‫دین وزندگی پایه یازدهم درس ‪ :‬دوم (تداوم هدایت)‬

‫آیات قرآن و روایات‬

‫« را ترجمه کنید و موضوع آن را بنویسید‪.‬‬ ‫‪ -۱‬آیه شریفه‪َ « :‬و َمن َي ْب َت ِغ َغ ْي َر اإلِ ْسالَ ِم دِي ًنا َفلَن ُي ْق َبل َ ِم ْن ُه َوه َُو فِي اآلخ َِر ِة مِنَ ا ْل َخاسِ ِرينَ‬

‫‪ -۲‬حدیث شریف پیامبر‪ ( :‬إنا معاشر األنبیاء امرنا ان تكلم الناس على قدر عقولهم) را ترجمه کنید و درباره کدام علل تجدید نبوتهاست؟‬
‫‪ -۳‬آیة‪َ « :‬وأَ َحل َّ َّ‬
‫َّللا ُ ا ْل َب ْي َع َو َح َّر َم ِّ‬
‫الر َبا « اشاره به کدام دسته نیازهای انسان دارد؟‬
‫‪ -۴‬در بیان قرآن کریم‪ ،‬خداوند از پیامبران می خواهد تا در چه چیزی تفرقه نكنند؟‬
‫‪ -۵‬در بیان قرآن کریم‪ ،‬دین مورد قبول در نزد خداوند کدام دین است؟‬
‫‪ -۶‬در بیان قرآن کریم‪ ،‬اهل کتاب یعنی یهودیان و مسیحیان درباره چه چیزی اختالف کردند؟ و علت اختالف چه بود؟‬
‫‪ -۷‬قرآن کریم آیین حضرت ابراهیم را چه فرموده است و مسیحیان و یهودیان او را پیرو چه آیینی می دانستند؟‬
‫‪« -1‬و هر کس که دینی جز اسالم اختیار کند‪ ،‬از او پذیرفته نخواهد شد و درآخرت از زیانکاران خواهد بود‪ ».‬موضوع‪ :‬دین‬
‫مورد قبول خداوند «اسالم» است و رها کردن آن مایه خسارتی ابدی است‪.‬‬
‫‪« -۲‬ما پیامبران مامور شده ایم که با مردم به اندازه عقلشان سخن بگوییم» ومربوط است به‪ :‬رشد تدریجی سطح فکر مردم‪،‬‬
‫از علل فرستادن پیامبران متعدد (تجدید نبوتها)‬
‫‪ -۳‬قرآن کریم برای نیاز ثابت‪ ،‬یک قاعده و اصل ثابت دارد‪ .‬مثال دادوستد‪ ،‬یعنی و دادوستد یک نیاز ثابت است‪.‬‬
‫‪ -۴‬در اقامه دین الهی (ان أقیموا الدین وال تتفرقوا ‪).....‬‬
‫‪ -۵‬دین اسالم (ان الدین عند هللا االسالم)‬
‫‪ -۶‬در آمدن دین جدید اختالف کردند و آن به دلیل رشک و حسدی بود که و در میان آنان وجود داشت‪.‬‬
‫‪ -۷‬آیین حضرت ابراهیم ( حنیف (یکتاپرستی و اسالم (تسلیم در برابرخدا) بود‪( .‬كان حنیفا مسلما) و مسیحیان و یهودیان‬
‫ابراهیم (ع) را پیرو دین خود می دانستند‪.‬‬
‫صحیح ‪ /‬غلط‬
‫‪ -۸‬وقتی از فطرت انسان سخن می گوییم‪ ،‬منظور آفرینش عام انسان است‪.‬‬

‫‪ -۹‬به سبب ویژگیهای مشترک انسان‪ ،‬خداوند یک برنامه کلی به انسانها ارزانی داشته است‪.‬‬

‫‪ -۱۰‬استمرار و پیوستگی در دعوت‪ ،‬علت ختم نبوت پیامبران است‪.‬‬

‫‪ -۱۱‬در کنار قوانین ثابت و متغیر‪ ،‬اسالم برای حاکم نظام اسالمی اختیارات ویژه ای در نظر گرفته است‪.‬‬

‫‪ -۱۲‬اگر کسی به آخرین پیامبر الهی ایمان بیاورد‪ ،‬در واقع به تمام پیامبران سابق نیز ایمان آورده است‪.‬‬

‫‪ -۱۰‬غلط؛‬ ‫‪ -۹‬صحیح‬ ‫‪ -۸‬غلط؛ (وقتی از فطرت انسان سخن می گوییم‪ ،‬منظور آفرینش خاص انساناست‪).‬‬
‫‪ -۱۲‬صحیح‬ ‫‪ -۱۱‬صحیح‬ ‫(استمرار و پیوستگی در دعوت از علل آمدن پیامبران متعدد یا همانتجدید نبوتهاست‪).‬‬
 ‫جای خالی‬
‫‪ -۱۳‬قرآن کریم می فرماید‪« :‬خداوند از دین همان را برایتان بیان کرد که ‪ ............................‬را بدان سفارش نمود‪».‬‬

‫‪ -۱۴‬قرآن کریم می فرماید‪« :‬ابراهیم نه یهودی بود و نه مسیحی بلكه‪( .....................‬حقگرا) و‪ .................. ...‬بود‪».‬‬

‫‪ -۱۵‬راه و روشی که خداوند برای زندگی انسانها برگزیده همان دین الهی است که بدان ‪ ........................‬می گویند‪.‬‬

‫‪ -۱۶‬تعیین امام معصوم از طرف‪ ..............................‬سبب شد که مسئولیتهای پیامبر به جز ‪ ............................‬ادامه یابد‪.‬‬

‫‪ -۱۶‬خداوند ‪ -‬دریافت وحی‬ ‫‪ -۱۵‬اسالم‬ ‫‪ -۱۴‬یکتاپرست – مسلمان‬ ‫‪ -۱۳‬نوح‬
‫تعریف مفاهیم و اصطالحات‬
‫‪ -۱۷‬تجدید نبوت‪:‬‬

‫‪ -۱۸‬حنیف‪:‬‬
‫‪ -۱۷‬با وجود یکی بودن دین‪ ،‬خداوند پیامبران متعدد می فرستد و آن به دلیل؛ ‪ -۱‬استمرار و پیوستگی در دعوت ‪ -۲‬رشد‬
‫تدریجی سطح فکر مردم ‪ -۳‬تحریف تعلیمات پیامبر پیشین‪ .‬یعنی به خاطر این دالیل‪،‬پیامبران جدید می آمدند‪( .‬تجدید نبوت)‬
‫‪ -۱۸‬کلمه «حنیف» به معنای حقگرا است که به دین حضرت ابراهیم گفته می شود و قرآن حضرت ابراهیم را این چنین‬
‫معرفی کرده است؛ ابراهیم نه یهودی بود نه مسیحی بلکه یکتاپرست (حقگرا) و مسلمان بود‪.‬‬
‫كشف ارتباط‬
‫‪ -۱‬استمرار و پیوستگی در دعوت پیامبران‬ ‫‪ -۱۹‬الف) علل ختم نبوتها ( )‬

‫‪ -۲‬وجود امام معصوم پس از پیامبر اکرم(ص)‬ ‫ب) علل تجدید نبوت ( )‬

‫‪ -۳‬منشأ دین واحد‬ ‫ج) فطرت مشترک ( )‬

‫‪ -۴‬برقراری عدالت در جامعه دینی‬

‫ج) ‪۳‬‬ ‫ب) ‪۱‬‬ ‫‪ -۱۹‬الف) ‪۲‬‬

‫سؤاالت پاسخ كوتاه‬

‫‪ -۲۰‬آمدن پیامبر جدید و آوردن کتاب جدید نشانگر چیست؟‬

‫‪ -۲۱‬وجود دو یا چند دین در یک زمان نشانگر چیست؟‬

‫‪ -۲۲‬کسب فضایل اخالقی و ایمان به سرای آخرت به ترتیب در کدام حیطه قرار دارند؟‬

‫‪ -۲۳‬چرا قرآن نیازی به تصحیح ندارد و جاودانه باقی خواهد ماند؟‬

‫‪ -۲۴‬چه دینی می تواند برای همیشه ماندگار باشد؟‬

 ‫‪ -۲۰‬نشانگر آن است که بخشی از تعلیمات پیامبر قبلی‪ ،‬اکنون نمی تواندپاسخگوی نیازهای مردم باشد‪.‬‬
‫‪ -۲۱‬نشانگر این است که پیروان پیامبر قبلی‪ ،‬به آخرین پیامبر ایمان نیاورده اند و این کار به معنای سرپیچی از فرمان خدا‬
‫و عدم پیروی ازپیامبران گذشته است‪.‬‬
‫‪ -۲۲‬اولی در حیطه عمل و دومی در حیطه ایمان قلبی‬
‫‪ -۲۳‬چون با تالش مسلمانان و عنایت الهی و با اهتمام پیامبر ابر این کتاب دچار تحریف نشد و هیچ کلمه ای به آن افزوده و‬
‫یا از آن کم نگردید‪.‬‬
‫‪ -۲۴‬دینی که بتواند به همه سؤالها و نیازهای انسان در همه مکان ها وزمانها پاسخ دهد‪.‬‬
‫سؤاالت پاسخ بلند‬

‫‪ -۲۵‬علل فرستادن پیامبران متعدد را نام ببرید و «تحریف تعلیمات پیامبر پیشین» را توضیح دهید‪.‬‬

‫‪ -۲۶‬عوامل بی نیازی از پیامبر جدید را نام ببرید و «آمادگی جامعه بشری برای دریافت برنامه کامل زندگی» را توضیح دهید‪.‬‬

‫‪ -۲۷‬یكی از ویژگی های دین اسالم وجود دو دسته قوانین ثابت و متغیر‪ ،‬متناسب با نیازهای ثابت و متغیر بشر است‪ ،‬آنها را توضیح دهید‪.‬‬
‫‪ -۲۸‬محتوای اصلی دعوت پیامبران چگونه است؟ توضیح دهید‪.‬‬

‫‪ -۲۵‬علل فرستادن پیامبران متعدد‪ -۱ :‬استمرار و پیوستگی در دعوت‪ -۲‬رشد تدریجی سطح فکر مردم ‪ -۳‬تحریف تعلیمات‬
‫پیامبر پیشین‪ ،‬به علت ابتدایی بودن سطح فرهنگ و زندگی اجتماعی و عدم توسعه کتاب تعلیمات انبیا به تدریج فراموش‬
‫میشد‪ ،‬یا به گونه ای تغییر می یافت که با اصل آن متفاوت می شد‪ .‬بر این اساس‪ ،‬پیامبران بعدی می آمدند و تعلیمات‬
‫اصیل و صحیح را بار دیگر به مردم ابالغ می کردند‪.‬‬
‫‪ -۱ -۲۶‬آمادگی جامعه بشری برای دریافت برنامه کامل زندگی ‪ -۲‬حفظ قرآن کریم از تحریف ‪ -۳‬وجود امام معصوم پس‬
‫از پیامبر اکرم ‪ -۴‬پویایی و روزآمد بودن دین اسالم آمادگی جامعه بشری برای دریافت برنامه کامل زندگی‪ :‬پایین بودن‬
‫سطح درک انسان ها و عدم توانایی آنان در گرفتن برنامه کامل زندگی از عوامل تجدید نبوتها بود ولی در عصر نزول‪ ،‬با‬
‫این که مردم حجاز سطح فرهنگی پایینی داشتند اما آمادگی فکری و فرهنگی جوامع مختلف به میزانی بود که می توانست‬
‫کامل ترین برنامه زندگی را دریافت کند و حفظ کند و به کمک آن‪ ،‬پاسخ نیازهای فردی و اجتماعی خود را به دست آورد‪.‬‬
‫به همین جهت می بینیم که با ورود اسالم به سرزمین های دیگر مانند ایران‪ ،‬عراق‪ ،‬مصر و شام نهضت علمی و فرهنگی‬
‫بزرگی آغاز شدو دانشمندان و عالمان فراوانی ظهور کردند‪.‬‬
‫‪ -۲۷‬انسان در زندگی فردی و اجتماعی دو دسته نیاز دارد‪ ،‬نیازهای ثابت همانند امنیت‪ ،‬عدالت‪ ،‬دادوستد با دیگران‪ ،‬تشکیل‬
‫خانواده‪ ،‬تعلیم و تربیت و حکومت‪ .‬این نیازها همواره برای بشر وجود داشته است و از بین نمی رود‪ .‬دین اسالم نیز برای‬
‫تأمین هر کدام از این نیازها قوانین ثابت و مشخصی دارد‪ .‬دسته دیگر‪ ،‬نیازهای متغیر هستند که از درون همین نیازهای‬
‫ثابت پدید می آیند‪ ،‬مثال دادوستد‪ ،‬یک نیاز ثابت است‪ .‬قرآن کریم برای این نیاز ثابت‪ ،‬یک قاعده و اصل ثابت دارد و آن‬
‫قاعده این است که‪« :‬احل هللا البیع و حرم الربا» خداوند معامله را حالل کرده است اما ربا را حرام‪ .‬اما شیوه دادوستد‪،‬‬
‫ممکن است در هر زمان تغییر کند‪ ،‬مثال یک روز کاال را با کاال‪ ،‬روز دیگر به جای کاال سکه و بعدها پول اعتباری و ‪....‬‬
‫در هر یک از این موارد‪ ،‬ربا شکل خاصی پیدا میکند که باید تشخیص داده شود‪ .‬این شکل های خاص نیازهای متغیر ما‬
‫هستند که فقیهان و مجتهدان بر اساس آن اصل ثابت و با تحقیق و مطالعه در کتاب و سنت‪ ،‬شکل های خاص ربا و معامله در‬
‫این زمان را معین می کنند و به کسانی که مجتهد نیستند‪ ،‬اعالم می کنند تا مطابق با آن عمل کنند‪.‬‬
‫‪ -۲۸‬محتوای اصلی دعوت پیامبران یکسان است و همه آنها یک دین آورده اند‪ ،‬با وجود این تعالیم انبیا در برخی احکام‬
‫فرعی‪ ،‬متناسب با زمان و سطح آگاهی مردم و نیازهای هر دوره با دورهای دیگر تفاوت داشته است‪ .‬مثال همه پیامبران‪،‬‬
‫امتهای خود را به نماز دعوت کرده اند اما در شکل و تعداد آن تفاوتهایی بوده است‪ ،‬البته این قبیل تفاوتها سبب تفاوت در‬
‫اصل دین نشده است‪.‬‬