‫تعداد سوره ها وآیات قرآن‬

‫‪.‬تعریف سوره‪:‬سوره در لغت شرف‪،‬منزلت ‪،‬نشانه و بنای زیبا را گویند‬

‫‪.‬اصطالح ‪ :‬مجموعه از آیات را گویند که آغاز و پایانی دارند‬
‫وجه نامگذاری ‪ :‬سوره را بخاطر جایگای بلند و شرفش سوره گویند ونیز نشانه از صداقت اوردن ونشانه از جانب هللا‬
‫‪.‬است‬
‫‪.‬قرآنکریم دارای ‪ 114‬سوره است که ازآن جمله ‪ 81‬سوره آن مکی ‪ 20،‬سوره مدنی ‪ 13،‬سوره مختلف فیها است‬

‫‪ :‬ترتییب سوره های قرآنکریم‬

‫‪،‬سه دیدگاه وجود دارد‬
‫توقیفی به فرمان پیامبر_ ‪1‬‬
‫اجتهاد از عمل صحابه_‪2‬‬
‫بعضی توقیفی و بعضی اجتهادی _‪3‬‬

‫‪:‬فواید تقسیم سوره های قرآن‬

‫‪.‬تقسیم در حفظ قرآنکریم‪1.‬‬
‫‪ .‬رهنمای به هدف هر سوره‪2.‬‬
‫‪ .‬تدریج در تعلیم اطفال از سوره های کوچک به سوره های بزرگ‪3.‬‬
‫‪.‬سبب انگیزه خواننده و استمرار در تالوتش ‪4.‬‬
‫‪ .‬اگاهی به اینکه مطول بودن شرط اعجاز نیست‪5.‬‬

‫‪ :‬تعریف سوره ها‬

‫‪.‬مکی ‪ :‬آن سوره ها را گویند که پیش از هجرت نازل شده باشد‬
‫‪.‬مدنی ‪:‬آنرا گویند که پس از هجرت نازل شده باشد‬
‫خالصه درس پنجم‬
‫‪.‬دالیل حقانیت و حفاظت قرآن‬
‫در قرانکریم ایاتی بیشماری در مورد حفاظت و حقانیت قرآن موجود است داستان های که در ایاتی قران انها بیان شده‬
‫‪.‬است‬

‫معجزات علمی قرآن ‪ :‬زوجیت یا جور بودن نه تنها در انسان ها و حیوانات بلکه در گیاهان ‪،‬جامدات وتمام ذرات‬
‫هستی وجود دارد‪ ،‬حتی نیروی برق دارای بار مثبت و منفی است قران کریم این اکتشافات را از وقت در چندین ایت ذکر‬
‫‪.‬کرده است‬
‫صحت سند ‪ :‬سند قرآن کریم سه درجه دارد که هر کدام دلیل حقانیت قرآن است‪.1،‬آغاز سند‪ :‬آغاز سند قرآنکریم ذات هللا‬
‫‪.‬متعال است‬
‫‪.‬وسط سند در وسط سند قرآن جبریل امین قوی و صادق قرار دارد ‪2.‬‬
‫‪.‬پایان سند در پایان سند قرآن پیامبر ص قرار دارد ‪3.‬‬

‫دیدگاه دانشمندان غرب در باره قرآن‬

‫ناپلون بناپارت ‪ :‬امپراطور فرانسه میگوید امیدوارم طولی نکشد که خردمندان قوانین را تنظیم کنند که همه ‪1:‬‬
‫‪.‬دستورات اساسی آن از قرآن بنا شده باشد زیرا قرآن حق و حقیقت است‬

‫توماس کارالیل ‪ :‬میگوید هنگامی که ما قرآن کریم را مطالعه میکنیم میبینم که عالو بر آنکه وحی آسمانی است‪2.‬‬
‫‪.‬از نظر کلمات بلیغ ترین کتاب است‬
‫‪.‬ویلز‪ :‬دانشمند انگلیسی می گوید تاثیری که قران به جهان بخشیده هیچ کتاب دیگر به انداز ان نبوده‪3.‬‬

‫گوته ‪ :‬شاعر المانی سال ها کشش ها ما را از پی بردن به حقایق قران کریم محروم ماندن اما با پیشرفت علم و دانش ‪4.‬‬
‫‪.‬پرده جهل و تعصب برداشته و به زودی توجه افراد بشر را به خود جلب میکند و محور افاکر مردم جهان میشود‬
‫‪.‬چندین دانشمند دیگر نیز چنین نظریات در مورد قرانکریم داده اند‬
‫موضوعات اساسی قرآن ‪ :‬متفکران و محققان مس از بررسی و مطالعه فراوان هر کدام به موضوعات اساسی و اهداف‬
‫کلی قرآن دست یافتند و به شکل مختصری انها را بیان نموده اند‪،‬هر کدام به اندازه فهم و دانش خود از مطالب و‬
‫‪.‬موضوعات قرآن سخن گفته اند‬

‫خالصه درس ششم‬

‫فضایل قرانکریم ‪ :‬استوار ترین راه است ‪،‬دران هیچ نوع شکی وجود ندارد ‪،‬بهترین و زیبا ترین سخن است‪،‬برهان الهی‪1.‬‬
‫‪.‬و نور اشکار است ‪،‬کتاب اسان است‪،‬پر خیر و برکت است‪ ،‬کتاب جهانی است‬
‫‪.‬فضایل قران در سنت‪ :‬قران سخن الهی است‪ ،‬قرآن راست ترین و بهترین سخن است‪،‬هدایت گر به بهشت است ‪2.‬‬
‫‪ :‬ویژگی های قرآن‬
‫تالوت ان عبادت است‪،‬نماز بدون تالوت آن درست نیست‪،‬از تحریف و تبدیل سالم است‪،‬از نواقص سالم تست‪،‬حفظ قرآن‬
‫‪.‬اسان است‪،‬جامع و جهانی است‪،‬معجزه و عاجز کننده است‬
‫‪:‬حقوق قرآنکریم‬
‫‪،.‬ایمان و تصدیق‪،‬تالوت ‪،‬حفظ‪،‬تدبر وتفکر‪،‬عمل‪،‬تعظیم و بزرگداشت‪،‬درمان امراض‪،‬تعلیم وتبلیغ‬
‫‪:‬آداب تالوت قرآن‬
‫طهارت و پاکی‪،‬در نظر گرفتن جای پاک‪،‬نشستن رو به قبله‪،‬رمسواک زدن‪،‬خواندن تعوذ‪،‬خواندن تسمیه‪،‬خواندن به‬
‫‪.‬ترتیل‪،‬دعا کردن بعد از تالوت کردن‬
 ‫خالصه درس هفتم‬
‫‪ :‬تعریف و آنواع معجزه‬
‫‪.‬محعزه در لغت‪ :‬صیغه اسم فاعل است جمع آن معجزات مشتق از اعحاز‪،‬تای ان یعنی بسیار عاجز کننده را گویند‬
‫در اصطالح‪:‬یک امر خارق العاده را گویند که با چالش همراه بوده و از معارضه و مقابله سالم باشد و هللا متعال آنرا به‬
‫‪.‬دست پیامبرش آشکار میکند تا گوا به دلیل صدقش باشد‬
‫وجه نامگذاری معجزه ‪،‬زیرا بشریت را ناتوان و عاجز ساخته و کسی نمیتواند ماننده او بیاورد و در مقابل آن ضعیف است‬
‫‪.‬وبه ان تسلیم میشود از این سبب معجزه یا عاجز کننده نامیده شده است‬
‫‪ :‬آنواع معجزه‬
‫از نگاه طلب و عدم طلب ‪:‬طلبی و غیر طلبی‪.‬‬
‫‪.‬از نگاه حس و عقل ‪:‬حسی مثل معجزه شتر صالح‪،‬شق القمر و ‪ .‬عقلی ان قران کریم علم عیسی به ذخیره کردن غذای م‪.‬‬
‫‪.‬معجزه از نگاه محدود بودن و عدم آن‪ :‬معجزه محدود به زمان ماننده دو نیم شدن مهتاب ‪،‬زیاد شدن غذای کم‪.‬‬
‫‪.‬معجزه از غیر محدود به زمانو مکان ‪ :‬ماننده قرانکریم‪.‬‬

‫‪:‬برخی معجزات پیامبر ص را به بسش از ‪ ۱۰۰۰‬نقل نموده اند که مشهور ترین انها‬ ‫‪:‬معجزات پیامبر ص‬
‫‪.‬دو نیم شدن مهتاب ‪،‬اسرا و معراج ‪،‬حفاظت پیامبر از دشمنان‪ ،‬قرانکریم‬

‫‪:‬اعجاز قران کریم‬

‫‪.‬اعجاز در لغت عاجز و ناتوان کردن دیگری ‪.‬و در اصطالح ناتوان کردن بشر از اوردن آن (قرآن)را گویند‬
‫‪.‬مقدار اعجاز قرآن کریم یک سوره کوچک و حتی یک آیت آن هم که باشد بشریت از آوردن ان عاجز است‬

‫خالصه درس هشتم‬

‫اعجاز بیانی و بالغی قرآن کریم ‪ :‬نزد عبدالقاهر جرجانی ‪،‬همان محتوا و حرف قرآن است نه فقط خود حرف و‬
‫‪.‬الفاظ آن‬
‫‪.‬ولی نزد امام جاحظ‪ :‬خود حرف و کلیمات عصیح و بلیغ معجزه اند‬

‫اعجاز تشریعی قران کریم ‪ :‬شامل –برای فرد ‪،‬اجتماع‪،‬عقیده ‪،‬عبادت‪،‬اخالق‪ ،‬اقتصاد‪،‬سیاست در صلح و‬
‫‪ .‬جنگ‪،‬سفروحضر ‪،‬شب و روز‬
‫‪.‬کامل – برای مسایل کوچک و بزرگ‬
‫‪.‬محکم و متقن – است در آن نقص و عیب تقصیر و کوتاهی وجود ندارد‬
 ‫انواع خبر دادن غیبی قرآن ‪ :‬خبر دادن از غیب مطلق – ماننده خبر از هللا از صفات هللا ‪،‬فرشتگان‪،‬صفات‬
‫‪.‬جنت و دوزخ‬
‫‪.‬خبر دادن از امور گذشته ‪ :‬ماننده‪-‬خبر آفرینش انسان ‪،‬و احوال امتیان پیشین‬
‫خبر دادن از امودی که در آینده به وقوع می پیوندد ‪:‬خبر امور عهد نبوی بعد از وحی ظاهر شد یا واقعاتی که بعد از‬
‫‪.‬ایشان رونما شد‬
‫خبر دادن از اسرار و امور باطنی انسان ‪ :‬مثل امری که غیر از خدا را کسی دیگر انرا نمیداند و پیامبر ص بدون وحی‪.‬‬
‫‪ .‬از آن خبر نمیشود مانند اعشای منافقین‬

‫خالصه درس نهم‬

‫‪ :‬اعجازتشریعی قرآن کریم‬

‫از جمله اعجاز قرانکریم اعجاز تشریعی انست‪،‬قرآن کریم تشریع مکمل و کامل الهیست قانونی که همه‬
‫‪،‬قانون وضعی زمین در گذشته و حال برتر است‬
‫قرانکریم یگانه کتاب اسمانیست که اصول ‪،‬عقاید‪ ،‬احکام ‪،‬عبادات قوانین ‪،‬فضایل‪،‬آداب ‪،‬اساس‪،‬قانون‬
‫‪.‬اقتصادی ‪،‬سیاسی ‪،‬مدنی ‪ ،‬اجتماعی را وضع کرده است‬
‫این کتاب نظم زندگی شخصی ‪ ،‬فامیلی ‪،‬د اجتماعی را یا عادل ترین مبادی انسانی وضع نموده است که‬
‫مدعیان در قرن بیستم دعوای انرا دارند و از آن به نام مساوات ‪ ،‬آزادس‪،‬عدالت اجتماعی ‪،‬دیموکراسی‬
‫یاد میکنند ‪.‬قران کریم عاری از خرافات واضح واشکار یه عقیده پاک دعوت میکند که اساس ان ایمان به‬
‫‪.‬هللا ج تصدیق همه پیامبران الهی وبه همه کتاب های اسمانی می باشد‬

‫خالصه درس دهم‬

‫‪:‬دیدگاه قرآن و علوم معاصر در باره خلقت و فراخی کاینات‬
‫جان الدر ‪ :‬میگوید تز ستارگان امواجی مخش میشود که نشان میدهد که ستارگان به سرعت از مرکز دور میشوند یعنی‬
‫‪.‬که اسمان بسیار گسترده و بزرگ است‬

‫زوجیت در هر جیز ‪ :‬در گذشته ها مردم باور داشتند که زوجیت نر وماده تنها در انسان و حیوان است‪ ،‬دانش جدید‬
‫واضع ساخته است که زوجیت نه تنها در انسان و حیوان بلکه در نباتات‪،‬جامدات‪،‬و تمام ذرات هستی وجود دارد که قران‬
‫‪.‬کریم این اکتشافات را ازهمه پیش تر واضح و اشکار ساخته بود چنانچه بشر حال انرا کشف نموده است‬

‫اسمان بدون ستون و جدای زمین از آن ‪ :‬واضح ترین دیدگا امروز میگوید‪ -‬زمین جز از نظام شمس و به آن متصل‬
‫‪.‬بوده‪،‬سپس از آن جدا شده و سرد شده و قابل زندگی شده است‬
‫مرکزیت زمین ‪:‬نتیجه تحقیق دانشمندان مصری بنام راکتر کنال حسین این بود که ممکن که که مکرمه مرکز خشک دنیا‬
‫‪.‬و نقطه صفر بوده است حتی قبل و بعد از کشف امریکا و استرالیا‬

‫حرکت زمین ‪ :‬حرکت زمین توسط گالیله ایتالیوی در حدود قرت ‪ ۱۷‬م کشف شد امری که انرا قران حدود ‪ ۱۰۰۰۰‬سال‬
‫‪.‬قبل از ان به آن اشاره کرده است‬

‫خالصه درس یازدهم‬

‫‪ :‬اشکال کوه ها و وظایف انها از نگاه قرآن و علوم معاصر‬
‫‪.‬کوه ها از جمله نشانه های قدرت هللا متعال است‬
‫‪.‬بعد از ‪ ۱۹۶۵‬م علوم معاصر ثابت نمود که کوه ها ‪ ۷۵‬کیلو متر ریشه در عمق زمین دارند‬
‫ژرژگاموف در کتاب سر گذشت زمین میگوید ‪ :‬مطابق نظرییه های کنونی کوه ها زمین موضعی شبیه به کوه های یخی‬
‫دارند که تحت فشار یخ در نواحی قطبی به وجود می اید وقتی قطعات عظیم یخ بر اثر فشار شکسته می شود به دریا‬
‫میریزند در این هنگام بیشتر حجم یخ د داخل آب فرو میرود و یک قسمت آن به سر آب نما یان می گردد به همین شکل‬
‫در برابر کوه های که از سطح زمین بلند باشند یک کوه منفی از جنس سنگ خارا درون الیه بزالتی و نرم زمین قرار‬
‫‪.‬گرفته که این انر در قران کریم بیان شده است که انرا میخ زمین اطالق داده است‬
‫کوه ها در حال حرکت اند مانند ابرها حرکت ابر ها توسط باد صورت میگیرد ولی بر خالف حر کت کوه ها توسط‬
‫‪.‬حرکت خود زمین که حرکت وضی زمین میگویند صورتومیگیرد‬

‫‪ :‬تلیحق درختان‬
‫علم ثابت کرده است که باد نطفه های مذکر را به مونث در درختان میوه دار منتقل نموده و بدین وسیله درختان ثمر دار‬
‫‪.‬می شوند چانچه قرآن کریم با دقت انرا بیان نموده است‬

‫خالصه درس دوازدهم‬

‫‪ :‬نمونه های از اعجاز علمی قرآن کریم در عرصه های فزیک و جغرافیه‬
‫تجزیه ذره اتم ‪ :‬تا واخر قرن نزدهم اعتقاد به این بود که کوچکترین ماده هستی اتم است که در آن عناصر وحود دارد و‬
‫اتم غیر قابل تجزیه است این نظریه چندین قرن پذیرفته شده بود تا اینکه موفق به تجزیه آن شدند و پی بردنند که اتم‬
‫داراری احزای (پروتون‪،‬نیوترن‪،‬الکترون ) است‪.‬که به واسطه تجزیه ان قادر به سخت بم های اتمی و هایدروجنی‬
‫شدند‪،‬این امر در قران بیان شده است‪.‬آسمان ها بیان گر اینست که خواص اتم در زمین همان خواص اتم در موجودات‬
‫‪.‬فضای مثل آفتاب‪،‬ستاره ها‪،‬و سیارات است‬

‫‪.‬آسمان بدون ستون ‪ :‬ترجمه خداوند ذاتی است که بلند کرد آسمان را بدون ستون های که شما انرا بیبیند‬
‫در آفتاب قوه جاذبه ای است که تمام سیارات را به درو خودش نگه داشته که علما این قوه را سنجش کرده اند به یک‬
‫هزار ملیارد کیبل های های فوالدی ضرورت است که هر کیبل قطر پنج متری قطر می داشت‪،‬لهذا هللا ج انرا بدون ستون‬
‫‪.‬قرار داده است که این خود یک از معجزات علمی قرآن کریم است‬

‫‪ :‬نمونه در عرصه جغرافیه‬

 ‫مرکز زمین ‪ :‬یک دانشمند بنام کمال حسین مصری تحقیقاتی زیاد انجام داده است تا طریقه پیدا کردن قبله را به مردم‬
‫نشان دهد‪ ،‬این دانشمند پیدا کرد که مرکز خشکه ای تمام دنیا همین مکه مکرمه است به ویژه کعبه شریفه است‪.‬حتی قبل از‬
‫‪.‬کشف امریکا و استرالیا‬
‫هللا ج در قرانکریم مکه مکرمه را ام القری خوانده است و در ایت دیگر پیامبر ص را امت وسط گفته است به تعقیب ان‬
‫‪.‬موضوع قبله را بیان نموده است‪،‬در این هم اعجاز علنی قرآن کریم بیان شده است‬

‫وزارت تحصیالت عالی‬

‫پهنتون پروان‬
‫پوهنَح ی ژورنالیزم‬
‫دیپارتمنت مطبوعات‬

‫خالصه درس ها از فصل چهارم الی فصل دوازدهم‬

 ‫ترتیب کننده ‪ :‬ذبیح هللا ( عبدلی )‬
‫‪1402‬‬ ‫تحت نظر ‪ :‬استاد حیات هللا ( محسنی )‬