SPRAWDZIAN

„APARAT RUCHU”
Imię i nazwisko ucznia - …………………………………………….
Klasa - ……………………

1. Aparat ruchu tworzą szkielet oraz mięśnie szkieletowe. 1p

Określ, który z wymienionych elementów jest częścią czynną aparatu ruchu. Uzasadnij swoją odpowiedź.
Część czynna: …………………………
Uzasadnienie:…………………………………………………………………………

2. Kości szkieletu są utworzone z tkanki kostnej zbitej oraz tkanki kostnej gąbczastej. Poniżej przedstawiono niektóre cechy tych tkanek. 3p.
Przyporządkuj poniższe opisy (A–F) do odpowiednich typów tkanki kostnej.
A. Jest zbudowana z koncentrycznie ułożonych blaszek kostnych.
B. Jest zbudowana z beleczek kostnych.
C. Występuje między innymi w trzonach kości długich, stanowi również zewnętrzną warstwę kości płaskich.
D. Występuje między innymi w nasadach kości długich i trzonach kręgów.
E. Dzięki swojej strukturze jest bardzo twarda i wytrzymała.
F. Dzięki swojej strukturze jest lekka i stosunkowo sprężysta.
1. Tkanka kostna zbita: …………………………………………………………………
2. Tkanka kostna gąbczasta: .……………………………………………………………
3.Zaznacz funkcje szkieletu. 2p
A. Dźwiganie ciężaru ciała.
B. Regulacja czynności życiowych.
C. Ochrona narządów wewnętrznych przed urazami.
D. Magazynowanie soli mineralnych.
E. Trawienie tłuszczów.
F. Uczestniczenie w poruszaniu się.

4.W ramce podano nazwy wybranych kości wchodzących w skład szkieletu człowieka. 4p

a) Uzupełnij rysunek szkieletu człowieka. Wpisz w odpowiednie miejsca nazwy kości wybrane spośród podanych w ramce.

b) Podaj nazwy trzech kości długich

wybrane spośród podanych w ramce.
1. ……………………………..
2. ……………………………..
3. ……………………………..
5. Czaszka składa się z dwóch części: mózgoczaszki i trzewioczaszki. Na rysunku literami A–D oznaczono wybrane kości czaszki.Przyporządkuj odpowiednim kościom podane nazwy (1–4). 4p.

1.szczęka
2.kość ciemieniowa A C
3.kość skroniowa
4.kość czołowa
D

A ……….. B …………… C ……………. D………….

6.Podaj nazwy odcinków kręgosłupa, które na rysunku zostały oznaczone literami A i C.

Podaj liczbę kręgów 2p
A – ……………………………………
C – ……………………………………

7.Wymień kości budujące obręcz miedniczą oraz przestaw jej funkcje. 3p.
…………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………….

kości stępu, kręgi, kość ramienna, rzepka, kość promieniowa, obojczyk, kość miedniczna, kości czaszki

…………………………………………………………………………………………………………..

8.Uzupełnij podpisy do wskazań. 2p.

A jest to…………………………… zbudowany z tkanki kostnej ………………………… .

B jest to …………………………… zbudowana z tkanki kostnej …………………………… .

9.Wyjaśnij, w jaki sposób żebra rzekome łączą się z mostkiem. 1p.

………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………

10.Adam postanowił sprawdzić, jakie znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania szkieletu ma częste spożywanie napojów typu coca-cola, które zawierają kwas fosforowy. W tym celu przeprowadził doświadczenie –
kości z kurczaka umieścił w słoikach z wodą oraz z coca-colą i pozostawił na dwa tygodnie w temperaturze pokojowej, tak jak na przedstawionym rysunku. 4p.

a) Sformułuj hipotezę opisanego doświadczenia.

………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
b) Określ, która z prób była w doświadczeniu próbą kontrolną. Uzasadnij swoją odpowiedź.
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
c) Zaznacz przewidywany wynik doświadczenia.
A. Kość umieszczona w coca-coli się rozpuściła.
B. Kość umieszczona w coca-coli stała się miękka.
C. Kość umieszczona w wodzie się rozpuściła.
D. Kość umieszczona w wodzie stała się miękka.

11.Zarówno szkielet, jak i mięśnie szkieletowe są przystosowane do znoszenia znacznych obciążeń. Jednak na skutek niewłaściwego trybu życia mogą się pojawić wady lub uszkodzenia aparat ruchu.
a) Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź spośród podanych. 2p.
Boczne skrzywienie kręgosłupa to:
A. krzywica.
B. nadmierna lordoza.
C. nadmierna kifoza.
D. skolioza.
b) Podaj przykład niewłaściwego zachowania, które może doprowadzić do bocznego skrzywienia kręgosłupa.
………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………….

12.W stawach występuje jama stawowa, czyli przestrzeń wypełniona mazią stawową. 1p
Wyjaśnij, jaką rolę odgrywa maź stawowa podczas wykonywania ruchów.
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………..
13. Dopasuj rodzaje stawów (A–C) do odpowiednich przykładów (1–3). 3p
A. Staw kulisty. 1. Staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka.
B. Staw zawiasowy. 2. Staw ramienny.
C. Staw siodełkowaty. 3. Staw łokciowy.

A ………… B. ………… C. …………

14.Układ mięśniowy tworzą wszystkie mięśnie ciała. Większość z nich buduje część czynną aparatu ruchu.6p.
a) Podkreśl właściwe wyrazy tak, aby tekst dotyczący mięśni był zgodny z prawdą.
Mięśnie szkieletowe kurczą się szybko / wolno, a ich praca jest zależna / niezależna od woli. Są one
przyczepione do kości za pomocą ścięgien / stawów. Zależnie od liczby brzuśców / komórek kurczliwych
mięśnie dzieli się na jedno-, dwu-, trój- i czterogłowe.
b) Podkreśl nazwy dwóch mięśni, które działają w sposób antagonistyczny.
mięsień prosty uda, mięsień dwugłowy ramienia, mięsień trójgłowy łydki, mięsień trójgłowy ramienia,
mięsień prosty brzucha, mięsień pośladkowy wielki
c) Wyjaśnij, do czego służy ciepło powstające w podczas skurczu mięśni.
………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
15. Mięśnie kończyn pracują w parach i działają przeciwstawnie. Jeśli jeden z nich powoduje zgięcie kończyny,
to drugi umożliwia jej wyprostowanie. 2p
a) Na schemacie ramienia zaznacz strzałką mięsień, dzięki któremu ramię znajduje się w
przedstawionej pozycji.

b) Uzupełnij poniższe zdania tak, aby zawierały prawdziwe informacje. Podkreśl właściwe określenia.
Mięsień dwugłowy ramienia ma dwa / trzy brzuśce. Należy on do mięśni prostowników / zginaczy.

16.Określ na podstawie tekstu, jaki rodzaj włókien przeważa u Piotra, który od dwóch lat trenuje biegi długodystansowe. Uzasadnij odpowiedź. 2p
Podstawowy element tkanki poprzecznie prążkowanej szkieletowej to włókno mięśniowe. Wyróżniamy włókna czerwone i włókna białe. Włókna czerwone zawierają dużo mitochondriów i mioglobiny (czerwonego barwnika
biorącego udział w magazynowaniu tlenu). Wolno się kurczą, a energię do skurczu czerpią z procesów tlenowych. Są bardzo odporne na zmęczenie. Włókna białe mają mniej mioglobiny niż włókna czerwone, kurczą się szybciej,
ale są mniej wytrzymałe. Energię potrzebną do skurczu pozyskują na drodze fermentacji. Mięśnie człowieka zawierają zarówno włókna czerwone, jak i włókna białe. Istnieją jednak indywidualne różnice w ich proporcjach. U
sportowców uprawiających dyscypliny siłowe (np. biegi sprinterskie) w mięśniach przeważają włókna białe, natomiast u maratończyków i kolarzy – włókna czerwone.
…………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………….
17.Zosia obudziła się z bólem mięśni uda. Dzień wcześniej intensywnie ćwiczyła na zajęciach sportowych. 1p
Wyjaśnij, dlaczego dziewczynka odczuwa ból mięśni.
………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

18.Zaznacz dwa zachowania mające pozytywny wpływ na kondycję aparatu ruchu. 2p

A. Stosowanie diety bogatej w tłuszcze.
B. Systematyczne wykonywanie ćwiczeń fizycznych wzmacniających mięśnie, kości i stawy.
C. Oglądanie telewizji i gra na komputerze.
D. Dbanie o odpowiednią postawę ciała.
*Kopiowanie/Przepisywanie i fotografowanie pytań zabronione/ - prawa autorskie zastrzeżone*