ll isen, köt ü nefst en ol ikayet çi
Fir'avn, Kârun eyt an sözünü s k t ut t u;
Bu sebept en yer yar ld onu yut t u;
Mûsa Kelim ö üt verici olup sözler söyledi
Kulak t ut m adan o ikisi öldü m urdar.
Günah na t evbe eyleyip a lay p yürü
Giderim deyip yol ba na var p dur
Gidenleri görüp sen de ibret al
bret alsan, yat t n yerin olur gül bahçesi
Mü'm in kullar dert ve hâlet peydâ eyledi
Hakk yolunda can ve gönlü eydâ eyledi
Dünyay b rak p âhiret i sevda eyledi
Sevda eylesen, hûri- g lm an hepsi haz r.
Kul Hoca Ahm ed, nefs elinden eylerim feryad
184
Pir- i kâm il olur m u ki ona cellad;
Habersizler i it m ezler figan ve feryad
Kan a la, i it sin o ulu Allah.
H KMET- 92
Erenler cem al görür dervi ler sohbet inde;
Erenler m eclisinde, nur ya ar sohbet inde.
Ne dilese o olur dervi ler sohbet inde;
Her s rlar aç k olur dervi ler sohbet inde.
Her kim sohbet e geldi, erenden pay ald ,
Yabanc geldi, bili oldu dervi ler sohbet inde.
Her kim sohbet e geldi, gönlüne s r ula t ,
Dost lar m urad buldu dervi ler sohbet inde.
S radan ki i gelse, seçkin olur; y ld z gelse, ay olur;
Bak r gelse alt n olur dervi ler sohbet inde.
Kibir ve hasedler ölür, içine s r dolar,
Göz aç p Hakk' görür dervi ler sohbet inde.
Rasûl e vahiy geldi, ba ndan t âc n ald ,
Kalkt hizm et çilik yapt dervi ler sohbet inde.
Kul Hoca Ahm ed sohbet t e, dem vurur m ünâcât t a,
Zihi ho saadet t e dervi ler sohbet inde.
H KMET- 93
Ne ho t at l k Hakk yâd seher vakt i olanda;
Baldan t at l Hû ad seher vakt i olanda.
Seher vakt i kalkanlar, can feda eyleyenler,
A k at e inde yananlar seher vakt i olanda.
Seher vakt i ho saat , kalkana olur rahat ,
Aç l r devlet , saadet seher vakt i olanda.
Her gün yanar bu can m , kulluksuz yok derm an m ,
Sen ba la günah m seher vakt i olanda.
m an m um unu yand rsan, ruh ku unu t ut u t ursan,
Allah' na s nsan seher vakt i olanda.
Kul Hoca Ahm ed saat i, bir zerre yok ibadet i,
Zikri can n rahat seher vakt i olanda
H KMET- 94
Hû halkas kuruldu, ey dervi ler, geliniz
Hakk sofras yay ld , ondan pay al n z.
Zahir ilm ini okuyarak, hâl ilm ine ula arak,
Yokluk içine bat arak varl klardan al n z.
Y rt p efkat perdesini, dileyip cem al vadesini
Aç p gönülün m erkezini m ü ahede eyleyiniz
Hû b çk s n alarak, nefs ba na salarak,
Gece gündüz t âlipler, can kurban eyleyiniz.
Halka içinde " Hû " deyiniz, a k oduna yan n z,
Beden- can ile t âlipler, t ekbir ba lay p deyiniz.
" Hû- Hû" diye inleyip, " Hû " dem ekt e m âna var,
Cem alinden üm it li, rahm et inden al n z.
Kul Hoca Ahm ed kul olan, yol üst ünde kül olan,
Tâliplere m ül olan, ondan ibret al n z.
H KMET- 95
Evvel Hû, Ahir Hû deyip peri an ol
Hakk cem alini göst erm ezse ben ne olay m
Zâhir Hû , Bât n Hû deyip yola gir
Hakk cem ali göst erm ese peri an olunur
" La ilahe illallah" deyip a la
Hakk zikrini her kim dese oraya git
Mür id- i kâm il hizm et ine gidip yürü
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Dile al " La lahe llallah"
Akla koy her nefesde ol uyan k
Pir- i kâm il nazar eyleyince sana ans z n
185
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur ·
Edhem gibi uzak olup dünyay t ep
Kim i görsen H z r bilip elini öp
Cem alini göreyin desen seherde kalk
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Allah diyen kullar n kulu ol
Toprak gibi yol üst ünde yolu ol
 klar n yan p uçan külü ol
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Zâkir olup ükreder olup Hakk se v
Seher vakt inde kalk p nefsinin gözünü oy
Bayezid gibi â k olup dünyay b rak
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Yürüsen, dursan; yat san, kalksan Hakk' söylesen
Zâkir olup, ükreder olup candan geçsen
Vallahi- Billahi dünya haram b rak p at san
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Hakk vasl na ereyim desen seherde a la
Allah diye yürek- ba r n at e e da la
Him m et kem erini can beline s k ba la
Hakk cem âlini göst erm ese peri an olunur
Edhem gibi bu dünyadan gönül kopar
H rs ve heva, t ekebbürün evini boz
Muhabbet in deryas na bat p yüz
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Gece- gündüz ahiret in gam n çek
Gece uykusunu haram eyleyip ibadet eyle
Muhabbet in evki ile gö sünü yar
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Haram ehli, ben- benlikt en kaç p yürü
Ehlini bulursan gözde ya n saç p yürü
Muhabbet in arab ndan içip yürü
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Ey dost lar bu dünyadan a lay p geçin
Fanidir bu dünyadan geçip gidin
Muhabbet in kadehini al p m ey için
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Gece Allah, gündüz Allah dinm eden söyle
Geceleri uykusuz olup kanlar yut
Bu dünyan n izzet lerini b rak p geç
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Pir- i kâm il et e ini s k t ut
Marifet in pazar nda özünü sat
Mey içerek sem a eyleyip zikrini söyle
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
" Ya Rabbenâ zalem na" deyip feryad eyle
Göz ya n her t arafa ebnem eyle
Hakk zikrini deyip özünü yok eyle
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Dert hali ort aya ç kar p yola gir
Pervâne gibi m um u görüp özünü vur
Nereye git sen zikrini deyip pazar kur
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Muhabbet in m eydan nda ba oynat san
" Hû- Hû " diye zikrini deyip can incit sen
Cem al dileyip kan- ya döküp a lay p inlesen
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Erenlerin dergah n bekleyip yat
Seherlerde dört dövünerek erken kalk
A lay p yok olarak candan geç
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Toprak gibi hor görül ol nefsin ölsün
Halk içinde rezil ol alem gülsün
Gerçek gönülde a lay p gör Allah bilsin
186
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Gözya n derya eyle rahm et i gelsin
Garip olup yolda yat elini t ut sun
Gizlice yürüyüp ibadet eyle Allah bilsin
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Hicran gecesi âh n ile at e ler yak
Gözya n n avk ile çakm ak çak
Erenlerin sohbet inde eriyip ak
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Ey insafs z dünya fani Hakk'a yan
Kul olsan Hakk zikrini dinm eden söyle
Pir- i kâm il hizm et inde cefa çek
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Allah diye yok ol ba r n yans n
Geceleri kalk p ibadet eyle Allah sevsin
Ondan sonra has büyükler nazar eylesin
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Geceleri uykusuz olup seherde kalk
 k olsan sm ail gibi candan geç
Kol ve aya n sa lam bo up em rini t ut
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Riyazet i s k çekip canlar incit
Meydan içinde ba n verip ba n oyna
Yem eden geçip m al yerine zakkum çi ne
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Ferhad gibi s k nt çekip da lar kes
Bayezid gibi geceleri kalk p özünü as
Cüneyd gibi çöller gezip derdler bas
Hakk cem aliri göst erm ese peri an olunur
Hakk rahm et i ulu derya bir dam la yet er
Kat resinden nasip alan eylem ez heves
Ben ve bencillik senden gider sinek gibi
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Hakk rahm et i ulu derya kabul eyle
Talip isen Hakk'a do ru m eyilli ol
Zühd- t akva daim a eyleyip nail ol
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
" Lâ- Lâ" deyip " llallah" a t ut kun ol
Mansur gibi " Enel- Hak" deyip kavga eyle
Giryan olup gözya n derya eyle
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Ey habersiz gaflet ile uykudas n
Dünyay dileyip gece- gündüz kayg das n
badet eylem eyip sözler söyleyip bo unas n
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Ta t an dö ek - yat ak eyleyip ibadet eylesen
Hakk em rine raz olup boyun sunsan
Ölür vakit t e t em iz im an ele alsan
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
Kul Hoca Ahm ed nasihat özüne eyle
Ey habersiz halk b rak p özünü bil
Da dan a r günah n var özüne gel
Hakk cem alini göst erm ese peri an olunur
H KMET- 96
Dinm eden â klar Hu derler Allah' na yalvar p;
Yürür O'nun a k nda, gece gündüz sar ar p.
Çok a lat p â k a k elinde Allah' m
A k yolunda m elâm et i ona görür m ünasip.
Mansur bir gün a lad , erenler rahm eyledi,
K rklar erbet içirdi Mansur'a de erini koyup
Mansur der " Ene'l- Hak' ; erenler i i do ru;
Mollalar der: " Do ru de il" gönlüne köt ü gelip
Söylem e " Ene'l- Hak" , " kâfir oldun Mansur" deyip
187
Kur an içinde budur" deyip, öldürdüler t a at p.
Bilm ediler m ollalar " Enel- Hakk' n m ânas n
Zahir ehline hâl ilm ini Hakk görm edi m ünasip.
Rivayet ler yaz ld , halini onun bilm edi,
Mansur gibi veliyi koydular dâra ac na as p.
" Sap k" deyip m ollalar eyh Mansur'u öldürdü;
" Kâfir" deyip öldürdüler üç yüz m olla sava p.
Külünü gö e savurdu, at p denize sald ,
Zevk denizi dalgaland , akt deniz kayna p.
t e o gün o derya eyledi feryad- figan
 klara Allah' m eyle cem alini nasip.
Rivayet t ir eriat , hikm et t ir hakikat ,
Mücevherdir t arikat , â klara m ünasip.
Alem halk y ld , Mansur deyip feryad eyledi
Mansur'un dost lar kald orada a la p
Tevbe eyle Hoca Ahm ed, ola Hak t an inayet ,
Yüz bin veliler geçt i s rr s rra ekleyip.
H KMET- 97
On sekiz bin âlem de hayran olan â klar,
Bulm ay p sevgilinin n sersem olan â klar.
Her an ba dönerek, gözü halka çevrilip,
" Hû- Hû" diye kavrulup giryan olan â klar.
Tut u up yan p kül olan, a k nda bülbül olan,
Kim i görse kul olan, m erd olan â klar
Yol üst ünde t oprak olan, gö üsleri parçalanan,
Zikrini söyleyip t em iz olan a lar olan â klar.
Him m et ku a n ba layan, yürek- ba r n da layan,
Feryad edip a layan, giryân olan â klar.
Bâzen yüzü sarar p, bâzen yolunda garip,
Tesbihleri yâ Habib ; dola an â klar.
Ahm ed sen hem â k ol, s dk n ile sâd k ol,
Dergâh na lây k ol, canan olan â klar.
H KMET- 98
Yol üst ünde ot urup yolu soran dervi ler;
Ahiret t en haber duyup yola giren dervi ler
Asâlar elinde, him m et ku a belinde,
Rabb im yad dilinde, Allah diyen dervi ler.
H rkalar solgun cüppe, gönlünde yüz bin gerçek
Biliniz, iki cihan göze ili t irm ez dervi ler.
Dervi Hakk n nazar eyledi i, zikridir gül bahçesi,
Hakk' n yâd s rlar , t am edepli dervi ler.
Günah m çok yol verm ez, dost lar derm an n bulm az,
Gözde ya n kurut m az ya akan dervi ler.
S rr ile söylerler, dile hikm et dizerler,
A k ile can gezerler rengi sar dervi ler.
t nefsini öldürür, k z l yüzünü soldurur,
Hoca Ahm ed kuldur, sat p yesin dervi ler.
H KMET- 99
Hakk kullar dervi ler hakikat i bilm i ler
Hakk'a â k olanlar Hakk yoluna girm i ler.
Hakk yoluna girenler, Allah diye yürüyenler
Erenler izini izleyip m em leket t en geçm i ler.
Evrenin övüncü Must afa, öyle dedi m erhaba,
Mirâc gecesi deyip fakr yolunu alm lar.
Gönül verm eyip dünyaya, el uzat m ay p haram a,
Hakk seven â klar ahaliden geçm i ler
Dünya benim diyenler, cihan m al n alanlar,
Kerkenez ku u gibi olup o haram a bat m lar.
Molla, m üft ü olanlar, yanl fet va verenler
Ak kara eyleyenler o cehennem e girm i ler.
Kad , im am olanlar, haks z dâva eyleyenler
188
O e ek gibi olarak yük alt nda kalm lar.
Haram yiyen hakim ler, rü vet al p yiyenler
Kendi parm a n di leyip korkup durup kalm lar.
Tat l t at l yiyenler, t ürlü t ürlü giyenler,
Alt n t aht a ot uranlar t oprak alt nda kalm lar.
Müm in kullar, sâd klar, s dk ile duranlar
Dünyal n sarf edip cennet hûrisini kucaklam lar
Kul Hoca Ahm ed bilm i sin, Hakk yoluna girm i sin,
Hakk yoluna girenler Hakk cem alini görm ü ler.
H KMET- 100
Ho gaibden yet i t i bir cem aat dervi ler
Bat n nda Hu derler s rr- pinhan dervi ler
Durm adan revan yürürler dursa t ekbir söylerler
Bulsa sohbet kurarlar ho sohbet li dervi ler
Heybeleri dolu bar t esbihleri " La ilahe illallah"
Hizm et eder her sabah bela çekicidir dervi ler
Heybeleri solgun cüppe gönlünde yüzbin derd
t e bu dayan ks z dünya göze ili t irm ez dervi ler
Heybeleri om uzunda asalar elinde
Rabbim yâd gönlünde Allah diye dervi ler
Aslen fakir olsalar varl k alem ini gezseler
Zâhir- bât n düzseler saadet li dervi ler
eyhler s r saklar hizm et ide ol zinhar
Peygam berden yadigar kalm lard r dervi ler
Kul Hoca Ahm ed m iskin ol m iskinlerden m ana sor
Dervi li i bil huzur Hû ku udur dervi ler...
H KMET- 101
Gariplikt e garip olan garipler
Gariplik halini bilen garipler
Sebep ile uzak yere gidince
Karde kadrini bilen garipler
Susay nca suya m uht aç olan
Diriyken a lay p ölen garipler
Kim se bilm ez gariblerin hali nicedir
Me er bilse garip olan garibler
Gariplik zor i t ir ey azizim
Kim o k ym et siz olur m iskin garipler
Gel im di Ahm ed kendine bak
Garipsin sen garip m iskin garipler
H KMET- 102
Sübhan Rabb'im ferm an eylese kudret ile;
 klar kavga eyleyip yürür olur.
Mah er yerinde figan eyleyip, ya n döküp
Ele kendini günahkar göst erip yürür olur.
Halk içinde rezil yürür, kendini bilm ez;
Cahillerin sohbet inden kaçm ay bilm ez;
O sebept en erenlerin kokusu gelm ez;
Gözde ya n dökerek yürür olur
 klar n Hakk kar s nda yüz nâz var
Nâra çekse, zerre aslâ kalm az, yanar
Oruç, nam az, t esbihleri Allah ;
Bat nlar n söyler k l p yürür olur.
Vah i gibi çöller içinde eyler vat an;
Sahralarda yolda lar karga ve çaylak;
Hacet de il â klara ba ve çem en;
H z r lyas yolda k l p yürür olur.
 klar n göz ya d r ba ve bost an;
Bülbülleri söyler devam l binlerce dest an;
D lar n bozup yürür, hane viran;
Hakk kudret ini söyleyerek yürür olur.
uursuz olup, yan p yürür m est ve hayran;
" Âllah" diye gözde ya , ba r biryan;
Nâra vurup feryad edip eyler figan
189
Allah zikrini niyaz eyleyip yürür olur.
Kadir Melik im kudret ile sulh eylese,
Cennet içine girer â k em r eylese,
Nara çekip, feryad edip vird eylese,
Mey içerek, sem a eyleyip yürür olur.
Gece gündüz a la daim a bir an dinm eden,
Dilden Allah yâd n söyleyip yorulup kalm adan
Gözde ya akm az aslâ ba r yanm adan;
Ya n al p t an k eyleyip yürür olur.
Muhabbet in Burak n binip yürüyen,
Öyle â k t arikat t e dola an
S r arab n içip ezelde ruhu kanan,
A k kap s nda seslenip yürür olur.
Cehennem e girse â k, perva eylem ez
Görüp, bilip m al ve m ülkünü ele alm az;
Huri, kö kler, g lm anlar göze ili t irm ez
Feryad edip kavga k l p yürür olur.
Kahhar Melik'im kudret ile nidâ eylese
Cem al için yananlar m , " gel gel" dese,
Göz ya n ak t arak feryad eylese
Ak l ve uurunu bilge eyleyip yürür olur.
Rahm an Melik'im rahm et i ile nidâ eyler;
Asi, câfi üm m et lerin halini sorar;
Mah er günü cem alini arm a an eyler
Can ve gönlünü feda eyleyip yürür olur.
Rahm an Melik'im rahm et i ile nida eyler
Hazin nida i it ip â k can yanar;
Saf saf olup â klar ba kald r r
A k kendini t ek eyleyip yürür olur.
Hakk' bulan divaneler uursuzca konu ur
Derd halini ort aya ç kar p yürür olm al
Makam lar yüce m akam Ar ' gözler
Halka kendini rüsva eyleyip yürür olm al
Yurt t an kaç p da çölünü eyleyince vat an
Çöller içinde yolda lar karga ve çaylak
Gider olsa çörek dikeni ona kefen
Türlü vah i hayvan yolda k l p yürür olm al
Böyle olm ay nca can dost unu bulm ak olm az
Bu yollar n kayg s çok acele olm az
Candan geçm eyince vahdet m eyini içm ek olm az
Mey içerek sem a eyleyerek yürür olm al
Canân bulan ki i özünü bilm ez
Alem halk t alip olsa kaç p gelm ez
Yüzbin nasihat ç olsa onun ö üdünü alm az
Yurda özünü rüsva eyleyip yürür olm al
Yüz bin â k yansa yak lsa olur m ut lu
Hakk zikrini her kim dese olur dost u
Mah er günü cem aline olur s rda
Can ve im an n feda eyleyip yürür olm al
Allah için can n veren bo a verm ez
ki cihan ona bost an asla ölm ez
Gerçek a n s rr gizlidir halk bilem ez
Gözya n t an k eyleyip yürür olm al
 k ölm ez kör olm az a k t aze
Halk içinde a z güler yanar gizli
Çöller gezip yollar yürüyüp " Hakk la- m ekan"
Hakk a k n yakararak yürür olm al
A k ba n gezen â k özünü bilm ez
Gece- gündüz m est ve hayran kendine gelm ez
Göz ist er kullara yak nl k duym az
Hakk vasl n m aksat eyleyip yürür olm al
Gerçek der t liler dert sizli i göze alm az
Zâhid- âbid m esleklerini dile alm az
Fayda görse a ks zlara bak ili t irm ez
190
Gerçek der t liye deva eyleyip yürür olm al
 klar n bildiklerini halk bilem ez
Huri, g lm an büt ün m elekler yan na gelem ez
" Sekahüm rabbihüm " i arzu eylem ez
Cem aline vefa eyleyip yürür olm al
Huri, g lm an " ent ahur" dan al p gelince
R dvan m elek kadeh sunup hürm et eyleyince
 klar gözünü yum up uursuz olunca
" Va üst üga" deyip içinde yürür olm al
Hakk t em a a eyleyip ona rahm et eyleyince
Kabir içinde nur yollay p efkat eyleyince
Yet m i bölük m elekleri yak nla nca
Lüt uf ve kerem arm a an eyleyip yürür olm al
 k yanar candan yanar Hakk sever
Allah için dünya kayg s n bo lar
Ba r n de ip ba t an aya a kana boyar
 k olup t ek eyleyip yürür olm al
Ey dost lar a k ehlinin servet i yok
Deva sorm ay n a k derdinin devas yok
Bu yollarda â k olsa dönü ü yok
Can bedenden ayr eyleyip yürür olm al
Bedeni büyük at e t e b rakan can ba ka
Hikm et okur t alip olur yet se söze
Kim i görse izini al p sürer göze
Ak l ve uurunu bilge eyleyip yürür olm al
Heveskar bedeni yansa can yanm az
O sebept en a k n de erine yet ip olm az
Erenler sohbet ine kaç p gelm ez
Zikir, dua riya eyleyip yürür olm al
Bu alem den ayr eyleyen Allah özünü
Ey üm m et ler Hakk Must afa'n n dedi i sözü
Mah er günü ayd n ola Hakk'a yüzü
Din yolunda ayd n eyleyip yürür olm al
 klar n diri ölen can ayr
Kanat ç rp p uçay m dese esirger Allah
Din gönlünü ayd nlat p t ut up olsa t am am
 klar a k n olup yürür olm al
 k olup hikm et söyledi Kul Hoca Ahm ed;
S dk ile i it ene yüz bin rahm et ;
m an arm a an eyler Allah' m , t âc ve devlet ;
 k gönlünü safâ eyleyip yürür olur.
H KMET- 103
Muhabbet in evki ile yâr ist e
Oruç, nam az Rabb im in farz olur.
Mah er yerinde adalet i ile sorar olsa.
 klar n bir Allah a arz olur.
Arz udur: Allah a bin im dad eder
" Halim i gör" deyip, ya n saç p feryad eder;
Nâra çekip m ah er yerini bay nd r eder;
 klar n gönlünün âh borcu olur.
Gerçek â klar daim a diri, ölm ü de il;
Ruhlar yeralt na girm i de il;
Zâhid âbid bu m ânay bilm i de il; ,
Gerçek â klar ahalinin H z r olur
Günahlardan korkup kendisi a lay p durur;
Mah er günü ne yapar m deyip kanlar yut ar
S rat adl güzergâht a ba uyu ur
Rabb'ine acizlik arz olur
Zerre a k kim e dü se, a lar eyler
Göz ya n ak t arak um m an eyler
Her ne bulsa, Hakk yoluna ihsan eyler
Cim rilerin dü m anl - bu zu olur.
 klar n ya yerine kan akar
Melekler her t araft an nurlar yakar
191
Gâfil olsa, "Haz r ol" deyip kendi bakar;
Gerçek â klar bu dünyan n süsü olur.
Dünya ehlinin âhiret t en korkusu yok;
Ruhu yaln z, im an- slâm yolda yok;
Tarikat yolunu a ran hiç korkusu yok;
Kulum der, dili ile a z olur.
Gece Allah, gündüz Allah dinm eden yürür;
Allah m um u, pervane gibi kendini vurur;
Leylâ- Mecnun, Ferhad- îrîn devrini sürer;
Hakk Teâlâ â klar n sevgilisi olur.
 k yansa, hâs sevgilisi ile yanar;
Saht eler yanm adan durur, candan doyar;
Gerçek â klar yand kça pür- nur olur
O sebept en m â ukuna nâz olur.
At e e koysa, at e t en yanm az â k ki i;
Yer ve gö ü bost an k lar akan ya ;
Allah dese, üphesiz parlar içi- d ;
Yak lm ak- yanm ak â klara adet olur.
Büt ün â klar y l p var r dergah na
Ya n saç p efgan eyleyip bargah na
Yedi cehennem dayanam az bir ah na
Rahm an Melik'im â klara hakim olur
Sulh eylese â klar kabul eylem ez
Huri- g lm an, cennet verse, göze ili t irm ez
Cem al dileyip ba lar n yerden alm az;
 klar cem al görüp râz olur.
 klar n yedi gö e ula r âh ;
Allah dese, yerle bir olur her günah ;
 klar n Rahm an Melik'im s na
Aziz ba ahalinin nezri olur.
 klar çok yand ran Hakk cem ali
Onun için dinm eden a lay p döker gözy a feryad
Vaad et t i i â klar görür O'nu
Hak cem ali göz ya n n bedeli olur.
 klar Hakkâ bak p nâra çeker
Melekler hediye eyleyip Hakkâ söyler;
evk arab n içen â k n evki art ar
Kar kl k- feryad ahalinin t uzu olur.
Can verici m eyden içen â k orada sult an;
Onun için Hakk yolunda can kurban;
Sabaha varsa, cem aline eyler konuk
K m evsim inde m ey içirse, yaz olur.
Gizli yürür kim i görse, â k eyler
Lut feylese, yalanc lar sâd k eyler
Hak t an korkan dergâh na lây k eyler
Zahiren görm ez, bât n içinde gözü olur.
 k yanar, halkt an kopar, Allah râz ;
 kl arzu k lan ehid, gâzi
Gerekli de il â klara ço u- az
Dam la ya Hakk Mevlâ m n nezri olur.
Delilik içinde ba n yaran n kan gider
Zikrini söylese, Allah kendisi Bir ve Var'
Seherlerde kan a lam ak kâr ve var ;
 klar her gün yüz bin gâzi olur.
Kul Hoca Ahm ed, m al yokt ur, ada ba
Sabaha ula sa, Rabb ine arm a an ya ;
Acz ve niyaz, k r lm l k eyledi i i i;
Kanl ya , sar yüzü özrü olur.
H KMET- 104
eriat t a m ür id olan garip kullar
eriat t an onlar m enzil al r olm al
Nam az na t it iz olan m üm in kullar
Cennet evini üm id edip durur olm al
Ölüm m ele i em ir ile can m alsa
192
A abey- karde herkes t oplan p t ut u up yansa
Yedi ad m at t kt an sonra kal r olsa
Münker- Nekir girip soru sorur olm al
Münker- Nekir girip soru sorar olsa
O at e li m zrak ile vurur olsa
Ba m yan p can m t enim at e e yansa
ncit ip can m dar kabirde yanar olm al
Dört yüz k rk dört peygam ber, m ürsel, nebi
Kalm ad bu cihanda geçt i hepsi
" Külli nefsin zaikat ül m evt " ayet i
Kur an içinde ondan haber verir olm al
eriat t an t arikat t an beyan oldu
Hakikat t an Kur an sözü kelam oldu
Bu cihana Muham m ed'in nuru doldu
O nur ile iki cihan ayd nlan r olm al
Muhabbet in pazar nda dolan r
 klar sevdalan p yürür olm al
Mah er yerini bozm as n diye kar t r p
Allah' na kar ç k p yürür olm al
Allah der e er ki kulum neylerse eylesin
Her ne eylese m elekler ikram eylesin
A ks z adam a k m akam n görüp yürüsün
Hakk kudret ini if a eyleyip yürür olm al
Gerçek â klar k yam et günü sorar devlet i
Hakk önünde aziz olan görür izzet
Huri- g lm an el ba lay p eder hürm et
Can ve gönlünü sevindirip yürür olm al
Ho devlet t ir velilikt e önder olsa
Adil olup bir m üm ini kad eylese
O kad büt ün halk raz eylese
Raz l kt an cennet evini al r olm al
Müm in kullar nam az k l p olsa uzak
O kulun rengi olur böyle sar
O hizm et i Hakk önünde olsa lay k
Huri k zlar kar lay p kucaklar olm al
Cahil kim se nam az n kadrini nereden bilir
Her nam azda im an ba t an t azelenir
" Es- salat " dese gafil ba n çevirip uyur
Gafillikden öm rünü yele sat ar olm al
Kul Hoca Ahm ed kulum desen ibadet eyle
K yam et in gelece ini yak n bil
Hakkâ yak n olay m desen ibadet eyle
badet eyleyen Hakk'a yak n olur olm al
H KMET- 105
Azrail birgün gelir iddet ile
S cak bedenden aziz can verm ek gerek
Be günlük geçici öm rü elden ç kar p
Çare bulm adan ahir bir gün ölm ek gerek
O ul- k z n a lay p kalsa feryad edip
Mal ve m ülkün burada kalsa a k n olup
Dü m anlar n sevinçlenir seni görüp
Boynunu sunup uzanarak yat m ak gerek
Miras diyerek ba - aya n ba layalar
S cak suyu ba dan döküp y kayalar
Dört t araft an yava yava t ut alar
Alt kar bezden kefen eylem ek gerek
Cenazeni büyük- küçük kald rsalar
Kabrist ana bak p seni yürüt seler
Yet m i yerde soru sorsa m elekler
Bir bir onun cevab n verm ek gerek
Ahalinin m ezar nda im aret i
Görün orada t ürlü t ürlü alam et i
Kabir adl k yam et pencer esini
Siyaset li eve var p girm ek gerek
193
Girip görsen karanl k yokt ur k
çi dolusu hasret dir at e li ayr l k
O gün sana kim eyleye sana yard m
Ta k yam et t an at ana kadar yat m ak gerek
Öm rün sonunda olacakt r bir gün t am am
Bu i ile git sen e er selam " yurdu"
Helali b rak p yem i olsan daim a haram
Azab n gidip orada çekm ek gerek
Kul Hoca Ahm ed t evbe eyle ölm eden önce
Al yana n kabirde yat p solm adan önce
Y lan- ç yan kabrin içine dolm adan önce
Kaza k lsa raz olup durm ak gerek
H KMET- 106
Kara gündür o saat ki dünyadan sefer eylesen
Kad n- evlâd, m al ve m ülkün hepsinden geçer olsan
Seni koym az ecel aslâ, ne kadar hükm ün geçerli olsa;
dare ile alem i e er alt n ve yakut eylesen
Muhass ld r ahaliye ecel t pk askerler gibi;
Gazap ile al r can n , ne kadar inlesen
Olm u t ur herkese ferm an ölüm ün erbet ini içm ek;
Kaç p ondan kurt ulm azs n, ne kadar ondan çekinsen
Ahalinin m ezar na var p bir bir t em a a eyle
Ölülerden ibret alm ak gerek ba r n kebap eylesen
Her zam an iyilik eyle, gidersin i bu dünyadan;
K yam et yüz suyuna gerek ci erini kan eylesen
Allah em rini t ut an olur o evliyâlardan;
Olursun evliyâlardan, riyâzet i çokça eylesen
Sevinm e m al ve m ülküne, kurut ur bu ecel sonunda
Kara yere girersin sonunda, ne kadar kâr ve kazanç eylesen
Hoca Ahm ed köt ülük ile hayat n eylem e zâyi;
Olursun Hazret e lây k, e er seherde ibadet eylesen
H KMET- 107
Gelin dost lar hep birt ikt e durup söyleyelim
Zikir bizi ayd nl a çeker im i
Zikri ile devam eden â klar n
Niyazlar günden güne art ar im i
Kim ki söylese Hakk zikrini ba r yan p
Göz ya n ya m ur eyleyip rengi solup
Öz yakas n yan ld m diye özü t ut up
Öyle â k s r arab n t adar im i
Bu yolun lezzet ini bilm eyenler
Öz yakas n t ut up t evbe et m eyenler
Dünyal na m a rur olup yürüyenler
Hayvand r, belki ondan bet er im i
A k sevdas kim e dü se evi viran
Gece- gündüz cem al ist eyip yürür hayran
A k yolunda gözü ya l ba r yan k
Tut kun olup özünü aray p yürür im i
Ey dost lar kabsab geldi karanl k
Üm idim var o Rabb im den hem ayd nl k
Târikat n pazar d r hem kuruluk
Niyazl kul girip sevda eder im i
Kul Hoca Ahm ed ibret al sed hezardan
Niyazs zlar nasip alm az o pazardan
Faz ll kda uzak kal r o nazardan
Cahil öm rünü de er siz pula sat ar im i
H KMET- 108
Gelin t oplan n zâkir kullar, zikr söyleyelim ;
Zâkirleri Allah üphesiz sever im i .
A ks zlar n im an yok ey arkada lar;
Cehennem içinde dinm eden devam l yanar im i .
Muhabbet li â klar Allah sevdi;
Onun için dünya derdini bo ad
Candan geçip, ya n saç p â k oldu;
194
Mah er günü cem alini görür im i .
 klar n gerçek dost una can kurban;
evki ile onu aray p eyler feryad
A k sevdas ba a dü se evi viran
Tut kun olup, onu aray p yürür im i .
 k olsan, gece gündüz dinm eden a la;
Pir- i kâm il hizm et ine belini ba la;
Yan p pi ip derdi ile gö sünü da la;
Da da giden visalini görür im i .
Hakk seven â klar buldu m urat ;
Saht e â k olup yürüm e, sabaha ay p
K l çt an keskin k l köprünün ad S rat ;
Yalan dâva eyleyen geçem eyip kal r im i .
 k olsan, yalan dâva eylem e sak n
Yalan dâva eyleyenlerden Allah bizâr
Kahhar Melik'im kahr eylese, ad Kahhar;
K yam et günü yüzü kara kalkar im i .
 klar gece a lay p seherde kalkar
S r arab n içen â k s rr ört er;
Her kim sö se, belki t epse, elini öper
Öyle erenler feyiz- fet ih al r im i .
Muhabbet t en haber alan can bilm ez;
Ba git se, yâri olm ad kça can bilm ez;
A k kelâm , zevk yem e i, ekm e i bilm ez;
" Hu" - " Hu" diye zikrini söyleyip yürür im i .
 klar n gözü ya l , ba r yan k;
Çekinm esi yok, ut anm as yok, yürür ç plak
Halk gözünde t oprakt an de ersiz, s rr gizli
Can ile zikrini söyleyip yürür im i .
Do ru yürüyen â klardan Allah râz ;
 k i i kolay de il; eylem e heves
Yalanc lar â k m der, Allah hakim
m an n de ersiz pula sat ar im i .
 kl n kolay i i, ba verm e
Mansur gibi kendinden geçip can verm e
" Mut u kabt e en t em ut u" t oprak olm a
 klar ölm eden önce ölür im i .
Sevda eylesen ahiret in sevdas n
Ba a alm a dünyan n kavgas n
Am el eyle cennet al m asivas n
Cennet alan cem alini görür im i .
Allah nuru kabrinin içini ayd n eyleyince
Firdevs cennet i gülü aç l p gül en eyleyince
Melekler kar s ndan kendini b rak nca
Bu alem in ayd nl ndan geçer im i
Büt ün ruhlar t oplan p gelince m übare e
Me gul olunca kut lulu a
Dua eyleyip döndükt en sonra kal nca t ek
Büt ün ruhlar dönüp bir bir kaçar im i
Yedi ad m geldikt en sonra Münker- Nekir
Heybet ile girip gelince eyleyip kah r
ki gözü at e gibi yan p acaip yanar
Nurunu görüp sayg eyleyip kaçar im i
Kul Hoca Ahm ed â k olsan, candan geç
Ondan sonra evk arab n doyas ya iç
Günah n hafif eyleyip burada uç
 klar cennet içinde uçar im i .
H KMET- 109
Tarikat e eriat siz girenlerin
eyt an gelip im an n al r im i .
bu yolu pirsiz iddia eyleyenleri
a k n olup ara yolda kal r im i .
Tarikat e siyaset li m ür id gerek;
O m ür ide it ikat li m ürid gerek;
195
Hizm et k l p Pir r zas n bulm ak gerek;
Böyle â k Hak t an pay al r im i .
Pir r zas Hakk r zas olur dost lar;
Hakk Taâlâ rahm et inden al r dost lar;
Riyâzet t e s r sözünden bilir dost lar;
Öyle kullar Hakk â yak n olur im i .
bu yola ey karde pirsiz girm e;
Hak yâd ndan bir an gâfil olup yürüm e;
Mâsivaya - ak ll isen- , gönül verm e;
Lânet li eyt an kendi yoluna salar im i .
Ey dost lar, hiç bilm edim ben yolum u;
Saadet e ba lam ad m ben belim i;
Mâsivadan hiç çekm edim ben dilim i;
Cahilli im beni rezil eyler im i .
eriat i, t arikat i bileyim desen,
Tarikat i hakikat e ulay m desen,
Bu dünyadan inci ve cevher alay m desen,
Candan geçen seçkinleri al r im i .
 k kullar gece gündüz aslâ dinm ez;
Bir saat i Hak yâd ndan gâfil olm az;
Öyle kulu Sübhan Melik'im ziyanda b rakm az
Dua eylese, icabet li olur im i .
Vah ne yaz k, geçt i öm rüm gaflet ile;
Sen ba la günahlar m rahm et ile;
Kul Hoca Ahm ed sana yand hasret ile;
Kendi kendisine kendisi yan p yak l r im i .
H KMET- 110
Kudret ile ferm an eyledi Mevlâ'm bize,
Yerde gökt e canl m ahluk kalm az im i .
Can al c eyledi Azrail i âlem üzerinde,
Aziz can alm ad kça koym az im i .
Ya m benim küçük olur deyip söyler idim ;
Her ne has l olsa, az deyip söyler idim ;
Türlü t ürlü dava i leri eyler idim ;
im di bildim , benim dedi im gibi olm az im i .
Dünya benim m ülküm diyen sult anlara,
Alem m al n say s z y p alanlara,
Yem e ve içm e ile m e gul olanlara,
Ölüm gelse, biri vefa eylem ez im i .
Ma rur olm ay n, ey dost lar m , e lenip
Gece gündüz yalan söyleyip, bo una yat p;
Can al c gelir im i bir gün yet ip;
Böyle yerde gâfil yürüse olm az im i .
Kul Hoca Ahm ed, ölece ini bile gör
Ahiret in haz rl n k la gör
Var r m deyip yol ba nda yürüye gör
" Ölüm m ele i" gelse, f rsat b rakm az im i .
H KMET- 111
Bu dünyada yarat lan m ahluklara
im di bildim , dirilik olm az im i .
Bu ölüm ün erbet idir ac arap
Büt ün alem içm eyip ondan kalm az im i
Yola ad m at san dost lar, az k al p,
Ecel gelse, az k gelm ez, sakal yolup;
Bu dünyan n m allar n haz r eyleyip
Rü vet versen, " ölüm m ele i" alm az im i .
Kervan e er göçer olsa, az k al r
Kâr ve zarar oldu unu orada bilir;
Az ks z yola giren yolda kal r
Yükünü yükleyip yola giren kalm az im i .
Yükünü yükleyip yola giren yi it olur;
K lavuzsuz yola giren a k n olur
Yolba ç s , yolu gören kervan olur;
Yol görm eden kervan ad m at m az im i .
196
Ecel gelse, az k gelm ez, sakal yolsan,
Sa a- sola can n parça parça versen,
Dünya için aziz öm rünü t am am eylesen
" Ölüm m ele i" gelse f rsat koym az im i
Bu dünyada padi ah m " deyip gö sünü geren
Hem önüne kürsü koyup haym e vuran
Nice y llar hayl u ha em , çeri salan,
Ecel gelse biri vefa eylem ez im i .
Nice binlerle çeri y an hanlar hani,
Bu sözlerin her birisi m âna hazinesi
Vefas yok, vefas zd r dünya, t an ;
Gâfil insan görüp ibret alm az im i .
Bu dünyada yörük at a biniciler,
Sava gününde yi it lik eyleyiciler,
Elm as- çelik k l ç ku a n ku an c lar,
Ecel gelse, be ve han koym az im i .
Bu dünyada t abibim deyip iddia eyleyen,
ddialar yanl t r, sözü yalan;
Ahalinin hast al na derm an eyleyen
Ecel gelse, derm an n bilm ez im i .
Kul nice ya ya asa, ölm esi var;
Görür göze bir gün t oprak dolm as var;
Bu dünyada sefer k lan n gelm esi var;
Ahiret e sefer k lan gelm ez im i .
Dirilikt e din nevbet ini iyi vur
Ahiret in gere ini burada haz rla
Kul Hoca Ahm ed im an üzere t ayyib ol
m an ile varan kullar ölm ez im i .
H KMET- 112
" Külli m en aleyha fan" ayet inde
Bir Allah dan ba ka m ahluk ölür im i
srafil Sur u al p üfledi inde
Kabirden yeni deri giydirilerek yanar im i
Elli bin y l kabir ba nda durdu unda
Ondan sonra Arasat a sürdü ünde
Yal n ba ve ç plak ayak yürüdü ünde
Adem o lu deli gibi olur im i
Önce hesap eyleyince t aharet den
kinci hesap eyler nam az ndan
Üçüncü hesap eyler helal- haram ndan
" Ben- ben" diyen a k n olup kal r im i
Hesab yap p yürüt ünce m ah ere do ru
Ahali ad m at nca çaresiz hepsi
Apaç k orada görünce cehennem at e ini
" Am an" diye ç r arak durur im i
Büt ün üm m et yüzyirm i bin saf olunca
Et raflar nda m elekler saf t ufunca
" Eyne lm efer" nidas n ula t r nca
Kaç p kurt ulm ak olm az deyip söyler im i
O vakit de ça r gelince " Vem t azül yevm "
O günde korunak olunca nam az- oruç
Akl n ve uurun gidip orada kalm ay nca idrak
Dil suskun olup konu am adan kal r im i
Büt ün halklar Adem At a ya do ru ard nca gidince
" Ey babam z im di bizi kolla" deyince
" Ruhsat yok, benden geçt i evlat " deyince
" brahim 'e gidelim " deyip söyler im i
brahim 'e gidip söyleyince Adem At a
" efaat eyle bunlara sen hepsi hat a"
O da der " Sizden yak n Adem At a"
" Musa t araf na gidelim " deyip söyler im i
Musa deyince " - Rabbi erini- " dedim o gün
Acizlikt en ç kt m yokt ur i t e bugün
Gidelim Muham m ed'e olup m ahzun"
197
Hepsi Hazret e do ru gider im i
Musa deyince " Ya Muham m ed ayak bas
Üm m et lerin cehennem içinde yok oldu"
Muham m ed de iba eyleyip durunca o an
Musa b rakm ay nca birlikt e var r im i .
Tac n al p k s p koyup ar alt nda
Feryad edip a lay p durunca i t e o günde
" Ya Kadir, Ya Gafur" dedi inde
" Ya Habibim ba n kald r"deyip söylerim i
Al p gel üm m et ini dergah m a
Ba lay m hepsini ben sizlere
Dahil eyleyim hepsini cennet im e"
Böyle diyerek Hak t an nida gelir im i
Zahid, abid, has kullardan, alim leri
Al p gelince dergah na i t e bunlar
Rabbim der ki " Ya Muham m ed asiler hani?"
" Asi lay k de il" deyip söyler im i
Âsi- cafi lay k" deyince " rahm et im e"
Yine der " Dahil edeyim ben onlar cennet im e
Günahlar n ba lay m hepsini sana"
Rasul m em nun olup gelir im i
Musa ile Râsulullah yürüyüp gelince
" Asi- cafi üm m et lerim ! Yürüyün" deyince
" Günahlar n z affeyledi Kadir, Hayy"
Cennet içine önden gelip girer im i
Kul Hoca Ahm ed k yam et t en söyledi bunu
Hikm et eyleyip ahaliye yayd bunu
Ulu ulu kit aplardan söyledi bunu
Okuyandan dua t alep eder im i
H KMET- 113
" La ilahe illallah" diyen kulun a z ndan
Bir ye il ku olarak uçar im i
Kanat lar dokunm u inci yakut dan
Kanat lan p ar t an ar a uçar im i
O ku a kudret ile bin dil verince
Büt ün dillerde o kulu Hakk dan ist eyince
Rabbani çengelini vurup yolunca
Gece- gündüz âffeyle" deyip söyler im i
Ey dost lar o ku un gerçe ini
Ben söyleyim siz dinleyin beyan n
Çok cahiller bilm ez o ku un de erini
Elini t ut up cennet içine girer im i
O ku der asla dinm eden ben bir zam an
Ta verm ese Kadir bana em niyet yurdu
Hiç kalm ay nca bu gönülde zerre üphe
Ondan sonra karar bulup konar im i
Oruç t ut up nam az k l p t evbe eyleyen
Seherlerde kalk p Allah diye kulluk eyleyen
eyhlerin hizm et ini t am am eyleyen
Öyle kullar Hakk cem alini görür im i
Bu Yesevi Miskin Ahm ed hayran kal p
" La lahe illallah" dile al p
Hakk zikrini can ve gönlüne vas l eyleyip
Uç ku u m ekans zl kt a görür im i
H KMET- 114
Allah yad nurunu kim e arm a an eylese
Nefs, hevâ, ben- benlikt en kal r im i
Kul e er zâkir olup Allah dese
Tut m u gönül pas n giderir im i
" Fezküruni ezkürkum "i it ip nida
Zikrini söyleyip em rini t ut up m ü ahede
Girip kabre çekip t ürlü m ücahede
 k canlar s r arab n içer im i
 klara olup Hakk n inayet i
198
Bât n içinde aç l r ke if ve keram et i
Dillerine saç p her an Hakk rahm et i
Fani olup m asivâdan geçer im i
S rlar ke feder olup bât n gözünü aç p
Hakk â k bu dünyay t erkedip kaç p
Nefs- heva gözünü oyup boynunu kesip
Mahvolup eyt an ondan kaçar im i
Bildi im di Kul Hoca Ahm ed a kdan anlay p
Candan geçip bu yola gönül ba lay p
Eyvah öm rüm zayi geçt i diye a lay p
Pi m anl n ac s ndan uçar im i
H KMET- 115
Arif â k evki ile k yam et günü
Allah'a konu up cevap verir im i
Bu alem de çekt i i cefa ve eziyet leri
Gö sünü yar p Hakk kar s na koyar im i
Bu alem de eyledin beni halka rüsva
Cem alim i göst ereyim deyip eyledin t ut kun
Alem halk n dü m an eyleyip sald n kavga
Allah'a gidip arzeder olur im i
Cem alim i arzu edersen gece yat m a
Bu dünyan n lokm as ndan zerre t at m a
Halden sorsa cahillere s rr sat m a
Böyle erler feyz ve fet ih al r im i .
Cem alim i t alep edersen ar a bak
Ar üst ünde ah n ile at e ler yak
Üm m et olsan Muham m ed in kap s n çal
Sübhan Melik'im gerçek â klar s nar im i
it ince â k raks ve sem a edince
Yedi gökt en m elekler y l p gelince
Ar , Kürsi, Levh- i Mahfuz, kalem feryad eyleyince
Yer hareket lenip Hakk a a lar im i
Ey yer ve gök â klardan çekinin
At e li ah ç kar olsa haz r olun
Gö e bak p feryad et se k orkup durun
Bir " âh" çekse alem yerle bir olur im i
Gerçek â klar zay f olup selam edince
Kudret ile perde öt esine onlar al nca
Cem al için yananlar m " gel- gel" deyince
Lüt fun görüp gerçek â klar diler im i
Saf saf dizilen â klara nidâ gelince
Yüz yirm i bin â k t ek saf olunca
" Cennet im e gir" deyip Allah' m dan nidâ gelince
Cennet e girm eden cem alini görür im i
Nidâ gelince m eleklere zincir vur
Zincir vurup m ah er yerine al p yürü
Cem al için yananlar m belli eyle
 klar kendinden geçip yürür im i
Dediklerini yap nca â k cem al görünce
Vas l olup m ah erde devran sürünce
Feryad ndan yedi cehennem kar p yan nca
Melek gelip ona sayg göst erir im i
 klar n heybet inden m elek kaç nca
Korkup gidip cehennem içine at e ler saç nca
Vehim ile zakkum zehrini doyas ya içince
Kudret ine hayran olup kal r im i
Meleklerinden a çok ey habersiz
Bir " ahh" eylese alem olur alt n ve m ücevher
Zâhid, âbid, sâliklerin a k bet er
A ks z adem vallahi yolda kal r im i
Kul Hoca Ahm ed cem al aray p fakir ol
Geç çoluk- çocu undan ayr kal
Allah hakk bunlar dü m an, uzak ol
Ayr kalan cem alini görür im i
199
H KMET- 116
Her ki i görse cem alin dünya i ini berbat eder
Gece- gündüz dinebilm eden Allah n yad eder
Kim O nun yolunda olsa Hakk onun gönlündedir
Her nereye git se o yari ile kanat lan r
Ke ke ben daim a senin yad n ile olsayd m
Bak n yüzbin benim gibi kulunu azad eder
Marifet m eydan içinde bu gönlünü ad edip
Dünyas n t erk eyleyenler Hakk ile sevda eder
Arif odur olsa â k halkada yer alarak
Yard m n dileyip o m ür idi kalkan eder
Ne ho , ilginç, gaript ir Hakk' n i leri
Birisini konu kan eyleyip birisini dili t ut ulm u eder
Gör bu dünya için çok cefalar eylesen
Sonu hiç; bu dünya yer ile yeksan eder
Gece- gündüz arzu eylesen O nun cem alini
Saf eyle bu gönlünü birgün m aksada erdirir
Ey Kul Ahm ed sen yürüyüp gam l gönülü avla
Gönül ehli olan ki i gam l gönülü ad eder.
H KMET- 117
Melam et arab ndan içen cem aline bat t ya
Mür id elinden m ey içen nurlar na bat t ya
Ak yüzlü ile kara yüzlü çok görm ü t ü devran
Him m et eyleyip at aya köpek görünüm lü oldu ya
brahim den üphe eden at e yak nca gül aç lan
nanm azsan gelip bak görüp bilip dedi ya
eyt an yoluna giren; Ahm ed'e t a lar at an
Topra n alt nda t ek ba na yaln z olup yat t ya
Evliyaya yet i enler dünyas ndan geçenler
hlâs l kul halk içinde m urad na yet t i ya
Kul Hoca Ahm ed özünü bil günah n haz r k l
Gaflet ile yat m a eyt an benden kaçt ya...
H KMET- 118
Gerekli de il a k derdine deva sorm ak
Viran edip gidenim i devas yok
Can n incit ip ya n ak p akl n gidip
A k derdinden dost lar ac belas yok
Her kim yanar cana al r a k n at e ini
Can yansa uzuvlar ndan ç kar dum an
Ba r onun param parçad r yokt ur büt ün
Halka zahiren görünüp duran yaras yok
Candan geçm eyince bulm az her kim canân n
Görüp him m et eylem ek gerek pervâneyi
Görüp bilip at e e vurdu öz can n
Kâr- zarar ile asla çekincesi yok .
O kadar yürüdün o kadar durdun ey habersiz
Nefis- eyt an i lerinden eyle endi e
Bizden önce dilim kervan k l nca sefer
Söyleye gider bu dünyan n vefas yok
Deyip geçen erenlerden yolu soras n
Seherlerde erken kalk p dört dövünesin
" Hû" sohbet ini kuran yere özünü vuras n
Yola giren erenlerin hevas yok
Kul Hoca Ahm ed söyledi dost lar i it in bunu
Kaf da gibi t a lar de se ç km az sesi
Kim e söyleyip kim e a lay p a k derdini
Vallahi- billahi a k derdinin devas yok...
H KMET- 119
Ey gönül i ledin günah asla pi m an olm ad n
Sufiyim deyip laf edip yarin t alibi olm ad n
Yaz k öm rün geçt i bir an giryan olm ad n
Sufi- nak oldun veli, asla m üslüm an olm ad n
Sufilik öyle m idir daim a i in gaflet ile
Tesbih t anesi elinde dillerin g ybet ile
200
" Çilpeç sellesi" vurursun köt ü nefs izzet ile
Sufi- nak oldun veli asla m üslüm an olm ad n
Sufi olsan saf ol ki suç ve isyan olm as n
badet - t akva eyleyip gönlün peri an olm as n
Can ve gönülde a la ki m ah erde yalan olm as n
Suf - nak oldun veli, asla m üslüm an olm ad n
Suf lik art d r geceleri kalk p kan a lam ak
Her cefaya sabrederek belini sa lam ba lam ak
Allah ist eklisi olup her iyi sözü söylem ek
Sufi- nak oldun veli, asla m üslüm an olm ad n
Ey sufi ibadet eylersin hepsi kibir ve riya
Can ve gönül dünyaya m a rur dillerinde ah- vah
Can verirken olaca n im an nurundan ayr
Sufi- nak oldun veli, asla m üslüm an olm ad n
Suf olm ay p neylesin evde yapacak i i yok
Suf lik iddias eder halka verm e e a yok
Ah- vah derler yine gözünde dam la ya yok
Sufi- nak oldun veli, asla m üslüm an olm ad n
Suf olup nefs için her dem kap ya bakas n
Adak al p geldi m i deyip her dem ki iye bakars n
Allah n lanet ini boynuna her dem t akar s n
Sufi- nak oldun veli, asla m üslüm an olm ad n
Suf yim deyip söz edersin söz ve figan n hani
A k- surh ve gözünden akan kanl ya n hani
Mükem m el m ür id- i kâm il yol göst ericin hani
Sufi- nak oldun veli, asla m üslüm an olm ad n
Ey sufi gam s z yürürsün t esbih t anesi al p
Dünyaya m a rur olup din i ini arkaya at p
Kork im di kork im di Allah a yalvar p
Sufi- nak oldun veli, asla m üslüm an olm ad n
Sufi olup m al alm ak için eyledin sava
Zâhirin sufi gibidir bât n n uygun de il
Ey habersiz, ey habersiz m ahcupsun ezel gününden
Sufi- nak oldun veli, asla m üslüm an olm ad n
Tesbih t anesini al p halk gözüne iyi sufisin
Köt ü nefsin önünde t ersa, cühûdun birisin
Kulluk eyleyin Hakk'a yoksa segi kufisin
Sufi- nak oldun veli, asla m üslüm an olm ad n
Ey sufi öz t avr na yaln z Allah'a kulsun
Asl na baksan e er alem içinde birsin
Günahkar ve hat al hem asi ve m ahcupsun
Sufi- nak oldun veli, asla m üslüm an olm ad n
Ey sufi k ld n m uhabbet davas n divane ol
Mal ve m ülk evbarkdan geç ve ilgisiz ol
Kim Allah diye söylese bin dönüp pervanesi ol
Sufi- nak oldun veli, asla m üslüm an olm ad n
Ey sufi a k davas n eyle her eyden bizar ol
Uykuyu eyleyip haram geceleri kalk p uyan k ol
Derdi yok dert sizi görsen kaç ve uzak ol
Sufi- nak oldun veli, asla m üslüm an olm ad n
Ey Ahm ed sen sufi olsan sufilik kolay de il
Hakk Rasulü sufi olup dünya m al n sevm i de il
Dünyay seven ki i üphesiz bilin insan de il
Sufi- nak oldun veli, asla m üslüm an olm ad n...
H KMET- 120
 kl n davas n güden ki i
Ma uk'undan zerre gafil oldu u yok
A k incisi dipsiz deniz içinde gizli
Candan geçm eyince o inciden ald yok
nci al r dalg ç e er candan geçse
Tut kun olup a k arab n her kim içse
Nice aylar nice günler e er geçse
A k n gülü aç l p asla soldu u yok
 k olup bulay m desen Hakk' n yolunu
201
Saklayas n sen a k ba nda s rlar n gülünü
S k nt ile s nar im i iyi kulunu
Gerçek a n ondan günlünün kald yok
S k nt n n deryas nda çalkalanas
lim ve am el, söz ve i ler evk ölgüsü
Bu denize kim girerek kim ç kas
 k kullar n m a u undan kald yok
Kul Hoca Ahm ed kabul eyledi gizlili i
Kabul eyledi a k at e inde yanm akl
Can n verip sat n ald yanm akl
Gerçek sözüm dür asla onun yalan yok...
H KMET- 121
 k ki iler geceleri yat m asa iyidir
Her derd ve elem gelse feryad et m ese iyidir
Ba n yar p kana boyay p eylese sit em ler
Vurdu bana diye zalim e söz kat m asa iyidir
Dervi olarak halk içinde t esbih çevirip
Sufi olarak alem e özünü sat m asa iyidir
Geçen sufiler halk gözünden yürüm eyip kaçt
Hakk' dileyen halk içinde yürüm ese iyidir
Her yerde Allah haz r ve naz r eylet irler
Bo yere ot urup Hakk' uzak et m ese iyidir .
Sufi olarak saf ol ey Allah' n kulu
Sufi olup o yalan dem i geçm ese iyidir
Allah dese eylese gizli say s z bidat
Öyle sufiler oruç, nam az k lm asa iyidir
Her kim i öz yolunda eyleyince t ut kun
Sevgilinin divanesini ay p et m ese iyidir
Hakk t an yanlar özgeleri asla t an m azlar
Allah dem eyen olsa onun ölm esi iyidir
Sufi olas n hay u heves eylem e asla
Köpek nefsi için kullara kan t ut m asa iyidir
Rezzak dedin verdi sana r z k ve nasip
eyt an sözüne kul kulak asm asa iyidir
Hakk'dan i it ip söyledi bunu Miskin Ahm ed
Gerçek ba l s n n sinesinden git m ese iyidir...
H KMET- 122
Ey dost lar a k dalg ç olm ay nca
Vahdaniyet deryas na girse olm az
O deryan n gevheridir Hakk visali
Candan geçip girm eyince görse olm az
Him m et kem erini can beline sa lam sarm ay nca
Masivan n m uhabbet ini özden salm ay nca
Gözya n niyaz eyleyip yakar n söylem eden
S rlar yolunu m erdlerden bilse olm az
" Yuhibbuhum " arab n içm eyince
" Ve yuhibbunehu" libas n giym eyince
Riyazet in boynunu bo m ay nca
Hakk cem alini m urad nca görse olm az
" Lim â Allah" m akam na varm ay nca
" En t em ût u" saray na girm eyince
" Fenâfillah" deryas na bat m ay nca
" Bekâbillah" gevherinden alsa olm az
eriat n kisvesini giym eyince
Tarikat n Burak' na binm eyince
Cezbe ve co ku alem ine git m eyince
Hakikat n m eydan na girse olm az
Mert lerin m urad d r Hakk n cem ali
Hakk n cem ali gerek olsa ol uykusuzlardan
Kul Hoca Ahm ed seher v akt inde dök gözya
Uykusuz olm adan Hakk cem alin görse olm az...
H KMET- 123
Muhabbet in deryas na bat m ay nca
Ey dost lar m a k m ücevherini alsa olm az
202
Tan at ana kadar feryad edip a lay p inlem edikçe
Sarraf olup a k derdini bilse olm az
A k derdini bilen ki i dünyay bulur
Erenlerin izin al p dinm eden öper
Muhabbet in evki ile ya n döker
Ya akm ad kça riyazet t e solsa olm az
Hakk'a â k dervi leri sengi m ahek
Bu alem de yerle m ez fele in can
Nefsi ölü gönlü diri sanki m elek
Böyle olm adan s rdan nasip alsa olm az
Candan geçip ba oynam adan halis olm az
Diri ölm eden örnek diye do ru söylem ez
Hakikat n ah ile niyaz edem ez
Halis olm adan dünya derdini koysa olm az
hlâs gerek ey t alib â k olsan
Candan geçip s k nt çekip sad k olsan
Ondan sonra dergah na lay k olsan
Lay k olm adan cem alini görse olm az
 klara derd ve bela afet gerek
Hakk'dan yak narak can verm e e rahat gerek
Melam et e, ihanet e t akat gerek
Takat eylem eden Hakk'a â k olsa olm az
A ks zlar gördüm dost lar a k n yürür
Müm inim deyip im anlar viran yürür
Mah er günü cem al görm eden sersem yürür
Pir- i kâm il nazar eylem eden görse olm az
 klar s k nt ist er candan ikayet çi
Oruç, nam az, t esbihleri Allah
Dinm eden yanar ibadet leri Hak sen cem al
Yar ist em eden kulunum deyip dursa olm az
Tarikat n evki, zevki yak lm ak yanm ak
Hakk'dan kaçan soysuzlardan kaç p uzakla m ak
Yüz bin t ürlü cefa de se boyun sunm ak
Boyun sunm adan a k pazar n kursa olm az
Cahil kim deyip sorsa söyleyin habersizler
Hakk'dan korkm adan soysuzlar sorup arar
Ayet - hadis beyan eyleyin kesin sözler
Hem dem olup cahil ile dursa olm az
Sak n sak n kaç p yürü olsa cahil
Hakk' n zikrini söylese her kim odur m ert
Can cana ba lasa odur hoca
Vursa, çeki t irse o azizden kaçsa olm az
Mübarekt ir o azizden pay al n z
Aray p dergah n n yolunu sürün
Yol göst erse can ve gönülü berbad verin
Berbad verm eden a k yoluna girse olm az
 klar n halk içinde s rr gizli
Ah serdi gö e ula r solgun rengi
Gözü ya l ba r yan k evi viran
Böyle olm adan Hakk yolunu bilse olm az
Kul Hoca Ahm ed zahid olm a â k ol
Bu yollarda yaln z yürüm e sad k ol
Leyla- Mecnun, Ferhat - irin, Vam k ol
 k olm adan Hakk cem alin görse olm az...
H KMET- 124
Marifet in m inberine binm eyince
eriat n i lerini bilse olm az
eriat n i lerini t am am eylem eyince
Tarikat n m eydan na girse olm az
Tarikat da t ürlü adab bilm eyince
Nefsi ile m uharebe k lm ay nca
A k yoluna özünü lay k et m eyince
Hakikat n s rlar n bilse olm az
eriat t a m aksat odur yola girm ek
203
Tarikat t a m aksat odur nefsden geçm ek
Hakikat t a aziz can feda eylem ek
Candan geçm eden a k arab n içse olm az
Kâm il olm adan " eyhim " diye iddia eden
Kendi yapm adan halk içinde vaaz edip söyleyen
Sözü yalan dünya için am el i leyen
Dünyay b rakm ay nca " Hal" ilm ini bilse olm az
Erenler bu yola ad m at t
Mücahede derdi ile am el eyledi
Müka efe bat n içinde m alum oldu
Böyle olm ay nca dergah na yet se olm az
Ne i t ir erim diye iddia eylem ek
Seccadeyi halk içinde Tur'a koym ak
Kendisi bilm eden bu m ânâya nefsini vurm ak
Dalg ç olm adan inci- cevherini alsa olm az
Vahdaniyet gem isinin s rr n bilm eden
A k- s rlar sözlerinden haber alm adan
Tecrid- t efrid i lerini t am am eylem eden
O t evhidin m eyvesinden alsa olm az
Kul Hoca Ahm ed t ecrid- t efrid üm id eyle
Must afa n n sözlerine am el eyle
Tevbe diyerek geceleri görüp a lay p inle
A lay p inlem eden cem alini görse olm az...
H KMET- 125
Dost lar na açt m Rabb'im cevherini
Kolayl k ile o cevherden alsa olm az
Cefa çekm eden m ihnet çekm eden hizm et k lm adan
Bu Pir'in saray na girse olm az
 k kullar kaft an giyip Burak biner
Huri ve hizm et çiler sa ve solu m elekler
O Burak'a bak p orada hayran kal r
 k olm adan o Burak â binip olm az
Rahm an Melik'im rahm et eyleyip girdir yola
Rahm et inden m üj de ver asi kula
Yoldan a ran kullar n koy yola
K lavuzsuz bu yola girse olm az .
Muhabbet in denizine göm ülüp bat
 klar n sohbet ine özünü kat
Muhabbet in pazar na özünü sat
Özünü sat m adan Hakk rahm et in alsa olm az
Erenlerin izini aray p yola girsen
Geç fani dünyadan gerçek kul olsan
K lavuzsuz bu yola girer olsan
Aray p onu bulm ad kça girse olm az
Muhabbet in deryas na aç gözünü
Tevbe eyleyip Hakk yoluna al özünü
Muhabbet in deryas na sal özünü
Tevbe eylem eden bu sev day güt se olm az
eriat n m eydan na özünü koym adan
Tarikat n bahçesinde dola m adan
Hakikat n deryas ndan cevher alm adan
Marifet adab n bilse olm az
Kul Hoca Ahm ed Hakk yolunda dur daim a
 klara derm an ver devam l olarak
 klar n arzusudur selam yurdu
 k olm adan selam yurduna girse olm az...
H KMET- 126
A k davas n güden â k giryan olur
Bu dünyan n gurbet inden ölse olm az
uurunu kaybedip onun ba r yan k olur
Haya gidip perdesini dürse olm az
Bu dünyan n e lencesinden geçen ki i
Ba bo yürür dinm eden akar gözden ya
 k olup a k n yürür yaz ve k
204
Vah i gibi elden ç kar yürüse olm az
Gece- gündüz gözde ya p nar eyleyen
Feryad edip seherlerde â k olan
Ba r n de ip dört dövünüp feryad eden
Böylesi erin dergah ndan git se olm az
Gece kalk p yürüm eden, durm adan a layanlar
A k at e ine yürek- ba r n da layanlar
Rüsva olup s rdan m anâ anlayanlar
Halk içinde rüsva olup yürüse olm az
Allah zikrini deyip yürüyerek a layan
Gözden ya n ak t arak devam eden
Sersem olup t anla beraber yürüyen
Öyle erden ayr olup yürüse olm az
 klar her zam an devam l , Allah' arar
Zahiri b rak p bat nda ar gözler
Taliplere ayet - hadis sözlerini söyler
S r sözünü cahillere söylese olm az
Nereye git se a k pazar n orada kurdu
Leyla- Mecnun bu dünyan n devrini sürdü
eyh Mansur " Ene l- Hakk" deyip kavga eyledi
Vefa eyleyen erenlerden yansa olm az
S rdan anlam duym ayanlar yabanc d r
O â klar m ekan viranedir
Nereye git se evde i sevgilidir
Geceleri kalkm ay p a m deyip yürüse olm az
Dalg ç olm adan m ücevher için denize dal nm az
Candan geçm eden, dalm ad kça asla al nm az
Bir dam laya kanaat et m eden o inci olm az
Kanaat et m eden evk arab n içse olm az
Kul Hoca Ahm ed kabir içinde m akam t ut m ay nca
" Fenâfillah" m akam ndan a p geçm eyince
Pir- i kâm il in dam las ndan yudum yut m adan
" Li m e Allah"m akam na erse olm az...
H KMET- 127
Allah yâd n söyler kullar m âna ile;
Mânas za aslâ kulak salm az olur.
Allah diyen â k kullar daim a- devam l
Hakk yâd ndan zerre gâfil olm az olur.
Hakk yâd ndan zerre gâfil olm ayanlar,
Yat sa, kalksa, Hakk zikrini b rakm ayanlar,
Vallah, billah dünya haram , alm ayanlar,
Kabir içinde o kul asla ölm ez olur.
Mârifet in bost an nda can n veren,
Muhabbet in m eydan nda ba oynayan,
Hakikat in denizinden cevher alan
Dalg ç gibi o denizden ç km az olur.
Erenleri o denize dald , bat t ;
Gece gündüz dinm eden bir an, zikrini söyledi
Ölm eden önce can ac s n n, zehrini t at t ;
Ahiret haz rl klar n koym az olur.
Gâfil olm az Hakk yâd ndan geceleri t am am ;
Helâl lokm a t alep eyler, yem ez haram ;
Dervi gerek i bu s fat ile daim a
Kul olarak kullu undan caym az olur.
Kul olarak kulluk eyler Rabb ine
Tenini, can n esirgem ez o Mevlâ's na;
Sabreder olup um ut t ut ar vaadine
Cefas ndan gerçek â klar dönm ez olur.
Cefa çekm eden â k olm az, dinle gâfil
Cefa çekip sabreder ol, olm a cahil;
Râz olup kulluk eyleyen olur ak ll
Cahil insan birbirinden ayr lm az olur.
Kulum diye Hakk em rini k lm ayanlar
205
Kudret ini görüp ibret alm ayanlar,
m an- slam kurallar n bilm eyenler
Ulu günde k z l yüzlü olm az olur.
Hak yolunun evki çokt ur bilenlere;
Korku ile ula o ölenlere;
Kolay görünür yolu daim a yürüyenlere;
Böyle kullar kabir azab n bilm ez olur.
Kul Hoca Ahm ed, Allah de, ya n aka
Giden ârif him m et eyleyip elini t ut a
Rahm et i gelse, Rahim Mevlâ'm rahm et eyleye
Allah kulunu aslâ kay pt a koym az olur...
H KMET- 128
Ey dost lar bu yollar n ukbas çok
Geçse olm az Pir hizm et ini k lm ad kça
Yüz bin bela, s k nt , afet t ehlikesi çok
Duysa olm az Pir hizm et ini k lm ad kça
eriat s z t arikat a geçm ek olm az
Hakikat s z m arifet e yet m ek olm az
Pirsiz asla evk arab n t at m ak olm az
Tadsa olm az Pir hizm et ini k lm ad kça
Cahillere m ana s rr n deyip olm az
nci, m ücevheri ucuza sat m ak olm az
Edhem gibi dünya kayg s n yet m ek olm az
Yet se olm az Pir hizm et ini k lm ay nca
S rs z yüzbin ibadet eyledim yoldan a t m
Yol göst ericisiz yola girip a r p kald m
Pir- i kâm il nazar eyledi nefsden sezdim
Sezse olm az Pir hizm et ini k lm ad kça
Vah neyaz k duym adan kald m öm rüm geçt i
Nefs- heva ort aya al p beni yut t u
Allah'a ükürler Pir- i kâm il elim den t ut t u
Tut sa olm az Pir hizm et ini k lm ad kça
Vallahi, Tallahi, hay r Billahi s rs z olm az
S rs z yüzbin ibadet eylesen m akbul olm az
Ne kadar desem habersizler bunu bilm ez
Bilse olm az Pir hizm et ini k lm ad kça
Candan geçm eyip, ba oynam adan yola ilet m ez
nanc n t am olm asa elinden t ut m az
Taliblerden git se heves, kudret olm az
Geçse olm az Pir hizm et ini k lm ad kça
Ey t alip ölm eden önce öledur
yilerin aya n n t ozu oladur
Toprak olup feyz- fet ih aladur
Alsa olm az Pir hizm et ini k lm ad kça
Hakikat n yollar nda yüzbin t ehlike
Belini ba lay p yola giren sonunda ula r
S r e i ine ba vuranlar m urat bulur
Bulsa olm az Pir hizm et ini k lm ad kça
Murad na yet eyim desen olas n uykusuz
Çoluk- çocuk, ev- bark ndan olas n ikayet çi
Sonunda bir gün göst erecekt ir sana cem al
Görse olm az Pir hizm et ini k lm ad kça
Allah de ki can n yan p at e ler ç ks n
" Hû" dedi inde kem iklerin hepsi k r ls n
Ba r n de ip dala n i ip eriyip aks n
Aksa olm az Pir hizm et ini k lm ad kça
Bu yola ad m at an candan geçt i
Kalb zikrini diye diye gö sünü de t i
Ondan sonra Sevgili bak p kap açt
Açsa olm az Pir hizm et ini k lm ad kça
Yüzbin dua deyip a lay m sana Allah
H rs ve heva, ben- benlikt en eyle uzak
Lut feylesen ben- benli i eyleyim t am am
Eylem ek olm az Pir hizm et ini k lm ad kça
206
Rahm an Melik'im rahm et ine lay k eyle
Berki gibi him m et verip â k eyle
Ta ölene kadar s dk m ile sad k eyle
Olsa olm az Pir hizm et ini k lm ad kça
Kul Hoca Ahm ed Allah dem eyip ne i eyleyim
Am elim yok inleyip a lam ay , ne i eyleyim
Hak t an korkup kan a lam ay p ne i eyleyim
Eylese olm az Pir hizm et ini k lm ad kça...
H KMET- 129
Nafile oruç t ut ar halklara eyhlik sat ar
lm i yok am adan bet er ahir zam an eyhleri
Beline ku ak ba lar özünü adam san r
Arasat da b rak l r ahir zam an eyhleri
Ba na sar k vurur ilm i yok neye yarar
Oku yok yay n çeker ahir zam an eyhleri
Alay ndan al eyler m uam eleni m al eyler
Sahibsiz öm rünü yel eyler ahir zam an eyhleri
eyhlik uludur Hazret e ula t ran i t ir
A verm ez ba r t a t r ahir zam an eyhleri
Miskin Ahm ed neredesin Hakk yolunda ne edesin
lm in yok ne haldesin ahirzam an eyhleri...
H KMET- 130
Muhabbet in soka n gezen arif
yi bilir sad klar n belirt isini
radeden ellerine harbe al p
Defin eyler zararl n n selam et ini
Öyle â k aya na ba n koysa
Bir ey b rakm adan nefs- hevan n gözünü oysa
evk arab n içip t a ki ruhu kansa
Hiç dilinden b rakm az t evbe pi m anl n
Yolunu bulup bât n gözü aç lanlar
Hâr uhas gibi ayak alt na serilenler
Gül yapra gibi solup kuruyup saç lanlar
Erem ez o kulun m elam et ine
Sufi gerek bât n n eylese safi
badet eylese Bi r- i Hâfi m isali
Ondan sonra vadesine olur vefal
üphesiz görür herkes ke if ve keram et ini
" Ricalün fa t ülhihim " deyip söyledi Allah
O yi it m asivadan olur ayr
Zikrini deyip her nefesde olsa haz r
Bulur her zam an gavslar gavs celalet ini
Kabir içre m ürid e er m akam t ut sa
Dervi likt e k rkdört m akam ondan geçse
eyhim deyip ort aya ç k p at e i yut sa
Me akkat siz bulm az im an ho lu unu
Devr aya yet ip geldi ey habersiz
çirir koym az nice e er çekinsen
Vah yaz k im an nda çokt ur t ehlike
Kurt ulam azs n verm edikçe onun em anet ini
Kul Hoca Ahm ed zâhir âm âs yolu a rd
Taliplerin sohbet inden uzak kaçt
ht iyarlay p çöküp Hakk yoluna akl a t
Seherle varsa görm ez körün feragat ini...
H KMET- 131
E siz bu t arikat n sonu nerede
Dost lar m aram zda dola m az o
E er gezseydi olm azd â klarda
Nice yol kirler yerini kirlenm ez o
O erin gülü o eriat t r
Meyvesi t at l t arikat lokm as d r
Kim kulunun kulu olsa hakikat t r
Kaf da n t opt anyut sa t urlanm az o
Belirt isini söyleyerek git t i â klar
207
st eyip oldu onun sad klar
Olduk diye söylem ediler lay klar
Gördü ünü gördü ü yerde söylenm ez o
Söz d t a olsa içt e lezzet olm az
çi kuru olsa orada lezzet olm az
Niceleri arzu eyleyip nasip alm az
ddia ile anlam n aray p bulunm az o
Büt ün organ derdinden dil geçm edikçe
" Mût û kable'en t em ût u" olm ad kça
Zahirinde ba gözünü yum m ad kça
Bat nda kalb gözüyle görünm ez o
Sab rs z n ula m as de ildir kolay
Nas l ac m eyve yut m ay nca ham lar ndan
Olm ad kça bu yol üzere dert li, a k n
Kuru odun yanm ad kça alevlenm ez o
Kul Hoca Ahm ed s k larak yans n im di
ç ve d n ham kalm as n pi sin im di
Dost lar bana sözünü söylesin im di
Yoksa m arifet ini ele verm ez o...
H KMET- 132
Dem bu dem dir ba ka dem i dem dem e
Dünyadan gam s z geçersin gam dem e
Yanm asa can ve gönlün hem bedenin
Göz ya n n akm as ile sen nem dem e
Kahkahayla gülse a lasa â k idi
Rahat yüzünü görüp gam s z dem e
Asl n- neslin erlik suyu dam las
Has görsen sen özünden eksik dem e
Adem o lunda zerre kadar m ana olm asa
Sen onu adam görüp adam dem e
Duym asa m ana s rr ndan adam de ildir
Sen onun suret ini görüp m ahrem dem e
E er yürekt e olm asa yüz derd yaras
Sak n, kaç onu hem dem dem e
De se bilen âbdâr hançeri
Can verir canan m erhem dem e
Dost lar divane de ildir her ki i
" Azze ve celle" den geçm ese adem dem e
Derya üzerinde yürüm ü has
" Hayy- Hu" dem ek ile dervi dem e
Ey Ahm ed ganim et bil her nefesi
Yars z geçen bu dem i dem dem e...
H KMET- 133
Muhabbet siz ki ilerden her kim kaçsa,
Ariflerin sohbet inde dola r
Yan p yak l p a k yolunda ya n saçsa
Sübhan Melik'im Ar üst ünde konuk eyler.
Kulum diyerek yananlar sevip Allah,
Hakk göst erecek cem alini Vallah- Billah.
Nerede git se, t esbihleri " ey en Li llah"
Her ne bulsa, Hakk yolunda ihsan eyler.
Zâkir olup zikrini dese, gelecek nida;
Lânet li eyt an yet m i fersah olsun ayr
Derdi olsa, Hakk derdine verecek deva;
Öyle kulu kendisi aray p canan eyler.
Geceleri seherlerde Hakk uyand r p kan a lat r
Uykusuz eyleyip kendi a k na bel ba lat r
Devas yok derdi verip a lat p inlet ir;
Burada a lay p orada git se, sult an eyler.
Hakk'a â k olan kullar daim a uykusuz
Cennet de il arzular , verir cem al
Çoluk- çocuk, ev- barkt an olur ikayet çi;
sm âil gibi aziz can n kurban eyler.
eyhim diye ba kald ran Hakk a rakip;
208
Benlik eyleyip Sübhan' na olm az sevgili
Uykusuz olup derdsizlere olan t abip;
Bu dünyay m üm inlere zindan eyler.
Ey m ü'm inler, ibadet eyleyip dayanm ay n;
Em anet t ir, aziz cana inanm ay n;
Haram - m ekruh y m m ala inanm ay n
Mallar n "kar " adl y lan eyler.
Bu dünyaya bina koyan Karun hani,
Dâva eyleyen Fir'avn ile Hâm ân hani,
Vâm k- Azra, Ferhad- irin, Mecnun hani;
Kahreylese, bir lahzada yerlebir eyler.
Hiç bildin m i insano lunun ölm eyip kald n ,
Bu dünyan n vefas n bildi ini,
Dünya ist eklisinin Hakk kokusunu ald n
Allah desen, göz ya n ya m ur eyler.
A k derdine deva soran haz r t ilbe
Zâhirde yok bat n içinde eyler cilve
Maz sar n hepsinin içinde eyler galip
A k derdine deva eylese Rahm an eyler
Kim i görsen, bu yollarda saht e â k;
Zâhir sufi, bat n içinde de il sâd k;
Onun için sevdi ine olm az lây k
Yalanc y m ah er günü a k n eyler.
Ten söylem ez, can söylem ez, im an söyler
Candan geçen gerçek â klar Hakk' gözler;
Ariflere hizm et eyleyip yolunu düzler
O â k ahaliye sult an eyler.
 k olsan, gece gündüz a k ist e
badet eyle, gece kalk p hiç yat m a
Ak ll olsan, cahillere s r söylem e
Gerçek dervi ler ibadet lerini gizli eyler.
Dervi olsan, ibadet eyle, eylem e riya;
Her kö ede ibadet eyle Tanr m t an k
Saht e dervi nereye git se, zevk ve dâva;
Adil padi ah ibadet lerini isyan eyler.
Vay, o t ürlü dervi lerden kurt ulu ver
O cahile ülfet eylem eyip, can m al
Ey sevgili, yolda kald m , yola koy
Tevbe edenin Rabbim yerini bost an eyler.
Dervi im deyip ibadet eyler halk içinde;
Riya eyleyip dola p yürür orada burada;
Allah için ibadet eyleyen dervi nerede?
Gerçek dervi ler da ve ovay m ekân eyler.
 k olsan, a k yolunda yok ol
Cem al aray p hasret inde t am am ol
Merhem olup gerçek dert liye deva ol
Güzel huyluyu can al rken kolay eyler.
 klar Hakk a bak p nâra at ar
Muhabbet in denizine dal p bat ar;
Cevher al p sevdi ine derdini söyler
Dam la ya yere dam lasa, um m an eyler.
 klara verdi a k n yand rm a a
Züleyha gibi vücudunu iki büklüm eylem e e
Riyâzet t e yüzünün rengini soldurm a a
Gerçek â k n yüzünün rengini sam an eyler.
 klar Hakk kahr ndan korkup t it rer;
Yer ve gökt e m elekler a lay p durur;
Bâzen k z l, bâzen sar olup durup
Feryad eyleyip yer ve gö ü lerzan eyler.
 klar n gerçek sevgilisi seherde bekler
Nida eyleyince " ya kulum " deyip bat n gözler
A k iddet i co sa derd- i zârlar
Nerdesin deyip yürek- ba r n biryan eyler
Nerdesin?" deyip, nerdesin?" deyip â k söyler;
209
 klarda had ne ola, m â uk söyler;
A z dem ez, dili dem ez, gönlü söyler;
Üçyüz alt m dam arlar lerzan eyler
 klar n k yam et günü halini soracak
Gerçek â k n gö sünü yar p dâ n görecek
Tem iz a z ndan köpü ü ak p yürüyüp görecek
Kim e verse t em iz a k n , hayran eyler
 klar n ist ekleri arap kadehi
Sevgilisine erm ek için ba r kebap;
Ruhlar n n g das d r çeng ve rebap;
Ah ç ksa, yedi iklim i viran eyler.
Kudret ile her ne eylese, Kadir özü;
Kudret inden m âlum dur k ve yaz ;
Ey insafs z, Allah ile eylem e iddia
Kahhar Melik im canl lar cans z eyler.
A lam ay her insana veren hani;
A lam akl k kolay de il, ba r hani
Göz ya n riya eylem e, Hakk t an
Hakk Teâlâ sevdiklerini giryan eyler.
Kul Hoca Ahm ed, kulum deyip vurm a lâf;
Riya ile eyledi in ibadet in hepsi bo ;
eriat t e, t arikat t e kazanc n üpheli;
Ahiret t e yalanc lar üryan eyler...
H KMET- 134
Muhabbet in bahçesinde binlerle dest an
Bülbülleri ak y p orada figan eyler
Marifet in m eydan nda dola an eyleyen
Gece gündüz gözya n deniz eyler
O bülbülün feryad n i it enler
Kibirin da n kesip benzet enler
Bu dünyan n lezzet ini unut anlar
Feryad edip a lay p gözünü giryan eyler
 k kullar bu dünyay göze ili t irm ez
Dünya a k n zahid kullar dile alm az
Gece gündüz m est ve hayran kendine gelm ez
Cem al dileyip gö sünü de ip a lar eyler
Vah ne yaz k geçt i öm rüm doym adan kald m
Rehber siz yola girip yorulup kald m
Hikm et kem erin bele sa lam ba lad m
Kendini seven â klar darm ada n eyler
Ey â k gece gündüz dinm eden a la
Yan p pi ip yürek ba r n ezip da la
Ecel yet se m erdcesine belini ba la
Böyle â k varsa orada konuk eyler
eyh Mansur öz ba n dara ac nda gör dü
Nur gönderdi Hakk cem alini orada gördü
uursuz olup kendini bilm eden feryad eyledi
Va uka diye kendini bilm eden dola r
Seyh ibli â k olup bilm eden geçt i
eyh Bayezid yet m i yol kendini sat t
Bu dünyan n izzet lerini kald r p at t
Geçen içe pi m anl k diye feryad eyler
Eyle erlerin sohbet ini bulan ki i
Elest ve hayran olup yürür yaz ve k
Seherlerde dört dö ünm ek onun i i
Zahir ne eli bât nlar n gizli eyler
Böyle olm adan Hakk vuslat na erm ek olm az
Rüsva olm adan s rdan m ânâ alm ak olm az
Hû zikrini deyip daim a dilden b rakm az
Hayali ile dillerini lerzan eyler
Kul Hoca Ahm ed bu hikm et i kim e söyledin
Arifim diye ahaliye okuyup yayd n
Tesir eylem ez alim lere söyledi in ö üdün
Arif odur beden m ülkünü viran eyler...
210
H KMET- 135
Tecellinin m akam d r garib m akam ;
O m akam da â k kullar dola r
Hangi gönüle t ecellisinin nurunu gönderse
uursuz olup kendini bilm eden feryad eyler
O m akam n yollar n n rehzeni var
K lavuzsuz yola girse, yoldan a ar
Vesvese eyleyip lânet li eyt an dinini bozar
Kendi yoluna koyup onu a k n eyler
O m akam bildiren rehber gerek;
Tarikat n ön saf nda safder gerek;
bu yolu zabt eyleyen server gerek;
Öyle m ür id cennet m ülkünü haz r eyler.
O m akam a eren â k arap içer;
Ev- bark n ya m aya verip candan geçer ;
evk kanad n Hazret e do ru t ut up uçar;
Ar ve Kürsü, Levh ve Kalem t ayran eyler.
Cem al dileyip t erk eylesen m âsivay ;
Ölm eden önce vücudunu eyle fâni;
" Ve enhârun m in aselin m usaffa" y ;
Cennet ini hâs kuluna ihsan eyler.
Ol m akam n t evhid adl a ac var;
Gölgesinde â k kullar Burak'a biner;
Her bir dal bin y l kadarl k yolu t ut ar;
Herhangisi kendi kendine ünvan eyler.
O a ac n m eyvesinden t adan kullar,
Dünyas n âhiret e sat an kullar,
Kabir içinde huzur içinde yat an kullar
Seherlerde göz ya n um m an eyler.
Him m et ku a n Kul Hoa Ahm ed bele ba la;
Muhabbet in at e i ile yürek da la;
Yakan t ut up t an at ana kadar dinm eden a la;
Me er sana rahm et eder ek canan eyler...
H KMET- 136
Bu s rr bilm eyen cahil ki i
Dervi lerin de erini ne zam an bilir?
Dil ucuyla üm m et im diye iddia eder
Must afa'n n de erini ne zam an bilir?
Tarikat n lezzet inden t adan ki i
Dünyas n din yolunda sat an ki i
Gece- gündüz gözde ya akan ki i
Bu dünyan n de erini ne zam an bilir?
Gece- gündüz ibadet eylese o â k
Bu dünyada günah ndan olur uzak
Dervi leri g ybet eden o m ünaf k
Marifet in de erini ne zam an bilir?
Dünya m al n y b yolu yit irenler
K sa öm rünü küfr içinde geçirenler
K lavuzsuz k rlarda yürüyenler
Muhabbet in de erini ne zam an bilir?
Çok ki iler iddia eder nefsini gözet ip
Yeyip- içip hayvan gibi geceleri yat p
Oruç t ut m az, zekat verm ez hem ut an p
Hakk Teala n n de erini ne zam an bilir?
" Külli m ut t aki alim en" diye söyledi Rasul
Ey Kul Ahm ed bu hadisi eyle kabul
Suyri halk kabul eylem eyip oldu m elûl
Cahil halk pir de erini ne zam an bilir?..
H KMET- 137
Sübhan Rabb im kuluna lut f eylese,
çi ayd nlan p, d yan p biryan olur.
Pir et e ini t ut arak â k yola girse,
Hakk' izleyip iki gözü giryan olur.
Candan geçm eden a k s rr n bilse olm az;
211
Maldan geçm eden ben- benli i koysa olm az;
Ut angaç olm adan yaln z kendini sevse olm az;
Öyle â k halk gözünden gizli olur.
Can n incit ip zakkum çi neyip â k ol
Ya n döküp gözünü sulay p sad k ol
Ondan sonra dergah na lay k ol
Can n versen rahm et eylese canan olur
Saç - ba da n k divane m i Hakk' bulan;
Hakk k l c n ele al p nefsi kovalayan,
Nereye varsa, gözü yum up s rr bulan;
Öyle s rr bulan ki i yi it olur.
A k yolunda gece gündüz a layanlar,
Candan geçip belini s k ba layanlar,
Hizm et eyleyip Hakk s rr nr anlayanlar
Gece uykusunu haram eyleyip a lar olur.
Vah ne yaz k, a k yolunda can n verm eden,
Dalg ç olup deniz içinden cevher derm eden,
Hak t an ba ka gaflet leri uzakla t rm adan
Sabaha varsa, pi m anl klar pek çok olur.
 k olsan, Bâyezid gibi kendini sat
Vallah- billah dünya haram , kald r p at
Kanlar döküp gözlerinden geceleri don
Bir anda eyt an m ülkü viran olur.
Tan at ana kadar zikrini söyle, can n ile
Da ve ovay bost an eyle, kan n ile
Ta t an kat t a a yat , yan n ile
Yoldan ç kan yüz bin gafil yi it olur.
Ta t an kat t a süzen habersizler,
Ahiret i ini geri b rak p dünyay arar
Ayet , hadis beyan eylesem , sert konu ur
D insan, içleri eyt an olur.
Zikrini söyle, kanlar aks n gözlerinden
Hikm et söyle, inciler dam las n sözlerinden
Güller bit sin, her bir bast n izlerinden
Güle baksan, gül aç l p bost an olur.
Seherlerde erken kalk p kanlar yut
Pir- i kâm il et e ini sa lam t ut
Hakk'a â k olm u olsan, candan geç
Candan geçen gerçek â klar üryan olur.
Bu dünyada fakirli i âdet eyleyen
Hakirlik çekip m e akkat i rahat bilen,
Kul Hoca Ahm ed, iyilere hizm et eyleyen,
K yam et günü öyle ki i sult an olur...
H KMET- 138
Arif â k can yurdunda elem çekse,
On sekiz bin büt ün evren gül bahçesi olur.
Gönül ku u evk kanad n ç rp p uçsa,
Büt ün varl k yâd n söyler bülbül olur.
Muhabbet in m eydan na kendisini koysa
Mârifet in m eydan na kendini vursa
S r arab n içip â k ruhu kansa,
Meveddet t in gülzar nda ho gül olur.
Erenleri Hak yâd ndan gâfil olm az;
" Ricâlun lâ t ulhihim " der Hâl ku'n- nâs
Eren yolunu t ut an aslâ yolda kalm az;
O hazret t e s r esrar m akbul olur.
" Elest " arab n kim e verse o sâki,
Devam l içip saklar ölüm süz baki;
Tenini can n yakarak evk ihrak ;
çt en yanar y k larak hem kül olur.
D n ad ile bezeyenler,
çlerini at e i ile düzenleyenler,
evk at e ini gönülün içine yerle t irenler
Masîvâ ile ne zam an m e gul olur?
212
Tarikat t ir bu yol, ad n bilse dervi ,
Mârifet in m allar ndan alsa dervi ,
Ba ka yollar köt ülük yeli; sansa dervi ,
Hakikat in m eydan nda er o olur.
Dayanarak Kul Hoca Ahm ed, yola gir
Kulu görsen, kulu olup m ânâ sor
Yâ lâh m , nasip k lsa, m ânâ al
Mâna sorup m âna alan gerçek kul olur...
H KMET- 139
Seher vakt i kalk p a lay p, feryad eyle;
Feryad ndan yer ve gökler neva eylesin
Hakk'a s n p göz ya n ça layan eyle;
Ondan sonra Hakk derdine deva eylesin.
Gerçek dert liyi Allah sevip kulum dedi
Üç yüz alt m bak p onun gam n yedi
Melekler ya n al p arm a an eyledi
Kan a la ya n al p t an k eylesin.
Yüz bin günah i lendi, bilem edin;
Tevbe eyleyip dergâh na gelem edin;
Hizm et eyleyip iyi dua alam ad n;
Günahlardan seni ne diye suva eylesin?
Bu âlem de rezil olup kan yut m asan,
eriat t e, t arikat t e pir t ut m asan,
Hakikat t e candan, t enden t am geçm esen,
Gaflet lerden seni ne diye ayr eylesin?
Erenlerin yapt klar n yapam asan,
Pirsiz yürüyüp vird ve evrad bilem esen.
Yard m dileyip dua alam asan,
Seçkin ulular sana ne diye dua eylesin?
Tezvir a koyup halk yoldan ç kard n
eyhlik k l p riya ile pazar kurdun;
Gönül e lendirip eyt an ile devran sürdün
Cem aline sen ne diye lây k eylesin?
Lüt uf ve kerem i Hakk yarat t sizler için
Can ve gönülde hizm et eyleyip sizler alçak
Allah için bahsederim bulas n sahun
Tem iz olm ayanlara ne diye lüt funu hediye eylesin?
Gece yat m ay p gaflet uykusunu haram eylese
Kalb zincirini, s r zikrini t am am eylese
Bin bir ad n t esbih edip söz eylese
Kul ne diye dergâh na hat a eylesin?
Em r- i m âruf, nehy- i m ünker bilip eylese,
Yat sa, kalksa bir Allah haz r bilse
Ölene kadar Rabbine hizm et eylese
Kuvvet verir, onu ne diye iki büklüm eylesin?
Nam azs za, ibadet size verm ez kuvvet ;
Am eli zay f, kendisi ay pl ya verm ez him m et ;
R zk noksan, kendisi soysuz olan görm eye devlet ;
O fas k n gönlünü ne diye safâ eylesin?
Yaz k, insan kendi kadrini kendi bilm ez;
Benlik k l p iyileri göze ili t irm ez
Hû sohbet ini kuran yere kaç p gelm ez;
O vefas z ahde ne diye vefa eylesin?
nsan odur, fakir olup yerde yat sa,
Toprak gibi âlem onu bas p geçse,
Yusuf gibi karde i köle diye sat sa;
Kulun kulu, o gün ne diye heva eylesin?
evki, zevki m uhabbet t en ayân eyle
 klara a k at e inden beyan eyle
Hor görülm e- a lam a, m e akkat ni an eyle
Gerçek â klar at e t en ne diye çekinsin?
Allah diyerek at e e girdi Halilullah
O at e i bost an k ld , görün, Allah
Boyun büküp a lay p dedi: " ey'en li llâh"
213
Fakir, m iskin orada ne diye heva eylesin?
Hakkâ â k sâd klar yürür yaln z
Sabaha varsa, Hak önünde görür izzet
Cennet e girip cem al görür, ikram ve rahat
Gizli yürür, halka ne diye riya eylesin?
Kul Hoca Ahm ed, halet derdi peyda eyle
Can ve gönlü Hakk yolunda t ut kun eyle
Derdini çekip m ah er günü kavga eyle
Dert olm asa, Mevlâ'm kim e ifa eylesin?..
H KMET- 140
A k dâvas n bana k lm a, saht e â k;
 k olsan, ba r n içinde göz kan yok.
Muhabbet in evki ile can verm ese,
Bo a geçer öm rü onun, yalan yok.
A k ba n s k nt çekip ye ert m esen,
Hor görülse köt ü nefsini öldürm esen,
" Allah" diyerek içe nuru doldurm asan,
Vallah, billah sende a k n eseri yok.
Hakk zikrini can içinden ç karm asan,
Üçyüzalt m dam arlar n k m ldat m asan
Dört yüzk rkdört kem iklerini kul eylem esen,
Yalanc d r Hakk a â k oldu u yok.
Nefst en geçip kanaat huy edinen,
Her kim t epse, râz olup boyun sunan,
yilere hizm et eyleyip dua alan;
Öyle â k n m ah er günü üzünt üsü yok.
Rahat b rak p can s k nt s n ho layanlar,
Seherlerde can n incit ip çal anlar
Hay u heves , ben- benliki t erkedenler,
Gerçek â kt r, aslâ onun yalan yok.
A k derdini dert sizlere söyleyip olm az;
Bu yollar n engeli çok, geçip olm az;
A k cevherini her nâm erde sat p olm az;
Habersizlerin a k kadrini bildi i yok
A ka dü t ün, at e e dü t ün, yan p öldün;
Pervane gibi candan geçip kor at e oldun;
Derde doldun, gam a soldun, t ilbe oldun;
A k derdiri sorsan, aslâ derm an yok.
Ba n gider bu yollarda, haz r ol
 k yolunda ölm eden önce m uhakkak öl
Pir et e ini s k t ut up hizm et eyle
Hizm et eyleyenin aslâ yolda kald yok.
 k de il, sevdi ine can verm ese,
Köylü de il, saban ko t urup ekm ek verm ese,
Burada a lay p âhiret t e can verm ese,
Yolda kalan n Allah kokusunu ald yok.
Ey habersiz, a k ehlinden beyan sorm a
Dert ist e, a k derdine der m an sorm a
 k olsan, zâhidlerden ni an sorm a
Bu yollarda â k ölse, t avan yok.
Zâhid olm a, âbid olm a, â k ol
Mihnet çekip a k yolunda sâd k ol
Nefsi t epip dergâh na lây k ol
A ks zlar n hem can yok, im an yok.
A k sevdas kim e dü se, rezil eyler
Nur gönderip Hakk kendine t ut kun eyler
Mecnun gibi akl n al p Leylâ eyler
Allah t an k bu sözlerin yalan yok.
Kul Hoca Ahm ed, candan geçip yola gir
Ondan sonra erenlerin yolunu sor
Allah diyerek, Hakk yolunda can n ver
Bu yollarda can verm esen, im kân yok...
H KMET- 141
Tevbe eyleyip Hakk'a yanan â klara
214
Cennet içinde dört p narda erbet i var.
Tevbe k lm ay p Hakk'a yanm ayan gâfillere
Dar kabirde sert azab hasret i var.
Cennet m ülkünü um an kullar t evbe eylesin
Tevbe eyleyip Hazret 'ine yak n olsun;
Hûri kusûr, g lm an, vildan hizm et çi olsun
Rengarenk giyer eref kaft an var.
Tevbe eyleyen â klara nuru erer
Gece gündüz oruçlu olsa, gönlü r
Ne zam an ölüp kabre girse, kabri geni ler;
Kadir Rabb'im , Rahim , Rahm an rahm et i var.
Tevbesizler bu dünyadan geçm ez san r
Ölüp git se, kabir azab n görm ez san r
K yam et e gün Arasat ' n t an at m az san r
Heyhat - heyhat , feryad- figan günleri var.
Nam az, oruç, t evbe üzere varanlara,
Hakk yoluna girip ad m at anlara
Bu t evbe, ile oraya varanlara,
Ba lanm kullar ile sohbet i var.
Nam az ile oruçlar at e ini al r
Alem halk sevinip onu Hakk dan diler
K yam et günü görüp onu onlar dinler
Ne kul im i bu saadet , nusret i var.
O p narlar kim edir, bil onu
Tevbe k lan â klara içirir onu;
Tevbesizler o p nardan içm ez suyu;
Ona içirir zehir- zakkum erbet i var.
K yam et in bir günü elli bin y l kadar olur
Bu dünyan n say s ile bil nice olur
K yam et günü yet m i bin y l at e t e kal r
Tevbe eyleyen kullar yanm az m ühlet i var
Her kim Hakk' n kulu olsa, Hakk a yans n
Hakk'a yanm az kendisi diyen öt ye git sin
Kul Hoca Ahm ed nas l burada m akam bulsun;
Gece gündüz korka durur, korkusu var...
H KMET- 142
Hikm et ile o yoklukt an var eyledi;
On sekiz bin cüm le âlem hayrand r.
" Kalû belâ" diyen kullar pay ald ;
Sükut eden kullar n dini virand r.
Hakk Teâlâ im an arm a an eyledi bize;
O Must afa Hakk Rasûlu idi bize;
Salât - selâm söylesen, kuvvet verir dinim ize;
Yok ise, benim yapt klar m yaland r.
Önce " elest ü birabbikum ?" dedi Hüda
" Kalû belâ" diyerek ruhlar eyledi seda;
A lay p geldik e i ine büt ün kullar
Lut feylesen, yüz bin âsi sevinçlidir.
Tevbe eylesem , ba lar m Kadir lâh;
Yok ise ne yapar m orada, ben yüzü siyah;
Sabaha varsam , el ve ayak büt ün t an k;
Hakk önünde büt ün i ler kolayd r.
A lam ay m m , geçt i öm rüm , ey sult an m ;
Kabsab geldi karanl k, ç k ay m
Senden ba k a yok kurt ar c m , s na m ;
Gece gündüz diledi im im and r.
Üm m et için Rasûl daim a kayg çekt i
Dileyip üm m et günah n Hak t an ald ;
Gece gündüz nam azda durdu, Tanr m bildi;
Dilde üm m et im der, gönülde yaland r.
Üm m et olsan, Must afa'ya ba l ol
Dediklerini can ve gönülde sen de eyle
Gece nam azda, gündüzleri oruçlu ol
Gerçek üm m et in rengi t pk sam and r.
215
Sünnet lerini s k t ut up üm m et ol
Gece gündüz salat - selâm söyleyip yak n ol
Nefsi t epip m ihnet yet se, rahat ol
Öyle â k iki gözü giryand r.
Kul Hoca Ahm ed, nefst en daim a ayr ol
Kavrulup pi ip derdi ile t am am ol
Gece gündüz dinm eden a lay p kul ol
Derdini çeksen, Tanr senden râz d r...
H KMET- 143
Cennet cehennem çeki ir, çeki m ekt e beyan var;
Cehennem der: " Ben üst ün, bende Firavn, Hâm ân var"
Cennet der: " Ne dersin, sözü bilm ez söylersin;
Sende Firavn olsa, bende Yûsuf Kenân var."
Cehennem der: " Ben üst ün, cim ri kullar bende var
Cim rilerin boynunda at e li zincir- kelepçe var."
Cennet der: " Ben üst ün, peygam berler bende var;
Peygam berler önünde Kevser, hûri- g lm an var."
Cehennem der: " Ben üst ün, t ersa, cuhûd bende var
Cühud t ersa önünde t ürlü azap- inlem e var."
Cennet der: " Ben üst ün, m ü'm in kullar bende var;
Müm inlerin önünde t ürlü nim et - elvan var."
Cehennem der: " Ben üst ün, zâlim kullar bende var
Zâlim lere verm e e zehir, zakkum çokça var."
Cennet der: " Ben üst ün, âlim kullar bende var
Alim lerin gönlünde âyet , hadis, Kur'an var."
Cehennem der " Ben üst ün, m ünaf klar bende var
Münaf klar boynunda at e t en t asm a- kelepçe var. "
Cennet der: " Ben üst ün, zâkir kullar bende var
Zâkirlerin gönlünde Sübhan' n zikri ve fikri var."
Cehennem der " Ben üst ün, nam azs zlar bende var
Nam azs zlar boynunda y lan ile ç yan var."
Cennet derki: " Ben üst ün, cem al görm ek bende var
Cem alini göst erm e e Rahim adl Rahm an var.
Cehennem orada t ek durdu, cennet özürünü söyledi,
Kul Hoca Ahm ed ne bildi, bildirici Yezdan var...
H KMET- 144
üphesiz bilin, bu dünya büt ün halkt an geçer ha;
nanm a m al na, bir gün elden gider ha.
At a, ana, karde ler nerey e git t i, fikir eyle
Dört ayakl t aht a at bir gün sana yet er ha.
Dünya için gam yem e, Hak t an ba kas n dem e,
Ki i m al n yem e, S rat üzerinde t ut ar ha.
Çoluk- çocuk, karde hiç kim se olm uyor yolda ,
Yi it ol garip ba , öm rün yel gibi geçer ha.
Kul Hoca Ahm ed ibadet eyle, öm rün bilm em kaç y l,
Asl n bilsen su ve t oprak, yine t opra a gider ha...
*****************
MÜNACÂT
Münâcât eyledi Kul Hoca Ahm ed;
Allah' m eyle kuluna rahm et .
216
Muhabbet evkini gönlüne koya.
Nam az na Resulullah im am ;
Onun soyu m elekler t am am .
K r lm l k ile k ld nam az ,
Kabul olur onun Hakk a niyaz .
217
Pir- i kâm il i görm eden eyh- i an'an,
Allah eylem ez kabul, okusa Kur'an.
218
K yam et t e ona yol göst erici olurum ;
E er dert li olsa, derm an olurum .
219