CÜMLEDE ANLAM

Cümlede anlam sorularında cümlen n çerd ğ kavram veya cümlen n anlamı ve

yorumu sorulmaktadır.

Öznel ve Nesnel Cümleler

Öznel yargı, k ș den k ș ye göre değ șen, yorumlanan yargılardır, nesnel
yargılar se k ș den k ș ye göre değ șmeyen, yorumlanamayan yargılardır.

“Ahmet Hamd ’n n romanlarını okurken ç nde kayboluyorum adeta.” (Öznel)

“Ahmet Hamd romanlarında uzun cümlelere sıklıkla yer ver r.” (Nesnel)

@b zturkceogretmen y z
 CÜMLEDE ANLAM

Neden – Sonuç cümleler

B r eylem n yapılıșının, b r durumun ortaya çıkıșının sebeb n n yan
gerekçes n n de bel rt ld ğ cümlelerd r.

Kar yağışından dolayı maç ertelend .

kar yağışı: neden maç ertelend : sonuç

Sen göremed ğ m ç n bütün şler m ters g tt .

sen göremed m: neden şler m ters g tt : sonuç

@b zturkceogretmen y z
 CÜMLEDE ANLAM

amaç – Sonuç cümleler

Amaç – sonuç cümles nde yargı henüz gerçekleșmem șt r ve yargının amacı ver l r.
Genell kle ç n edatıyla kurulur. İç n yer ne amacıyla get rd ğ nde anlamlı oluyorsa
amaç – sonuç cümles olur.

K lo vermek ç n spor yapıyor. (K lo vermek amacıyla spor yapıyor.)

K lo vermek: amaç spor yapıyor: sonuç

İlaç almak ç n eczaneye g tt .

laç almak: amaç eczaneye g tt : sonuç

@b zturkceogretmen y z
 CÜMLEDE ANLAM
KOŞUL cümleler
B r yargının gerçekleșmes n n bașka b r yargıya bağlı olma durumudur.
Genell kle -se , -sa șart k p le yapılır.

Tem z b r dünya st yorsan yerlere çöp atma.

tem z b r dünya st yorsan: koşul yerlere çöp atma: sonuç

Sınıfı geçersen sted ğ n alırım.

sınıfı geçersen: koşul sted ğ n alırım: sonuç

@b zturkceogretmen y z
 CÜMLEDE ANLAM
Karşılaştırma cümleler
En az k farklı varlığı, olayı, durumu, kavramı b rb r yle örtüșen b rb r ne benzeyen
ya da karșıt yönler yle zayıflık üstünlük eș tl k-denkl k vs. bel rterek kıyaslayan
cümlelerd r.

Onun kadar çalışkan olmadığını b l yorum.

İlk k tabı da d ğerler g b roman türünded r.

Karșılaștırma cümleler n n ç nde daha çok " en, se, daha, kadar" g b
fadeler görürsünüz.

@b zturkceogretmen y z
 CÜMLEDE ANLAM
varsayım cümleler
K m zaman b r olay ya da durum olmadığı, gerçekleșmed ğ halde olmuș, gerçekleșm ș g b
kabul eder z; yan o olayın olduğunu varsayarız. Varsayım anlatan yargıları çeren cümlelerde
genell kle “tutalım k , d yel m k , farz edel m k …” g b fadelere yer ver l r.

Farz edel m bu ş bıraktın ve ş bulamadın, ne yaparsın?

TANIM CÜMLELERİ
"Bu ned r?" sorusuna cevap veren cümlelerd r.

L r k ş r, duygulu ve coşkulu ş r türüdür.

@b zturkceogretmen y z
 CÜMLEDE ANLAM
doğrudan anlatım cümleler
Bașkasına a t b r sözün h ç değ șt r lmeden aktarılmasına doğrudan anlatım den r. Olduğu g b
aktarılan söz genell kle tırnak șaret çer s nde yazılır. Tırnak șaret n n dıșında v rgül
kullanılarak da aktarılab l r.
Atatürk şöyle der: "Cehalet yen lmes gereken en büyük düşmandır."

dolaylı anlatım cümleler

Bașkasından alınan sözün, cümledek yargıyı değ șt rmeden, kend sözcükler m zle
aktarılmasına dolaylı anlatım den r. Dolaylı anlatımlı cümleler “söyled , bel rtt , açıkladı” g b
eylemlerle b ter
Gelecek yıl kongre yapılıp yapılmayacağını sordu.
@b zturkceogretmen y z
 CÜMLEDE ANLAM
hayıflanma cümleler
Geçm ște yapılamamıș olan, fırsat varken yapılamamıș eylemlerden dolayı yașanan üzüntüdür.

Ne yazık k ün vers tey zamanında b t remed m.

P şmanlık cümleler
Geçm ște yapılan b r eylemden duyulan üzüntüyü d le get ren b d ren cümlelerd r.
Keşke ona o kadar ağır sözler söylemeseyd m.

Hayıflanma yapılmamış eylemden duyulan üzüntüyü fade ederken p şmanlık yapılmış

eylemden kaynaklanan üzüntüyü fade etmekted r.
@b zturkceogretmen y z
 CÜMLEDE ANLAM
YAKINMA cümleler
B r durum ya da olay karșısında duyulan rahatsızlığı d le get ren cümlelerd r. Daha çok çevreye
a t ve nsanların davranıșlarına l șk n rahatsızlıkların fade ed ld ğ cümlelerd r.
Akşama kadar boş boş yatmaktan başka b r şey yapmıyor.

s tem cümleler
B r k msen n b r sözü ya da davranıșı üzer ne duyulan üzüntünün ve kırgınlığın d le get r ld ğ
cümlelerd r.
Herkes çağırmışsın da b r ben m haber m yok.
S tem cümleler nde k ş b r durum karşısında ya da b r nden duyduğu rahatsızlığı b zzat k ş n n kend s ne
söylerken yakınma cümleler nde se b r durum ya da k ş den duyulan rahatsızlık b r başkasına anlatılır.

@b zturkceogretmen y z
 CÜMLEDE ANLAM
öner cümleler
B r sorunu çözmek, b r amaca ulașmak ç n öne sürülen görüș ve düșünceler çeren cümlelerd r.

K tabın sonuna b r de kaynakça konsa y olur.

ÖN YARGI CÜMLELERİ
Henüz gerçekleșmem ș veya sonucu b l nmeyen b r durumla lg l kes n ve k ș sel b r hüküm b ld ren
cümlelerd r.

B l yorum, bu tarz eserler Türk nsanı asla okumaz.

@b zturkceogretmen y z
 CÜMLEDE ANLAM
KANIKSAMA CÜMLELErİ
Çok tekrarlama sebeb yle etk lenmez olmak, alıșmak.

Sürekl nas hat ett ğ n ç n çocuk artık sen d nlem yor.

YADSIMA(İNKÂR) CÜMLELERİ
Yaptığı b r ș , söyled ğ sözü veya tanık olduğu b r șey yapmadığını, b lmed ğ n söylemek,
yaptığını saklamak, nkâr etmek.

Ben yazmadım, kuzen m yazmış.

@b zturkceogretmen y z
 CÜMLEDE ANLAM
üslup CÜMLELErİ
Üslup b r duygunun, düșüncen n k ș sel anlatım b ç m d r. Sanatçının d l kullanma b ç m ,
anlatım șekl üslupla lg l d r. Cümleler n uzunluğu, kısalığı, sözcük seç m , sanatlı ya da yalın
oluș, sanatçının üslubunu ortaya koyar.

Ş rler nde süslü, söz oyunlarına dayalı b r d l yer ne, günlük konuşma d l n terc h etm şt r.

çer k CÜMLELERİ

Yazarın, yapıtında ele aldığı konuya değ n len cümlelerd r.

Gülün Adı, Orta Çağ Avrupa'sında geçen b r olayı anlatıyor.

@b zturkceogretmen y z
 CÜMLEDE ANLAM
Aşamalı Durum B ld ren Cümleler
B r olayın veya durumun g derek değ șt ğ n b ld ren cümlelerd r. Eylem an den değ l, süreç
ç nde gerçekleș r.

Hasta günden güne daha y oluyordu.

Küçümseme CÜMLELERİ
B r k ș ye veya b r olaya değer vermeme, onu küçük görme, önemsememe, haf fe alma anlamı
tașıyan cümlelerd r.
O da güya okuyacak da adam olacak.

@b zturkceogretmen y z
 CÜMLEDE ANLAM
TAHMİN CÜMLELERİ
Akla, sezg lere, gözlemlere veya b rtakım ver lere dayanarak, olacak b r șey önceden
kest reb lme sonucunda ortaya çıkan cümlelerd r.

Gökyüzü bulutlarla doldu, yağmur yağab l r.

Sınıf arkadaşın, dün akşam buraya gelm şt r.

Olasılık (İht mal) Cümleler

Gerçekleșmes kes n olmayan b r olayın veya b r durumun ortaya çıkmasının beklen lmes , umut
ed lmes le lg l cümlelerd r.
Tat lde a lece şeh r dışına çıkab l r z. Aradığın k tap masanın üzer nde olmalı.

@b zturkceogretmen y z
 İNSTAGRAM
@b zturkceogretmen y z