ZARFLAR (BELİRTEÇLER) KONU ANLATIMI VE ÇALIŞMA KÂĞIDI
ZARF (BELİRTEÇ) NOT: Miktar zarfı fiile, fiilimsiye, sıfata, zarfa sorulan
Fiilleri, fiilimsileri (fiilimsi konusu 8. Sınıfta detaylı
şekilde işlenecek. Şimdilik sadece çekimlenmeyen
fiil olarak bilsek yeterli.) sıfatları ya da kendi
türünden kelimeleri (zarfları); zaman, durum, miktar,
yer-yön ve soru yönünden etkileyen kelimelere zarf
(belirteç) denir.
SIFAT VE ZARF AYRIMI
Sıfatlar isimlerin önüne gelerek isimlerin özelliklerini
belirtirler. Zarflar ise genellikle fiillerin önüne
gelerek fiillerin özellikleri belirtirler.
ÖRNEK:
“Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır.” Cümlesinde “tatlı”
kelimesi “dil” kelimesinin özelliğini belirtmiştir. “dil”
kelimesi bir isimdir. O halde bu cümlede “tatlı”
kelimesi ismi nitelediği için sıfattır.
“Tatlı yiyelim, tatlı konuşalım.” Cümlesinde ise “tatlı”
kelimesi “yiyelim” ve “konuşalım” kelimelerinin
özelliğini belirtmiştir. “yemek ve konuşmak”
kelimeleri birer fiildir. O halde bu cümlede “tatlı”
kelimesi fiili nitelediği için zarftır.
Zarflar beş grupta incelenir:
1. ZAMAN ZARFI
Fiilleri ya da fiilimsileri zaman yönünden etkileyen
zarfa zaman zarfı denir.
NOT: Zaman zarfı fiile sorulan “NE ZAMAN?”
sorusunun cevabıdır.
ÖRNEK:
“Yarın akşam Konya’ya gideceğim.” Cümlesinde fiile
yani “gideceğim” kelimesine “ne zaman?” sorusunu
sorduğumuzda “yarın akşam” cevabını alırız. “yarın
akşam” zaman zarfıdır.
2. DURUM ZARFI
Fiilleri ya da fiilimsileri durum yönünden etkileyen
zarfa durum zarfı denir.
NOT: Durum zarfı fiile sorulan “NASIL?” sorusunun
cevabıdır.
ÖRNEK:
“Hasan yanımdan koşarak geçti.” Cümlesinde fiile
yani “geçti” kelimesine “nasıl?” sorusunu
sorduğumuzda “koşarak” cevabını alırız. “koşarak”
durum zarfıdır.
3. MİKTAR ZARFI
Fiilleri, fiilimsileri, sıfatları ya da zarfları miktar
yönünden etkileyen zarfa miktar zarfı denir.
“NE KADAR?” sorusunun cevabıdır.
ÖRNEK:
“Kardeşimi çok özledim.” Cümlesinde fiile yani
“özledim” kelimesine “ne kadar?” sorusunu
sorduğumuzda “çok” cevabını alırız. “çok” miktar
zarfıdır.
NOT: Miktar zarflarının fiiller dışında sıfat ve
zamirlere de “ne kadar?” sorusu sorularak
bulunabileceğini unutmayalım.
ÖRNEK:
“Arkadaşım çok hızlı koşuyor.” Cümlesinde “hızlı”
kelimesine yani zarfa “ne kadar?” sorusunu sorarak
miktar zarfını buluruz.
4. YER-YÖN ZARFI
Fiilleri ya da fiilimsileri yer- yön bakımından
etkileyen zarfa yer- yön zarfı denir.
NOT: Yer- yön zarfı fiile sorulan “NERE?” sorusunun
cevabıdır.
NOT: Yer-yön zarfları şunlardır: içeri, dışarı, aşağı,
yukarı, ileri, geri, öte, beri.
NOT: Yer- yön zarfları ek almadan kullanılırlar.
ÖRNEK:
“Arabayı ileri park etmiş.” Cümlesinde “park etmek”
fiiline “nere?” sorusunu sorduğumuzda “ileri”
cevabını alırız. O halde “ileri” yer- yön zarfıdır.
Ancak cümle “Arabayı ileriye park etmiş.” Şeklinde
olsaydı “ileriye” kelimesi ek aldığı için yer- yön zarfı
olmazdı.
5. SORU ZARFI
Fiilleri ya da fiilimsileri soru yönünden etkileyen
zarfa soru zarfı denir.
NOT: Sık kullanılan soru zarfları şunlardır: “ne
zaman, nasıl, ne kadar, nere, ne (niçin anlamında
kullanıldığında), niçin, neden, niye…
ÖRNEK:
“Bu soruyu nasıl çözdün?” cümlesinde soru anlamı
katan “nasıl” sözcüğü fiili yani “çözmek” kelimesini
etkilediği için soru zarfıdır.
“Nasıl insanlardan hoşlanırsınız?” cümlesinde ise
“nasıl” sözcüğü ismi yani “insanlar” kelimesini
etkilediği için soru zarfı değil soru sıfatıdır.
SALİH EMRE ÖNAL
sadeceturkcedersi
 ZARFLAR (BELİRTEÇLER) KONU ANLATIMI VE ÇALIŞMA KÂĞIDI
1. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimeler sıfatsa başına “S” zarfsa başına “Z”
yazınız.

Arkadaşımın bizim için yaptığı börek çok güzel kokuyordu.

İnsanlara yardım etmek, iyi insan olmanın bir gereğidir.

Mutlu insanların sırrı, karşısındaki insanı da mutlu etmeye odaklanmaktır.

Otobüs durağının yanında ayakta bekleyen adam yorgun görünüyordu.

Balkonda otururken acı bir fren sesiyle irkildik.

Kendimizi kötü düşüncelerin esaretinden kurtarmalıyız.

Üzerinde yırtık bir ceket bulunan bu yaşlı adama acıyarak baktı.

Palandöken Dağı’nın büyüleyici manzarasını hayranlıkla seyrettik.

2. Verilen kelimeleri sıfat ve zarf olmak üzere birer cümlede kullanınız.

üzgün

sert

3. Verilen cümlelerdeki zarfları bularak yuvarlak içine alınız. (bir cümlede birden
fazla zarf olabilir.)

Kalemlerini masaya yavaşça bıraktı. Soruları bu akşam dikkatlice inceleyeceğim.

Yanına geldiğimi görünce aşağı indi. Bu karmaşık problemi nasıl çözdünüz?

Erzurum’da olan ablamı çok özledim. Bu sabah okula yürüyerek gideceğim.

Paketlenmiş gıdaları fazla tüketmemeliyiz. Tabloyu en sevdiğim renge boyamışsın.

Hedefi olan insanlar büyük düşünürler. Hedeflediğim noktaya epeyce yaklaşmıştım.

Cesur insanlar çıktıkları yoldan geri dönmezler. Pazar günü biz de dışarı çıkacağız.

Elimde duran fotoğrafa uzun uzun baktı. Genç adam bize gülümseyerek baktı.

Törende İstiklal Marşımızı coşkuyla söyledik. Alper, dün gece çok neşeli görünüyordu.

Yaşadıklarını anlatırken çok duygulandı. Annem, zeytinyağlı dolmayı mükemmel yapardı.

Çözdüğünüz soruları ne zaman göstereceksiniz? Öğretmenimiz dersi çok hızlı anlatıyordu.

SALİH EMRE ÖNAL

sadeceturkcedersi
 ZARFLAR (BELİRTEÇLER) KONU ANLATIMI VE ÇALIŞMA KÂĞIDI
4. Aşağıdaki cümlelerde geçen zarfları bularak çeşidini işaretleyiniz. (bir cümlede
birden fazla zarf olabilir.)

CÜMLELER Zaman Durum Miktar Yer Yön Soru

Sana aldığım telefonu niçin beğenmedin?

Sorunların çözülemeyeceğini yıllardır yüksek

sesle söylüyoruz.

Son zamanlarda gençler dijital kaynakları etkili

kullanıyorlar.

Yağmur yağınca koşarak içeri girdik.

Tahtadaki yazıyı defterine çok hızlı yazdı.

Az konuşup çok dinlemek gerekir.

Yaşadığı sorunları bana detaylı bir şekilde

anlattı.

Son bir aydır Türkçe dersine yoğun

çalışıyorum.

Bu mükemmel şiirleri nasıl yazıyorsunuz?

Okulda yaşadığım olayları sana akşam evde

rahatça anlatırım.

Sabah olunca koşarak köyden aşağıya indik.

İşten çıkınca dolmuşun gelmesini bayağı

bekledim.

Arkadaşım bu sabah sınıftan içeriye gülerek

girdi.

SALİH EMRE ÖNAL

sadeceturkcedersi
 ZARFLAR (BELİRTEÇLER) KONU ANLATIMI VE ÇALIŞMA KÂĞIDI
1. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimeler sıfatsa başına “S” zarfsa başına “Z”
yazınız.

Arkadaşımın bizim için yaptığı börek çok güzel kokuyordu. Z

İnsanlara yardım etmek, iyi insan olmanın bir gereğidir. S

Mutlu insanların sırrı, karşısındaki insanı da mutlu etmeye odaklanmaktır. S

Otobüs durağının yanında ayakta bekleyen adam yorgun görünüyordu. Z

Balkonda otururken acı bir fren sesiyle irkildik. S

Kendimizi kötü düşüncelerin esaretinden kurtarmalıyız. S

Üzerinde yırtık bir ceket bulunan bu yaşlı adama acıyarak baktı. Z

Palandöken Dağı’nın büyüleyici manzarasını hayranlıkla seyrettik. Z

2. Verilen kelimeleri sıfat ve zarf olmak üzere birer cümlede kullanınız.

üzgün

ÖĞRENCİ YORUMU ÖĞRENCİ YORUMU

sert

ÖĞRENCİ YORUMU ÖĞRENCİ YORUMU

3. Verilen cümlelerdeki zarfları bularak yuvarlak içine alınız. (bir cümlede birden
fazla zarf olabilir.)

Kalemlerini masaya yavaşça bıraktı. Soruları bu akşam dikkatlice inceleyeceğim.

Yanına geldiğimi görünce aşağı indi. Bu karmaşık problemi nasıl çözdünüz?

Erzurum’da olan ablamı çok özledim. Bu sabah okula yürüyerek gideceğim.

Paketlenmiş gıdaları fazla tüketmemeliyiz. Tabloyu en sevdiğim renge boyamışsın.

Hedefi olan insanlar büyük düşünürler. Hedeflediğim noktaya epeyce yaklaşmıştım.

Cesur insanlar çıktıkları yoldan geri dönmezler. Pazar günü biz de dışarı çıkacağız.

Elimde duran fotoğrafa uzun uzun baktı. Genç adam bize gülümseyerek baktı.

Törende İstiklal Marşımızı coşkuyla söyledik. Alper, dün gece çok neşeli görünüyordu.

Yaşadıklarını anlatırken çok duygulandı. Annem, zeytinyağlı dolmayı mükemmel yapardı.

Çözdüğünüz soruları ne zaman göstereceksiniz? Öğretmenimiz dersi çok hızlı anlatıyordu.

SALİH EMRE ÖNAL

sadeceturkcedersi
 ZARFLAR (BELİRTEÇLER) KONU ANLATIMI VE ÇALIŞMA KÂĞIDI
4. Aşağıdaki cümlelerde geçen zarfları bularak çeşidini işaretleyiniz. (bir cümlede
birden fazla zarf olabilir.)

CÜMLELER Zaman Durum Miktar Yer Yön Soru

Sana aldığım telefonu niçin beğenmedin? X

Sorunların çözülemeyeceğini yıllardır yüksek

X X
sesle söylüyoruz.

Son zamanlarda gençler dijital kaynakları etkili

X X
kullanıyorlar.

Yağmur yağınca koşarak içeri girdik.

X X X

Tahtadaki yazıyı defterine çok hızlı yazdı.

X X

Az konuşup çok dinlemek gerekir. X

Yaşadığı sorunları bana detaylı bir şekilde X

anlattı.

Son bir aydır Türkçe dersine yoğun

X X
çalışıyorum.

Bu mükemmel şiirleri nasıl yazıyorsunuz?

X

Okulda yaşadığım olayları sana akşam evde X X

rahatça anlatırım.

Sabah olunca koşarak köyden aşağıya indik.

X X

İşten çıkınca dolmuşun gelmesini bayağı X X

bekledim.

Arkadaşım bu sabah sınıftan içeriye gülerek

X X
girdi.

SALİH EMRE ÖNAL

sadeceturkcedersi