WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA: ogół możliwych rezultatów twórczej działalności CZŁOWIEK, które

ujęte oddzielnie nazywamy DOBRAMI INTELEKTUALNYMI a podstawową cechą jest niematerialny

charakter.
CECHY DÓBR NIEMATERIALNYCH:
- odrębność w stosunku do innych dóbr (zarówno materialnych jak i niematerialnych), czyli rzeczy, jak
i pozostałych dóbr niematerialnych oraz
- niematerialny charakter, czyli niedająca się konkretnie wymierzyć wartość każdego dobra
niematerialnego, którego istota nie jest związana z podmiotami namacalnymi/ materialnymi

PRAWO WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ: bezwzględnie obowiązujące prawo podmiotowe o

charakterze quasi własnościowym odnoszące się do rezultatów umysłowej twórczości człowieka (dóbr
intelektualnych o charakterze niematerialnym (np. utworów literackich/ artystycznych wykonań/
patentów/ znaków towarowych/ wzorów użytkowych; rezultaty te pojawiają się w różnych dziedzinach
takich jak przemysł/ kultura/ sztuka/ nauka, stąd też możemy następujące rodzaje własności
intelektualnej:
- własność przemysłowa;
- własność artystyczna;
- własność naukowa;
- własność literacka, itp.
Własność intelektualna
prawa autorskie własność przemysłowa „know how”
- część prawa własności - prawo projektów INFO TECHNICZNE/
intelektualnej wynalazczych TECHNOLOGICZNE/
- zbiór przepisów wydanych z - prawo oznaczeń ORGANIZACYJNE
myślą o ochronie interesów wyróżniających PRZEDSIĘBIORSTWA LUB
twórców i stosunków związanych - ochrona dóbr INNE INFO POSIADAJĄCE
z tworzeniem utworów i niematerialnych zdolnych WARTOŚĆ GOSPODARCZĄ
korzystaniem z nich oraz ochroną do przemysłowego KTÓRE JAKO CAŁOŚĆ W
PRAWA POKREWNE: zastosowania/ SZCZEGÓLNYM ZESTAWIENIU
np. prawo artystycznych wykonań eksploatowania w związku z I ZBIORZE ELEMENTÓW, NIE
prawo do fonografów i działalnością gospodarczą SĄ POWSZECHNIE ZNANE
wideogramów; prawo do nagrań - zespół norm prawnych OSOBOM ZAJMUJĄCYM SIĘ
programów; prawo do pierwszych regulujących stosunki TYM RODZAJEM INFORMACJI/
wydań naukowych i krytycznych związane z ochroną NIE SĄ ŁATWO DOSTĘPNE, SĄ
przedmiotów tej własności POUFNE.
1. prawo projektów
wynalazczych (patentowe/
wzorów przemysłowych)
2. prawo oznaczeń
odróżniających
utwory + prawa pokrewne np. projekt racjonalizatorski; tajemnica przedsiębiorstwa –
wynalazki (patent); poufne info techniczne/
wzór użytkowy; wzór technologiczne/ organizacyjne
przemysłowy; znak instytucji/ przedsiębiorstwa,
towarowy; oznaczenie posiadające wartość i nie
geograficzne; topografie ujawniane do wiadomości
układów scalonych; prawna publicznej
ochrona odmian roślin
prawo autorstwa + może chronić przez np. receptury/ sposoby
rozpowszechniania uzyskanie patentu lub jako wytwarzania;
„know how” – czyli zazwyczaj są wynikiem badań i
tajemnicę przedsiębiorstwa nabytego doświadczenia (np.
receptury/ sposób wytworzenia) –
NAPOJE/ PANIERKA Z
KURCZAKA
PRAWO ZWALCZANIA NIEUCZCIWEJ KONKURENCJI: ZWALCZANIE NIEUCZCIWYCH
PRAKTYK RYNKOWYCH – OCHRONA PRAWNA BUSINESS TO BUSINESS – BUSINESS TO
CONSUMER

I. Rys historyczny prawa własności intelektualnej

Po odzyskaniu niepodległości w 1918r. na terytorium RP funkcjonowały 4 różne ustawodawstwa w
zakresie prawa autorskiego:
a) w dawnym zaborze niemieckim:
- ustawa z 19.03.1901 o prawach autorskich na dzieła literatury i muzyki;
- ustawa z 19.03.1901 o prawie nakładowym;
- ustawa z 9.01.1907 o prawie autorskim na dziełach sztuk plastycznych i dziełach fonografii
b) w dawnym zaborze austriackim: - ustawa z 26.12.1895 o prawie autorskim na dziełach literatury,
sztuki i fonografii
c) na terenach Spisza i Orawy: - węgierska ustawa z 26.04.1884 o prawie autorskim
d) w dawnym zaborze rosyjskim: ustawa z 20.03.1911 o prawie autorskim
29.03.1926 uchwalono ustawę o prawie autorskim – w pierwotnym kształcie przetrwała do 23.03.1935;
nowelizacja wynikała z potrzeby dostosowania ustawy do nowych regulacji z zakresu prawa cywilnego
i karnego; dostosowanie do potrzeb konwencji berneńskiej; konieczność doprecyzowania i
ujednolicenia sformułowań z zakresu prawa autorskiego
Ustawa z 31.07.1952 o prawie autorskim NIE BYŁA najlepszej jakości, zarzucano jej
fragmentaryczność i zbyt duże ograniczenie praw podmiotowych; nie uwzględniała rozwoju
technicznego pojawiających się nowych środków informacji. Znowelizowano ją dwukrotnie; po raz
pierwszy w 1975r (Dz.U. 1975 nr 34, poz.184) i po raz drugi w 1989r (Dz.U.1989 nr. 35, poz. 192).
Ustawa z 4.02.1994r o prawie autorskim i prawach pokrewnych;
Ustawa z 30.06.2000 prawo własności przemysłowej.
II. Źródła prawa własności intelektualnej

Własność intelektualna stanowi przedmiot wielu różnych aktów prawnych. Źródła tych praw mogą
mieć pochodzenie zarówno krajowe, jak i międzynarodowe.
- Konwencja Paryska o prawie własności przemysłowej z 20 marca 1883 r.,
- Konwencja Berneńska o ochronie dzieł literackich i artystycznych z dnia 9 września 1886 r.,
przejrzana w Berlinie dnia 13 listopada 1908 r. i w Rzymie dnia 2 czerwca 1928 r.,
- Konwencja o ustanowieniu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej, sporządzona w
Sztokholmie dnia 14 lipca 1976 r.,

POLSKA:

- W ZAKRESIE PRAWA WŁASNOŚĆI ARTYSTYCZNEJ/ NAUKOWEJ/ LITERACKIEJ:

 USTAWA O PRAWACH AUTORSKICH I PRAWACH POKREWNYCH Z 4.02.1994 ZE ZM
 USTAWA O OCHRONIE BAZ DANYCH Z 27.07.2001

- W ZAKRESIE PRAWA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ:

 USTAWA PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ (PWP) Z 30.06.2000
 USTAWA ZWALCZANIA NIEUCZCIWEJ KONKURENCJI Z 19.04.1993

III. Zakres przedmiotowy i podmioty prawa autorskiego

utwór – przedmiot prawa autorskiego - każdy przejaw działalności twórczej CZŁOWIEKA o

indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i
sposobu wyrażenia. Utwór jest chroniony od chwili, w której zostanie w jakiejkolwiek postaci ustalony.
(np.słowa, symbole, znaki graficzne i fotograficzne), np. foodart -> utwór -> prawo cytatu. MUSI BYĆ
USTALONY – UZEWNĘTRZNIONY; ZAPREZENTOWANIE UTWORU; DLA USTALENIA UTWORU
NIE MA ZNACZENIA JEGO FORMA CZY TRWAŁOŚĆ (utwory czasowe/ efemeryczne). DLA
PRZYZNANIA CECH UTWORU NIE MAJĄ ZNACZENIA OKOLICZNOŚĆI TAKIE JAK: wiek twórcy;
poczytalność twórcy; kwalifikacje twórcy; własne przekonania twórcy o charakterze jego pracy; zamiar
stworzenia utworu; wysiłek/ nakład pracy twórczej; wiek utworu; wartość (elastyczna/ naukowa/
użytkowa): kolekcje afiszów/ ogłoszeń/ katalogi/ rozkłady kolejowe/wzory/formularze/opracowanie
siatki haseł i sposób ich definiowania/ pomysł na produkt ubezpieczeniowy/ stworzenie układu + formy
graficznej portalu.
twórca/autor – człowiek (bez względu na wiek) TWÓRCĄ JEST TYLKO OSOBA, KTÓRA
„FIZYCZNIE” DOPROWADZIŁA DO POWSTANIA UTWORU, NIE JEST TWÓRCĄ OSOBA
FINANSUJĄCA WYKONANIE UTWORU, NAMAWIAJĄCA DO WYKONANIA UTWORU, CZY
PRZEDSTAWIAJĄCA POMYSŁ NA WYKONANIE UTWORU. Ustalenie wymaga zapoznania się z
utworem co najmniej jednej osoby poza twórcą. POSIADA CECHY TWÓRCZOŚCI O
INDYWIDUALNYM CHARAKTERZE (ORYGINALNOŚĆ UTWORU).
PRAWO AUTORSKIE NIE ODNOSI SIĘ WPROST DO PRZEPISÓW KULINARNYCH, ALE OPIS
PRZYGOTOWANIA PRODUKTÓW MOŻE ZOSTAĆ UZNANY ZA UTWÓR, JEŚLI JEST
WYSTARCZAJĄCO ORYGINALNY/ INDYWIDUALNY. PRZEPIS MOŻE BYĆ UZNANY ZA UTWÓR
(ART. 1. PRAWA AUTORSKIEGO). FOODART – źródłowa i wynikowa strona wyrobu kulinarnego.

Potrawa wykonana na podstawie przepisu kulinarnego jest uzewnętrznieniem idei i sposobem jej
wyrażania i PODLEGA OCHRONIE AUTORSKO PRAWNEJ.

PROSTY SPOSÓB/ INSTRUKCJA PRZYRZĄDZENIA POTRAWY NIE JEST UTWOREM, NIE

PODLEGA OCHRONIE NA GRUNCIE PRAWA AUTORSKIEGO.

UŻYCIE PORÓWNANIA, WPLECENIE PRZEPISU W JAKĄŚ HISTORYJKĘ, POSŁUGIWANIE SIĘ

SZEROKIM ZASOBEM SŁOWNICTWA, OPATRZENIE PRZEPISU KOMENTARZAMI =
PRZESŁANKI OBJĘCIA PRZEPISU OCHRONĄ PRAWNĄ Z UWAGI NA SPOSÓB JEJ WYRAŻENIA.

- KSIĄŻKA KUCHARSKA – OD 1932R JEST PRZEDMIOTEM PRAWA AUTORSKIEGO – O ILE

FORMA OPRACOWANIA/ UKŁAD/ SYSTEMATYZACJA LUB WYBÓR MATERIAŁU/ SPOSÓB CZY
PORZĄDEK (SPIS TREŚCI) BĘDZIE NOSIŁ PIĘTNO OSOBISTEJ INDYWIDUALNEJ PRACY
MYŚLOWEJ.

- OCHRONA STRON INTERNETOWYCH/ BLOGÓW.

- REKLAMA = ZBIÓR UTWORÓW.

- FOTOGRAFIA POTRAWY MOŻE BYĆ UTWOREM – POD WARUNKIEM, ŻE SPEŁNIA

USTAWOWE KRYTERIA. KORZYSTANIE Z NICH JEST MOŻLIWE W SYTUACJACH
WSKAZANYCH W PRAWIE AUTORSKIM – PRAWO CYTATU.

NIE SĄ OBJĘTE OCHRONĄ: odkrycia/ idee/ procedury/ metody i zasady działania oraz koncepcje
matematyczne (art.1. ust. 2.)

NIE STANOWIĄ PRZEDMIOTU PRAWA AUTORSKIEGO: akty normatywne oraz urzędowe projekty/
urzędowe dokumenty/ materiały/ znaki/ symbole/ opublikowane opisy patentowe lub ochronne/ proste
info prasowe
Rodzaje twórczości

WŁASNOŚĆ
INTELEKTUALNA

WŁASNOŚĆ
PRAWA AUTORSKIE PRZEMYSŁOWA „KNOW-HOW”
(WYNALAZKI)

MOŻNA CHRONIĆ PRZEZ POUFNE INFO TECHNICZNE/

PRAWO DO AUTORSTWA + UZYSKANIE PATENTU LUB JAKO TECHNOLOGICZNE I ORGANIZACYJNE
INSTYTUCJI, POSIADAJĄCE WARTOŚĆ I NIE
ROZPOWSZECHNIENIA „KNOW HOW” – TAJEMNICĘ PODAWANE DO WIADOMOŚCI PUBLICZNEJ
PRZEDSIĘBIORSTWA (RECEPTURA/ SPOSÓB WYTWARZANIA)

SĄ WYNIKIEM BADAŃ
I NABYTEGO
DOŚWIADCZENIA

Obejmuje dwa rodzaje praw:

własność przemysłową: prawo autorskie:
- wynalazki (patenty); - własność artystyczna;
- znaki towarowe - własność literacka;
- wzory przemysłowe i użytkowe
- oznaczenia geograficzne

Cechy własności intelektualnej:

- istnieje w ograniczonym czasie (prawa autorskie majątkowe + osobiste)
- powstaje na określonym terytorium
- podlega dodatkowym ograniczeniom

V. Dzieła osierocone - utwór, do którego prawdopodobnie nie wygasły autorskie prawa majątkowe i
jednocześnie nie ma możliwości dotarcia do właścicieli tych praw. Tego rodzaju utworów nie można
upublicznić, a dostęp do nich jest możliwy jedynie w czytelniach bibliotek, archiwach i prywatnych
zbiorach.
 VI. Rodzaje praw autorskich
autorskie prawa osobiste (trwale związane z
twórcą)
- niezbywalne (nie można z nich zrezygnować ani
nikomu przekazać, zawsze przysługują twórcom)
- nieograniczone w czasie
- nie podlegają dziedziczeniu
- nie są ograniczone czasowo (trwają wiecznie)
- nie można się ich zrzec, są niezbywalne
- bezpośrednio związane z autorem
- niemajątkowa więź z utworem
VII. Czas trwania i ochrona praw autorskich
autorskie prawa osobiste (trwale związane z
twórcą)
niezbywalne (nie można z nich zrezygnować ani
nikomu przekazać, zawsze przysługują twórcom),
nieograniczone czasowo
autorskie prawa majątkowe
- pośrednio związane z autorem (pobieranie opłat,
rozporządzanie utworem we wszystkich formach
eksploatacji)
- dysponowanie utworem i zarabianie na jego
rozpowszechnianiu lub innej formie wykorzystania
- prawo kontroli nad korzystaniem z utworu
- ograniczone w czasie ( standardowo trwają przez 70l
od śmierci autora lub od daty rozpowszechnienia
utworu)
- mogą być przeniesione przez autora w ramach
umowy o przeniesienie praw lub w ramach spadku,
we wskazanych w ustawie przypadkach przysługują
osobie innej niż twórca, uprawniony z praw autorskich
majątkowych może upoważnić inną osobę do
korzystania z nich (licencja)
autorskie prawa majątkowe
- ograniczone w czasie ( standardowo trwają przez
70l od śmierci autora lub od daty
rozpowszechnienia utworu)
- mogą być przeniesione przez autora w ramach
umowy o przeniesienie praw lub w ramach spadku,
we wskazanych w ustawie przypadkach przysługują
osobie innej niż twórca, uprawniony z praw autorskich
majątkowych może upoważnić inną osobę do
korzystania z nich (licencja)
VIII. Dozwolony użytek: jest formą ograniczenia autorskich praw majątkowych i daje nam możliwość
korzystania z chronionego takimi prawami utworu bez konieczności uzyskiwania zgody podmiotu
uprawnionego tj. autora czy też np. wydawcy/producenta, który nabył autorskie prawa majątkowe.
DOZWOLONY UŻYTEK
OSOBISTY PUBLICZNY
umożliwia osobom fizycznym, korzystanie z to możliwość korzystania z dzieła bez zgody
rozpowszechnionych utworów w zakresie uprawnionego podmiotu ze względu na ważny
własnego użytku osobistego. Dozwolony użytek interes publiczny oraz potrzeby kulturalno-
osobisty pozwala każdemu korzystać na własne oświatowe.
potrzeby z rozpowszechnionego już chronionego
utworu. Rozciąga się on także na osoby
pozostające z nami w relacjach rodzinnych i
towarzyskich. (obrót/ rozpowszechnianie)
np. np.
- pobranie utworu muzycznego ze strony internetowej W ramach tzw. dozwolonego użytku publicznego
- pożyczenie książki koledze z klasy trzeba wymienić takie uprawnienia jak:
- wykonanie kopii płyty CD w celu puszczania jej w - prawo cytatu (wykorzystanie cudzej twórczości w
samochodzie utworach własnych)
- puszczanie utworów muzycznych na domowej - przedruk,
imprezie w gronie znajomych - przywileje należne bibliotekom (art. 28 ust. o prawie
autorskim)
- dozwolony użytek w celach naukowych (tzw.
dozwolony użytek szkolny),
- dozwolony użytek dla dobra osób niepełnosprawnych
(EKSPLOATACJA DZIEŁA MUSI ODNOSIĆ SIĘ
BEZPOŚREDNIO DO RODZAJU
NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI)
- dozwolony użytek w sferze nadawania utworu, czy
też rozpowszechnianie.

MOŻNA korzystać z utworów podczas ceremonii (art. 31.1.) oraz nieodpłatnie wykonywać/
odtwarzać utwory opublikowane (art. 31.2).
PRACE LICENCJACKIE – ANTYPLAGIAT (wskazanie oryginalności treści) „zgodnie z…”, „na
podstawie…”
IX. Plagiat i prawo cytatu

Plagiat: skopiowanie cudzego utworu wraz z przypisaniem sobie prawa do autorstwa poprzez ukrycie
pochodzenia splagiatowanego utworu. ANTYPLAGIAT – SPRAWDZANIE ORYGINALNOŚCI TREŚCI.

Prawo cytatu: Można przytaczać w utworach, które stanowią samoistną całość urywki innych utworów lub
drobne utwory w całości. Jednak musi się to wiązać z potrzebą wyjaśnienia, analizy krytycznej, nauczania lub
prawami gatunku twórczości (włączenie utworu do większej całości, bez której ta całość by nie mogła powstać).
W podręcznikach szkolnych, wypisach i antologiach umieszczanie cytatów jest dozwolone tylko ze względu na
cel dydaktyczny i naukowy. W tym przypadku twórcy należy się jednak wynagrodzenie.
X. Prawa pokrewne: art. 1.2. ustawy o prawie autorskim
- prawa artystycznych wykonań
- prawa fonografów/ videogramów
- prawa do I wydań + wydań naukowych + krytycznych

XI. Prawo własności przemysłowej

- projekt racjonalizatorski – BRAK MOŻLIWOŚCI KORZYSTANIA Z SYSTEMU PRAW

WYŁĄCZNYCH. NIE REJESTRUJE SIĘ ICH W UP. Przedsiębiorca może uznać za projekt
racjonalizatorski, w rozumieniu ustawy, każde rozwiązanie nadające się do wykorzystania, niebędące
wynalazkiem podlegającym opatentowaniu, wzorem użytkowym, wzorem przemysłowym lub
topografią układu scalonego. (Art. 7)

1. Przedsiębiorcy mogą przewidzieć przyjmowanie projektów racjonalizatorskich na warunkach

określonych w ustalanym przez siebie regulaminie racjonalizacji.
2. Przedsiębiorca może uznać za projekt racjonalizatorski, w rozumieniu ustawy, każde rozwiązanie
nadające się do wykorzystania, niebędące wynalazkiem podlegającym opatentowaniu, wzorem
użytkowym, wzorem przemysłowym lub topografią układu scalonego.
3. W regulaminie, o którym mowa w ust. 1, przedsiębiorca określa co najmniej, jakie rozwiązania i
przez kogo dokonane uznaje się w przedsiębiorstwie za projekty racjonalizatorskie, a także sposób
załatwiania zgłoszonych projektów i zasady wynagradzania twórców tych projektów.

- wynalazek – 20l – obowiązuje patent – brak legalnej definicji >

wynalazek traktuje się jako zbiór dyrektyw (instrukcji) zdolnych do wykonania, które posługują się
materią ożywioną (ewentualnie nieożywioną) w celu rozwiązania konkretnego problemu
technicznego. Musi spełnić 3 kryteria:
x
jest nowy (nie jest częścią stanu techniki)
x
posiada poziom wynalazczy (nie wynika ze stanu techniki)
x
nadaje się do przemysłowego zastosowania (może być stosowany w jakiejkolwiek
działalności przemysłowej

- wzory:
x
wzór użytkowy – „mały patent” – Prawo ochronne 10l – nowe i nadające się do przemysłowego
zastosowania rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu lub budowy
przedmiotu o trwałej postaci albo przedmiotu składającego się ze związanych ze sobą
funkcjonalnie części o trwałej postaci. Wymóg postaci przedmiotu uważa się za zachowany także
wówczas, gdy wytwór według wzoru użytkowego zdefiniowany jest przestrzennie przez
powtarzalne elementy o stałym stosunku rozmiarów. Wymóg trwałej postaci przedmiotu uważa się
za zachowany także wówczas, gdy
 wytwór według wzoru użytkowego zmienia swoją postać w związku z korzystaniem zgodnym z
przeznaczeniem. Techniczny charakter wzoru użytkowego – dotyczy kształtu, budowy
/konkretyzacja przedmiotu, zdefiniowana postać/ - zespół montażowy układu elektrycznego,
-panele kuchenek elektrycznych,
- lizak.
 Nowość i stosowalność
 Trwałość przedmiotu.
Na wzór użytkowy może być udzielone prawo ochronne. Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa
się prawo wyłącznego korzystania ze wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym
obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Czas trwania prawa ochronnego wynosi dziesięć lat od daty
dokonania zgłoszenia wzoru użytkowego w Urzędzie Patentowym.

x
wzór przemysłowy – Prawo z rejestracji 25l – nowa i posiadająca indywidualny charakter postać
wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów,
kolorystykę, fakturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację.

WYTWÓR: każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący w

szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem
programów komputerowych. Za wytwór uważa się także:
1)przedmiot składający się z wielu wymienialnych części składowych umożliwiających jego rozłożenie
i ponowne złożenie (wytwór złożony);
2)wymienialną część składową wytworu złożonego, jeżeli po jej włączeniu do wytworu złożonego
pozostaje ona widoczna w trakcie jego zwykłego używania, przez które rozumie się każde używanie, z
wyłączeniem konserwacji, obsługi lub naprawy.

- patent - prawo podmiotowe, bezwzględne, dające uprawnionemu podmiotowi możliwość

wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy; przedmiot obrotu
prawnego. MOŻE WYGASNĄĆ PO OKRESIE USTALONYM PRZEZ URZĄD PATENTOWY.

- znaki towarowe – prawo ochronne 10l – każde oznaczenie umożliwiające odróżnienie towarów
jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa oraz możliwe do przedstawienia w
rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego
przedmiotu udzielonej ochrony. Znakiem towarowym może być w szczególności wyraz, włącznie z
nazwiskiem, rysunek, litera, cyfra, kolor, forma przestrzenna, w tym kształt towaru lub opakowania, a
także dźwięk.
 znak towarowy - znak usługowy
 towar - wyroby przemysłowe, rzemieślnicze, płody rolne oraz produkty naturalne, zwłaszcza
wody, minerały, surowce, a także, z zastrzeżeniem art. 174 ust. 3, usługi;
  znak towarowy podrobiony - użyte bezprawnie znaki identyczne lub takie, które nie mogą być
odróżnione w zwykłych warunkach obrotu od znaków zarejestrowanych, dla towarów objętych
prawem ochronnym;
 znaki wcześniejsze - znaki zgłoszone lub zarejestrowane z wcześniejszym pierwszeństwem.

GEST JAKO ZNAK TOWAROWY: Nusret Gökçe, zwany Salt Bae zyskał błyskawiczną sławę na
portalach społecznościowych na początku 2017 roku za sprawą opublikowanego na Instagramie filmu,
w którym w oryginalny sposób kroi i przyprawia mięso: W ciągu kilku dni po publikacji liczba
wyświetleń osiągnęła 3,5 miliona. Na dzień dzisiejszy jest to prawie 17 milionów – a mowa tu tylko o
oryginalnym video zamieszczonym na Instagramie! Charakterystyczny gest posypywania mięsa
szybko stał się hitem Internetu. Doczekał się nawet własnego wpisu na Wikipedii. W marcu 2017 r. do
EUIPO wpłynęło zgłoszenie znaku towarowego w postaci gestu. W zgłoszeniu przedstawiono gest
posypywania mięsa solą za pomocą sekwencji klatek filmowych, w której kucharz dokonuje czynności
w charakterystyczny dla siebie sposób. Znak zgłoszono dla towarów klas 25 (ubrania i obuwie), 30
(m.in. kawa, wyroby cukiernicze, sól) oraz usług klasy cateringowych i hotelowych klasy 43.
Rejestracja znaku w postaci gestu posypywania mięsa nie przebiegła bezproblemowo. Ekspert EUIPO
wskazał, że znak nie posiada zdolności odróżniającej w stosunku do usług wskazanych w klasie 43.
Nie kwestionowano przy tym zdolności rejestrowej znaku dla pozostałych towarów wskazanych w
zgłoszeniu. Według Urzędu, znak przedstawiający szefa kuchni solącego mięso, zostanie odebrany
przez właściwy krąg odbiorców jako banalna i zwyczajna scena. Nawet biorąc pod uwagę
charakterystyczną pozycję ręki, odbiorcy nie uznają go raczej za znak towarowy. Solenie mięsa jest
standardową praktyką i będzie postrzegane jako zwyczajna czynność związana z gotowaniem.
Zgłaszający, na dowód wskazania rozpoznawalności i popularności gestu przedstawił materiały,
które odnosiły się do publikacji w mediach społecznościowych. Były to wpisy na Twitterze, zdjęcia na
Instagramie czy filmy na Youtube. Przedstawiono także statystyki dotyczące liczby wyświetleń i
obserwujących. Urząd uznał, że nie wystarczają one do stwierdzenia powiązania przez odbiorców
usług z konkretnym przedsiębiorcą.
W odwołaniu od decyzji wskazano, że charakterystyczny gest znacznie odbiega od standardów
przyjętych wśród kucharzy. Wskazano również, że dzięki swojej ogromnej popularności w Internecie
gest nabył zdolność odróżniającą. Podniesiono także, że wykonywany przez szefa kuchni ruch jest
wyjątkowy – dzięki temu odbiorcy mogą go skojarzyć z jakością świadczonych przez niego usług.
Restauracje prowadzone przez Nusret’a Gökçe są związane z określoną jakością, która wyróżnia je
na tle innych. Gest posypywania mięsa solą może być znakiem towarowym, ale… dla usług
niezwiązanych z gotowaniem. Izba odwoławcza EUIPO nie podzieliła tego stanowiska. W
uzasadnieniu decyzji Izba Odwoławcza podkreśliła, że zdolność odróżniająca znaku nie może wynikać
tylko ze spełnienia funkcji promocyjnej. Oznaczenie powinno wskazywać pochodzenie danych usług.
Oryginalność gestu i zdobycie popularności w Internecie nie jest wystarczającym argumentem do
uznania zdolności odróżniającej oznaczenia. Izba Odwoławcza odrzuciła też tezę o nabyciu przez ten
gest wtórnej zdolności odróżniającej. Taka sytuacja nie mogła mieć miejsca, ze względu na to, że
zgłaszany gest nie był wcześniej używany dla oznaczania usług danego przedsiębiorstwa. Dodatkowo
dowody używania oznaczenia stanowiły głównie artykuły zamieszczane na portalach
społecznościowych. Utrudniło to ustalenie zakresu terytorialnego używania znaku. Równocześnie, po
raz kolejny podkreślono, że duża ilość wyświetleń i obserwujących nie świadczy o rozpoznawalności
marki w odniesieniu do określonych usług. Izba Odwoławcza uznała jednak, że zgłoszony znak
posiada zdolność odróżniających dla usług niezwiązanych z gotowaniem. Finalnie gest #SaltBae
zostanie zarejestrowany jako znak towarowy między innymi dla usług hotelowych, odzieży i usług
dostarczenia napojów.

- oznaczenia geograficzne – bezterminowo prawa z rejestracji, – oznaczenia słowne odnoszące się

bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju (teren), które
identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy
towaru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru. Na zagraniczne
oznaczenia geograficzne można uzyskać w Polsce ochronę tylko, gdy oznaczenie korzysta z ochrony
w kraju jego pochodzenia.
Oznaczeniami geograficznymi są:
1)nazwy regionalne jako oznaczenia służące do wyróżniania towarów, które:
a)pochodzą z określonego terenu oraz
b)posiadają szczególne właściwości, które wyłącznie lub w przeważającej mierze zawdzięczają
oddziaływaniu środowiska geograficznego obejmującego łącznie czynniki naturalne oraz ludzkie -
których wytworzenie lub przetworzenie następuje na tym terenie;
2)oznaczenia pochodzenia jako oznaczenia służące do wyróżniania towarów:
a)pochodzących z określonego terenu oraz
b)posiadających pewne szczególne właściwości albo inne cechy szczególne przypisywane
pochodzeniu geograficznemu Na zagraniczne oznaczenia geograficzne można uzyskać w

Polsce ochronę tylko, gdy oznaczenie korzysta z ochrony w kraju jego pochodzenia czyli
terenowi, gdzie zostały one wytworzone lub przetworzone.
oznaczenia geograficzne
zwykłe kwalifikowane
niewskazujące na szczególną jakość towaru, PODLEGAJĄ REJESTRACJI, UREGULOWANE
samo miejsce pochodzenia NA SZCZEBLU KRAJOWYM + UNIJNYM
jakość + miejsce pochodzenia
np. oscypek, Jabłko Grójeckie, Ser koryciński „Swojski”, Cebularz lubelski

- topografie układów scalonych – prawo z rejestracji 10l. – przestrzenne, wyrażone w dowolny

sposób, rozplanowanie elementów, z których minimum jeden jest aktywny oraz wszystkich części
układu scalonego.
o.z.z. – organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi
UPRP – Urząd Patentowy Rzeczpospolitej
WPO – World Intelectual Property Organisation (światowa organizacja własności intelektualnej)
EUIPO – Urząd Unii Europejskiej ds. własności intelektualnej
 DOBRA NIEMATERIALNE - DOSTĘPNOŚĆ
CHRONIONE (ZAWŁASZCZONE) WOLNE (OGÓLNODOSTĘPNE)
tworzą własność intelektualną określonego mogą być wykorzystane w dowolny sposób
podmiotu (komercyjny też)
WYTWORY SZEROKO POJĘTEJ TWÓRCZOŚCI CZŁOWIEKA, POWSTAJĄCE W WYNIKU JEGO
WIEDZY/ UMIEJĘTNOŚCI, np. firma – jej nazwa, slogan reklamowy, know how)

MONOPOL – prawo wyłączne – wyłączna kontrola nad danym zasobem:

- do korzystania z chronionego przez prawo dobra niematerialnego
- do rozporządzania danym dobrem w celu zarobkowym/ zawodowym
WYGAŚNIĘCIE PRAW WYŁĄCZNYCH:
 PRAWA MAJĄTKOWE: wygasają z upływem okresu, na który zostały udzielone.
ODSTĘPSTWA:
- podmioty uprawnione zrzekają się tych praw
- nie jest wniesiona odpowiednia opłata za utrzymanie ochrony w mocy
INNE ODSTĘPSTWA:
w przypadku znaków towarowych/ oznaczeń geograficznych, GDY NIE
SĄ UŻYWANE OKOŁO 5LAT.
UNIEWAŻNIENIE PRAW WYŁĄCZNYCH: te, które powstały w trybie rejestracji: do rozwiązań/
oznaczeń MOGĄ BYĆ UNIEWAŻNIONE/ uznane za niebyłe w przypadku, gdy:
- zostanie udowodnione, że nie zostały spełnione prawne przesłanki uzyskania praw wyłącznych,
np. zgodnie z ustawą o własności przemysłowej patetu na wynalazek udziela się, gdy jest on
nowy/ posiada poziom wynalazczy i nadaje się do przemysłowego stosowania. WSZYSTKIE
PRZESŁANKI NALEŻY SPEŁNIĆ, BY URZĄD PATENTOWY MÓGŁ ZATWIERDZIĆ GO JAKO
WYNALAZEK.
ART. 2461.: udzielone w ciągu 6 miesięcy od daty opublikowania informacji o ochronie praw i
rejestracji (w Europejskim Biurze Ochrony Patentów sprzeciw jest w ciągu 9 miesięcy od daty
opublikowania zgody na udzielenie patentu. Rejestr jest jawny/ opublikowany przez RP)

FORMY KORZYSTANIA Z DOBRA NIEMATERIALNEGO

rozwiązania korzystania
- wytwarzanie - umieszczanie oznaczeń na towarach/
- używanie dokumentach
- najem - posługiwanie się oznaczeniami w środkach
- dzierżawa publicznego przekazu w celach reklamy
Forma korzystania z utworu – przykład:
- utrwalanie/ zwielokrotnienie określoną techniką
- wprowadzanie w obrót
- publiczne wykonanie
- wystawienie
- najem/ dzierżawa
- nadawanie przez stacje radiowe

RODZAJE UTWORÓW:
UTWORY SAMOISTNE UTWORY NIESAMOISTNE
takie, które nie zawierają cudzych elementów takie, w których zawarto cudze wkłady twórcze.
twórczych, w którym nie wykorzystano cudzych
dzieł, mimo że może być innymi dziełami
inspirowany (wtedy mówimy o utworze
samoistnym inspirowanym)
UTWORY INSPIROWANE UTWORY ZALEŻNE
utwory, które powstały pod wpływem inspiracji utwory, które powstały w wyniku twórczego
dziełem innego twórcy (inspiracji rozumianej jako opracowania, przeróbki lub adaptacji innego utworu.
psychologiczno-emocjonalny odbiór cudzego
dzieła). Utwór inspirowany jest samodzielnym
dziełem, który posiada cechy indywidualnej
twórczości artystycznej jego autora.
UTWORY WSPÓŁAUTORSKIE
UTWORY ROZŁĄCZNE UTWORY NIEROZŁĄCZNE
składające się z wkładów poszczególnych twórców wkładów nie można wyodrębnić (np. I i II rozdział tej
nadających się do samodzielnej eksploatacji (np. samej powieści).
melodia i słowa piosenki, informacja i fotografia ją
przedstawiająca, itd.)
UTWORY POŁĄCZONE UTWORY ZBIOROWE
utwory powstałe z połączenia dwóch lub większej są autorstwa różnych twórców, którzy jednak ze sobą
liczby utworów odrębnych. Połączenie odbywa się z nie współpracują w trakcie tworzenia dzieła;
woli zainteresowanych twórców w celu wspólnego ostateczną koncepcję utworu tworzy wydawca dzieła,
rozpowszechniania powstałej całości. który może ale nie musi być jednym z autorów
tekstów.
UTWORY PRACOWNICZE
Utwór pracowniczy to utwór, który powstaje w
ramach stosunku pracy – mam tu na myśli tylko
stosunek zobowiązaniowy regulowany przez umowę o
pracę. Utworem pracowniczym nie będzie zatem
utwór powstały w wyniku wykonywania obowiązków
wynikających z umowy o dzieło, umowy zlecenia czy
umowy agencyjnej.
PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ: Zróżnicowany zakres przedmiotowy wynikający z
regulacji prawa międzynarodowego.
Podstawowy akt prawny: Konwencja paryska z 1883 r. w wersji z 1967 r.
– Akt sztokholmski zmieniający Konwencje paryska o ochronie przemysłowej z 20 marca 1883 r.,
sporządzony w Sztokholmie dnia 14 lipca 1967 r. (Dz. U z 1975 r. Nr 9, poz. 51 z późn zm.);
- USTAWA z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (t.j. Dz. U. 2021.324).
Art. art. 1 ust. 1 pkt 1 zawiera zamknięty katalog dóbr objętych ochroną. Są to: - wynalazki,
- wzory użytkowe,
- wzory przemysłowe,
- znaki towarowe,
- oznaczenia geograficzne, i
- topografie układów scalonych
-
WŁASNOŚĆ PRZEMYSŁOWA
w znaczeniu podmiotowym w znaczeniu przedmiotowym
prawo podmiotowe do dóbr niematerialnych zbiór przepisów regulujących powstanie, treść,
określonych w ustawie prawo własności zmianę, ustanie oraz ochronę praw
przemysłowej; podmiotowych oraz zwalczanie nieuczciwej
konkurencji
Art. 2. ustawy p.w.p - Zwalczanie nieuczciwej konkurencji reguluje odrębna

PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ - Zróżnicowany zakres przedmiotowy wynikający z

regulacji prawa międzynarodowego. Podstawowy akt prawny: Konwencja paryska z 1883 r. w wersji
z 1967 r. + Akt sztokholmski zmieniający Konwencje paryska o ochronie przemysłowej z 20 marca
1883 r., sporządzony w Sztokholmie dnia 14 lipca 1967 r. (Dz. U z 1975 r. Nr 9, poz. 51 z późn zm.);

PROJEKTY RACJONALIZATORSKIE (Art. 7): brak możliwośći korzystania z sys. praw

wyłącznych
1. Przedsiębiorcy mogą przewidzieć przyjmowanie projektów racjonalizatorskich na warunkach
określonych w ustalanym przez siebie regulaminie racjonalizacji.
2. Przedsiębiorca może uznać za projekt racjonalizatorski, w rozumieniu ustawy, każde rozwiązanie
nadające się do wykorzystania, niebędące wynalazkiem podlegającym opatentowaniu, wzorem
użytkowym, wzorem przemysłowym lub topografią układu scalonego.
3. W regulaminie, o którym mowa w ust. 1, przedsiębiorca określa co najmniej, jakie rozwiązania i
przez kogo dokonane uznaje się w przedsiębiorstwie za projekty racjonalizatorskie, a także sposób
załatwiania zgłoszonych projektów i zasady wynagradzania twórców tych projektów.
Wynalazek > patent

Art. 24. Patenty są udzielane - bez względu na dziedzinę techniki - na wynalazki, które są nowe,
posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania.

Art. 25. Wynalazek uważa się za nowy, jeśli nie jest on częścią stanu techniki.
(…)

Art. 26. Wynalazek uważa się za posiadający poziom wynalazczy, jeżeli wynalazek ten nie wynika
dla znawcy, w sposób oczywisty, ze stanu techniki. (…)

Art. 27. Wynalazek uważany jest za nadający się do przemysłowego stosowania, jeżeli według
wynalazku może być uzyskiwany wytwór lub wykorzystywany sposób, w rozumieniu technicznym, w
jakiejkolwiek działalności przemysłowej, nie wykluczając rolnictwa.
Art. 28. [Rzeczy nie uznawane za wynalazki]

Za wynalazki, w rozumieniu art. 24, nie uważa się w szczególności:

1) odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych;
2) wytworów o charakterze jedynie estetycznym;
3) schematów, zasad i metod przeprowadzania procesów myślowych, rozgrywania gier lub
prowadzenia działalności gospodarczej;
41) wytworów lub sposobów, których:
a) możliwość wykorzystania nie może zostać wykazana, lub
b) wykorzystanie nie przyniesie rezultatu spodziewanego przez zgłaszającego - w świetle
powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki;
5) programów komputerowych,
6) przedstawienia informacji.

Art. 29. [Rozwiązania techniczne, na które nie udziela się patentów]:

Patentów nie udziela się na:
1) wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi
obyczajami; nie uważa się za sprzeczne z porządkiem publicznym korzystanie z wynalazku tylko
dlatego, że jest zabronione przez prawo;
2) odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt; a
także wytwory zyskiwane takimi sposobami; przepis ten nie ma zastosowania do sposobów
mikrobiologicznych ani do wytworów uzyskiwanych takimi sposobami, o ile nie sa to odmiany roślin lub
rasy zwierząt;
3) sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby
diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach; przepis ten nie dotyczy produktów, a w
szczególności substancji lub mieszanin stosowanych w diagnostyce lub leczeniu

Patent dodatkowy (art. 30): Uprawniony z patentu może uzyskać patent na ulepszenie lub
uzupełnienie wynalazku, które posiada cechy wynalazku, a nie może być stosowane samoistnie
(patent dodatkowy). Można również uzyskać patent dodatkowy do już uzyskanego patentu
dodatkowego. Ulepszenie lub uzupełnienie musi posiadać cechy wynalazku, ale nie może być
stosowane samoistnie, tzn. bez wynalazku głównego;
Ulepszenie, musi spełniać wszystkie przesłanki:
- być nowe,
- nieoczywiste, i
- nadawać się do przemysłowej stosowalności.
Patent dodatkowy jest ściśle powiązany z patentem głównym. Czas jego trwania jest
powiązany z patentem głównym. Kiedy patent główny zostanie unieważniony lub wygaśnie,
patent dodatkowy staje się patentem „zwykłym”. Patent dodatkowy jako odrębne prawo może
być zbyty. W przypadku udzielenia patentu dodatkowego, za ochronę wynalazku pobiera się
opłatę jednorazową. Jeżeli patent dodatkowy stanie się patentem, pobiera się opłaty okresowe
– licząc od okresu ochrony następującego po ustaniu patentu głównego, w wysokości, jaka
przypadałaby za ten okres i dalsze okresy ochrony wynalazku stanowiącego przedmiot patentu
głównego (art. 224 ust. 6 p.w.p.)

Wynalazek > patent przykłady:

1. chrupka – wyrób cukierniczy – odmowa udzielenia prawa;

2. czekoladowy wyrób cukierniczy zawierający wirowaną watę cukrowa – wygasło w 2015 r.;
3.mrożony wyrób cukierniczy z mieszanką glicerydową – w mocy do 2027 r.;
4. powlekany wyrób cukierniczy do żucia – w mocy do 2027 r.;
5.słodki wyrób cukierniczy – w mocy do 2024 r.;
6. sposób przyrządzania mącznej tortilli – w mocy do 2020 r.;
7. system prezentowania przepisów kulinarnych i sposób prezentowania przepisów kulinarnych – (w
toku od 2015 r.);
8. urządzenie generujące przepisy, zwłaszcza przepisy kulinarne (w toku od 2017 r.);
9. ciastko – suplement diety, wzbogacone w biologicznie aktywne formy selenu (w toku od 2016 r.);
10. gotowane na parze ciastko donut – w mocy do 2022 r.;
11. produkt zastępujący mięso zawierający włókna i sposób jego wytworzenia – w mocy do 2026 r.;
12. sposób pozyskiwania kulinarnego mięsa wieprzowego i mięso wieprzowe – w mocy do 2021 r, -
SGGW/PAT.22586
Specjalne rodzaje wynalazków: wynalazek dokonany przez obywatela polskiego może zostać
uznany za tajny, jeśli dotyczy obronności lub bezpieczeństwa państwa. <- MOŻE, ALE NIE MUSI
 WYNALAZKI TAJNE
dotyczące obronności państwa dotyczące bezpieczeństwa państwa
rodzaje broni lub sprzętu wojskowego oraz środki techniczne stosowane przez służby
sposoby walki państwowe uprawnione do wykonywania
czynności operacyjno – rozpoznawczych a także
rodzaje wyposażenia i sprzętu oraz sposoby ich
wykorzystania przez służby

art. 57. Wynalazkiem tajnym jest wynalazek stanowiący informację niejawną, której nadano klauzulę
„ściśle tajne”, „tajne”, „poufne”, bądź „zastrzeżone”. O tajności wynalazku dotyczącego obronności
bądź bezpieczeństwa państwa postanawiają:
- Minister Obrony Narodowej
- Minister właściwy ds. wewnętrznych
- Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego

WYNALAZEK BIOTECHNOLOGICZNY: wytwór złożony z materiału biologicznego lub zawierającego

taki materiał albo sposobu, za pomocą którego taki materiał jest wytwarzany/ przetwarzany lub
wykorzystywany. NA WYNALAZKI BIOTECHNOLOGICZNE UDZIELA SIĘ PATENTÓW.
MATERIAŁ BIOLOGICZNY – materiał zawierający informację genetyczną i zdolny do samoreprodukcji
albo nadający się do reprodukcji w systemie biologicznym.
SPOSÓB MIKROBIOLOGICZNY – sposób, w którym bierze udział, lub który został dokonany na
materiale mikrobiologicznym albo wynikiem którego jest ten materiał.
WYNALAZEK BIOTECHNOLOGICZNY
stanowiący element
wyizolowany z ciała ludzkiego
stanowiący materiał biologiczny dotyczący roślin lub zwierząt
lub wytworzony sposobem
technicznym
wyizolowany z naturalnego włącznie z sekwencją lub jeśli możliwości techniczne
środowiska lub wytworzony częściową sekwencją genu, stosowania wynalazku nie
sposobem technicznym, nawet nawet jeśli budowa tego ograniczają się do szczególnej
jeśli poprzednio występował w elementu jest identyczna z odmiany roślin lub rasy
naturze budową elementu naturalnego zwierząt
W zgłoszeniu wynalazku dotyczącym sekwencji lub częściowej sekwencji genu, w opisie wynalazku
ujawnia się jego przemysłowe zastosowanie.
 Źródła prawa
1) Umowy międzynarodowe
– Konwencja berneńska (1886 r.)
– Konwencja powszechna (1952 r.)
– Konwencja rzymska o ochronie wykonawców, producentów fonogramów i organizacji nadawczych (1961
r.)
– Porozumienie ws. Handlowych Aspektów Praw Własności Intelektualnej (tzw. TRIPS)
– Konwencja paryska (1883 r.)
– Konwencja luksemburska o patencie Wspólnoty (1975)
2) Regulacje krajowe
– ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych (1994)
– ustawa o ochronie baz danych (2001)
– ustawa o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi (2018)
– ustawa – Prawo własności przemysłowej (2000 r.)
– ustawa o rzecznikach patentowych (2001)
– ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (1993 r.)
– ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów (2007 r.)
– ustawa o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o
produktach tradycyjnych (2005)

+ prawo unijne!

Cd

Wynalazek nieetyczny

PRAWO AUTORSKIE PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ

Konwencja Berneńska (1886 r.) Konwencja Paryska (1883 r.)

Reguluje własność literacką, naukową i Reguluje własność użytecznych

artystyczną; zakres: utwory, prawa rozwiązań technicznych, prawo do
pokrewne, niektóre dobra osobiste, bazy znaków towarowych, oznaczeń
danych pochodzenia towarów i usług oraz
zwalczania nieuczciwej konkurencji i
przeciwdziałania monopolom
Cechy: Cechy:
-uniwersalność - terytorialność
-terytorialność - sformalizowany charakter
-niesformalizowany charakter ochrony